AKADEMIA POLONIJNA W CZĘSTOCHOWIE WYDZIAŁ INTERDYSCYPLINARNY INSTYTUT ZRDOWIA I PIELĘGNIARSTWA WYTYCZNE PISANIA PRAC DYPLOMOWYCH NA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO W AKADEMII POLONIJNEJ W CZĘSTOCHOWIE Częstochowa, 2011 r. 1
UWAGI WSTĘPNE 1. Przygotowanie pracy dyplomowej (licencjackiej) obejmuje przeprowadzenie uzgodnionego z promotorem badania według ściśle określonej metodyki oraz przygotowanie pracy zgodnie z zasadami akceptowanymi na Wydziale Interdyscyplinarnym w Akademii Polonijnej w Częstochowie. 2. Praca licencjacka powinna stanowić 40-80 stron, przy czym głównie jakość stanowi o wartości pracy. O ostatecznej wersji redakcyjnej, zgodnej z Wytycznymi, decyduje promotor, który powinien mieć na uwadze wartość pracy. 3. Dbałość o poziom prac licencjackich świadczy o poziomie Instytutu, Wydziału i Uczelni oraz promowanych absolwentów i poziomie kadry naukowo-dydaktycznej. 4. Warunkiem przygotowania pracy dyplomowej jest samodzielne przeprowadzenie badania, przygotowanie studium przypadku lub pracy poglądowej, a więc opracowanie założeń i celów, metodyki, wyników pracy oraz odpowiedniej obudowy dydaktycznej wyrażonej właściwym przygotowaniem wstępu i dyskusji. 5. Praca może mieć charakter: badawczy np. sondaż diagnostyczny, poglądowy zebranie i usystematyzowanie literatury w zakresie podjętego tematu, studium przypadku opis wybranej sytuacji klinicznej. 6. W zależności od rodzaju pracy (badawcza, poglądowa, opis przypadku) układ pracy i waga poszczególnych części jest różna. W zakresie prac licencjackich rekomendowane są prace o charakterze studium przypadku oraz dobrze skomponowane prace poglądowe. 7. Odpowiednie przygotowanie redakcyjne pracy licencjackiej stanowi wartość samą w sobie, którą należy doceniać jako ważne uzupełnienie odpowiedniego poziomu merytorycznego pracy. Nad poziomem merytorycznym pracy, zachowaniem standardów metodologicznych prac oraz dobrym opracowaniem redakcyjnym powinien czuwać promotor, przedstawiając jasne wymagania wobec dyplomanta, zawarte w niniejszych Wytycznych. 8. Pracę należy złożyć w Dziekanacie Wydziału w 3 egzemplarzach (z tego 2 egz. pracy należy wydrukować jednostronnie, a 1 egz. - dwustronnie) w terminie przewidzianym w Regulaminie Studiów. Egzemplarze pracy powinny być podpisane przez promotora pracy. Praca powinna być ponadto złożona na nośniku elektronicznym (np. płyta CD). 9. Dziekan wyznacza recenzenta pracy licencjackiej na podstawie propozycji przedstawionej przez promotora pracy. Praca podlega ocenie przez promotora i recenzenta pracy. Średnia z powyższych ocen stanowi ostateczną ocenę pracy licencjackiej. Zaleca się następującą strukturę pracy: 2
STRUKTURA PRACY Strona tytułowa powinna zawierać następujące dane: Pełna nazwę Uczelni, Wydziału, Instytutu, Kierunku Imię i nazwisko autora Tytuł pracy (bez kropki na końcu) Podtytuł: praca licencjacka napisana pod kierunkiem (tu należy podać: tytuł/stopień imię i nazwisko promotora) Miejsce i rok oddania pracy Tytuł pracy musi odzwierciedlać problemy przedstawione w pracy, nie powinien być zbyt ogólny i powinien być możliwie krótki, a przynajmniej możliwy do jednoznacznego zrozumienia i interpretacji. Układ pracy powinien zawierać następujące elementy: Strona tytułowa Oświadczenie (bez oznaczenia numeru tej części pracy) Spis treści (bez oznaczenia numeru tej części pracy) Wykaz skrótów użytych w pracy (bez oznaczenia numeru tej części pracy) Rozdziały i podrozdziały pracy (ponumerowane cyframi arabskimi) - Wstęp - Cel pracy - Materiał i metodyka (dotyczy pracy badawczej) - Wyniki badań (dotyczy pracy badawczej) - Dyskusja (dotyczy pracy badawczej) - Omówienie badanego zagadnienia (dotyczy studium przypadku i pracy poglądowej) - Omówienie badanego zagadnienia (dotyczy studium przypadku i pracy poglądowej) - Wnioski - Streszczenie Piśmiennictwo (bez oznaczenia numeru tej części pracy) Spis tabel, rysunków, wykresów, rycin (bez oznaczenia numeru tej części pracy) Spis załączników wraz z załącznikami (bez oznaczenia numeru tej części pracy) Przykład pracy badawczej: Spis treści Oświadczenie Wykaz skrótów 1. Wstęp 1.1... 1.2... 2. Cel pracy 3. Materiał i metodyka.. 3.1. 3.2. 3.3. 4. Wyniki badań.. 5. Dyskusja wyników.. 6. Wnioski.. Streszczenie Piśmiennictwo.. Spis tabel, rysunków, wykresów, Spis załączników.. 3
Strona tytułowa pracy AKADEMIA POLONIJNA W CZĘSTOCHOWIE Wydział Interdyscyplinarny Instytut Zdrowia i Pielęgniarstwa Kierunek: Pielęgniarstwo Wielkość (stopień pisma): 20 pkt. bold, wersaliki (duże litery), tekst wyśrodkowany, interlinia 1 Imię i nazwisko autora Wielkość (stopień pisma): 20 pkt. bold, wersaliki (duże litery), tekst wyśrodkowany Tytuł pracy Wielkość (stopień pisma): 20 pkt. bold, wersaliki (duże litery), tekst wyśrodkowany, interlinia 1 Praca licencjacka napisana pod kierunkiem: tytuł/stopień imię i nazwisko promotora Wielkość tytułu (stopień pisma): 14 pkt. bold, wersaliki (małe litery). Tekst wyrównany do prawej Częstochowa nr roku Wielkość tytułu (stopień pisma): 14 pkt. bold, wersaliki (małe litery). Tekst wyśrodkowany 4
Oświadczenie 1. Na osobnej stronie pracy należy umieścić oświadczenie o następującej treści: Świadom odpowiedzialności oświadczam, że przedstawiania praca licencjacka pt...... została napisana przeze mnie samodzielnie. Jednocześnie oświadczam, że praca nie narusza praw autorskich w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r. (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późn. zm.) oraz dóbr samoistnych chronionych prawem cywilnym. Praca ta nie zawiera danych i informacji, które uzyskałam w sposób niedozwolony. Niniejsza praca licencjacka nie była wcześniej podstawą żadnej innej urzędowej procedury związanej z uzyskaniem dyplomu Wyższej Uczelni lub tytułu naukowego. 2. Niniejsze oświadczenie musi być własnoręcznie podpisane przez studenta/studentkę. Spis treści 1. Spis treści powinien charakteryzować się jasnym i logicznym podziałem pracy na rozdziały i ewentualne podrozdziały. 2. Wszystkie rozdziały winny mieć przybliżoną ilość podrozdziałów oraz zbliżoną objętość. 3. Tytuły poszczególnych rozdziałów/podrozdziałów muszą w jasny sposób określać ich treść. 4. Tekst pracy badawczej powinien zostać podzielony na 6 podrozdziałów tj. Wstęp, Założenia i cele pracy, Materiał i metody, Wyniki, Dyskusja wyników oraz Wnioski. 5. Tekst pracy poglądowej i studium przypadku powinien być podzielony na 5 rozdziałów: Wstęp, Założenia i cele pracy, Omówienie badanego zagadnienia, Część praktyczna oraz Wnioski. 6. Spis Wykaz skrótów użytych w pracy 1. Wykaz ten stanowi zestawienie wszystkich użytych w pracy skrótów wraz z ich odpowiednikami. 2. Należy zaznaczyć, iż stosowanie po raz pierwszy skrótów w pracy wymaga wprowadzenia do tekstu pełnej nazwy, a za nią w nawiasie skrót tej nazwy. 3. Należy konsekwentnie stosować te same skróty w całym tekście. Wstęp (pierwszy rozdział pracy) 1. Wstęp do pracy winien zawierać uzasadnienie podjęcia tematu pracy, jej cel, przedmiot i tezę, a także opis struktury pracy, opis przyjętych metod pisania pracy, opis i ocenę materiałów źródłowych. 2. Wstęp stanowi przegląd aktualnego piśmiennictwa dotyczącego analizowanego tematu. 3. Aktualne piśmiennictwo powinno stanowić prace polskojęzyczne i anglojęzyczne pochodzące z renomowanych pism medycznych, najlepiej z ostatnich 10 lat, dobierane w sposób celowy i przemyślany. 4. Pozycje podręcznikowe powinny mieć znaczenie marginalne, nie więcej niż 10% piśmiennictwa. 5. Podsumowanie dotychczasowej wiedzy na dany temat mogłoby stanowić przejście do tzw. przesłanki pracy, czyli wstępnego uzasadnienia celu pracy. 6. Czytelnik powinien mieć poczucie spójności ciągłości badań obecnych i wcześniejszych. 7. Wstęp do pracy badawczej powinien być opracowany na 10-15 stronach, ale może być także bardziej obszerny. 8. Wstęp do pracy poglądowej i studium przypadku powinien być opracowany na 3-4 stronach, ale może być także bardziej obszerny. 5
Cel pracy Cel pracy należy podać w 2-3 zdaniach oraz krótko uzasadnić. Materiał i metodyka (dotyczy pracy badawczej) 1. Materiał i metodyka stanowi bardzo ważną część pracy. 2. Prawidłowo skonstruowana metodyka świadczy o jakości pracy i umiejętności panowania nad warsztatem badawczym służącym realizacji założonego celu pracy. 3. Jednym z narzędzi metodyki może być ankieta (kwestionariusz ankiety), często wykorzystywany w pracach licencjackich z zakresu pielęgniarstwa. 4. Metodyka, poza specyficznymi narzędziami metodycznymi odpowiednio dobranymi dla danego tematu, powinna zawierać opis metod statystycznych. 5. Opis metod wykorzystanych w pracy, a stosowanych przez innych autorów powinien zostać opatrzony odpowiednimi odnośnikami bibliograficznymi. 6. Należy dużo uwagi poświęcać dobremu przygotowaniu metodyki pracy (współpraca student-promotor). 7. Rozdział Materiał i metody (dotyczący pracy badawczej) powinien zawierać wyczerpujące informacje o rekrutacji i liczbie osób biorących udział w badaniach. Liczby te muszą być zgodne z przedstawionymi w tabelach lub na rycinach, wykresach. Należy przedstawić demograficzną charakterystykę badanych (np. wiek, płeć) oraz określić kryteria selekcji ankietowanych do badań. Wyniki badań (dotyczy pracy badawczej) 1. Wyniki badań przedstawiają przebieg badania, analizę jego poszczególnych etapów oraz wyniki zbiorcze. 2. Wyniki badań powinny być opracowane w miarę możliwości statystycznie, podając je np. w procentach. Pomiary długości, wysokości, masy ciała i objętości należy wyrażać w jednostkach metrycznych (metry, gramy, kilogramy, litry) lub ich przelicznikach dziesiętnych. Temperaturę należy wyrażać w stopniach Celsjuszach, a ciśnienie tętnicze w milimetrach słupa rtęci. Wszystkie wartości wyrażające stężenia roztworów chemicznych muszą być podane w jednostkach systemu SI. Wartości wyrażone w jednostkach alternatywnych i nie należących do układu SI można podać w nawiasie. 3. Tytuły tabel należy zamieszczać nad tabelami, a tytuły rycin, fotografii i wykresów poniżej. Przykład. Kl asa Tab. 1. Uczniowie palący i niepalący Dziewczęta n Liczebność klasy C hłopcy n Raze m Ia Ib 22 1,16 2 4 5,28 46 7,92 Ryc. 1. Uczniowie palący i niepalący 4. Wyniki badań podane w tabelach i na wykresach należy krótko opisać i zinterpretować opisowo podkreślając najważniejsze problemy. Nie należy w badaniach wybierać grupy równej 100 osób (n 100). II a II b Ra zem 21 43 8,84 00 2 9 4,72 5 3 00 50 96 2,08 00 6
Dyskusja (dotyczy pracy badawczej) 1. Dyskusja czyli omówienie: Dyplomant omawia własne wyniki oraz konfrontuje z wynikami podanymi w piśmiennictwie, omawia ich oryginalność oraz znaczenie dla danego tematu. 2. Dobrze przeprowadzone omówienie własnych wyników w świetle piśmiennictwa jest należytym przejściem do sformułowania podsumowania i wniosków pracy. Omówienie badanego zagadnienia (dotyczy studium przypadku i pracy poglądowej) 3. Rozdział Omówienie badanego zagadnienia (dotyczy tylko pracy poglądowej) powinien zawierać informacje uzyskane przez studenta z przeglądu piśmiennictwa dotyczącego problemu określonego w tytule pracy. 4. Rozdział Część praktyczna (dotyczy tylko pracy poglądowej) może zawierać opis obserwacji klinicznej pacjentów, metod diagnostycznych lub metod leczniczych, w których student uczestniczył lub je obserwował. Rozdział ten nie może stanowić mniej niż 10% tekstu pracy, bez wliczania piśmiennictwa, wykazu rycin, tabel oraz aneksu. Wnioski 1. Wnioski nie są podsumowaniem pracy!!! ani też nie mogą być podsumowaniem wyników podawanych liczbowo. Jest to nieścisłość metodyczna w pisaniu prac. 2. Wnioski powinny stanowić odpowiedź na założone cele pracy. Nie powinny być powtórzeniem wyników (najlepiej w podpunktach). 3. Wnioski powinny stanowić myśl, która wynika z przeprowadzonego badania i zawiera pewien stopień uogólnienia. Streszczenie pracy 1. Streszczenie pracy powinno zawierać nie więcej niż 300 słów i przedstawiać w skrócie układ pracy: 1. Wstęp - 2-4 zdań; 2. Cel pracy; 3. Materiał i metodyka; 4. Wyniki; 5. Wnioski. 2. Streszczenie powinno być napisane w języku polskim. Piśmiennictwo 1. Piśmiennictwo powinno znajdować się po podsumowaniu, na oddzielnej stronie; przy większej liczbie pozycji - z podziałem na pozycje zwarte, artykuły i referaty, akty prawne oraz źródła internetowe. 2. W doborze i zapisie piśmiennictwa obowiązują tzw. zasady Vancouver, jako zasady preferowane w piśmiennictwie medycznym w Polsce i zagranicą, które są poniżej dokładnie opisane. 3. Należy uwzględnić skróty międzynarodowe czasopism. 4. Układ piśmiennictwa może być zgodny z kolejnością cytowania lub z kolejnością alfabetyczną wg pierwszej litery nazwiska pierwszego autora pracy (wg załączonego wzoru). 5. W spisie piśmiennictwa należy umieszczać tylko te pozycje, które są cytowane w pracy. 6. Należy uwzględnić: nazwisko, pierwsze litery imion, tytuł pracy, skrót tytułu czasopisma (wg lndex Medicus), rok, tom i strony początkową i końcową. W spisie piśmiennictwa dopuszczalne jest zamieszczanie stron internetowych, z których korzystał Autor pracy. 7
Przykład - wzór spisu piśmiennictwa (w zapisie ważne są szczegóły skrót, średniki, dwukropki, kropki, przecinki) - Monografia: (Nazwisko i pierwsza litera imienia, Nazwisko pierwsza litera imienia. Tytuł. Wydawnictwo. miejsce wydania i rok. ) [1] Maramorosch K, Shope RE. Invertebrate Immunity. Academic Press. New York, San Francisco, London 1976. - Rozdział w monografii: (Nazwisko i pierwsza litera imienia. Tytuł rozdziału. W: Tytuł monografii. Red. nazwisko i imię. Wydawnictwo. miejsce wydania i rok ; strony od - do. ) [2] Bron JD. Early events in the infection of the arthopod gut by pathogenic insect viruses. In: Invertebrate Immunity. Ed. Maramorosch K, Shope RE. Academic Press. New York, San Francisco, London 1976; 80-111. [3] Orkiszewska A. Badania u chorych chirurgicznych W: Chirurgia dla pielęgniarek. Red. Rowiński W, Dziaka A, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999; 48-72. - Artykuł w czasopiśmie: (Nazwisko i pierwsza litera imienia, Nazwisko i pierwsza litera imienia. Tytuł artykułu. Nazwa czasopisma i rok ; tom : strony od - do. ) [4] Andrzejewski AM, Kolasiński Z, Bryk A i wsp. Własne 10-letnie doświadczenia w cholecystektomii laparoskopowej. Wideochirurgia 2006; 1: 82-89. [5] Parkin D, Clayton P. Leczenie chorych na ostre zapalenie trzustki. Br J Cancer 2005; 54: 15-34. - Strony internetowe: (Adres strony www Data dostępu) [6] http://www.ujk.edu.pl/studiamedyczne/index.php?option=com_content&view=category& layout=blog&id=69&itemid=86-2010.01.18 Spis tabel, rysunków i wykresów 1. Wykaz tabel i rycin stanowi spis ich tytułów, kolejno ponumerowanych ze stroną na której się znajduje. 2. Przy większej liczbie pozycji z podziałem na odrębne spisy: Spis tabel, Spis rysunków, itp. 3. Spisy te powinny być sporządzone przy użyciu automatycznej funkcji Word. Spis załączników 1. Spis załączników powinien zawierać wykaz wszystkich załączników, stanowiących aneks do pracy. 2. W załącznikach mogą być zamieszczone informacje istotne dla zrozumienia i oceny pracy, np. kwestionariusze ankiety, z których korzystał licencjat, zbierając materiał badawczy, standardy postępowania, kserokopie aktów prawnych itp. 3. Odnośniki do załączników powinny być ujęte w tekście pracy. 8
ZASADY CYTOWANIA 1. Cytowanie poszczególnych pozycji piśmiennictwa polega na podaniu odnośników, czyli kolejnych oznaczeń pozycji w kwadratowym nawiasie w odpowiednim miejscu w tekście np. [3, 5]. W pracach medycznych nie stosuje się przypisów. 2. W tekście można powoływać się na nazwisko pierwszego autora (bez imienia), a w nawiasie podać odpowiedni numer z listy piśmiennictwa (np. według Kowalskiego [1]...). 3. Przytoczenie dosłowne tekstu powinno dotyczyć tylko definicji, norm statystycznych albo istotnych myśli cytowanego autora. 4. Przytoczenie dosłowne z innego artykułu należy ująć w cudzysłów, a następnie podać odnośnik piśmiennictwa, a w przypadku książki należy podać również numery stron. 5. Podobne informacje pochodzące z paru prac należy zredagować swoimi słowami i odpowiednio je zacytować. 6. Dosłowne przywłaszczanie fragmentów prac, artykułów, bez odpowiedniego cytowania stanowi niedopuszczalną kradzież intelektualną czyli plagiat i jest działaniem wbrew stawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Art. 115: 1. Kto przywłaszcza sobie autorstwo albo wprowadza w błąd co do autorstwa całości lub części cudzego utworu podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3. 2. Tej samej karze podlega, kto rozpowszechnia bez podania nazwiska lub pseudonimu twórcy cudzy utwór w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania 7. Niedopuszczalne jest przepisywanie całych fragmentów tekstu z innych prac (jest to popełnienie plagiatu). 8. Za profilaktykę plagiatu odpowiedzialny jest dyplomant i promotor. PRZYGOTOWANIE I FORMATOWANIE TEKSTU Pracę należy napisać w programie Word. Rodzaj czcionki: Times New Roman, kolor czarny. Normalizacja marginesów: lewy margines - 4 cm, prawy margines - 2 cm, dolny i górny margines 2 cm Wielkość tytułów rozdziałów: 12 pkt., podtytułów 12 pkt. bold. Podtytuły drugiego stopnia: 12 pkt. bold. Tytuły i podtytuły wyjustowane. Bez wersalików. Wielkość tekstu: 12 pkt. Tekst wyjustowany. Użyta opcja dzielenia wyrazów. Akapit: 1,00 cm Odstęp między wierszami (interlinia): 1,5 pkt. Numeracja stron: od pierwszej strony, numeracja arabska w dolnym prawym rogu strony, czcionka 10 pkt. Wyliczenia: należy zaczynać od punktora. Wypunktowania i wyliczenia użyte w tekście powinny być pod względem formatu jednolite dla całego tekstu pracy. Numerowanie: cyfry arabskie. Liczby całkowite zawierające więcej niż 4 cyfry powinny być dzielone jednym odstępem na grupy 3-cyfrowe, licząc od prawej strony. Wielkość tytułów tabel, wykresów i rysunków: 12 pkt., bold, wyśrodkowanie. Tabele, wykresy i rysunki ponumerowane w kolejności od początku do końca pracy. 9
W przypadku tabel, tytuły nad tabelami, np.: Tabela 1 Dynamika ruchu turystycznego w Polsce w latach 2005-2009 (tytuł bez kropki) W przypadku wykresów i rysunków, tytuły pod wykresami i rysunkami, np.: Wykres 1. Dynamika ruchu turystycznego w Polsce w latach 2005-2009 (tytuł bez kropki) Pod każdą tabelą, wykresem i rysunkiem musi być podane pełne źródło, opis zgodny z zasadami obowiązującymi przy sporządzaniu pracy. Każda tabela, wykres rysunek winna zostać zapowiedziana w tekście pełnym zdaniem, np. Dynamika ruchu turystycznego w Polsce w latach 2005-2009 przedstawiona została w tabeli 1. (umożliwia to umieszczenie tabeli, rysunku w miejscu dogodnym dla piszącego) ODSTĘPY MIĘDZY POSZCZEGÓLNYMI CZĘŚCIAMI TEKSTU Między tytułem rozdziału a tytułem podrozdziału: 1 wolny wiersz. Między tekstem a tytułem podrozdziału: 2 wolne wiersze Między śródtytułami (tytułem podrozdziału) a treścią podrozdziału: 1 wolny wiersz. Między treścią pracy a tytułem tabeli, wykresu, rysunku: 2 wolne wiersze. INNE WYTYCZNE Tylko w wyjątkowych, uzasadnionych merytorycznie, wypadkach można zastosować w tekście podkreślenia, pogrubienia, ramki, bądź wersaliki. Wykaz piśmiennictwa winien obejmować wszystkie pozycje wymienione w przypisach oraz inne wykorzystywane w przygotowaniu pracy. Wszystkie poglądy studenta w pracy przedstawia się w formie bezosobowej. 10