1 Identyfikacja preparatu Identyfikacja producenta STATOIL Zastosowanie. Producent: Dystrybutor: AUTOLAND J. Kisielewski & J. Morański Sp. jawna ul.ogrodowa 37 00-873 Warszawa zakład produkcyjny: ul. Mickiewicza 28 43-250 Pawłowice Tel.: +48 032 47 22 531 Faks: +48 032 47 22 531 STATOIL POLSKA Sp. z o.o. ul. Puławska 86 02-603 Warszawa Telefon alarmowy: +48 032 47 22 531 Data aktualizacji: 09.05.2006. 2 Skład i informacja o składnikach 2.1 Niebezpieczne składniki mieszaniny wraz z ich klasyfikacją Substancja: nr CAS nr WE % wag. Symbol Zwroty R Etanol 64-17-5 200-578-6 <5 F 11 Alkohol C11 C13 poli (9)oksyetylenowany 68439-54-3 - < 0.1 Xn, Xi 22,41 Mieszanina 5-chloro-2-metylo-4-izotiazolin-3-onu [nr WE 247-500-7] i 2-metylo-4-izotiazolin-3-onu [nr WE 220-239-6] (3:1) 55965-84-9 - < 0.01 T, N 23/24/25-34-43-50/53 Składniki spełniają wymogi Rozporządzenia (WE) nr 648/2004 Parlamentu Europejskiego z dnia 31 marca 2004r. w sprawie detergentów. Pełne brzmienia zwrotów R podano w punkcie 16. Karty charakterystyki Strona 1 z 7
3 Identyfikacja zagrożeń Produkt nie podlega klasyfikacji i oznakowaniu. Produkt nie stwarza zagrożeń dla zdrowia człowieka i dla środowiska wodnego. Zagrożenia wynikające z właściwości fizykochemicznych: nie stwarza zagrożeń. Zagrożenia dla zdrowia: w normalnych warunkach użytkowania nie stwarza zagrożeń. Zagrożenia dla środowiska wodnego: nie stwarza zagrożeń. Objawy i skutki: Oczy: Nie stwarza poważnych zagrożeń. Jednak przy znacznych stężeniach par może wystąpić podrażnienie i zaczerwienienie spojówek. Skóra: Skażenie skóry dużą ilością lub wielokrotne oblanie ciekłym produktem może powodować wysuszanie skóry. Wdychanie: Nie stwarza zagrożeń. Jednak długotrwałe wdychanie par o stężeniu przekraczającym dopuszczalne stężenie może powodować podrażnienie błon śluzowych nosa i gardła oraz zaburzenia koordynacji ruchowej. Spożycie: Spożycie produktu w bardzo dużych ilościach może spowodować wystąpienie objawów podobnych do upojenia alkoholowego (bóle i zawroty głowy, ograniczenie świadomości, zaburzenia oddechu). 4 Pierwsza pomoc 4.1 Instrukcje postępowania w zależności od drogi narażenia Wdychanie: Wynieść poszkodowanego z miejsca narażenia, ułożyć w wygodnej pozycji półleżącej lub siedzącej, zapewnić spokój, chronić przed utratą ciepła. Jeżeli wystąpią zaburzenia oddychania, podawać tlen do oddychania. Jeżeli objawy nie ustępują, wezwać lekarza. Kontakt z oczami: Natychmiast płukać dużą ilością letniej wody, najlepiej bieżącej, przez co najmniej 15 min. Usunąć szkła kontaktowe. Unikać silnego strumienia wody ze względu na ryzyko mechanicznego uszkodzenia rogówki. Jeżeli podrażnienie nie ustępuje, należy skonsultować się z lekarzem-okulistą. Kontakt ze skórą: Połknięcie: Ogólne zalecenia: Wskazówki dla lekarza 5 Postępowanie w przypadku pożaru Obficie zmywać letnią, bieżącą wodą. Zdjąć zanieczyszczoną odzież. Jeśli podrażnienie nie ustępuje, zasięgnąć porady lekarza. Jeżeli nastąpi połknięcie dużej ilości, nie powodować wymiotów ponieważ istnieje ryzyko zachłyśnięcia się i przedostania się substancji do płuc. Podać do wypicia dużą ilość wody, jeżeli poszkodowany jest przytomny. Wezwać lekarza. Powinny być przestrzegane zwykłe środki ostrożności jak przy pracy z chemikaliami. Jeżeli wystąpią jakiekolwiek niepokojące objawy, wezwać lekarza. Stosować postępowanie objawowe. 5.1 Zalecane środki gaśnicze Produkt niepalny. Należy stosować środki gaśnicze odpowiednie dla mediów palących się w otoczeniu. 5.2 Zabronione środki gaśnicze Zwarty strumień wody. 5.3 Niebezpieczne produkty rozkładu W czasie pożaru mogą powstawać tlenki węgla (CO, CO 2 ). 5.4 Specjalistyczny sprzęt przeciwpożarowy Zakładać gazoszczelną odzież ochronną i aparaty oddechowe niezależne od powietrza z otoczenia. Wodę gaśniczą zbierać osobno, nie wylewać do kanalizacji. Strona 2 z 7
6 Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska 6.1 Zagrożenia dla zdrowia i środki ochrony ludzi Środki ostrożności: Zlikwidować wyciek zamknąć dopływ cieczy, uszczelnić, uszkodzone opakowanie umieścić w opakowaniu zastępczym. Zapewnić odpowiednią wentylację. Przy operowaniu dużymi ilościami używać rękawic i okularów ochronnych. Nie wdychać oparów. 6.2 Zagrożenia dla środowiska i środki ochrony środowiska Zabezpieczyć przed wprowadzeniem do miejskiego systemu wodno-kanalizacyjnego i cieków wodnych. 6.3 Metody unieszkodliwiania, zbierania i oczyszczania środowiska Rozlany produkt zaabsorbować w chemicznie obojętny materiał wiążący (piasek, ziemia okrzemkowa). Zanieczyszczoną powierzchnie spłukać dużą ilością wody. 7 Postępowanie z preparatem i jego magazynowanie 7.1 Postępowanie z preparatem - środki ostrożności Stosować w dobrze wentylowanych pomieszczeniach. Wskazane jest podejmowanie środków ostrożności, aby podczas pracy z produktem unikać kontaktu ze skórą i oczami. Nie jeść, nie pić i nie palić w czasie użytkowania. 7.2 Przechowywanie Zabezpieczać przed działaniem promieni słonecznych, nie wystawiać na działanie temperatur powyżej 40 C. Przechowywać w chłodnym, suchym i dobrze wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać poza zasięgiem dzieci. Przechowywać w oryginalnych opakowaniach (szkło lub polietylen). 8 Kontrola narażenia i środki ochrony indywidualnej 8.1 Technologiczne sposoby zmniejszenia narażenia Zapewnić odpowiednią wentylację wywiewną. Nie jeść, nie pić i nie palić tytoniu podczas pracy z produktem. 8.2 Wartości NDS, NDSCh, NDSP Składnik CAS-nr Normatyw wartość jednostka Etanol 64-17-5 NDS 1900 mg/m 3 Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U nr 217, poz. 1833, 2002). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U nr 73, poz. 645, 2005) 8.3 Środki ochrony osobistej Drogi oddechowe: Nie jest wymagana ochrona dróg oddechowych poza przypadkami przekroczenia obowiązujących norm dopuszczalnego stężenia. W takich przypadkach stosować półmaskę skompletowana z pochłaniaczem par organicznych. Ręce i skóra: Przy używaniu dużych ilości stosować rękawice ochronne gumowe. Oczy: Przy operowaniu dużymi ilościami stosować okulary ochronne typu gogle, chroniące przed kroplami cieczy. Podstawa prawna: Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 1999 r. w sprawie wykazu wyrobów wyprodukowanych w Polsce, a także wyrobów importowanych do Polski po raz pierwszy, mogących stwarzać zagrożenie albo służących Strona 3 z 7
ochronie lub ratowaniu życia, zdrowia lub środowiska, podlegających obowiązkowi certyfikacji na znak bezpieczeństwa i oznaczania tym znakiem, oraz wyrobów podlegających obowiązkowi wystawiania przez producenta deklaracji zgodności (Dz.U nr 5, poz. 53, 2000). Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 maja 2003 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz.U. nr 80, poz. 725, 2003). Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Nie dopuszczać do przekraczania w środowisku miejsca pracy dopuszczalnych stężeń normatywnych. Po zakończeniu pracy zdjąć zanieczyszczone ubranie. Przed przerwami w pracy umyć ręce i twarz. Po pracy umyć dokładnie całe ciało. Nie jeść, nie pić, nie palić podczas pracy. Metody oceny narażenia w środowisku pracy: PN-86/Z-04050.01 Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne. PN-89/Z-04008.07 Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników. PN-77/Z-04065 Ochrona czystości powietrza. Oznaczanie alkoholu etylowego metodą kolorymetryczną. PN-85/Z-04140 ark. 02 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości alkoholu etylowego. Oznaczanie alkoholu etylowego na stanowiskach pracy metodą chromatografii gazowej. 9 Właściwości fizykochemiczne 9.1 Postać fizyczna, barwa, zapach Ciecz o zabarwieniu zielonym i zapachu alkoholowym. 9.2 Temperatura wrzenia 9.3 Temperatura topnienia -2 C. 9.4 Prężność par 23.0 hpa ( w 20 0 C). 9.5 Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach W wodzie: całkowicie rozpuszczalny. 9.6 Gęstość 0.99 g/cm 3 (w 15 0 C). 9.7 ph 9.8 Temperatura zapłonu > 60 0 C. 9.9 Granice wybuchowości 9.10 Temperatura samozapłonu 425 0 C. Strona 4 z 7
10 Stabilność i reaktywność Produkt jest stabilny w normalnych warunkach użytkowania i przechowywania. 10.1 Warunki powodujące niebezpieczne reakcje 10.2 Materiały powodujące niebezpieczne reakcje Utleniacze. 10.3 Niebezpieczne produkty rozpadu W warunkach pożaru i wysokiej temperatury mogą powstawać tlenki węgla (CO, CO 2 ). 11 Informacje toksykologiczne Produkt może powodować podrażnienia i odtłuszczenie skóry. Możliwe jest wchłanianie przez uszkodzoną skórę. Wdychanie par może powodować ból i zawroty głowy, nudności, zaburzenia równowagi, zaburzenia świadomości. 11.1 Skutki zdrowotne narażenia ostrego Składnik CAS-nr Dawka wartość jednostka. Etanol 64-17-5 LDL O doustnie dziecko 2000 mg/kg TDL O doustnie mężczyzna 700 mg/kg LDL O doustnie człowiek 1400 mg/kg LD 50 - doustnie szczur 7060 mg/kg LC 50 - inhalacyjnie szczur 20000 mg/l (10h) LD 50 dootrzewnowo szczur 3750 mg/kg LD 50 dożylnie szczur 1440 mg/kg Dawka śmiertelna dla człowieka 5-8 g/kg 11.2 Skutki zdrowotne narażenia przewlekłego Przedłużone działanie może powodować podrażnienie błon śluzowych, zaczerwienienie skóry i oczu. Długotrwały kontakt ze skórą może spowodować stan zapalny i wysuszenie 11.3 Skutki zdrowotne narażenia miejscowego Wdychanie: Może powodować podrażnienie błon śluzowych górnych dróg oddechowych. Kontakt z oczami: Kontakt ze skórą: 12 Informacje ekologiczne Może powodować lekkie podrażnienie oczu powodując zaczerwienienie. Może powodować podrażnienie. Dłuższy lub powtarzający się kontakt z produktem prowadzi do utraty tłuszczu w skórze i może wywoływać nie alergiczne uszkodzenia skóry. Brak jest dostępnych danych dotyczących mobilności w środowisku, biodegradacji oraz bioakumulacji preparatu. 12.1 Zachowanie się substancji w środowisku. Alkohol etylowy ulega łatwo biodegradacji i nie akumuluje się w środowisku wodzie i glebie. Zabezpieczyć przed przedostaniem się produktu do kanalizacji lub zbiorników wodnych. 12.2 Ekotoksyczność Składnik CAS-nr Dawka wartość jednostka. Etanol 64-17-5 LC 50 - ryby (Oncorhynchus mykiss) 10000-11500 mg/l (24h) LC 50 - ryby (Alburnus alburnus) 11000 mg/l (96h) LC 0 ryby (Leuciscus idus melanotus) 7110 mg/l (48h) LC 100 - ryby (Leuciscus idus melanotus) 8690 mg/l (48h) LC 50 - ryby (Pimephales promelas) 14.2-15.3 g/l (96h) EC 50 - bezkręgowce (Daphnia magna) >10000 mg/l (24h) EC 50 - glony (Chlorella pyrenoidoso) 9310 mg/l Produkt nie jest niebezpieczny dla środowiska wodnego. Strona 5 z 7
13 Postępowanie z odpadami 13.1 Sposób usuwania nadwyżki lub odpadu Nie usuwać produktu razem z odpadami komunalnymi, nie wylewać do kanalizacji. 13.2 Sposób usuwania zużytych opakowań Opakowania wielokrotnego użytku mogą być ponownie używane po oczyszczeniu. Opakowania po produkcie: kod 15 01 02 Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów. (Dz.U. nr 112, poz. 1206 z dnia 8.10.2001 r.); Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U nr 62, poz.628, 2001). Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U nr 63, poz. 638, 2001). Ustawa z dnia 29lipca 2005 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U nr 175, poz. 1458, 2005). 14 Informacje o transporcie 14.1 Klasyfikacje i oznakowanie w transporcie Transport lądowy ADR/RID: Numer UN: 1170 Prawidłowa nazwa przewozowa: ROZTWORY WODNE ETANOLU Klasa: 3 Grupa pakowania: III Numer rozpoznawczy zagrożenia: 30 15 Informacje dotyczące przepisów prawnych 15.1 Opakowania Oznakowanie opakowań: Etykieta zawierająca: ZNAK nie jest wymagany. Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia: Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania: nie są wymagane. nie są wymagane. Produkt zawiera: alkohole, kompozycję zapachową, barwnik, methylchloroisothiazolinone, methylisothiazolinone. Strona 6 z 7
15.2 16 Inne przepisy, jeśli dotyczą Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz. U. nr 201, poz. 1674) do punktu 2; Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U nr 171, poz. 1666, 2003) do punktu 3; Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 maja 2003 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz.U. nr 80, poz. 725, 2003)- do punktu 8; Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz.U. nr 199, poz. 1671, 2002) do punktu 14; Oświadczenie Rządowe z dnia 26 lipca 2005 r. w sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i B Umowy Europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów nie bezpiecznych (ADR) sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957 r. (DzU nr 178, poz. 1481, 2005) do punktu 14; Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz.U. nr 173, poz. 1679, 2003) do punktu 15. Inne informacje Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki zostały zaczerpnięte z karty preparatu dostarczonej przez producenta, poprawione, uzupełnione i zweryfikowane w Instytucie Chemii Przemysłowej im prof. I. Mościckiego w Warszawie zgodnie z Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. tekst jednolity oraz rozporządzeniami wykonawczymi do tej ustawy obowiązującymi w Polsce. Inne źródła informacji: Commision Directive 2004/73/EC z 29 kwietnia 2004 adapting to technical progress for the twenty-ninth time Council Directive 67/548/EEC on the approximation of the laws, regulations and administrative provisions relating to the classification, packaging and labelling of dangerous substances; Rozporządzenie (WE) nr 648/2004 Parlamentu Europejskiego z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie detergentów, Official Journal of the European Union, 104/1, 8.04.2004; IUCLID Data Bank (European Commision European Chemicals Bureau); ESIS European Chemical Substances Information System (European Chemicals Bureau). Informacje zamieszczone w karcie charakterystyki mają na celu opisanie produktu jedynie z punktu wymagań bezpieczeństwa. Użytkownik jest odpowiedzialny za stworzenie warunków bezpiecznego używania produktu i to on bierze na siebie odpowiedzialność za skutki wynikające z niewłaściwego stosowania niniejszego produktu. Zwroty R ( wskazujące rodzaj zagrożenia) użyte w punkcie 2. Karty charakterystyki: R 11 R 22 R 23/24/25 R 34 R 43 R 50/53 R 41 Produkt wysoce łatwopalny; Działa szkodliwie po połknięciu; Działa toksycznie przez drogi oddechowe/w kontakcie ze skórą/po połknięciu; Powoduje oparzenia; Może powodować uczulenie w kontakcie ze skórą; Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym Ryzyko poważnego uszkodzenia oczu. Strona 7 z 7