Sygn. akt IV KK 390/13 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 6 marca 2014 r. SSN Wiesław Kozielewicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Małgorzata Gierszon SSN Roman Sądej Protokolant Jolanta Grabowska przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Małgorzaty Wilkosz-Śliwy w sprawie D. O. skazanego z art. 178 a 1 kk po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie w dniu 6 marca 2014 r., kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść skazanego od wyroku Sądu Rejonowego w B. z dnia 22 lipca 2013 r., uchyla zaskarżony wyrok w punkcie piątym. UZASADNIENIE Prokurator Rejonowy skierował do Sądu Rejonowego w B. akt oskarżenia przeciwko D. O., któremu zarzucił, że w dniu 23 kwietnia 2013 r. około godziny 17.20 w B. na ulicy B., będąc w stanie nietrzeźwości (badanie pierwsze - 0,63 mg/l zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu, badanie drugie - 0,65 mg/l
2 zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu, badanie trzecie - 0,65 mg/l zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu) prowadził w ruchu lądowym pojazd mechaniczny - samochód osobowy marki VW Golf, to jest popełnienie przestępstwa określonego w art. 178a 1 k.k. (k. 22-24, 29). Jednocześnie, na podstawie art. 335 1 k.p.k., Prokurator Rejonowy złożył wniosek o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy i wymierzenie D.O.: - kary 5 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 3 lata, - grzywny w wymiarze 50 stawek dziennych, przy przyjęciu wysokości jednej stawki na kwotę 10 złotych, - zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat, - zasądzenie kosztów postępowania (k. 25a). Sąd Rejonowy, na posiedzeniu w dniu 22 lipca 2013 r., działając na podstawie art. 343 1 k.p.k. w zw. z art. 335 1 k.p.k., stwierdzając że D. O. zarzucono popełnienie przestępstwa zagrożonego karą nie przekraczającą 10 lat pozbawienia wolności oraz uznając, iż okoliczności popełnienia tego przestępstwa nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte pomimo nieprzeprowadzania rozprawy, postanowił uwzględnić powyższy wniosek Prokuratora Rejonowego. Następnie Sąd Rejonowy, wyrokiem z dnia 22 lipca 2013 r.: I. oskarżonego D. O. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, stanowiącego przestępstwo z art. 178a 1 k.k. i za to na mocy art. 178a 1 k.k. wymierzył mu karę 5 miesięcy pozbawienia wolności; II. na mocy art. 69 1 i 2 k.k. i art. 70 1 pkt 1 k.k. wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w punkcie I wyroku warunkowo zawiesił oskarżonemu na okres próby wynoszący 3 lata; III. na mocy art. 71 1 k.k. i art. 33 1 i 3 k.k. orzekł wobec oskarżonego grzywnę w wysokości 50 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość stawki dziennej na 10 złotych; IV. na mocy art. 42 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat;
3 V. na podstawie art. 63 2 k.k., zaliczył oskarżonemu na poczet środka karnego orzeczonego w punkcie IV wyroku, okres rzeczywistego zatrzymania prawa jazdy od dnia 23 kwietnia 2013 r. do dnia 22 lipca 2013 r.; VII. na mocy art. 627 k.p.k. i art. 2 ust. 1 pkt 2 i art. 3 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego D. O. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, a to wydatki w kwocie 90 złotych i opłatę w kwocie 170 złotych (k. 37-38). Powyższy wyrok nie został zaskarżony przez żadną ze stron i uprawomocnił się w dniu 6 sierpnia 2013 r. (k. 39). Na marginesie należy zauważyć, że sentencja wyroku nie zawiera punktu VI, gdyż bezpośrednio po punkcie V następuje w niej punkt VII. Od tego wyroku, w dniu 4 listopada 2013 r., kasację złożył Prokurator Generalny. Zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść D. O. i zarzucając rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa procesowego, a mianowicie art. 343 6 i 7 k.p.k. w związku z art. 335 1 k.p.k., polegające na wydaniu wyroku niezgodnego z nieprawidłowo uzgodnionym przez prokuratora wnioskiem o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy, w wyniku czego doszło do naruszenia przepisu prawa karnego materialnego - art. 63 2 k.k., polegającego na orzeczeniu wobec D. O. środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat z zaliczeniem na poczet tego środka karnego okresu rzeczywistego zatrzymania prawa jazdy w sytuacji, gdy faktycznie dokument uprawniający do kierowania pojazdem nie został oskarżonemu zatrzymany, wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w B. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania temu sądowi. Sąd Najwyższy zważył co następuje. Poza sporem jest, że złożony przez Prokuratora Rejonowego wniosek o wydanie wyroku skazującego, nie został prawidłowo uzgodniony z D. O. W oświadczeniu z dnia 23 maja 2013 r., zatwierdzonym przez prokuratora (w nieoznaczonej dacie), oskarżony zaproponował zaliczenie mu na poczet zawnioskowanego środka karnego, okresu rzeczywistego zatrzymania prawa jazdy (k. 25). Z kolei wniosek skierowany przez prokuratora do Sądu Rejonowego nie
4 zawierał propozycji zaliczenia okresu zatrzymania prawa jazdy na poczet tego środka karnego. Z akt sprawy wynika, że D. O. w toku prowadzonego postępowania przygotowawczego nie zatrzymano prawa jazdy, co czyniło bezprzedmiotowym zaliczenie okresu zatrzymania tego dokumentu na poczet zaproponowanego we wniosku środka karnego. D. O. w postępowaniu przygotowawczym oświadczył, że nie posiada uprawnień do kierowania pojazdami silnikowymi (k. 1, k. 11v). Tej treści informacja została również zawarta w piśmie Naczelnika Wydziału Komunikacji Urzędu Miejskiego w B. z dnia 9 maja 2013 r. (k. 20). Nie budzi wątpliwości, że wydany wyrok nie był zgodny z treścią wniosku prokuratora, bowiem wniosek ten nie zawierał propozycji zaliczenia okresu zatrzymania prawa jazdy na poczet zaproponowanego środka karnego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Sąd Rejonowy, wydając wyrok niezgodny ze złożonym przez prokuratora wnioskiem o wydanie wyroku skazującego wobec D. O., rażąco naruszył przepis art. 343 6 k.p.k., a nadto przepis art. 343 7 k.p.k., bowiem złożony wniosek nie został w całości uzgodniony z oskarżonym. Należy jednak przy tym mieć na uwadze, że D. O. znał treść wniosku Prokuratora Rejonowego (k. 29 i k. 33), który to wniosek, wobec braku podstaw prawnych do zaliczenia okresu rzeczywistego zatrzymania prawa jazdy od dnia 23 kwietnia 2013 r. do dnia wyroku, nie zawierał zgłoszonego przez D. O. żądania zaliczenia stosownego okresu zatrzymania prawa jazdy na poczet proponowanego środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 3 lat. Jednocześnie zauważyć należy, że wydane orzeczenie rażąco naruszyło przepis art. 63 2 k.k., ponieważ zaliczeniu na poczet orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów może podlegać jedynie okres faktycznego zatrzymania dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu. W sytuacji, gdy w toku postępowania prowadzonego przeciwko D. O. nie wydano decyzji o zatrzymaniu dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdów, nie było również podstaw prawnych do rozstrzygnięcia o zaliczeniu okresu zatrzymania prawa jazdy na poczet orzeczonego środka karnego (pkt. V zaskarżonego wyroku).
5 Zaistniałe w niniejszej sprawie naruszenie prawa miało istotny wpływ na treść wydanego wyroku, gdyż jego konsekwencją było wadliwe rozstrzygnięcie o zaliczeniu okresu zatrzymania prawa jazdy na poczet środka karnego orzeczonego wobec D. O., zawarte w pkt. V tego wyroku. W realiach przedmiotowej sprawy Sąd Najwyższy uznał, że niecelowym byłoby uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania, tylko po to aby uzgodnieniem stron objęto oczywistą rezygnację z propozycji zaliczenia na poczet zawnioskowanego przez D. O. środka karnego okresu rzeczywistego zatrzymania prawa jazdy, gdyż ten sam efekt będzie osiągnięty w wyniku uchylenia pkt V zaskarżonego wyroku. Kierując się przedstawionymi względami Sąd Najwyższy, na podstawie art. 537 1 k.p.k., orzekł jak w wyroku.