KARTA CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ Data aktualizacji: 06.05.2013 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA. 1.1. Identyfikacja substancji Nazwa handlowa PERTLENON Nazwa chemiczna Nadtlenku wodoru addukt z mocznikiem Wzór sumaryczny CH 6N 2O 3 Wzór strukturalny Nr CAS: 124-43-6 Nr WE 204-701-4 1.2. Zastosowanie substancji Nadtlenku wodoru addukt z mocznikiem jest stosowany do jako utleniacz oraz wybielacz. 1.3. Identyfikacja sprzedawcy Nazwa Envolab Daniel Strzyż Adres ul. Częstochowska 47/2, 45-425 Opole Nr telefonu +48 600429117 1.3.1. Osoba odpowiedzialna za wprowadzenie substancji do obrotu i kartę charakterystyki Daniel Strzyż Nr telefonu: +48 600429117 email: envolab@envolab.pl 1.4. Telefon alarmowy Nr telefonu: +48 600429117 (czynny całą dobę) 2. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ 2.1. Klasyfikacja wg Dyrektywy 67/548/EWG Kontakt z materiałami zapalnymi może spowodować pożar. Powoduje oparzenia. 2.2. Klasyfikacja wg Rozporządzenia (WE) 1272/2008 [UE-GHS/CLP] Substancje stałe utleniające (Kategoria 3) Działanie żrące na skórę (Kategoria 1B) 2.3. Elementy etykiety Oznakowanie zgodnie z Rozporządzeniem (WE) nr 1272/2008 [CLP] Piktogram Hasło ostrzegawcze Niebezpieczeństwo Zwrot(-y) określający/-e rodzaj zagrożenia H272 Może intensyfikować pożar; utleniacz. H314 Powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu.
Zwrot(-y) określający/-e środki ostrożności P220 Trzymać/przechowywać z dala od odzieży/materiałów zapalnych. P280 Stosować rękawice ochronne/ odzież ochronną/ ochronę oczu/ ochronę twarzy. P305 + P351 + P338 W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO OCZU: Ostrożnie płukać wodą przez kilka minut. Wyjąć soczewki kontaktowe, jeżeli są i można je łatwo usunąć. Nadal płukać. P310 Natychmiast skontaktować się z OŚRODKIEM ZATRUĆ lub lekarzem. Uzupełniające zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia: żaden Zgodnie z Dyrektywą 67/548/EWG i poprawkami. Piktogram: Zwrot(y) R R8 Kontakt z materiałami zapalnymi może spowodować pożar. R34 Powoduje oparzenia. Zwrot(y) S S17 Nie przechowywać razem z materiałami zapalnymi. S26 Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza. S36/37/39 Nosić odpowiednią odzież ochronną, odpowiednie rękawice ochronne i okulary lub ochronę twarzy. S45 W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę. 3. SKŁAD / INFORMACJA O SKŁADNIKACH Nazwa substancji Stężenie [%] Numer CAS Numer WE Klasyfikacja Nadtleneku wodoru addukt z mocznikiem 99,5 124-43-6 204-701-4 O, C, R8, R34 H272, H314, 4. PIERWSZA POMOC 4.1. Opis środków pierwszej pomocy Porady ogólne Zasięgnąć porady medycznej. Przedstawić lekarzowi dołączoną Kartę Charakterystyki Substancji Niebezpiecznej. W przypadku wdychania Jeżeli osoba poszkodowana oddycha, przenieść na świeże powietrze. Jeżeli osoba poszkodowana nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie. Zasięgnąć porady medycznej. W przypadku kontaktu ze skórą Natychmiast zdjąć skażone obuwie i ubranie. Zmyć mydłem i dużą ilością wody. Zasięgnąć porady medycznej. W przypadku kontaktu z oczami Przemywać dokładnie dużą ilością wody przynajmniej przez 15 minut i skonsultować się z lekarzem. W przypadku połknięcia NIE prowokować wymiotów. Nieprzytomnej osobie nigdy nie podawać nic doustnie. Wypłukać usta wodą. Zasięgnąć porady medycznej. 4.2. Najważniejsze ostre i opóźnione objawy oraz skutki narażenia Materiał działa skrajnie niszcząco na tkankę błon śluzowych i górnych dróg oddechowych, oczy i skórę., kaszel, skrócenie oddech, ból głowy, mdłości. 2
4.3. Wskazania dotyczące wszelkiej natychmiastowej pomocy lekarskiej i szczególnego postępowania z poszkodowanym Brak dostępnych danych. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU 5.1. Środki gaśnicze Odpowiednie środki gaśnicze: Stosować zraszanie wodą, piany alkoholoodporne, suche chemikalia lub dwutlenek węgla. 5.2. Szczególne zagrożenia związane z substancją lub mieszaniną Tlenki węgla, tlenki azotu (NOx). 5.3. Informacje dla straży pożarnej W razie konieczności w trakcie akcji gaśniczej założyć aparat oddechowy z zamkniętym obiegiem. 5.4. Dalsze informacje Dla chłodzenia nieotwartych pojemników można użyć natrysku wodnego. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA 6.1. Indywidualne środki ostrożności, wyposażenie ochronne i procedury w sytuacjach awaryjnych Użyć środków ochrony osobistej. Unikać tworzenia się pyłu. Unikać wdychania par/mgły/gazu. Zapewnić wystarczającą wentylację. Ewakuować załogę w bezpieczne miejsce. Unikać wdychania pyłu. 6.2. Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska Nie dopuścić do przedostania się do kanalizacji. 6.3. Metody i materiały zapobiegające rozprzestrzenianiu się skażenia i służące do usuwania skażenia Zamieść i zebrać łopatą. Zebrać wyciek elektrobezpiecznym urządzeniem ssącym lub zmieść na mokro i umieścić w zbiorniku do utylizacji zgodnie z lokalnymi/krajowymi przepisami (patrz w sekcji 13). Przechować w odpowiednich, zamkniętych pojemnikach do czasu usunięcia. 6.4. Odniesienia do innych sekcji Usuwanie - patrz Sekcja 13. 7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE 7.1. Środki ostrożności dotyczące bezpiecznego postępowania Unikać tworzenia pyłu i aerozolu. Zapewnić odpowiedni wyciąg wentylacyjny w miejscu tworzenia się pyłu. Nie przechowywać w pobliżu źródeł zapłonu - nie palić tytoniu. Przechowywać z dala od ciepła i źródeł zapłonu. 7.2. Warunki bezpiecznego magazynowania, łącznie z informacjami dotyczącymi wszelkich wzajemnych niezgodności Przechowywać w chłodnym miejscu. Przechowywać pojemnik dokładnie zamknięty w suchym i dobrze wentylowanym miejscu. Substancja wrażliwa na powietrze, światło i wilgoć. Przechowywać w atmosferze gazu obojętnego. 7.3. Szczególne zastosowanie(-a) końcowe Brak dostępnych danych. 8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ 8.1. Najwyższe dopuszczalne stężenia nadtlenku wodoru NDS 1,5 mg/m 3 NDSCh 4 mg/m 3 NDSP nieustalone Ostre działanie miejscowe Działanie na drogi oddechowe DNEL: 3 mg/m³ Długotrwałe działanie miejscowe Działanie na drogi oddechowe DNEL: 1,4 mg/m³ 3
PNEC Słodka woda: 0,0126 mg/l Słona woda: 0,0126 mg/l Woda, sporadyczne uwolnienia: 0,0138 mg/l Słodka woda, osad: 0,047 mg/kg osadu Słona woda, osad: 0,047 mg/kg osadu Gleba: 0,0023 mg/kg gleby Oczyszczalnia ścieków: 4,66 mg/l 8.2. Sprzęt ochrony osobistej Ochrona oczu lub twarzy Szczelne gogle. Osłona twarzy (minimum 20 cm). Do ochrony oczu stosować sprzęt atestowany zgodnie z odpowiednimi normami takimi jak NIOSH (USA) lub EN 166 (WE). Ochrona skóry Pracować z tym produktem stosując rękawice. Rękawice powinny zostać poddane przeglądowi przed użyciem. Stosować właściwą technikę usuwania rękawic (bez dotykania zewnętrznej powierzchni rękawicy) aby uniknąć kontaktu skóry z tym produktem. Usuwanie zanieczyszczonych rękawic po użyciu zgodnie z odpowiednimi przepisami i dobrą praktyką laboratoryjną. Umyć i wysuszyć ręce. Wybrane rękawice ochronne muszą spełniać specyfikację dyrektywy 89/686/EWG i normy pochodnej EN 374. Pełny kontakt Materiał: Kauczuk nitrylowy Minimalna grubość: 0,11 mm Czas przełomu: 480 min Ochrona przeciw bryzgowa Materiał: Kauczuk nitrylowy Minimalna grubość: 0,11 mm Czas przełomu: 480 min Przy zastosowaniu w roztworze lub po zmieszaniu z innymi substancjami i w innych warunkach różniących się od podanych w EN 374, skontaktować się z dostawcą rękawic dopuszczonych w UE. To zalecenie jest jedynie wskazówką i musi zostać zweryfikowane przez specjalistę z zakresu BHP zaznajomionego z konkretnym, spodziewanym użycia przez klienta. Nie należy tego interpretować, jako propozycji zatwierdzenia konkretnego scenariusza użycia. Ochrona ciała Kompletny ubiór zabezpieczający przeciwko chemikaliom, Rodzaj wyposażenia ochronnego musi być dobrany odpowiednio do stężenia i ilości niebezpiecznej substancji w konkretnym środowisku pracy. Ochrona dróg oddechowych Tam gdzie zgodnie z oceną ryzyka zalecane jest stosowanie maski oczyszczającej powietrze używać maski na całą twarz z wkładami typu "multi-purpose combination" (USA) lub typu ABEK (EN 14387) jako dodatkowego zabezpieczenia, oprócz pomiarów kontrolnych. Jeśli maska jest jedynym zabezpieczeniem używać maski na całą twarz z doprowadzeniem powietrza. Używać maski testowanej i odpowiadającej odpowiednim normom. 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE I CHEMICZNE Wygląd Zapach Próg zapachu ph Brak danych Temperatura topnienia / krzepnięcia Temperatura wrzenia / Zakres temperatur wrzenia Temperatura zapłonu Szybkość parowania Palność Dolna/górna granica wybuchowości krystaliczny biały proszek brak nie dotyczy 90-93 C Prężność par 31,1 hpa w 30 C Gęstość par względem powietrza Gęstość względna 1,390 g/cm 3 w 20 C Rozpuszczalność w wodzie 630g/l w 30 C Log KO/W Temperatura samozapłonu 4
Temperatura rozkładu Lepkość Właściwości wybuchowe PERTLENON Właściwości utleniające utleniacz kategoria 3 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ 10.1. Reaktywność Produktami reakcji rozkładu nadtlenku wodoru są woda i tlen. Podczas reakcji rozkładu wydziela się ciepło. Nadtlenek wodoru ma silne własności utleniające. 1% roztwór nadtlenku wodoru jest równoważny 3,3% objętościowym tlenu, tj. 1 cm 3 roztworu 3% uwalnia 10 cm 3 tlenu. 10.2. Stabilność chemiczna Substancja niestabilna, posiadająca wysoką zdolność do rozkładu szczególnie pod wpływem zanieczyszczeń katalitycznych lub podwyższonej temperatury. Konieczne jest stosowanie stabilizatorów. W warunkach odpowiedniego magazynowania i przechowywania ubytek ze stężenia wskutek rozkładu szacuje się na 1% /rok. Nadtlenek wodoru jest trwalszy w roztworach kwaśnych niż zasadowych. 10.3. Możliwość występowania niebezpiecznych reakcji Reakcja rozkładu nadtlenku wodoru w obecności katalizatorów może przebiegać wybuchowo. 10.4. Warunki, których należy unikać Unikać działania podwyższonej temperatury, bezpośredniego działania promieni słonecznych, gorących powierzchni, otwartego ognia. 10.5. Materiały niezgodne Katalizatorami reakcji rozkładu są metale (np. żelazo, miedź, chrom, mangan, platyna, srebro), ich sole, węgiel drzewny, kurz z powietrza, środki redukujące, substancje organiczne (zwłaszcza o strukturze włóknistej), substancje alkaliczne. Szczególnie wysoką aktywność wykazują niektóre enzymy (katalaza, peroksydazy). 10.6. Niebezpieczne produkty rozkładu Podczas reakcji rozkładu wydziela się tlen oraz ciepło. 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE 11.1. Informacje dotyczące skutków toksykologicznych Toksyczność ostra Nazwa składnika Droga podania Gatunek Rezultat Nadtlenek wodoru Inhalacja (30 min) Szczur LC50 > 170 mg/m 3 Połknięcie Szczur LD50 > 1026 mg/kg Kontakt ze skórą Królik LD50 > 2000 mg/kg Działanie żrące / drażniące na skórę Poważne uszkodzenie oczu / działanie drażniące na oczy Działanie uczulające Działanie mutagenne Działanie rakotwórcze Działanie embriotoksyczne 5 Powoduje poważne oparzenia skóry. Powoduje poważne uszkodzenia oczu. Według dostępnych informacji nadtlenek wodoru nie wykazuje działania uczulającego. Według dostępnych informacji nadtlenek wodoru nie wykazuje działania mutagennego. Według dostępnych informacji nadtlenek wodoru nie wykazuje działania rakotwórczego. Według dostępnych informacji nadtlenek wodoru nie wykazuje szkodliwego działania na rozrodczość. Działanie toksyczne na narządy docelowe narażenie jednorazowe Może powodować podrażnienie dróg oddechowych. Wywołuje ciężkie uszkodzenie żołądka, krwawienia z przewodu pokarmowego. Uwalniający się tlen może powodować pęknięcia jelit lub też wchłaniając się do układu naczyniowego być przyczyną zatorów powietrznych. Działanie toksyczne na narządy docelowe narażenie powtarzane Nie zaobserwowano działania toksycznego na narządy docelowe przy narażeniu powtarzanym. Zagrożenia spowodowane aspiracją Według dostępnych informacji nadtlenek wodoru nie wykazuje działania szkodliwego w następstwie aspiracji. Objawy związane z właściwościami fizycznymi, chemicznymi i toksykologicznymi Inhalacja Wdychanie oparów lub mgieł nadtlenku wodoru powoduje podrażnienie dróg oddechowych, błon śluzowych, co może doprowadzić do przewlekłego zapalenia oskrzeli. Połknięcie Po dostaniu się do przewodu pokarmowego wywołuje ciężkie uszkodzenie żołądka, krwawienia z przewodu pokarmowego.
Uwalniający się tlen może powodować pęknięcia jelit lub też wchłaniając się do układu naczyniowego być przyczyną zatorów powietrznych. Kontakt ze skórą Powoduje oparzenia skóry, występowanie białych plam, egzem, pęcherzy, ran. Kontakt z oczami Powoduje oparzenia błon śluzowych oczu. Opóźnione, bezpośrednie oraz przewlekłe skutki krótko- i długotrwałego narażenia Ostre zatrucia powodują mniej lub bardziej rozległe uszkodzenie tkanek na skutek oparzenia chemicznego i wywołują liczne skutki ogólnoustrojowe w postaci zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej, gospodarki wodnoelektrolitowej, powodują zmniejszenie stężenia białka w surowicy krwi, przy dużej utracie krwi mogą wystąpić objawy ciężkiego wstrząsu. 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE 12.1. Toksyczność Toksyczność ostra: Nazwa składnika Organizm Rezultat Nadtlenek wodoru Ryby Słodkowodne LC50: 16,4 mg/l (24h) Bezkręgowce wodne EC50: 2,4 mg/l (48h) Toksyczność przewlekła: Nazwa składnika Organizm Rezultat Nadtlenek wodoru Bezkręgowce wodne NOEC: 0,63 mg/l Hamowanie wzrostu glonów: Nazwa składnika Organizm Rezultat Nadtlenek wodoru Algi NOEC: 0,63 mg/l Toksyczność dla mikroorganizmów: Nazwa składnika Organizm Rezultat Nadtlenek wodoru Mikroorganizmy EC50: 466 mg/l 12.2. Trwałość i zdolność do rozkładu Nadtlenek wodoru jest substancją łatwo biodegradowalną. W powietrzu ulega fotodegradacji. Okres półtrwania nadtlenku w powietrzu wynosi ok. 24h. 12.3. Zdolność do bioakumulacji Produkt nie będzie ulegał bioakumulacji. 12.4. Mobilność w glebie W oparciu o własności fizykochemiczne (wysoka polarność i bardzo dobra rozpuszczalność w wodzie) przewiduje się, że produkt będzie wykazywał wysoką mobilność w glebie. 12.5. Wyniki oceny właściwości PBT i vpvb Ocena właściwości PBT i vpvb nie dotyczy substancji nieorganicznych. 12.6. Inne szkodliwe skutki działania Nadtlenek wodoru nie został wymieniony w Rozporządzeniu WE nr 1005/2009 jako substancja wykazująca działanie zubożające warstwę ozonową. W przypadku dostania się dużych ilości substancji do zbiorników wodnych może nastąpić szkodliwe oddziaływanie na ryby i organizmy wodne. 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI 13.1. Metody unieszkodliwiania odpadów Metody unieszkodliwiania odpadu Niebezpieczeństwa związane z przypadkowym rozlaniem lub wyciekiem nadtlenku wodoru mogą zostać wyeliminowane poprzez spłukanie dużą ilością wody. Rozcieńczyć wodą do zaniku widocznej reakcji rozkładu (intensywne tworzenie pęcherzy gazowych). Metody unieszkodliwiania opakowań Nie zrzucać do środowiska opakowań z pozostałością produktu. Opakowania jednorazowego użytku przekazać wyspecjalizowanym firmom posiadającym zezwolenie na gospodarkę odpadami. Kod odpadu 16 09 03* Nadtlenki (np. nadtlenek wodoru). Specjalne środki ostrożności Patrz punkt 7 karty charakterystyki. Przepisy prawne Postępować zgodnie z wymaganiami: - Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. nr 62, poz. 628 z późniejszymi zmianami) - Ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. nr 63, poz.638 z późniejszymi zmianami). 6
14. INFORMACJE O TRANSPORCIE 14.1. Numer UN (numer ONZ) 2014 14.2. Prawidłowa nazwa przewozowa UN Nadtlenek wodoru, roztwór wodny 14.3. Klasa (-y) zagrożenia w transporcie 5.1 14.4. Grupa pakowania II 14.5. Zagrożenia dla środowiska Patrz. pkt. 12 14.6. Szczególne środki ostrożności dla użytkowników Nie dotyczy 14.7. Transport luzem zgodnie z załącznikiem II do konwencji MARPOL 73/78 i kodeksem IBC Nazwa produktu Nie dotyczy Rodzaj statku Nie dotyczy Kategoria zanieczyszczenia Nie dotyczy 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH 15.1. Przepisy prawne dotyczące bezpieczeństwa, ochrony zdrowia i środowiska specyficzne dla substancji lub mieszaniny zezwolenia Produkt nie wymaga zezwolenia zgodnie z załącznikiem XIV rozporządzenia WE nr 1907/2006. Ograniczenia zastosowania Względem produktu nie zostały zastosowane żadne ograniczenia zgodnie z załącznikiem XVII rozporządzenia WE nr 1907/2006. Inne przepisy UE Nadtlenek wodoru o stężeniu powyżej 50% jest klasyfikowany jako substancja utleniająca i w związku z tym podlega wymaganiom dyrektywy Rady 96/82/WE z dnia 9 grudnia 1996 r. w sprawie kontroli niebezpieczeństwa poważnych awarii związanych z substancjami niebezpiecznymi (tzw. Seveso II). Nadtlenek wodoru wykorzystywany jako substancja czynna w produktach biobójczych, podlega wymaganiom dyrektywy 98/8/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998 r. dotyczącej wprowadzania do obrotu produktów biobójczych. 15.2. Ocena bezpieczeństwa chemicznego Dla nadtlenku wodoru opracowane zostały scenariusze narażenia. 16. INNE INFORMACJE Wyjaśnienie skrótów i akronimów: Numer Indeksowy Numer indeksowy oznacza numer nadany substancji wg części III załącznika VI rozporządzenia (WE) nr 1272/2008 lub numer nadany w wykazie klasyfikacji i oznakowania Numer WE - oznacza numer EINECS lub ELINCS Numer CAS - to oznaczenie numeryczne przypisane substancji chemicznej przez amerykańską organizację Chemical Abstracts Service DNEL - pochodny poziom dawkowania (stężenie), przy którym nie obserwuje się szkodliwych zmian [mg/kg, mg/l] PNEC - przewidywane stężenie niepowodujące zmian w środowisku [mg/kg, mg/l] NOEC najwyższa dawka lub stężenie substancji toksycznej, przy których nie obserwuje się niekorzystnego efektu jej działania LC50 - stężenie związku we wdychanym powietrzu, które powoduje śmierć 50% określonego gatunku zwierząt po określonym czasie wdychania [mg/l] LD50 - dawka substancji toksycznej, obliczana w miligramach na kilogram masy ciała, potrzebna do uśmiercenia 50% badanej populacji [mg/kg] Log KO/W - wartość logarytmu współczynnika podziału oktanol-woda 7
Najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS) - wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń. Najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe (NDSCh) - wartość średnia stężenia, które nie powinno spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli występuje w środowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż 2 razy w czasie zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż 1 godzina. Najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe (NDSP) - wartość stężenia, która ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia pracownika nie może być w środowisku pracy przekroczona w żadnym momencie. 8