Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 68 Senatu UŚ z dnia 26 czerwca 2007 r. Regulamin udostępniania zbiorów w systemie biblioteczno-informacyjnym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach Postanowienia ogólne 1 1. Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oznaczana dalej skrótem BUŚ pełni funkcję biblioteki głównej i wraz z bibliotekami specjalistycznymi tworzy jednolity system biblioteczno informacyjny Uniwersytetu Śląskiego. 2. Niniejszy regulamin określa szczegółowe zasady udostępniania zbiorów we wszystkich bibliotekach systemu biblioteczno-informacyjnego, z zastrzeżeniem ust. 3 3. Zasady korzystania ze zbiorów bibliotek specjalistycznych, zgodne z postanowieniami niniejszego regulaminu, określają odrębnie kierownicy jednostek organizacyjnych, w których znajdują się biblioteki, po zatwierdzeniu ich przez Dyrektora BUŚ. Wykaz bibliotek specjalistycznych znajduje się w załączniku nr 1. 4. Użyte w niniejszym regulaminie określenie Uniwersytet oznacza Uniwersytet Śląski. 2 1. Prawo do korzystania ze zbiorów bibliotek Uniwersytetu mają wszyscy zainteresowani na zasadach określonych w niniejszym Regulaminie. 2. Zbiory biblioteczne udostępnia się w BUŚ oraz w bibliotekach specjalistycznych. Zasoby biblioteczne udostępniane są: 1) na miejscu, 2) poprzez wypożyczenia poza bibliotekę, 3) poprzez wypożyczenia międzybiblioteczne, 4) poprzez sieć komputerową Uniwersytetu. 3. Zasady korzystania z dokumentów elektronicznych określa 7 oraz warunki licencji, o których użytkownicy informowani są odrębnie. 4. Zbiory specjalne: stare druki, rękopisy, zbiory kartograficzne, zbiory graficzne, zbiory audiowizualne i mikroformy udostępnia się na miejscu w wyznaczonych czytelniach. 5. Nie udostępnia się oryginałów dzieł mających swój odpowiednik w postaci dokumentu wtórnego. 1. Biblioteki Uniwersytetu pobierają opłaty za następujące prace i usługi: 3
1) wydanie karty bibliotecznej i jej duplikatu, 2) obsługę konta kaucyjnego, 3) wysyłanie monitów i nieterminowy zwrot wypożyczonych dokumentów, 4) usługi związane z realizacją wypożyczeń międzybibliotecznych, 5) wytwarzanie kopii kserograficznych, cyfrowych oraz wydruków komputerowych, 6) usługi informacyjne zlecone przez instytucje lub osoby prywatne, 7) inne usługi zgodnie z postanowieniem ust. 2. 2. Cennik opłat obowiązujący dla całego systemu biblioteczno-informacyjnego Uniwersytetu ustala Dyrektor BUŚ odrębnym zarządzeniem w uzgodnieniu z Kwestorem. Udostępnianie prezencyjne czytelnie: Udostępnianie zbiorów 1) Udostępnianie prezencyjne odbywa się w czytelniach po pozostawieniu dyżurującemu bibliotekarzowi karty bibliotecznej, legitymacji studenckiej lub innego dokumentu tożsamości oraz wpisaniu się do księgi odwiedzin. Bibliotekarzowi należy zgłosić wniesione ze sobą materiały. 2) W czytelniach korzystać można z księgozbiorów podręcznych, zbiorów magazynowych, dokumentów wypożyczonych z innych bibliotek oraz zasobów elektronicznych. 3) Zamówienie publikacji z magazynu wymaga złożenia zamówienia elektronicznego lub poprawnie i czytelnie wypełnionego rewersu. 4) Z dzieł zamówionych do czytelni korzystać można na jej terenie. Zabrania się sporządzania odbitek kserograficznych druków będących w złym stanie zachowania, bez względu na rok wydania lub dzieł szczególnie wartościowych. Dopuszcza się fotografowanie zbiorów własnym aparatem po uzyskaniu zgody dyżurującego bibliotekarza. 5) W przypadku korzystania z obiektów szczególnie cennych (rękopisy, stare druki), studenci muszą posiadać pisemne skierowanie opiekuna naukowego. Liczbę udostępnianych jednorazowo obiektów określa dyżurujący bibliotekarz. 6) Prace doktorskie udostępniane są na miejscu, a sposób korzystania określają odrębne przepisy. 7) W okresie nasilonego ruchu czytelniczego bibliotekarz ma prawo ograniczyć liczbę jednorazowo realizowanych zamówień. 8) Na życzenie czytelnika bibliotekarz może zatrzymać w czytelni zamówione z magazynów publikacje, jednak nie dłużej niż tydzień. 9) Wykorzystane dokumenty winny być zwrócone dyżurującemu bibliotekarzowi. Nie powinny być samodzielnie włączane do księgozbioru przez czytelnika. 10) Korzystający z czytelń powinni pozostawić w szatni wierzchnią odzież, teczki, większe torby. W czytelniach obowiązuje cisza. Zakazane jest spożywanie posiłków oraz używanie telefonów komórkowych. 4 1. Prawo do wypożyczania zbiorów mają: Udostępnianie na zewnątrz wypożyczalnie 5
1) pracownicy oraz emerytowani pracownicy Uniwersytetu, 2) studenci I i II stopnia studiów, jednolitych studiów magisterskich, doktoranci studiów doktoranckich oraz uczestnicy studiów podyplomowych w Uniwersytecie, 3) w BUŚ na zasadzie wzajemności: studenci I i II stopnia studiów, jednolitych studiów magisterskich, uczestnicy studiów doktoranckich publicznych szkół wyższych; pracownicy naukowi tych uczelni mają prawo wypożyczania książek na podstawie rewersu międzybibliotecznego lub po wpłaceniu kaucji, 4) w BUŚ inne osoby, które ukończyły 18 rok życia na podstawie wpłaconej kaucji. 2. Podstawą otrzymania karty bibliotecznej jest prawidłowo wypełniona i podpisana deklaracja czytelnika, dowód osobisty oraz: 1) dla pracowników Uniwersytetu aktualne zaświadczenie o zatrudnieniu w UŚ, 2) dla studentów oraz doktorantów Uniwersytetu indeks z aktualnym wpisem na rok akademicki, dla uczestników studiów podyplomowych karta słuchacza, 3) dla studentów oraz doktorantów innych uczelni publicznych, o których mowa w ust. 1 pkt 3) indeks z aktualnym wpisem na rok akademicki oraz adnotacją macierzystej biblioteki głównej, 4) dla innych osób dowód wpłaty kaucji. 3. Karta biblioteczna wydawana jest na czas określony: 1) studentom i doktorantom na czas studiów z koniecznością corocznego przedłużania jej ważności na podstawie legitymacji lub indeksu, 2) pracownikom Uniwersytetu na czas zatrudnienia, 3) innym czytelnikom na okres jednego roku z możliwością przedłużenia ważności. 4. Karta biblioteczna jest dokumentem identyfikującym czytelnika. Czytelnik właściciel kart bibliotecznej odpowiada za każde jej użycie. Przy korzystaniu z wypożyczalni czytelnik każdorazowo przedstawia kartę biblioteczną, a na życzenie bibliotekarza dokument tożsamości ze zdjęciem. 5. Czytelnik zobowiązany jest zawiadomić wypożyczalnię o każdorazowej zmianie adresu stałego, zmianie nazwiska lub kierunku studiów. 6. W przypadku zagubienia karty bibliotecznej czytelnik powinien niezwłocznie zawiadomić wypożyczalnię, która wystawi duplikat karty, w terminie jednego tygodnia od daty zgłoszenia zagubienia. Koszty wystawienia duplikatu karty oraz szkody powstałe w wyniku zaniedbania obciążają właściciela karty. 7. Uprawnienia do korzystania z wypożyczalni po uregulowaniu zobowiązań wygasają w momencie: 1) ukończenia lub przerwania studiów, 2) nieprolongowania karty, 3) na życzenie czytelnika, 4) rozwiązania stosunku pracy z Uniwersytetem. 8. Likwidacja konta czytelnika następuje po uregulowaniu zobowiązań wobec bibliotek Uniwersytetu, których adnotacje widnieją w indeksie lub karcie słuchacza. Odnotowanie tego faktu następuje w indeksie lub karcie słuchacza, a w przypadku pracowników na karcie obiegowej. 9. Likwidacja konta kaucyjnego może nastąpić po zwrocie wypożyczonych materiałów i przedstawieniu dowodu wpłaty kaucji. Kaucja nie jest oprocentowana.
10. Dyrektor BUŚ, w porozumieniu z kierownikami bibliotek odrębnym zarządzeniem, określi: 1) szczegółowe zasady dotyczące ilości i okresu wypożyczenia zbiorów bibliotecznych dla wszystkich bibliotek, 2) wspólne rozliczanie kont czytelników dla bibliotek udostępniających zbiory w zintegrowanym systemie bibliotecznym. 11. W przypadku bibliotek stosujących zintegrowany system biblioteczny, wypożyczenia rejestruje się wyłącznie komputerowo na podstawie kodu paskowego książki i karty czytelnika. Po odebraniu książek w wypożyczalni czytelnik winien sprawdzić ich stan oraz zgłosić wszelkie uwagi o ich ewentualnych defektach. Do obowiązku czytelnika należy monitorowanie stanu swojego konta. 12. Czytelnikowi, który nie odebrał w ciągu siedmiu dni zamówionych książek, zostanie zablokowane konto na okres czternastu dni. 13. Poza bibliotekę nie wypożycza się: 1) druków wydanych przed 1950 rokiem, 2) zbiorów specjalnych, dzieł rzadkich i cennych, 3) dzieł znajdujących się w księgozbiorach podręcznych czytelni i pracowni, 4) wydawnictw encyklopedycznych, słowników, bibliografii i innych wydawnictw informacyjnych, 5) materiałów w złym stanie zachowania, 6) dzieł sprowadzanych z innych bibliotek, 7) gazet i czasopism, 8) innych dokumentów, które przeznaczone są wyłącznie do korzystania w czytelniach. 14. Czytelnik może prolongować termin zwrotu pożyczonego dzieła przed jego upływem samodzielnie poprzez system OPAC lub w wypożyczalni. Dzieło można prolongować trzy razy, jeżeli: 1) dla żadnej z wypożyczonych książek nie upłynął termin zwrotu, 2) książka nie została zarezerwowana przez innego czytelnika. 15. W uzasadnionych przypadkach biblioteka może zażądać zwrotu wypożyczonych dzieł przed upływem terminu lub w chwili wypożyczenia zastrzec wcześniejszy termin zwrotu. 16. Całkowitą odpowiedzialność za terminowy zwrot dzieł ponoszą wyłącznie osoby wypożyczające. 17. W przypadku niedotrzymania terminu zwrotu wypożyczonych dzieł pobiera się karę pieniężną w wysokości określonej w zarządzeniu, o którym mowa w 3 ust. 2 niniejszego regulaminu. 18. Uchylanie się od zwrotu dzieł wypożyczonych oraz zaleganie w opłatach pozbawiają czytelnika prawa do korzystania z bibliotek okresowo lub całkowicie, a w ostateczności mogą spowodować wyegzekwowanie zwrotu książek i zapłaty należności na drodze sądowej. 19. Czytelnik, który uszkodził lub zagubił wypożyczone dzieło zobowiązany jest niezwłocznie dostarczyć identyczny egzemplarz. W przypadku, gdy jest to niemożliwe, ustala się inny sposób uregulowania zobowiązań wobec biblioteki. Może to być m.in.: 1) wpłacenie, tytułem ekwiwalentu, kwoty ustalonej przez Dyrektora BUŚ (do pięciokrotnej wartości antykwarycznej dzieła), 2) przekazanie jako ekwiwalentu innych dzieł, którymi biblioteka jest zainteresowana.
20. Z chwilą uregulowania zobowiązań wobec biblioteki, czytelnik nie nabywa prawa własności zniszczonego lub zagubionego dzieła. Wypożyczalnia Międzybiblioteczna 1. Sprowadzanie materiałów z innych bibliotek: 1) Wypożyczalnia Międzybiblioteczna umożliwia korzystanie w celach naukowych i dydaktycznych ze zbiorów innych bibliotek krajowych i zagranicznych. 2) Z Wypożyczalni Międzybibliotecznej mogą korzystać: a) pracownicy oraz emerytowani pracownicy Uniwersytetu, b) studenci Uniwersytetu piszący prace magisterskie, c) doktoranci i słuchacze studiów podyplomowych Uniwersytetu, d) inni doktoranci związani z uczelnią osobą promotora lub mający otwarty przewód doktorski w Uniwersytecie. 6 3) Warunkiem korzystania z Wypożyczalni Międzybibliotecznej jest posiadanie karty bibliotecznej zintegrowanego systemu bibliotecznego, aktywnej w BUŚ. 4) Z bibliotek krajowych sprowadza się materiały, których nie ma w zbiorach bibliotek Uniwersytetu oraz w innych bibliotekach w Katowicach. Z bibliotek zagranicznych materiały, których nie ma w zbiorach bibliotek krajowych. 5) Biblioteka zastrzega sobie prawo decyzji co do rodzaju i liczby wypożyczeń międzybibliotecznych. 6) Magistranci oraz doktoranci zamawiający materiały, które wymagają sprowadzenia z zagranicy, powinni uzyskać pisemne potwierdzenie promotora pracy o konieczności sprowadzenia publikacji. 7) Składane zamówienia powinny zawierać dokładne dane bibliograficzne. 8) Koszty sprowadzenia publikacji ponosi czytelnik. Wysokość opłat oraz sposób ich pobierania ustala Dyrektor BUŚ w uzgodnieniu z Kwestorem. 9) Biblioteka ponosi odpowiedzialność za całość sprowadzonych materiałów, dlatego można z nich korzystać wyłącznie w obrębie biblioteki, w terminie określonym przez bibliotekę wypożyczającą. Wniosek o ewentualne przedłużenie terminu zwrotu czytelnik powinien złożyć w Wypożyczalni Międzybibliotecznej przed jego upływem. 10) Do obowiązków czytelnika należy sprawdzanie, czy jego zamówienie zostało zrealizowane. 11) Czytelnika, który nie zgłosi się po zamówione materiały, biblioteka obciąża pełnymi kosztami związanymi z ich sprowadzeniem. 2. Wypożyczanie zbiorów własnych: 1) BUŚ wypożycza zbiory własne i zbiory bibliotek specjalistycznych innym bibliotekom krajowym i zagranicznym. 2) Wypożyczaniu międzybibliotecznemu nie podlegają zbiory specjalne, wydawnictwa encyklopedyczne, słownikowe, bibliograficzne i inne wydawnictwa informacyjne oraz dzieła z podręcznych księgozbiorów czytelń. W uzasadnionych przypadkach, wymagających indywidualnego rozpatrzenia materiały te mogą zostać wypożyczone. 4) Biblioteka zamawiająca jest zobowiązana do pełnego zabezpieczenia wypożyczanego dzieła oraz odpowiada za jego ewentualne uszkodzenie lub utratę. 5) BUŚ wykonuje odpłatnie kopie artykułów z czasopism lub fragmentów publikacji zgodnie z obowiązującym prawem autorskim oraz wymogami licencji dotyczącymi użytkowania
źródeł elektronicznych. Korzystanie ze stanowisk komputerowych 7 1. Stanowiska komputerowe w sieci bibliotecznej Uniwersytetu zostały zainstalowane w celu udostępniania źródeł informacji niezbędnych do studiów i prowadzenia prac naukowobadawczych, a w szczególności do korzystania z katalogów bibliotecznych, baz danych rozpowszechnianych sieciowo w obrębie Uniwersytetu, naukowych czasopism elektronicznych i naukowych serwisów internetowych. 2. Użytkownicy komputerów zobowiązani są do korzystania z nich zgodnie z ich przeznaczeniem, to znaczy w celach naukowo-badawczych i edukacyjnych. Ograniczenia w korzystaniu ze stanowisk komputerowych określają szczegółowe przepisy wewnętrzne, o których mowa w 1 ust. 3 niniejszego regulaminu. 3. Pierwszeństwo w dostępie do komputerów zlokalizowanych na terenie bibliotek Uniwersytetu Śląskiego mają studenci, doktoranci i pracownicy Uniwersytetu. 4. Dyżurujący bibliotekarz służy pomocą w korzystaniu z zainstalowanych baz danych i czasopism elektronicznych, natomiast nie jest zobowiązany do udzielania pomocy w zakresie używania pozostałych programów i aplikacji. 5. Jeśli użytkownik opuści stanowisko bez zgłoszenia tego faktu dyżurującemu bibliotekarzowi, wówczas stanowisko może zostać udostępnione innemu użytkownikowi bez zabezpieczenia wyszukanych wcześniej danych. 6. Wyszukane materiały można drukować, przegrywać na nośnik elektroniczny stosując się do wymogów prawa autorskiego i licencji danej bazy lub czasopisma. Za wydruki i przegrywanie na nośniki optyczne pobierane są opłaty zgodne z zarządzeniem, o którym mowa w 3 ust 2 niniejszego regulaminu. 7. Czas dostępu nie jest limitowany, ale w uzasadnionych przypadkach bibliotekarz może poprosić o wcześniejsze zakończenie pracy. 8. U dyżurującego bibliotekarza można dokonać rezerwacji stanowiska komputerowego osobiście lub telefonicznie. 9. Wszelkie uszkodzenia lub nieprawidłowości w pracy komputerów należy zgłaszać natychmiast dyżurującemu bibliotekarzowi. 10. Specjalnie dostosowane stanowiska komputerowe udostępniane są osobom niewidomym i niedowidzącym na podstawie upoważnienia wydanego przez Konsultanta ds. Osób Niepełnosprawnych w Uniwersytecie. 11. Stanowiska komputerowe są monitorowane. W przypadku stwierdzenia naruszenia obowiązujących zasad dyżurujący bibliotekarz lub administrator sieci ma prawo do natychmiastowego przerwania sesji użytkownika. 12. Czytelnik jest zobowiązany zakończyć sesję przed czasem zamknięcia biblioteki (czytelni).
Postanowienia końcowe 1. Nieprzestrzeganie niniejszego Regulaminu powoduje utratę lub ograniczenie praw do korzystania ze zbiorów. 2. Rozstrzyganie spraw nieuregulowanych postanowieniami niniejszego Regulaminu należy do kompetencji Dyrektora BUŚ. 3. Czas otwarcia poszczególnych bibliotek w Uniwersytecie podaje się do wiadomości czytelników. O czasowym zawieszeniu lub ograniczeniu działalności usługowej bibliotek Uniwersytetu uprzedza się stosownym komunikatem. 4. Uwagi i wnioski dotyczące działalności bibliotek można zgłaszać kierownikom jednostek organizacyjnych, w których działają biblioteki lub Dyrektorowi BUŚ. 8 Załącznik nr 1 do Regulaminu udostępniania zbiorów w systemie biblioteczno- informacyjnym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach W Y K A Z B I B L I O T E K S P E C J A L I S T Y C Z N Y C H KATOWICE 1. BIBLIOTEKA WYDZIAŁU BIOLOGII I OCHRONY ŚRODOWISKA 40-032 Katowice, ul. Jagiellońska 28 bibwbios@bg.us.edu.pl 2. BIBLIOTEKA WYDZIAŁU NAUK SPOŁECZNYCH 40-007 Katowice, ul. Bankowa 11 bibwns@saba.wns.us.edu.pl 3. BIBLIOTEKA WYDZIAŁU PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII 40-126 Katowice, ul. M. GraŜyńskiego 53 4. BIBLIOTEKA WYDZIAŁU PRAWA I ADMINISTRACJI 40-007 Katowice, ul. Bankowa 11b bprgbur@bg.us.edu.pl 5. BIBLIOTEKA TEOLOGICZNA
40-042 Katowice, ul. Wita Stwosza 17 biblioteka@wtl.us.edu.pl 6. BIBLIOTEKA INSTYTUTU FIZYKI 40-007 Katowice, ul. Uniwersytecka 4 bif@us.edu.pl 7. BIBLIOTEKA WYDZIAŁU FILOLOGICZNEGO W KATOWICACH 40-032 Katowice, pl. Sejmu Śląskiego 1 8. BIBLIOTEKA WYDZIAŁU RADIA I TELEWIZJI 40-955 Katowice, ul. Bytkowska 1b 9. BIBLIOTEKA MIĘDZYNARODOWEJ SZKOŁY NAUK POLITYCZNYCH 40-007 Katowice, ul. Bankowa 11 10. BIBLIOTEKA STUDIUM PRAKTYCZNEJ NAUKI JĘZYKÓW OBCYCH 40-006 Katowice, ul. Szkolna 7 SOSNOWIEC 11. BIBLIOTEKA WYDZIAŁU INFORMATYKI I NAUKI O MATERIAŁACH 41-200 Sosnowiec, ul. Będzińska 60 bwt@us.edu.pl 12. BIBLIOTEKA WYDZIAŁU NAUK O ZIEMI 41-200 Sosnowiec, ul. Będzińska 60 13.BIBLIOTEKA WYDZIAŁU FILOLOGICZNEGO W SOSNOWCU 41-200 Sosnowiec ul. śytnia 10 14. BIBLIOTEKA KOLEGIUM JĘZYKA BIZNESU /w likwidacji/ 41-200 Sosnowiec, ul. Kościelna 11 15. BIBLIOTEKA SZKOŁY ZARZĄDZANIA CHORZÓW 41-500 Chorzów, ul. 75. Pułku Piechoty 1 RYBNIK 16. BIBLIOTEKA OŚRODKA DYDAKTYCZNEGO W RYBNIKU 44-200 Rybnik, ul. Rudzka 13