ASPEL S.A. 32-080 ZABIERZÓW, os. Sienkiewicza 33 tel. +48 12 285-22-22, fax +48 12 285-30-30 www.aspel.com.pl Rehabilitacyjny Cykloergometr CRG-100 Instrukcja obs³ugi ZABIERZÓW, luty 2006 WYDANIE VI 1
2 CRG-100
Gratulujemy zakupu cykloergometru CRG-100, który jest rezultatem lat poszukiwañ i doœwiadczeñ nabytych w bezpoœrednich kontaktach z klientem. Jakoœæ, trwa³oœæ i wysoka sprawnoœæ to cechy charakteryzuj¹ce cykloergometr CRG- 100. Niniejsza instrukcja zawiera wskazówki dotycz¹ce bezpiecznej instalacji, u ytkowania i konserwacji oraz kilka praktycznych porad pozwalaj¹cych zoptymalizowaæ sposób u ytkowania aparatu. Proszê zachowaæ niniejsz¹ instrukcjê w celu póÿniejszej konsultacji. 3
WSTÊP ywio³owy postêp techniczny (mechanizacja w przemyœle i w czynnoœciach ycia codziennego) wnosz¹ obok osi¹gniêæ doraÿnych, uboczne elementy w postaci: jednostronnoœci ruchowej w wykonywaniu pracy zawodowej, bezruchu, oty³oœci, wadliwego od ywiania siê. Stwarza to warunki do ograniczenia ogólnej wydolnoœci fizycznej organizmu cz³owieka. Istniej¹ jednak formy pracy zawodowej, w których wysi³ek fizyczny jest elementem nieodzownym, równie ogólna aktywnoœæ yciowa cz³owieka wi¹ e siê œciœle z wysi³kiem fizycznym. Ocena aktualnej wydolnoœci fizycznej na podstawie dozowanych wysi³ków pozwala na okreœlenie zdolnoœci adaptacyjnych ustroju ludzkiego do wysi³ków fizycznych w ró nych stanach jego wydolnoœci, w ró nych grupach wiekowych, w ró nych okresach fizjologicznego rozwoju. Ma to istotne znaczenie profilaktyczne w celu wykluczenia mo liwoœci przeci¹ enia organizmu jak równie w celach diagnostycznych. Nieodzownym sk³adnikiem badania i oceny wydolnoœci jest urz¹dzenie, które pozwala na dozowanie wysi³ku w zale noœci od potrzeb w sposób obiektywny, wymierny i powtarzalny. Poziom obci¹ enia i jego zmiany w czasie mog¹ byæ zaprogramowane zgodnie z zaleceniami lekarza. Konstrukcja cykloergometru spe³nia wszystkie wymagania bezpieczeñstwa i ergonomii stawiane urz¹dzeniom medycznym. 4
1. INFORMACJE PODSTAWOWE 1.1. Uwagi producenta dotycz¹ce bezpieczeñstwa u ytkowania Osoba obs³uguj¹ca cykloergometr przed przyst¹pieniem do u ytkowania, powinna szczegó³owo zapoznaæ siê z Instrukcj¹ Obs³ugi i Kart¹ Gwarancyjn¹. Instrukcja Obs³ugi zawiera sposób w³aœciwej instalacji i obs³ugi cykloergometru. Przestrzeganie uwag zawartych w niniejszej instrukcji zapewni sprawne funkcjonowanie i bezpieczeñstwo obs³ugi. Wszelkie naprawy powinny byæ wykonywane w autoryzowanych punktach serwisowych (wykaz zamieszczono w karcie gwarancyjnej). Za uszkodzenia wynik³e z nieprzestrzegania niniejszej instrukcji producent nie odpowiada. Je eli cykloergometr jest u ywany w po³¹czeniu z innymi urz¹dzeniami nale y upewniæ siê e: - wszystkie po³¹czenia s¹ zgodne z warunkami bezpieczeñstwa IEC - wszystkie po³¹czone urz¹dzenia s¹ zgodne z normami IEC. Nieprzestrzeganie tych norm mo e spowodowaæ zagro enie bezpieczeñstwa, za które producent nie ponosi odpowiedzialnoœci. Nale y okresowo kontrolowaæ sprawnoœæ cykloergometru i przewodu pacjenta. Wszystkie nieprawid³owoœci w funkcjonowaniu cykloergometru nale y zg³aszaæ do autoryzowanego punktu obs³ugi technicznej. Zabrania siê wykonywania treningu na niesprawnym cykloergometrze. U ywanie cykloergometru ³¹cznie z kardiostymulatorem lub innym stymulatorem elektrycznym nie powoduje zagro enia bezpieczeñstwa pacjenta. Cykloergometr powinien byæ pod³aczony do instalacji elektrycznej jednofazowej. Nale y pamiêtaæ, e w przypadku pod³¹czenia do pacjenta kilku urz¹dzeñ nal y oceniæ wszelkie mo liwe ryzyko wynikaj¹ce z sumowania pr¹dów up³ywu ka - dego z urz¹dzeñ. Zabrania siê u ywania urz¹dzenia z uszkodzonym kablem zasilaj¹cym. 5
1.2. Korzyœci terapeutyczne stosowania rehabilitacji kardiologicznej u chorych po zawale miêœnia sercowego. Zawa³ serca i jego nastêpstwa to jedna z g³ównch przyczyn zgonów. W ci¹gu ostatnich lat zaobserwowano istotne zmniejszenie siê zarówno szpitalnej jak i pozaszpitalnej œmiertelnoœci z powodu choroby wieñcowej co wskazuje na poprawê skutecznoœci leczenia. Rozwój techniki w znacznym stopniu pozwoli³ na skrócenie czasu hospitalizacji. Rehabilitacja kardiologiczna pozwala na uczenie chorego zachowañ prozdrowotnych i zmianê trybu ycia, tym samym zmniejsza liczbê zgonów oraz powtórnych incydentów wieñcowych. Aktywnoœæ fizyczna jest obecnie postrzegana jako jeden z wa niejszych elementów postêpowania z pacjentem po zawale miêœnia sercowego. System nadzorowanego treningu AsTER pozwala na precyzyjny nadzór elektrokardigraficzny nad chorym w trakcie wysi³ku fizycznego. Monitorowanie ekg zwieksza bezpieczeñstwo pacjentów w trakcie terapii wysi³kowej. Celem rehabilitacji kardiologicznej jest oprócz poprawy wydolnoœci fizycznej i zmniejszenia inwalidztwa, poprawa stanu psychicznego i mo liwoœci zawodowych chorego przy minimalizacji ryzyka wyst¹pienia powik³añ. Wyniki badañ klinicznych dotycz¹cych rehabilitacji kardiologicznej dowodz¹, e rehabilitacja pozawa³owa powoduje: zmniejszenie œmiertelnoœci ogólnej, zmniejszenie powtórnych zawa³ów, redukcjê nag³ych zgonów sercowych. 1.3. Wykorzystanie bie ni do rehabilitacji kardiologicznej Skuteczna rehabilitacja kardiologiczna musi obejmowaæ ca³y kompleks dzia³añ, w sk³ad których wchodz¹: leczenie farmakologiczne, aktywnoœæ fizyczna, oddzia³ywanie na stan psychiczny i warunki socjalne pacjenta. W procesie rehabilitacji aktywnoœæ fizyczna postrzegana jest jako jeden z wa niejszych elementów postêpowania z pacjentem po zawale miêœnia sercowego lub po wszczepieniu pomostów aortalno-wieñcowych. W wielu badaniach klinicznych wykazano, e trening fizyczny pacjentów (szczególnie trening nadzorowany) prowadzony w trybie ambulatoryjmym, nawet u chorych z rozleg³ymi zawa³ami serca przynosi poprawê ich stanu oraz polepszenie rokowania i jakoœci ycia. Ka da forma rehabilitacji ma swoj¹ specyfikê i wymaga kontroli. Odpowiedni poziom obci¹ enia organizmu mo na zapewniæ prostymi metodami (æwiczenia gimnastyczne, spacery, jazda na rowerze, p³ywanie, wychodzenie po schodach czy nawet ostro ne æwiczenia z hantlami). Zastosowanie bie ni w rehabilitacji kardiologicznej zdecydowanie podnosi bezpieczeñstwo pacjenta. Nowe techniki rehabilitacji wymagaj¹ wrêcz zastosowania tego typu urz¹dzeñ. Prowadzenie treningów interwa³owych lub sterowanych czêstoœci¹ rytmu by- ³oby niemo liwe bez zastosowania tego typu sprzêtu. 6
2. OPIS CYKLOERGOMETRU CRG-100 2. 1. Ogólny opis cykloergometru Cykloergometr zosta³ wykonany w nowoczesnej technologii. Sterowany mikroprocesorem hamulec zapewnia precyzyjn¹ regulacjê obci¹ enia. Konstrukcja zapewnia wygodê i bezpieczeñstwo u ytkowania, a jednoczeœnie prost¹ obs³ugê i czyszczenie urz¹dzenia. 2. 2. Widok cykloergometru Model D 1. Kierownica. 2. Œruba do regulacji po³o enia kierownicy. 3. Siode³ko. 4. Œruba do regulacji po³o enia siode³ka. 5. Peda³y. 7
2. 3. Widok uchwytu kierownicy cykloergometru 1. Gniazdo kabla pacjenta 2. Diody sygnalizacyjne 3. Œruba do regulacji po³o enia kierownicy 2. 4. Podstawowe parametry techniczno - eksploatacyjne Model D Hamowanie sterowany procesorem hamulec z pomiarem momentu obrotowego (obci¹ enie niezale ne od obrotów) Wielkoœæ obci¹ enia 20 600 W, tolerancja ± 5 W do poziomu mocy 50 W oraz ± 10 % powy ej 50 W Prêdkoœæ obrotowa 30 130 obrotów/minutê ± 4 obroty/minutê Klasa HA Zasilanie 190 240 V, 50 60 Hz Maksymalny pobór mocy 60 VA Klasa bezpieczeñstwa II Typ ochronnoœci CF (PN-EN60601-1) Bezpieczniki T315mA/L/250V EKG sygna³y dwanaœcie odprowadzeñ Czu³oœæ 2,5/5/10/20 mm/mv ± 5% Prêdkoœæ zapisu 25/50/100 mm/s ± 5% Zakres czêstotliwoœci 0,05 150 Hz Filtry cyfrowe 25 Hz, 35 Hz, 50 Hz, filtr antydryftowy Waga 45 kg ± 0,5 kg Wymiary (DxSxW) 1080 x 530 x 1230 mm ± 5 mm Obwód wejœciowy zabezpieczony przed impulsem defibryluj¹cym. Po impulsie defibryluj¹cym przebieg ekg pojawi siê po czasie nie d³u szym ni 10 sekund. 8
2. 5. Producent ASPEL S.A. os. H. Sienkiewicza 33, 32-080 Zabierzów, POLSKA tel. +48 12 285 22 22, fax. +48 12 285 30 300 2. 6.Oznaczenie Oznaczenie numeru fabrycznego tabliczki znamionowej sk³ada siê z nastêpuj¹cych elementów ASPEL S.A. os. H. Sienkiewicza 33 PL. 32-080 Zabierzów 2006 CYKLOERGOMETR SN 0197 CRG-100 D Rev. 1.00 KLASA HA Max. obci¹ enie 130 kg 3. WARUNKI PRACY I PRZECHOWYWANIA Cykloergometr przeznaczony jest do pracy w nastêpuj¹cych warunkach: Temperatura otoczenia +10 +40 C Wilgotnoœæ wzglêdna 25 95 % (bez kondensacji) Ciœnienie atm. 70 106 kpa Warunki transportu i przechowywania: Temperatura otoczenia 0 +40 C Wilgotnoœæ wzglêdna 25 95 % (bez kondensacji) Ciœnienie atm. 70 106 kpa Powietrze nie powinno byæ zanieczyszczone sk³adnikami wywo³uj¹cymi korozjê. 4. MO LIWOŒCI FUNKCJONALNE Cykloergometr umo liwia regulacjê obci¹ enia w zakresie od 20 do 600 W. Zakres pomiarowy obrotów wynosi 30 do 130 obrotów na minutê. Sterowanie prac¹ cykloergometru odbywa siê za poœrednictwem komputera klasy PC poprzez interfejs RS-232. Sterowanie obci¹ eniem przez mikroprocesor uniezale nia obci¹ enie od prêdkoœci, co pozwala dostosowaæ tempo jazdy do indywidualnych predyspozycji 9
pacjenta. Cykloergometr wyposa ony jest w modu³ EKG umo liwiaj¹cy rejestracje 12 standardowych odprowadzeñ. Wraz z programem CardioTEST s³u y do przeprowadzania badañ wysi³kowych, oraz rehabilitacji kardiologicznej. 4. 1. Transport Przed przestawieniem urz¹dzenia nale y upewniæ siê, i jest ono wy³¹czone i od³¹czone od zasilania i komputera steruj¹cego. Aby przemieœciæ cykloergometr wewn¹trz pomieszczenia nale y chwyciæ kierownicê obur¹cz i pochyliæ urz¹dzenie tak, aby sta³o w równowadze na kó³kach. W takiej pozycji mo na przemieszczaæ cykloergometr. Cykloergometr nale y opuszczaæ do normalnej pozycji delikatnie, w przeciwnym razie mo e ulec uszkodzeniu. Jeœli zachodzi potrzeba przetransportowania cykloergometru do innego budynku nale y u ywaæ oryginalnego opakowania lub innej palety drewnianej. 4. 2. Przygotowanie do pracy Cykloergometr dostarczny jest do odbiorcy zmontowany i gotowy do pracy. Nale y go jedynie ustawiæ na równym pod³o u i wypoziomowaæ (poprzez regulacjê nó kami poziomuj¹cymi). Przed treningiem nale y ustawiæ wysokoœæ siedzenia i po³o enie kierownicy, tak by osoba trenuj¹ca znalaz³a siê w pozycji ergonomicznej. Instalacja elektryczna pomieszczenia, w którym planujemy instalowaæ cykloergometr musi spe³niaæ wymagania IEC dotycz¹ce bezpieczeñstwa instalacji elektrycznej. Pod³¹czenia do komputera steruj¹cego prac¹ cykloergometru dokonujemy kablem do przesy³ania danych dostarczanym razem z urz¹dzeniem. Gniazdo kabla pacjenta jest umieszczone w górnej czêœci uchwytu kierownicy cykloergometru. Nale y stosowaæ kabel pacjenta dostarczany przez producenta. Zaleca siê zachowaæ minimum 1 m wolnej przestrzeni z boków oraz z ty³u i 0,5 m z przodu cykoloergometru 10
5. OBS UGA CYKLOERGOMETRU 1. Gniazdo zasilacza (stosowaæ wy³¹cznie zasilacz dostarczony przez produ centa - Typ: PD 3966-18A/2200). 5. 1. U ytkowanie. Przed w³¹czeniem zasilania i rozpoczêciem badania b¹dÿ treningu nale y sprawdziæ: mocowanie kierownicy i siode³ka cykloergometru, mocowanie korby peda³u i peda³ów. Po w³¹czeniu cykloergometr krótkim pojedynczym dÿwiêkiem i zaœwieceniem diod wskaÿnika obrotów sygnalizuje pocz¹tek testu, po kilku sekundach podwójny dÿwiêk informuje o zakoñczeniu testu i gotowoœci do pracy. W przypadku zakoñczenia testu ci¹g³ym modulowanym sygna³em dÿwiêkowym nale y wy³¹czyæ urz¹dzenie i zg³osiæ awariê autoryzowanemu serwisowi. Sterowanie prac¹ cykloergometru odbywa siê poprzez interfejs RS 232. Oprogramowanie steruj¹ce prac¹ cykloergometru (AsTER01, CardioTEST lub AsTER) wysy³a odpowiednie komendy do urz¹dzenia. Zadawanie mocy oraz sposoby projektowania treningów zosta³y opisane w instrukcji obs³ugi oprogramowania. W trakcie treningu cykloergometr sygnalizuje koniecznoœæ zwiêkszenia lub zmniejszenia obrotów œwieceniem diod oraz przerywanymi sygna³ami dÿwiêkowymi, w przypadku gdy obroty utrzymywane przez pacjenta s¹ ró ne od w³aœciwych dla danej mocy (patrz rysunek 2) lub zadanych przez u ytkownika. Trening mo e odbywaæ siê wy³¹cznie pod nadzorem wykwalifikowanego personelu medycznego, który ustala przebieg treningu i obci¹ enia. 11
Nadmierny i nieprawid³owo prowadzony trening mo e byæ szkodliwy dla zdrowia. œwiecenie diody oznacza koniecznoœæ zwiêkszenia obrotów, 0 œwiecenie diody sygnalizuje utrzymywanie w³aœciwych obrotów, œwiecenie diody oznacza koniecznoœæ zmniejszenia obrotów, Rysunek 2. Obszar roboczy regulacji mocy dla modeli: D 12
Rysunek 3. Obroty które nale y utrzymaæ dla poszczególnych przedzia³ów mocy zadanej. 5. 2. Przygotowanie pacjenta Po ustaleniu przez kardiologa po ¹danego dla danego pacjenta typu odprowadzeñ nale y w celu uzyskania wysokiej jakoœci badania przestrzegaæ ni ej podanych zaleceñ: 1. Pod³¹czyæ elektrody do obszaru ukostnionego nad ebrami lub mostkiem w celu zmniejszenia zak³óceñ miêœniowych. Umieszczenie elektrody nad du ymi obszarami miêœniowymi lub pomiêdzy ebrami powoduje powstanie wysokoczêstotliwoœciowego artefaktu znacznie zak³ócaj¹cego sygna³. Umieszczenie elektrody nad obszarami t³uszczowymi równie powoduje zak³ócenie sygna³u. 2. Wszelkie ow³osienie w miejscu umieszczania elektrod musi byæ usuniête za pomoc¹ suchego golenia. 3. Miejsce umieszczenia elektrody musi byæ starannie oczyszczone z brudu i t³uszczu powierzchniowego naskórka. Nale y to wykonywaæ przez potarcie tego miejsca past¹ abrazyjn¹ (nie wolno u ywaæ spirytusu, nale y raczej u ywaæ gazy zamiast tamponu ze wzglêdu na lepsze w³aœciwoœci œcierne). 4. Œrodek miejsca, gdzie pole kontaktowe elektrody bêdzie stykaæ siê ze skór¹ powinno byæ przetarte gaz¹ z past¹ œciern¹ w celu usuniêcia powierzchniowej warstwy martwego naskórka (abrazja naskórka). Przed przyklejeniem elektrod, nale y gazikiem usun¹æ resztki materia³u œciernego i z³uszczonego naskórka. Dziêki 13
temu znacznie poprawia siê kontakt elektryczny powierzchnie skóry i elektrody, co pozwala uzyskaæ wysok¹ jakoœæ sygna³u. 5. Elektrody nale y przyklejaæ w sposób gwarantuj¹cy ich dobre przyleganie i nie powoduj¹cy wyciskania masy elu elektrolitowego z g¹bki umieszczonej miêdzy skór¹ a metalow¹ czêœci¹ elektrody. 6. Podczas pod³¹czania elektrod nale y zwróciæ uwagê aby czêœci przewodz¹ce elektrod i kabla pacjenta nie styka³y siê ze sob¹ lub z innymi czêœciami metalowymi w tym równie z uziemieniem. 7. Niew³aœciwy stan pod³¹czenia elektrod jest sygnalizowany napisem INOP (w oknie programu steruj¹cego cykloergometrem) 5. 3. Rozmieszczenie elektrod dla badania wysi³kowego Elektrody koñczynowe: RA - czerwona - prawe ramiê, LA - ó³ta - lewe ramiê, LL - zielona - lewa noga, RL - czarna - prawa noga. 14
Elektrody przedsercowe: V1 bia³o-czerwona czwarta przestrzeñ miêdzy ebrowa po prawej stronie mostka, V2 bia³o- ó³ta czwarta przestrzeñ miêdzy ebrowa przy lewym brzegu mostka, V3 bia³o-zielona w po³owie odleg³oœci miêdzy C2 a C4, V4 bia³o-br¹zowa pi¹ta przestrzeñ miêdzy ebrowa w linii œrodkowoobojczykowej lewej, V5 bia³o-czarna w linii prostej od punktu C4 przeprowadzonej prostopadle do lewej przedniej linii pachowej w punkcie przeciê cia z t¹ lini¹, V6 bia³o-fioletowana na tym samym poziomie co C5 ale w linii pachowej œrodkowej lewej. dla rehabilitacji kardiologicznej 1 - elektroda bia³a 2 - elektroda czarna 3 - elektroda br¹zowa 4 - elektroda czerwona 5 - elektroda zielona 15
5. 4. Czyszczenie Cykloergometr powinien byæ czyszczony regularnie. Jeœli jest u ywany czêsto nale y czyœciæ urz¹dzenie codziennie. UWAGA! Przed przyst¹pieniem do czyszczenia nale y upewniæ siê, e zasilanie urz¹dzenia zosta³o wy³¹czone. Urz¹dzenie powinno byæ wycierane miêkk¹, wilgotn¹ œciereczk¹. UWAGA!!! Nie u ywaæ adnych r¹cych lub odka aj¹cych œrodków chemicznych do czyszczenia urz¹dzenia. 5. 5. Serwis Cykloergometr powinien raz do roku zostaæ poddany kontroli stanu technicznego i wielkoœci zadawanych obci¹ eñ. 6. WYPOSA ENIE 1. Kabel sieciowy 1 sztuka 2. Kabel do transmisji danych: KRSG-09 1 sztuka 3. Instrukcja obs³ugi 1 sztuka 4. Karta gwarancyjna 1 sztuka 5. Kabel KEKG 51 1 sztuka 6. Kabel KEKG 52 1 sztuka 7. Elektrody jednorazowe lll510 90 sztuk 8. Kabel RS dla CRG100D 1 sztuka 9. Program AsTER-1 1 sztuka 10. Zasilacz sieciowy TD3966-18/A/2200 1 sztuka 16
7. ZNACZENIE SYMBOLI Istotne uwagi producenta Uwaga zajrzyj do dokumentacji towarzysz¹cej Data produkcji Adres producenta Czêœæ aplikacyjna typu CF odporna na defibrylacje Bezpiecznik Maksymalna liczba identycznych opakowañ, które mog¹ byæ spiêtrzane jedno na drugim, gdzie n jest liczb¹ graniczn¹ Opakowanie transportowe powinno byæ chronione przed wilgoci¹ Wskazuje w³aœciwe pionowe po³o enie opakowania transportowego Zawartoœæ opakowania transportowego jest krucha i dlatego powinno ono byæ ostro nie przemieszczane Zakres temperatur do transportu i magazynowania 17
SPIS TREŒCI Wstêp str. 4 1. Informacje podstawowe str. 5 1.1. Uwagi producenta dotycz¹ce bezpieczeñstwa u ytkowania str. 5 1.2. Korzyœci terapeutyczne stosowania rehabilitacji kardiologicznej u chorych po zawale miêœnia sercowego. str. 6 1.3. Wykorzystanie cykloergometru do rehabilitacji kardiologicznej str. 6 2 Opis cykloergometru CRG-100 str. 7 2. 1. Ogólny opis cykloergometru str. 7 2. 2. Widok cykloergometru str. 7 2. 3. Widok uchwytu kierownicy cykloergometru str. 8 2. 4. Podstawowe parametry techniczno - eksploatacyjne str. 8 2. 5. Producent str. 9 2.5. Oznaczenie str. 9 3. Warunki pracy str. 9 4. Mo liwoœci funkcjonalne str. 9 4. 1. Transport str. 10 4. 2. Przygotowanie do pracy str. 10 5. Obs³uga cykloergometru str. 11 5. 1. U ytkowanie str. 11 5. 2. Przygotowanie pacjenta str. 13 5. 3. Rozmieszczenie elektrod str. 14 5. 4. Czyszczenie str. 16 5. 5. Serwis str. 16 6. Wyposa enie str. 16 7. Znaczenie symboli str. 17 18