Papiery komercyjne, Bankowe papiery wartościowe Ernest Zapendowski Maciej Gawarecki
Plan prezentacji Papiery komercyjne Bankowe papiery wartościowe: Listy Zastawne Certyfikaty depozytowe Bony oszczędnościowe
Papiery komercyjne Krótkoterminowe papiery dłużne o zapadalności do jednego roku Przeważnie charakter niezabezpieczony Dostosowywane do indywidulanych potrzeb emisyjnych Banki, domy maklerskie emitenci Najczęściej występują w formie dyskontowej o wysokim nominalne (powyżej 100 000zł) Występują zarówno na rynkach krajowych jak i zagranicznych
Krajowe papiery komercyjne Emitowane przy wykorzystaniu 3 różnych podstaw prawnych: Wekslowej Obligacyjnej (najpopularniejsza, rodzi najmniej kontrowersji natury prawnej) Cywilnoprawnej
Zalety papierów komercyjnych dla emitenta Niższy koszt pozyskania kapitału niż w przypadku kredytu Możliwość dostosowania emisji co do potrzeb emitenta Szybsze zaaranżowanie transakcji niż w przypadku kredytów Brak potrzeby innych zabezpieczeń poza dobrą sytuacją finansową Łatwiejsze znalezienie inwestorów Stosunkowo prosta procedura
Wady emitowania papierów komercyjnych Sztywne określenie terminów spłat Możliwość wystąpienia trudności w przypadku rolowania papierów Czasami konieczność uzyskania kosztownego ratingu kosztowego Konieczność pozyskania odpowiednio dużych kwot, z uwagi na wysokie koszty programu emisyjnego
Papiery komercyjne z punktu widzenia inwestora Posiadają wyższą rentowność niż inne instrumenty rynku pieniężnego Umiarkowany poziom ryzyka (asymetria informacji!) Alternatywa w stosunku do krótkoterminowych lokat bankowych
Papiery komercyjne z punktu widzenia agenta emisji Często organizowany rynek wtórny Źródło dochodów nie wymagające pozyskiwania depozytów Do nich należy tylko pozyskanie inwestorów Jedyne ryzyko utrata zaufania inwestorów w przypadku niehonorowania zobowiązań przez emitenta
Papiery komercyjne - przykład Krótkoterminowe obligacje Stoczni Szczecińskiej Porty Holding nabyte przez Związek Artystów Scen Polskich (ZASP) w styczniu i lutym 2002 r. ING Bank Śląski agent emisji Stocznie ogłaszają upadłość inwestor traci 9 227 tys. zł ZASP wytoczyło proces ING Prokuratura umorzyła postępowanie Bank zawarł ugodę z ZASP w październiku 2004 roku i zwrócił część poniesionych strat (aby zachować dobre imię)
Bankowe papiery wartościowe Sposób kumulacji kapitału dla banków komercyjnych Przyrzeczenie wypłaty kwoty nominalnej i naliczenia odsetek (dyskonto lub kupony odsetkowe) Emisja uzależniona od zgody NBP Nie podlegają regułom publicznego obrotu papierami wartościowymi
Bankowe papiery wartościowe Listy zastawne Certyfikaty depozytowe Bony oszczędnościowe
Listy zastawne Długoterminowe, zbywalne papiery wartościowe Charakter imienny lub na okaziciela Podstawowe źródło pozyskiwania funduszy dla banków hipotecznych (jedynych uprawnionych do emitowania listów zastawnych) Możliwość umorzenia przed terminem wykupu w przypadku gdy termin ten jest dłuższy niż 5 lat Wyróżniamy publiczne listy zastawne i hipoteczne listy zastawne
Publiczne listy zastawne Podstawą emisji są wierzytelności banku z tytułu kredytów dla sektora publicznego spłata gwarantowana przez podmioty publicznoprawne Najważniejsze emisje związane z samorządem terytorialny Zabezpieczone gwarancją lub poręczeniem: Skarbu Państwa Narodowego Banku Polskiego Wspólnot Europejskich lub ich państw członkowskich Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju Europejskiego Banku Inwestycyjnego Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju (Banku Światowego) kredyty udzielone powyższym instytucjom publicznym
Hipoteczne listy zastawne Podstawą emisji jest wierzytelność zabezpieczona hipoteką Występują w formie dokumentu lub w postaci zdematerializowanej Należności posiadaczy HLZ są zaspokajane w pierwszej kolejności, w pełnej wysokości wraz z odsetkami
Listy zastawne - przykład mbank Hipoteczny emituje listy zastawne od 2000 r., gdy jako pierwszy wprowadził na powojenny polski rynek kapitałowy hipoteczne listy zastawne, przywracając ich znaczenie i miejsce po 50letniej nieobecności 70% udziału w polskim rynku Średnia wartość emisji ok. 100 tys. zł Rating Fitch A Waluta PLN lub EUR
Listy zastawne w Niemczech i Danii Niemcy oraz Dania to dwa największe rynki hipotecznych papierów dłużnych w Europie Instrumenty te są płynne i stosukowo tanie Hipoteki refinansowane listami zastawnymi refinansowanie niewiele droższe od długu państwowego Długoterminowe pasywa dla banków
Bony oszczędnościowe a Certyfikaty depozytowe Bon Oszczędnościowy Przeznaczone dla osób fizycznych Małe kwoty nominalne Ma charakter oszczędnościowy i wszystkie cechy rachunku oszczędnościowego Nie przeznaczony do obrotu, przed terminem może być umorzony w banku emitencie Zawsze imienne W przypadku wcześniejszego sprzedania traci się część lub całość odsetek Certyfikat Depozytowy Przeznaczone dla klientów instytucjonalnych (przedsiębiorstw) Duże kwoty nominalne Nie ma charakteru oszczędnościowego (brak przywilejów i ograniczeń), służy regulowaniu płynności przedsiębiorstw i innych podmiotów Przeznaczony do obrotu, obrót wtórny umożliwiający zbycie przed terminem dla innego inwestora (nie jest umarzany w banku) Przeważnie na okaziciela Odsetki nie są tracone
Certyfikaty depozytowe Emitowane przez banki w celu pozyskania środków finansowych Przeznaczone dla dużych podmiotów Rozróżnia się następujące rodzaje CD Krótkoterminowe - stałe oprocentowanie, termin zapadalności do 1 roku Długoterminowe powyżej 1 roku, wypłaty odsetek co 1 do 0,5 roku Dyskontowe sprzedawane poniżej wartości nominalnej, wykupywane według wartości nominalnej Certyfikaty o zmiennej stopie procentowej
Certyfikaty depozytowe - przykład Możliwość nabycia wielu serii SCD o różnych instrumentach bazowych emitowanych przez jedną z największych instytucji finansowych w kraju, które są elastycznymi i nowoczesnymi instrumentami inwestycyjnymi pozwalającymi na osiąganie ponadprzeciętnych zysków, przy jednoczesnej ochronie całości zainwestowanego kapitału Prowadzenie, w ramach rachunku inwestycyjnego, rachunku pozagiełdowych instrumentów finansowych, na którym zapisywane są SCD Dostęp do płynnego rynku wtórnego - transakcje odkupu SCD przez Emitenta, tj. Bank Pekao SA, odbywają się raz w tygodniu
Bony oszczędnościowe Dowód złożenia lokaty w banku w zamian za wypłatę oprocentowania Droga forma pozyskiwania środków chętniej wykorzystywane przez małe banki odczuwające niedobory środków
Bony oszczędnościowe - przykład Bon oszczędnościowo - lokacyjny Super zysk Właścicielem bonu jest osoba, na którą bon został wystawiony Bon wystawiany jest w nominałach: 500,00 zł, 2 000,00 zł, 5 000,00 zł na czas określony 6 miesięcy Środki gromadzone na rachunku lokaty terminowej SUPER ZYSK oprocentowane są według zmiennej stopy procentowej w stosunku rocznym zwaną dalej stopą podstawową.
Źródła Kudła J., 2009, Instrumenty Finansowe i ich zastosowania, Key Text, s. 91-106, 116-120.