KOMUNKAT Z BADAŃ SSN 2353 5822 Nr 119/ Preferencje partyjne we wrześniu Wrzesień Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz danych empirycznych wymaga podania źródła
Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul. Świętojerska 5/7, 00 236 Warszawa e mail: sekretariat@cbos.pl; info@cbos.pl http://www.cbos.pl (48 22) 629 35 69
1 Gdyby wybory parlamentarne odbywały się w pierwszej połowie września, udział w nich wzięłoby, według własnych deklaracji, ponad dwie trzecie dorosłych Polaków (69%) 1, dokładnie tyle samo, ile przed niespełna miesiącem. Deklarowana frekwencja wyborcza utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie i jest bliska rekordowej odnotowanej w czerwcu. Jednocześnie nieco obniżył się odsetek respondentów niepewnych, co do swego udziału w ewentualnym głosowaniu (13%, spadek o 2 punkty procentowe), natomiast wzrosła liczba Polaków z góry wykluczających swój udział w wyborach (18%, wzrost o 2 punkty). CBOS RYS. 1. Gdyby w najbliższą niedzielę odbywały się wybory do Sejmu i Senatu, to czy wziął(ęła)by Pan(i) w nich udział? 80 70 60 62 68 64 67 63 67 64 62 65 67 58 64 64 60 66 64 67 65 66 66 68 67 67 70 67 69 69 50 % 40 30 20 23 17 24 20 20 21 23 22 21 22 26 20 19 24 20 22 18 20 20 19 18 18 19 17 19 16 18 10 0 15 15 17 12 13 12 13 16 16 16 14 17 16 14 14 14 15 15 12 13 14 15 14 13 14 15 13 7 15 14 21 7 14 21 28 12 19 31 5 12 18 29 7 30 17 25 8 15 8 19 4 13 1 11 7 15 7 2015 2016 30 6 5 14 1 8 29 17 24 7 14 6 Na pewno wziął(ęła)bym w nich udział Nie wiem, czy wziął(ęła)bym w nich udział Na pewno nie wziął(ęła)bym w nich udziału * W październiku 2015 roku pytanie brzmiało: Czy zamierza Pan(i) wziąć udział w wyborach do Sejmu i Senatu, które odbędą się 25 października? ** Z obliczeń wyłączono odmowy odpowiedzi 1 Badanie Aktualne problemy i wydarzenia (328) przeprowadzono metodą wywiadów bezpośrednich (face-to-face) wspomaganych komputerowo (CAP) w dniach 7 14 września roku na liczącej 985 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.
2 We wrześniu największym poparciem politycznym Polaków cieszy się partia rządząca. Chęć głosowania na PiS zadeklarowało aż 44% potencjalnych uczestników wyborów, o 2 punkty procentowe więcej niż w sierpniu. To najlepsze notowania PiS po wyborach. Można dodać, że wrześniowy wynik jest o 10 punktów procentowych wyższy od najniższych notowań rządzącej partii zarejestrowanych w tym okresie (34%, w marcu i maju 2016 roku). Na drugim miejscu z ponad dwukrotną stratą do lidera znalazła się PO, popierana przez 19% zdeklarowanych wyborców. W porównaniu z ubiegłym miesiącem liczba zwolenników PO minimalnie spadła (o 1 punkt procentowy). Po poprawie notowań w kwietniu i maju br. partia Grzegorza Schetyny ponownie traci. Na kolejnych miejscach znalazły się ruch Kukiz 15, mający wśród zdeklarowanych uczestników głosowania 8% zwolenników, oraz Nowoczesna, na którą chciałoby oddać swój głos 6% potencjalnych wyborców. W porównaniu z sierpniem notowania obu partii nie zmieniły się. Na granicy wyborczego progu znalazł się w tym miesiącu PSL popierany przez 5% głosujących (wzrost o 1 punkt procentowy). Pozostałe ugrupowania nie zdołałyby wprowadzić swoich przedstawicieli do Sejmu. Zamiar poparcia SLD zadeklarowało 3% głosujących (spadek o 1 punkt procentowy), tak jak w sierpniu 2% zwolenników zyskałaby Partia Razem, 1% ugrupowanie Wolność Janusza Korwin-Mikke. Spośród osób chcących wziąć udział w wyborach 12% nie wie, na które ugrupowanie ewentualnie by głosowało. Odsetek niezdecydowanych wyborców jest taki sam jak w sierpniu. RYS. 2. Poparcie dla PiS, PO, Kukiz 15, Nowoczesnej i PSL ODPOWEDZ OSÓB DEKLARUJĄCYCH ZAMAR WZĘCA UDZAŁU W POTENCJALNYCH WYBORACH DO SEJMU CBOS 50 45 40 35 Wyniki wyborów 25 2015 % 30 25 20 15 10 5 0 7 15 14 21 25 7 14 21 28 12 19 31 7 5 12 18 29 30 17 25 8 15 8 19 4 13 1 11 7 15 7 2015 2016 30 6 5 14 1 8 29 17 24 7 14 6 Prawo i Sprawiedliwość Platforma Obywatelska RP Polskie Stronnictwo Ludowe Nowoczesna Ryszarda Petru Kukiz 15
3 Zmiany w poparciu dla partii politycznych odnotowane między sierpniem a wrześniem są nieistotne statystycznie 2. CBOS RYS. 3. Poparcie dla PiS, PO, Kukiz 15, Nowoczesnej i PSL (w procentach) PiS PO Kukiz 15 Nowoczesna PSL 50,0 45,0 40,0 35,0 41,9 45,5 38,2 47,7 40,2 44,0 30,0 25,0 22,6 22,3 20,0 19,6 19,2 15,0 16,8 16,4 10,0 5,0 0,0 7,7 9,9 9,9 5,9 5,9 7,8 5,7 7,6 8,0 4,2 4,4 6,0 3,8 5,3 2,5 6,6 3,4 4,9 Deklarowane poparcie Przedział ufności 2 Stosowanie prób losowych umożliwia wnioskowanie o populacji dorosłych Polaków oraz pozwala na określenie skali błędu statystycznego naszych oszacowań więcej o naszej metodologii na stronie CBOS w zakładce: Badania: metody realizacji badań. Na rysunku 3 prezentujemy z uwzględnieniem błędu statystycznego wyniki, jakie w sierpniu i wrześniu br. uzyskało pięć ugrupowań mających obecnie szanse na wprowadzenie swoich przedstawicieli do Sejmu.
4 TABELA 1 Gdyby w najbliższą niedzielę odbywały się wybory do Sejmu, to na kandydata której partii/inicjatywy politycznej głosował(a)by Pan(i) w tych wyborach? Odpowiedzi osób deklarujących zamiar wzięcia udziału w potencjalnych wyborach 2015 2016 Wyniki wyborów 25 17 25 8 15 8 19 4 13 1 11 7 15 w procentach Prawo i Sprawiedliwość (wraz z Solidarną Polską i Polską Razem) 37,58 41 36 38 38 36 37 40 37 37 39 42 38 42 44 Platforma Obywatelska RP 24,09 16 17 15 14 16 16 17 19 26 26 21 22 20 19 Kukiz 15 8,81 8 6 6 6 7 8 8 9 9 7 9 8 8 8 Nowoczesna Ryszarda Petru 7,60 12 16 16 17 14 9 9 8 5 5 4 5 6 6 Polskie Stronnictwo Ludowe 5,13 3 3 4 4 3 5 3 5 4 4 3 3 4 5 Sojusz Lewicy Demokratycznej 7,55* 3 3 4 5 4 6 5 4 4 4 4 5 4 3 Wolność Janusza Korwin Mikke ** 4,76 2 2 3 2 3 2 2 2 2 2 1 2 2 1 Partia Razem 3,62 3 2 2 1 2 2 2 2 2 2 1 1 2 2 nna odpowiedź 0,87 1 2 <1 2 2 1 1 1 1 1 1 1 2 1 Trudno powiedzieć 10 12 11 10 12 13 12 12 10 10 13 14 12 12 Odmowa odpowiedzi 1 <1 <1 <1 1 1 1 <1 <1 <1 <1 <1 <1 <1 N= 15 200 671 618 648 603 686 738 694 671 690 719 688 710 653 700 683 * Wyniki dotyczące KKW Zjednoczona Lewica SLD+TR+PPS+UP+Zieloni ** Do 8 października 2016 partia działała pod nazwą KORWiN: Koalicja Odnowy Rzeczypospolitej Wolność i Nadzieja, później jako Wolność (KORWiN), a od 1 kwietnia roku pod nazwą Wolność Janusza Korwin Mikke. 30 6 5 14 1 8 29 6 17 24 7 14
5 Deklaracje badanych wskazują na utrzymującą się wśród Polaków chęć partycypowania w procedurach demokratycznych, wciąż rekordowo wielu spośród nich chciałoby dać wyraz swoim poglądom i sympatiom politycznych w wyborach. Trwa dobra passa rządzących we wrześniu PiS osiągnął rekordowe poparcie ponad dwóch piątych zdeklarowanych wyborców. Od dwóch miesięcy obserwujemy w notowaniach rządzącej partii słaby trend wzrostowy. Partie opozycyjne pozostają w defensywie. Oba najbardziej liczące się ugrupowania opozycyjne PO i Nowoczesna łącznie mają wynik daleko odbiegający od notowań partii rządzącej (25% wobec 44%), choć jeszcze niedawno ta różnica nie była tak znacząca. Liderzy obu tych ugrupowań najwyraźniej nie znajdują języka ani argumentów, dzięki którym umieliby przekonać do siebie wyborców. Na podstawie innych danych można jednak sądzić, że część osób krytycznie ustosunkowanych wobec rządzących nie udziela ugrupowaniom opozycyjnym poparcia, gdyż z różnych powodów w ogóle dystansuje się wobec partii politycznych w ich aktualnej postaci. Opracował Krzysztof Pankowski