PIELĘGNACJA URODY ZDROWA SKÓRA

PIELĘGNACJA URODY ZDROWA SKÓRA Pielęgnacja profesjonalna i codzienna mgr Dorota Witkowska 1

SKÓRA budowa mgr Dorota Witkowska 2

SKÓRA funkcje mgr Dorota Witkowska 3

NASKÓREK mgr Dorota Witkowska 4

STARZENIE SIĘ ORGANIZMU 4 atrybuty materii ożywionej: Metabolizm Autoodnowa (osobnicza - naprawcza, gatunkowa rozrodcza) Zdolności adaptacyjne Starzenie się mgr Dorota Witkowska 5

STARZENIE SKÓRY Postępujące w czasie obniżanie odporności na wewnętrzne i zewnętrzne czynniki biologiczne, chemiczne i fizyczne. Obniżona odpowiedź polega na spowolnieniu procesów życiowych oraz przewadze procesów degradacji nad odnową mgr Dorota Witkowska 6

Endogenne genetycznie zaprogramowane zmiany, niedobory hormonalne (estrogeny, hormony podwzgórza) Egzogenne wpływ czynników zewnętrznych (promieniowanie, dieta, stres, palenie tytoniu) mgr Dorota Witkowska 7

ENDOGENNE - wewnątrzpochodne Genetycznie zaprogramowane zmiany w skórze Spadek żeńskich hormonów w okresie menopauzy Utlenianie lipidów błon komórkowych Spowolnienie i zaburzenie w tworzeniu NMF Zanik warstwy rogowej i podstawnej naskórka Zmniejszenie ilości i aktywności melanocytów Osłabienie funkcji obronnych skóry nowotwory! Osłabienie funkcji fibroblastów mniej kolagenu i elastyny mgr Dorota Witkowska 8

EGZOGENNE - zewnątrzpochodne Starzenie zewnątrzpochodne - photoaging czyli starzenie słoneczne = przedwczesne starzenie premature aging = przyspieszone accelerated aging. Starzenie się skóry pod wpływem UV - proces stopniowego bliznowacenia, nasilany przez inne poza UV czynniki środowiskowe jak dym tytoniowy, zanieczyszczenie powietrza, brak snu, stres, niewłaściwa dieta czy czynniki hormonalne mgr Dorota Witkowska 9

Pogrubienie naskórka szorstkość, łuszczenie Zanik żywych warstw naskórka ścieńczenie skóry, zmarszczki Przebarwienia i odbarwienia skóry Zanik włókien kolagenowych i elastynowych skóry Nowotwory Rozszerzone pory, zaskórniki Suchość, wrażliwość, cienki płaszcz hydrolipidowy, skłonność do podrażnień mgr Dorota Witkowska 10

Jakie są przyczyny zmarszczek? ruchy mięśni twarzy szkodliwe działanie UV nieprawidłowe ułożenie skóry podczas snu starzenie się mgr Dorota Witkowska 11

rodzaje zmarszczek: zmarszczki poziome związane są z mimiką twarzy, nazywane zmarszczkami mimicznymi, lwia zmarszczka długa pojedyncza zmarszczka między brwiami (w przypadku niektórych osób występują dwie lub trzy takie zmarszczki), kurze łapki zmarszczki wokół oka, powstają w wyniku bogatej mimiki twarzy, z wiekiem pogłębiają się fałdy nosowo-wargowe pojawiają się już u młodych osób, biegną od nosa do kącików ust, zmarszczki palacza pionowe bruzdy na górnej wardze (występują nie tylko u palaczy), fałdy marionetki pionowe zmarszczki biegnące od kącików ust do dołu. mgr Dorota Witkowska 12

Rodzaje zmarszczek ze względu na przyczynę powstania Zmarszczki mimiczne powstają wskutek regularnych ruchów mięśni twarzy zmarszczki posłoneczne przyczyną powstawania są promienie ultrafioletowe, które jednak można blokować, stosując kremy z filtrami i unikając opalania w solarium zmarszczki grawitacyjne to skutek naturalnego procesu starzenia, który można opóźnić poprzez odpowiednie nawilżanie skóry twarzy oraz regularne stosowanie masaży mgr Dorota Witkowska 13

Rodzaje zmarszczek a sposoby ich usuwania: zmarszczki poziome (zmarszczki mimiczne) wstrzykiwanie botoksu lwia zmarszczka botoks i kwas hialuronowy, Kurze łapki wstrzykiwanie botoksu, zmarszczki palacza wypełnienie kwasem hialuronowym. fałdy marionetki wypełnienie kwasem hialuronowym mgr Dorota Witkowska 14

mgr Dorota Witkowska 15

WOLNE RODNIKI!!!!!! mgr Dorota Witkowska 16

mgr Dorota Witkowska 17

NOWOTWORY SKÓRY Jeśli policzymy raka i czerniaka skóry łącznie, to zachorowania na nie w Polsce zajmują 2 miejsce po raku sutka u kobiet i 3 miejsce po raku płuca i prostaty u mężczyzn.

TYPY NOWOTWORÓW SKÓRY Najczęstszymi nowotworami skóry są: 1. Rak podstawnokomórkowe 2. Rak płaskonabłonkowe 3. Czerniak skóry

RAK PODSTAWNOKOMÓRKOWY Głównie w miejscach narażonych na działanie promieniowania UV: twarz, dekolt, plecy, ramiona. Wcześnie rozpoznany rak podstawnokomórkowy jest praktycznie w 100% wyleczalny. Leczenie jest głównie chirurgiczne W mniej zaawansowanych przypadkach można wykonać krioterapię lub uzyskać wyleczenia po zastosowaniu odpowiednich preparatów (maści).

RAK PŁASKONABŁONKOWY niezwykle często rozwija się w obrębie zmian skórnych nazywanych rogowaceniem słonecznym Rak o znacznym potencjale złośliwości. Nawet przy niewielkim zaawansowaniu mogą wystąpić przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych lub odległe np. do płuc czy też narządów jamy brzusznej. Leczenie nowotworu głównie chirurgiczne. W przypadkach bardzo zaawansowanych radioterapia i/lub chemioterapia. Przebieg w przypadku zmian zaawansowanych jest niekorzystny.

CZERNIAK Jest nowotworem o największym potencjale przyrostu nowych zachorowań na świecie (dotyczy to głównie rasy białej). Dynamiczny przyrost zachorowań na świecie wiąże się z ekspozycją na promieniowanie UV (słońce, solaria). Czerniaki występują najczęściej u pacjentów w wieku 45-55 lat. Niestety notowane są także u dzieci. Ostatnio stwierdza się niepokojący wzrost zachorowań i zgonów u osób w wieku lat 70+

Jest to niezwykle agresywny nowotwór. około 50% osób ma szansę na wieloletnie przeżycia jeśli ognisko pierwotne czerniaka skóry nacieka skórę na głębokość około 4 mm. w przypadku raka sutka o wielkości nowotworu 2 cm wieloletnie przeżycia oscylują wokół 85-90%. Jeśli wystąpią przerzuty czerniaka skóry niestety tylko 25% chorych przeżyje 1 rok. Jedynym praktycznie sposobem leczenia jest leczenie chirurgiczne. Tylko w przypadkach bardzo zaawansowanych stosuje się chemioterapie i radioterapię, niestety z ograniczonym efektem

O podejrzeniu czerniaka decyduje kilka kryteriów charakteryzujących znamię barwnikowe. Pierwsze to asymetria. Symetria względem dwóch osi przecinających się w jednym punkcie. Drugie kryterium to nieregularny brzeg. Jeśli znamię ma nieregularne brzegi z wypustkami również powinno wzbudzić nasze podejrzenie. Kolejne to występowanie kolorów: białego, czerwonego, niebieskiego, jasnobrązowego, ciemnobrązowego, czarnego. Dzisiaj znane są także czerniaki bezbarwne.

Niepokojące powinny być z reguły zmiany o wielkości powyżej 6 mm i te powinny być zbadane przez lekarza. Wyniesienie zmiany barwnikowej ponad powszechnie skóry również powinno nas niepokoić. Do cech, sugerujących proces nowotworowy mogą należeć również: świąd, sączenie, krwawienie oraz cechy stanu zapalnego. Czerniak nie musi występować jedynie na skórze. Może pojawić się wszędzie tam gdzie występują komórki barwnikowe melanocyty czyli m.in. oko, macierz paznokcia, błony śluzowe jamy ustnej i

Osoby o podwyższonym ryzyku zachorowania na nowotwory skóry to takie, które: wcześniej chorowały na nowotwory skóry lub te nowotwory wystąpiły u nich w rodzinach, maja dużą liczbę znamion skórnych, mają wrażliwy typ skóry na promieniowanie UV, przebyły oparzenie słoneczne, szczególnie w dzieciństwie, przebywają rekreacyjnie dużo czasu na zewnątrz, nie chroniąc skóry przed promieniowaniem UV, opalają się (na plaży lub w solarium), pracują na wolnym powietrzu.

Osoby o podwyższonym ryzyku zachorowania na nowotwory skóry to takie, które: wcześniej chorowały na nowotwory skóry lub te nowotwory wystąpiły u nich w rodzinach, maja dużą liczbę znamion skórnych, mają wrażliwy typ skóry na promieniowanie UV, przebyły oparzenie słoneczne, szczególnie w dzieciństwie, przebywają rekreacyjnie dużo czasu na zewnątrz, nie chroniąc skóry przed promieniowaniem UV, opalają się (na plaży lub w solarium), pracują na wolnym powietrzu.

Należy dokonywać samokontroli skórę raz na 2-3 miesiące w przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów zgłaszać się do specjalistów. W przypadku podejrzenia nowotworu skóry należy zgłosić się do dermatologa lub chirurga onkologa. Specjaliści ci po dokładnym zbadaniu całej skóry z użyciem dermatoskopu zdecydują o dalszym postępowaniu: wycięciu całej zmiany, biopsji (tzn. pobraniu fragmentu zmiany) lub obserwacji.

PIELĘGNACJA mgr Dorota Witkowska 35

POLECANE SUBSTANCJE AKTYWNE Czynniki złuszczające usuwanie nadmiaru keratynocytów z powierzchni naskórka Stymulatory komórkowe działają na fibroblasty Czynniki wzmacniające polepszenie funkcji mechanicznych skóry Czynniki napinające natychmiastowy efekt redukcji zmarszczek Środki opóźniające starzenie typu estrogenów wiążące się z receptorami estrogenów Zmiatacze wolnych rodników Filtry słoneczne mgr Dorota Witkowska 36

Substancje biologiczne Aminokwasy nawilżają, utrzymują prawidłowe ph skóry Białka właściwości zmiękczające, tworzą hydrofilowy film na skórze Enzymy katalizatory metabolizmu komórkowego, oddychania komórkowego, wymiatacze wolnych rodników Mieszaniny hydrolizatów białkowych z wyciągami roślinnymi, witaminami, środkami przeciwzapalnymi i gojącymi mgr Dorota Witkowska 37

KOLAGEN Mikrocząsteczka białkowa Syntetyzowany w skórze przez fibroblasty mgr Dorota Witkowska 38

Odmiany handlowe kolagenu Kolagen NATURALNY tropokolagen stosowany zewnętrznie w kosmetykach, nie przenika przez skórę, hamuje utratę wody przez naskórek (TEWL) Hydrolizaty kolagenu mieszanina aminokwasów i peptydów łatwo przenika przez naskórek, odżywia skórę, składnik NMF mgr Dorota Witkowska 39

Kwas hialuronowy Składnik nawilżający w kosmetykach Otrzymywany biotechnologicznie Tworzy nieokluzyjną błonę hydrofilową Izolator termiczny Wygładza powierzchnię skóry Wypełnianie tkanek iniekcje mgr Dorota Witkowska 40

CHITOZAN Polisacharyd, z pancerzy skorupiaków, własciwości podobne do kwasu hialuronowego Ulega biodegradacji, nieszkodliwy Nawilża skórę Substytut keratyny do pielęgnacji uszkodzonych, zniszczonych włosów mgr Dorota Witkowska 41

Fitoestrogeny Fitosterole obecne w roślinach chmiel, żeń-szeń, soja Zamiast estrogenów przeciwzapalne, pobudzające odnowę naskórka i włókien kolagenowych mgr Dorota Witkowska 42

AHA alfa hydroksy kwasy Kwas glikolowy, mlekowy, migdałowy Winowy, jabłkowy, cytrynowy tzw. owocowe Rozluźniają wiązania pomiędzy korneocytami, w zależności od stężenia i ph nawilżają lub złuszczają mgr Dorota Witkowska 43

RETINOIDY Rozluźniają połączenia między korneocytami, aktywują produkcję kolagenu i elastyny Mogą mieć działanie drażniące, są podatne na utlenianie mgr Dorota Witkowska 44

OCZYSZCZANIE Mleczko, śmietanka, płyn micelarny, żel zmycie kurzu, łoju, zanieczyszczeń bez odtłuszczania skóry mgr Dorota Witkowska 45

ZŁUSZCZANIE Peeling: enzymatyczny, gommage, scrub AHA, BHA, tzw. kwasy owocowe Mikrodermabrazja Peeling ultradźwiekowy = kawitacyjny Głębokie peelingi medyczne: AHA, TCA, fenol, laser ablacyjny mgr Dorota Witkowska 46

PIELĘGNACJA - NAWILŻANIE Serum Krem Emulsja Maseczka kosmetyczna Składniki: kwas hialuronowy, chitozan, kolagen, elastyna, gliceryna, mocznik, sole kwasu pirydynowego PCA, aloe vera, hydrolizowany jedwab, sorbitol, mannitol, xylitol, mleczan sodu, mgr Dorota Witkowska 47

PIELĘGNACJA - NATŁUSZCZANIE Kremy Olejki Składniki: oleje roślinne (jojoba, migdałowy, arganowy), woski, cholesterol, skwalen, alantoina, lecytyna, mgr Dorota Witkowska 48

PIELĘGNACJA ochrona antyoksydacyjna Ochrona skóry przed reaktywnymi formami tlenu tzw. wolnymi rodnikami i UV Kemy, emulsje, serum Składniki aktywne: witamina C, E, A, PP, Beta karoten, koenzym Q10, likopen, S.O.D. (dysmutaza ponadtlenkowa), filtry SPF 50+ (chemiczne i mineralne) mgr Dorota Witkowska 49

FILTRY SLONECZNE Wskaźnik SPF - sun protective factor, liczy się porównując ilość czasu niezbędną do powstawania poparzenia na zabezpieczonej filtrem z skórze z czasem poparzenia nie chronionej skóry SPF odpowiada protekcji przeciw promieniowaniu ultrafioletowemu B (poparzenie skóry) SPF 15 odbija 93% promieni UVB, podczas gdy SPF 30, 97% promieni Stuprocentowej ochrony, niezależnie od marketingowych chwytów, po prostu nie ma!!!!! mgr Dorota Witkowska 50

PIELĘGNACJA łagodzenie podrażnień Łagodzenie stanów zapalnych skóry Krem, serum, maseczka Składniki aktywne: bisabolol, ekstrakt z rumianku, żywokostu, arniki górskiej, nagietka, lukrecji gładkiej, wąkrotki azjatyckiej, lipy, melisy, prowitamina B5, tlenek cynku mgr Dorota Witkowska 51

STARZENIE SIĘ WŁOSÓW Matowienie włosów, nadmierna łamliwość i wypadanie włosów, siwienie, wolny wzrost, wysuszenie Przyczyny wewnętrzne wolne rodniki, spadek produkcji białek strukturalnych, spowolnienie podziałów komórkowych, zanik produkcji łoju i melaniny, choroby tarczycy, Przyczyny zewnętrzne wolne rodniki, palenie tytoniu, ekspozycja na UV, zabiegi fryzjerskie, zła pielęgnacja, niedobory pokarmowe mgr Dorota Witkowska 52

FAKTY I MITY Proces tworzenia się zmarszczek można zatrzymać NIEPRAWDA! dzięki nowoczesnym kosmetykom przeciwzmarszczkowym można go spowolnić. Dostarczając skórze takich skladników, jak retinol, koenzym Q10, fitohormony, antyoksydanty, Na tworzenie się zmarszczek ma wpływ spadek poziomu hormonów PRAWDA Hormonalna terapia zastępcza może pomóc trochę opóźnić ten nieuchronny proces mgr Dorota Witkowska 53

Nasz tryb życia może przyspieszyć lub opóźnić pojawienie się zmarszczek PRAWDA Niewłaściwe odżywianie się, palenie papierosów, gwałtowne odchudzanie i przybieranie na wadze, stres, brak snu, a nawet ciągłe przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach przyspiesza powstawanie zmarszczek Intensywne opalanie na dłuższą metę jest zabójcze dla skóry - PRAWDA!!!! Promienie słoneczne, a zwłaszcza promienie UVA (także te w solariach), nieodwracalnie uszkadzają jej komórki. Za ich sprawą powstają duże wolnych rodników, które sieją spustoszenie w naszym organizmie. mgr Dorota Witkowska 54

Skóra sucha, wrażliwa starzeje się dużo szybciej - PRAWDA Zazwyczaj jest ona delikatna, cienka, brak ochrony w postaci warstwy lipidowej, szybko traci wilgoć, łatwiej atakują ją wolne rodniki, że szybciej pojawiają się na niej zmarszczki. Prawidłowo pielęgnowana starzeje się jak tłusta lub mieszana. Skóra kobiet puszystych dłużej pozostaje gładka - PRAWDA Pomaga jej w tym grubsza podściółka tłuszczowa, dzięki której jest lepiej napięta, a zmarszczki, które się na niej tworzą, są płytsze - mniej widoczne. mgr Dorota Witkowska 55

Kurze łapki pojawiają się tylko u osób z ożywioną mimiką - PRAWDA Osoby których mięśnie twarzy bezustannie pracują, zmarszczki takie pojawią się szybciej i jest ich więcej. Kiedy marszczymy brwi, uśmiechamy się lub śmiejemy, mięśnie twarzy się kurczą. Stąd kurze łapki wokół oczu, zmarszczki na czole i między brwiami, które z czasem pogłębiają się i pozostają na stałe. Dlatego im bardziej ożywiona twarz, tym więcej zmarszczek mimicznych mgr Dorota Witkowska 56

Z wiekiem na skórze pojawiają się ciemne plamy - PRAWDA Odsłonięte części ciała (twarz, dłonie) wystawione są na całoroczne promieniowanie słoneczne. Jego działanie sprawia, że w skórze dochodzi do zaburzeń pigmentacji, co prowadzi z kolei do pojawienia się nieestetycznych przebarwień w postaci brunatnych plam i plamek. mgr Dorota Witkowska 57

Skóra dojrzała jest zawsze sucha, a więc każda 50- latka potrzebuje przede wszystkim kremów tłustych - PRAWDA/NIEPRAWDA Skóra po 45-50-tym roku życia, w wyniku zachwiania równowagi hormonalnej (m.in. z powodu niedoboru estrogenów) jest prawie zawsze skórą suchą zarówno z niedoborem wilgoci, jak i z niedoborem tłuszczów. Sucha skóra słabo broni się przed środowiskiem zewnętrznym, jest delikatna, cienka, ma słabą warstwę ochronną (lipidową), szybciej ucieka z niej woda. Na skutek zaburzeń hormonalnych może się pojawić łojotok. mgr Dorota Witkowska 58

Krem przeciwzmarszczkowy może zlikwidować zmarszczki - NIEPRAWDA Może je co najwyżej spłycić, ale nie sprawi, że znikną. Starzejącą się skórę trzeba przede wszystkim dobrze nawilżyć i odżywić, a wtedy będzie jędrniejsza, i zmarszczki staną się płytsze, mniej widoczne. Istotna jest także jej ochrona i łagodzenie podraznień. mgr Dorota Witkowska 59

Gdy na skórze jest już trochę zmarszczek, powinno się w ogóle zrezygnować z używania podkładów - NIEPRAWDA Wówczas nie powinno się używać zwykłych podkładów ani też matujących lub mocno kryjących, które gromadzą się w zmarszczkach i rzeczywiście postarzają. Podkłady specjalnie przeznaczone do cer dojrzałych są lżejsze, dobrze stapiają się z cerą, wyrównają jej koloryt, tuszują przebarwienia, a jednocześnie wygładzają cerę i chronią ją przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Często zawierają też składniki odżywcze i przeciwzmarszczkowe. mgr Dorota Witkowska 60

Najlepiej stosować całe linie kosmetyków przez długi czas - PRAWDA/NIEPRAWDA Linie kosmetyczne są opracowane, by tworzyć efekt synergii, czyli uzupełnienia. Najlepiej więc stosować krem do twarzy na dzień, na noc, preparat pod oczy, mleczko i tonik z tej samej serii. Działanie niektórych nowoczesnych składników kosmetyków, np. retinolu, jest bowiem długofalowe. Na początku wygładza naskórek, po dłuższym stosowaniu dociera do głębszych warstw skóry. W praktyce żadna kobieta nie będzie wierna jednej marce przez lata. Jeśli nie mamy skóry wrażliwej, możemy zmieniać kremy. Rozmaite ich składniki zaspokoją po prostu różne potrzeby skóry. mgr Dorota Witkowska 61

Kremy tzw. dotleniające zawierają tlen NIEPRAWDA Preparaty dotleniające nie zawierają czystego tlenu, a jedynie składniki, których zadaniem jest przyspieszenie jego przyswajania z krwi oksylastil, witaminę C. Działają one przeciwrodnikowo. Tlen ma działanie dobroczynne dla skóry tylko wtedy, gdy jest wprowadzany do niej od wewnątrz. Inaczej utlenia, czyli niszczy naszą skórę. Skórę najlepiej dotleni spacer. mgr Dorota Witkowska 62

Preparat droższy jest lepszy - NIEPRAWDA!!!!! Dobry preparat przeciwzmarszczkowy nie może kosztować kilku złotych, ale nie musi kilkuset. Średnia cena dobrze działającego kremu przeciwzmarszczkowego to ok. 50-100 zł. Droższe mają te same składniki co tańsze (np. retinol, peptydy pozyskiwane z soi lub jedwabiu), a różnią się rodzajem nośników, które otwierają się dopiero po wniknięciu kremu w skórę. Właśnie do skonstruowania tych nośników potrzeba technologii, czyli pieniędzy. Niestety często płacimy za reklamę. mgr Dorota Witkowska 63

Kremy przeciwzmarszczkowe można zacząć stosować dopiero po 45 r.ż - NIEPRAWDA Kremy przeciwzmarszczkowe przeznaczone są dla osób już po 30 roku życia. Na opakowaniu kremu producent często zamieszcza oznakowanie dla jakiego wieku jest przeznaczony co bardzo ułatwia wybór. mgr Dorota Witkowska 64