Sygn. akt V Ka 63/14 W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 21 marca 2014r. WYROK Sąd Okręgowy w Koszalinie V Wydział Karny Odwoławczy w składzie: Przewodniczący Sędzia: SO Grzegorz Polewiak (spr.) Sędziowie: SO Sławomir Przykucki SO Przemysław Żmuda Protokolant: sekr. sąd. Katarzyna Dzierżyńska przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. w K. Małgorzaty Siwek-Sokólskiej po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2014r. sprawy R. G. oskarżonego z art. 35 ust. 1 Ustawy o ochronie zwierząt na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego od wyroku Sądu Rejonowego w Sławnie z dnia 18 grudnia 2012 roku sygn. akt II K 3/12 1. prostuje oczywistą omyłkę pisarską w ten sposób, że w punkcie V zaskarżonego wyroku w miejsce,,art. 35 ust. 4 przyjmuje,,art. 35 ust. 5, 2. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok uznając apelację za oczywiście bezzasadną, 3. zasądza od oskarżonego koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym wymierza mu opłatę w kwocie 180 (sto osiemdziesiąt) złotych. Sygn. akt V Ka 63/14 R. G. został oskarżony o to, że: UZASADNIENIE w okresie od lutego do kwietnia 2011 roku w S., gmina S., w gospodarstwie rolnym, poprzez utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania w tym stanie rażącego niechlujstwa w warunkach, które zagrażały życiu i zdrowiu zwierząt, niezapewnienie dostatecznej ilości pożywienia oraz wody, niezapewnienie opieki weterynaryjnej i kowalskiej w wyniku czego doszło do padnięcia trzech koni, znęcał się nad dwudziestoma dwoma końmi, tj. o czyn z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt.
Sąd Rejonowy w Sławnie wyrokiem z dnia 18 grudnia 2012 roku w sprawie II K 3/12: I. uznał oskarżonego R. G. za winnego tego, że w okresie od 21 lutego do 14 kwietnia 2011 roku w S., gmina S., w gospodarstwie rolnym, poprzez utrzymywanie dwudziestu trzech koni w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego niechlujstwa, w warunkach, która zagrażały ich życiu i zdrowiu, poprzez niezapewnienie odpowiedniej opieki weterynaryjnej i kowalskiej, co spowodowało padnięcie trzech koni, znęcał się nad końmi, co kwalifikuje jako występek z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt (tj. Dz. U. 2003r., nr 106, poz. 102 ze zm.) przy zast. art. 4 1 kk i za to na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt (tj. Dz. U. 2003r., nr 106, poz. 1002 ze zm.) przy zast. art. 4 1 kk skazał go na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, II. na podstawie art. 69 1 i 2 kk w zw. z art. 70 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej w punkcie I kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 3 lat, III. na podstawie art. 35 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt (Dz. U. 2003 r., nr 106, poz. 1002 ze zm.) przy zast. art. 4 1 kk orzekł przepadek dziewiętnastu koni, wyszczególnionych w wykazie dowodów rzeczowych nr 1/123/11 na karcie 284-287 akt, IV. na podstawie art. 35 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt (tj. Dz. U. 2003 r., nr 106, poz. 1002 ze zm.) przy zast. art. 4 1 kk orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia działalności związanej z hodowlą koni na okres 5 lat, V. na podstawie art. 35 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt (tj. Dz. U. 2003r., nr 106, poz. 1002 ze zm.) przy zast. art. 4 1 kk orzekł od oskarżonego nawiązkę w kwocie 1000 złotych na rzecz P. (...), VI. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, w tym wymierzył mu opłatę w kwocie 180 złotych. Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego adw. G. P.. Powyższy orzeczenie zaskarżono w całości. Jednocześnie na zasadzie art. 427 2 kpk i art. 438 pkt 1, 2, 3, 4 kpk wyrokowi temu zarzucono: 1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający istotny wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu, iż oskarżony utrzymywał 23 konie w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywał konie w stanie rażącego niechlujstwa, w warunkach, które zagrażały ich życiu i zdrowiu, poprzez nie zapewnienie dostatecznej ilości pożywienia, wody co spowodowało padnięcie 3 koni, podczas gdy Sąd nie ustalił jaka powinna być dostateczna ilość pożywienia i wody dla każdego z 23 koni hodowlanych w systemie otwartym, odpowiednio do ich rasy, wieku, płci, potrzeb danego gatunku; czy ewentualnie ile tego pożywienia powinno być w zapasie w gospodarstwie oskarżonego, 2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający istotny wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu, iż oskarżony utrzymywał 23 konie w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywał konie w stanie rażącego niechlujstwa, w warunkach, które zagrażały ich życiu i zdrowiu poprzez niezapewnienie odpowiedniej opieki weterynaryjnej i kowalskiej, co spowodowało padnięcie 3 koni, w sytuacji. gdy z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika wprost, ze konie oskarżonego miału odpowiednią opiekę weterynaryjną, o czym świadczą zeznania lekarzy weterynarii leczących konie oskarżonego do dnia wywiezienia koni, a nadto nie ma w aktach
niniejszej sprawy opinii biegłego lekarza weterynarii, z której można by wywieść co było bezpośrednią przyczyną padnięcia koni oraz czy opieka weterynaryjna zapewniona przez oskarżonego odpowiednia dla każdego z 23 koni, stosownie nadto w sprawie nie istnieją dowody świadczące, że bezpośrednią przyczyną padnięcia 3 koni były warunki ich bytowania, jak w opisie dokonanym przez Sąd, 3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający istotny wpływ na jego treść, poprzez przyjęcie, że oskarżony znęcał się na 23 końmi i utrzymywał konie w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywał ich w stanie rażącego niechlujstwa, co spowodowało padnięcie 3 koni, w sytuacji gdy z treści materiału dowodowego wynika wprost, że warunki bytowania koni i ich stan były dobre, co było potwierdzone w toku kontroli gospodarstwa R. G. przez przedstawicieli I. (...) w S. w dniu 1 lutego 2011 r., a w sprawie nie istnieją dowody świadczące, że bezpośrednią przyczyną padnięcia 32 koni były warunki ich bytowania, ja w opisie czynu dokonanym przez Sąd, 4. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawie wyroku, mający istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, poprzez pominięcie w ustaleniach faktycznych istotnej okoliczności zniszczenia gospodarstwa oskarżonego w tym stajni dl koni przez wichurę w dniu 9 lutego 2011 r., co było okolicznością nagłą, w żadnej mierze niezależną od oskarżonego, a mającą wpływ na warunki bytowe koni w gospodarstwie w okresie objętym zarzutem, 5. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający istotny wpływ na jego treść, polegający na uznaniu, że oskarżony znęcał się nad 23 końmi, podczas gdy taka okoliczność, ani tym bardziej zamiar oskarżonego do dokonania takiej czynności w żadnej mierze nie wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, 6. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 4 pkt 15 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt, w zw. z art. 6 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt, w zw. z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt (w brzmieniu sprzed nowelizacji 1.01.2012r.) polegające na błędnej wykładni przepisu art. 6 ust. 2, a w konsekwencji art. 35 ust. 1 poprzez niezastosowanie przy ich wykładni art. 4 pkt 15 nakazującego oceniać właściwe warunki bytowania zwierząt, jako zapewnienie zwierzęciu możliwości egzystencji, zgodnie z potrzebami danego gatunku, rasy, płci i wieku, a przez to nieuwzględnienie przy wyrokowaniu wytycznych zawartych w art. 4 pkt 15 i oparcie wyroku o dowolne ustalenie właściwych warunków bytowania, zamiast oparcie się na przesłankach ustawowych i nie prowadzenie postępowania dowodowego co do warunków bytowania jakie powinny być zapewnione każdemu z 23 koni ze względu na jego gatunek, rasę, płeć i wiek, 7. obrazę przepisów postępowania, mający wpływ na treść wyroku, tj. art. 193 1 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez zaniechanie prowadzenia postępowania dowodowego w postaci dopuszczenia dowodu z opinii biegłych z zakresu hodowli koni, zootechniki, lekarzy weterynarii, w zakresie ustalenia w sposób nie budzący wątpliwości w jakich warunkach bytowania były utrzymywane 23 konie oskarżonego z uwzględnieniem rasy, płci, wieku i potrzeb danego gatunku- każdego konia; ustalenia bezpośredniej przyczyny padnięcia 3 koni, czy warunki bytowania koni i chów otwarty koni, miały wpływ na stan zdrowia każdego z koni; jaki wpływ na warunki hodowli zwierząt miało zniszczenie gospodarstwa w dniu 9 lutego 2011 r., ile i jakiego pokarmu, wody winien mieć dostarczone konie hodowlane w ramach systemu otwartego, na czym polega hodowla koi w systemie otwartym, czy występuje związek przyczynowy między warunkami hodowli koni prowadzonej przez oskarżonego, a chorobami jakie wystąpiły u koni, co było przyczyną padnięcia koni i czy pływ na ich padnięcie miały warunki hodowli koni, jaki był stan koni w chwili ich odebrania od oskarżonego, które to odpowiedzi na powyższe pytania wymagały wiadomości specjalnych, zaś mimo nie przeprowadzenia takiego dowodu Sąd dokonał ustaleń faktycznych w sprawie co do tych okoliczności,
8. obrazę przepisów postępowania, mający istotny wpływ na treść wyroku, tj. art. 4 kpk w zw. z art. 410 kpk polegającą na wydaniu wyroku bez rozważenia całokształtu okoliczności sprawy (świadczących na korzyść oskarżonego), w tym w szczególności na pominięciu w rozważaniach Sądu, tego że oskarżony prowadził chów zwierząt w systemie otwartym, że w dniu 9 lutego 2011 r. wichura zniszczyła gospodarstwo oskarżonego, że w dniu 1 lutego 2011 r. kontrola przedstawicieli I. (...) w S. nie miała zastrzeżeń co do warunków chowu jak i stanu koni oskarżonego, że w dniu 22 lutego 2011 r. przedstawiciele I. (...) w S. nie wskazywali na niewłaściwe warunki bytowania zwierząt dokonując jedynie zaleceń w terminie realizacji na koniec maja i czerwca 2011 r., przedstawienia przez oskarżonego fotografii gospodarstwa, łąk i pastwisk oraz miejsc wodopoju koni, potrzebnego do hodowli w ramach systemu otwartego, niezgodne z przepisami prawa odebrania koni oskarżonemu, 9. obrazę przepisów postępowania, mającą istotny wpływ na treść wyroku, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez dowolną ocenę dowodów pochodzących od oskarżyciela posiłkowego z przekroczeniem zasady swobodnej oceny, z pominięciem zasad wiedzy, zasad doświadczenia życiowego, albowiem dowody te są tendencyjne, ukazują jedynie wycinek stanu faktycznego sprawy, a nadto oskarżyciel posiłkowy miał interes faktyczny w prezentowaniu takich dowodów, 10. obrazę przepisów postępowania, mającą istotny wpływ na treść wyroku, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez dowolna ocenę, z przekroczeniem zasady swobodnej oceny, a w konsekwencji z niewiadomych i nieuzasadnionych przyczyn jedynie częściowe dokonanie ustaleń w sprawie o zeznania świadka I. N. i wyjaśnień oskarżonego, podczas gdy nie zachodziła żadna z przesłanek wskazana w art. 7 kpk aby nie oprzeć ustaleń istotnych w sprawie na całości tych zeznań i wyjaśnieniach, tak samo jak nie zachodzą w sprawie okoliczności mogące wyłączać oparcie się przez Sąd w ustaleniu stanu faktycznego na treści zeznań członków rodziny oskarżonego, tym bardziej, że są one logiczne, zgodne ze wskazaniami wiedzy oraz doświadczenia życiowego, z daleko posuniętej ostrożności procesowej w razie stwierdzenia przez Sąd braku podstaw do zmiany wyroku i uniewinnienia oskarżonego: 11. rażącą niewspółmierność kary poprzez orzeczenie kary najbardziej surowego rodzaju i to w wymiarze zbliżonym do maksymalnego, a przy tym zastosowanie także na podstawie art. 35 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt zakazu prowadzenia działalności związanej z hodowlą koni, podczas gdy ewentualna prewencja indywidualna wymiaru kary wobec oskarżonego została zrealizowana już samym postępowaniem karnym, a nadto wymierzona kara jest nieadekwatna do warunków i właściwości oskarżonego, który od wielu lat był wzorcowym i udanym hodowcą koni, która to hodowla stanowiła jego pasję, z którą dzielił się z mieszkańcami okolic S. uczestnicząc w życiu kulturalnym regionu. Mając na uwadze wskazane zarzuty, na podstawie arrt. 427 1 kpk i art. 437 kpk wniósł o: 1. zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, ewentualnie 2. uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja obrońcy oskarżonego jest bezzasadna w stopniu oczywistym. Odnosząc się do zarzutów błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mogących mieć wpływ na jego treść, stwierdzić należy, że zarzut taki może zostać uznany za trafny jedynie wówczas, gdy skarżący wykaże, że ustalenia dokonane przez sąd I instancji poczynione zostały z pominięciem istotnych dowodów zgromadzonych w sprawie, bądź że ocena poszczególnych dowodów jest sprzeczna z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego lub wskazaniami wiedzy. Zaznaczyć przy tym należy, że nie wystarczy powołanie się na możliwą, na gruncie zgromadzonego materiału dowodowego, inną niż ustalona przez sąd I instancji wersję zdarzeń, konieczne jest bowiem wskazanie konkretnych dowodów, które pominięto przy dokonywaniu ustaleń, bądź zasad, którym uchybiono przy ocenie poszczególnych dowodów. Środek odwoławczy, który nie spełnia powyższych wymogów, stanowi w istocie rzeczy wyłącznie polemikę ze stanowiskiem sądu I instancji, korzystającym z ochrony przewidzianej w art. 7 kpk. Z kolei zarzut obrazy art. 7 kpk wymaga wykazania, na czym polegały błędy w ocenie konkretnych dowodów, z czego miałby wynikać wniosek, że dokonana ocena przekracza granice swobodnej, a jest oceną dowolną, nie znajdującą oparcia w zasadach prawidłowego rozumowania, wskazaniach wiedzy czy doświadczenia życiowego. Przechodząc na grunt przedmiotowej sprawy stwierdzić należy, że Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wskazał, jakie fakty uznał za udowodnione, a jakie nie, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Rozważania Sądu Rejonowego są w tym względzie wyczerpujące i wolne od błędów logicznych, brak jest zatem powodów, by je zakwestionować. Z kolei apelacja obrońcy oskarżonego nie zawiera przekonywających argumentów na poparcie postawionych w niej zarzutów. Odnosząc się bardziej szczegółowo do zarzutów apelacji stwierdzić należy, ze nie było rzeczą Sądu I instancji jakby tego chciała skarżąca szczegółowe określenie jaka konkretnie powinna być ilość pożywienia i wody dla każdego z 23 koni. Wystarczy, że Sąd ten ustalił, że ilość pożywienia i wody była niewystarczająca, na co jednoznacznie wskazywał stan tych zwierząt. Ustalenia takie znajdują oparcie w zeznaniach wskazanych przez Sąd I instancji świadków, w tym zwłaszcza lekarzy weterynarii i pracowników P. (...) w S., którzy wskazali, że w okresie od lutego do kwietnia 2011 roku stan koni był zły z uwagi na ich niedożywienie, wychudzenie, brak należytej opieki. Charakterystyczne, że jeden z koni musiał zostać uśpiony z uwagi na jego wycieńczenie spowodowane niedożywieniem i kilkudniowym leżeniem na pastwisku. W tej sytuacji nie było potrzeby powoływania biegłych z zakresu weterynarii, tym bardziej, że na etapie postępowania sądowego nie było już możliwe zbadanie zwłok padłych koni i wydanie opinii co do przyczyn zgonu. Z kolei na kartach 158-159 akt znajduje się protokół oględzin i sekcji zwłok konia, z którego wynika przyczyna zgonu konia. Jeśli oskarżony uważał, że zasięgnięcie opinii jest konieczne, to na wcześniejszym etapie postępowania należało złożyć odpowiednie wnioski dowodowe. Sąd I instancji miał prawo uznać, że zebrane w sprawie dowody, a zwłaszcza zeznania świadków będących lekarzami weterynarii pozwalają na dokonanie poczynionych ustaleń faktycznych bez konieczności powoływania biegłych, bezzasadne jest zatem również twierdzenie, że doszło do obrazy art. 193 kpk w zw. z art. 410 kpk. Zupełnie oderwane od realiów niniejszej sprawy jest również twierdzenie apelującego, że z zebranego materiału dowodowego wynika wprost, że warunki bytowania koni i ich stan były dobre. Z dowodów, które Sąd Rejonowy uznał za wiarygodne jasno wynika, że warunki bytowania i stan koni w okresie od 21 lutego 2011 r. do 14 kwietnia 2011 roku były złe, a konie utrzymywane były w stanie rażącego niechlujstwa, były niedożywione i nie miały dostępu do odpowiedniej ilości wody. Natomiast fakt zniszczenia wiaty przez wichurę, choć istotny, to jednak nie może wpłynąć na ocenę zachowania oskarżonego. Obowiązkiem oskarżonego było przecież naprawienie wiaty i stworzenie zwierzętom odpowiednich warunków, albo umieszczenie koni w miejscu, gdzie takie warunki by miały. Nie do zaakceptowania jest postawa oskarżonego, który wskazuje na to, że nikt nie pomógł mu w naprawieniu szkód w gospodarstwie. To oskarżony czerpał pożytki w hodowli koni, w tym otrzymywał dotacje unijne, a zatem miał obowiązek utrzymywania gospodarstwa. Jak ustala Sąd Rejonowy, oskarżony otrzymał jednak od gminy pewną pomoc, skoro umorzono mu podatek rolny. Zniszczenie wiaty nie tłumaczy również utrzymywania koni w stanie niedożywienia i braku opieki nad zwierzętami, czego najbardziej drastycznym wyrazem było tak poważne osłabienie jednego z ogierów, że ten kilka dni leżał na łące, nie mając siły wstać. Koń ten był poraniony i okulawiony, nie był dokarmiany i nie miał dostępu do świeżej wody. S. tego konia, jak i pozostałych, nie można zatem wytłumaczyć tylko tym, że wiata uległa zniszczeniu.
Wbrew zarzutom apelacji, Sąd I instancji uwzględnił również fakt, że konie hodowlane były w systemie otwartym, ale przecież nie oznacza to, że trzymanie zwierząt w tym systemie zwalnia właściciela od obowiązku zapewnienia zwierzętom odpowiedniej ilości wody i pożywienia, a także właściwego nadzoru nad nimi. Brak jest zatem podstaw do uznania, że Sąd Rejonowy dopuścił się naruszenia zasady obiektywizmu, gdyż zarówno wymienioną okoliczność, jak i fakt zniszczenia wiaty przez wichurę, Sąd Rejonowy dostrzegł i ocenił. Skarżący nie wykazał, żeby Sąd I instancji dopuścił się obrazy art. 7 kpk, a zwłaszcza, żeby w sposób niewłaściwy ocenił zebrane w sprawie dowody. Stowarzyszenie P. (...) jest organizacją społeczną, a jej działacze nie są osobiście zainteresowani w wyniku procesu, jak o tym, pisze skarżąca, a zatem nie jest logiczne twierdzenie, że ich zeznania są niewiarygodne, gdyż są zainteresowani bezpodstawnym obciążaniem oskarżonego. Ciekawe, że pomimo jaskrawej sprzeczności wyjaśnień oskarżonego z większością dowodów przeprowadzonych w niniejszej sprawie, obrońca uważa, że nie ma podstaw do uznania tego dowodu za niewiarygodny, chociaż to właśnie oskarżony jest osobą najbardziej zainteresowaną wynikiem niniejszej sprawy. Podkreślenia jednak wymaga, że jak wynika z treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku, Sąd I instancji przy dokonywaniu ustaleń faktycznych oparł się głównie na zeznaniach świadków będących lekarzami weterynarii, a także świadków będących pracownikami P. (...) w S.. Jeśli natomiast chodzi o zeznania I. N., to świadek ten nie miał wiedzy na temat tego w jakich warunkach oskarżony hodował konie w okresie od lutego do kwietnia 2011 roku, a wypowiadał się jedynie odnośnie tego, jakie są sposoby i warunki hodowli koni, a częściowo również odnośnie tego, co zobaczył na zdjęciach w aktach sprawy. Nie można było zatem na zeznaniach tego świadka opierać ustaleń faktycznych, skoro świadek ten raczej oceniał fakty, niż cokolwiek na ich temat wiedział, a przecież nie był on przesłuchiwany w charakterze biegłego. Z kolei, jeśli chodzi o zeznania członków rodziny oskarżonego, to oczywiście fakt, że są to osoby najbliższe, sam w sobie nie przesądza o tym, że są one niewiarygodne, chociaż zasady doświadczenia życiowego nakazują mieć ten fakt na względzie przy ocenie wiarygodności zeznań tych świadków. Rzecz w tym, że w niniejszej sprawie Sąd dysponował logicznymi i konsekwentnymi zeznaniami licznych świadków nie zainteresowanych wynikiem sprawy i sprzecznymi z nimi zeznaniami członków rodziny oskarżonego. Słusznie zatem, kierując się wskazaniami art. 7 kpk, Sąd Rejonowy dał wiarę tej pierwszej grupie dowodów. Odnośnie przedłożonych w toku procesu przez oskarżonego zdjęć gospodarstwa, łąk i pastwisk, a także wyciągów z literatury fachowej, to dowody te nie mają istotnego znaczenia w niniejszej sprawie. Z zeznań lekarzy weterynarii i pracowników P. (...) wynika jasno, że konie były zaniedbane i niedożywione, a ich dalsze przebywanie u oskarżonego narażało zwierzęta na cierpnie i zagrażało ich życiu. Niezasadny jest zarzut obrazy art. 4 pkt 15 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt, w zw. za art. 6 ust. 2 pkt 10 i w zw. z art. 35 ust.1 wymienionej ustawy. Z poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych wynika, że zwierzęta były utrzymywane w stanie rażącego niechlujstwa, o czym świadczył ich stan niedożywienia, rany na ciele zwierząt i śmierć części z nich. Ustalenia te oparte były na zeznaniach lekarzy weterynarii i pracowników P. (...), którzy mieli kontakt ze zwierzętami i przebywali na terenie hodowli. Według nich zwierzęta nie były utrzymywane we właściwych warunkach bytowania. Nie stwierdzili również, żeby stan koni był wynikiem jakiś chorób, które nie wynikałyby z zaniedbania zwierząt. Sąd Rejonowy prawidłowo zatem zastosował przepisy prawa do ustalonego tanu faktycznego, nie ma zatem mowy o obrazie przepisów prawa materialnego. Niezasadne są również argumenty apelacji kwestionujące ustalenia Sądu I instancji dotyczące okoliczności odnoszących się do strony podmiotowej. Nie ma wątpliwości, że przestępstwo z art. 35 ust. 1 ustawy o ochronie zwierząt może być popełnione wyłącznie umyślnie, ale już w orzecznictwie i doktrynie pojawił się spór co do tego, czy z uwagi na znamię znęcania się możliwe jest również popełnienie czynu z zamiarem ewentualnym, czy też wyłącznie z zamiarem bezpośrednim. I tak na przykład, Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 16 listopada 2009 roku w sprawie sygn. akt V KK 187/09 stwierdził, że przestępstwo z art. 35 ust. 1 ustawy o ochronie zwierząt może być popełnione tylko z zamiarem bezpośrednim, na co wskazuje znamię znęcania się. W uzasadnieniu orzeczenia Sąd Najwyższy stwierdził także, że przy interpretacji znamienia znęcania się częściowo pomocne mogą okazać się orzeczenia na gruncie art. 207 1 kk (art. 184 dkk). Wydaje się jednak, że nie pozbawiona racji jest krytyczna glosa M. W., który wskazuje, że w niektórych wypadkach będzie możliwe przyjęcie, że przestępstwo z art. 35 ust. 1 może być popełnione z zamiarem ewentualnym. O ile kodeks karny nie zawiera definicji znęcania się, a rozumienie tego przepisu zostało na gruncie art.
207 1 kk wypracowane przez orzecznictwo i doktrynę, o tyle ustawa o ochronie zwierząt w art. 6 ust. 2 daje wyraźną dyrektywę, jak należy to pojęcie rozumieć. W tej sytuacji odwoływanie się systemowo do rozumienia tego pojęcia na gruncie art. 207 1 kk nie jest zasadne. W myśl art. 6 ust. 2 wymienionej ustawy przez znęcanie się należy rozumieć m. in. świadome zadawanie bólu lub cierpień, w szczególności przez utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego niechlujstwa. Z takiej definicji znęcania się wcale nie wynika, że w grę wchodzi jedynie zamiar bezpośredni, tak, jak to miało miejsce w przypadku zachowania określonego w art. 6 ust. 2 pkt 1 (umyślne okaleczenie zwierzęcia), pkt 1a (znakowanie zwierząt przez wypalanie lub wymrażanie), pkt 4 (bicie zwierząt przedmiotami twardymi lub ostrymi). Niezależnie od powyższego, stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie oskarżonemu należy przypisać zamiar bezpośredni znęcania się nad końmi. Przypomnieć należy, że w orzecznictwie przyjmuje się, że zamiar bezpośredni ma miejsce również wtedy, gdy sprawca ma świadomość nieuchronności wystąpienia znamienia czynu zabronionego. Wskazać trzeba również, że nawet w myśl cytowanego wyżej orzeczenia Sądu Najwyższego, znęcaniem się jest każde z wymienionych w art. 6 ust. 2 ustawy sposobów bezpośredniego postępowania w stosunku do zwierząt, które muszą być objęte zamiarem bezpośrednim sprawcy. Zamiar odnosi się więc do samej czynności sprawczej, a nie do spowodowania cierpień lub bólu. W przedmiotowej sprawie oskarżony musiał zdawać sobie sprawę z tego, że zwierzęta utrzymywane są w niewłaściwych warunkach i nie mają zapewnionego pokarmu i wody w odpowiedniej ilości. Pomimo tego, oskarżony utrzymywał je w takich warunkach przez okres blisko 2 miesięcy, co jednoznacznie wskazuje na to, że miał on świadomość nieuchronności doprowadzenia do sytuacji, o której mowa w art. 6 ust. 2 pkt 10 ustawy ochronie zwierząt. Odnosząc się do zarzutu rażącej niewspółmierności kary, stwierdzić należy, z zarzut taki można zasadnie postawić tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć wpływ na wymiar kary, można byłoby zasadnie przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd I instancji, a karą jaką należałoby wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary określonych w art. 53 kk. Na gruncie art. 438 pkt 4 kpk nie chodzi bowiem o każdą ewentualna różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, że karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby rażąco niewspółmierną, tj. niewspółmierną w stopniu niedającym się zaakceptować i będącą przez to również w odczuciu społecznym- karą niesprawiedliwą. Odnosząc powyższe do realiów niniejszej sprawy stwierdzić należy, ze orzeczona kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, nie nosi cech rażącej surowości, a nawet trudno ją uznać choćby tylko za surową. Podobnie orzeczone środki karne znajdują swoje uzasadnienie prawne i faktyczne i nie są rażąco surowe w rozumieniu art. 438 pkt 4 kpk. Mając powyższe na uwadze, apelację obrońcy oskarżonego uznać należało za oczywiście bezzasadną, a zaskarżony wyrok utrzymać w mocy. Na podstawie art. 105 1 i 2 kpk Sąd Okręgowy sprostował oczywistą omyłkę pisarką w zaskarżonym wyroku, w ten sposób, że w punkcie V w miejsce art. 35 ust.4 przyjął art. 35 ust.5. Błąd ten miał charakter oczywistej omyłki pisarskiej, o czym świadczy fakt, ze w uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy w sposób poprawny wskazał podstawę prawną orzeczenia o nawiązce. O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 636 1 kpk i art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych.