Założena pala Gmny Haczó Założena pala Gmny Haczó na lata 2017-2032 1 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Sps treśc Wykaz skrótó... 4 Słonk pojęć... 5 Wstęp... 7 1.1. Zakres opracoana... 7 2. Cel opracoana... 10 2.1. Prao mędzynaroe... 11 2.2. Prao krajoe... 13 2.3. Prao regonalne... 23 2.4. Prao lokalne... 25 3. Charakterystyka gmny Haczó... 26 3.1. Położene Gmny... 26 3.2. Warunk naturalne... 28 3.3. Trendy demografczne... 30 3.4. Infrastruktura... 32 Admnstracja publczna... 35 3.5. Gospodarka... 39 3.6. Ochrona przyrody... 41 3.7. Zasoby meszkanoe... 43 4. Zasady kształtoana gospodark energetycznej gmny... 44 5. Charakterystyka stnejącego stanu pala... 47 5.1. Zaopatrzene cepło... 47 5.2. Zaopatrzene... 47 5.2.1. Przedsęborsta obrotu energą... 49 5.2.2. Odborcy energ elektrycznej... 51 6. Obcążene śroska naturalnego... 52 2 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó 6.1. Poetrze atmosferyczne... 52 6.2. Woda... 53 6.3. Gleby... 54 7. Prognoza Gmny energe pala... 55 7.1. Zapotrzeboane na cepło... 55 7.2. Zapotrzeboane na... 57 7.3. Prognoza zapotrzeboana na pala... 59 8. Przedsęzęca racjonalzujące użytkoane cepła, energ elektrycznej pal gazoych... 61 8.1. Przedsęzęca optymalzujące ybór nośnka energ oraz technolog przetarzającej ten nośnk końcoą... 63 8.2. Mnmalzacja strat procese przesyłu dystrybucj energ... 64 8.3. Zastosoane energooszczędnych urządzeń technolog... 66 8.4. Termomodernzacja, buncto energooszczędne zmana źródeł zaslana... 67 8.5. Zmana posta zachoań konsumentó obec energ... 68 9. Możlość ykorzystana lokalnych nadyżek lokalnych zasobó pal energ, z uzględnenem energ elektrycznej cepła ytarzanych odnaalnych źródłach energ, energ elektrycznej cepła użytkoego ytarzanych kogeneracj oraz zagospodaroana cepła odpaego z nstalacj przemysłoych... 69 9.1. Odnaalne źródła energ... 69 9.1.1. Energa poerzchnoych cekó odnych... 70 9.1.2. Energa słońca... 73 9.1.3. Energa atru... 76 9.1.4. Energa bomasy... 80 9.1.5. Energa geotermalna... 87 9.2. Mkronstalacje... 89 9.3. Zastosoane kogeneracj... 92 10. Możlośc stosoana środkó popray efektynośc energetycznej rozumenu ustay z dna 15 ketna 2011 r. o efektynośc energetycznej... 93 11. Zakres spółpracy z nnym gmnam... 94 3 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Wykaz skrótó c..u. GPZ JST Mg nn NN OSD OSP OZE SN SSE URE WN cepła oda użytkoa głóny punkt zaslana jednostka samorządu terytoralnego megagram = mlon gramó (1 tona) nske napęce najyższe napęce Operator Systemu Dystrybucyjnego Operator Systemu Przesyłoego odnaalne źródła energ średne napęce Specjalna Strefa Ekonomczna Urząd Regulacj Energetyk Wysoke napęce Podstaoe jednostk przelcznk: klo (k) 10 3 = tysąc mega (M) 10 6 = mlon gga (G) 10 9 = mlard tera (T) 10 12 = blon toe 41,87 GJ lub 11,63MW = tona oleju ekalentnego J dżul GJ ggadżul TJ teradżul W at kw kloat kwh kloatogodzna 4 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó MW MW e MW p MW t MWh megaat megaat mocy elektrycznej megaat mocy szczytoej megaat mocy ceplnej megaatogodzna; 1 MWh = 3,6 GJ Słonk pojęć audyt energetyczny dzałane polegające na określenu parametró ceplnych obektu bulanego lub źródła cepła oraz zązanego z obektem zapotrzeboana na ceplną celem skazana dzałań nestycyjnych służących ogranczena zużyca energ przez budynek. Formę audytu, metologę oblczeń oraz jego zakres, a także nezbędne kompetencje jego sporządzena określa prao (m.n. ustaa Prao bulane, rozporządzene o metolog przygotoana audytu energetycznego). bały certyfkat potoczna naza śadecta efektynośc energetycznej przyznaanego drodze przetargu organzoanego przez prezesa URE podmotom, które zrealzoały przedsęzęce służące poprae efektynośc energetycznej, których lstę zaera ustaa o efektynośc energetycznej. Certyfkat jest paperem artoścoym, o cene kształtoanej przez rynek. budynek netto zeroenergetyczny budynek o zapotrzeboanu na końcoą nższą nż budynek pasyny, blansoaną przez ytorzoną na mejscu odnaalną, co sume pooduje, że ytarza on co najmnej tyle samo energ, co jej konsumuje. budynek pasyny obekt o zużycu energ końcoej na pozome maksymalne 15 kwh/m 2 /rok. Naza naązuje pasynego, tzn. bernego pozyskana energ z otoczena dzęk ykorzystanu zasad fzyk. emsja ekalentna emsja gazó ceplarnanych po przelczenu na tony CO 2. 5 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó ESCO Energy Savng Company; przedsęborsto yspecjalzoane śadczenu usług obszarze efektynośc energetycznej e spółpracy z jednostkam sektora fnansó publcznych, z reguły borące na sebe koszty nestycj zaman za zysk. kogeneracja ytarzane skojarzenu energ elektrycznej ceplnej. mkronstalacja nstalacja ytarzająca lub ceplną o mocy zanstaloanej ne ększej nż 40kW e lub 120kW t. oblgacje przychoe rodzaj paperó dłużnych, których emtent zabezpecza nteresy oblgataruszy przychodam z przedsęzęca, które ma zostać zrealzoane. Ten rodzaj oblgacj może być emtoany yłączne przez samorządy lub/ spółk komunalne dzałające obszarze użytecznośc publcznej. PPP Partnersto publczno-pryatne (naczej publczno-prane); formuła określonej ustaą spółpracy pomędzy jednostką sektora fnansó publcznych a przedsęborstem pryatnym mająca na celu spólne zrealzoana przedsęzęca nestycyjnego. prosument osoba fzyczna lub prana posadająca łasną mkronstalację służącą pozyskanu energ elektrycznej sprzedająca jej nadyżk OSD. seć ntelgentna (smart grd) seć elektroenergetyczna lub cepłoncza yposażona urządzena nstalacje umożlające czase rzeczystym na odczyt danych lcznkó na beżąco elastyczne zarządzane poborem energ zależnośc od lokalnych potrzeb. termomodernzacja dzałana nestycyjne budynkach mające proadzć zększena efektynośc energetycznej obektu m.n. poprzez ceplene, ymanę nstalacj grzeczej oraz eentualne zastosoane OZE. TPA (zasada TPA) Thrd Party Access; zasada stępu trzecej strony proadzona praem unjnym celem zększena konkurencj na rynku energ elektrycznej j przełamana monopol. Umożla stęp szystkm podmotom posadającym upranena obrotu danym typem energ sec przesyłoej dystrybucyjnej każdego operatora. trgeneracja ytarzane jednym procese technologcznym cepła, chłodu energ elektrycznej. 6 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó ysokosprana kogeneracja - rozązane kogeneracyjne zaprojektoane pod kątem zapotrzeboana na odbór cepła użytkoego stosoane jego artośc mocy elektrycznej (ytarzane jest kładne tyle energ ceplnej na le jest zapotrzeboane). Wstęp 1.1. Zakres opracoana Podstaą formalną opracoana Projektu założeń pala Gmny Haczó jest Umoa nr 29/2015 zaarta dnu 25.09. 2015 r. pomędzy Wójtem Gmny Haczó a Podkarpacką Agencją Energetyczną Sp. z o. o. z sedzbą Rzeszoe. Zakres opracoana ynka z: Ustay z dna 10.04.1997r. Prao energetyczne (tekst jednolty Dz. U. z 2003r. Nr 153 poz. 1504 z późnejszym zmanam, Ustay z dna 8.03.1990r. o samorządze gmnnym (tekst jednolty: Dz. U. nr 142/2001, poz. 1591 raz z późnejszym zmanam). Rozporządzena ykonacze Ustay Prao energetyczne pośredno zązane z oboązkem planoana organzacj pala na obszarze gmny: rozporządzene Mnstra Gospodark sprae szczegółoych zasad kształtoana kalkulacj taryf oraz zasad rozlczeń obroce cepłem, energą palam gazoym, rozporządzene Mnstra Gospodark sprae szczegółoych arunkó przyłączena podmotó sec cepłonczych, sec elektroenergetycznych, sec gazoych, obrotu śadczena usług przesyłoych, ruchu secoego eksploatacj oraz standardó jakoścoych obsług odborcó, rozporządzene Mnstra Gospodark, Pracy Poltyk społecznej sprae szczegółoego zakresu oboązku zakupu energ elektrycznej ytarzanej skojarzenu z ytarzanem cepła. Artykuł 7 pkt. 1 Ustay o samorządze gmnnym nakłada na gmny oboązek zaspokajana zboroych potrzeb spólnoty, szczególnośc zązanych z zaopatrzenem, ceplną oraz gaz. 7 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Ustaa Prao energetyczne określa oboązk samorządu zakrese oraz pala procedury zązane z ykonyanem tego oboązku. Artykuł 18 Ustay Prao energetyczne skazuje następujące zadana łasne samorządu zakrese, cepło pala : planoane organzację, pala na obszarze gmny, planoane ośetlena mejsc publcznych dróg znajdujących sę na obszarze gmny, fnansoane ośetlena ulc, placó dróg znajdujących sę na terene gmny. Wyżej ymenone zadana musza być realzoane przez samorząd zgodne z założenam poltyk energetycznej państa, mejscoym planam zagospodaroana przestrzennego lub ustalenam zaartym studum uarunkoań kerunkó zagospodaroana przestrzennego. Zgodne z Artykułem 19 Ustay Prao energetyczne burmstrz zoboązany jest opracoana projektu założeń pala obszaru całej gmny lub jej częśc. Projekt założeń ponen określać: ocenę stanu aktualnego przedyanych zman zapotrzeboana na energe pala, przedsęzęca racjonalzujące użytkoane cepła, energ elektrycznej pal gazoych, możlośc ykorzystana stnejących nadyżek lokalnych zasobó pal energ, z uzględnenem energ elektrycznej cepła ytarzanych nstalacjach odnaalnego źródła energ, energ elektrycznej cepła użytkoego ytarzanych kogeneracj oraz zagospodaroana cepła odpaego z nstalacj przemysłoych, możlośc stosoana środkó popray efektynośc energetycznej rozumenu ustay z dna 15.04.2011r. o efektynośc energetycznej, zakres spółpracy z nnym gmnam. Przedsęborsta energetyczne ustępnają neodpłatne ójto plany rozoju tyczące terenu gmny oraz propozycje nezbędne opracoana projektu założeń. Artykuł 19 Ustay Prao energetyczne oprócz zaartośc opracoana określa także procedurę ykonyana założeń energe oraz pala. Zgodne z Ustaą projekt założeń jest opnoany przez samorząd ojeództa zakrese koordynacj spółpracy z nnym gmnam oraz przez ojeodę zakrese zgodnośc z założenam poltyk energetycznej państa. Projekt założeń ykłada sę glądu na okres 21 dn, o czym poadama sę sposób przyjęty zyczajoo danej mejscoośc. 8 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Osoby oraz jednostk zanteresoane zaopatrzenem pala na terene gmny mogą składać nosk, zastrzeżena uag projektu. Rada Gmny uchala założena pala, rozpatrując jednocześne nosk, zastrzeżena uag zgłoszone czase yłożena projektu założeń publcznego glądu. Artykuł 20 Ustay Prao energetyczne reguluje kestę nezapenena realzacj założeń przez przedsęborsta energetyczne. W tym przypadku, burmstrz (ójt, prezydent masta) opracouje projekt pala obszaru gmny lub jej częśc. Projekt opracoyany jest na podstae uchalonych przez Radę Gmny założeń nen być z nm zgodny. Projekt ponen zaerać: propozycje zakrese rozoju modernzacj poszczególnych systemó pala, raz z uzasadnenem ekonomcznym, propozycje zakrese ykorzystana odnaalnych źródeł energ ysokospranej kogeneracj, propozycje stosoana środkó popray efektynośc energetycznej rozumenu ustay z dna 15.04.2011r. o efektynośc energetycznej, harmonogram realzacj zadań, przedyane koszty realzacj proponoanych przedsęzęć oraz źródło ch fnansoana. Plan jest uchalany przez Radę Gmny. W celu jego realzacj gmna może zaerać umoy z przedsęborstam energetycznym, a jeśl realzacja ne jest możla na podstae umó, Rada Gmny zapenena cepło oraz pala może skazać drodze uchały tę część, z którą proadzone na obszarze gmny dzałana muszą być zgodne. W śetle Ustay Prao energetyczne kreatorem koordynatorem poltyk energetycznej na som obszarze jest gmna, o czym mó Artykuł 18 ust. 1. Za koordynację spółpracy pomędzy gmnam odpoada samorząd ojeództa (art. 17 ust. 1 zązku z art. 19 ust. 5 Praa energetycznego). Oboązek postępoana zgodne z mejscoym planam zagospodaroana przestrzennego oraz ustalenam zaartym studum uarunkoań kerunkó zagospodaroana przestrzennego gmny (z uzględnenem przez gmnę poltyk energetycznej państa) ma secoe przedsęborsto energetyczne zakrese sporządzana planó rozoju (Art. 18 ust. 1 Praa energetycznego), a także gmna zakrese planoana organzacj pala (Art. 18 ust. 2 Praa energetycznego). 9 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Poltyka energetyczna państa zakłada sperane rozoju nekonencjonalnych źródeł energ, tym odnaalnych źródeł. Zgodne z rozporządzenem Mnstra Gospodark z dna 2.02.1999r. przedsęborsta energetyczne proadzące dzałalność gospodarczą zakrese obrotu energą lub cepłem są zoboązane zakupu od krajoych ytórcó oferoanej lośc energ elektrycznej lub cepła, pochodzących ze źródeł nekonencjonalnych, tym odnaalnych. Rozporządzene tyczy energ elektrycznej lub cepła pochodzących z: elektron odnych, elektron atroych, bogazu pozyskanego szczególnośc z nstalacj przeróbk odpadó zerzęcych, oczyszczaln ścekó, ze skłask odpadó komunalnych, bomasy, słonecznych ogn fotooltacznych, słonecznych kolektoró produkcj cepła, cepła geotermalnego. 2. Cel opracoana Założena pala stanoą kument określający precyzujący na pozome strategcznym poltykę energetyczną gmny. Głóne cele Założeń: ocena obecnego oraz prognozoanego stanu bezpeczeństa energetycznego gmny, przedstaene optymalnego modelu pokryca potrzeb energetycznych na terene gmny, storzene możlośc konkurencj producentó pal energ, mnmalzacja kosztó zązanych z usługam energetycznym oraz zapenene odborcom ch stępnośc racjonalnej ceny, zdefnoane lokalnego rynku energ celu unknęca netrafnych nestycj po strone ytarzana, przesyłu oraz dystrybucj energ, zmnejszene obcążena śroska przyrodnczego zązanego z produkcją użytkoanem energ, uposzechnene śród meszkańcó Gmny podmotó gospodarczych nformacj decyzj odnoszących sę gospodark energetycznej Gmny regonu, 10 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó rozjane stnejących systemó paloo-energetycznych ch nfrastruktury z uzględnenem ymogó możlośc fnansoych meszkańcó, rozjane śamośc zakrese ekonomzacj oraz edukacj ekologcznej. 2.1. Prao mędzynaroe W 2012 roku została przyjęta dyrektya Parlamentu Europejskego Rady 2012/27/UE z dna 25 paźdzernka 2012 r. sprae efektynośc energetycznej, zmany dyrekty 2009/125/WE 2010/30/UE oraz uchylena dyrekty 2004/8/WE 2006/32/WE. Noa Dyrektya, poprzez ustanoene spólnej struktury ramoej celu obnżena o 20% zużyca energ perotnej UE, stano stotny czynnk płyający na poodzene realzacj unjnej strateg energetycznej na rok 2020. Dokument skazuje środk, pozalające storzyć odpoedne arunk popray efektynośc energetycznej róneż po tym termne. Ponadto, Dyrektya określa zasady, na jakch ponen funkcjonoać rynek energ tak, aby yelmnoać m.n. szelke nepradłoośc ogranczające efektyność sta. Akt prany przeduje także ustanoene krajoych celó zakrese efektynośc energetycznej na rok 2020. Skutkem drożena dyrektyy ponen być 17% zrost efektynośc energetycznej 2020 r., co stano artość nższą nż 20% przedzane Pakece klmatyczno-energetycznym 20/20/20. Głóne postanoena noej Dyrektyy nakładają na państa członkoske następujące oboązk: ustalena orentacyjnej krajoej artośc celoej zakrese efektynośc energetycznej oparcu o soje zużyce energ perotnej lub końcoej, oszczędność energ perotnej lub końcoej albo energochłonność; ustanoena długotermnoej strateg sperana nestycj renoację krajoych zasobó budynkó meszkanoych użytkoych zaróno publcznych, jak pryatnych; zapenena poddaana renoacj, od dna 1 styczna 2014 r., 3 % całkotej poerzchn ogrzeanych lub chłodzonych budynkó admnstracj rząej celu spełnena ymogó odpoadających przynajmnej mnmalnym standarm yznaczonym noych budynkó, zgodne z założenem, że budynk admnstracj publcznej mają stanoć zorzec pozostałych; ustanoena systemu zoboązującego efektynośc energetycznej, nakładającego na dystrybutoró energ /lub przedsęborsta proadzące detalczną sprzedaż energ oboązek osągnęca łącznego celu oszczędnośc energ rónego 1,5 % elkośc ch rocznej sprzedaży energ odborcó końcoych; 11 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó storzena arunkó umożlających szystkm końcoym odborcom energ stęp audytó energetycznych ysokej jakośc oraz nabyca po konkurencyjnych cenach lcznkó oddających rzeczyste zużyce energ raz z nformacją o realnym czase korzystana z energ. Na mocy noego aktu, ketna 2013 r., każde państo członkoske mało oboązek określena krajoego celu zakrese osągnęca efektynośc energetycznej roku 2020, który następne zostane poddany ocene przez Komsję Europejską. W przypadku, gdy będze on określony na pozome neystarczającym realzacj unjnego celu roku 2020, Komsja może ezać państo członkoske pononej oceny. Jeszcze 2010 roku została przyjęta dyrektya, która może meć szczególne znaczene planoana energetycznego gmnach, a która ne została zaarta Założenach pala Masta Bełchatoa. Jest to Dyrektya Parlamentu Europejskego Rady 2010/31/UE z dna 19 maja 2010 r. sprae charakterystyk energetycznej budynkó (ersja przekształcona). W stosunku perotnej ersj dyrektyy (z 2002 roku) proadza stotne zmany. Dla gmny stotne znaczena ma, że zgodne z Art. 9 dyrektyy Państa członkoske opracoują krajoe plany mające na celu zększene lczby budynkó zużyających na pozome zeroym netto (zgodne z defncją art. 2 ust. 1c). Rządy państ członkoskch plnoują, aby najpóźnej dna 31 grudna 2020 r. szystke noo znoszone budynk były budynkam zużyającym na pozome blskm zeru, tj. maksymalne 15 kwh/m 2 roczne (ang. nearly zero energy). Państa członkoske ponny opracoać krajoe plany realzacj tego celu. Dokument ten ma zaerać m.n. lokalną defncję budynkó zużyających na pozome blskm zeru, sposoby promocj buncta zero emsyjnego raz z określenem nakładó fnansoych na ten cel a także szczegółoe krajoe ymagana tyczące zastosoana energ ze źródeł odnaalnych obektach noo ybuanych modernzoanych. Spraozdana z postępó realzacj celu ogranczena energochłonnośc budynkó będą publkoane przez państa członkoske co trzy lata. Dla porónana, obecne średna ażona artość EP noych budynkach oddaanych użytku Polsce ynos 240 kwh/m 2 roczne. Średna ażona artość EK noych budynkach oddaanych użytku Polsce ynos 141 kwh/m 2 roczne. Transpozycja przepsó dyrektyy polskego praa będze sę ązać z konecznoścą nestycj buncte komunalnym celem stosoana sę noych ymogó. Wpłyne to z jednej strony na zużyce energ, a z drugej będze sę ązać ze znacznym zększenem ydatkó budżetoych na te cele. 12 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó 2.2. Prao krajoe W 2011 roku została przyjęta ustaa z dna 15 ketna 2011 r. o efektynośc energetycznej (Dz. U. Nr 94, poz. 551 oraz z 2012 r., poz. 951, poz. 1203 poz. 1397). Określa ona cel zakrese oszczędnośc energ, z uzględnenem odącej rol sektora publcznego, ustanaa mechanzmy sperające oraz system montoroana gromadzena nezbędnych danych. Ustaa zapena także pełne drożene dyrekty europejskch zakrese efektynośc energetycznej, tym złaszcza zapsó Dyrektyy 2006/32/WE sprae efektynośc końcoego ykorzystana energ usług energetycznych. Przepsy ustay eszły życe z dnem 11 serpna 2011 roku, ze zmanam roku 2012. Przeduje ona szczególną rolę sektora fnansó publcznych zakrese efektynośc energetycznej, które są zoboązane zastosoana co najmnej dóch, spośród ymenonych ponżej środkó popray efektynośc energetycznej (Art. 10 ustay): umoa, której przedmotem jest realzacja fnansoane przedsęzęca służącego poprae efektynośc energetycznej; nabyce noego urządzena, nstalacj lub pojazdu, charakteryzujących sę nskm zużycem energ oraz nskm kosztam eksploatacj; ymana eksploatoanego urządzena, nstalacj lub pojazdu na urządzene, nstalację lub pojazd, albo ch modernzacja; nabyce lub ynajęce efektynych energetyczne budynkó lub ch częśc albo przebua lub remont użytkoanych budynkó, tym realzacja przedsęzęca termomodernzacyjnego rozumenu ustay z dna 21 lstopada 2008 r. o speranu termomodernzacj remontó (Dz. U. Nr 223, poz. 1459, z 2009 r. Nr 157, poz. 1241 oraz z 2010 r. Nr 76, poz. 493); sporządzene audytu energetycznego rozumenu ustay z dna 21 lstopada 2008 r. o speranu termomodernzacj remontó eksploatoanych budynkó rozumenu ustay z dna 7 lpca 1994 r. - Prao bulane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 oraz z 2011 r. Nr 32, poz. 159 Nr 45, poz. 235), o poerzchn użytkoej poyżej 500 m 2, których jednostka sektora publcznego jest łaśccelem lub zarządcą. Ponadto jednostka sektora publcznego zoboązana jest nformoana o stosoanych środkach popray efektynośc energetycznej na sojej strone nternetoej lub nny sposób zyczajoo przyjęty danej mejscoośc. Zapsy ustay o efektynośc energetycznej znalazły se odzercedlene ustae Prao energetyczne art. 19 ust. 3 pkt 3a, skazującym, że projekt założeń ponen uzględnać możlośc stosoana środkó popray efektynośc energetycznej rozumenu ustay z dna 15 ketna 2011 r. o efektynośc energetycznej. 13 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Integralnym elementem ustay o efektynośc energetycznej jest system śadect efektynośc energetycznej, czyl tz. bałych certyfkató, jako mechanzm rynkoy proadzący uzyskana ymernych oszczędnośc energ trzech obszarach tj.: zększena oszczędnośc energ przez odborcó końcoych, zększena oszczędnośc energ przez urządzena potrzeb łasnych oraz zmnejszena strat energ elektrycznej, cepła gazu zemnego przesyle dystrybucj. Pozyskane bałych certyfkató będze oboązkoe frm sprzedających odborcom końcoym, celu przedłożena ch Prezeso Urzędu Regulacj Energetyk umorzena. Od 1 styczna 2013 r. frmy sprzedające, gaz zemny cepło są zoblgoane pozyskana określonej lczby certyfkató zależnośc od elkośc sprzedaanej energ. Ustaa założyła storzene katalogu nestycj prooszczędnoścoych, który został ogłoszony drodze obeszczena Mnstra Gospodark z dna 21 grudna 2012 r. sprae szczegółoego ykazu przedsęzęć służących poprae efektynośc energetycznej. Przedsęborca może uzyskać daną lość certyfkató drodze przetargu ogłaszanego przez Prezesa URE perszy przetarg na ybór przedsęzęć służących poprae efektynośc energetycznej, za które można uzyskać śadecta efektynośc energetycznej (tz. bałych certyfkató) został ogłoszony przez Prezesa URE dnu 31 grudna 2012 r. Drug przetarg na ybór przedsęzęć skutkujących popraą efektynośc energetycznej został ogłoszony przez Prezesa URE dnu 27 grudna 2013 r. Zgodne z art. 8 ustay, Mnster Gospodark jest oboązany sporządzć przedstać Radze Mnstró, co da lata, raport zaerający szczególnośc nformacje tyczące realzacj krajoego celu zakrese oszczędnego gospodaroana energą oraz krajoego dzałań tyczącego efektynośc energetycznej raz z oceną noskam z ch realzacj. Z ustaą o efektynośc energetycznej zązany jest też Drug Krajoy Plan Dzałań tyczący efektynośc energetycznej, przyjęty przez Radę Mnstró 27 ketna 2012 roku. Został on przygotoany zązku z oboązkem przekazyana Komsj Europejskej spraozdań na podstae dyrektyy 2006/32/WE sprae efektynośc końcoego ykorzystana energ usług energetycznych. Dokument ten zaera ops planoanych środkó popray efektynośc energetycznej ukerunkoanych na końcoe ykorzystane energ poszczególnych sektorach gospodark. Krajoy Plan Dzałań przedstaa róneż nformację o postępe realzacj krajoego celu zakrese oszczędnego gospodaroana energą podjętych dzałanach mających na celu usunece przeszkód realzacj tego celu. Cel ten yznacza uzyskane 2016 roku oszczędnośc energ fnalnej, lośc ne mnejszej nż 9% średnego krajoego zużyca tej energ cągu roku (tj. 53452 GWh oszczędnośc energ 2016 roku). Kluczoe znaczene realzacj celu mają jednostk sektora fnansó publcznych. 14 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó 11 rześna 2013 roku eszły życe zmany ustay z dna 10 ketna 1997 roku Prao energetyczne (Dz. U. z 2012 r., poz. 1059 oraz z 2013 r. poz. 984 poz. 1238). Wproadzła ona przepsy z tz. Małego trójpaku energetycznego. Są to unormoana, których celem jest transpozycja przepsó dóch dyrekty: dyrektyy Parlamentu Europejskego Rady 2009/73/WE z dna 13 lpca 2009 r. tycząca spólnych zasad rynku enętrznego gazu zemnego uchylającej dyrektyę 2003/55/WE oraz Dyrektyy Parlamentu Europejskego Rady 2009/28/WE z dna 23 ketna 2009 r. sprae promoana stosoana energ ze źródeł odnaalnych zmenającej następste uchylającej dyrektyy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE. Noela ustay proadza noe pojęca, mające znaczene przygotoana drożena Założeń pala. Noe, stotne defncje Art. 3 spomnanej ustay (lczby naasach odpoadają punktom art. 3): (10c) pojemnośc magazynoe gazocągó pojemnośc umożlające magazynoane gazu zemnego pod cśnenem secach przesyłoych lub secach dystrybucyjnych z yłączenem nstalacj służących yłączne realzacj zadań operatora systemu przesyłoego; (13b) odborca pal gazoych, energ elektrycznej lub cepła gospodarste moym - odborca końcoy konujący zakupu pal gazoych, energ elektrycznej lub cepła yłączne celu ch zużyca gospodarste moym; (13c) odborca rażly energ elektrycznej osoba, której przyznano datek meszkanoy rozumenu art. 2 ust. 1 ustay z dna 21 czerca 2001 r. o datkach meszkanoych (Dz. U. z 2013 r. poz. 966), która jest stroną umoy kompleksoej lub umoy sprzedaży energ elektrycznej zaartej z przedsęborstem energetycznym zameszkuje mejscu starczana energ elektrycznej; 13d) odborca rażly pal gazoych osoba, której przyznano ryczałt na zakup opału rozumenu art. 6 ust. 7 ustay z dna 21 czerca 2001 r. o datkach meszkanoych, która jest stroną umoy kompleksoej lub umoy sprzedaży pal gazoych zaartej z przedsęborstem energetycznym zameszkuje mejscu starczana pal gazoych; (20b) mkronstalacja odnaalne źródło energ, o łącznej mocy zanstaloanej elektrycznej ne ększej nż 40 kw, przyłączone sec elektroenergetycznej o napęcu znamonoym nższym nż 110 kv lub o łącznej mocy zanstaloanej ceplnej ne ększej nż 120 kw; (20c) mała nstalacja odnaalne źródło energ, o łącznej mocy zanstaloanej elektrycznej ększej nż 40 kw ne ększej nż 200 kw, przyłączone sec elektroenergetycznej o napęcu znamonoym nższym nż 110 kv lub o łącznej mocy zanstaloanej ceplnej ększej nż 120 kw ne ększej nż 600 kw; 15 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó (20e) odborca przemysłoy odborca końcoy, którego głóną dzałalnoścą gospodarczą jest dzałalność zakrese: a) ybyana ęgla kamennego lub rud metal neżelaznych, b) produkcj yrobó z drena oraz korka z yłączenem produkcj mebl, c) produkcj paperu yrobó z paperu, d) produkcj chemkaló yrobó chemcznych, e) produkcj yrobó z gumy torzy sztucznych, f) produkcj szkła yrobó ze szkła, g) produkcj ceramcznych materałó bulanych, h) produkcj metal, ) produkcj elektrod ęgloych graftoych, stykó pozostałych elektrycznych yrobó ęgloych graftoych, j) produkcj żynośc; (20f) końcoe zużyce energ brutto nośnk energ starczone celó energetycznych przemysło, sektoro transportoemu, gospodarstom moym, sektoro usługoemu, tym śadczącemu usług publczne, rolnctu, leśnctu rybołóstu, łączne ze zużycem energ elektrycznej cepła przez przemysł energetyczny na ytarzane energ elektrycznej cepła oraz łączne ze stratam energ elektrycznej cepła postającym podczas ch przesyłana lub dystrybucj; (23) system gazoy albo elektroenergetyczny - sec, nstalacje magazynoe lub nstalacje skroplonego gazu zemnego albo sec elektroenergetyczne oraz przyłączone nch urządzena nstalacje, spółpracujące z tym secam lub nstalacjam; (45) ytarzane produkcja pal lub energ procese energetycznym. Ustaa tyczy m.n. proadzena rozązań tyczących relacj pomędzy stacą odborcą energ, tym cepła, sytuacj ystąpena sytuacj konflktoych ymagających np. strzymana ch starczana. Chodz tu kładne o noe art. 6b 6f ustay Prao energetyczne. Przyołane przepsy prane tyczą arunkó strzymana sta energ, procedury reklamacyjnej oraz sposobó rozstrzygana sporó pomędzy przedsęborstam energetycznym, a odborcam. W zakrese rynku go proadzone zostało m.n. oblgo, które nałożyło oboązek obrotu palam gazoym za pośrednctem toaroej gełdy energ (TGE), co pozol na zmanę struktury rynku gazu ze zmonopolzoanej na konkurencyjną. Wysokość oblga jest różna poszczególnych lat, by roku 2015 sęgnąć ponad 50%. Rozązane to ąże sę z zastosoanem rynku go zasady TPA (Thrd Party Access) rozdzału 16 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó obrotu gazem od dystrybucj sobodnego stępu przedsęborst obrotu gazem sec przedsęborst dystrybucyjnych przesyłoego. Oblgo ma łaśne to ułatć. Zmany ustae Prao energetyczne pocągnęły za sobą stotne zapsy ustae z dna 7 lpca 1994 r. Prao bulane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, z późn. zm.22), której psano, że noych budynkach oraz stnejących budynkach poddaanych przebue lub przedsęzęcu służącemu poprae efektynośc energetycznej rozumenu przepsó o efektynośc energetycznej, które są użytkoane przez jednostk sektora fnansó publcznych rozumenu przepsó o fnansach publcznych, zaleca sę stosoane urządzeń ykorzystujących ytorzoną odnaalnych źródłach energ, a także technologe mające na celu buę budynkó o ysokej charakterystyce energetycznej. (Art. 5 ust. 2a). Ponadto zakrese realzacj zadań samorządu zązanych z poltyką energetyczną oboązuje szereg krajoych kumentó strategcznych. Są to: Długookresoa Stratega Rozoju Kraju Polska 2030 Trzeca fala nooczesnośc Zgodne z przepsam ustay z dna 6 grudna 2006 r. o zasadach proadzena poltyk rozoju (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712, z późn. zm.), trzeca fala nooczesnośc jest kumentem określającym głóne trendy, yzana scenarusze rozoju społeczno-gospodarczego kraju oraz kerunk przestrzennego zagospodaroana kraju, z uzględnenem zasady zrónoażonego rozoju. Długookresoa Stratega Rozoju Kraju postaała latach 2011-2012. Uzględna ona uarunkoana ynkające ze zdarzeń zman otoczenu społecznym, poltycznym gospodarczym Polsk tym okrese. Opera sę róneż na dagnoze sytuacj enętrznej, przedstaonej raporce Polska 2030. Celem głónym kumentu jest popraa jakośc życa Polakó merzona zaróno skaźnkam jakoścoym, jak artoścą oraz tempem zrostu PKB Polsce. Z dagnozy przedstaonej 2009 r. ynka, że rozój Polsk ponen odbyać sę trzech obszarach strategcznych rónocześne: I. konkurencyjnośc nnoacyjnośc gospodark (modernzacj), II. III. rónoażena potencjału rozojoego regonó Polsk (dyfuzj), efektynośc spranośc państa (efektynośc). W każdym z obszaró strategcznych zostały określone strategczne cele rozojoe, które uzupełnone są sprecyzoanym kerunkam nterencj. Kerunk nterencj podporządkoane są schemato trzech obszaró strategcznych. Są to: 17 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó 1. W obszarze konkurencyjnośc nnoacyjnośc gospodark: Innoacyjność gospodark kreatyność ndydualna Polska Cyfroa Kaptał ludzk Bezpeczeństo energetyczne śrosko W tym obszarze stratega przedstaa zadana zakrese bezpeczeństa energetycznoklmatycznego. Zakłada, że harmonzacja yzań klmatycznych energetycznych jest jednym z czynnkó rozoju kraju. 2. W obszarze rónoażena potencjału rozojoego regonó Polsk: Rozój regonalny Transport W tym obszarze dzałana koncentrują sę na spójnym zrónoażonym rozoju regonalnym. 3. W obszarze efektynośc spranośc państa: Kaptał społeczny Sprane państo Średnookresoa Stratega Rozoju Kraju (Stratega Rozoju Kraju 2020, ŚSRK 2020) Jest to głóna stratega rozojoa średnm horyzonce czasoym, skazuje strategczne zadana państa, których podjęce perspektye najblższych lat jest nezbędne, by zmocnć procesy rozojoe (raz z szacunkoym elkoścam potrzebnych środkó fnansoych). Stratega Rozoju Kraju 2020 oparta jest na scenaruszu stablnego rozoju. Pomyślność realzacj szystkch założonych tej Strateg celó będze uzależnona od elu czynnkó zaróno enętrznych, jak zenętrznych, które mogą płyać na stępność środkó fnansoych na jej realzację. Szczególne znaczene będze mał rozój sytuacj gospodarce śatoej, a szczególnośc strefe euro. W najblższych latach kluczoe będze pogodzene konecznośc rónoażena fnansó publcznych zększana oszczędnośc, przy jednoczesnej realzacj rozoju opartego na lkanu najększych barer rozojoych, ale też rozoju coraz ększym stopnu opartego na edukacj, cyfryzacj nnoacyjnośc. Szczególne ażne będze przeproadzene zman systemoych, kompetencyjnych nstytucjonalnych sprzyjających uolnenu potencjałó rezer rozojoych, a także środkó fnansoych. 18 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Stratega yznacza trzy obszary strategczne - Sprane efektyne państo, Konkurencyjna gospodarka, Spójność społeczna terytoralna, których koncentroać sę będą głóne dzałana oraz określa, jake nterencje są nezbędne perspektye średnookresoej celu przyspeszena procesó rozojoych. Stratega średnookresoa skazuje dzałana polegające na usuanu barer rozojoych, tym słabośc polskej gospodark ujanonych przez kryzys gospodarczy, jednocześne jednak koncentrując sę na potencjałach społeczno-gospodarczych przestrzennych, które odpoedno zmocnone ykorzystane będą stymuloały rozój. Celem głónym Strateg staje sę ęc zmocnene ykorzystane gospodarczych, społecznych nstytucjonalnych potencjałó zapenających szybszy zrónoażony rozój kraju oraz popraę jakośc życa ludnośc. Stratega stano bazę 9 strateg zntegroanych, które ponny przyczynać sę realzacj założonych nej celó, a zaprojektoane nch dzałana rozjać uszczegółaać reformy nej skazane. Jest skeroana ne tylko admnstracj publcznej. Integruje okół celó strategcznych szystke podmoty publczne, a także śroska społeczne gospodarcze, które uczestnczą procesach rozojoych mogą je spomagać zaróno na szczeblu centralnym, jak regonalnym. Wskazuje koneczne reformy ogranczające lub elmnujące barery rozoju społeczno-gospodarczego, orentacyjny harmonogram ch realzacj oraz sposób fnansoana zaprojektoanych dzałań. Podstaoym elementem procesu montoroana Strateg Rozoju Kraju 2020 będą zaarte tym kumence skaźnk kluczoe. Będą one służyły przede szystkm ocene jakm stopnu udało sę osągnąć zamerzone cele popray pozomu życa obyatel. Naroa Stratega Spójnośc (NSS) Określa ona prorytety obszary ykorzystana oraz system drażana funduszy unjnych: Europejskego Funduszu Rozoju Regonalnego (EFRR), Europejskego Funduszu Społecznego (EFS) oraz Funduszu Spójnośc. Celem strategcznym NSS jest torzene arunkó zrostu konkurencyjnośc gospodark polskej opartej na edzy przedsęborczośc, zapenającej zrost zatrudnena oraz zrost pozomu spójnośc społecznej, gospodarczej przestrzennej. Cel strategczny osągany będze poprzez realzację horyzontalnych celó szczegółoych. Celam horyzontalnym NSS są: 1. Popraa jakośc funkcjonoana nstytucj publcznych oraz rozbua mechanzmó partnersta, 2. Popraa jakośc kaptału ludzkego zększene spójnośc społecznej; 19 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó 3. Bua modernzacja nfrastruktury techncznej społecznej mającej podstaoe znaczene zrostu konkurencyjnośc Polsk; 4. Podnesene konkurencyjnośc nnoacyjnośc przedsęborst, tym szczególne sektora ytórczego o ysokej artośc danej oraz rozój sektora usług; 5. Wzrost konkurencyjnośc polskch regonó przecdzałane ch margnalzacj społecznej, gospodarczej przestrzennej; 6. Wyrónyane szans rozojoych spomagane zman strukturalnych na obszarach ejskch. Obok dzałań o charakterze pranym, fskalnym nstytucjonalnym cele NSS będą realzoane za pomocą programó (tz. programó operacyjnych), zarządzanych przez Mnstersto Infrastruktury Rozoju, programó regonalnych (tz. regonalnych programó operacyjnych), zarządzanych przez zarządy poszczególnych ojeództ projektó spółfnansoanych ze strony nstrumentó strukturalnych, tj.: Program Infrastruktura Śrosko EFRR FS; Program Innoacyjna Gospodarka EFRR; Program Kaptał Ludzk EFS; 16 programó regonalnych EFRR; Program Rozój Polsk Wschodnej EFRR; Program Pomoc Technczna EFRR; Programy Europejskej Współpracy Terytoralnej EFRR. Krajoa Stratega Rozoju Regonalnego (KSRR) 13 lpca 2010 r. Rada Mnstró przyjęła Krajoą Strategę Rozoju Regonalnego 2010-2020: Regony, Masta, Obszary ejske (KSRR), tj. kompleksoy średnookresoy kument strategczny odnoszący sę proadzena poltyk rozoju społeczno-gospodarczego kraju ujęcu ojeódzkm, którego przygotoane przeduje Ustaa z dna 7 lstopada 2008 r. o zmane nektórych usta zązku z drażanem funduszy strukturalnych Funduszu Spójnośc (Dz.U. 2008 nr 216 poz. 1370). Dokument ten określa cele prorytety rozoju Polsk ymarze terytoralnym, zasady nstrumenty poltyk regonalnej, noą rolę regonó ramach poltyk regonalnej oraz zarys mechanzmu koordynacj dzałań podejmoanych przez poszczególne resorty. Krajoa Stratega Rozoju Regonalnego proadza szereg modyfkacj sposobu planoana proadzena poltyk regonalnej Polsce, a raz z nm różnych poltyk publcznych mających najększy pły na osągane celó określonych stosunku terytoró. We- 20 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó le propozycj tyczy zarządzana poltykam ukerunkoanym terytoralne obejmuje zagadnena spółpracy, koordynacj, efektynośc, montoroana ealuacj. KSRR zakłada także dalsze zmacnane rol regonó osąganu celó rozojoych kraju zązku z tym zaera propozycje zman rol samorządó ojeódzkch tym procese oraz modyfkacj sposobu udzału nm nnych podmotó publcznych. Poltyka regonalna jest nm rozumana szerzej nż tychczas jako nterencja publczna realzująca cele rozojoe kraju przez dzałana ukerunkoane terytoralne, a których głónym pozomem planoana realzacj pozostaje układ regonalny. Koncepcja Przestrzennego Zagospodaroana Kraju 2030 (KPZK) Jest to najażnejszy kument tyczący ładu przestrzennego Polsk. Jego celem strategcznym jest efektyne ykorzystane przestrzen kraju jej zróżncoanych potencjałó rozojoych osągnęca: konkurencyjnośc, zększena zatrudnena ększej spranośc państa oraz spójnośc społecznej, gospodarczej przestrzennej długm okrese. KPZK 2030 kładze szczególny nacsk na buane utrzymyane ładu przestrzennego, poneaż decyduje on o arunkach życa obyatel, funkcjonoanu gospodark pozala ykorzystyać szanse rozojoe. Koncepcja formułuje także zasady dzałana służące zapobeganu konflktom gospodaroanu przestrzeną zapenenu bezpeczeństa, tym poodzoego. Zgodne z kumentem, rdzenem krajoego systemu gospodarczego ażnym elementem systemu europejskego stane sę spółzależny otarty układ obszaró funkcjonalnych najażnejszych polskch mast, zntegroanych przestrzen krajoej mędzynaroej. Jednocześne na rozoju najększych mast skorzystają mnejsze ośrodk obszary ejske. Oznacza to, że podstaoą cechą Polsk 2030 r. będze spójność społeczna, gospodarcza przestrzenna. Do jej popray przyczyn sę rozbua nfrastruktury transportoej (autostrad, dróg ekspresoych kole) oraz telekomunkacyjnej (przede szystkm nternetu szerokopasmoego), a także zapenene stępu ysokej jakośc usług publcznych. Krajoa Poltyka Mejska 2020 roku Szczególnym obszarem dzałań poltyk ukerunkoanej terytoralne są obszary mejske, które najększym stopnu przyczynają sę rozoju społeczno-gospodarczego kraju. Programoane realzacja krajoej poltyk mejskej podlega określonym zasam, które będą sprzyjać jej skutecznośc efektynośc, zapenając jednocześne jej zntegroany, terytoralny charakter. Zasady te yodzą sę dużej merze z zasad sformułoanych już Krajoej Strateg Rozoju Regonalnego 2010-2020 Koncepcj Przestrzennego Zagospoda- 21 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó roana Kraju 2030. Do najażnejszych z nch, konstytuujących unkalność krajoej poltyk mejskej śród nnych poltyk rozojoych, można zalczyć następujące: I. Zasada ntegralnośc: podporządkoane krajoej poltyk mejskej poltyce rozoju II. III. Zasada zntegroanego podejśca terytoralnego Zasada elopozomoego zarządzana Poltyka Ekologczna Państa Ustaa z dna 27 ketna 2001 r. - Prao ochrony śroska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) stano, że ymagane jest sporządzane poltyk ekologcznej państa na najblższe 4 lata z perspektyą na kolejne 4 lata. Polska poltyka ekologczna państa jest realzoana zgodne z zasadam: praorządnośc, lkdacj zaneczyszczeń u źródła, uspołecznena, ykorzystane mechanzmu rynkoego, zasadą zaneczyszczający płac regonalzacją. Kerunk nezbędnych dzałań racjonalzacja gospodark energetycznej restrukturyzacja przemysłu zmnejszene ucążlośc transportu racjonalzacja ykorzystana zagospodaroana zasobó odnych racjonalzacja ybyca użytkoana kopaln użytkoane, ochrona, kształtoane żyych zasobó przyrody Narzędza realzacj poltyk ekologcznej narzędza prane admnstracyjne narzędza ekonomczne opłaty, subencje, kary za neprzestrzegane arunkó korzystana ze śroska system kontrol montorngu (Państoa Inspekcja Ochrony Śroska) edukacja ekologczna badana naukoe Instrumenty poltyk ekologcznej Podzał zależnośc od sposobu dzałana: regulacj bezpośrednej - o charakterze admnstracyjno-pranym: o normy prane regulacj pośrednej - obejmują nstrumenty ekologczne, które są stosoane jako uzupełnene nstrumentó regulacj bezpośrednej: o opłaty 22 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó o o kary subencje fundusze ekologczne Stratega Bezpeczeństo Energetyczne Śrosko 2020 (BEŚ) Stratega (BEŚ) zajmuje ażne mejsce herarch kumentó strategcznych, jako jedna z 9 zntegroanych strateg rozoju. Z jednej strony uszczegółaa zapsy Średnookresoej strateg rozoju kraju dzedzne energetyk śroska, z drugej zaś strony stano ogólną ytyczną Poltyk energetycznej Polsk Poltyk ekologcznej Państa, które staną sę elementam systemu realzacj BEŚ. Ponadto, zązku z obecnoścą Polsk Un Europejskej, BEŚ koresponduje z celam rozojoym określanym na pozome spólnotoym, przede szystkm kumence Europa 2020 - Stratega na rzecz ntelgentnego zrónoażonego rozoju sprzyjającego łączenu społecznemu, psując sę także jej kluczoe ncjatyy przeodne. Stratega Bezpeczeństo Energetyczne Śrosko (BEŚ) odpoada na najażnejsze yzana stojące przed Polską zakrese śroska energetyk, z uzględnenem zaróno celó unjnych, jak prorytetó krajoych perspektye roku 2020. Celem głónym strateg BEŚ ponno być zapenene ysokej jakośc życa obecnych przyszłych pokoleń z uzględnenem ochrony śroska oraz storzene arunkó zrónoażonego rozoju nooczesnego sektora energetycznego, zlnego zapenć Polsce bezpeczeństo energetyczne oraz konkurencyjną efektyną energetyczne gospodarkę. Poltyka Energetyczna Państa 2030 roku Jest to stratega państa, która zaera rozązana ychodzące naprzec najażnejszym yzanom polskej energetyk zaróno perspektye krótkotermnoej, jak 2030 roku. Dokument ten został przyjęty przez Radę Mnstró dnu 10 lstopada 2009 r. Dokument został opracoany zgodne z art. 13 15 ustay Prao energetyczne. Zgodne z "Poltyką energetyczną Polsk 2030 roku" udzał odnaalnych źródeł energ całkotym zużycu Polsce ma zrosnąć 15% 2020 roku 20% roku 2030. Planoane jest także osągnęce 2020 roku 10% udzału bopal rynku pal. 2.3. Prao regonalne Podstaoe kumenty programoe strategczne odnoszące sę OZE na pozome ojeództa podkarpackego: Program Ochrony Śroska Wojeództa Podkarpackego na lata 2012-2015 z perspektyą 2019r. : 23 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Program jest aktualzacją poltyk ekologcznej określonej programe przyjętym przez Sejmk Wojeództa Podkarpackego Uchałą NR XII/379/08 z dna 26 maja 2008r., którego ntegralną częścą jest prognoza oddzałyana na śrosko. Stratega rozoju Wojeództa Podkarpacke 2020 W Strateg jest zaarty cel Zększene bezpeczeństa energetycznego efektynośc energetycznej ojeództa podkarpackego poprzez racjonalne ykorzystane pal energ z uzględnenem lokalnych zasobó, tym odnaalnych źródeł energ. W ramach realzacj Strateg ojeództo je roku 2020 uzyskane 15% udzału energ ytorzonej z OZE produkcj energ elektrycznej ogółem. Program Ochrony Poetrza Strefy Podkarpackej : Program opracoany został zązku z przekroczenem jakośc poetrza zakrese: pozomu puszczalnego pyłu PM10 PM2,5 oraz celoego benzo(a)prenu pyle zaeszonym PM10 2011r. Wojeódzk Program Rozoju Odnaalnych Źródeł Energ Wojeództa Podkarpackego Program stano kument o charakterze operacyjno-drożenoym, składającym sę z trzech podstaoych częśc: dagnozy, analzy SWOT oraz częśc kerunkoej. Celem Programu jest uporządkoane kest zązanych z rozojem OZE ojeództe podkarpackm oraz skazane kerunkó ch rozoju. Regonalny Program Operacyjny Wojeództa Podkarpackego na lata 2014-2020 : Program operacyjny elofunduszoy ykorzystujący środk z EFRR EFS, którego celem jest zększene konkurencyjnośc ojeództa podkarpackego oraz popraa arunkó życa jego meszkańcó poprzez drożene zasad zrónoażonego rozoju. Plan zagospodaroana przestrzennego Wojeództa Podkarpackego: W Plane yznaczone są cele poltyk przestrzennej dzedzne komunkacj nfrastruktury techncznej zakrese efektynego ykorzystana stanu zanestoana, popray jakośc życa rónoażena rozoju, zększena konkurencyjnośc ojeództa oraz promoa- 24 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó na energetyk odnaalnej opartej na zasobach lokalnych. W Plane założono także zększene ykorzystana źródeł energ odnaalnych ytarzana energ ceplnej (geotermalnej, bomasy, słonecznej). 2.4. Prao lokalne Podstaoe kumenty programoe strategczne odnoszące sę OZE na pozome ojeództa podkarpackego: Program Ochrony Śroska ojeództa podkarpackego na lata 2008-2011 z uzględnenem lat 2012-2015 Prorytet 4 Programu energooszczędnośc. odnos sę pozyskana energ ze źródeł odnaalnych Delmtacja obszaró korzystnych rozoju energetyk odnaalnej na terene ojeództa podkarpackego. Aktualzacja 2013 Dokument zaera oszacoany potencjał teoretyczny odnaalnych źródeł energ, będący podstaa sporządzena ojeódzkch kumentó odnoszących sę rozoju OZE. Studum przestrzennych uarunkoań krajobrazoych, przyrodnczych, kulturoych turystycznych rozoju energetyk atroej ojeództe podkarpackm. W kumence skazane są najkorzystnejsze obszary umeszczana farm atroych. Program ochrony poetrza strefy podkarpackej z uag na sterdzone przekroczene pozomu puszczalnego pyłu zaeszonego PM10, pozomu puszczalnego pyłu PM2,5 oraz pozomu celoego benzo(a)prenu Dokumenty na pozome poatu brzozoskego: Stratega Rozoju Gmny Haczó 2024r : Stratega Rozoju Gmny Haczó jest kumentem kerunkoym stanoącym podstaę skoordynoanych dzałań przez szystkch partneró społecznych Gmny. Cele strategczne operają sę na trzech głónych obszarach funkcjonoana Gmny tj.: zaspokojene potrzeb meszkańcó (popraa standardu jakośc życa meszkańcó), potencjały zasoby 25 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Gmny (nooczesna roznęta nfrastruktura technczna, uporządkoana gospodarka przestrzenna, zachoane dzedzcto kulturoe, gmna przyjazna śrosku naturalnemu, zdro aktyn meszkańcy Gmny), gospodarka promocja Gmny (popraa stanu rozoju gospodarczego gmny). Studum Uarunkoań Kerunkó Zagospodaroana Przestrzennego Gmny Haczó : Dokument stano jeden z podstaoych nstrumentó realzacj Planu Strategcznego gmny Haczó, określa funkcjonalno-przestrzenny rozój Gmny oraz skazuje kerunk zagospodaroana odnesenu obszaró stref funkcjonalnych. Mejscoe Plany Zagospodaroana Przestrzennego. 3. Charakterystyka gmny Haczó 3.1. Położene Gmny Gmna Haczó leży połudnoej częśc ojeództa podkarpackego, poece brzozoskm stano odrębną jednostkę samorządu terytoralnego. Gmna zlokalzoana jest na pogranczu Pogórza Przemysko- Dynoskego Dołó Jaselsko- Sanockch, po leej strone drog z Rzeszoa, przez Domaradz, polsko- słoackego przejśca grancznego Barnku. Przez teren gmny przebegają drog łączące Krosno z Brzozoem, Rymanó z Brzozoem oraz gęsta seć dróg lokalnych. Rysunek 1. Przedstaa obszar gmny. 26 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Źródło: maps.google.pl Rysunek 1. Obszar Gmny Haczó. Gmna Haczó zajmuję poerzchnę 71 km 2 co stano 13% poatu brzozoskego. Sąsaduje z następującym gmnam: Od północy z gmną Jasenca Roselna, Od połudna z gmnam Besko, Zarszyn Rymanó, Od schodu z gmną Brzozó, Od zachodu z gmnam Korczyna, Kroścenko Wyżne Mejsce Pastoe. Rysunek 2. Lokalzacja gmny Haczó na tle Poatu Brzozoskego. 27 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Rysunek 3. Lokalzacja Poatu Brzozoskego na tle Wojeództa Podkarpackego. 3.2. Warunk naturalne Gmna Haczó należy dóch mezoregonó (zgodne z podzałem Polsk na mezoregony fzycznogeografczne edług J. Kondrackego): Kotlna Jaselsko (513.67)- Krośneńska- zachodna część gmny Haczó Pogórze Dynoske (513.64)- pozostała część gmny Formalny podzał szczegółoy kran fzykogeografcznych przedstaa sę następująco: podproncja Zenętrzna Karpaty Zachodne (513) Pogórze Środkoobeskdzke (513.6) Mezoregon Pogórze Dynoske (513.64) mezoregon Kotlna Jaselsko- Krośneńska (513.67) Gmna Haczó całośc należy makroregonu karpackego. Karpaty są młodym górotorem systemy alpejskego. Zbuane są ze skał krystalcznych, ulkancznych osaych, slne pofałanych poprzemeszczanych postac płaszczon. Pogórza torzące Karpaty Zachodne Zenętrzne stanoą falstą yżynę o denelacjach terenu 80-250 m, z lcznym, rozczłonkoanym lnam. Północną grancę pogórza stano ysok na 100-150 m próg, opadający stronę kotln karpackch. W obrębe pogórzy yróżna sę trzy pozomy: 28 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó -najyższy- z lnam głónych rzek karpackch -podgórsk- torzący platformę zdłuż brzegu gór -najnższy- przylny POGÓRZE DYNOWSKIE- oznaczone klasyfkacj Kondrackego symbolem 513.64. Pogórze położone jest medzy lnam Wsłoka Sanu. W częśc północnej jest to yrónana, rozcęta erozyjne poerzchna yżynna o ysokośc 350-450 m n.p.m. W częśc połudnoo- zachodnej na grancy z Kotlną Jaselsko- Krośneńską (Doły Jaselsko- Sanocke) ystępują yraźnejsze pasma tardzeloe, z których najyższym szczytem jest Sucha Góra (592 m n.p.m.) oraz formy skalne np. Prządk okolcach Krosna. Poerzchna tego mezoregonu to 1844 km 2 2 KOTLINA JASIELSKO- KROŚNIEŃSKA- oznaczene klasyfkacj Kondrackego symbolem 513.67. Kotlna ytorzona ramach centralnej depresj karpackej. Stano centralny człon szeregu kotln postałych zdłuż begu Wsłok pomędzy Jasołką a Wsłoką- Dołó Jaselsko- Sanockch. Tabela 3. Podzał fzycznogeografczny obszaru Gmny Haczó Naza jednostk podzału regonalnego Makroregon Proncja Symbol dzesętny Źródło:Stratega rozoju Gmny Haczó 2024 roku Naza jednostk podzału regonalnego KARPATY ZACHODNE (Z PODKARPACIEM ZACHODNIM I PÓŁNOCNYM) Symbol dzesętny REGION KARPACKI Naza jednostk podzału regonalnego 51 KARPATY WSCHODNIE (Z PODKARPA- CIEM WSCHODNIM) Podproncja ZEWNĘTRZNE KARPATY ZACHODNIE 513 BESKIDY WSCHODNIE Makroregon POGÓRZE ŚRODKOWOBESKIDZKIE 513.6 BESKIDY LESI- STE Mezoregon KOTLINA JASIELSKO- KROSNIEŃ- SKA 513.67 POGÓRZE DY- NOWSKIE 513.64 Symbol dzesętny Mkroregon - - - - - 52 522 522.1 29 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Rzeźbę terenu Gmny Haczó można podzelć na: - tereny o rzeźbe płaskorónnnej (ok. 10%) - tereny o rzeźbe falsto-pagórkoej (ok.60%) - tereny o rzeźbe zgórzoej (ok. 25%) Gleby Gmne Haczó około 65% stanoą utory pochodzena odnego. Są to przeażającej częśc dane spółczesne tarasy rzeczne, które zostały ytorzone głóne z gln całkotych oraz gln lub pyłó nałoych zalegających głęboko na ltej skale. Pozostały obszar przypada na utory poerzchnoe- górske (flsz karpack) o rzeźbe erozyjnej. Na terene gmny ystępuje duże zróżncoane zaróno pod zględem gleboym, jak przydatnośc ystępujących tu gleb. Na przeażającej częśc gmny (ok. 65%) ystępują gleby alualne- mady rzeczne, gleby starych tarasó akumulacyjnych. Gleby te ykształcły sę typach: brunatnym, pseubelcoym czarnej zem. Gleby te stanoą najlepsze pod zględem użytecznośc rolnczej gleby na terene gmny. Są to na ogół żyzne gleby, o łaścym ulgotnenu. Jednak zdarza sę, że ystępują nebory podstaoych składnkó odżyczych- fosforu potasu. Około 30% ogólnej poerzchn stanoą utory etrzelnoe na terene o rzeźbe zgórzooerozyjnej- głóne północna schodna część gmny. Z nch postały gleby brunatne łaśce, yługoane lub kaśne. W zależnośc od składu mechancznego położena gleby te posadają różna artość rolnczą. Najększy udzał utorach zetrzelnoych stanoą gleby położone na średnch stokach, podlegające ntensynym procesom erozyjnym, głóne erozj odnej. Gleby te charakteryzują sę mnej korzystnym arunkam gleboo- sedlskoym. Na grzbetach stromych zboczach ystępują płytke gleby o neelkej przydatnośc rolnczej, trudne upray przez to neprzydatne celó rolnczych. Gleby kaśne bardzo kaśne (ph poyżej 5,5) ystępują na zdecyanej ększośc poerzchn gmny- 82%. Gleby lekko kaśne stanoą 12%, obojętne- 3,5%, zasae- 2,5%. Pod zględem przynależnośc klas bontacyjnych 1,5 % zem należy klasy II, 48% klasy III a 43% klasy IV. Do najsłabszych klas (V VI) zalcza sę 7,5% terenó gmny. W porónanu nnych częśc Pogórza Karpat teren Gmny Haczó charakteryzuje sę neelką zasobnoścą surocó mneralnych. Na terene gmny ystępują jedyne pask żry. 3.3. Trendy demografczne Według danych GUS, pod konec 2014 roku lczba ludnośc Gmne Haczó ynosła 9294 meszkańcó, z czego 50,59 % stanoły kobety, a 49,41 % mężczyźn (spółczynnk femnzacj ynósł 102). Gęstość zaludnena ynosła 130 osób/km 2, natomast przyrost naturalny 30 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó na 1000 ludnośc 3,1. Sal mgracj enętrznych zagrancznych na pobyt stały 2014 r. było ujemne. Tabela 4. Lczba ludnośc gmny Haczó Rok lczba meszkańcó kobety mężczyźn ogółem 2011 4725 4616 9341 2014 4711 4611 9322 Źródło:GUS 2014 Struktura ludnośc gmny ze zględu na możlośc produkcyjne przedstaona została Tabel 3. Przeażającą grupą 2014 roku jest ludność eku produkcyjnym stanoąca 62,2%, śród których, aż 64,7% stano grupa osób eku produkcyjnym-moblnym. W stosunku lat poprzednch można zaobseroać spadek lczebnośc grupy eku przedprodukcyjnym, natomast zrost grupy poprodukcyjnej. W skutek ujemnego przyrostu naturalnego oraz zększena pozomu emgracj można noskoać o dalszym spadku lczebnośc grupy eku produkcyjnym Tabela 5. Struktura ludnośc gmne pod zględem eku, porónane roku 2011 2014 Rodzaj eku Ludność eku przedprodukcyjnym (17 lat mnej), produkcyjnym poprodukcyjnym 2011 2012 2013 2014 Przedprodukcyjny 1998 1956 1930 1892 Produkcyjny 5821 5789 5825 5777 Poprodukcyjny 1508 1543 1581 1625 ogółem 9327 9288 9336 9294 Źródło:GUS 2014 Bezroboce poece brzozoskm sęga 24,8%, a gmne Haczó sęga 14,8% (853 os.). Wśród osób bezrobotnych eku produkcyjnym ynos 12,6% mężczyzn oraz 17,2% kobet (GUS, 2014r). 31 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó 3.4. Infrastruktura Gospodarka odpadam Wyozem zagospodaroanem odpadó objęte są yłączne neruchomośc zameszkałe. Właśccele neruchomośc zameszkałych na których postają odpady komunalne oboązan są pozbyana sę odpadó komunalnych z terenu neruchomośc oparcu o system segregacj odpadó z podzałem na odpady mokre odpady suche. Odpady mają być zgromadzone pojemnkach lub orkach zakuponych przez Właśccel neruchomośc z umeszczonym na nch czytelnym numerem dentyfkacyjnym podatnka nadanym przez Urząd Gmny Haczó. Odpady zmeszane, zelone oraz pozostałośc z sortoana odpadó komunalnych Wykonaca ma ustaoy oboązek starczyć na Regonalną Instalację Przetarzana Odpadó Komunalnych Krośne. Natomast odpady komunalne zebrane selektyne nstalacj odzysku uneszkona odpadó komunalnych, mają być zagospodaroane, zgodne z herarchą postępoana z odpadam, o której moa art. 7 ustay z dna 27 ketna 2001 r. o odpadach. Tabela 6. Ilość odpadó komunalnych z Gmne Haczó 2013r. Rodzaj odpadó Ilość [t] Mokre 568 Suche 272 Publczne (z ulcznych koszy na śmec) 2 Zmeszane 4 Bulane 10 Welkogabarytoe 16,5 Nebezpeczne 1 Ogółem 873,5 Źródło Stratega rozoju Gmny Haczó 2024 roku Wyóz odpadó mokrych, suchych zmeszanych komunalnych odbya sę co da tygodne zgodne z harmonogramem opracoanym załączonym oferty przez ykonacę. Odpady na czas odboru przez Wykonacę maja znajać sę poza terenem neruchomośc przy drogach publcznych yznaczonych przejazdu śmecarek. Odpady elkogabarytoe, bulane nebezpeczne są yożone raz roku. 32 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Odpady komunalne mogą odberać frmy które są psane edencj dzałalnośc reguloanej proadzonej przez Wójta gmny. Musza spełnać ymagana określone odrębnych przepsach. Gospodarka odno-ścekoa Na terene Gmny Haczó czynna seć ocągoa edług stanu na konec 2014 roku ma długość 0,9 km. Ilość ody starczanej gospodarstom moym ynosła 4 dam 3. Źródłem zaslana sec ocągoej Gmne Haczó są studne kopane. Zgodne z przepsam ustay prao odne, studne których ydajność ne przekracza 5m 3 /d ne są objęte oboązkem uzyskana pozolena odno-pranego, g posadanych nformacj nstalacje ocągoe gospodarsta moych ne uzyskują takej ydajnośc. Na terene Gmny stneją 3 oczyszczalne ścekó, oczyszczające ścek lokalno- bytoe. Na terene Gmny Haczó zlokalzoane są następujące oczyszczalne: - Haczó- komunalna oczyszczalna ścekó, która przyjmuje ścek z mejscoośc Haczó, Jabłonca Polska Malnóka. Jest to oczyszczalna mechanczno- bologczna dzałająca na zasadze złoża spłukanego. - Trześnó- komunalna oczyszczalna ścekó przyjmująca ścek z mejscoośc Trześnó Bukó. Oczyszczalna mechanczno- bologczna, dzałająca na zasadze złoża spłukanego. - Wzdó- komunalna oczyszczalna ścekó, która przyjmuje ścek z mejscoośc Wzdó Jasonó, oczyszczalna mechanczno- bologczna dzałająca na zasadze złoża spłukanego. W przyszłośc tj. perspektye fnansoej na lata 2014-2020 gmna Haczó zamerza ykonać seć ocągoą na terene gmny oparcu o zaprojektoaną magstralę ocągoą relacj Senaa - Krosno. W przyszłośc zarzadzanem admnstroanem sec ocągoej zajmoał sę będze Zakład ds. obsług gospodark Wodno-Ścekoej, Haczoe, który chl obecnej zarządza gospodarka ścekoą. Gmna ne posada Planu gospodark ścekoej. Posada jedyne koncepcje ocągu kanalzacj która była stępnym kumentem ykonana kumentacj projektoych. Tabela 7. Charakterystyka sec kanalzacj santarnej zlokalzoanej Gmne Haczó Wyszczególnene Jednostka mary Wartość długość czynnej sec kanalzacyjnej długość czynnej sec kanalzacyjnej będącej zarządze bądź admnstracj gmny km 143,0 km 143,0 33 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó długość czynnej sec kanalzacyjnej będącej zarządze bądź admnstracj gmny eksploatoanej przez jednostk gospodark komunalnej przyłącza proadzące budynkó meszkalnych zboroego zameszkana km 143,0 szt. 2109 ścek odproadzone dam 3 289,0 ludność korzystająca z sec kanalzacyjnej Źródło GUS 2014 osoba 5784 Seć gazoa Teren Gmny Haczó będącej obszarze dzałana Zakładu Jaśle obsługany jest przez Rejon Dystrybucj Gazu Sanoku, zlokalzoany mejscoośc Sanok, Placóka Brzozó. System gazonczy zaslający teren Gmny Haczó składa sę z sec gazoych średnego nskego cśnena. Wszystke mejscoośc Gmne są zgazyfkoane. Istnejący system gazonczy pokrya 100% obecne zapotrzeboane na palo stnejących odborcó, posada róneż rezery przepustoośc umożlające rozbuę systemu sec rozdzelczej jak róneż przyłączene noych odborcó stnejących gazocągó dystrybucyjnych. Tabela 8. System gazonczy gmne Haczó Naza mejscoośc Ilość obektó przyłączonych sec Haczó 804 Trześnó 291 Bukó 84 Jasonó 335 Wzdó 239 Jabłonca Polska 242 Malnóka 198 Źródło: Urząd Gmny Haczó 34 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Admnstracja publczna Lczba praconkó Urzędu Gmny Haczó na dzeń 31.12.2013 r. ynosła 49 osób. Budynek Urzędu Gmny Haczoe o poerzchn użytkoej 2115,40 m2 jest odpoedn potrzeb, funkcjonalne łaśce yposażony. Dostosoane potrzeb osób nepełnospranych matek z małym dzećm odpoada oboązującym przepsom praa poszechnego, ydanym ch delegacj normom oraz normom przyjętym broolne ( obszarze przeznaczonym bezpośrednej obsług klenta). W Urzędze funkcjonują: 4. Urząd Stanu Cylnego, 5. Referatu Organzacyjno-Admnstracyjny, 6. Referat Fnansó Budżetu, 7. Referat Inestycj Incjaty Gospodarczych, 8. Stanosko spra obyatelskch obronnych. 35 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Schemat 1. Schemat organzacyjny Urzędu Gmny Haczó Źródło: dane Urzędu Gmny Haczó Spray urzęe można załatć przez Internet na stronach Urzędu Gmny Haczó. Poprzez formularz e-puap Psmo ogólne można złożyć olny nosek, podpsać kalfkoanym podpsem elektroncznym lub proflem zaufanym, eentualne opłaty neść na konta podane na stronach urzędu. Urząd ne posada formularzy dedykoanych pod poszczególne spray. Jednostkam budżetoym dzałającym Gmne Haczó są: Urząd Gmny Haczó, Gmnny Ośrodek Kultury Wypoczynku, Gmnna Bbloteka Publczna Haczoe, Zakład ds. Obsług Gospodark Wodno-Ścekoej Haczoe, Samodzelna Admnstracja Placóek Ośatoych Gmny Haczó, Szkoła Podstaoa Haczoe, Zespół Szkół Malnóce, Zespół Szkół e Wze, Zespół Szkół Jasonoe, 36 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Zespół Szkół Jabłoncy Polskej, Zespół Szkół Trześnoe, Przedszkole Samorząe Haczoe z Flą Trześnoe. Układ drogoo-ulczny Gmna Haczó charakteryzuje sę brą lokalzacją, co za tym dze stępnoścą komunkacyjną. Na terene Gmny seć komunkacyjną stanoą drog poatoe gmnne, natomast dzęk sprzyjającemu połączenu drogoemu z Brzozoem Krosnem seć transportoa gmny Haczó jest pełn poązana z układem krajoym mędzynaroym. Gmna zlokalzoana jest odległośc 58 km od autostrady A4 (Rzeszó) oraz 11 km od drog ekspresoej S19 (Mejsce Pastoe). Długość dróg gmnnych ogółem gmne ynos 23 km, tym 0,002 km na 1 meszkańca. Tabela 9. Drog gmnne na terene Gmny Haczó: Naza Długość [km] Parametry technczne drog Rodzaj naerzchn Stan technczny Haczó -Iskrzyna 2,866 Haczó - Zapłoce 2,061 Haczó Malnóka 1,752 Haczó za Moraa Masa mneralno btumczna, płyty betonoe, żroa Masa mneralno btumczna, żroa Masa mneralno btumczna, żroa Malnóka- Orzechóka 1,713 2,221 Jasonó- Turze Pole 0,809 Wzdó-Górk 2,081 Jabłonca P.- Komborna 1,217 Klasa drog : L Prędkość projektoa: 50-60 km/h Szerokość jezdn: 3,8 m Klasa drog: L Prędkość projektoa: 50-60 Szerokość jezdn: 4,1 m Klasa drog: L Prędkość projektoa: 50-60 Szerokość jezdn: 3,0 m Klasa drog: L Prędkość projektoa: 50-60 Szerokość jezdn: 3,4 m Klasa drog: L Prędkość projektoa: 50-60 Szerokość jezdn: 2,8 m Klasa drog: L Prędkość projektoa: 50-60 Szerokość jezdn: 4,7 m Klasa drog: L Prędkość projektoa: 50-60 Szerokość jezdn: 3,8 m Klasa drog: L Prędkość projektoa: 50-60 Szerokość jezdn: 4,1 m Masa mneralno btumczna Masa mneralno btumczna Masa mneralno btumczna Masa mneralno btumczna Masa mneralno btumczna bry bry bry bry średn bry bry bry 37 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Haczó - Osedle 0,188 Haczó oczyszczaln Jabłonca P. - Orzechóka 0,867 1,311 Haczó-Stepóka 1,067 Haczó - Zalese 3,022 Haczó- Osedle2 0,525 Haczó- Pole 0,807 Klasa drog: L Prędkość projektoa: 50-60 Szerokość jezdn: 3,1 m Klasa drog: L Prędkość projektoa: 50-60 Szerokość jezdn: 4,1 m Klasa drog: L Prędkość projektoa: 50-60 Szerokość jezdn: 4,1 m Klasa drog: L Prędkość projektoa: 50-60 Szerokość jezdn: 3,1 m Klasa drog: L Prędkość projektoa: 50-60 Szerokość jezdn: 4,1 m Klasa drog: L Prędkość projektoa: 50-60 Szerokość jezdn: 3,1 m Klasa drog: L Prędkość projektoa: 50-60 Szerokość jezdn: 3,2 m Trześnó- Skorka 0,529 Klasa drog: L Prędkość projektoa: 50-60 Szerokość jezdn: 2,7 m Razem: 23,036 Źródło Stratega rozoju Gmny Haczó 2024 roku Masa mneralno btumczna Masa mneralno btumczna Masa mneralno btumczna, zroa Masa mneralno btumczna Masa mneralno btumczna, płyty betonoe Masa mneralno btumczna Masa mneralno btumczna, żroa Masa mneralno btumczna bry zły bry bry bry średn bry bry Wartość nakładó na utrzymane, tym remonty dróg gmnnych obektó mostoych porónanu z potrzebam prezentuje Tabela 10. Tabela 10. Wartość nakładó na utrzymane, tym remonty dróg gmnnych obektó mostoych porónanu z potrzebam. Na remonty dróg gmnnych [PLN] Nakłady na utrzymane: Na remonty obektó mostoych [PLN] Wartość ogółem [PLN] Potrzeby zązane z utrzymanem: Na remonty dróg gmnnych [PLN] Na remonty obektó mostoych [PLN] Wartość ogółem [PLN] 961 124,00 10 000,00 971 124,00 200 000,00 200 000,00 1 200 000,00 Źródło Stratega rozoju Gmny Haczó 2024 roku 38 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Kolej Na terene Gmny Haczó ne ma nfrastruktury kolejoej. Gmnny transport publczny Połączena komunkacj autobusoej Gmne Haczó zapena przede szystkm Przedsęborsto Arrva Bus Transport Polska Sp. z o.o., oraz Przedsęborsto Komunkacj Samochoej Krośne S.A. Na terene Gmny Haczó obsług ruchu pasażerskego zlokalzoanych jest 53 przystankó autobusoych. 3.5. Gospodarka W Gmne Haczó dzałalność proadz 570 podmotó gospodarczych (dane GUS edług stanu na konec 2014 roku), z czego 95% soją dzałalność proadz sektorze pryatnym. Tabela 11. Podmoty gospodark naroej 2014r g sektoró łasnośc rodzajó jednostka terytoralna sektor łasnośc rodzaje artość ogółem 25 sektor publczny państoe samorząe jednostk praa budżetoego 22 gmna Haczó sektor pryatny spółdzelne 3 ogółem 545 osoby fzyczne proadzące dzałalność gospodarczą 481 spółk handloe 5 spółk handloe z udzałem kaptału zagrancznego 1 39 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó spółdzelne 2 stoarzyszena organzacje społeczne 21 Źródło GUS 2014 W strukturze podmotó gospodarczych edług rodzaju proadzonej dzałalnośc przeażają podmoty proadzące pozostałą dzałalność (361). 203 podmotó dzała zakrese przemysłu buncta, a 6 rolncte, leśncte, łoecte rybacte. W strukturze podmotó gospodarczych edług klas elkośc Gmne Haczó mnują mkroprzedsęborsta stanoą one 97%, następne przedsęborsta małe ok. 3,0%. Tabela 12. Podmoty gospodark naroej edług klas elkośc (stan na kone 2014 r.) Jednostka terytoralna Podmoty edług klas elkośc o lczbe pracujących 0-9 10-49 ogółem Gmna Haczó 554 16 570 Źródło GUS 2014 Według danych GUS na konec 2014 roku Gmne Haczó przetórste przemysłoym dzała 73 podmotó gospodarczych, a buncte dzała 127 podmotó gospodarczych. Tabela 13. Podmoty gospodarcze najbardzej znaczące gmne Branża Dzałalność produkcyjna Dzałalność bulana Źródło Stratega rozoju Gmny Haczó 2024 roku Naza Frmy Zakład Produkcyjno Handloy "WAFLEX" Małgorzta Prajsnar Frma Fberstudo Sp. z o.o. Szul Kazmerz Zakład Usługoo Produkcyjny SZUL S.C. Przedsęborsto Handloo-Usługoe "WULKANEX" Stapńsk Krzysztof, Frma Handloo Usługoa Pol - Bud Zajdel Paeł Zakład Bulano Remontoy "MURBET" Bogdan Jakubosk 40 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Na branże handloo-usługoą gmny składa sę ele frm regonalnych. W Gmne Haczó ne ma obektó handloych elkopoerzchnoych, funkcjonują tu natomast 24 sklepy spożyczo-przemysłoe, 4 sklepy z odzeżą obuem, 3 bary, jedna stacja pal 8 zakładó fryzjerskch. Zgodne z danym GUS lość podmotó gospodarczych sekcj A g PKD: Rolncto, łoecto, leśncto rybacto, ynosła 6. Całkota poerzchna gruntó rolnych na terene gmny stano 5391 ha, przy czym grunty orne to 3065 ha, pastska łąk 2033 ha oraz sady 16 ha. Według danych zgodnych z Poszechnym Spsem Rolnym 2010r. (GUS) na terene gmny rolncto jest źródłem utrzymana 18% gospodarst moych. Wbre poszechne panującym na obszarach ejskch trenm Gmne Haczó da sę zauażyć zrost udzału gospodarst ze źródłem utrzymana z rolncta ogóle gospodarst rolnych gmne. Gmna posada średne arunk gleboo-klmatyczne rozoju produkcj rolnczej. Użytk rolne stanoą ponad 42% poerzchn całej gmny. W strukturze gospodarst edług poerzchn przeażają gospodarsta o areale 1ha, blsko 20% stanoą gospodarsta o poerzchn od 1 5ha. Pozostałe gospodarsta meszczą sę przedzale od 5 10ha. Na terene gmny Haczó ne ma gospodarst o poerzchn poyżej 10ha. W strukturze gospodarst rolnych edług pogłoa zerząt gospodarskch na terene Gmny Haczó przeażają gospodarsta hodujące drób, a następnej kolejnośc bydło. Znaczna część gospodarst specjalzuje sę produkcj elokerunkoej, obejmującej artość produkcj roślnnej, zerzęcej, łączne z produktam zużytym na pasze e łasnym gospodarste oraz produktam nerolnczym pozyskanym także nektórych gospodarstach. 3.6. Ochrona przyrody Jakość poetrza Gmna Haczó należy mnej zaneczyszczonych rejonó ojeództa podkarpackego. Wśród gospodarst moych mnuje jednak opalane meszkań mó palam stałym ęglem drzeem. Pozostałą część stano gaz zemny oraz małych loścach olej opałoy. Wszystke obekty użytecznośc publcznej opalane są gazem zemnym. W zakrese dutlenku sark stężena średnoroczne ojeództe podkarpackm ne przekroczyły 50 % puszczalnej normy średnorocznej. Najyższe artośc ojeództe notoano rejone Jarosłaa, natomast stężena średnoroczne SO 2 obrębe poatu Brzozoskego były zakrese 1-4 μg/m 3, średno poece ok. 2 μg/m3. Zatem rejon Brzozoa jest jednym z najmnej skażonych terenó ojeództa pod zględem zaneczyszczena SO 2. Po- 41 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó bne zakrese stężeń NO 2 skal ojeództa należy sterdzć, ż ponad 80% ynkó pomaró tych stężeń ne przekroczyło 50% normy puszczalnej. Poat Brzozosk należy tu róneż mnej zaneczyszczonych rejonó, poneaż stężena średnoroczne NO 2 ynoszą tu 8 20 μg/m 3, przy maksymalnej artośc ojeództe ponad 44 μg/m 3 ( Rzeszoe). W zakrese stężeń pyłu zaeszonego (drobnego) Poat Brzozosk jest róneż jednym z czyścejszych terenó ojeództa maksymalne stężena pyłu zaeszonego notoane są rejone Rzeszoa Jarosłaa ponad 44 μg/m 3, na terene poatu Brzozoskego stężena te ynosły 8 16 μg/m 3, średno ok. 12 μg/m 3. Opad pyłu na omaanym terene poatu Brzozoskego jest róneż neelk 38,2 g/(m 2 rok), przy maksymalnej artośc ojeództe ponad 315 g/(m 2 rok). W najblższym otoczenu gmny ne ma zakładó przemysłoych, które znaczny sposób zaneczyszczałyby poetrze. Borąc pod uagę przeagę atró połudnoych, najększe zagrożene stanoą zakłady przemysłoe, położone o klkadzesąt klometró na połudne na terene Słoacj. W ostatnch latach zagrożene to yraźne sę zmnejszyło ze zględu na ogranczene produkcj lub upadek zakładó. Wpły na stan czystośc poetrza gmne mają róneż zakłady przemysłoe Krosna oddalonego o 15 klometró na północny zachód od granc gmny. Najększe zagrożene stanoą tutaj Krośneńske Huty Szkła. Skutk dzałalnośc tych zakładó czne postac obnżonego ph deszczu oraz opadó pyłó. Sterdzć to można szczególne mesącach zmoych. Spooane jest to zmnejszonym tym okrese dzałanem ochronnym lasó Beskdu Nskego. Dodatkoe zagrożena czystośc poetrza stano nska emsja. Ze zględu na zrost cen gazu część łaśccel mó raca opalana ęglem. Leśncto tereny zelone Na terene Gmny Haczó znajdują sę da rezeraty leśne oraz cztery park porske zaerające lczne okazy ekoych drze uznanych za pomnk przyrody. W parkach reprezentoane są róneż gatunk drze egzotycznych. Perszy rezerat nos nazę Csy Malnóce" (poerzchna 4,02 ha). Drzeostan rezeratu ma charakter lasu meszanego, złożonego głóne z sosny oraz jodły z meszką dębu, buka, grabu jarzębu. Osobloścą rezeratu jest ystępoane 1000 okazó csa różnych klasach eku, jednego z bogatszych brze zachoanych drzeostanó csoych całym kraju. Kolejny rezerat gmne Haczó położony jest około 2 km na północny-schód od mejscoośc Jabłonca Polska, jego poerzchna to 94,52 ha. Drzeostan rezeratu, perotne elogatunkoy, pochodzena naturalnego, ynku dzałalnośc gospodarczej podległ systematycznej zmane monokultury sosnoe. W mejscoośc Haczó parku rskm ze starodrzea ocalały 42 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó pozostałośc naturalnych zborosk z ązem górskm, klonem polnym, klonem jaorem klonem zyczajnym. Domnującym gatunkem zboroskach parkoych jest grab pospolty, lpa drobnolstna szerokolstna, dąb szypułkoy ąz górsk. Natomast parku e s Wzdó są rozległe aleje dęboe. W składze florystycznym ystępuje czereśna ptasa, brzoza brodakoata, ąz górsk, brzoza czarna, klon paklon, tym jedno pęcopnoe drzeo. W Trześnoe śród starodrzea ystępuje pomnkoy dąb szypułkoy najększy danym ojeództe krośneńskm platan klonolstny. Ochrona przyrody Gmne Haczó nstytucjonalne zorganzoana jest postac stnejących parkó krajobrazoych, obszaró chrononego krajobrazu, rezerató przyrody oraz pomnkó przyrody. Teren gmny bezpośredno granczy z Czarnorzecko-Strzyżoskm Parkem Krajobrazoym. Wokół parku krajobrazoego została poołana strefa ochronna, która na terene danego ojeództa krośneńskego mała lpca 1998 r. postać Czarnorzeckego Obszaru Chrononego Krajobrazu. Utorzonego Rozporządzenem Wojeody Krośneńskego 2 lpca 1998 r. ponone utorzono obszary chrononego krajobrazu. Rozporządzene to zakrese odnośne parku krajobrazoego na terene gmny zaera nespójność pomędzy opsem a częścą grafczną. Faktyczne częśc opsoej Obszar Chrononego Krajobrazu został zlkany. Otulna parku krajobrazoego zajmoała około 30 % poerzchn gmny. 3.7. Zasoby meszkanoe Wśród form buncta meszkanoego yróżna sę meszkana spółdzelcze, komunalne, przeznaczone na sprzedaż ynajem, społeczno-czynszoe, ndydualne zakłae oraz budynk meszkalne. Na zasoby meszkanoe składa sę 2652 meszkań, o łącznej poerzchn 236196 m 2, 2581 budynkach meszkanoych (GUS 2014). Do zasobó komunalnych gmny należą 7423 meszkana o łącznej poerzchn 1016 m 2, tym 3 lokale socjalne oraz 3 pustostany (GUS 2013). Przecętna poerzchna użytkoa jednego meszkana ynos 89,1 m 2, natomast poerzchna użytkoa przypadająca na jedną osobę to 25,4 m 2. Gmna Haczó admnstracyjne zlokalzoana jest ojeództe podkarpackm, którym latach 2002-2011 ystąpł przeszło 12 procentoy przyrost meszkań, co dało ojeództu trzece pod zględem najyższej artośc przedmotoego skaźnka mejsce kraju. Tabela 14. Buncto meszkanoe Naza s Lczba budynkó meszkalnych 43 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o. Lczba meszkań Poerzchna meszkalna [m 2 ] 1 Haczó 887 37 95.870
Założena pala Gmny Haczó 2 Trześnó 312 23 33.120 3 Bukó 95 0 895 4 Jasonó 369 5 43.340 5 Wzdó 240 1 26.340 6 Jabłonca Polska 285 0 31.350 7 Malnóka 255 2 27.930 Źródło Urząd Gmny Haczó 4. Zasady kształtoana gospodark energetycznej gmny Aby pradłoo przedstać problematykę gospodark energetycznej należy rozpatryać ją 3 zasadnczych obszarach: gospodaroane energą, ochrona śroska gospodarka przestrzenna. Gospodarka energetyczna W zakrese gospodaroana energą dzałana gmny ponny być zgodne z założenam poltyk energetycznej państa. Założena polskej poltyk energetycznej są określone uchale Poltyka energetyczna Polsk 2030 roku przyjętej przez Radę Mnstró dnu 10 lstopada 2009 roku. Głóne cele tej ustay to: popraa efektynośc energetycznej kraju, dążene utrzymana zeroenergetycznego zrostu gospodarczego, konsekentne zmnejszane energochłonnośc polskej gospodark pozomu UE-15 Określono nej także zadana zązane z zapenenem bezpeczeństa energetycznego kraju. Planuje sę: zrost bezpeczeństa sta pal energ oparcu o łasne zasoby, głóne ęgla kamennego dalszą dyersyfkację zaslana kraju ze szczególnym uzględnenem kerunkó stay gazu zemnego oraz racjonalną rozbuę magazynó gazu. storzene stablnych perspekty nestoana nfrastrukturę przesyłoą dystrybucyjną. Ochrona śroska 44 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Ustaa Prao ochrony śroska z dna 27 ketna 2001 z późnejszym zmanam określa zasady ochrony racjonalnego kształtoana śroska. Ochrona śroska yraża sę : racjonalnym kształtoanu śroska gospodaroanu zasobam naturalnym zgodne z zasadą zrónoażonego rozoju, przecdzałanu lub zapobeganu szkodlym płyom na śrosko, przyracanu stanu łaścego elementó przyrodnczych. Racjonalne gospodaroane zasobam przyrodnczym śroska polega na: a) korzystanu z zasobó tylko zakrese uzasadnonym nteresem społecznym, przy ocene którego uzględna sę, obok skazań długookresoego, kompleksoego rachunku ekonomcznego, także nne nż gospodarcze znaczene tych zasobó rónoag przyrodnczej arunkó życa ludz, b) nepogarszanu stanu śroska c) zapenenu perszeństa przedsęzęcom umożlającym oszczędne ykorzystane zasobó, złaszcza drodze potórnego lub elokrotnego ch ykorzystana procesach gospodarczych. Zrónoażony rozój to tak rozój społeczno-gospodarczy, którym celu rónoażena szans stępu śroska poszczególnych społeczeńst lub ch obyatel zaróno spółczesnego jak przyszłych pokoleń następuje proces ntegroana dzałań poltycznych, gospodarczych społecznych z zachoanem rónoag przyrodnczej oraz trałośc podstaoych procesó przyrodnczych. Cele ekologczne państa zostały określone kumence Poltyka ekologczna państa 2009-2012 z perspektyą roku 2016 przyjętym przez Sejm Rzeczypospoltej Polskej dnu 22 maja 2009 r. Planoane dzałana obszarze ochrony śroska Polsce psują sę prorytety skal Un Europejskej cele Wspólnotoego programu dzałań zakrese śroska naturalnego skupających sę na czterech prorytetoych obszarach dzałana: zmany klmatyczne, różnorodność bologczna, ochrona śroska zdroa oraz zrónoażone ykorzystane zasobó naturalnych gospodaroane odpadam. Poltyka ekologczna państa skazuje na koneczność zman systemoych. Głóne cele strategczne roku 2016 to: uzględnene zasad ochrony śroska strategach sektoroych, 45 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó aktyzacja rynku na rzecz ochrony śroska uruchomene takch mechanzmó pranych, ekonomcznych edukacyjnych, które proadzłyby rozoju proekologcznej produkcj toaró oraz śamych posta konsumenckch zgodne z zasadą rozoju zrónoażonego, zarządzane śroskoe czyl rozposzechnane edzy śród społeczeństa o systeme EMAS torzene korzyśc ekonomcznych frm nstytucj będących systeme, udzał społeczeństa dzałanach na rzecz ochrony śroska tzn. podnoszene śamośc ekologcznej społeczeństa, zgodne z zasadą myśl globalne, dzałaj lokalne, proadzącą : proekologcznych zachoań konsumenckch, prośroskoych naykó pobudzena odpoedzalnośc za stan śroska, rozój badań postęp technczny - zększene rol polskch placóek badaczych e drażanu ekonnoacj przemyśle oraz produkcj yrobó przyjaznych śroska oraz proadzene zaalającego stanu systemu montorngu śroska. odpoedzalność za szkody śrosku chodz tu o storzene systemu preencyjnego, mającego na celu zapobegane szkom śrosku sygnalzującego możlość ystąpena szkody koszty napray szkody śrosku muszą pełn poneść jej spracy. aspekt ekologczny planoanu przestrzennym - przyrócene łaścej rol planoana przestrzennego na obszarze całego kraju, szczególnośc mejscoym planom zagospodaroana przestrzennego, które ponny być podstaą lokalzacj noych nestycj. Gospodarka przestrzenna Celem gospodark przestrzennej jest zaróno ochrona określonych artośc przestrzen, jak racjonalne kształtoane przestrzen przez stymuloane procesó gospodarczych. Dzałana ochronne obejmują dążene zachoana rónoag pomędzy elementam naturalnym śroska, a ytoram dzałalnośc ludzkej. Natomast kształtoane przestrzen to dzałane przekształcenoe zązane z noym kerunkam rozoju społeczno-gospodarczego. Ustaa z dna 11 lpca 2003 roku o planoanu zagospodaroanu przestrzennym określa zasady kształtoana poltyk przestrzennej przez jednostk samorządu terytoralnego organy admnstracj rząej oraz zakres sposoby postępoana spraach przeznaczena terenó na określone cele ustalana zasad ch zagospodaroana, przyjmując ład prze- 46 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó strzenny ekorozój za podstaę tych dzałań. Poltykę przestrzenną gmny określa Studum uarunkoań kerunkó zagospodaroana przestrzennego. Przeznaczena zasady zagospodaroana terenu są ustalane mejscoym plane zagospodaroana przestrzennego. Plan mejscoy określa mędzy nnym zasady obsług zakrese nfrastruktury techncznej oraz lne rozgranczające tereny tej nfrastruktury, a także szczególne arunk zagospodaroana terenó ynkające z potrzeb ochrony śroska przyrodnczego kulturoego. 5. Charakterystyka stnejącego stanu pala 5.1. Zaopatrzene cepło Na terene gmny brak jest obecne kotłon opalanych ęglem kamennym szystke lokalne kotłone zostały przekształcone kotłone opalane gazem zemnym. Kotłone lokalne: Szkole Podstaoej Nr 1, Urzędze Gmny, Gmnnym Ośrodku Kultury oraz szkołach. W Gmne Haczó 2014 roku było 2581 budynkó meszkalnych, których zameszkało 9294 osób. Średne roczne zapotrzeboane na cepłą odę użytkoą przypadające na jednego meszkańca ynos około 12,7 GJ na rok. Sredne roczne zapotrzeboane na cepło m 2 budynkó meszkalnych Gmny Haczó szacuje sę na około 160 kwh na rok. 5.2. Zaopatrzene Zaopatrzene Gmny zapena PGE Dystrybucja S.A. Oddzał Rzeszó. Na terene Gmny Haczó znajduje sę 66 stacj transformatoroych SN/nN będących na majątku PGE Dystrybucja S.A. Oddzał Rzeszó o sumarycznej mocy transformatoró 7,3 MVA oraz 5 stacj transformatoroych będących na majątku odborcó o sumarycznej mocy transformatoró 0,65 MVA. Warunk zaslana energe elektryczna na terene gmny są ocenane jako bre. Obszar gmny jest zaslany z następujących stacj elektroenergetycznych (GPZ): 47 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Stacja 110/30/15 kv (GPZ) Besko; Stacja 110/15 kv (GPZ) Brzozó. Zborczo przez gmnę przebegają następujące lne elektroenergetyczne: 1 EN 400 kv lna elektroenergetyczna NN 400 kv relacj Iskrzyna Lemeszany (Słoacja); 1 EN 110 kv lna elektroenergetyczna WN 110 kv relacj Krosno Iskrzyna Besko (na terene gmny dł. Ok. 4,8 km); 2 EN 110 kv lna elektroenergetyczna WN 110 kv relacj Brzozó Besko (na terene gmny dł. Ok. 42,5 km); 1 EN 110 kv lna elektroenergetyczna WN 110 relacj Krosno Iskrzyna Ioncz (na terene gmny dł. Ok. 2,1 km); 1 EN 30 kv lna elektroenergetyczna SN 30 kv relacj Brzozó Besko; EN 15 kv lna elektroenergetyczna SN 15 kv relacj Besko Ioncz (na terene gmny dł. Ok. 0,95 km); EN 15 kv lna elektroenergetyczna SN 15 kv relacj Besko Krosno (na terene gmny dł. Ok. 3,8 km); EN 15 kv lna elektroenergetyczna SN 15 kv relacj Besko Brzozó (na terene gmny dł. Ok. 1 km); EN 15 kv lna elektroenergetyczna SN 15 kv relacj Besko Krosno - Brzozó (na terene gmny dł. Ok. 50,2 km); Warunk zaslana meszkańcó gmny obecne ocena sę jako bre. Cele poltyk rozoju sec elektroenergetycznej: zapenene sta mocy energ elektrycznej stref potencjalnego rozoju zabuy meszkanoej usługoej, zększene nezaodnośc sta energ elektrycznej jakośc starczanej energ, racjonalzacja ośetlena dróg, mejsc publcznych, rachoanu odpoednch odległośc od ln energetycznych. Realzacja tej poltyk ymaga: przebuy ln 110kV relacj Krosno Iskrzyna Ioncz na lnę dutoroą rozbuy sec rozdzelczej SN, buy stacj transformatoroo rozdzelczych SN/NN, rozbuy sec NN, aby zaspokoć pojaające sę zapotrzeboane, modernzacj stnejących sec celu zększena nezaodnośc sta jakośc starczanej energ, 48 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó elmnacj ln napoetrznych z przechodzenem na ch kabloane rejonach najększych skupsk zabuy lub na terenach usługoych, gdze lne te ykluczają korzystny, łaścy sposób zagospodaroana terenu, lokalzoanu obektó bulanych zgodne z Polską Normą PN-E-5100-l z 1998r. PN-76/E-05125, buy ośetleń ramach zadań łasnych gmny (Prao Energetyczne) 5.2.1. Przedsęborsta obrotu energą Zgodne z ustalenam Parlamentu Europejskego Rady Europy zaartym Dyrektye o spólnym rynku energ elektrycznej od 1 lpca 2007 r. szyscy Odborcy energ elektrycznej mają prao yboru Sprzedacy. Kluczoym elementem umożlającym Odborcom stęp rynku energ jest zasada TPA (z ang. Thrd Party Access), czyl stępu stron trzecch sec. Oznacza to możlość korzystana z sec Operatora Systemu Dystrybucyjnego bez oboązku kupoana od nego energ elektrycznej. Wykaz sprzedacó posadających podpsaną generalną umoę dystrybucj z PGE Dystrybucja S.A.: PGE Obrót S.A. PKP Energetyka S.A. TAURON Sprzedaż GZE sp. z o.o. ENERGA - OBRÓT S.A. PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. RWE Polska Spółka Akcyjna CEZ-TRADE Polska Sp. z o.o. UKRENERGY TRADE Sp. z o.o. EDF Polska S.A. POLENERGIA OBRÓT S.A. POLENERGIA Dystrybucja Sp. z o.o. FITEN S.A. TAURON Sprzedaż Sp. z o.o. Dalka Polska S.A. ENEA S.A. Elektrocepłona Andrychó Sp. z o.o. MEM METRO Group Energy Producton & Management Sp. z o.o. Alpq Energy SE Spółka Europejska Oddzał Polsce Slovenské Elektrárne, a.s. Spółka Akcyjna Oddzał Polsce Energa Euro Park Sp. z o.o. GDF SUEZ Energa Polska S.A. Przedsęborsto Energetyczne ESV S.A. Energa Dla Frm Sp. z o.o. GASPOL S.A. 49 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó 3 Wngs S.A. Nda Meda Sp. z o.o. ENIGA Edard Zdrojek Elektrx" Sp. z o.o. PGE Górncto Energetyka Konencjonalna S.A. POWERPOL Sp. z o.o. ZOMAR S.A. Energetyczne Centrum S.A. DUON Marketng & Tradng S.A. CORRENTE Sp. z o.o. TelePolska Sp. z o.o. Tradea Sp. z o.o. ERGO ENERGY Sp. z o.o. Axpo Tradng A.G. Inter Energa S.A. Przedsęborsto Obrotu Energą Sp. z o.o. TAURON Polska Energa S.A. ENEA Tradng Sp. z o.o. GOEE Energa Sp. z o.o. Novum S.A. Polske Górncto Naftoe Gazoncto S.A. PAK-Volt S.A. Energetyka Ceplna Opolszczyzny S.A. AMB Energa Sprzedaż Sp. z o.o. Energomeda Sp. z o.o. Green S.A. Energy Polska Sp. z o.o. Grupa Polske Składy Bulane S.A. Energo Operator Sp. z o.o. Mrosk Spółka KAMIR Sp. J. Polska Energetyka Pro Sp. z o.o. Energe2 Sp. z o.o. EWE Energa Sp. z o.o. Teraat Dystrybucja Sp. z o.o. Synerga Polska Energa Sp. z o.o. RE ALLOYS Sp. z o.o. Ecoerga Sp. z o.o. Toarzysto Inestycyjne Elektrona Wschód S.A. ENERHA Sp. z o.o. Delts Sp. z o.o. Polsk Prąd S.A. Energetyka Noy Dór Mazoeck Sp. z o.o. FUNTASTY Sp. z o.o. Energy Match Sp. z o.o. JWM ENERGIA Sp. z o.o. POLKOMTEL Sp. z o.o. WSEInfoEngne S.A. GALON Sp. z o.o. Barton Energa Sp. z o.o. Elektrocepłona Melec Sp. z o.o. Kontakt Energa Sp. z o.o. 50 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó ENDICO Sp. z o.o. EnergaON Sp. z o.o. Multmeda Polska Energa Sp. z o.o. GESA Polska Energa S.A. Śat Sp. z o.o. Axpo Polska Sp. z o.o. VERVIS J. Smolńska, R. Potrosk Sp. j ORANGE Polska S.A. PGNG Obrót Detalczny Sp. z o.o. Polsk Koncern Naftoy ORLEN S.A. Szczecńska Energetyka Ceplna Sp. z o.o. IEN Energy Sp. z o.o. Empoer Energy Sp. z o.o. PNB Sp. z o.o. Energa Polska Sp. z o.o. WM Malta Sp. z o.o. I-Energa Sp. z o.o. IRL Polska Sp. z o.o. Energaok Sp. z o.o. Grupa Energa GE Sp. z o.o. Sp. k. Grupa Energa Obrót GE Sp. z o.o. Sp. k. Energosers Kleszczó Sp. z o.o. 5.2.2. Odborcy energ elektrycznej Tabela 15. Zużyce energ usługach edukacj: Rodzaj budynku zużyce energ elektrycznej [kwh/rok] szkoły 146601 budynk admnstracj 84912 sklepy 343 szatne sportoe 3465 Ogółem 235321,47 źródło: Opracoane łasne Tabela 16. Zużyce energ budynkach meszkanoych Rodzaj budynku zużyce energ elektrycznej [MWh/rok] Zasoby meszkanoe 28343,52 Źródło: opracoane łasne 51 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó 6. Obcążene śroska naturalnego Obcążene śroska naturalnego ynka mędzy nnym ze stale rosnącej lczby ludnośc, cągłego żądana ytorzena coraz ększej lośc toaró, energ oraz potrzeby ekspansj ekonomcznej celu zapenena pełnego zatrudnena ludnośc. Nekorzystne zjaska społeczne take jak efekt ceplarnany, kaśne deszcze czy smog fotochemczny stymulują potrzebę szechstronnego przecdzałana dalszej degradacj przyrody odtorzena znszczonych elementó ekosystemu. Dzałana mające na celu zększene bezpeczeństa ekologcznego ymagają szczególnej koordynacj ukerunkoana ysłkó całego społeczeństa. Zgodne z ustaą z dna 27 ketna 2001 Prao ochrony śroska (Dz.U. 2001 nr 62 poz. 627 raz z późnejszym zmanam) ochrona poetrza polega na zapobeganu, na ogranczanu lub na elmnoanu proadzanych poetrza substancj zaneczyszczających celu zmnejszena stężeń puszczalnego pozomu lub utrzymana ch na pozome ne przekraczającym oboązujących elkośc puszczalnych stężeń substancj. Jednostka organzacyjna proadzająca poetrza substancje zaneczyszczające jest zoboązana posadać decyzje ustalającą rodzaje lośc substancj zaneczyszczających puszczonych proadzena poetrza. Oboązek ne tyczy jednostek proadzających poetrza substancje zaneczyszczające postające procesach spalana źródłach o łącznej ydajnośc ceplnej 0,5 MWt opalanych ęglem kamennym lub olejem, oraz 1 MWt opalanych koksem, drenem, słomą lub gazem. 6.1. Poetrze atmosferyczne Stan jakośc poetrza atmosferycznego gmne Haczó głóne kształtuje emsja zaneczyszczeń lokalnych kotłon palensk moych oraz środkó transportu samochoego lokalnego tranzytoego. W Gmne Haczó najększe znaczene zaneczyszczenu atmosfery mają kotłone palenska moe, które to poodują znaczne zększene zaneczyszczena poetrza okrese grzeczym. Mmo emsj zaneczyszczeń z tych źródeł, na terene Gmny ne notuje sę przekroczeń artośc puszczalnych, pommo że na ększośc obszaru oboązują odrębne, ostrzejsze normy krytera oceny jakośc poetrza. 52 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Zaneczyszczena emtoane poetrza źle płyają ne tylko na stan atmosfery, ale także na jakość oraz czystość ód gleb, rozój rośln zerząt, a co za tym dze także na zdroe człoeka. Najczęścej najbardzej zaneczyszczają atmosferę: dutlenek ęgla, dutlenek sark, tlenk azotu oraz pyły (PM10 benzo(a)pren). W celu utrzymana nskch pozomó zaneczyszczeń atmosferze zaleca sę podjęce następujących dzałań: zmana pala na nne o mnejszej zaartośc popołu lub zastosoane energ elektrycznej, zględne ndydualnych źródeł energ odnaalnej, ogranczane emsj z nskch rozproszonych źródeł technologcznych ogranczene elkośc emsj pyłu zaeszonego poprzez optymalne steroane procesem spalana podnoszene spranośc procesu produkcj energ, stosoane technk odpylana spaln o dużej efektynośc, kształtoane łaścych zachoań społecznych poprzez propagoane konecznośc oszczędzana energ ceplnej elektrycznej oraz uśadamane o szkodlośc spalana pal nskej jakośc, uśadamane społeczeństa o korzyścach płynących z użytkoana scentralzoanej sec ceplnej, termomodernzacj nnych dzałań zązanych z ogranczenem emsj nskej promocja nooczesnych, nskoemsyjnych źródeł cepła. Pozostałe zązk ne przekraczają norm a ęc jakość poetrza na omaanym obszarze można ocenć jako brą. 6.2. Woda Jeśl chodz o ody Gmne, to rzeka Wsłok oraz ększość jej płyó odpoada drugej klase czystośc ód. Wody pozaklasoe, mocno zaneczyszczone, ystępują rzekach Moraa (zaneczyszczana ścekam z Zakładu Skórzanego Rymanoe) Pelnca (zaneczyszczana drobnym zakładam przetórsta spożyczego z mejscoośc Zarszyn). Oba źródła zaneczyszczeń tych rzeka są poza grancam Gmny. Pozostałe płyy Wsłoka zaneczyszczane są przez spłyy naozó lub przecek z szamb pochodzena rolnczego lub komunalnego. Zaneczyszczena te łato przenkają ód gruntoych ze zględu na ch nsk pozom. Nełaśce proadzona gospodarka naozoa oraz brak ocągu skutkuje poażnym stopnem zaneczyszczena studn przymoych, co zagraża zdrou meszkańcó. Meszkańcy s z terenu gmny Haczó zaopatrują sę odę yłączne ze studn ko- 53 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó panych utorach czartorzęych, poneaż e flszu karpackm ne ystępują ujęca oparte na źródłach ody głębokej (utorach trzecorzędu). Tabela 17. Charakterystyka lokalnych oczyszczaln ścekó Rodzaj oczyszczaln Mechanczno bologczna Haczoe Mechanczno bologczna Trześnoe Mechanczno bologczna e Wze Rok buy Parametry technczne 1995 Q=930 m 3 /d 1998 Q=310 m 3 /d 1999 Q=310 m 3 /d Układ technologczny Osadnk mhoffa, złoża zraszane Osadnk mhoffa, złoża zraszane Osadnk mhoffa, złoża zraszane Źródło Stratega rozoju Gmny Haczó 2024 roku Ilość odberanych ścekó roczne 188,370 m 3 /d Stopeń redukcj zaneczyszczeń 75-80 53,550 m 3 /d 75-80 46,99 m 3 /d 75-80 Bezpośrednm przejaem popray sytuacj zakrese oczyszczana ścekó jest tendencja zmnejszana sę ładunkó BZT5, zaesny ogólnej, azotu ogólnego fosforu ogólnego ścekach odproadzanych ód lub zem. W zązku z proadzanem Krajoego Programu Oczyszczana Ścekó od 1990 roku czny jest yraźny przyrost ludnośc gmn korzystających z oczyszczaln ścekó. Domnują ścek bytoo-gospodarcze, brak jest ścekó przemysłoych zązku z tym ne ma zaneczyszczeń ponadstandarych. Na terene Gmny Haczó ne ystępuje seć kanalzacj deszczoej. 6.3. Gleby Pokrya gleboa Gmny Haczó jest slne zróżncoana. Najększą poerzchnę zajmują gleby brunatne belcoe o różne ykształconych proflach zależnośc od skał podłoża. Ich przydatność rolncza jest zróżncoana, najlepsza tam gdze gleby brunatne ykształcły sę na podłożu pylastym. Znaczną poerzchnę zajmują róneż mady ystępujące lnach rzecznych, ykształcone na podłożu pyłó lastych łó pylastych. Gmna posada średne arunk gleboo-klmatyczne rozoju produkcj rolnczej. Wśród gruntó ornych mnują gleby klasy IVa IVb łączne 1363,381 ha, a śród użytkó zelonych gleby klasy III IV łączne 972,8356 ha. Użytk rolne stanoą ponad 42% poerzchn całej gmny. 54 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Mapa 1 pozom zakaszena gleb latach 1999-2008 edług poató Źródło: Raport z ykonana POŚ Wojeództa Podkarpackego 7. Prognoza Gmny energe pala 7.1. Zapotrzeboane na cepło Prognoza zapotrzeboana na cepło roku 2030 została opracoana trzech arantach: Warant odnesena uznany za najbardzej prapobny, obejmujący stablny rozój umarkoany zrost zapotrzeboana na ceplną. Opera sę na spadku lczby meszkańcó g prognoz GUS oraz na założenu realzacj zaplanoanych przez ZEC nestycj, rónocześne jednak borąc pod uagę trendy zązane z efektynoścą energetyczną, przede szystkm ze zmnejszenem jednostkoego zapotrzeboa- 55 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó na na cepło. Ten spadek, arance odnesena, jest rekompensoany przez pozyskane noych klentó okolcach tychczas pozbaonych cepła systemoego. Warant postępu obejmujący szybk rozój zązany z nm duży zrost zapotrzeboana na ceplną. Opera sę na ększym przyrośce lczby meszkańcó nż to ynka z prognozy GUS. Berze on pod uagę, oprócz czynnkó uzględnonych arance odnesena, ysok przyrost lczby przedsęborst przemysłoych charakteryzujących sę dużym zapotrzeboanem na ceplną. Czynnkem sprzyjającym zększenu zapotrzeboana na cepło może być także zastosoane rozązań przekształcających cepło chłód okrese letnm Warant przetrana obejmujący nsk rozój zązany z nm spadek zapotrzeboana na ceplną ynkający z braku rozoju przemysłu przy jednoczesnym oszczędzanu energ. Dodatkoym czynnkem ogranczającym zużyce cepła jest tym arance ceplejszy klmat z mnejszą loścą stopnodn. 1 Wynk prognozoana zapotrzeboana na ceplną przedstaono ponższej tabel na rysunku. Tabela 18. Prognoza zapotrzeboana na cepło latach 2015-2030 Gmne Haczó Rok 2014 2016 2020 2025 2030 Warant odnesena Buncto ndydualne elorodznne 118098 117448 116802 116160 115521 Sektor publczny 12804,475 12734 12664 12594 12525 RAZEM 130902 130183 129467 128754 128046 Warant postępu Buncto meszkanoe 118098 118748 119401 120057 120898 Sektor publczny 12804 12875 12946 13017 13089 RAZEM 130902 131622 132346 133074 133986 Warant przetrana Buncto meszkanoe 118098 115736 113421 111153 108930 Sektor publczny 12804 12548 12297 12051 11810 1 Stopnodzeń to jednostka służąca określena cepła nezbędnego zapenena temperatury komfortu ceplnego enątrz budynku. 1 stopnodzeń oznacza podgrzane budynku o jeden stopeń cągu jednej by. Zatem podnesene temperatury o 15 stopn będze oznaczać koneczność zększena lośc stopnodn ( 15). Dla Polsk lość stopnodn ynos 3400. Dla porónana: Szecj ta artość ynos 4000, a Hszpan 1300. 56 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó RAZEM 130902 128284 125719 123204 120740 Źródło: opracoane łasne Wykres 1. Zmany zapotrzeboana na cepło Gmne Haczó [GJ] g założonych arantó rozoju 2030 roku. 135000 130000 125000 120000 Warant odnesena Warant postępu Warant przetrana 115000 110000 2014 2016 2020 2025 2030 Źródło: Opracoane łasne. 7.2. Zapotrzeboane na Prognoza zapotrzeboana na roku 2030 została opracoana trzech arantach: Warant odnesena uznany za najbardzej prapobny, obejmujący stablny rozój umarkoany zrost zapotrzeboana na. Opera sę na spadku lczby meszkańcó g prognoz GUS. Brakem rozoju przemysłu. Warant postępu obejmujący szybk rozój zązany z nm duży zrost zapotrzeboana na. Opera sę na ększym przyrośce lczby meszkańcó nż to ynka z prognozy GUS. Obejmuje ysok przyrost przedsęborst przemysłoych. Warant przetrana obejmujący nsk rozój zązany z nm spadek zapotrzeboana na ynkający z braku rozoju przemysłu rolncta na terene gmny przy jednoczesnym oszczędzanu energ. 57 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Wynk prognozoana zapotrzeboana na przedstaono ponższej tabel rysunku. Tabela 19. Prognoza zapotrzeboana na Gmne Haczó latach 2015-2030 MWh/rok Rok 2014 2015 2020 2025 2030 Warant odnesena 28578,841 28607,42 28604,5 6 28633,1 6 28604,53 Warant postępu 28578,84 28693,24 28779,3 2 28865,6 6 28952,26 Warant przetrana Źródło: opracoane łasne 28578,84 28521,68 28493,16 28436,18 28379,30 Wykres 2. Zmany zapotrzeboana na Gmne Haczó g założonych arantó rozoju 2030 roku. 58 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó 29000,00 28900,00 28800,00 28700,00 28600,00 28500,00 28400,00 Warant odnesena Warant postępu Warant przetrana 28300,00 28200,00 28100,00 28000,00 2014 2015 2020 2025 2030 Źródło: Opracoane łasne. 7.3. Prognoza zapotrzeboana na pala Prognoza zapotrzeboana na pala po roku 2013 została opracoana oparcu o Poltykę energetyczną Polsk 2030 roku stanoącą załącznk uchały nr 202/2009 Rady Mnstró z dna 10 lstopada 2009 roku. W yżej spomnanym kumence oszacoano średnoroczny zrost zapotrzeboana na pala latach 2010-2020 na 1,001% roczne, natomast latach 2020-2030 na 1,005%. Prognoza zapotrzeboana na pala po roku 2014 została opracoana trzech arantach: Warant odnesena uznany za najbardzej prapobny, obejmujący stablny rozój mnmalny spadek zapotrzeboana na gaz zemny. Warant postępu obejmujący szybk rozój zązany z nm duży zrost zapotrzeboana na gaz zemny. 59 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Warant przetrana obejmujący nsk rozój zązany z nm spadający pozom zapotrzeboana na gaz zemny (jako skutek neelkej lczby odborcó przyłączanych sec j jak róneż zmnejszającego sę zapotrzeboane na tychczasoych odborcó). Wynk prognozoana zapotrzeboana na pala z sec przedstaono ponższej tabel na rysunku. Tabela 20. Prognoza zapotrzeboana na gaz secoy Meśce Inorocła [tys. m3]. Warant Warant odnesena Warant postępu Warant przetrana Źródło: opracoane łasne Zapotrzeboane na gaz 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 1035,2 1035,2 1035,1 1035,1 1035,1 1035,1 1035,1 1034,0 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 1033,0 1033,0 1031,9 1030,9 1030,9 1030,9 1029,9 1029,9 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 1035,2 1039,8 1044,5 1049,2 1053,9 1058,7 1063,4 1068,2 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 1077,8 1082,7 1087,6 1092,5 1097,4 1102,3 1107,3 1112,3 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 1035,2 1035,2 1030,5 1025,9 1021,2 1016,6 1012,1 1007,5 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 998,51 998,51 994,02 989,55 985,10 980,66 976,25 971,86 Ponższy ykres przedstaa zestaene prognozy zużyca gazu Gmne Haczó latach 2014 2030. Wykres 3. Zmany zapotrzeboana na gaz secoy Gmne Haczó g założonych arantó rozoju 2030 roku. 60 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó 1150 1100 1050 Warant odnesena 1000 950 Warant postępu Warant przetrana 900 850 2013 2015 2020 2025 2030 Źródło: Opracoane łasne 8. Przedsęzęca racjonalzujące użytkoane cepła, energ elektrycznej pal gazoych Do zadań łasnych Gmny należy m. n. Planoane organzacja. Realzoane jest to zgodne z mejscoym planam zagospodaroana przestrzennego lub kerunkam rozoju zaartym studum uarunkoań kerunkó zagospodaroana przestrzennego. Obekty będące łasnoścą jednostek samorządu terytoralnego są szkoły, my kultury, ośrodk zdroa, budynk admnstracyjne, tp. Budżet Gmny jest obcążany przez użytkoane energ obektach użytecznośc publcznej. Racjonalzacja użytkoana cepła, energ elektrycznej oraz pal gazoych może odbyać sę poprzez: stosoane energooszczędnych urządzeń oraz technolog, dzałań mnmalzujących straty zązane z przesyłem oraz dystrybucją energ, stosoyane źródeł zaslana potrzeb odborcó, termomodernzację buncto energooszczędne, modernzację dzałających systemó grzeczych budynkach, zmanę zachoań konsumentó, dążene osągnęca efektu ekonomcznego postac obnżena kosztó zązanych z zaopatrzenem nośnk energ. 61 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Do głónych celó przedsęzęć racjonalzujących zużyce nośnkó energ podejmoanych przez Gmnę Haczó należy: popraa bezpeczeństa penośc zaslana zakrese oraz pala, mnmalzoane szkodlego oddzałyana na śrosko, efektyne ykorzystane yprodukoanego cepła, modernzacja źródeł cepła, dążene jak najefektynejszego ykorzystana energ elektrycznej. Samorząd Gmny ne ma płyu na szystke dzałana racjonalzujące użytkoane cepła, energ elektrycznej pal gazoych. Kompetencje Samorządu ogranczają sę głóne mena komunalnego. Gmna może yerać pły na decyzje podejmoane przez osoby prane oraz fzyczne dzęk następującym nstrumentom pranym: Ustaa o zagospodaroanu przestrzennym (z dna 27 marca 2003 r. z późnejszym zmanam, Dz.U. 2003 nr 80 poz. 717). Daje ona możlość płyana na decyzje nestoró poprzez odpoedne zapsy ymog formułoane : o mejscoym plane zagospodaroana przestrzennego, o studum uarunkoań kerunkó zagospodaroana przestrzennego gmny, o decyzj o ustalenu arunkó zabuy zagospodaroana terenu. Wszystke ymenone kumenty stanoą element praa mejscoego, których przestrzegane jest oblgatoryjne Ustaa Prao ochrony śroska (z dna 27 ketna 2001 r. z późnejszym zmanam, Dz.U. 2001 nr 62 poz. 627): o Zapsy samej ustay, która daje gmne prao regulacj nektórych procesó, np. art. 363: Wójt, burmstrz lub prezydent masta może, drodze decyzj, nakazać osobe fzycznej której dzałalność negatyne oddzałuje na śrosko, ykonane określonym czase czynnośc zmerzających ogranczena ch negatynego oddzałyana na śrosko. o Program ochrony śroska kument praa mejscoego, o Raport z oceny oddzałyana nestycj na śrosko (oblgatoryjny przedsęzęć zasze znacząco oddzałujących na śrosko (grupa I), bądź uzależnony od ynku screenngu ypadku nestycj potencjalne znaczą- 62 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó co oddzałujących na śrosko (grupa II)) stano podstaę ydana bądź odmoy ydana decyzj śroskoej nestycj. o Program ogranczana nskej emsj randze praa mejscoego przygotoany obszaru przekroczeń Programe ochrony poetrza. Samorząd danej strefy zoboązany jest podjęca dzałań zmerzających ogranczena emsj za pomocą zaróno dzałań mękkch jak nestycyjnych, raz z zabezpeczenem odpoednch środkó. Ustaa Prao energetyczne (z dna 10 ketna 1997 r. raz z późnejszym zmanam, Dz.U. 1997 nr 54 poz. 348): o Założena gmny pala - kument praa mejscoego, oblgatoryjny gmn, o Plan gmny pala - ymagany penych okolcznoścach jako poszerzene założeń o ustaa o speranu termomodernzacj remontó (z dna 21 lstopada 2008 r. raz z późnejszym zmanam, Dz.U. 2008 nr 223 poz. 1459): Fundusz termomodernzacj remontó oraz stępna z tych środkó tz. prema termomodernzacyjna - umorzene częśc kredytu uzyskanego na zrealzoane przedsęzęce termomodernzacyjne. 8.1. Przedsęzęca optymalzujące ybór nośnka energ oraz technolog przetarzającej ten nośnk końcoą Celem optymalzacj jest ybór najlepszego rozązana z możlych. Wybór nośnka energ oraz technolog przetarzającej ten nośnk końcoą ąże sę z optymalzacją elokryteralną. W tym przypadku ystępuje ele ogranczeń, co pooduje, ż ybrane rozązane często leży na grancy obszaru puszczalnego. Za najbardzej efektyną technologę ytarzana przekształcana energ uaża sę rozązane postac stosoana źródeł kogeneracyjnych. Umożlają one stosoane lośc ytarzana energ ystępującego zapotrzeboana przez odborcó. Rozązane to, mmo, że jest sperane przez przepsy prane, ąże sę z ysokm kosztam. Do zadań proadzących optymalzacj źródeł energ należy: 63 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó promoane przedsęzęć modernzacyjnych małych kotłon ęgloych polegających na zmane pal na lub olejoe, ykorzystanu nstalacj ytarzających cepło skojarzenu, ykorzystanu nstalacj ykorzystujących odnaalne źródła energ, ymana przestarzałych źródeł cepła na jednostk o yższej spranośc energetycznej, sparce mkrogeneracj, sperane przedsęzęć zązanych z selekcją odpadó, kompostoanem, odzyskanem uneszkonem odpadó komunalnych, zększane spranośc stnejących nstalacj centralnego ogrzeana poprzez chemczne oczyszczane celu usunęca osadó przyrócena pełnej drożnośc, uszczelnane nstalacj, ymanę grzejnkó, stosoyane nstalacj c.o. zmnejszonych potrzeb ceplnych pomeszczeń ykonyane stępnych analz technczno-ekonomcznych tyczących możlośc ykorzystana lokalnych źródeł energ odnaalnej (energa geotermalna, słoneczna, atroa, ze spalana bomasy) na potrzeby Gmny. 8.2. Mnmalzacja strat procese przesyłu dystrybucj energ Z przesyłem dystrybucją energ ążą sę straty systemoe, które są jednym z głónych problemó zązanych z gospodarką energetyczną. Są one zązane z buą samego systemu przesyłoego lub dystrybucyjnego, dekaptalzacją stnejących ln ( a co sę z tym ąże złym stanem techncznym), a także z praam fzyk takm jak opór przeodnkó, rozprężane uceczka gazu, yrónyane sę temperatur tp. Poza oczystym stratam zązanym z energą tak stan datkoo płya na zększene emsj gazó ceplarnanych, poneaż z poodu strat należy pozyskać ęcej energ nż to ynka z rzeczystych potrzeb. Aby ogranczyć negatyne płyy, a zarazem popray ykorzystana nośnkó energ ponno sę podjąć konkretne dzałana, które przedstaone są ponżej. a) Najażnejszym kerunkam zmnejszana strat energ elektrycznej systeme dystrybucyjnym są: rozój sec ntelgentnych czyl zmodernzoanych sec elektroenergetycznych, które są uzupełnone o system dustronnej komunkacj cyfroej mędzy stacą a konsumentem oraz ntelgentne systemy pomaró (smart meterng) mon- 64 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó toroana. Jak pokazały tychczasoe testy zastosoane tego typu rozązań oznacza, oprócz nnych korzyśc ogranczene strat systeme dystrybucyjnym. Take badana zostały przeproadzone przez Energa Operator na terene Kalsza, gdze po proadzenu lcznkó ntelgentnych ogranczene różncy blansoej ynosło 10 %. zmnejszene strat przesyłoych lnach energetycznych (sec przesyłoej dystrybucyjnej); zmnejszene strat jałoych stacjach transformatoroych poprzez montoroane stanu obcążeń poszczególnych stacj transformatoroych gdy jest to potrzebne na skutek zman sytuacj, ymenane transformatoró na nne, o mocy lepej branej noych okolcznośc. dzałana obejmujące popraę efektynośc procesó obszarze układó pomaroych oraz przygotoane nfrastruktury ykorzystyanej obsłudze danych pomaroych ymagań modelu Rynku Energ Elektrycznej Polsce, postuloanego przez Prezesa URE, zgodnych z dyrektyam WE. próba zneloana ulotu ysokego napęca. Jest to zjasko polegające na yraźnym upłye ładunkó z przeodu. Na skutek yłaana elektrycznego postającego poetrzu okół przeodu. Toarzyszy mu śecene słyszalny szum. Występuje on tedy gdy fazoe napęce robocze ln, przekracza artość napęca przy którym następuje yłaane.. Konsekencją ulotu są zakłócena radoe oraz straty energ lnach przesyłoych dystrybucyjnych, a także na stacjach oraz przyspeszone starzene zolacj urządzenach. Z tych zględó dąży sę maksymalnego ogranczena ulotu. Podsumoując, należy sterdzć, że podmotam całośc odpoedzalnym za zagadnena zązane ze zmnejszenem strat systeme dystrybucj energ elektrycznej na obszarze masta jest PGE Dystrybucja. Rola samorządu zakrese ogranczena strat na przesyle dystrybucj energ elektrycznej ograncza sę ułateń przedsęborst energetycznych przy modernzacj nfrastruktury oraz promocj zastosoana lcznkó ntelgentnych. b) Dzałana zązane z racjonalzacją użytkoana gazu zązane z jego dystrybucją ponny głóne polegać na modernzacj sec, co znaczne zmnejszy prapobeństa aar a także zneluje neszczelnośc na armaturze z poodu których gaz ypuszczany jest atmosfery. 65 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Należy spomneć, że zmnejszene strat gazu ma trojakego rodzaju znaczene: zmnejszene efektu ceplarnanego poneaż metan jest gazem poodującym to zjasko, a jego negatyny pły jest znaczne ększy nż dutlenku ęgla obnżene kosztó gaz odborcy końcoego poneaż zmnejszene strat gazu pooduje zmnejszene kosztó operacyjnych przedsęborsta gazonczego zększene bezpeczeństa ludz zązku z tym że skrajnych przypadkach ycek gazu mogą lokalne pooać postaane stężeń zblżających sę granc ybuchoośc 8.3. Zastosoane energooszczędnych urządzeń technolog Po strone użytkonka końcoego najbardzej opłacalne są urządzena technologe energooszczędne. Będą sę one sę różnć, zależnośc czy odborca końcoy będze odborcą ndydualnym, nstytucjonalnym czy przemysłoym, jednakże część z nch, z zachoanem zasady skal może być stosoana każdej z cześnej spomnanych grup. Zastosoane energooszczędnych rozązań ąże sę z ększym nakładem nestycyjnym, który jednak rachunku ogólnym, który uzględna cykl życa jest dużo bardzej efektyny od sprzętu o tych samych parametrach użytkoych, ale o standarym zużycu energ. Do rozązań tej kategor zalczyć można: energooszczędne ośetlene energooszczędny sprzęt gospodarsta moego energooszczędne urządzena buroe rekuperatory, czyl urządzena odzysku cepła energooszczędne środk transportu energooszczędne klmatyzatory energooszczędne urządzena chłodncze energooszczędne slnk Samorząd tym zakrese może ponen: edukoać społeczność lokalną o znaczenu rozązań z zakresu efektynośc energetycznej, 66 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó składać zelone zamóena publczne które oznaczają poltykę, ramach której podmoty publczne łączają krytera /lub ymagana ekologczne procesu zakupó (procedur udzelana zamóeń publcznych) poszukują rozązań ogranczających negatyny pły produktó/usług na śrosko oraz uzględnających cały cykl życa produktó, a poprzez to płyają na rozój uposzechnene technolog śroskoych. Wśród tych kryteró znajdują sę: kryterum nskej emsj (bór nskoemsyjnych środkó transportu), kryterum energooszczędnośc (komputery, montory, lodók, td.), kryterum nskego pozomu odpadó (ponone ykorzystane produktu lub materałó, z których jest ykonany). kryterum surocó odnaalnych z odzysku (produkcja ekologczna). 8.4. Termomodernzacja, buncto energooszczędne zmana źródeł zaslana Termomodernzacja ma na celu zmnejszene kosztó ponoszonych na ogrzeane budynku. Obejmuje ona uspranena strukturze bulanej oraz systeme grzeczym. Obejmuje ona zmany zaróno systemach ogrzeana entylacj, jak strukturze budynku oraz nstalacjach proadzających cepłą odę. Zakres termomodernzacj, pobne jak jej parametry technczne ekonomczne, określane są poprzez przeproadzene audytu energetycznego. Termomodernzacja jest uażana za czynnk przynoszący najększe ymerne korzyśc zakrese racjonalzacj gospodark energą, poneaż aż ok. 40 % energ skal kraju jest ykorzystyane łaśne sektorze buncta. Najczęścej przeproadzane dzałana to ceplane ścan zenętrznych stropó, ymana oken a także ymana lub modernzacja systemó grzeczych. Zakres możlych zman jest ogranczony stnejącą bryłą, rozplanoanem konstrukcją budynkó. Za możle realne uznaje sę średne obnżene zużyca energ o 35-40% stosunku stanu aktualnego, ale praktyce możle są też ększe oszczędnośc, co jednak zależy od stanu techncznego budynku przed pracam termomodernzacyjnym. Celem głónym termomodernzacj jest obnżene kosztó ogrzeana, jednak możle jest róneż osągnęce efektó datkoych, takch jak podnesene komfortu użytkoana, ochrona śroska przyrodnczego czy też ułatene obsług konseracj urządzeń nstalacj. Zgodne ze znoelzoaną dyrektyą o charakterystyce energetycznej budynkó (Energy Performance of Buldngs Drectve EPBD), noe obekty oddaane po roku 2020 budynk 67 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó ponny być netto zero energetyczne czyl takm, których pradze jest ykorzystyana neelka lość zenętrznej energ, ale jest ona blansoana przez ytarzaną na mejscu z odnaalnych źródeł. Generalne za budynk zeroenergetyczne uaża sę obekty o zeroym zużycu energ netto, to znaczy take, które oczyśce ykorzystują, ale jednocześne same zabezpeczają soje potrzeby energetyczne całkoce lub nemal całośc. Ponadto, dzęk sojej specyfce głóne ykorzystanu technolog pasynej zastosoanu odnaalnych źródeł energ, ne emtują one gazó ceplarnanych. Wykorzystyana przez budynek energa jest ytarzana lokalne, dzęk połączenu technolog ytarzana energ ze źródeł alternatynych, takch jak energa słoneczna atr, przy jednoczesnym zmnejszenu całkotego zużyca energ z ysoce energooszczędnym systemam ogrzeana, entylacj, odzysku cepła, a także technolog ośetlenoych. Zastosoane tych rozązań, zakrese uzasadnonym ekonomczne, tzn. przy zachoanu racjonalnej stopy zrotu na nestycj pozol najększym stopnu zracjonalzoać gospodarkę energetyczną gmny. 8.5. Zmana posta zachoań konsumentó obec energ Skutecznym sposobem zmany posta zachoań konsumentó są szkolena oraz akcje promocyjne propagujące ykorzystane odnaalnych źródeł, sposoby ogranczena emsj zaneczyszczeń oraz przyblżające tematykę efektynośc energetycznej. Do dzałań edukacyjnych zalcza sę proadzene konsultacj oraz śadczene usług radczych meszkańcó zązanych z yżej ymenonym zagadnenam. Usług radcze konsultacje ponny być śadczone zaróno bezpośredno ( yznaczonym termne urzędze) jak pośredno (za pośrednctem stron portal nternetoych). Do dzałań promocyjnych edukacyjnych zązanych z szeroko rozumanym zrónoażonym korzystanem z energ można zalczyć pogadank prelekcje szkołach oraz sedzbe Rady Gmny z ykorzystanem materałó flmoych oraz prezentacj multmedalnych. Pomocnym rozązanem są szkolena skeroane konkretnego grona odborcó, tym : nauczycel nabyta przez nch edza ponna zostać przekazana ucznom, pryatnych przedsęborcó szkolena z zakresu oszczędnego korzystana z energ mejscu pracy kształtoana pradłoych naykó śród praconkó, 68 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó kerocó szkolena z zakresu ekonomcznej jazdy. Jednym z najażnejszych arunkó krytycznych zązanym z racjonalzacją ykorzystana energ jest efektyne zarządzane energą. W Polsce oboązuje norma PN-EN ISO 50001:2012 Systemy zarzadzana energą Wymagana zalecena użytkoana. Zaera sę nej podstaa systemoa systematycznego zarządzana energą. Rozązane to jest uznaane za najlepsze elu organzacj. Norma skazuje najlepsze praktyk z zakresu zarzadzana energą oparcu o stnejące krajoe standardy oraz ncjatyy. Norma zaera 4 funkcje zarządcze: planoane dentyfkacja możlośc zredukoana kosztó energ (natychmastoe, krótkotermnoe, średno- długotermnoe, keroane obejmujące keroane odlne (zbyce sparca zaangażoana keroncta kluczoych osób); keroane odgórne oraz pozome (nsproane motyoane spółpraconkó na szystkch pozomach zaangażoana zarządzane energą), organzoane zebrane zasobó nezbędnych efektynego zarzadzana energą (personel, edza, technologa, yposażene) oraz proadzene odpoednch struktur schemató raportoana, kontroloane projekt cągłego pomaru montorngu, ustanaana celó ogólnych oraz bezpośrednch zakrese zużyca energ oszczędnośc kosztó. 9. Możlość ykorzystana lokalnych nadyżek lokalnych zasobó pal energ, z uzględnenem energ elektrycznej cepła ytarzanych odnaalnych źródłach energ, energ elektrycznej cepła użytkoego ytarzanych kogeneracj oraz zagospodaroana cepła odpaego z nstalacj przemysłoych 9.1. Odnaalne źródła energ Obecne przeażająca lość zapotrzeboana na perotną pokryana jest z konencjonalnych źródeł energ, a ęc z ęgla kamennego, brunatnego ropy naftoej gazu zemnego, a ęc koneczność ykorzystana alternatynych źródeł energ ynka głóne z potrzeby ogranczena szkodlych produktó spalana perotnych nośnkó. Do energ ytarzanej z odnaalnych źródeł energ zalcza sę, nezależne od parametró techncz- 69 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó nych źródła, lub ceplną pochodzącą ze źródeł odnaalnych, szczególnośc: z energ odnej (elektrone odne o mocy 0,2 MW); z energ atru (elektrone atroe); z bomasy (elektrone/elektrocepłone na bomasę stałą, bogazone: rolncze, oczyszczalnach ścekó, na ysypskach odpadó, elektrocepłone spalające odpady komunalne); z energ słonecznej (ogna fotooltaczne, kolektory słoneczne); ze źródeł geotermalnych (źródła ysokej entalp cepłone geotermalne źródła nskej entalp pompy cepła). Ocena sę, że na terene Gmny Haczó panują godne arunk ykorzystyana energ atru, energ słonecznej oraz uzyskana energ z bomasy. W chl obecnej brak jest danych tyczących udzału energ pozyskanej ze źródeł odnaalnych na terene gmny ogólnym blanse energetycznym. 9.1.1. Energa poerzchnoych cekó odnych Najpopularnejsze ykorzystane ody produkcj energ to elektrone odne, które zamenają spadku, lub przepłyu ody na za pośrednctem turbn odnych. Energę otrzymaną z 1m3 ody oblcza sę g zoru: gdze: H spad metrach E = 0,00222 H [kwh] Dane umeszczone Baze-OZE Wojeództa podkarpackego móą, że sumaryczne uarunkoana śroskoe buy elektron odnej oraz możlość podłączena sec na terene Gmny Haczó są korzystne. Sterdzono róneż że stopeń trudnośc formalnych zązanych z buą jest ne jest duży a szacunkoy potencjał gmne określono na neelk (czyl <0,5 MW). Elektrona taka gdyby została zlokalzoana poblżu jazu, małaby charakter elektron przyjazoej natomast gdyby postała poblżu zakola rzek - charakter deryacyjny. Rozpatrując ykorzystane energ ody należy pamętać alby przede szystkm upenć sę, że ne nastąp utrata artośc przyrodnczych rzek terenó przyległych. 70 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Elektrone odne to urządzena umożlające przechytyane częśc energ płynącej ody. Ze zględu na charakter przepłyu dzel sę je zykle na następujące typy: Elektrone przepłyoe ne posadające zbornka - lość yprodukoanej przez ne energ zależy od lośc ody płynącej danym momence koryce rzek; Elektrone przepłyoe regulacyjne (zbornkoe) - przed elektroną znajduje sę zbornk spętrzający odę; Elektrone, których obeg ody ytarza sę sztuczne - poprzez następujące kolejno pompoane ody ze zbornka lnego górnego, a następne jej odpły przez elektronę z porotem zbornka lnego (elektrone pompoo-szczytoe). Woda cekach naturalnych, dzęk sle gratacj, przemeszcza sę z obszaró położonych yżej ujść położonych nżej. Jej przepły spooany jest różncą energ potencjalnej ód rzek górnym lnym begu. Jakby opsał to fzyk - energa potencjalna zamena sę knetyczną poruszającej sę ody. Jeżel na jej drodze postamy turbnę, będzemy mogl przechycć, a następne ykorzystać część energ. Turbna odna jest urządzenem, które yodz sę prostej ln od koła odnego. Przetarza ody ruch obrotoy dzęk rnko yposażonemu łopatk. W przypadku elektron odnej, turbna napędza generator ytarzający elektryczność (jest to rodzaj prądncy). Turbna odna może ychytyać zmagazynoaną odze rzek (lub nnego ceku odnego) bezpośredno. W ten sposób dzałają mnejsze obekty nazyane Małym Elektronam Wodnym (MEW). Wększe elektrone zbornkoe korzystają z ody spętrzonej przez zaporę (przy okazj stanoą zabezpeczene przecpoodzoe regulują przepły). Gdy system energetyczny zgłasza zapotrzeboane na ększą lość energ elektrycznej, ypuszcza sę ze zbornka ęcej ody. Elektrona szczytoo-pompoa jest nteresującą odmaną elektron odnej. Może ona starczać sec lub stać sę jej akumulatorem. Podstaoym elementam tego rodzaju obektu są da zbornk (górny lny), które połączone są ze sobą potężnym ruram. W okrese nskego zapotrzeboana na, gdy jest ona dużo tańsza (np. nocy lub okrese letnm), oda pompoana jest ze zbornka lnego górnego. Następuje ęc zamana energ elektrycznej potencjalną cężkośc. W okresach zększonego zapotrzeboana na (gdy energa elektryczna jest droższa) następuje odrócene procesu oda spuszczana jest ze zbornka górnego lnego poprzez system tak zanych turbogeneratoró odracalnych. Są to urządzena, które mogą służyć zaróno jako pompy (przemeszczające odę z lnego górnego zbornka), jak jako normalne turbny odne 71 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Pommo strat energ, których chodz opsanym systeme, ykorzystyane elektron szczytoo-pompoych jest uzasadnone ekonomczne ze zględu na ahana cen energ elektrycznej cyklu boym rocznym. Mapa 2. Potencjał technczny energetyk odnej na terene ojeództa podkarpackego Źródło: Wojeódzk Program Rozoju Odnaalnych Źródeł Energ Wojeództa Podkarpackego Poyższa mapa przedstaa potencjał technczny energetyk odnej na terene ojeództa podkarpackego, edług poató. Dla poatu brzozoskego potencjał energetyk odnej określany jest na 3-5 MW. 72 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó 9.1.2. Energa słońca Istotnym energetyce solarnej elkoścam opsującym promenoane słoneczne cerające przez atmosferę poerzchn zem są: promenoane słoneczne całkote [W/m2], będące sumą gęstośc strumena energ promenoana bezpośrednego (chodzącego z cznej tarczy słonecznej) rozproszonego; przypadku poerzchn pochylonych składnkem promenoana całkotego jest róneż promenoane odbte, zależne od rodzaju podłoża; usłonecznene [h] będące lczbą godzn z bezpośredno czną operacją słoneczną. napromenoane, zane także nasłonecznenem [J/m2] przedstaające padającą na jednostkę poerzchn cągu określonego czasu Mapa 3 Ocena arunkó solarnych na terene ojeództa podkarpackego Źródło: Podkarpacke Buro Planoana Przestrzennego Rzeszoe 73 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Promenoane słoneczne starcza Zem najększe lośc energ. Wykorzystane energ słonecznej na potrzeby energetyczne gmne jest uzasadnone brym arunkam słonecznym całym ojeództe podkarpackm. Badana proadzone ramach projektu Baza OZE Wojeództa Podkarpackego ykazały, że cągu roku poerzchn horyzontalnej na Podkarpacu cera średno 1054 kwh/m2 energ promenoana słonecznego. Gmna Haczó położona jest obszarze o zmennych arunkach solanych. W Gmne Haczó usłonecznene ynos 1450 godzn, co pozala na uzyskane całkotej energ ceplnej ze słońca na pozome 956kWh/m2 cągu roku. Wykorzystane energ słonecznej przez człoeka może odbyać sę poprzez produkcję energ ceplnej (konersja fototermczna) oraz produkcję energ elektrycznej (efekt fotooltaczny). Obecne ykorzystane zjaska fotooltacznego jest znkome co spooane jest głóne ysokm kosztem nstalacj ogranczoną technczne spranoścą ogn. Zdecyane naczej przedstaa sę sytuacja z ykorzystanem kolektoró produkcj energ ceplnej. Użyane one są produkcj cepłej ody użytkoej oraz ogrzeana pomeszczeń. Szacuje sę, że arunkach gmny Haczó można uzyskać cągu roku 506 kwh z 1m2 kolektora, co pozala na ogrzane ok. 1,22 m2 słabo zazoloanego mku jednorodznnego lub 3,3-5 m2 brze zazoloanego budynku. Wynka z tego że ogrzana mu o poerzchn 150 m2 należałoby użyć od 31 131 m2 poerzchn kolektora oraz rozązać problem magazynoana cepła na odpoedn czas. 74 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Mapa 4. Potencjał technczny energetyk słonecznej na terene ojeództa podkarpackego Źródło: Wojeódzk Program Rozoju Odnaalnych Źródeł Energ Wojeództa Podkarpackego Mapa 4 przedstaa potencjał technczny energetyk słonecznej na terene ojeództa podkarpackego z podzałem na poaty. Dla poatu brzozoskego potencjał technczny energetyk słonecznej określany jest pomędzy 35-26 MW. Potencjał energ Słońca na terene gmny, pommo tego że ne należy najyższych skal regonu, dalszym cągu pozala na rozój tego typu nstalacj, zaróno termcznych jak fotooltacznych. Uzależnony jest on jednak od opłacalnośc ekonomcznej oraz od zrostu spranośc energetycznej, złaszcza ypadku nstalacj fotooltacznych 75 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó 9.1.3. Energa atru Ruch poetrza atmosferycznego yołany różncą cśneń stano neogranczone zasoby energ. Energa atru na obszarze Gmny Haczó ma duży potencjał teoretyczny przekłada sę to na technczne możlośc jej ykorzystana. Jest tak poneaż tereny ejske są predysponoane lokoana dużych elektron atroych z uag na brak ysokej gęstej zabuy charakterystycznej obszaró mejskch, która zększa szorstkość terenu czyl parametr stotny rozkładu prędkośc atru raz z ysokoścą nad pozomem terenu. Skutkuje to ększą gęstoścą sły atru ększym uzyskam energetycznym postac produkoanej energ elektrycznej. Mapa 5 Zasoby energetyczne atru na obszarze połudnoo-schodnej Polsk Źródło: Baza OZE Za pomocą yżej spomnanej szorstkośc terenu opsuje sę opór, jak napotyka atr przepłyając przez dany obszar terenu poodujący spadek jego prędkośc. Szorstkość jest zależna od rodzaju pokryca terenu, jak przeszkód na tym terene sę znajdujących. Przyjmuje ona różne artośc takch terenó jak: oda, pola uprane, obszary rolncze, lasy czy też masta. Im atr napotyka ększą szorstkość terenu, tym bardzej ytraca soją prędkość. Na terenach leśnych mastach, szorstkość tych obszaró będze znaczne płyać na przepłyające poetrze, stotne zalnając jego przepły. Obszary otarte płaske, take jak łąk pola, będą płyały sposób umarkoany na przepłyające poetrze. Do opsu płyu terenu na przepłyające poetrze energetyce atroej stosuje sę pojęce klasy szorstkośc lub długośc szorstkośc z0. Wyróżna sę cztery podstaoe klasy szorstkośc, jednak - jak to przedstaono tabel ponżej - stneje datkoy podzał na klasy pośredne, umożlający jeszcze bardzej precyzyjny bór szorstkośc stnejącego terenu. 76 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Tabela 21. Klasy szorstkośc terenu Gmne Haczó szorst- Klasa kośc Długość szorstkośc [m] Energa [%] Rodzaj terenu 0 0.0002 100 Poerzchna ody. 0.5 0.0024 73 1 0.03 52 1.5 0.055 45 2 0.1 39 2.5 0.2 31 3 0.4 24 Całkoce otarty teren np. betonoe lotnsko, traasta łąka tp. Otarte pola uprane z nskm zabuanam (pojedynczym). Tylko lekko pofaloane tereny. Tereny uprane z nelcznym zabuanam 8 metroym żyopłotam oddalonym od sebe o ok. 1250 metró. Tereny uprane z nelcznym zabuanam 8 metroym żyopłotam oddalonym od sebe o ok. 500 metró. Tereny uprane z lcznym zabuanam sadam lub 8 metroe żyopłoty oddalone od sebe o ok. 250 metró. Wosk, małe masteczka, tereny uprane z lcznym żyopłotam las lub pofałany teren. 3.5 0.8 18 Duże masta z ysokm budynkam. 4 1.6 13 Bardzo duże masta z ysokm budynkam. Źródło: opracoana na podstae Bazy OZE Wojeództa Podkarpackego 77 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Mapa 6 Szorstkość terenu na obszarze Gmny Haczó Źródło: Opracoano na podstae Bazy OZE Wojeództa Podkarpackego Na terene Gmny Haczó ne dzała żadna turbna atroa. 1. Pozyskane terenó pod buę farmy atroej o określonej mocy MW: a. ustalene możlośc przyłączenoych, b. kontrola lokalzacj pod kątem ochrony śroska, c. skoordynoane lokalzacj z organam ruchu lotnczego, d. kontrola zagospodaroana możlośc jego zman, e. lokalnego ukształtoana terenu oraz potencjału atroego. 2. Uzyskane arunkó zabuy lub nnej, rónoażnej decyzj lokalzacyjnej; 3. Uzyskane arunkó przyłączena farmy atroej sec elektroenergetycznej ekspertyza oddzałyana na seć elektroenergetyczną; a. uzyskane ytycznych ykonana ekspertyzy płyu na seć, b. ypełnene nosku aplkacyjnego, c. ykonane ekspertyzy płyu na seć, d. uzyskane negocjacje arunkó przyłączenoych. 4. Zanstaloane masztu lub masztó pomaroych prędkośc kerunkó atró; a. staa, ypożyczene, ustaene masztu/ó pomaroego/ych, b. kalbracja uruchomene oprzyrząana pomaroego, c. stała kontrola pomaró atru, d. analzy pomaró z uzględnenem danych długoletnch, e. przygotoane danych projektu audytu zenętrznego. 5. Opracoane ynkó pomaró, transponujących ynk ustalone za pomocą urządzeń określonych pkt 4 na dłuższy okres czasu; 78 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó 6. Opracoane Bznes Planu planoanego przedsęzęca; 7. Uzyskane decyzj o uarunkoanach śroskoych planoanej buy farmy atroej raport oddzałyana na śrosko; 8. Prace geodezyjne (mapy celó projektoych + obsługa geodezyjna nestycj) terenó objętych planoaną farmą atroą (elektroną atroą) mejsca posaena; 9. Wykonane badań geologcznych fundamentó; 10. Wykonane nezbędnych projektó: a. projekt posaena masztu pomaroego, b. projekt dróg jazych, c. projekt konstrukcj fundamentó, d. projekt usytuoana farmy atroej z punktu dzena efektynego ykorzystana atró, e. projekt energetyczny bulany przyłączena farmy, f. projekt zagospodaroana terenu, 11. Uzgodnena projektoe, opracoane nezbędnych ekspertyz opn, unfkacja kumentacj; 12. Uzyskane pozolena na buę farmy atroej; 13. Doproadzene zaarca umoy przyłączenoej farmy atroej. 79 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Mapa 7. Potencjał technczny energetyk atroej na terene ojeództa podkarpackego Źródło: Wojeódzk Program Rozoju Odnaalnych Źródeł Energ Wojeództa Podkarpackego Potencjał technczny energetyk atroej przedstaony na mape 7 poatu brzozoskego kształtuje sę na pozome 230-400 GWh, jest to tym samym poat o jednym z gorszych potencjałó techncznych rozoju tego źródła energ. 9.1.4. Energa bomasy Bomasa to substancja organczna głóne pochodzena roślnnego lub zerzęcego. Jest ona gromadzona podczas produkcj przetarzana produktó rolnych (np. słoma odpaa, 80 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó odpady drzene lub jest upraana specjalne celach energetycznych (np.erzba energetyczna, mala pensylańska). Głónym źródłam bomasy jest rolncto, leśncto gospodarka komunalna. Bomasa stała może być użyana na cele energetyczne procesach bezpośrednego spalana, gazyfkacj oraz prolzy postac: drena odpadó drzenych ( tym zrębkó z szybko-rosnących gatunkó drzeastych tj. erzba, topola), słomy upra specjalnych rośln energetycznych z rodzny Mscanthus, Topnambur tp., słomy zarna (zbóż, rzepaku), makulatury, osadó ścekoych, nnych odpadó roślnnych postających na etapach upray pozyskana jak też przetarzana przemysłoego produktó Bopala ykorzystyane są różnej postac co spooane jest różnorodnoścą materału yjścoego konecznoścą stosoana technolog oraz mocy. Dreno postac kaałkoej, rozdrobnonej (zrębkó, ścnkó, óró, trocn, pyłu drzenego) oraz skompaktoanej (bryketó, peletu). Słoma pozostałe bopala z rośln ne-zdrenałych są ykorzystyane postac sprasoanych kostek balotó, seczk jak też bryketó peletu. Pommo znacznych zasobó bomasy stałej ch ykorzystane ymaga storzena skutecznego systemu, zapenającego cągłość sta, obejmującego m.n. skup, przetórsto, transport magazynoane. Wynka to przede szystkm z: łaścośc fzycznych bomasy - ysok przedzał lgotnośc utrudnający przechoyane oraz nska gęstość płyająca na koszty transportu, ymusza koneczność przynajmnej jej stępnego przetórsta, nekorzystnej struktury obszaroej gospodarst rolnych Polsce - mnują gospodarsta małe, o poerzchn użytkó rolnych ponżej 10 ha co ograncza zasadnczy sposób możlośc ykorzystana ysokoydajnych maszyn zboru przetórsta ysokch kosztó zakupu maszyn urządzeń zboru przetórsta ale można je ogranczyć poprzez torzene grup producenckch lub nnych podmotó gospodarczych zajmujących sę produkcją, skupem przetórstem surocó energetycznych. Bogaz to produkt fermentacj anaeroboej zązkó pochodzena organcznego a częścoo także ch rozpadu gnlnego, postający bogazon. Produkcja ykorzystane bogazu 81 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó charakteryzuje sę ysokm potencjałem zrostoym. W ojeództe podkarpackm bogaz ne jest jednak aktualne produkoany ykorzystyany na szerszą skalę. Produkcja energetyczne ykorzystane bogazu ymagają znaczącego systemoego sparca już na starce czyl faze nestycj. W Gmne Haczó bogaz może być otrzymyany z następujących odpadó organcznych: odpadkó roślnnych gnojocy, gnojók, obornka, pomotu droboego, osadó ze ścekó komunalnych, celoych upra rośln takch jak tray, kukurydza lub nnych dających duże przyrosty masy. Dokument z 13 lpca 2010 r. Kerunk rozoju bogazon rolnczych Polsce na lata 2010 2020 określa potrzebę promoana sperana produkcj bogazu rolnczego, kerunk jego ykorzystana, jak arunk tłaczana sec dystrybucyjnej. Zgodne z prorytetam Wspólnej Poltyk Rolnej Un Europejskej kument ten zakłada postane 2020 roku co najmnej jednej bogazon gmne posadającej odpoedne zasoby bomasy. Wysoko przetorzona energa bogazu stano potencjalne skonałe uzupełnene gospodark energetycznej gmny. Jeden metr sześcenny bogazu pozala na yprodukoane: 2,1 kwh energ elektrycznej (przy założonej spranośc układu 33%), 5,4 kwh energ ceplnej (przy założonej spranośc układu 85%), skojarzonym ytarzanu energ elektrycznej cepła: 2,1 kwh energ elektrycznej 2,9 kwh cepła. Najbardzej zalecanym kerunkem jest skojarzona produkcja energ ceplnej elektrycznej realzoana układach kogeneracyjnych. Ze zględó ekonomcznych yprodukoana energa elektryczna ponna być przesyłana sec. Z bomasy można ytorzyć także bopala płynne, czyl płyny lub komponenty tych płynó różnej postac, które mogą być ykorzystyane celó napęych. Wyróżna sę: Bodesel - jest to ester metylu, produkoany z olejó roślnnych lub ze zużytego oleju spożyczego. Palo to jest zblżone oleju napęego, może być stosoane postac meszank z olejem napęym. Boetanol otrzymyany jest procese fermentacj cukró pozyskanych z buraka cukroego lub z pszency. Boetanol może być stosoany jako meszka benzyny. 82 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Bometan - produkt beztlenoego rozkładu odpadó organcznych. W procese tym otrzymujemy gaz, który mus zostać oczyszczony tak aby otrzymany gaz 95% składał sę z metanu. Może być on stosoany pojazdach z nstalacją zaslaną gazem zemnym. Ze zględu na suroce użyane produkcj oraz technologę pozyskana yróżna sę trzy generacje bopal: perszej generacj są produkoane z rośln spożyczych (rzepak, słonecznk, kukurydza tp.). Technologa pozyskana bopal tego rodzaju jest stosunkoa prosta tana. Problemem jest to, że ykorzystuje roślny, które są normalne użyane celach spożyczych na cele produkcj pala, co zmnejsza zasoby żynośc ludz oraz paszy zerząt budz ogromne kontroersje, pobne zresztą jak bardzo mocne ykorzystane zasobó, szczególne ody gleby. Bopala perszej generacj cechuje też ysoka, jak na odnaalne źródło energ, emsja CO2. drugej generacj to pala uzyskane z surocó roślnnych, które ne są ykorzystyane produkcj żynoścoych. Wykorzystane ten sposób mogą być m.n. odpady z produkcj drzenej, syntetyczne bopala postające na skutek obróbk bomasy specjalnych procesach chemcznych oraz oleje czy estry rośln, które ne mają bezpośrednego zastosoana spożyczego. Zaletą tego rozązana jest znaczne mnejsza presja na obszary upra przeznaczonych na produkcję żynośc z reguły ymagają też procese produkcj mnejszej lośc zasobó. Wadą jest stosunkoo jeszcze słabo roznęta technologa ytarzana bopal drugej generacj oraz ysoke koszty. trzecej generacj to specjalne gatunk alg, ykorzystyane produkcj pal płynnych. Alg charakteryzują sę bardzo szybkm zrostem, pozalają też na bardzo efektyne ykorzystane terenu - z jednostk poerzchn można uzyskać 30x ęcej energ nż z bopal 1 czy 2 generacj. Na ch produkcję można ykorzystać neużytk, sego zrostu potrzebują znacznych lośc dutlenku ęgla oraz energ np. słonecznej. Zaletą jest szybk duży przyrost alg, rozój brudnych odach ścekoych, które dzęk nm mogą być oczyszczone oraz ysokej jakośc palo. Alg mogą np. absorboać dutlenek ęgla z elektron tradycyjnych, korzystając też z postałego tam cepła. Wadą tej generacj pal jest natomast cąż słabo roznęta technologa oraz ysoke koszty. Ponższe mapy przedstaają możlośc technczne pozyskana bomasy leśnej, upray rośln energetycznych, a także ykorzystyana bomasy ze słomy sana na obszarze Podkarpaca. W przypadku poatu brzozoskego najększym potencjałem charakteryzują sę upray rośln energetycznych, gdze potencjał ten ynos 200-350 GWh jest jednym z yższych regone. Potencjał technczny pozyskana bomasy leśnej oraz ykorzystyana 83 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó bomasy pochodzącej ze słomy sana ne osąga tak brego ynku osąga odpoedno 11-20 GWh oraz 10-30 GWh, ynk te stanoą jedne z nższych na obszarze ojeództa podkarpackego. Mapa 8. Potencjał technczny pozyskana bomasy leśnej na terene ojeództa podkarpackego Źródło: Wojeódzk Program Rozoju Odnaalnych Źródeł Energ Wojeództa Podkarpackego 84 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Mapa 9. Potencjał technczny upray rośln energetycznych na terene ojeództa podkarpackego Źródło: Wojeódzk Program Rozoju Odnaalnych Źródeł Energ Wojeództa Podkarpackego 85 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Mapa 10. Potencjał technczny ykorzystana bomasy ze słomy sana na terene ojeództa podkarpackego Źródło: Wojeódzk Program Rozoju Odnaalnych Źródeł Energ Wojeództa Podkarpackego Potencjał technczny produkcj bogazu na terene ojeództa podkarpackego przedstaa mapa 11. Możlośc produkcj bogazu na obszarze całego poatu brzozoskego określane są na pozome 1 5 GWh. 86 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Mapa 11. Potencjał technczny produkcj bogazu rolnczego na terene ojeództa podkarpackego Źródło: Wojeódzk Program Rozoju Odnaalnych Źródeł Energ Wojeództa Podkarpackego 9.1.5. Energa geotermalna Jest to energa ybytych na poerzchnę zem ód geotermalnych dzęk odertom głębokośc zalegana tych ód, którą ykorzystuje sę układach centralnego ogrzeana oraz produkcj energ elektrycznej, co jest opłacalne tylko tedy gdy źródła są szczególne gorące. 87 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Mapa 12 Strefy ystępoana ód geotermalnych Źródło: Podkarpacke Buro Planoana Przestrzennego Rzeszoe Potencjał technczny energetyk geotermalnej na terene poatu brzozoskego określany jest na pozome 1 5 MW. 88 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó Mapa 13. Potencjał technczny energetyk geotermalnej na terene ojeództa podkarpackego Źródło: Wojeódzk Program Rozoju Odnaalnych Źródeł Energ Wojeództa Podkarpackego 9.2. Mkronstalacje Pojęce mkronstalacj proadzła noelzacja ustay Prao energetyczne, która eszła życe e rześnu 2013 roku. Zostało ono precyzoane ustaą z dna 20.02.2015 89 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó o odnaalnych źródłach energ. Zgodne z defncją jest to odnaalne źródło energ, o łącznej mocy zanstaloanej elektrycznej ne ększej nż 40 kw, przyłączone sec elektroenergetycznej o napęcu znamonoym nższym nż 110 kv lub o mocy osągalnej ceplnej skojarzenu ne ększej nż 120 kw. W ypadku, kedy łaśccelem takej nstalacj jest osoba fzyczna ne proadząca dzałalnośc gospodarczej można je podłączać sec elektroenergetycznej na specjalnych praach. Wyprodukoana energa elektryczna ponna perszej kolejnośc być przeznaczona na potrzeby łasne, a jej nadmar sprzedaany OSD, który ma oboązek odkupu tej energ po stałej cene. Z rozązanem takm łączy sę pojęce prosumenta czyl zarazem producenta konsumenta energ. W myśl przepsó uchalonej ustay prosumentem może być podmot, który spełna następujące krytera: a) jest ytórcą energ elektrycznej z odnaalnych źródeł energ mkronstalacj, a ęc nstalacj o mocy ne ększej nż 40 kw, b) jest osobą fzyczną neykonującą dzałalnośc gospodarczej, c) ytarza na łasne potrzeby, d) sprzedaje neykorzystaną sec dystrybucyjnej. Należy zrócć uagę na to że aby móc by zdefnoać dany podmot za prosumenta należy spradzć, czy spełna łączne szystke yżej ymenone cztery arunk. Gdy o przyłączene mkronstalacj sec elektroenergetycznej ubega sę podmot przyłączony sec jako odborca końcoy, a moc zanstaloana przyłączanej mkronstalacj, ne jest ększa nż określona ydanych arunkach przyłączena, zgłoszene przyłączena mkronstalacj przedsęborste energetycznym jest ystarczające, po zanstaloanu odpoednch układó zabezpeczających układu pomaroo-rozlczenoego. W nnym przypadku przyłączene mkronstalacj sec dystrybucyjnej odbya sę na podstae umoy o przyłączene sec. Koszt nstalacj układu zabezpeczającego układu pomaroo-rozlczenoego ponos operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego. Zgłoszene zaera oznaczene podmotu ubegającego sę o przyłączene mkronstalacj sec dystrybucyjnej oraz określene rodzaju mocy mkronstalacj oraz nformacje nezbędne zapenena spełnena przez mkronstalację ymagań techncznych eksploatacyjnych. W ustae przedstaone są ymagana technczne eksploatacyjne jake muszą spełnać przyłączane mkronstalacje. Szczegółoe arunk przyłączena, ymagana technczne oraz arunk spółpracy mkronstalacj z systemem elektroenergetycznym określają odpoedne przepsy. Istneją różne mechanzmy sparca prosumenta. Najażnejszym z nch jest możlość sprzedaży yprodukoanej energ elektrycznej sec. Mechanzm ten należy prześledzć z 90 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó pozycj oboązujących końca roku 2015 r. przepsó zaartych ustae Prao energetyczne oraz tych, które proadza ustaa o odnaalnych źródłach energ od dna 1 styczna 2016 r. Obecne funkcjonujący mechanzm sparca oparty jest o zapsy znajdujące sę ustae Prao energetyczne z dna 10 ketna 1997 r (Dz. U. 1997 Nr 54 poz. 348 z późn. zm.). która to przeduje art. 9V, że energa elektryczna ytorzona mkronstalacj przyłączonej sec dystrybucyjnej będze sprzedaana po cene rónej 80% średnej ceny sprzedaży energ elektrycznej na rynku hurtoym poprzednm roku kalendarzoym, czyl na rok 2015 jest to róne 0,17 zł za 1 kwh yprodukoanej energ. Ustaa z dna 20 lutego 2015 roku o odnaalnych źródłach energ, która została podpsana przez prezydenta dnu 11 marca 2015 r proadza bardzo korzystne zmany tym zakrese. W art. 41 proadza garantoane taryfy na odsprzedaż neykorzystanej energ elektrycznej manoce nstalacj fotooltacznych 3 kw sparce ramach taryfy garantoanej ynese 0,75 zł za 1 kwh przez 15 lat. Dla nstalacj poyżej 3 kw, a ne przekraczających 10 kw cena zakupu ynese 0,65 zł przez 15 lat. Ustaa proadza także pene przypadk odstąpena od pętnastoletnego okresu oboązyana cen garantoanych: a) ceny garantoane najmnejszych nstalacj, tzn. tych o mocy 3 kw, oboązują momentu, gdy łączna moc oddaanych użytku źródeł ne przekroczy 300 MW. Dla neco ększych mkronstalacj OZE, czyl tych o mocy 3 10 kw, grancę rozoju ustanoono na pozome 500 MW. b) ceny garantoane mają oboązyać ne dłużej nż końca 2035 roku. Oznacza to, że nestor odłoży buę nstalacj po roku 2021, na peno już ne skorzysta z pełnego 15 letnego okresu sparca. c) mnster gospodark ma prao określena noych cen zakupu energ elektrycznej drodze rozporządzena. Zaps ten zaerający delegację ustaoą poołuje sę na różne czynnk: borąc pod uagę poltykę energetyczną państa oraz nformacje zaarte krajoym plane dzałana, a także tempo zman techncznoekonomcznych poszczególnych technologach ytarzana energ elektrycznej nstalacjach odnaalnych źródłach energ... Przyjęce mechanzmu taryf garantoanych ustae o OZE starza jednak ątplośc czy będze je można łączyć z tacjam z programu Prosument. Nadzorujący program Naroy Fundusz Ochrony Śroska Gospodark Wodnej sojej nterpretacj sterdza, 91 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
Założena pala Gmny Haczó że ne można określć, czy nestorzy, którzy otrzymają fnansoane nstalacj z NFOŚGW, będą mogl korzystać z taryf garantoanych. Potencjał zastosoana mkronstalacj Gmne Haczó jest spory, ale sumaryczne ne osągną one znaczących mocy. Rola gmny rozoju mkronstalacj ąże sę z odpoedną promocją przekazyanem edzy na temat tych rozązań. 9.3. Zastosoane kogeneracj Kogeneracja to jednoczesne ytarzane energ elektrycznej ceplnej, które proadz lepszego, nż produkcj rozdzelnej, ykorzystana energ perotnej. Kogeneracja proadz zatem obnżena kosztó ytarzana energ końcoej, jak przyczyna sę zmnejszena emsj, szczególnośc CO 2. Kogeneracja jednak najczęścej zdetermnoana jest przez elkość zapotrzeboana na cepło. W zależnośc od odborcy cepła jego lość może ulec zmanom sezonoym boym. Kompleksoa analza nstalacj energetycznej mus uzględnać specyfkę odboru cepła Schemat przedstaony ponżej przedstaa przykłae lczboe zysk z kogeneracj przedstaono. Jak dać ze schematu, ytorzena 21 jednostek energ elektrycznej 33 jednostek cepła kogeneracj (przy założenu teoretycznej spranośc całkotej na pozome 90%) potrzeba 60 jednostek energ perotnej. Natomast ytorzena tej samej lośc energ końcoej przy generacj rozdzelnej potrzeba aż 97 jednostek energ perotnej. Rysunek 2 Kogeneracja dużej małej skal Źródło: Kogeneracja dużej małej skal prof. dr hab. nż. Jan Kcńsk, c. dr hab. nż. Potr Lampart Ponadto zalet kogeneracj należą: 92 S t r o n Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.