WM Karta (sylabus) przedmiotu Mechanika i Budowa Maszyn Studia I stopnia o profilu: A P Przedmiot: Lotnicze zespoły napędowe Kod przedmiotu Status przedmiotu: obieralny MBM S 0 5 67-_0 Język wykładowy: polski Rok: Semestr: 5 Nazwa specjalności: Blok samochodowo - lotniczy Rodzaj zajęć i liczba godzin: Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Wykład 0 Ćwiczenia Laboratorium 5 Projekt 5 Liczba punktów ECTS: 5 C C C Cel przedmiotu Przekazanie podstawowej wiedzy z zakresu klasyfikacji, budowy, zasad działania i roli napędowych w wytwarzaniu siły ciągu lotu statków powietrznych: samolotów i śmigłowców. Przekazanie podstawowej wiedzy dotyczącej zasad i sposobów doboru zespołu napędowego do statku powietrznego. Przekazanie podstawowej wiedzy o sposobach zabudowy napędowych na statkach powietrznych. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji Historia lotnictwa - wiedza w zakresie znajomości rozwoju napędów statków powietrznych. Mechanika ogólna wiedza w zakresie znajomości kinematyki i dynamiki układów materialnych, szczególnie w ruchu obrotowym. Termodynamika - wiedza w zakresie przemian gazowych i silnikowych obiegów termodynamicznych Mechanika płynów - znajomość kinematyki i dynamiki przepływu płynów Efekty kształcenia W zakresie wiedzy: Student posiada podstawową wiedzę o roli, budowie i działaniu napędowych EK samolotów: śmigłowych i odrzutowych, a także śmigłowców. Student identyfikuje, wyjaśnia i opisuje zjawiska generowania siły ciągu przez lotnicze zespoły EK napędowe. Student wyjaśnia procesy przekształcania energii w zespołach napędowych i opisuje je, a także EK wyciąga wnioski dotyczące sprawności tego przekształcania. W zakresie umiejętności: Student potrafi opracować projekt koncepcyjny zespołu napędowego dla statku powietrznego o EK określonych parametrach, eksploatowanego w określonych warunkach lotu. Student potrafi podstawowe zespołu napędowego EK 5 przeznaczonego dla powietrznego. Student potrafi wytworzenia siły ciągu przez EK 6 zespół napędowy i mocy zespole napędowym, a także obliczenia sprawności ogólnej napędu i zespołu Student potrafi krytyczną ocenę statku EK 7 powietrznego i wprowadzić ewentualnie zmianę sposobu napędu. W zakresie kompetencji społecznych: EK 8 Student posiada i rozumie potrzebę ciągłego kształcenia.
Student wykazuje krytycyzm w wyrażaniu opinii, ale jednocześnie w trakcie dyskusji potrafi EK 9 bronić swoich racji. EK Student potrafi pracować w zespole, w tym w zespole badawczym i wykazuje obowiązkowość 0 w realizacji zadań. W W W W W5 W6 W7 W8 W9 W0 W Treści programowe przedmiotu Forma zajęć wykłady Treści programowe Liczba godzin Wiadomości wstępne. Cechy atmosfery otaczającej statek powietrzny w trakcie lotu. Atmosfera wzorcowa Lot napędzanego statku powietrznego. Rola napędu. Wytwarzanie siły ciągu. Ogólna charakterystyka napędów. Zespoły napędowe samolotów i śmigłowców. Klasyfikacja napędów i obszary ich zastosowania Ciąg niezbędny do lotu samolotu klasycznego startu i lądowania, w skrócie KSL. Zespoły napędowe samolotów KSL. Napędy śmigłowe z silnikami tłokowymi. Napędy śmigłowe z silnikami turbinowymi. Charakterystyki silników. Podstawy działania śmigła lotniczego. Charakterystyka współpracy silnika ze śmigłem. Zespoły napędowe samolotów KSL. Napędy odrzutowe z silnikami turbinowymi. Rodzaje silników odrzutowych stosowanych w samolotach i ich podstawowe charakterystyki. Podstawy doboru silnika do płatowca. Ogólne uwagi o napędach samolotów pionowego startu i lądowania - PSL. Napęd startu i lądowania. Napęd marszowy. Rodzaje silników turbinowych stosowanych w samolotach PSL. Ciąg niezbędny do lotu i manewrowania śmigłowca. Rola zespołu silnika napędzającego i jego współpraca z zespołem wirnika nośnego oraz ogonowego śmigła reakcyjnego. Zespoły napędowe śmigłowców z silnikami tłokowymi. Zespoły napędowe śmigłowców z silnikami turbinowymi. Rodzaje silników turbinowych stosowanych w napędach śmigłowców i ich charakterystyki. Współpraca z wirnikiem nośnym śmigłowca silnika z turbiną wytwornicowo-napędową oraz silnika z oddzielną turbiną napędową. Zabudowa napędowych na statkach powietrznych. Zabudowa napędowych w samolotach KSL i PSL. Zabudowa napędowych w śmigłowcach Konstrukcje i obciążenia łóż silnikowych w samolotach i śmigłowcach. Materiały stosowane na podzespoły łóż silnikowych. Osłony silników i kolektory wylotu spalin Suma godzin: 0 Forma zajęć laboratoria
L L L L L5 L6 L7 P P P P P5 P6 P7 Treści programowe Liczba godzin Wprowadzenie. Zasady BHP. Warunki zaliczenia laboratorium. Analiza budowy i działania zespołu napędowego z silnikiem tłokowym w śmigłowym układzie napędowym samolotu KSL na podstawie obserwacji. Analiza budowy i działania zespołu napędowego z silnikiem turbinowym w śmigłowym układzie napędowym samolotu KSL na podstawie obserwacji. Analiza budowy i działania turbinowego zespołu napędowego z turbinowym silnikiem napędowym w śmigłowcowym układzie napędowym na podstawie obserwacji. Zapoznanie z budową i działaniem wlotów powietrza do silników samolotów odrzutowych. Sposoby badań wlotów. Badanie układu odpylacza oraz podgrzewania powietrza wlotowego do turbinowego silnika śmigłowca. Badanie układów kontrolujących działanie silnika samolotu lub śmigłowca w czasie lotu. Suma godzin: 5 Forma zajęć projekt Treści programowe Liczba godzin Wprowadzenie do zajęć projektowych. Warunki zaliczenia projektowania Analiza koncepcji zespołu napędowego dla powietrznego. Wybór koncepcji ostatecznej wraz z uzasadnieniem. Przyjęcie wstępnej geometrii zespołu Obliczenie siły ciągu zespołu w określonych warunkach lotu statku powietrznego. Obliczenie mocy i mocy zespole napędowym. Opracowanie projektu koncepcyjnego zespołu Suma godzin: 5 Narzędzia dydaktyczne Wykład prowadzony metodą informacyjną z uwzględnieniem problemów obliczeniowych i przy wykorzystaniu technik audiowizualnych. Laboratoryjne zajęcia praktyczne połączone z obserwacją i pomiarami. Zajęcia projektowe wykonywane z wykorzystaniem komputerowych metod projektowania. Sposoby oceny Ocena formująca F Wykłady ocena z pisemnego egzaminu końcowego. Laboratorium ocena z opracowania sprawozdań z kolejnych ćwiczeń laboratoryjnych, oceny F ze sprawdzianów pisemnych z kolejnych ćwiczeń laboratoryjnych. F Projektowanie ocena za opracowanie i prezentację własnego projektu. Ocena podsumowująca Ocena końcowa z egzaminu pisemnego lub ustnego (w przypadku wątpliwości co do wyniku P egzaminu pisemnego). P Laboratorium średnia arytmetyczna z ocen formujących. P Projektowanie ocena formująca.
Forma aktywności [Godziny kontaktowe z wykładowcą, realizowane w formie zajęć dydaktycznych łączna liczba godzin w semestrze] [Godziny kontaktowe z wykładowcą, realizowane w formie np. konsultacji w odniesieniu łączna liczba godzin w semestrze] [Przygotowanie się do laboratorium łączna liczba godzin w semestrze] [Przygotowanie się do zajęć łączna liczba godzin w semestrze] Obciążenie pracą studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Suma 5 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 5 Literatura podstawowa Cichosz E. i inni: Charakterystyka i zastosowanie napędów. WKiŁ, Warszawa 980 Praca zbiorowa: Ilustrowany Leksykon Lotniczy: Napędy. WKiŁ, Warszawa 99 Lewitowicz J. i inni: Problemy badań i eksploatacji techniki lotniczej. ITWL 99 Niewiarowski K.: Tłokowe silniki spalinowe, WKiŁ, Warzawa 968 5 Dzierżanowski P. i inni: Silniki tłokowe. WKŁ, Warszawa 98. 6 Dzierżanowski P. i inni: Turbinowe silniki śmigłowe i śmigłowcowe. WKiŁ, Warszawa 985. 7 Dzierżanowski P. i inni: Turbinowe silniki odrzutowe. WKiŁ. Warszawa 98 Literatura uzupełniająca 8 Cheda W., Malski M.: Techniczny poradnik lotniczy. Silniki. WKiŁ, Warszawa 98 9 Jeż M.: Silniki spalinowe. Biblioteka Naukowa Instytutu Lotnictwa, Warszawa 008 60 0 Efekt kształcenia EK EK EK EK EK 5 EK 6 Odniesienie danego efektu kształcenia do efektów zdefiniowanych dla całego programu (PEK) MBMA-W08 MBMA-W0 MBMA-W0 MBMA-W09 MBMA-U8 MBMA-U8 Macierz efektów kształcenia Cele przedmiotu [C, C] [C, C] [C, C, C] [C, C, C] [C, C, C] [C, C, C] Treści programowe [W, W, W, W6, L, L, L, L, L5] W7, W9, L, L, L, L] W7, W9, L, L, L, L] W, L, L, L, L, L6, L7, P, P, W, L, L, L, L, P5] Narzędzia dydaktyczne [, ] [, ] [, ] [,, ] [,, ] [,, ] Sposób oceny [F, F, P, P] [F, F, P, P] [F, F, P, P] [F, F, F P, P, P] [F, F, F P, P, P] [F, F, F P, P, P]
EK 7 EK 8 EK 9 EK 0 MBMA-U MBMA-K0 MBMA-K06 MBMA-K0 [C, C, C] [C, C, C] [C, C, C] [C, C, C] W, L, L, L, L, P6] W, L, L, L, L, P6] [W, W, W, W, W5, W6, W0, W, L, L, L, L5, L6, L7, P, P, P, P5, P6, [W, W, W, W, W5, W6, W0, W, L, L, L, L5, L6, L7, P, P, P, P5, P6, [W, W, W, W, W5, W6, W0, W, L, L, L, L5, L6, L7, P, P, P, P5, P6, [,, ] [,, ] [C, C, C] [C, C, C] [F, F, F P, P, P] [F, F, F P, P, P] [W, W, W, W, W5, W6, W0, W, L, L, L, L5, L6, L7, P, P, P, P5, P6, [W, W, W, W, W5, W6, W0, W, L, L, L, L5, L6, L7, P, P, P, P5, P6, EK EK EK Formy oceny szczegóły Na ocenę (ndst) Na ocenę (dst) Na ocenę (db) Na ocenę 5 (bdb) wyjaśnić wyjaśnić wyjaśnić pojęcia napęd pojęcia napęd pojęcia napęd lotniczy, potrafi lotniczy, nie potrafi wyjaśnić lotniczy, potrafi wyjaśnić rolę wyjaśnić roli zespołu pojęcia napęd wyjaśnić rolę zespołu zespołu napędowego w statku lotniczy, potrafi napędowego w napędowego w powietrznym, nie wyjaśnić rolę statku powietrznym, statku powietrznym, potrafi przedstawić zespołu potrafi przedstawić potrafi przedstawić ogólnej napędowego w wyczerpująco ogólne charakterystyki statku powietrznym. charakterystyki charakterystyki wyjaśnić zjawisk generowania siły ciągu przez poszczególne rodzaje przedstawić ogólnych struktur napędowych i dokonać wstępnej analizy wymienić zjawiska generowania siły ciągu. wymienić struktury wyjaśnić ogólnie zjawiska generowania siły ciągu przez poszczególne rodzaje przedstawić ogólnie struktury napędowych i dokonać wstępnej analizy przekształcania wyczerpująco wyjaśnić zjawiska generowania siły ciągu przez poszczególne rodzaje wyczerpująco przedstawić struktury napędowych i dokonać pełnej analizy przekształcania
EK EK 5 EK 6 EK 7 przekształcania energii w tych strukturach łącznie ze sprawnością tego przekształcania. opracować projektu koncepcyjnego w zakresie przyjęcia koncepcji napędu dla oraz napędu statku powietrznego i mocy zespole napędowym. obliczeń siły ciągu oraz obliczeń mocy napędu statku powietrznego i mocy zespole napędowym. wytworzenia siły ciągu przez zespół napędowy i mocy zespole napędowym, a także obliczenia sprawności ogólnej napędu i zespołu krytycznej oceny statku powietrznego i nie potrafi wprowadzić ewentualnie zmiany sposobu napędu. opracować projekt koncepcyjny wg jednego wariantu zespołu napędowego dla oraz obliczenia mocy powietrznego i mocy zespole napędowym.. wytworzenia siły ciągu przez zespół napędowy. ogólnie krytyczną ocenę statku powietrznego. energii w tych strukturach łącznie ze sprawnością tego przekształcania. opracować projekt koncepcyjny po analizie kilku koncepcji zespołu napędowego dla oraz obliczenia mocy mocy zespole napędowym. oraz obliczenia mocy powietrznego i mocy zespole napędowym wytworzenia siły ciągu przez zespół napędowy i mocy zespole napędowym, a także obliczenia sprawności ogólnej napędu i zespołu krytyczną ocenę statku powietrznego przy ograniczonej liczbie kryteriów. energii w tych strukturach łącznie z dyskusją sprawności tego przekształcania. opracować projekt koncepcyjny po analizie kilku koncepcji zespołu napędowego dla oraz mocy zespole napędowym i opracować koncepcję zabudowy zespołu napędowego na pokładzie statku powietrznego. oraz powietrznego i mocy zespole napędowym oraz przedyskutować uzyskane wyniki. wytworzenia siły ciągu przez zespół napędowy i mocy zespole napędowym, a także obliczenia sprawności ogólnej napędu i zespołu napędowego oraz przedyskutować uzyskane wyniki. wyczerpująco krytyczną ocenę statku powietrznego przy wymaganej liczbie kryteriów oraz wprowadzić ewentualnie zmiany sposobu napędu. EK8 Nie posiada potrzeby Posiada potrzebę Posiada potrzebę Posiada potrzebę
EK9 EK0 ciągłego kształcenia. ciągłego kształcenia. ciągłego kształcenia, i potrafi ją rozwijać. Nie wykazuje krytycyzmu w wyrażaniu opinii i nie potrafi bronić swoich racji w trakcie dyskusji. pracować w zespole i nie wykazuje obowiązkowości w realizacji zadań. Wykazuje krytycyzm w wyrażaniu opinii. pracować w zespole. Wykazuje krytycyzm w wyrażaniu opinii i potrafi bronić swoich racji w trakcie dyskusji. pracować w zespole i wykazuje obowiązkowość w realizacji zadań. ciągłego kształcenia, potrafi ją rozwijać w sposób usystematyzowany. Wykazuje krytycyzm w wyrażaniu opinii i potrafi bronić swoich racji w trakcie dyskusji i rzeczowo je argumentować. pracować w zespole i podporządkowywać się celom działania zespołu, wykazuje obowiązkowość i sumienność w realizacji zadań. Autor programu: Adres e-mail: Jednostka organizacyjna: Osoba, osoby prowadzące: dr inż. Stefan Fijałkowski wm.ktmp@pollub.pl Katedra Termodynamiki, Mechaniki Płynów i Napędów Lotniczych Dr inż. Stefan Fijałkowski, dr inż. Piotr Jakliński