Temat 4: Sprzęt ratowniczy i podręczny sprzęt gaśniczy 2015 ROK
SPRZĘT RATOWNICZY
Sprzęt ratowniczy to grupa sprzętu wykorzystywanego przez straż pożarną, służącego do uwalniania osób poszkodowanych z miejsc trudno dostępnych lub miejsc do których dotarcie byłoby niemożliwe bez jego użycia. Główny podział sprzętu przedstawia się następująco: sprzęt tnący sprzęt burzący sprzęt podnoszący sprzęt rozpierający sprzęt ewakuacyjny
Sprzęt tnący narzędzia, służące do wykonywania cięć ratowniczych w konstrukcjach betonowych, stalowych, drewnianych (np. wykonywania otworów w pomieszczeniach zagruzowanych, dokonywania cięć w konstrukcjach pojazdów, wykonywania otworów w dachach budynków). Zalicza się do niego : a) piły łańcuchowe do drewna b) piły tarczowe do stali i betonu
Pilarka do drewna STIHL
Piła do betonu i stali STIHL
Elementy budowy piły do betonu i stali Stihl Zespół filtrów powietrza Zespół sterujący Osłona tarczy tnącej Silnik Ramię wysięgnika Segment napinający pasek Tarcza tnąca
Sprzęt burzący służy do wykonywania różnych prac rozbiórkowych na terenie akcji ratunkowej (np. wyburzenia pozostałości ścian grożących zawaleniem). Zaliczamy do niego przede wszystkim: 1. Bosaki(podręczne, lekkie, ciężkie, strzechowe, sufitowe) 2. Kotwice 3. Łomy 4. Topory strażackie 5. Hooligan
Bosak Podręczny Służy do torowania dostępu do miejsc, z których można przeprowadzić rozpoznanie, do wyważania drzwi, okien, desek podłogowych oraz do wykonywania drobniejszych prac wewnątrz pomieszczeń. Bosak ten odkuty jest ze stali węglowej. Z jednego końca bosak ukształtowany jest w grot i hak, z drugiego ma stopkę, stanowiącą uchwyt do trzymania bosaka. Stopka umożliwia ponadto wyciąganie gwoździ, odrywanie desek, podważanie desek.
Bosak lekki Służy do zrywania nadpalonych przewodów, wyciągania drobnych elementów ze strefy pożaru oraz prowadzenia lżejszych czynności burzących. Bosak posiada hak z grotem. Obsługiwany jest przez jednego strażaka.
Bosak ciężki To stalowy hak z grotem osadzonym na pięciometrowym drzewcu. Przy stalowej tulei osadzonej na drzewcu zamocowane jest kółko, do którego można przytwierdzić linę. Lina umożliwia prowadzenie prac burzących przez kilku strażaków.
Bosak sufitowy Służy do prac wewnątrz budynku, jak odbijanie tynków, zrywanie podsufitówki, przewodów. Bosak sufitowy ma dwa przeciwległe haki o małej krzywiźnie łuków. Jeden hak odkuty jest w kształcie dzioba o zbieżnych wszystkich czterech płaszczyznach, Drugi zaś w kształcie łopatki - kilofa o dwóch zbieżnych płaszczyznach tworzących ostrze
Łom prosty Służy do wyważania drzwi, zrywania podłóg, rozbijania zamków, podważania desek i tym podobnych prac burzących. łom ma masę 6,8 kg i 120 cm długości. Odkuty jest z pręta stalowego, z jednego końca zaostrzony, z drugiego spłaszczony w formie wąskiej łopatki i odgięty od osi podłużnej pod kątem 30. łopatka ma przecięcie służące do wyciągania gwoździ, haków itp. Ostrze i łopatka łomu są hartowane. Części łomu nie utwardzone są pomalowane lakierem asfaltowym.
Topory strażackie Rozróżnia się dwa rodzaje toporów strażackich: a. Topór strażacki ciężki b. Topór strażacki lekki
Topór strażacki ciężki Topór strażacki ciężki jest jakby powiększonym toporem strażackim lekkim, wchodzącym w skład wyposażenia osobistego strażaka. Topór składa się z głowicy i toporzyska. Głowica jest odkuta ze stali węglowej. Toporzysko w toporze ciężkim wykonane jest z twardego drewna (jesion lub dąb) o długości 60 cm (licząc od głowicy). Największa dopuszczalna masa topora wynosi 4 kg.
Topór strażacki lekki Toporzysko Topora lekkiego wykonane jest ze stali i posiada okładzinę z tworzywa sztucznego odpornego na uderzenia i starzenie, barwy czarnej. Toporek ten jest elementem ekwipunku osobistego strażaka
Hooligan Ma zastosowanie m.in. do: wywarzania drzwi, wyłamywania zamków, kłódek, wyciągania gwoździ, zamykania kurków, podważania, ciecia elementów metalowych i ukręcania elementów utrudniających akcje ratowniczą. Jest to narzędzie które w znaczny sposób ułatwia prace strażaka. Masa 5kg, długość 90cm
Sprzęt podnoszący są to specjalistyczne narzędzia, służące do podnoszenia konstrukcji czy pojazdów, a także ciężarów zalegających w miejscach dojazdowych. Poduszki pneumatyczne Lewary Podnośniki kolumnowe Zalicza się do niego: Dźwignie jedno i dwustronne
Poduszki pneumatyczne dzielimy na:
Poduszki podnoszące wysokociśnieniowe Poduszki wysokociśnieniowe niskiego podnoszenia ze względu na skład chemiczny neoprenowej gumy z której są wykonane wykazują bardzo wysoką odporność na następujące czynniki: działanie substancji chemicznych, w tym kwasów, olei, ozonu, związków ropopochodnych, na ścieranie, oddziaływanie wysokiej temperatury, starzenie się. Są antystatyczne i niepalne. Wytrzymują temperatury w przedziale od 40 C do 85 C długotrwale, i do 115 C i przez krótki okres czasu. Powierzchnia poduszek jest wzmocniona kilkuwarstwową osnową z włókien aramidowych lub z drutu stalowego. Dzięki swej chemicznej strukturze i mechanicznym wzmocnieniom poduszki odporne są także na działanie ostrych, poszarpanych krawędzi podnoszonych elementów, konstrukcji czy podłoży na których się opierają. Ryflowane wykonanie powierzchni poduszek zapobiega niekontrolowanemu przesuwaniu się podnoszonych ciężarów jak również poduszek w stosunku do siebie w sytuacji układania ich jedna na drugiej.
Zestaw 8-barowych poduszek firmy VETTER
Zestaw podnoszący (wysokociśnieniowy) butla ze sprężonym powietrzem reduktor ciśnienia powietrza zespół sterujący (podwójny lub pojedynczy) wąż zasilający poduszka podnosząca
Poduszki podnoszące niskociśnieniowe wykorzystywane m.in. do: podnoszenia przewróconych pojazdów (samochodów osobowych, autobusów, pojazdów ciężarowych o nadwoziach zamkniętych, wagonów, tramwajów, niedużych samolotów), podnoszenia ładunków, jako awaryjne podpory w wykopach ziemnych, Poduszki niskociśnieniowe wykonane są z miękkiego tworzywa, odpornego na załamania. Profilowane powierzchnie robocze poduszki (dolna i górna) zmniejszają skłonność do poślizgu na miękkim podłożu. Wykonane są z materiału olejoodpornego wzmocnionego dodatkowo kilkoma warstwami tworzywa aramidowego. Ze względu na niski zakres ciśnienia roboczego nie posiadają wzmocnień z drutów stalowych co daje im jednak przewagę nad poduszkami wysokociśnieniowymi umożliwiając dostosowanie się do praktycznie wszystkich nierówności podłoża, takich jak tłuczeń, otoczaki czy szyny. Wzmocnienia wewnętrzne w postaci taśm z nierozciągliwego materiału łączą dolną i górną powierzchnię roboczą, ustalają na na stałe wysokość maksymalną poduszki. Taśmy te uniemożliwiają także wybrzuszanie się dolnej i górnej płyty W ściance bocznej poduszki zamontowane jest szybkozłącze, przez które następuje napełnienie poduszki oraz jej opróżnianie.
Zestaw poduszek niskociśnieniowych poduszki pneumatyczne torba wąż do napełniania o dł. 5 m podwójne urządzenie sterujące reduktor ciśnienia 200/300 bar zestaw naprawczy
Korki zatykowe przepływowe
Przeznaczenie korków przy wypadkach z udziałem niebezpiecznych ładunków, w celu odcięcia zagrożonych studzienek kanalizacyjnych oraz instalacji rur odpływowych w celu zabezpieczenia przed skażeniem wody gruntowej przez zanieczyszczenia chemiczne i bytowe, w przechwytywaniu cieczy stwarzających niebezpieczeństwo dla otoczenia naturalnego, w spiętrzaniu i dozowanym odprowadzeniu niebezpiecznych cieczy (z adapterem obejściowym i kurkiem zamykającym) w spiętrzaniu wody do celów gaśniczych na ciekach wodnych, w awaryjnym przeprowadzaniu ścieków w przypadku nieszczelnych kanałów (ścieki są skierowywane inną drogą i wprowadzane do nienaruszonego przewodu rurowego) w sprawdzaniu szczelności i renowacji instalacji kanałowych
Lewar hydrauliczny B50 Używany podczas katastrof przez jednostki straży pożarnych oraz służby pomocnicze.
Sprzęt rozpierający jest to sprzęt wykorzystywany przede wszystkim do otwierania drzwi w zakleszczonych konstrukcjach pojazdów, a także służący do wykonywania dostępu do miejsc trudno dostępnych. Zalicza się do niego: Rozpieraki hydrauliczne Siłowniki hydrauliczne i pneumatyczne Wyważarki do drzwi
Zestawy urządzeń hydraulicznych składają się z: pompy hydraulicznej napędzanej silnikiem spalinowym, elektrycznym albo ręcznie, zestawu węży wysokociśnieniowych, zestawu narzędzi w postaci: nożyc, rozpieraczy kolumnowych i kątowych (promienistych), wyważaczy drzwiowych, układów typu kombi (połączenie funkcji nożyc z ramionami rozpierającymi w jednym narzędziu.
Rozpieracze ramieniowe Rozpieracze są narzędziami hydraulicznymi zaprojektowanymi do rozpierania, ściskania i ciągnięcia w połączeniu z zespołem łańcuchów. Urządzenia są przystosowane przede wszystkim do działań ratowniczych. Wymienne końcówki (szczęki zaciskowe, tnące, łańcuchy) umożliwiają wykorzystanie narzędzi do zastosowań specjalnych np. wycinanie otworów w poszyciu wagonów, odciąganie kolumny kierowcy, otwieranie zablokowanych drzwi itp. Zasięg urządzenia można z łatwością zwiększyć wykorzystując dodatkowe przewody o długości nawet do 20m. Możliwa jest praca również pod woda na głębokości do 40m. Pracując można wykorzystać następujące końcówki:- tnące, - zaciskowe, - kombinacja szczęki zaciskowej i tnącej (zespół tnący), - łańcuch z hakami.
Rozpieracze Rozwarcie ostrza [mm] 835 Max. Siła rozpierania [kn/tony] 76/7,8 Max. Siła ciągnięcia[kn/tony] 48,5/4,9 Masa gotowego do użycia [kg] 18,3 Max ciśnienie robocze [10 5 Pa] 720 Rozwarcie ostrza [mm] 686 Max. Siła rozpierania [kn/tony] 157/16 Max. Siła ciągnięcia[kn/tony] 83,4/8,5 Masa gotowego do użycia [kg] 18,6 Max ciśnienie robocze [10 5 Pa] 720
Nożyce Nożyce są narzędziami hydraulicznymi zaprojektowanymi do cięcia: rur, poszycia maszyn, samochodów, itp. Czasami wykorzystuje się je do zaciskania profili rurowych. Podobnie jak w przypadku rozpieraczy zasięg urządzenia można z łatwością zwiększyć.
Nożyce rozwarcie ostrza [mm] : 142 siła cięcia (tony) / 25.8 masa, gotowe do użycia [kg] : 8.9maks. ciśnienie robocze : 720 atm. rozwarcie ostrza [mm] : 40 siła cięcia (tony) / 13.8 masa, gotowe do użycia [kg] : 3.5 maks. ciśnienie robocze : 720 atm.
Rozpieracze kolumnowe Rozpieracze kolumnowe to teleskopowe siłowniki. W działaniach ratowniczych rozpieracze kolumnowe stosowane są przeważnie do odpychania siedzeń lub przodu pojazdu, rozgniatania, prostowania zgniecionego nadwozia Szeroki wachlarz produkowanych rozpieraczy kolumnowych umożliwia dobieranie odpowiedniego narzędzia w zależności od przewidywanych warunków działań. Opcjonalnie można wyposażyć rozpieracz w dodatkowy, specjalny element przedłużający w razie potrzeby zwiększenia maksymalnego wysuwu.
Rozpieracze kolumnowe siła rozpierania, 1-szy tłok (tony) / 22.1 siła rozpierania, 2-gi tłok (tony) / 8.3 skok, 1-szy tłok [mm] : 388 skok, 2-gi tłok [mm] : 354 maks. długość [mm] : 1275 masa, gotowe do użycia [kg]:18.5 maks. siła rozpierania (tony) / 10.0 skok [mm] : 400 maks. długość [mm] : 965 liczba tłoków : 1 masa, gotowe do użycia [kg] : 12.0
Urządzenie do otwierania drzwi Wyważarka do drzwi Lukas HTS90
Sprzęt ewakuacyjny jest to specjalistyczny sprzęt, przeznaczony do przeprowadzania ewakuacji z zagrożonych miejsc i terenów. Zalicza się do niego przede wszystkim ewakuacyjne wory ratunkowe aparaty rollgliss skokochrony drabiny i podnośniki
Drabiny i podnośniki Drabiny i podnośniki umożliwiają ewakuowanie ludzi z dużych wysokości. Wyższe od podnośników drabiny mogą być wysuwane do wysokości 50 m. Instalowane przy urządzeniach tych kosze umożliwiają ratowanie osób nawet niepełnosprawnych i dzieci. Wykorzystywanie drabin i podnośników uwarunkowane jest wieloma czynnikami: możliwością dojazdu, siłą wiatru, przeszkodami w postaci przewodów elektrycznych, drzew, tarasów. Podnośniki hydrauliczne, w zasadzie o mniejszym zasięgu, mają własne zalety: dużo wyższy udźwig kosza, możliwości pracy przy większym wietrze (sztywniejsze ramiona), większą manewrowność kosza.
Wory ratownicze można wykorzystać do ratowania ludzi sprawnych fizycznie z wysokości do 20 m. Ratowany wpuszczany do wora musi być pozbawiony wszelkich przedmiotów ostrych, które mogłyby uszkodzić ciało lub wór. Do obsługi wora potrzebnych jest dziewięciu strażaków: - trzech przy oknie na określonej kondygnacji, sześciu na dole do trzymania urządzenia. Ratowanego ewakuuje się głową w dół, w pozycji leżącej na plecach. Wory ratownicze
Skokochrony Sprzętem ratowniczym umożliwiającym ewakuację ludzi sprawnych fizycznie może być skokochron. Stosuje się go wówczas, gdy utrudnione lub niemożliwe jest wykorzystanie innego sprzętu. Jest to pneumatyczna poduszka, na którą ludzie mogą wyskakiwać z wysokości do 16 m. Poduszkę napełnia się powietrzem z butli powietrznej. Po każdym wykonanym skoku powietrze w skokochronie należy uzupełniać. Przy wykorzystaniu tego sprzętu na kondygnacji, z której prowadzi się ewakuację, musi przebywać strażak, który instruuje osobę ratowaną, w jaki sposób ma wykonać skok.
Linkowe urządzenia ratownicze. Do działań ewakuacyjnych prowadzonych przez straże pożarne wykorzystywane są najczęściej aparaty ratunkowe "Rollgliss". Można przy ich użyciu ratować osoby niepełnosprawne, niedołężne lub nieprzytomne. Aparaty mogą być użyte przy wykorzystaniu do zawieszenia trwałego elementu budynku lub przy wykorzystaniu drabiny mechanicznej. Rollgliss
PODRĘCZNY SPRZĘT GAŚNICZY
Podręczny sprzęt gaśniczy - - jest to w głównej mierze przenośny sprzęt gaśniczy, uruchamiany i obsługiwany ręcznie, który służy do zwalczania pożarów w samym zarodku. Do tej grupy zaliczamy:
GAŚNICE Gaśnica - to przenośne urządzenie gaszące uruchamiane ręcznie, o całkowitej masie nie przekraczającej na ogół 20 kg, które po uruchomieniu samodzielnie wyrzucają środek gaśniczy na skutek działania ciśnienia gazu znajdującego się w zbiorniku gaśnicy lub zmagazynowanego w oddzielnym zbiorniku.
Podstawowym zadaniem gaśnic jest gaszenie pożarów w początkowej fazie ich rozwoju, przy czym należy mieć na uwadze fakt, iż każda gaśnica może być wykorzystana do działania tylko wtedy, gdy jest ona przeznaczona do gaszenia danej grupy pożarów. Jest to o tyle istotne, że w przypadku użycia niewłaściwej gaśnicy skutki jej użycia będą nikłe. Dlatego należy zwracać baczną uwagę na to, które pożary można gasić przy użyciu danej gaśnicy.
Podział gaśnic ze względu na rodzaj użytego środka gaśniczego: Proszkowe (P); Pianowe (WP); Śniegowe (S).
Dodatkowo stosuje się w gaśnicach wyróżniki informujące o sposobie magazynowania wyrzutnika. Nazwa odmiany Symbol Sposób magazynowania Pod stałym ciśnieniem X W zbiorniku gaśniczym Z dodatkowym zbiornikiem Z W oddzielnym zbiorniku Bez czynnika roboczego y Środek gaśniczy wyrzucany w wyniku reakcji chemicznej lub przemian fizykochemicznych
Gaśnice proszkowe Są przeznaczone do gaszenia pożarów grupy B, C, E. Stosowane są w gaszeniu pożarów samochodów, garaży, gazów, instalacji elektrycznych pod napięciem
GP-2X-ABC 1-dźwignia górna 2-zawleczka 3-uchwyt dolny 4-zawór 5-wskaźnik ciśnienia 6-azot 7-proszek gaśniczy 8-etykieta 9-zbiornik
Gaśnica pianowa Środkiem gaśniczym zastosowanym w gaśnicach pianowych jest piana gaśnicza. Powstaje ona z kilkuprocentowego koncentratu środka pianotwórczego i wody. Piana uwalniana jest ze zbiornika pod wpływem sprężonego gazu (dwutlenku węgla lub azotu). Wnętrze zbiornika pokryte jest specjalną warstwą ochronną uniemożliwiającą powstanie korozji.
Gaśnica śniegowa Zalecana jest do stosowania w halach przemysłowych, wytwórniach i magazynach cieczy i gazów palnych, stacjach paliwowych, lakierniach, halach komputerów, oraz maszyn i urządzeń precyzyjnych, muzeach i bibliotekach.
Gaśnica śniegowa GS-5X W jej budowie możemy wyróżnić: 1-dźwignię górną 2-zawleczkę zabezpieczającą 3-uchwyt dolny 4-zawór 5-uchwyt 6-prądownica 7-dwutlenek węgla 8-zbiornik stalowy 9-etykieta wyrobu z instrukcją obsługi 10-rurka syfonowa
Agregaty proszkowe Charakteryzują się większymi gabarytami, w związku z tym posiadają większą ilość środka gaśniczego. Stosowane są do zabezpieczenia dużych obiektów, np. magazynów, hurtowni, stacji paliw, hoteli.
Hydronetki wodne Hydronetki składają się ze zbiornika na wodę i węża z prądownicą. Obsługiwane są przeważnie przez dwie osoby. Jedna z osób pompuje wodę, a druga obsługuje wąż z prądownicą.
Koce gaśnicze Są to płachty z tkaniny niepalnej, np. z włókna szklanego o powierzchni ok. 2m 2.Koc narzuca się na małe źródło ognia, odcinając dopływ powietrza. Ich budowa pozwala na wielokrotne użycie.
Hydrant wewnętrzny DN 52 Hydranty są umieszczone w szafkach z wężami pożarniczymi i prądownicami. Służą do gaszenia pożarów w pomieszczeniach, gdzie można stosować wodę. Aby hydrant mógł działać prawidłowo, ciśnienie wody na zaworze hydrantowym nie może być mniejsze niż 0,2 MPa. Wydajność hydrantów DN 52 z wężem płasko składanym powinna wynosić nie mniej niż 2,5 dm 3 /s (150 l/min)
Kule gaśnicze Kula gaśnicza to styropianowa obudowa o kulistym kształcie wypełniona proszkiem gaśniczym i dodatkowo zaopatrzona w niewielki (około 1 grama prochu) ładunek wybuchowy oraz lont. Całość pokryta jest czerwoną, syntetyczną powłoką. Kula wykonana jest z materiałów nietoksycznych, przyjaznych dla człowieka i przyrody. Dzięki szybkości działania pozwala uniknąć powstania poważnych zanieczyszczeń powietrza i środowiska naturalnego, do których może doprowadzić pożar. Gdy kula znajdzie się w płomieniach zapala się lont prochowy powodując wybuch ładunku, który rozrywa opakowanie. Znajdujący się wewnątrz kuli proszek gaśniczy tłumi pożar. Cały proces, od chwili gdy kula zostanie wrzucona w ogień do wybuchu, trwa od 3 do 10 sekund. Eksplozja kuli może zdławić ogień na obszarze nawet do 10 m2 (w zależności od umiejscowionego produktu), a odgłos pękania nie przekracza poziomu głośności 140 decybeli.
Hydrant zewnętrzny nadziemny DN80 Hydrant nadziemny o średnicy nominalnej 80 mm. Wydajność nominalna hydrantu zewnętrznego, przy ciśnieniu nominalnym 0,2 MPa mierzonym na zaworze hydrantowym podczas poboru wody dla hydrantu nadziemnego DN 80-10 dm3/s
Hydrant zewnętrzny nadziemny DN100 Hydrant nadziemny DN100 z pojedynczym zabezpieczeniem Hydrant zewnętrzny o średnicy nominalnej 100mm.Przeznaczony do czerpania wody w celach przeciwpożarowych oraz komunalnych. Wydajność nominalna hydrantu zewnętrznego, przy ciśnieniu nominalnym 0,2 MPa mierzonym na zaworze hydrantowym podczas poboru wody dla hydrantu nadziemnego DN 100-15 dm3/s Hydrant nadziemny DN100 z pojedynczym zabezpieczeniem
Tłumice Tłumica zbudowana jest z dwóch części: metalowej części roboczej i drewnianego trzonka. Konstrukcyjnie jest podobna do łopaty z tym, że część robocza wykonana jest z pasków blachy. Tłumica służy do gaszenia palących się traw i nieużytków, poprzez uderzanie częścią roboczą w palącą się roślinność na granicy frontu ognia.
Sito kominowe Służy do gaszenia pożarów sadzy w przewodach kominowych. Ma ono za zadanie ograniczyć intensywność palenia się sadzy w kominie poprzez przyduszenie pożaru, a także zapobiegać wydostawaniu z komina palącej się sadzy, a w konsekwencji chronić dachy oraz pobliskie zabudowania przed zapaleniem. Wykonane jest z ramy stalowej o wymiarach ok. 60 x 60 cm, wypełnionej siatką o średnicy otworów 3 x 3 mm.
Bibliografia 1. Katalog informacyjny - LIMA - TECH / Lukas /. 2. Katalog informacyjny - Sprzęt ratowniczy / Holmatro /. 3. Katalog sprzętu ratowniczego Vetter 4. Gil Dariusz. Sprzęt ratowniczy. Szkoła Podoficerska Państwowej Straży Pożarnej w Bydgoszczy. Bydgoszcz 2004. 5. Strona internetowa: www.stihl.pl 6. Strona internetowa: fire-system.pl
Dziękuje za uwagę.