Dziennik Ustaw Nr 123 9625 Poz. 1354 1354 USTAWA z dnia 24 sierpnia 2001 r. o czasie pracy kierowców. Rozdzia 1 Przepisy ogólne Art. 1. 1. Przepisy ustawy majà zastosowanie do kierowców zatrudnionych w ramach stosunku pracy oraz innych kierowców wykonujàcych transport drogowy. 2. Ustawa okreêla: 1) normy dotyczàce okresów prowadzenia pojazdów, obowiàzkowych przerw w prowadzeniu i gwarantowanych okresów odpoczynku, 2) normy czasu pracy, 3) obowiàzki pracodawców w zakresie wykonywania przewozów. 3. W zakresie nieuregulowanym ustawà stosuje si przepisy Kodeksu pracy. Art. 2. U yte w ustawie okreêlenia oznaczajà: 1) kierowca osob uprawnionà do kierowania pojazdem silnikowym, 2) przewóz drogowy ka de przemieszczenie pojazdu po drogach publicznych, za adowanego lub w stanie pustym, przeznaczonego do przewozu osób lub rzeczy, 3) transport drogowy dzia alnoêç gospodarczà w zakresie przewozu osób lub rzeczy pojazdami samochodowymi, 4) przewóz regularny publiczny przewóz osób i ich baga u wykonywany wed ug uprzednio uzgodnionego rozk adu jazdy podanego do publicznej wiadomoêci oraz zgodnie z warunkami przewozu okre- Êlonymi w zezwoleniu, 5) tydzieƒ okres pomi dzy godzinà 00 00 w poniedzia ek i godzinà 24 00 w niedziel, 6) odpoczynek ka dy nieprzerwany okres co najmniej jednej godziny, w którym kierowca mo e swobodnie dysponowaç swoim czasem, 7) czas prowadzenia czas kierowania pojazdem od momentu uruchomienia silnika do momentu jego zatrzymania, z uwzgl dnieniem chwilowych postojów, w szczególnoêci zatrzymania si pojazdu na Êwiat ach, na przejeêdzie kolejowym. Art. 3. 1. Dla celów rozliczania czasu pracy i ustalania uprawnienia do wynagradzania za prac w godzinach nadliczbowych, przez dob nale y rozumieç 24 kolejne godziny, poczynajàc od godziny, w której kierowca rozpoczyna prac zgodnie z obowiàzujàcym go rozk adem czasu pracy. 2. Przepisy ust. 1 stosuje si odpowiednio do okresów prowadzenia pojazdu i odpoczynku dobowego kierowcy.
Dziennik Ustaw Nr 123 9626 Poz. 1354 Rozdzia 2 Normy dotyczàce okresów prowadzenia pojazdów, obowiàzkowych przerw w prowadzeniu i gwarantowanych okresów odpoczynku kierowców Art. 4. Przepisy niniejszego rozdzia u majà zastosowanie do kierowców zatrudnionych w ramach stosunku pracy oraz innych kierowców wykonujàcych transport drogowy, z zastrze eniem art. 5. Art. 5. Przepisy niniejszego rozdzia u nie majà zastosowania do przewozów wykonywanych pojazdami: 1) przeznaczonymi do przewozu rzeczy, których dopuszczalna masa ca kowita, w àczajàc przyczepy lub naczepy, nie przekracza 3,5 tony, 2) przeznaczonymi do przewozu osób i które ze wzgl du na typ konstrukcyjny oraz wyposa enie nadajà si do przewozu najwy ej dziewi ciu osób àcznie z kierowcà, 3) przeznaczonymi do przewozu osób w przewozach regularnych, których droga przejazdu nie przekracza 50 kilometrów, 4) których maksymalna pr dkoêç dopuszczalna nie przekracza 30 kilometrów na godzin, 5) przeznaczonymi dla si zbrojnych, s u b obrony cywilnej, po arniczych i si odpowiedzialnych za utrzymanie porzàdku publicznego lub podlegajàcymi ich kontroli, 6) wykorzystywanymi do wykonywania robót kanalizacyjnych, ochrony przeciwpowodziowej, wodociàgowych, gazowniczych i energetycznych, zarzàdów dróg, us ug oczyszczania, telegraficznych, przewozu artyku ów pocztowych, transmisji radiowej, us ug telewizyjnych oraz zwiàzanych z wykrywaniem nadajników, odbiorników radiowych lub telewizyjnych, 7) u ywanymi w stanach nadzwyczajnych lub przeznaczonymi do zadaƒ ratownictwa, 8) przeznaczonymi do zadaƒ medycznych, 9) przewo àcymi wyposa enie cyrków i weso ych miasteczek, 10) pomocy technicznej, 11) poddawanymi próbom drogowym w celach ulepszeƒ technicznych, naprawczych lub utrzymania oraz pojazdami nowymi bàdê przebudowanymi, które jeszcze nie zosta y dopuszczone do ruchu, 12) u ywanymi do niehandlowych przewozów rzeczy na potrzeby w asne, 13) u ywanymi do przewozu mleka odbieranego w gospodarstwach rolnych lub odwo enia do tych gospodarstw pojemników na mleko bàdê produkty mleczne przeznaczone do karmienia byd a. Art. 6. 1. Maksymalny czas prowadzenia pojazdu wynosi 9 godzin na dob, z mo liwoêcià przed u enia do 10 godzin, nie wi cej ni dwukrotnie w ka dym tygodniu. 2. Ca kowity czas prowadzenia pojazdu w ka dym okresie dwutygodniowym nie mo e przekroczyç 90 godzin. 3. W ka dej dobie kierowca wykorzystuje co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Odpoczynek mo e byç skrócony nie wi cej ni do 9 godzin i nie cz Êciej ni trzykrotnie w ciàgu jednego tygodnia. Równowa ny okres odpoczynku kierowca ma obowiàzek wykorzystaç przed up ywem nast pnego tygodnia. 4. Odpoczynek, o którym mowa w ust. 3, mo e byç podzielony na dwie lub trzy cz Êci. Jedna z tych cz Êci powinna wynosiç co najmniej 8 kolejnych godzin, a dobowy odpoczynek 12 godzin. 5. W przypadku prowadzenia pojazdu przez dwóch lub wi cej kierowców, ka dy z nich wykorzystuje co najmniej 8 godzin nieprzerwanego odpoczynku w ka dym 30-godzinnym okresie. 6. Dobowy odpoczynek mo e byç wykorzystany w pojeêdzie, je eli pojazd znajduje si na postoju i jest wyposa ony w miejsce do spania. Art. 7. 1. W ka dym tygodniu kierowca wykorzystuje odpoczynek w wymiarze co najmniej 45 kolejnych godzin. Odpoczynek mo e byç skrócony nie wi cej ni do 36 kolejnych godzin, je eli zostanie udzielony w miejscowoêci, gdzie znajduje si siedziba pracodawcy, lub w miejscu zamieszkania kierowcy, i nie wi cej ni do 24 kolejnych godzin, je eli zostanie udzielony w innym miejscu. Tygodniowy nieprzerwany odpoczynek obejmuje dobowy odpoczynek przypadajàcy w dniu, w którym kierowca rozpoczà odpoczynek tygodniowy. 2. Okres odpoczynku niewykorzystany wskutek skrócenia, o którym mowa w ust. 1, kierowca powinien wykorzystaç nie póêniej ni przed up ywem trzeciego tygodnia nast pujàcego po tygodniu, w którym odpoczynek zosta skrócony. 3. Tygodniowy odpoczynek kierowca powinien wykorzystaç nie póêniej ni po szeêciu dobowych okresach prowadzenia pojazdu. 4. Prze o enie tygodniowego odpoczynku do koƒca szóstego dobowego okresu prowadzenia jest dopuszczalne w przypadku, gdy ca kowity czas prowadzenia pojazdu nie przekracza maksymalnej normy, odpowiadajàcej szeêciu dobowym okresom prowadzenia. Art. 8. Ka dy odpoczynek wykorzystany za skrócenie dobowego lub tygodniowego okresu odpoczynku jest odbierany àcznie z innym odpoczynkiem dobowym co najmniej oêmiogodzinnym i na àdanie zainteresowanego kierowcy jest udzielany w miejscu parkowania pojazdu lub w miejscu zamieszkania kierowcy.
Dziennik Ustaw Nr 123 9627 Poz. 1354 Art. 9. 1. Dobowy okres odpoczynku kierowcy wykonujàcego przewozy osób lub rzeczy, który towarzyszy pojazdowi transportowanemu promem lub pociàgiem, mo e byç przerwany nie wi cej ni jeden raz, przy równoczesnym spe nieniu nast pujàcych warunków: 1) cz Êç odpoczynku dobowego sp dzonego na làdzie kierowca wykorzystuje przed lub po cz Êci odpoczynku dobowego wykorzystanego na pok adzie promu lub w pociàgu, 2) przerwa pomi dzy dwiema cz Êciami odpoczynku dobowego powinna byç mo liwie najkrótsza i nie mo e w adnym przypadku przekraczaç jednej godziny przed wejêciem na pok ad lub zejêciem z pok adu, àcznie z czasem przeznaczonym na formalnoêci celne, 3) w czasie obu cz Êci odpoczynku dobowego kierowca powinien korzystaç z ó ka lub miejsca do spania. 2. Dobowy okres odpoczynku przerwany w sposób okreêlony w ust. 1 przed u a si o dwie godziny. Art. 10. 1. Po czteroipó godzinnym okresie prowadzenia pojazdu kierowca wykorzystuje co najmniej 45-minutowà przerw, chyba e zaczyna okres odpoczynku. 2. Przerwa, o której mowa w ust. 1, mo e byç zastàpiona przerwami trwajàcymi co najmniej 15 minut ka da, wykorzystanymi w trakcie czteroipó godzinnego prowadzenia pojazdu lub natychmiast po tym okresie. 3. W przewozach regularnych mo e byç stosowana przerwa trwajàca nie krócej ni 30 minut po okresie prowadzenia pojazdu nieprzekraczajàcym czterech godzin, je eli przerwa trwajàca powy ej 30 minut zak óca- aby miejski ruch uliczny, a kierowca nie ma mo liwo- Êci wykorzystania pozosta ych 15 minut w ciàgu czterech i pó godziny prowadzenia pojazdu przed przerwà 30-minutowà. 4. Podczas przerw, o których mowa w ust. 1 3, kierowca nie mo e wykonywaç adnej innej pracy; przerw tych nie wlicza si do dobowego okresu odpoczynku. 5. Czas oczekiwania i czas niepoêwi cony prowadzeniu pojazdu, sp dzony w pojeêdzie b dàcym w ruchu, na promie lub w pociàgu, nie stanowi innej pracy, o której mowa w ust. 4, i jest traktowany jako przerwa w prowadzeniu. 6. W przypadku stosowania przerwy, o której mowa w art. 20 ust. 8, przerwy wymienione w ust. 1 3 ulegajà odpowiedniemu skróceniu. Art. 11. Przerwy, o których mowa w art. 10, uwzgl dnia si przy ustalaniu dziennego rozk adu czasu pracy kierowców. Art. 12. Do przewozów wykonywanych: 1) pojazdami u ywanymi przez w adze publiczne do pe nienia s u by publicznej, które nie stanowià konkurencji dla uprawnionych przewoêników drogowych, 2) pojazdami u ywanymi przez zak ady rolnicze, ogrodnicze, leêne lub gospodarstwa rybackie do przewozu towarów na odcinku nie d u szym ni 50 km od miejsca bazy pojazdu, w àczajàc teren miejscowoêci, których centrum znajduje si w zasi gu tego promienia, 3) pojazdami u ywanymi do przewozu odpadków lub szkieletów zwierz cych, nieprzeznaczonych do spo ycia przez ludzi, 4) pojazdami u ywanymi do przewozu ywych zwierzàt w gospodarstwach rolnych na miejscowy rynek i odwrotnie lub z rynku do miejscowych rzeêni, 5) pojazdami u ywanymi w charakterze sklepów na miejscowym rynku lub w handlu obwoênym lub jako ruchome punkty do wykonywania transakcji bankowych, walutowych, oszcz dnoêciowych, do czynnoêci zwiàzanych z kultem, do wypo yczania ksià ek, p yt lub kaset, do obs ugi wydarzeƒ kulturalnych lub wystaw specjalnie przystosowanymi do tych celów, 6) pojazdami przewo àcymi materia y lub urzàdzenia s u àce kierowcy do wykonywania jego pracy na odcinku nie d u szym ni 50 km od miejsca bazy pojazdu, je eli prowadzenie pojazdu nie stanowi g ównej czynnoêci kierowcy, 7) pojazdami poruszajàcymi si wy àcznie na wyspach o powierzchni nieprzekraczajàcej 2300 km 2, które nie sà po àczone z terytorium paƒstwa mostem, brodem ani tunelem dost pnym dla ruchu pojazdów silnikowych, 8) pojazdami u ywanymi do przewozu towarów, nap dzanymi gazem o nap dzie elektrycznym lub wyposa onymi w ogranicznik pr dkoêci, o ile pojazdy te, zgodnie z przepisami polskimi, sà uznane za równowa ne z pojazdami nap dzanymi silnikiem spalinowym lub silnikiem na olej nap dowy i których dopuszczalna masa ca kowita, w àczajàc przyczepy lub naczepy, nie przekracza 3,5 tony, 9) ciàgnikami u ywanymi wy àcznie do prac rolniczych i leênych nie majà zastosowania przepisy art. 6 ust. 1 i 2 oraz art. 10. Art. 13. W przypadku wystàpienia nadzwyczajnych lub niedajàcych si przewidzieç okolicznoêci, wymagajàcych dojazdu do odpowiedniego miejsca postoju ze wzgl du na bezpieczeƒstwo osób, pojazdu lub rzeczy, kierowca mo e przed u yç czas prowadzenia pojazdu ponad norm okreêlonà w art. 6 i skróciç czas odpoczynku, o którym mowa w art. 7 i 10, pod warunkiem e d u sze prowadzenie pojazdu nie zagra a bezpieczeƒstwu ruchu drogowego. Art. 14. Zakres i przyczyny przed u enia czasu prowadzenia pojazdu i skrócenia czasu odpoczynku, o których mowa w art. 13, kierowca wpisuje do dokumentu rejestrujàcego przebieg jego pracy.
Dziennik Ustaw Nr 123 9628 Poz. 1354 Art. 15. Kierowca, na àdanie osoby uprawnionej do przeprowadzenia kontroli, przedstawia zapisy z przyrzàdu kontrolnego za bie àcy tydzieƒ i za ostatni dzieƒ poprzedniego tygodnia, w którym prowadzi pojazd. Rozdzia 3 Przepisy szczególne Art. 16. Przepisy niniejszego rozdzia u majà zastosowanie do kierowców zatrudnionych w ramach stosunku pracy oraz innych kierowców wykonujàcych transport drogowy pojazdami wymienionymi w art. 5 pkt 1 2; przepisy te nie dotyczà kierowców taksówek. Art. 17. 1. Maksymalny czas prowadzenia pojazdu wynosi 10 godzin na dob. 2. Po szeêciu godzinach prowadzenia pojazdu kierowca jest obowiàzany wykorzystaç przerw trwajàcà co najmniej 30 minut, chyba e zaczyna okres odpoczynku dobowego. 3. Przerwa, o której mowa w ust. 2, mo e byç zastàpiona przerwami trwajàcymi co najmniej 15 minut ka da, wykorzystywanymi w okresie prowadzenia pojazdu lub niezw ocznie po tym okresie. 4. Przepisy art. 10 ust. 4 6, art. 11, 13 i 14 stosuje si odpowiednio. Art. 18. W ka dej dobie kierowca wykorzystuje co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Rozdzia 4 Normy czasu pracy kierowców pozostajàcych w stosunku pracy Art. 19. Przepisy niniejszego rozdzia u majà zastosowanie do kierowców, którzy sà pracownikami w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy. Art. 20. 1. Czasem pracy kierowców jest czas od rozpocz cia do zakoƒczenia pracy i obejmuje wszystkie czynnoêci zwiàzane z wykonywaniem przewozu, a w szczególnoêci: 1) prowadzenie pojazdu, 2) za adunek i roz adunek, 3) kontrol i nadzór nad osobami wsiadajàcymi i wysiadajàcymi, 4) kontrolne sprawdzanie pojazdu i adunku, 5) czynnoêci spedycyjne, 6) obs ug codziennà pojazdów i przyczep, 7) niezb dne czynnoêci administracyjne, 8) inne prace podejmowane w celu wykonania zadania s u bowego lub zapewnienia bezpieczeƒstwa osób, pojazdu i rzeczy, 9) utrzymanie pojazdu w czystoêci. 2. Czasu dy uru pe nionego przez kierowc poza normalnymi godzinami pracy w zak adzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawc nie wlicza si do czasu pracy, je eli podczas dy uru kierowca nie wykonywa pracy. 3. Czasem dy uru kierowców jest równie czas, poza normalnymi godzinami pracy, w którym kierowca nie wykonuje czynnoêci wymienionych w ust. 1, ale jest obowiàzany pozostawaç w pojeêdzie lub w jego pobli u, w celu zapewnienia bezpieczeƒstwa osób, pojazdu i rzeczy. Czas dy uru nie mo e byç wliczany do przys ugujàcego kierowcy dobowego nieprzerwanego odpoczynku. Do czasu dy uru zalicza si przerwy, o których mowa w art. 10 i 17. 4. W przypadku gdy pojazd jest prowadzony przez dwóch lub wi cej kierowców, czas nieprzeznaczony na kierowanie pojazdem jest czasem dy uru. 5. Wykorzystywanie dobowego odpoczynku w pojeêdzie w sposób okreêlony w art. 6 ust. 6 nie mo e byç traktowane jako czas dy uru. 6. Za czas dy uru przys uguje wynagrodzenie w wysokoêci okreêlonej w przepisach o wynagradzaniu obowiàzujàcych u danego pracodawcy, nie ni sze jednak ni w wysokoêci po owy wynagrodzenia nale nego za czas przestoju. 7. Do czasu pracy nie wlicza si : 1) czasu dy uru, 2) nieusprawiedliwionych postojów w czasie jazdy, 3) dobowego nieprzerwanego odpoczynku. 8. Do czasu pracy kierowców wlicza si przerw w pracy trwajàcà 15 minut, którà pracodawca jest obowiàzany wprowadziç, je eli dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej 6 godzin. Art. 21. Czas przestoju: 1) wynikajàcego z przepisów w sprawie okresowych ograniczeƒ oraz zakazu ruchu niektórych pojazdów na drogach, 2) na przejêciach granicznych, 3) spowodowanego awarià pojazdu, blokadà dróg, lokalnym zakazem ruchu zalicza si do czasu pracy w wymiarze nieprzekraczajàcym 8 godzin na dob, je eli wskutek tego przestoju kierowca nie wypracowa dobowego wymiaru czasu pracy okreêlonego w rozk adzie czasu pracy, a w przypadku zadaniowego czasu pracy 8 godzin. Art. 22. Czas pracy w pi ciodniowym tygodniu pracy nie mo e przekraczaç 8 godzin na dob i przeci tnie 40 godzin na tydzieƒ w przyj tym okresie rozliczeniowym, nie d u szym ni trzy miesiàce, z zastrze eniem art. 23 ust. 1, 3 i 4.
Dziennik Ustaw Nr 123 9629 Poz. 1354 Art. 23. 1. Do kierowców zatrudnionych w transporcie drogowym mogà byç stosowane rozk ady czasu pracy, w których jest dopuszczalne przed u enie wymiaru czasu pracy do 10 godzin na dob, a do pozosta- ych kierowców do 12 godzin na dob w ramach systemu równowa nego czasu pracy. 2. W systemie równowa nego czasu pracy wymiar czasu pracy przed u ony w poszczególnych dniach zostaje wyrównany skróconym czasem pracy w innych dniach lub dniami wolnymi od pracy, z tym e w okresie rozliczeniowym czas ten nie mo e przekraczaç przeci tnie 40 godzin na tydzieƒ. 3. Okres rozliczeniowy nie mo e byç d u szy ni miesiàc. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, po wyra eniu na to zgody przez zak adowà organizacj zwiàzkowà, a je eli taka organizacja nie dzia a u danego pracodawcy po uprzednim zawiadomieniu w a- Êciwego inspektora pracy, okres rozliczeniowy mo e byç przed u ony, nie wi cej jednak ni do trzech miesi cy. 4. Przy pracach uzale nionych od pory roku lub warunków atmosferycznych okres rozliczeniowy mo e byç przed u ony, w trybie okreêlonym w ust. 3, nie wi cej jednak ni do szeêciu miesi cy. 5. W systemie czasu pracy, o którym mowa w ust. 1 4, praca wykonywana: 1) w godzinach przekraczajàcych przed u ony dobowy wymiar czasu pracy, wynikajàcy z obowiàzujàcego pracownika rozk adu czasu pracy, 2) w godzinach przekraczajàcych 8 godzin na dob, je- eli obowiàzujàcy pracownika rozk ad czasu pracy przewiduje w danej dobie prac przez 8 godzin lub przez czas krótszy ni 8 godzin, 3) w godzinach przekraczajàcych przeci tnà tygodniowà norm czasu pracy w przyj tym okresie rozliczeniowym, chyba e przekroczenie tej normy nastàpi o w wyniku pracy w godzinach nadliczbowych, o których mowa w pkt 1 i 2, stanowi prac w godzinach nadliczbowych. Art. 24. 1. Do kierowców zatrudnionych w transporcie drogowym mo e byç stosowany, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, system przerywanego czasu pracy wed ug z góry ustalonego rozk adu, przewidujàcego nie wi cej ni jednà przerw w pracy w ciàgu doby, trwajàcà nie d u ej ni 5 godzin. 2. Przerwy, o której mowa w ust. 1, nie wlicza si do czasu pracy, jednak e za czas tej przerwy pracownikowi przys uguje prawo do wynagrodzenia w wysokoêci po owy wynagrodzenia nale nego za czas przestoju; podczas przerwy kierowca mo e swobodnie dysponowaç swoim czasem. 3. Przy ustalaniu rozk adu czasu pracy w systemie przerywanego czasu pracy stosuje si przepisy art. 10 i 17 dotyczàce przerw przeznaczonych na odpoczynek. Je eli przerwa przewidziana w ustalonym rozk adzie, o którym mowa w ust. 1, nast puje nie póêniej ni po up ywie czteroipó godzinnego okresu prowadzenia pojazdu, nie stosuje si przerw przeznaczonych na odpoczynek, o których mowa w art. 10 i 17. Art. 25. 1. Do kierowców zatrudnionych w transporcie drogowym mo e byç stosowany, w przypadkach uzasadnionych rodzajem wykonywanych przewozów lub ich szczególnà organizacjà, zadaniowy czas pracy, w którym zadania przewozowe ustala pracodawca w takim wymiarze, aby mog y byç wykonane w ramach czasu pracy okreêlonego w art. 22 oraz przy zachowaniu norm dotyczàcych okresów prowadzenia pojazdu, obowiàzkowych przerw w prowadzeniu i okresów odpoczynku. Rozk ad czasu pracy w okresie wykonywania danego zadania przewozowego ustala kierowca. 2. Zadaniowy czas pracy wprowadza si na podstawie uk adu zbiorowego pracy, regulaminu pracy lub umowy o prac. Art. 26. 1. Niezale nie od stosowanych systemów czasu pracy, dobowy czas prowadzenia pojazdu nie mo e przekraczaç maksymalnego czasu prowadzenia pojazdu okreêlonego w art. 6 ust. 1. 2. Przy ustalaniu rozk adów czasu pracy stosuje si przepisy art. 10 i 17 dotyczàce przerw przeznaczonych na odpoczynek, z zastrze eniem art. 10 ust. 6 oraz art. 24 ust. 3. Art. 27. 1. Systemy czasu pracy okreêlone w art. 23 i 24 mogà byç stosowane równie w przypadku niezarobkowego przewozu wykonywanego pomocniczo w stosunku do podstawowej dzia alnoêci gospodarczej przedsi biorcy pojazdami samochodowymi b dàcymi jego w asnoêcià lub pojazdami, do których ma udokumentowane prawo dysponowania. 2. W uzasadnionych przypadkach w ramach równowa nych norm czasu pracy, o których mowa w art. 23, dopuszcza si stosowanie przerywanego czasu pracy okreêlonego w art. 24, z zastrze eniem przestrzegania przepisów o obowiàzkowym dobowym odpoczynku oraz wed ug z góry ustalonego harmonogramu; harmonogram powinien obejmowaç okres co najmniej miesiàca. Art. 28. 1. Praca wykonywana ponad normy czasu pracy ustalone w art. 22 i 23 stanowi prac w godzinach nadliczbowych. Praca taka jest dopuszczalna tylko w razie: 1) nieprzewidzianych sytuacji i zdarzeƒ wymagajàcych od kierowcy podj cia dzia aƒ dla ochrony ycia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia albo usuni cia awarii, 2) szczególnych potrzeb pracodawcy. 2. Liczba godzin nadliczbowych przepracowanych przez kierowc w zwiàzku z okolicznoêciami okreêlonymi w ust. 1 pkt 2 nie mo e przekroczyç 260 godzin w roku kalendarzowym.
Dziennik Ustaw Nr 123 9630 Poz. 1354 Art. 29. Tygodniowy czas pracy kierowców, àcznie z godzinami nadliczbowymi ( àczony tygodniowy wymiar czasu pracy), nie mo e przekraczaç przeci tnie 48 godzin w okresie rozliczeniowym nieprzekraczajàcym trzech miesi cy. Art. 30. W zakresie norm okreêlajàcych: czas pracy, czas prowadzenia pojazdu, obowiàzkowe przerwy przeznaczone na odpoczynek w czasie dnia pracy oraz odpoczynek dobowy uk ady zbiorowe pracy mogà przewidywaç wy sze normy minimalne oraz ni sze normy maksymalne, ni przewiduje to ustawa. Rozdzia 5 Obowiàzki pracodawcy Art. 31. 1. Pracodawca jest obowiàzany regularnie kontrolowaç okresy prowadzenia pojazdu, czas trwania innej pracy oraz okresy odpoczynku, na podstawie zapisów przyrzàdu kontrolnego, a w przypadku pojazdów niewyposa onych w te przyrzàdy na podstawie karty drogowej. 2. Zapisy z przyrzàdów kontrolnych pracodawca przechowuje przez okres co najmniej dwunastu miesi cy po wykorzystaniu i udost pnia ich kopie na wniosek kierowców, których one dotyczà. Zapisy te sà okazywane lub wydawane na àdanie ka dej osoby uprawnionej do przeprowadzenia kontroli. Art. 32. 1. Pracodawca prowadzi ewidencj czasu pracy kierowców z uwzgl dnieniem pracy w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, niedziele i Êwi ta w rozliczeniu dobowym, tygodniowym i przyj tym okresie rozliczeniowym. 2. Ewidencj czasu pracy, o której mowa w ust. 1, pracodawca ka dorazowo udost pnia kierowcy na jego wniosek. Art. 33. Systemy wynagradzania kierowców nie mogà przewidywaç sk adników wynagrodzenia, których wysokoêç jest uzale niona od liczby przejechanych kilometrów lub iloêci przewiezionego adunku, je- eli ich stosowanie wp yn oby na pogorszenie bezpieczeƒstwa jazdy. Art. 34. 1. W przypadku wykonywania: 1) krajowych przewozów regularnych, 2) mi dzynarodowych przewozów regularnych, których koƒcowe punkty tras znajdujà si w odleg o- Êci do 50 km w linii prostej od granicy pomi dzy dwoma krajami cz onkowskimi Unii Europejskiej i których trasa nie przekracza 100 km, pojazdami niewyposa onymi w przyrzàdy kontrolne pracodawca sporzàdza rozk ad jazdy oraz plan pracy kierowcy. 2. Plan pracy jest imienny i zawiera informacje dotyczàce miejsca zatrudnienia kierowcy oraz harmonogram uwzgl dniajàcy okresy prowadzenia pojazdu, wykonywania innej pracy, okresy odpoczynku i dy uru. Plan pracy podpisuje pracodawca lub osoba przez niego upowa niona. 3. Harmonogram obejmuje tydzieƒ bie àcy oraz tydzieƒ bezpoêrednio poprzedzajàcy i nast pujàcy. 4. W czasie wykonywania pracy kierowca jest obowiàzany posiadaç wyciàg z planu pracy oraz kopi rozk adu jazdy. 5. Pracodawca przechowuje plan pracy przez rok po up ywie okresu, którego dotyczy. 6. Pracodawca ka dorazowo udost pnia kierowcy kopi planu pracy na jego wniosek. Rozdzia 6 Przyrzàd kontrolny i karta drogowa Art. 35. 1. W pojazdach samochodowych u ywanych do przewozu osób (pasa erów) i rzeczy, z wy àczeniem pojazdów wymienionych w art. 5 oraz z zastrze eniem art. 34, nale y instalowaç i u ytkowaç przyrzàdy kontrolne. Konstrukcj, instalacj, dzia anie i kontrol przyrzàdów kontrolnych okreêlajà odr bne przepisy. 2. Przyrzàdy kontrolne s u à do rejestrowania w szczególnoêci nast pujàcych okresów: 1) czasu prowadzenia pojazdu, 2) czasu wykonywania innej pracy, 3) przerw w prowadzeniu przeznaczonych na odpoczynek i okresów odpoczynku dobowego, 4) czasu dy uru. 3. Pracodawcy zapewniajà prawid owe funkcjonowanie przyrzàdu kontrolnego, a kierowcy jego w aêciwe u ytkowanie. 4. Kierowca jest obowiàzany u ywaç przyrzàdu kontrolnego ka dego dnia pracy, poczàwszy od przej cia pojazdu. 5. W przypadku gdy w pojeêdzie znajduje si dwóch lub wi cej kierowców, przyrzàd kontrolny rejestruje okresy, o których mowa w ust. 2, ka dego z kierowców prowadzàcych pojazd. Art. 36. 1. Kierowcy, o których mowa w rozdziale 3, prowadzà karty drogowe, s u àce do rejestrowania przebiegu dnia pracy. Karta drogowa powinna zawieraç w szczególnoêci nast pujàce dane: imi i nazwisko kierowcy, numer rejestracyjny pojazdu, dat i cel wyjazdu, liczb przejechanych kilometrów, czas prowadzenia pojazdu oraz wykonywania innej pracy, okresy przerw w prowadzeniu pojazdu i okresy odpoczynku, podpis pracodawcy. 2. Kierowca na àdanie osoby uprawnionej do przeprowadzania kontroli przedstawia kart drogowà do wglàdu.
Dziennik Ustaw Nr 123 9631 Poz. 1354 3. Minister w aêciwy do spraw transportu okreêli, w drodze rozporzàdzenia, wzór karty drogowej, z uwzgl dnieniem danych, o których mowa w ust. 1. Rozdzia 7 Zmiany w przepisach obowiàzujàcych i przepisy koƒcowe Art. 37. W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268 oraz z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075 i Nr 111, poz. 1194) wprowadza si nast pujàce zmiany: 1) w art. 129 4 w 1 po wyrazach do 12 godzin na dob przecinek zast puje si kropkà oraz skreêla si wyrazy a w stosunku do kierowców w transporcie samochodowym i w komunikacji samochodowej do 10 godzin na dob. ; 2) skreêla si art. 129 6 ; 3) w art. 129 7 wyrazy, 129 4 i 129 6 zast puje si wyrazami i art. 129 4. Art. 38. Przepis art. 34 ust. 1 pkt 2 stosuje si z dniem uzyskania przez Rzeczpospolità Polskà cz onkostwa w Unii Europejskiej. Art. 39. Ustawa wchodzi w ycie z dniem 1 stycznia 2003 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: A. KwaÊniewski