RAPORT Z BADAŃ ILOŚCIOWYCH ZREALIZOWANYCH DLA URZĘDU MIASTA KRAKOWA PRZEZ BBS OBSERWATOR. Projekt:

RAPORT Z BADAŃ ILOŚCIOWYCH ZREALIZOWANYCH DLA URZĘDU MIASTA KRAKOWA PRZEZ BBS OBSERWATOR Projekt: Raport o kondycji sektora MŚP i realizacji priorytetów Programu wspierania rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw w Krakowie na podstawie badań ankietowych Kraków, październik 2007

Spis treści 1 Opis badań....2 1.1 Cele projektu...2 1.2 Metoda badań...2 1.3 Opis próby...2 2 Główne wnioski....4 3 Szczegółowe wyniki badań sektor MŚP...8 3.1 Warunki rozwoju sektora MŚP w Krakowie....8 3.2 Ocena działań wspierających sektor MŚP w Krakowie....15 3.3 Wyznaczenie i przygotowanie terenów pod inwestycje gospodarcze...22 3.4 Kontynuacja prywatyzacji komunalnych lokali uŝytkowych...24 3.5 Usprawnienie obsługi administracyjnej przedsiębiorców....25 3.6 WdroŜenie systemu wsparcia dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą. 28 3.7 Stosowanie ulg w podatkach, opłatach lokalnych i czynszach dzierŝawnych dla przedsiębiorców...30 3.8 Ułatwienie przedsiębiorcom dostępu do zewnętrznych źródeł finansowania działalności gospodarczej...31 3.9 Poprawa dostępności przedsiębiorców do usług informacyjnych, szkoleniowych i doradczych...32 3.10 Poprawa dostępności przedsiębiorców do usług promocyjnych....34 3.11 Współdziałanie władz miasta z organizacjami gospodarczymi i instytucjami wspierającymi przedsiębiorczość....35 3.12 Wspieranie działań innowacyjnych w krakowskich przedsiębiorstwach i instytucjach otoczenia biznesu....35 4 Szczegółowe wyniki badań instytucje...36 4.1 Warunki rozwoju sektora MŚP w Krakowie....36 4.2 Ocena działań wspierających sektor MŚP w Krakowie....38 4.3 Kontynuacja prywatyzacji komunalnych lokali uŝytkowych...44 4.4 Usprawnienie obsługi administracyjnej przedsiębiorców....45 4.5 Poprawa dostępności przedsiębiorców do usług informacyjnych, szkoleniowych i doradczych...47 4.6 Współdziałanie władz miasta z organizacjami gospodarczymi i instytucjami wspierającymi przedsiębiorczość....48 4.7 Wspieranie działań innowacyjnych w krakowskich przedsiębiorstwach i instytucjach otoczenia biznesu....49 5 Kwestionariusze wykorzystane w badaniach sektora MŚP oraz instytucji...51 MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 1

1 Opis badań. Niniejsze opracowanie, zawierające wyniki badań zrealizowanych wśród przedstawicieli sektora MŚP w Krakowie, powstało w wyniku umowy zawartej w dniu 29 sierpnia 2007 pomiędzy BBS Obserwator, a Gminą Miejską Kraków. 1.1 Cele projektu. Opracowanie wskaźników odnoszących się do priorytetów i celów zawartych w Programie Wspierania Rozwoju Małych i Średnich Przedsiębiorstw w Krakowie (wskaźniki zawarte są w odrębnym dokumencie). Przeprowadzenie badań ankietowych pozwalających dokonać diagnozy warunków rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw jak i umoŝliwiających weryfikację niektórych wskaźników (odnoszących się do działań Programu, które juŝ zostały uruchomione) oraz przygotowanie raportu zawierającego wnioski z tych badań. Sporządzenie uniwersalnego kwestionariusza pozwalającego na weryfikację w przyszłości wszystkich wskaźników odnoszących się do celów i priorytetów Programu. 1.2 Metoda badań. Wywiady telefoniczne wspomagane komputerowo (CATI). Wyniki badań opracowano w programie SPSS. 1.3 Opis próby. Badania objęły dwie populacje krakowski sektor MŚP oraz instytucje zarówno związane bezpośrednio z przedsiębiorczością, figurujące na stronie www.msp.krakow.pl, jak równieŝ organizacje pozarządowe (ich bazę opracowano na podstawie strony www.ngo.pl). Respondentami byli właściciele, osoby zarządzające firmą (dyrektorzy, menadŝerowie, członkowie zarządu), główni księgowi; a w przypadku instytucji wywiady realizowano z osobami zarządzającymi, znającymi specyfikę danej instytucji. Baza firm stanowiąca populację badaną została opracowana na podstawie baz Compass, Panoramy Firm oraz Teleadreson. Dobór firm do badań miał charakter kwotowy, według struktury zatrudnienia kierując się następującymi liczebnościami: o średnie przedsiębiorstwa 25 wywiadów, o małe 100 wywiadów, o mikro 300 wywiadów o (łącznie: 425 wywiadów) Wielkości firmy określono na podstawie liczby zatrudnionych pracowników: 0-9 pracowników (przedsiębiorstwa mikro) 10-49 pracowników (przedsiębiorstwa małe) 50-249 pracowników (przedsiębiorstwa średnie) W przypadku instytucji próbę stanowiła liczba 100 wywiadów. 20 z nich przeprowadzono z instytucjami otoczenia biznesu natomiast 80 z organizacjami pozarządowymi. W przypadku sektora MŚP zrealizowano 498 wywiadów, czyli o 73 więcej niŝ wstępnie załoŝono. MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 2

0-9 359 72,1 10-49 104 20,9 50-250 35 7,0 498 100,0 zrealizowano 598 wywiadów (498 wywiadów z przedstawicielami sektora MŚP oraz 100 wywiadów z przedstawicielami instytucji). Lista przebadanych instytucji otoczenia biznesu oraz jednostek naukowo-badawczych (figurujących na stronie www.msp.krakow.pl): 1. Brytyjsko-Polska Izba Handlowa 2. Cech Rzemiosł SpoŜywczych w Krakowie 3. Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości Jagiellońskie Centrum Innowacji Sp. z o.o. 4. Fundusz Mikro Sp. z o.o. Oddział w Krakowie 5. Okręgowa Izba Radców Prawnych 6. Małopolski Fundusz PoŜyczkowy 7. Małopolskie Stowarzyszenie Kupców i Przedsiębiorców 8. Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości AGH 9. Inkubator Przedsiębiorczości w Krakowie Fundacja Promocji Gospodarczej Regionu Krakowskiego 10. Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. 11. Centrum Transferu Technologii Politechnika Krakowska 12. Cech Rzemiosł Motoryzacyjnych w Krakowie 13. Izba Przemysłowo - Handlowa W Krakowie 14. Instytut Przedsiębiorczości PRYMUS 15. Business Centre Club LoŜa Małopolska BCC 16. Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji 17. Fundacja Partnerstwo dla Środowiska 18. Netherlands Business Support Office 19. Małopolskie Regionalne Centrum Informacji Europejskiej 20. Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości w Krakowie Wywiady telefoniczne przeprowadzono w październiku 2007 roku. Uwagi do czytania raportu: W przypadku przedstawiania wartości procentowych poniŝej 1, wyświetlane jest jedynie miejsce dziesiętne po przecinku (np.,9=0,9 lub,1=0,1). Wynika to z formuły przedstawiania wartości charakterystycznej dla programu SPSS. W przypadku pytań wielowyborowych procenty nie sumują się do 100. Szczegółowe zestawienia w zasadniczej części raportu uwzględniają wyniki odnoszące się zarówno do całej badanej populacji ( ), jak równieŝ w odniesieniu do wielkości firmy (0-9, 10-49, 50-249). MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 3

2 Główne wnioski. Diagnoza warunków rozwoju MŚP w Krakowie. Ponad połowa badanych przedstawicieli branŝy MŚP (60%) nie potrafiła ocenić, czy Kraków wspiera przedsiębiorczość (odpowiedzi nie wiem oraz ani pozytywnie, ani negatywnie wspiera przedsiębiorczość), a tylko 17% badanych pozytywnie oceniło Kraków w tym aspekcie. Respondenci oceniający Kraków negatywnie (23% badanych), zdecydowanie najczęściej jako uzasadnienie podawali odpowiedź brak jakiegokolwiek wsparcia i pomocy dla MŚP (47%) oraz przeszkody biurokratyczne (19%). Przedsiębiorców spytano, w jaki sposób ich zdaniem władze miasta mogłyby najskuteczniej wpłynąć na rozwój sektora MŚP (było to pytanie otwarte). 28% badanych uznało, Ŝe najwaŝniejszą kwestią byłyby ułatwienia formalne i administracyjne, mniejsza biurokracja, a w dalszej kolejności doradztwo prawne i ekonomiczne, lepszy dostęp do informacji (21%). Nie powinien dziwić fakt, Ŝe wśród przedstawicieli badanych instytucji pozytywnie Kraków - jako miasto wspierające przedsiębiorczość oceniło ponad 40% badanych. śadna instytucja nie oceniła jednoznacznie źle swojej współpracy Urzędem Miasta. Przedstawiciele instytucji potrafili jednak dostrzec róŝnicę pomiędzy sytuacją własną, a przedsiębiorców. M.in. prawie 2/3 badanych stwierdziło, Ŝe rozwój przedsiębiorstw z sektora MŚP jest blokowany przez bariery biurokratyczne. 21% badanych przedsiębiorców zadeklarowało znajomość działań prowadzonych przez UMK lub inne instytucje, wspierających rozwój sektora MŚP najczęściej wymieniane przykłady takich działań, to działania związane z dotacjami z UE, pomoc finansowa, organizacja szkoleń, spotkań, konferencji oraz uproszczenie procedur i pomoc w zakładaniu firmy. Przedsiębiorcy pytani o bariery hamujące rozwój sektora MŚP, wymieniali najczęściej bariery biurokratyczne (54% wskazań), w drugiej kolejności bariery ekonomiczne (33%), a w trzeciej bariery prawne (np. nieznajomość przepisów) (23%). Pomimo negatywnego spojrzenia na biurokrację, naleŝy jednak zwrócić uwagę, Ŝe badani przedsiębiorcy dobrze oceniali kompetencje urzędników obsługujących przedsiębiorców (34% ocen pozytywnych), co stanowi niewątpliwy atut UM. Podobną uwagę moŝna sformułować w przypadku instytucji. Dostrzegając problemy związane z nadmierną biurokracją i brakiem wystarczającego wsparcia dla MŚP przedstawiciele instytucji wysoko ocenili kompetencje i profesjonalizm urzędników UMK. RaŜąca jest róŝnica w opiniach przedsiębiorców i przedstawicieli instytucji w ocenie działań miasta polegających na poprawie dostępu do informacji. Spośród znanych przedstawicielom instytucji działań UMK, ułatwiających rozwój sektora MŚP, na pierwszym miejscu znalazło się właśnie ułatwienie dostępu do informacji (wskazane przez ¼ badanych). Z punktu widzenia przedsiębiorców natomiast, w kontekście kilku pytań sondujących stopień wykorzystania przez nich dostępnych źródeł informacji, dostęp do informacji jest jednym z istotniejszych problemów. To, co moŝe być zauwaŝone i docenione przez instytucje niekoniecznie trafi do przedsiębiorców (moŝe to być kwestia np. kanału informacji, odpowiedniej kampanii informacyjnej itp.). MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 4

Respondentów zapytano równieŝ o słabe i mocne strony sektora MŚP (były to pytania otwarte. Słabe strony sektora MŚP wedle przedsiębiorców i instytucji 23% badanych przedsiębiorców nie potrafiło wymienić słabych stron krakowskiego sektora MŚP. Jak wynika z badań, najsłabszą stroną sektora MŚP w Krakowie są bariery ekonomiczne, brak dotacji, funduszy, braki kapitałowe, trudności kredytowe (taką odpowiedź podało 20% badanych). W dalszej kolejności wymieniano: bariery biurokratyczne, trudności z przepisami oraz konkurencję ze strony duŝych firm (np. super- i hipermarketów), brak klientów (po 7% wskazań). Przedstawiciele instytucji wskazali podobną konfigurację słabych stron sektora MŚP, z tym, Ŝe na trzecim miejscu wymienili oni trudności małych firm z promocją i reklamą (odpowiedziało tak 10% badanych). Mocne strony sektora MŚP wedle przedsiębiorców i instytucji 31% badanych przedsiębiorców nie potrafiło wskazać mocnych stron krakowskiego sektora MŚP. 14% respondentów wymieniło elastyczność, dostosowanie do potrzeb rynku, a dalej: mobilność, dynamikę (8%), Fachowość, kompetencję, dostęp do wykształconej kadry (5%). Elastyczność jest zaletą sektora MŚP równieŝ z punktu widzenia instytucji. Odpowiedź taką podało ponad 20% badanych. WaŜne jest równieŝ zaangaŝowanie i determinacja przedsiębiorców MŚP, docenione przez niemal 10% przedstawicieli instytucji. Badanych przedsiębiorców oraz przedstawicieli instytucji poproszono o ocenę przykładowych działań, które mogłyby wspierać sektor MŚP w Krakowie. Za najpotrzebniejsze działania przedsiębiorcy uznali stworzenie miejsca kompleksowej obsługi i informacji dla firm, lepszą informację o programach krajowych dla MŚP, dostęp do tańszych źródeł finansowania oraz lepszą informację o funduszach UE. ZwaŜywszy na to, Ŝe jedynie 13% badanych firm korzysta z pomocy publicznej, wydaje się, Ŝe w dziedzinie informowania na temat moŝliwych form pomocy, pozostaje jeszcze duŝo do zrobienia (przedsiębiorcy pytani, czemu nie korzystają z pomocy publicznej najczęściej uzasadniali to słabą informacją na temat takiej pomocy oraz brakiem wiedzy w tej kwestii. Przedstawiciele badanych instytucji za najpotrzebniejsze działanie uznali dostęp do tańszych źródeł finansowania (91%). MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 5

PoniŜej przedstawiamy ranking najbardziej potrzebnych z punktu widzenia przedsiębiorców działań, które mogą wspierać sektor MŚP: Działanie Odsetek badanych, którzy uznali działanie za potrzebne Stworzenie miejsca kompleksowej obsługi i informacji dla firm 86% Lepsza informacja o programach krajowych dla MŚP 85% Dostęp do tańszych źródeł finansowania 84% Lepsza informacja o funduszach z UE 84% Stworzenie funduszy dla firm rozpoczynających działalność 81% Ulgi w podatkach od nieruchomości uwzględniające sezonowość działalności Uproszczenie procesu zakładania firm 76% Dofinansowanie / dotowanie niektórych wydatków 74% Lepsza obsługa firm przez urzędy miejskie 70% Lepsza promocja miasta i regionu 64% MoŜliwość nawiązania kontaktów z firmami zagranicznymi 58% Pomoc w zarządzaniu firmą w pierwszym okresie funkcjonowania 55% 79% PoniŜej przedstawiamy ranking najbardziej potrzebnych działań wedle przedstawicieli instytucji: Działanie Odsetek badanych, którzy uznali działanie za potrzebne Dostęp do tańszych źródeł finansowania 91% Lepsza informacja o funduszach z UE 84% Lepsza informacja o programach krajowych dla MŚP 83% Stworzenie miejsca kompleksowej obsługi i informacji dla firm 77% Stworzenie funduszy dla firm rozpoczynających działalność 77% Uproszczenie procesu zakładania firm 77% Ulgi w podatkach od nieruchomości uwzględniające sezonowość działalności Lepsza obsługa firm przez urzędy miejskie 75% Dofinansowanie / dotowanie niektórych wydatków 73% Pomoc w zarządzaniu firmą w pierwszym okresie funkcjonowania 68% Lepsza promocja miasta i regionu 65% MoŜliwość nawiązania kontaktów z firmami zagranicznymi 65% 76% Jak wynika z przeprowadzonych badań, krakowscy przedsiębiorcy są optymistycznie nastawienie do przyszłości 50% spośród nich uwaŝa, Ŝe koniunktura w 2008 roku, w porównaniu do poprzednich trzech lat, polepszy się. Jedynie 18% badanych było przeciwnego zdania. Potwierdzeniem optymizmu przedsiębiorców były ich opinie na temat planów, co do rozwoju firmy aŝ 68% badanych zamierza inwestować w dotychczasową branŝę, rozwój. MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 6

Jeszcze bardziej optymistycznie patrzą w przyszłość przedstawiciele instytucji prawie 2/3 z nich spodziewa się poprawy koniunktury w przyszłym roku. Podsumowując, moŝemy stwierdzić, Ŝe pomimo przeszkód, na które zwracali uwagę przedsiębiorcy - takich jak brak wyraźnej pomocy ze strony władz miasta, niedostateczna wiedza na temat moŝliwych form pomocy publicznej, konkurencja duŝych firm (często wymieniane w tym kontekście super- i hipermarkety), czy teŝ przeszkody biurokratyczne (ta kwestia powtarzana była przy róŝnych pytaniach), przedsiębiorcy optymistycznie spoglądają w przyszłość liczą na jeszcze lepszą koniunkturę oraz planują rozwój firmy (jedynie 5% spośród nich wspomniało o moŝliwej likwidacji firmy lub zmianie branŝy). MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 7

3 Szczegółowe wyniki badań sektor MŚP. Pierwsze dwa podrozdziały, tj. Warunki rozwoju sektora MŚP w Krakowie oraz Ocena działań wspierających sektor MŚP w Krakowie odnoszą się do diagnozy rozwoju sektora MŚP poczynionej przez przedsiębiorców i nie są bezpośrednio związane z Programem wspierania rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw w Krakowie. Podrozdziały od Wyznaczenie i przygotowanie terenów pod inwestycje gospodarcze do Wspieranie działań innowacyjnych w krakowskich przedsiębiorstwach i instytucjach otoczenia biznesu (podrozdziały 3.3 3.12) dotyczą natomiast szczegółowych celów Programu i wyniki w nich zawarte zostały równieŝ wykorzystane do weryfikacji Wskaźników, o których wspomniano w Opisie badań. 3.1 Warunki rozwoju sektora MŚP w Krakowie. 23% badanych postrzega negatywnie Kraków jako miasto wspierające przedsiębiorczość, 17% oceniło je pod tym względem pozytywnie. Największa grupa badanych wybrała ocenę pośrednią (43,2%) lub nie miała zdania w tej kwestii (17%). Najczęstszym uzasadnieniem negatywnej oceny była odpowiedź: brak jakiegokolwiek wsparcia i pomocy dla MŚP. Jak Pan(i) ocenia Kraków jako miasto wspierające przedsiębiorczość? Zdecydowanie negatywnie 37 10,3% 12 11,5% 0,0% 49 9,8% Negatywnie 49 13,6% 14 13,5% 4 11,4% 67 13,5% Ani pozytywnie, ani negatywnie 154 42,9% 47 45,2% 14 40,0% 215 43,2% Pozytywnie 46 12,8% 14 13,5% 11 31,4% 71 14,3% Zdecydowanie pozytywnie 9 2,5% 2 1,9% 1 2,9% 12 2,4% Nie wiem, trudno powiedzieć 64 17,8% 15 14,4% 5 14,3% 84 16,9% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 8

Dlaczego ocenia Pan(i) Kraków negatywnie jako miasto wspierające przedsiębiorczość? Proszę podać najwaŝniejszą przyczynę (pytanie otwarte) Brak jakiegokolwiek wsparcia i 42 48,8% 11 42,3% 1 25,0% 54 46,6% pomocy dla MŚP Przeszkody biurokratyczne, 15 17,4% 6 23,1% 1 25,0% 22 19,0% utrudnienia Inne pojedyncze odpowiedzi 14 16,3% 3 11,5% 1 25,0% 18 15,5% Trudności w pozyskiwaniu funduszy UE, 5 5,8% 2 7,7% 0,0% 7 6,0% dofinansowania Zła infrastruktura i moŝliwości 5 5,8% 1 3,8% 0,0% 6 5,2% komunikacyjne Brak znajomości programów pomocowych 3 3,5% 0,0% 0,0% 3 2,6% Brak informacji ze strony UMK 1 1,2% 2 7,7% 0,0% 3 2,6% Brak lokali i terenów pod 0,0% 1 3,8% 1 25,0% 2 1,7% inwestycje Wysokie podatki 1 1,2% 0,0% 0,0% 1,9% 86 100,0% 26 100,0% 4 100,0% 116 100,0% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 9

21% badanych przedsiębiorców zadeklarowało znajomość działań prowadzonych przez UMK lub inne instytucje, wspierających rozwój sektora MŚP. Najczęściej wymieniane w tym kontekście działania: związane z dotacjami z UE, pomocą finansową (22%), organizacja szkoleń, spotkań, konferencji (15%). Wśród głównych barier hamujących rozwój sektora MŚP na pierwszym miejscu pojawia się odpowiedź bariery biurokratyczne (54%), a na drugim bariery ekonomiczne (33%). Czy znane są Panu(i) jakieś działania prowadzone przez UM lub inne instytucje publiczne, które ułatwiają rozwój sektora MŚP? Tak Nie 69 19,2% 22 21,2% 11 31,4% 102 20,5% 274 76,3% 74 71,2% 20 57,1% 368 73,9% Nie wiem, trudno powiedzieć 16 4,5% 8 7,7% 4 11,4% 28 5,6% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Jakie działania prowadzone przez UM lub inne instytucje publiczne, które ułatwiają rozwój sektora MŚP są Panu(i) znane? Związane z dotacjami z UE, pomoc finansowa Organizacja szkoleń, spotkań, konferencji Uproszczenie procedur, pomoc w zakładaniu firmy Liczebność % Liczebność % Liczebność % 11 18,3% 7 36,8% 1 11,1% 19 21,6% 7 11,7% 4 21,1% 2 22,2% 13 14,8% 11 18,3% 0,0% 1 11,1% 12 13,6% Inne 9 15,0% 2 10,5% 1 11,1% 12 13,6% Ułatwienie dostępu do informacji 7 11,7% 1 5,3% 1 11,1% 9 10,2% Działalność instytucji, m.in. MARR 3 5,0% 3 15,8% 2 22,2% 8 9,1% Realizacja programów pomocowych 7 11,7% 0,0% 0,0% 7 8,0% Działalność promocyjna 2 3,3% 1 5,3% 0,0% 3 3,4% Rozwój infrastruktury 1 1,7% 1 5,3% 1 11,1% 3 3,4% Ułatwienia związane z kredytami 2 3,3% 0,0% 0,0% 2 2,3% 60 100,0% 19 100,0% 9 100,0% 88 100,0% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 10

Główne bariery hamujące rozwój MŚP Bariery biurokratyczne Bariery ekonomiczne Bariery prawne (np. znajomość przepisów, ustaw) Bariery kadrowe Bariery komunikacyjne, drogi Nie wiem, trudno powiedzieć Bariery technologiczne Bariery społeczne (np. brak akceptacji społecznej) Bariery edukacyjne Wysokie koszty pracy, podatki, ZUS Inne Bariery informacyjne Konkurencja ze strony duŝych firm Bariery rynkowe Trudności lokalowe, wysokie czynsze Brak terenów pod inwestycje Bariery polityczne Brak planu zagospodarowania przestrzeni Miasto nie ułatwia prowadzenia biznesu 194 54,0% 54 51,9% 21 60,0% 269 54,0% 133 37,0% 26 25,0% 4 11,4% 163 32,7% 75 20,9% 27 26,0% 10 28,6% 112 22,5% 37 10,3% 18 17,3% 8 22,9% 63 12,7% 30 8,4% 10 9,6% 3 8,6% 43 8,6% 20 5,6% 9 8,7% 1 2,9% 30 6,0% 8 2,2% 4 3,8% 2 5,7% 14 2,8% 8 2,2% 4 3,8% 1 2,9% 13 2,6% 7 1,9% 2 1,9% 1 2,9% 10 2,0% 7 1,9% 2 1,9% 0,0% 9 1,8% 3,8% 2 1,9% 1 2,9% 6 1,2% 2,6% 2 1,9% 1 2,9% 5 1,0% 4 1,1% 1 1,0% 0,0% 5 1,0% 4 1,1% 0,0% 0,0% 4,8% 3,8% 0,0% 0,0% 3,6% 1,3% 1 1,0% 1 2,9% 3,6% 1,3% 1 1,0% 0,0% 2,4% 0,0% 1 1,0% 1 2,9% 2,4% 1,3% 0,0% 0,0% 1,2% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 11

Jakie są Pana(i) zdaniem słabe strony sektora MŚP w Krakowie? Proszę wskazać jedną, najwaŝniejszą (pytanie otwarte) 0-9 10-49 50-250 Liczebność % Nie wiem, trudno powiedzieć 70 19,5% 31 29,8% 12 34,3% 113 22,7% Bariery ekonomiczne, brak dotacji, funduszy, braki kapitałowe, 70 19,5% 24 23,1% 5 14,3% 99 19,9% trudno- ści kredytowe Bariery biurokratyczne, trudności z 27 7,5% 5 4,8% 2 5,7% 34 6,8% przepisami Konkurencja ze strony duŝych firm, 30 8,4% 4 3,8% 0,0% 34 6,8% brak klientów Inne 24 6,7% 5 4,8% 1 2,9% 30 6,0% Wysokie koszty pracy, 22 6,1% 4 3,8% 1 2,9% 27 5,4% ZUS, podatki Brak lokali, wysokie 19 5,3% 3 2,9% 2 5,7% 24 4,8% czynsze Trudny dostęp do informacji 17 4,7% 4 3,8% 2 5,7% 23 4,6% Trudności z promocją i 19 5,3% 4 3,8% 0,0% 23 4,6% reklamą Problemy kadrowe 9 2,5% 6 5,8% 5 14,3% 20 4,0% Trudności organizacyjne, brak porozumienia 14 3,9% 2 1,9% 3 8,6% 19 3,8% wśród przedsiębiorców Słaba koniunktura, brak moŝliwości 10 2,8% 2 1,9% 0,0% 12 2,4% rozwo- ju Bariery prawne, nieznajomość 7 1,9% 4 3,8% 0,0% 11 2,2% prawa Bariery edukacyjne 9 2,5% 1 1,0% 1 2,9% 11 2,2% Bariery komunikacyjne, kiepskie 7 1,9% 2 1,9% 1 2,9% 10 2,0% drogi Nie ma słabych stron 3,8% 3 2,9% 0,0% 6 1,2% Brak ulg miejskich 2,6% 0,0% 0,0% 2,4% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 12

A jakie są mocne strony sektora MŚP? RównieŜ proszę ograniczyć się do jednej najwaŝniejszej kwestii (pytanie otwarte). Nie wiem, trudno powiedzieć 114 31,8% 34 32,7% 8 22,9% 156 31,3% Elastyczność, dostosowanie do potrzeb rynku 46 12,8% 17 16,3% 5 14,3% 68 13,7% Mobilność, dynamika 30 8,4% 7 6,7% 5 14,3% 42 8,4% Inne 30 8,4% 8 7,7% 3 8,6% 41 8,2% Fachowość, kompetencja, dostęp do wykształconej kadry 13 3,6% 8 7,7% 3 8,6% 24 4,8% CięŜka praca, determinacja 17 4,7% 3 2,9% 1 2,9% 21 4,2% Chłonność i dobre połoŝenie Krakowa 14 3,9% 2 1,9% 4 11,4% 20 4,0% Łatwość w nadzorze i zarządzaniu 10 2,8% 8 7,7% 0,0% 18 3,6% Konkurencyjność 11 3,1% 3 2,9% 1 2,9% 15 3,0% Dostosowywanie się do rynku pracy 11 3,1% 2 1,9% 1 2,9% 14 2,8% Innowacyjność, pomysłowość 10 2,8% 3 2,9% 0,0% 13 2,6% Wykorzystanie turystycznej atrakcyjności 6 1,7% 3 2,9% 2 5,7% 11 2,2% Krakowa Nie ma takich 10 2,8% 1 1,0% 0,0% 11 2,2% Zindywidualizowane relacje z klientami 10 2,8% 0,0% 0,0% 10 2,0% Niskie koszty prowadzenia działalności 6 1,7% 2 1,9% 1 2,9% 9 1,8% Staranność, rzetelność 6 1,7% 2 1,9% 0,0% 8 1,6% Mniejsze skomplikowanie procedur 4 1,1% 0,0% 1 2,9% 5 1,0% WyŜsza jakość w działaniu 4 1,1% 0,0% 0,0% 4,8% Kontynuacja rodzinnych tradycji 4 1,1% 0,0% 0,0% 4,8% Łatwy dostęp do instrumentów finansowych 3,8% 1 1,0% 0,0% 4,8% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 13

Przedsiębiorców spytano, w jaki sposób ich zdaniem władze miasta mogłyby najskuteczniej wpłynąć na rozwój sektora MŚP (było to pytanie otwarte). 28% badanych uznało, Ŝe najwaŝniejszą kwestią byłyby ułatwienia formalne i administracyjne, mniejsza biurokracja, a w dalszej kolejności doradztwo prawne i ekonomiczne, lepszy dostęp do informacji (21%). NaleŜy odnotować, Ŝe 1/5 badanych nie potrafiła wskazać Ŝadnej odpowiedzi na to pytanie. W jaki sposób Miasto moŝe wpłynąć na rozwój sektora MŚP? Ułatwienia formalne i administracyjne, mniejsza biurokracja 87 24,2% 37 35,6% 13 37,1% 137 27,5% Doradztwo prawne i ekonomiczne, lepszy dostęp do 73 20,3% 27 26,0% 4 11,4% 104 20,9% informacji Nie wiem 74 20,6% 22 21,2% 5 14,3% 101 20,3% ObniŜyć podatki lokalne Dofinansowanie działalności, dotacje, niskoprocentowe poŝyczki Wsparcie inwestycyjne - administracyjne i finansowe 61 17,0% 14 13,5% 4 11,4% 79 15,9% 47 13,1% 12 11,5% 7 20,0% 66 13,3% 31 8,6% 13 12,5% 7 20,0% 51 10,2% Inne 31 8,6% 13 12,5% 6 17,1% 50 10,0% Rozwój infrastruktury, budowa dróg 27 7,5% 9 8,7% 2 5,7% 38 7,6% Nie przeszkadzać 18 5,0% 2 1,9% 4 11,4% 24 4,8% SprzedaŜ lokali, ułatwienie dostępu do lokali 18 5,0% 2 1,9% 1 2,9% 21 4,2% Kojarzenie firm, inicjowanie kontaktów biznesowych 12 3,3% 5 4,8% 2 5,7% 19 3,8% ObniŜyć czynsze 19 5,3% 0,0% 0,0% 19 3,8% Promocja regionu 13 3,6% 3 2,9% 1 2,9% 17 3,4% Zamknąć rynek dla inwestorów zagranicznych 7 1,9% 3 2,9% 0,0% 10 2,0% Fachowo organizować przetargi 4 1,1% 0,0% 0,0% 4,8% Biznesowe edukowanie młodzieŝy 2,6% 1 1,0% 0,0% 3,6% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 14

3.2 Ocena działań wspierających sektor MŚP w Krakowie. Badanych poproszono o ustosunkowanie się do się do róŝnych działań wspierających sektor MŚP w Krakowie. Ankietowani wyraŝali swoją ocenę za pomocą skali od zdecydowanie niepotrzebne działanie do bardzo potrzebne. W przypadku kaŝdego działania respondenci najczęściej twierdzili, Ŝe jest ono potrzebne i bardzo potrzebne. PoniŜej przedstawiamy ranking ocenianych działań na podstawie połączonych ocen potrzebne i bardzo potrzebne. Działanie Odsetek badanych, którzy uznali działanie za potrzebne Stworzenie miejsca kompleksowej obsługi i informacji dla firm 86% Lepsza informacja o programach krajowych dla MŚP 85% Dostęp do tańszych źródeł finansowania 84% Lepsza informacja o funduszach z UE - 84% Stworzenie funduszy dla firm rozpoczynających działalność 81% Ulgi w podatkach od nieruchomości uwzględniające sezonowość działalności 79% Uproszczenie procesu zakładania firm 76% Dofinansowanie / dotowanie niektórych wydatków 74% Lepsza obsługa firm przez urzędy miejskie 70% Lepsza promocja miasta i regionu 64% MoŜliwość nawiązania kontaktów z firmami zagranicznymi 58% Pomoc w zarządzaniu firmą w pierwszym okresie funkcjonowania 55% Szczegółowe zestawienia Dostęp do tańszych źródeł finansowania Zdecydowanie niepotrzebne 10 2,8% 2 1,9% 0,0% 12 2,4% Niepotrzebne Trudno powiedzieć Potrzebne 15 4,2% 4 3,8% 0,0% 19 3,8% 37 10,3% 6 5,8% 4 11,4% 47 9,4% 134 37,3% 48 46,2% 20 57,1% 202 40,6% Bardzo potrzebne 163 45,4% 44 42,3% 11 31,4% 218 43,8% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 15

Pomoc w zarządzaniu firmą w pierwszym okresie funkcjonowania Zdecydowanie niepotrzebne 31 8,6% 9 8,7% 1 2,9% 41 8,2% Niepotrzebne Trudno powiedzieć Potrzebne 67 18,7% 21 20,2% 12 34,3% 100 20,1% 61 17,0% 18 17,3% 6 17,1% 85 17,1% 92 25,6% 31 29,8% 10 28,6% 133 26,7% Bardzo potrzebne 108 30,1% 25 24,0% 6 17,1% 139 27,9% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Lepsza informacja o programach krajowych dla MŚP Zdecydowanie niepotrzebne 5 1,4% 3 2,9% 0,0% 8 1,6% Niepotrzebne Trudno powiedzieć Potrzebne 19 5,3% 5 4,8% 1 2,9% 25 5,0% 36 10,0% 7 6,7% 1 2,9% 44 8,8% 135 37,6% 46 44,2% 18 51,4% 199 40,0% Bardzo potrzebne 164 45,7% 43 41,3% 15 42,9% 222 44,6% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Lepsza informacja o funduszach z UE Zdecydowanie niepotrzebne 11 3,1% 2 1,9% 0,0% 13 2,6% Niepotrzebne Trudno powiedzieć Potrzebne 23 6,4% 9 8,7% 1 2,9% 33 6,6% 24 6,7% 6 5,8% 4 11,4% 34 6,8% 107 29,8% 43 41,3% 13 37,1% 163 32,7% Bardzo potrzebne 194 54,0% 44 42,3% 17 48,6% 255 51,2% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 16

Lepsza obsługa firm przez urzędy miejskie Zdecydowanie niepotrzebne 9 2,5% 3 2,9% 3 8,6% 15 3,0% Niepotrzebne Trudno powiedzieć Potrzebne 49 13,6% 16 15,4% 2 5,7% 67 13,5% 53 14,8% 11 10,6% 5 14,3% 69 13,9% 88 24,5% 28 26,9% 9 25,7% 125 25,1% Bardzo potrzebne 160 44,6% 46 44,2% 16 45,7% 222 44,6% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Uproszczenie procesu zakładania firm Zdecydowanie niepotrzebne 16 4,5% 3 2,9% 0,0% 19 3,8% Niepotrzebne Trudno powiedzieć Potrzebne 32 8,9% 8 7,7% 2 5,7% 42 8,4% 41 11,4% 10 9,6% 8 22,9% 59 11,8% 75 20,9% 27 26,0% 9 25,7% 111 22,3% Bardzo potrzebne 195 54,3% 56 53,8% 16 45,7% 267 53,6% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Stworzenie miejsca kompleksowej obsługi i informacji dla firm Zdecydowanie niepotrzebne 6 1,7% 1 1,0% 3 8,6% 10 2,0% Niepotrzebne Trudno powiedzieć Potrzebne 17 4,7% 5 4,8% 2 5,7% 24 4,8% 24 6,7% 7 6,7% 4 11,4% 35 7,0% 116 32,3% 38 36,5% 12 34,3% 166 33,3% Bardzo potrzebne 196 54,6% 53 51,0% 14 40,0% 263 52,8% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 17

Lepsza promocja miasta i regionu Zdecydowanie niepotrzebne 13 3,6% 1 1,0% 0,0% 14 2,8% Niepotrzebne Trudno powiedzieć Potrzebne 74 20,6% 21 20,2% 9 25,7% 104 20,9% 43 12,0% 12 11,5% 5 14,3% 60 12,0% 137 38,2% 41 39,4% 14 40,0% 192 38,6% Bardzo potrzebne 92 25,6% 29 27,9% 7 20,0% 128 25,7% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% MoŜliwość nawiązania kontaktów z firmami zagranicznymi Zdecydowanie niepotrzebne 20 5,6% 7 6,7% 2 5,7% 29 5,8% Niepotrzebne Trudno powiedzieć Potrzebne 59 16,4% 21 20,2% 7 20,0% 87 17,5% 74 20,6% 13 12,5% 5 14,3% 92 18,5% 113 31,5% 33 31,7% 13 37,1% 159 31,9% Bardzo potrzebne 93 25,9% 30 28,8% 8 22,9% 131 26,3% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Stworzenie funduszy dla firm rozpoczynających działalność Zdecydowanie niepotrzebne 15 4,2% 8 7,7% 0,0% 23 4,6% Niepotrzebne Trudno powiedzieć Potrzebne 20 5,6% 7 6,7% 3 8,6% 30 6,0% 32 8,9% 9 8,7% 3 8,6% 44 8,8% 132 36,8% 43 41,3% 18 51,4% 193 38,8% Bardzo potrzebne 160 44,6% 37 35,6% 11 31,4% 208 41,8% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 18

Dofinansowanie / dotowanie niektórych wydatków Zdecydowanie niepotrzebne 18 5,0% 8 7,7% 2 5,7% 28 5,6% Niepotrzebne Trudno powiedzieć Potrzebne 32 8,9% 11 10,6% 2 5,7% 45 9,0% 39 10,9% 11 10,6% 5 14,3% 55 11,0% 134 37,3% 39 37,5% 19 54,3% 192 38,6% Bardzo potrzebne 136 37,9% 35 33,7% 7 20,0% 178 35,7% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Ulgi w podatkach od nieruchomości uwzględniające sezonowość działalności Zdecydowanie niepotrzebne 16 4,5% 11 10,6% 5 14,3% 32 6,4% Niepotrzebne Trudno powiedzieć Potrzebne 21 5,8% 6 5,8% 3 8,6% 30 6,0% 39 10,9% 3 2,9% 3 8,6% 45 9,0% 122 34,0% 42 40,4% 11 31,4% 175 35,1% Bardzo potrzebne 161 44,8% 42 40,4% 13 37,1% 216 43,4% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 19

Tylko 13% badanych firm korzysta z pomocy publicznej (dotacje, ulgi, fundusze UE, itp.). Najczęstszą przyczyną niekorzystania z takiej pomocy jest brak wiedzy na temat takiej moŝliwości oraz deficyt informacji (odpowiedziało w ten sposób około ¼ przedsiębiorców). Czy Pana(i) firma korzysta z pomocy publicznej (np. dotacje, ulgi, fundusze UE)? Tak 24 6,7% 20 19,2% 20 57,1% 64 12,9% Nie 335 93,3% 84 80,8% 15 42,9% 434 87,1% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Dlaczego nie korzystacie z pomocy publicznej? Słaba informacja na temat takiej 88 26,3% 21 25,0% 1 6,7% 110 25,4% pomocy Brak wiedzy na ten temat 84 25,1% 12 14,3% 1 6,7% 97 22,4% Brak potrzeby 48 14,4% 11 13,1% 3 20,0% 62 14,3% BranŜa w której funkcjonuję wyklucza taką pomoc Dotychczasowe złe doświadczenia w korzystaniu z takiej pomocy 39 11,7% 13 15,5% 4 26,7% 56 12,9% 36 10,8% 17 20,2% 2 13,3% 55 12,7% Nieprzystosowanie do specyfiki działalności przedsiębiorstwa 29 8,7% 13 15,5% 5 33,3% 47 10,9% Bariery biurokratyczne, skomplikowane i długie 30 9,0% 9 10,7% 1 6,7% 40 9,2% procedury Inne 12 3,6% 4 4,8% 0,0% 16 3,7% Chęć radzenia sobie samemu 12 3,6% 1 1,2% 0,0% 13 3,0% Ze względów formalnych nie kwalifikuję się do 9 2,7% 2 2,4% 1 6,7% 12 2,8% pomocy Obawy, brak zaufania 7 2,1% 1 1,2% 0,0% 8 1,8% Konieczny wkład własny, brak funduszy 5 1,5% 1 1,2% 0,0% 6 1,4% Lepsza oferta z innych źródeł 3,9% 0,0% 1 6,7% 4,9% Brak siły przebicia 1,3% 2 2,4% 0,0% 3,7% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 20

Jak wynika z przeprowadzonych badań, krakowscy przedsiębiorcy są optymistycznie nastawienie do przyszłości 50% spośród nich uwaŝa, Ŝe koniunktura w 2008 roku, w porównaniu do poprzednich trzech lat, polepszy się. Jedynie 18% badanych było przeciwnego zdania. Potwierdzeniem optymizmu przedsiębiorców były ich opinie na temat planów, co do rozwoju firmy aŝ 68% badanych zamierza inwestować w dotychczasową branŝę, rozwój, a 16% zamierza utrzymać dotychczasową działalność i rozwijać nową. Jakie są Pana(i) przewidywania dotyczące koniunktury w branŝy w następnym (2008) roku? (w porównaniu do ostatnich 3 lat) Zdecydowanie się pogorszy 13 3,6% 1 1,0% 0,0% 14 2,8% Raczej się pogorszy Nie zmieni się Raczej się polepszy 62 17,3% 10 9,6% 3 8,6% 75 15,1% 123 34,3% 28 26,9% 11 31,4% 162 32,5% 113 31,5% 45 43,3% 14 40,0% 172 34,5% Zdecydowanie się 48 13,4% 20 19,2% 7 20,0% 75 15,1% polepszy 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Jakie ma Pan(i) plany, co do rozwoju firmy? Inwestowanie w dotychczasową branŝę, rozwój 235 65,5% 81 77,9% 21 60,0% 337 67,7% Utrzymanie dotychczasowej działalności i rozwój nowej 53 14,8% 16 15,4% 12 34,3% 81 16,3% Wycofanie z bran- Ŝy/likwidacja Nie wiem Utrzymanie dotychczasowej działalności na tym samym poziomie 27 7,5% 0,0% 0,0% 27 5,4% 19 5,3% 1 1,0% 1 2,9% 21 4,2% 12 3,3% 0,0% 0,0% 12 2,4% Przeniesienie działalności do nowej branŝy 8 2,2% 2 1,9% 1 2,9% 11 2,2% Inne Przeniesienie działalności w inną lokalizację 3,8% 2 1,9% 0,0% 5 1,0% 1,3% 1 1,0% 0,0% 2,4% Podniesienie cen i płac dla pracowników 0,0% 1 1,0% 0,0% 1,2% Przekazanie/odsprzedanie 1,3% 0,0% 0,0% 1,2% komuś biura 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 21

3.3 Wyznaczenie i przygotowanie terenów pod inwestycje gospodarcze. Respondentów zapytano o czas oczekiwania na wydanie WZ na cele gospodarcze. 56% spośród nich nie potrafiło odpowiedzieć na to pytanie, a 43% uznało, Ŝe jest on długi. Po 75% badanych nie potrafiło ocenić długości procedury zbywania gruntu pod inwestycje (23% twierdziło, Ŝe jest on długi) oraz stwierdzić, czy ilość gruntów przygotowanych przez UMK pod inwestycje jest wystarczająca (20% badanych przedsiębiorców uznało, Ŝe tak nie jest). Jak ocenia Pan(i) czas oczekiwania na wydanie WZ na cele gospodarcze? Bardzo długi 111 30,9% 52 50,0% 16 45,7% 179 35,9% Raczej długi 21 5,8% 8 7,7% 7 20,0% 36 7,2% Ani długi, ani krótki 2,6% 1 1,0% 0,0% 3,6% Nie wiem, nie dotyczy 224 62,4% 43 41,3% 12 34,3% 279 56,0% Bardzo krótki 1,3% 0,0% 0,0% 1,2% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Jak ocenia Pan(i) długość procedury w UMK zbywania gruntu pod inwestycje - od rozpoczęcia do finalizacji? Bardzo długa 55 15,3% 23 22,1% 11 31,4% 89 17,9% Długa 15 4,2% 10 9,6% 2 5,7% 27 5,4% Ani długa, ani krótka 2,6% 4 3,8% 1 2,9% 7 1,4% Bardzo krótka 0,0% 1 1,0% 0,0% 1,2% Nie wiem, nie dotyczy 287 79,9% 66 63,5% 21 60,0% 374 75,1% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Czy ilość gruntów przygotowanych przez UMK pod zabudowę gospodarczą w Krakowie i okolicy jest Pana(i) zdaniem wystarczająca? Zdecydowanie tak 2,6% 2 1,9% 0,0% 4,8% Raczej tak 10 2,8% 7 6,7% 0,0% 17 3,4% Ani tak, ani nie 2,6% 1 1,0% 2 5,7% 5 1,0% Raczej nie 28 7,8% 10 9,6% 3 8,6% 41 8,2% Zdecydowanie nie 32 8,9% 19 18,3% 7 20,0% 58 11,6% Nie wiem, nie dotyczy 285 79,4% 65 62,5% 23 65,7% 373 74,9% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 22

76% badanych nie potrafiło ocenić stopnia skomplikowania procedur w UMK, jakie naleŝy wypełnić, aby nabyć grunt pod inwestycje gospodarcze, a 22% uznało je za skomplikowane. Jak ocenia Pan(i) stopień skomplikowania procedur w UMK, jakie naleŝy wypełnić, aby nabyć grunt pod inwestycje gospodarcze? Bardzo skomplikowane procedury 42 11,7% 19 18,3% 7 20,0% 68 13,7% Raczej skomplikowane procedury 20 5,6% 16 15,4% 6 17,1% 42 8,4% Ani skomplikowane, ani nie 4 1,1% 2 1,9% 0,0% 6 1,2% Raczej proste 5 1,4% 0,0% 0,0% 5 1,0% Nie wiem, nie dotyczy 288 80,2% 67 64,4% 22 62,9% 377 75,7% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Tylko 14% badanych przedsiębiorców starało się w przeszłości nabyć grunt miejski lub Skarbu Państwa pod inwestycje w Krakowie. Ci, którzy nigdy nie starali się o to, najczęściej nie mieli takiej potrzeby (41% badanych). Czy starał(a) się Pan(i) kiedykolwiek nabyć grunt miejski lub Skarbu Państwa pod inwestycję w Krakowie? Tak 41 11,4% 22 21,2% 8 22,9% 71 14,3% Nie 318 88,6% 82 78,8% 27 77,1% 427 85,7% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Dlaczego nigdy nie starał się Pan(i) nabyć gruntu miejskiego lub Skarbu Państwa pod inwestycję w Krakowie? Brak potrzeby /zainteresowania 136 42,6% 32 39,0% 7 25,9% 175 40,9% Nie wiem, nie dotyczy 111 34,8% 27 32,9% 14 51,9% 152 35,5% Brak finansów, zbyt wysokie koszty 28 8,8% 6 7,3% 0,0% 34 7,9% Zbyt skomplikowana procedura, biurokracja 11 3,4% 5 6,1% 0,0% 16 3,7% Grunt został kupiony od prywatnej osoby 8 2,5% 4 4,9% 3 11,1% 15 3,5% Posiada własny grunt 10 3,1% 3 3,7% 2 7,4% 15 3,5% Brak wystarczającej informacji na ten temat 7 2,2% 4 4,9% 1 3,7% 12 2,8% Inne 8 2,5% 1 1,2% 0,0% 9 2,1% 319 100,0% 82 100,0% 27 100,0% 428 100,0% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 23

3.4 Kontynuacja prywatyzacji komunalnych lokali uŝytkowych. W następnej części ankiety, pytano badanych o prywatyzację komunalnych lokali uŝytkowych. 32% ankietowanych przedsiębiorców uwaŝa, Ŝe lokale komunalne nie są łatwo dostępne dla przedsiębiorców. Ponad połowa badanych (55%) nie potrafiła na to pytanie odpowiedzieć. W opinii 24% badanych przedsiębiorców cena wynajmu metra kwadratowego komunalnego lokalu uŝytkowego jest za wysoka. 9% respondentów uznało, Ŝe lokalizacja komunalnych lokali uŝytkowych jest atrakcyjna, a 12% było przeciwnego zdania. Czy Pana(i) zdaniem komunalne lokale uŝytkowe w Krakowie są łatwo dostępne dla przedsiębiorców? Liczebność % Liczebność % Liczebność % Zdecydowanie tak 3,8% 2 1,9% 1 2,9% 6 1,2% Raczej tak 30 8,4% 7 6,7% 2 5,7% 39 7,8% Ani tak, ani nie 13 3,6% 4 3,8% 2 5,7% 19 3,8% Raczej nie 54 15,0% 7 6,7% 2 5,7% 63 12,7% Zdecydowanie nie 72 20,1% 21 20,2% 5 14,3% 98 19,7% Nie wiem, nie dotyczy 187 52,1% 63 60,6% 23 65,7% 273 54,8% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Jak ocenia Pan(i) cenę wynajmu metra kwadratowego komunalnego lokalu uŝytkowego w Krakowie? Liczebność % Liczebność % Liczebność % Zdecydowanie za wysoka 57 15,9% 8 7,7% 3 8,6% 68 13,7% Raczej za wysoka 34 9,5% 13 12,5% 4 11,4% 51 10,2% Ani za wysoka, ani za niska 39 10,9% 10 9,6% 3 8,6% 52 10,4% Raczej za niska 5 1,4% 1 1,0% 0,0% 6 1,2% Nie wiem, trudno powiedzieć 224 62,4% 72 69,2% 25 71,4% 321 64,5% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 24

Jak ocenia Pan(i) atrakcyjność lokalizacji komunalnych lokali uŝytkowych wystawianych na sprzedaŝ? Liczebność % Liczebność % Liczebność % Bardzo atrakcyjne 6 1,7% 5 4,8% 0,0% 11 2,2% Raczej atrakcyjne 19 5,3% 11 10,6% 2 5,7% 32 6,4% Ani atrakcyjne, ani nie 38 10,6% 5 4,8% 1 2,9% 44 8,8% Raczej nieatrakcyjne 31 8,6% 9 8,7% 3 8,6% 43 8,6% Bardzo nieatrakcyjne 10 2,8% 3 2,9% 2 5,7% 15 3,0% Nie wiem, nie dotyczy 255 71,0% 71 68,3% 27 77,1% 353 70,9% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% 3.5 Usprawnienie obsługi administracyjnej przedsiębiorców. Długość załatwiania spraw inwestycyjnych w UMK oceniana jest jako długa przez 35% respondentów, a kompetencje urzędników w opinii 34% przedsiębiorców są wysokie. Informatyzacja procedur oceniona została wysoko przez 22% badanych, ale znaczny ich odsetek nie potrafił na to pytanie odpowiedzieć (42%). Przedsiębiorców zapytano o to, jakie procedury powinny być przede wszystkim uproszczone. AŜ 45% badanych nie potrafiło na to pytanie odpowiedzieć, 20% wymieniło procedury związane z zakładaniem firmy, a 6% - związane z pozwoleniem na budowę, wydawaniem WZ. Jak postrzega Pan(i) długość załatwiania spraw inwestycyjnych w UMK? Bardzo długa procedura 75 20,9% 29 27,9% 12 34,3% 116 23,3% Raczej długa procedura Ani długa, ani krótka Raczej krótka 39 10,9% 14 13,5% 5 14,3% 58 11,6% 13 3,6% 5 4,8% 3 8,6% 21 4,2% 6 1,7% 2 1,9% 0,0% 8 1,6% Nie wiem, nie 226 63,0% 54 51,9% 15 42,9% 295 59,2% dotyczy 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 25

Jak ocenia Pan(i) kompetencje urzędników UMK obsługujących przedsiębiorców? Bardzo niskie 20 5,6% 8 7,7% 2 5,7% 30 6,0% Raczej niskie 31 8,6% 7 6,7% 2 5,7% 40 8,0% Ani wysokie, ani niskie 87 24,2% 28 26,9% 10 28,6% 125 25,1% Raczej wysokie 108 30,1% 22 21,2% 9 25,7% 139 27,9% Bardzo wysokie 21 5,8% 8 7,7% 0,0% 29 5,8% Nie wiem, nie dotyczy 92 25,6% 31 29,8% 12 34,3% 135 27,1% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Jak ocenia Pan(i) informatyzację procedur dla przedsiębiorców w UMK? Bardzo nisko 18 5,0% 11 10,6% 1 2,9% 30 6,0% Raczej nisko 38 10,6% 8 7,7% 4 11,4% 50 10,0% Ani wysoko, ani nisko 66 18,4% 26 25,0% 8 22,9% 100 20,1% Raczej wysoko 68 18,9% 15 14,4% 5 14,3% 88 17,7% Bardzo wysoko 9 2,5% 5 4,8% 6 17,1% 20 4,0% Nie wiem, nie dotyczy 160 44,6% 39 37,5% 11 31,4% 210 42,2% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Jakie procedury powinny być uproszczone? (pytanie otwarte) Nie wiem, trudno powiedzieć 171 47,6% 43 41,3% 11 31,4% 225 45,2% Związane z zakładaniem firmy 72 20,1% 21 20,2% 4 11,4% 97 19,5% Inne - pojedyncze odpowiedzi 48 13,4% 13 12,5% 10 28,6% 71 14,3% Związane z pozwoleniem na budowę, WZ 17 4,7% 6 5,8% 5 14,3% 28 5,6% Związane z podatkami, Urzędem Skarbowym 15 4,2% 5 4,8% 1 2,9% 21 4,2% Związane ze zmianą profilu działalności, przekwalifikowaniem 15 4,2% 4 3,8% 0,0% 19 3,8% Wszystkie 12 3,3% 7 6,7% 0,0% 19 3,8% Związane z pozyskiwaniem licencji, koncesji, zezwoleń 10 2,8% 4 3,8% 4 11,4% 18 3,6% Związane z nabywaniem gruntów, nieruchomości 11 3,1% 3 2,9% 1 2,9% 15 3,0% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 26

Związane z dostępem do informacji 8 2,2% 5 4,8% 1 2,9% 14 2,8% Zmniejszenie ilości wymaganych dokumentów 12 3,3% 1 1,0% 0,0% 13 2,6% Związane z inwestycjami 4 1,1% 3 2,9% 1 2,9% 8 1,6% Związane z rejestracją pojazdów 2,6% 2 1,9% 2 5,7% 6 1,2% Związane z pozyskiwaniem środków finansowych 5 1,4% 0,0% 1 2,9% 6 1,2% Związane z zatrudnieniem pracowników 1,3% 1 1,0% 0,0% 2,4% Co trzeci respondent uwaŝa, Ŝe profesjonalizm urzędników w UM jest wysoki. Tylko 13% oceniło ich pod tym kątem nisko. 24% badanych uznało, Ŝe w krakowskich urzędach występuje korupcja. Jak ocenia Pan(i) profesjonalizm urzędników w UM? Bardzo nisko 18 5,0% 7 6,7% 1 2,9% 26 5,2% Raczej nisko 26 7,2% 8 7,7% 4 11,4% 38 7,6% Ani wysoko, ani nisko 95 26,5% 24 23,1% 11 31,4% 130 26,1% Raczej wysoko 99 27,6% 27 26,0% 12 34,3% 138 27,7% Bardzo wysoko 22 6,1% 6 5,8% 0,0% 28 5,6% Nie wiem, trudno powiedzieć 99 27,6% 32 30,8% 7 20,0% 138 27,7% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Czy uwaŝa Pan(i), Ŝe w krakowskich urzędach istnieje zjawisko korupcji? 0-9 10-49 50-250 Liczebność % Zdecydowanie tak 39 10,9% 11 10,6% 1 2,9% 51 10,2% Raczej tak 50 13,9% 14 13,5% 5 14,3% 69 13,9% Ani tak, ani nie 16 4,5% 1 1,0% 2 5,7% 19 3,8% Raczej nie 75 20,9% 17 16,3% 5 14,3% 97 19,5% Zdecydowanie nie 25 7,0% 4 3,8% 3 8,6% 32 6,4% Nie wiem 154 42,9% 57 54,8% 19 54,3% 230 46,2% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 27

3.6 WdroŜenie systemu wsparcia dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą. Tylko 6% badanych korzystało przy zakładaniu firmy z poradników dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą zamieszczonych na stronach internetowych UM. 65% badanych nie słyszało o funduszach poręczeniowych i poŝyczkowych dla przedsiębiorców rozpoczynających działalność gospodarczą na terenie Krakowa. Czy podczas zakładania działalności gospodarczej korzystał Pan(i) z poradników dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą, zamieszczanych na stronach internetowych UM? Tak 17 4,7% 10 9,6% 1 2,9% 28 5,6% Nie Nie dotyczy (respondent nie zna strony) 282 78,6% 69 66,3% 21 60,0% 372 74,7% 60 16,7% 25 24,0% 13 37,1% 98 19,7% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Czy słyszał(a) Pan(i) o funduszach poręczeniowych i poŝyczkowych dla przedsiębiorców rozpoczynających/prowadzących działalność na terenie Krakowa? Tak, korzystałem z niego 2,6% 0,0% 0,0% 2,4% Tak, słyszałem, ale nie korzystałem 113 31,5% 51 49,0% 9 25,7% 173 34,7% Nie 244 68,0% 53 51,0% 26 74,3% 323 64,9% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 28

Połowa badanych pozytywnie ocenia fundusz poręczeniowy i poŝyczkowy, jako instrumenty wspierające przedsiębiorców. AŜ 70% krakowskich przedsiębiorców uznało, Ŝe oba te instrumenty mogą być alternatywą w stosunku do kredytów bankowych. Jak ocenia Pan(i) fundusz poręczeniowy i poŝyczkowy jako instrumenty wspierające przedsiębiorców? Bardzo negatywnie 3 2,6% 2 3,9% 0,0% 5 2,9% Raczej negatywnie 9 7,8% 5 9,8% 1 11,1% 15 8,6% Ani negatywnie, ani pozytywnie 10 8,7% 4 7,8% 1 11,1% 15 8,6% Raczej pozytywnie 41 35,7% 17 33,3% 4 44,4% 62 35,4% Bardzo pozytywnie 17 14,8% 7 13,7% 2 22,2% 26 14,9% Nie wiem, nie dotyczy 35 30,4% 16 31,4% 1 11,1% 52 29,7% 115 100,0% 51 100,0% 9 100,0% 175 100,0% Czy fundusz poręczeniowy i poŝyczkowy moŝe być dla przedsiębiorców alternatywą w stosunku do kredytów bankowych? Zdecydowanie tak 37 32,2% 11 21,6% 1 11,1% 49 28,0% Raczej tak 45 39,1% 22 43,1% 6 66,7% 73 41,7% Ani tak, ani nie 0,0% 1 2,0% 0,0% 1,6% Raczej nie 7 6,1% 4 7,8% 1 11,1% 12 6,9% Zdecydowanie nie 1,9% 1 2,0% 0,0% 2 1,1% Nie wiem, nie dotyczy 25 21,7% 12 23,5% 1 11,1% 38 21,7% 115 100,0% 51 100,0% 9 100,0% 175 100,0% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 29

3.7 Stosowanie ulg w podatkach, opłatach lokalnych i czynszach dzierŝawnych dla przedsiębiorców. Tylko 5% badanych skorzystało z miejskiej ulgi podatkowej dla przedsiębiorców. Respondenci, którzy nie starali się nigdy o ulgę dla przedsiębiorców twierdzili najczęściej, Ŝe wynikało to z braku informacji na temat moŝliwości jej uzyskania (60%). Czy korzystał(a) Pan(i) kiedykolwiek z jakiejś miejskiej ulgi podatkowej dla przedsiębiorców? Tak 11 3,1% 8 7,7% 4 11,4% 23 4,6% Nie 348 96,9% 96 92,3% 31 88,6% 475 95,4% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Jaka to była ulga? Inne - pojedyncze odpowiedzi 10 90,9% 3 37,5% 1 25,0% 14 60,9% Ulgi od gruntów 0,0% 4 50,0% 0,0% 4 17,4% Na szkolenie staŝystów / praktykantów 2 18,2% 1 12,5% 0,0% 3 13,0% Dla zakładów pracy chronionej 0,0% 0,0% 3 75,0% 3 13,0% Dlaczego nigdy nie starał się Pan(i) o ulgę dla przedsiębiorców? Brak informacji na temat moŝliwości uzyskania takiej ulgi 223 64,1% 47 49,0% 15 48,4% 285 60,0% śadna z ulg mi nie przysługuje 54 15,5% 22 22,9% 9 29,0% 85 17,9% Zbyt skomplikowana procedura 28 8,0% 9 9,4% 2 6,5% 39 8,2% Nie wiem, trudno powiedzieć 18 5,2% 9 9,4% 5 16,1% 32 6,7% Brak takiej potrzeby 21 6,0% 7 7,3% 0,0% 28 5,9% Inne 9 2,6% 3 3,1% 0,0% 12 2,5% Mała opłacalność finansowa (ulga jest zbyt niska) Nie chcę korzystać z ulgi, samodzielność 6 1,7% 1 1,0% 4 12,9% 11 2,3% 5 1,4% 3 3,1% 0,0% 8 1,7% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 30

Spotkał(a) się z odmową, złe doświadczenia, brak 2,6% 1 1,0% 1 3,2% 4,8% wiary w powodzenie Nie interesował(a) się tym do tej pory 4 1,1% 0,0% 0,0% 4,8% Korzysta z innych źródeł pomocy 1,3% 1 1,0% 0,0% 2,4% 3.8 Ułatwienie przedsiębiorcom dostępu do zewnętrznych źródeł finansowania działalności gospodarczej. Ponad połowa badanych (55%) nie wie, gdzie przedsiębiorca moŝe szukać informacji o potencjalnych źródłach wsparcia finansowego. 84% respondentów nigdy nie szukało informacji na ten temat na stronach internetowych UM. Jest to interesujące, jeśli uwzględnić pojawiające się przy róŝnych pytaniach uwagi na temat tego, Ŝe więcej informacji powinno być dostępnych w Internecie. Wniosek z tego taki, Ŝe informować naleŝy o samych moŝliwościach zdobycia informacji. Czy wie Pan(i), gdzie przedsiębiorca moŝe szukać informacji o potencjalnych źródłach wsparcia finansowego dla przedsiębiorców? Tak 146 40,7% 58 55,8% 20 57,1% 224 45,0% Nie 213 59,3% 46 44,2% 15 42,9% 274 55,0% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Czy przeglądał(a) Pan(i) na stronach internetowych UM informacje dotyczące moŝliwości wsparcia finansowego przedsiębiorstw? Tak 47 13,1% 23 22,1% 10 28,6% 80 16,1% Nie 312 86,9% 81 77,9% 25 71,4% 418 83,9% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 31

3.9 Poprawa dostępności przedsiębiorców do usług informacyjnych, szkoleniowych i doradczych. 17% badanych przedsiębiorców z branŝy MŚP korzystało juŝ z punktów informacji dla przedsiębiorców. Najistotniejsze z punktu widzenia badanych informacje, to te, które są związane z dofinansowaniem, środkami unijnymi (37% wskazań). Warto równieŝ zwrócić uwagę na informacje o zmianach stanu prawnego, przepisów (17 % wskazań) oraz dotyczące zakładania firmy (13 %). Najczęstszym uzasadnieniem niekorzystania z punktów informacji dla przedsiębiorców była odpowiedź brak potrzeby (57%) oraz brak informacji o takich punktach (21%). Tak więc spośród tych, którzy odczuwają potrzebę dotarcia do informacji, wielu nie wie o dostępnych moŝliwościach. Kompetencje pracowników punktów informacyjnych oceniło wysoko 43% badanych. Czy korzystał(a) Pan(i) kiedykolwiek z punktów informacji dla przedsiębiorców? Tak 59 16,4% 18 17,3% 6 17,1% 83 16,7% Nie 300 83,6% 86 82,7% 29 82,9% 415 83,3% 359 100,0% 104 100,0% 35 100,0% 498 100,0% Jakie informacje szczególnie Pana(nią) interesują? Związane z dofinansowaniem, środkami unijnymi 21 35,6% 7 38,9% 3 50,0% 31 37,3% Inne - pojedyncze odpowiedzi Dot. zmiany przepisów, stanu prawnego Nie wiem, trudno powiedzieć Dotyczące zakładania firmy Informacje podatkowe Dotyczące przetargów, inwestycji, kontrahentów 12 20,3% 2 11,1% 3 50,0% 17 20,5% 11 18,6% 3 16,7% 0,0% 14 16,9% 9 15,3% 3 16,7% 1 16,7% 13 15,7% 8 13,6% 2 11,1% 1 16,7% 11 13,3% 4 6,8% 2 11,1% 0,0% 6 7,2% 4 6,8% 1 5,6% 1 16,7% 6 7,2% MŚP, raport z badań zrealizowanych dla UMK przez BBS OBSERWATOR, październik 2007 32