EDUKACJA PATRIOTYCZNA I OBYWATELSKA DZIECI I MŁODZIEŻY Zestawienie bibliograficzne w wyborze za lata 2000-2007 Opracowanie: Jolanta Jordan Wechta. Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Marii Grzegorzewskiej w Zielonej Górze, FILIA W NOWEJ SOLI 1 WYDAWNICTWA ZWARTE 1. Być Polakiem to żyć Bosko i szlachetnie. Rzeszów : Wyższe Seminarium Duchowne, 2005. 162 s. 2. Chleb i ojczyzna / Józef Lutosławski. Drozdowo : Muzeum Przyrody, 2004. 79 s. 3. Cywilizacyjna tożsamość europejska a polski patriotyzm. Włocławek : Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, 2006. 315 s. 4. Dziedzictwo obyczaju narodowego Polaków : pamięć i zapomnienie / Barbara Jedynak. Lublin : Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej, 2004. 155 s. 5. Europa bez Ojczyzn? / Piotr Jaroszyński. Wyd. 2. Warszawa : Dom Polski, 2002. 139 s. 6. Jak uczyć się Polski / Maria Żmigrodzka. Wrocław : NortomW, cop. 2004. 203 s. 7. Jedna jest Polska : wybór z przemówień i kazań / Stefan Wyszyński. Wyd. 2. Warszawa : Soli DeoW, 2000. 119 s. 8. Myśli o Polsce i wychowaniu / Aleksander Kamiński. Warszawa : HoryzontyW : Muzeum Harcerstwa, [2003]. 91 s. 9. Nowy niemiecki patriotyzm w debacie publicznej w RFN / Izabela Janicka. Poznań : Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica, 2007. 132 s. 10. O miłości ojczyzny / Karol Fryderyk Libelt. Poznań : Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2006. 144 s. 11. Organizacje niepodległościowe w Zagłębiu Dąbrowskim i okolicy. Sosnowiec : Progres Będzin : Stowarzyszenie Autorów Polskich, 2006. 290 s. 12. Patriotyczne przesłanie w sztuce i edukacji. Bielsko Biała : Wyzsza Szkoła Administracji, 2007. 142 s. 13. Patriotyzm polski : jaki jest? Jaki winien być? Warszawa : Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej : RytmW, 2001. 173 s. 14. Patriotyzm wczoraj i dziś : 2002. Kraków : Polska Akademia Umiejętności, 2003. 117 s. 15. Patriotyzm wczoraj i dziś. Kraków : Polska Akademia Umiejętności, 2006. 117 s. 16. Patriotyzm dzisiaj / Jacek Salij. Poznań : W DrodzeW, 2005. 337 s. 17. Patriotyzm przyszłości / Marcin Król. Warszawa : Rosner & Wspólnicy, 2004. 133 s. 18. Patriotyzm, obronność, bezpieczeństwo / red. nauk. Eugenia Anna Wesołowska, Andrzej Szerauca. Warszawa : AON, 2002. 319 s. 19. Polak patriota we współczesnej EuropieW : materiały z konferencji poświęconej wychowaniu / red. Lukasz Godziszewski. Wrocław : WikingW, 2000. 118 s. 20. Polski obyczaj patriotyczny od XVIII do przełomu XX/XXI wieku ciągłość i zmiana. Warszawa : Muzeum Niepodległości : Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2007. 307 s. 21. Powrót do Polski : szkice o patriotyzmie po końcu historiiw 1989 2005 / Andrzej Nowak. Kraków : ArcanaW, 2005. 255 s.
22. Rola edukacji regionalnej w kształtowaniu postaw patriotycznych. Siemianowice Śląskie : Muzeum Miejskie, 2007. 48 s. 23. Słów kilka o miłości Ojczyzny / red. Bernadeta Lipian, Lidia Tomkiewicz. Jarosław : Towarzystwo przyjaciół Anny Jenke, 2000. 51 s. 24. Tradycje patriotyczne Suwalszczyzny : materiały z sesji popularnonaukowej, Suwałki, 25 września 2000 roku / red. Zbigniew Fałtynowicz. Suwałki : Stowarzyszenie Przyjaciół Suwalszczyzny, 2001. 61 s. 25. Wybrali Polskę / Maria Żmigrodzka. Radom : Polskie Wydawnictwa Encyklopedyczne, 2003. 262 s. 26. Wychowanie patriotyczne : materiały sympozjum katechetycznego (Krosno, 30 października 2003 r.). Przemyśl : Wydawnictwo Archidcezji Przemyskiej, 2005. 178 s. 27. Wyobrażenia ojczyzny i oblicza patriotyzmu w podręcznikach do języka polskiego dla szkoły podstawowej w latach 1945 1990 / Zofia Zasacka. Warszawa : Biblioteka Narodowa, 2000. 223 s. 28. Z dziejów polskiego patriotyzmu : wybór tekstów. Kraków : Wyższa Szkoła Europejska im. Ks. J. Tischnera, 2007. 346 s. 29. Z Karolem Wojtyłą myśląc Ojczyzna / pod red. Wojciecha Chudego. Lublin : Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, cop. 2002. 303 s. ARTYKUŁY Z CZASOPISM 30. A to Polska właśnie o motywie ojczyzny w literaturze i w szkolnej praktyce / Agata Wojtowicz // Polonistyka. 2003 nr 1 s.36 42 31. Aby serce mieć w sam razw o uczeniu miłości do Polski: ścieżka edukacyjna : wychowanie patriotyczne / Jolanta Gajęcka // Wychowawca. 2000, nr 6 s. 22 23 32. Aktywny patriotyzm / Tadeusz Wójcik // Wychowawca. 2003 nr 4 s.16 17 33. Apel z okazji Święta Niepodległości szkolna nuda czy intelektualne przeżycie?: scenariusz / Mirosława Domżalska // Wiadomości Historyczne. 2002 nr 2 s. 118 121 34. Bez wielkich słów i patosu / Anna Gaj // Wychowawca. 2003, nr 4 s. 20 35. Bohater patron szkoły w pracy wychowawczej placówki / Bożena Stramek // Nowa Szkoła. 2002 nr 6 s.39 41 36. Brednia i anagram: ojczyzna jako przeinaczenie / Katarzyna Kuczyńska-Koschany // Polonistyka. 2003 nr 1 s. 31 35 37. Być Polakiem być sobą. Scenariusz lekcji wychowawczej dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych lub gimnazjum / Iwona Warzecha // Wychowanie. 2005 nr 4 s.28 29 38. Była to znakomita lekcja patriotyzmu / Iwona Sułkowska // Nowa Szkoła. 2007 nr 7 s. 60 61 39. Czy jesteśmy patriotami? (na podstawie badań wśród uczniów szkół podstawowych) / Janina Mazur // Wychowawca. 2005 nr 4 s. 5 7 40. Czy polskiej szkole potrzebna jest edukacja obywatelska? (o potrzebie zachowania wiedzy o społeczeństwie słów kilka / Mariusz Menz // Wiadomości Historyczne. 2006 nr 5 s. 40 45 41. Dokąd zmierza wychowanie? Rozważania o polskim społeczeństwie, państwie i wartościach jednoczących naród / Elżbieta Górnikowa-Zwolak // Ruch Pedagogiczny. 2003 nr 1 2 s. 75 92 42. Droga do wolności: scenariusz widowiska / Bożena i Klemens Stróżyńscy // Nowa Szkoła. 2006 nr 8 s.6 13 2
43. Dzieje i symbolika sztandaru: scenariusz lekcji / Bożena Gołębiowska // Wychowawca. 2006 nr 11 s. 29 30 44. Dzień Patrona przy ognisku: scenariusz spotkania klas młodszych / Irena Banasik i in. // Biblioteka w Szkole. 2006 nr 4 s.10 11 45. Edukacja drogą do europejskiego obywatelstwa / Dariusz Kociejba // Wiadomości Historyczne. 2001, nr 1 s. 13 16 46. Edukacja historyczna i obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym / Bogumiła Burda, Roman M. Józefiak // Wiadomości Historyczne. 2003 nr 2 s. 125 126 47. Edukacja historyczna w nauczaniu zintegrowanym / Elżbieta Leszczyńska // Nauczanie Początkowe. 2001/2002 nr 1 s. 56 65 48. Edukacja regionalna a edukacja narodowa i europejska / Anna Asyngier-Kozieł // Język Polski w Szkole IV VI. 2004/2005 nr 4 s. 7 20 49. Historia i WOS na maturze, czyli pedagoga szkiełko i oko / Marek Białokur, Joanna Piłat, Krystyna Stecka // Wiadomości Historyczne. 2007 nr 2 s. 13 24 50. Inscenizacja szkolna z okazji Święta Konstytucji 3 Maja / Jarosław Durka // Wiadomości Historyczne. 2006 nr 1 s. 37 43 51. Jak efektywnie i ciekawie uczyć wiedzy o społeczeństwie? / Wojciech Szczepański // Wiadomości Historyczne. 2005 nr 5 s. 38 47 52. Jak kochać Ojczyznę? : wychowanie patriotyczne dzisiaj / Marek Dziewięcki // Katecheta. 2003 nr 1 s. 61 65 53. Jaki powinien być obywatel? : koncepcje obywatelstwa polskich nastolatków w perspektywie porównawczej / Anna Zielińska // Kwartalnik Pedagogiczny. 2004 nr 4 s.119 141 54. Konstytucja 3 maja: scenariusz zajęć / Jolanta Tadra // Życie Szkoły. 2002 nr 5 s. 275 281 55. Kształtowanie postawy patriotycznej: propozycje metodyczne cyklu lekcji wychowawczych / Agnieszka Kaczmarek // Wychowawca. 2003 nr 4 s. 22 23 56. Kto ty jesteś? / Beata Szurowska // Wychowanie w Przedszkolu. 2005 nr 9 s. 23 25 57. Kto ty jesteś? / Jolanta Makowska // Problemy Opiekuńczo Wychowawcze. 2005 nr 1 s. 34 37 58. Ku czci dawnych bohaterów / Rafał Ryszka // Wychowawca. 2003 nr 4 s.18 19 59. Lekcja historii: scenariusz przedstawienia z okazji 3 Maja / Agnieszka Radkowska // Biblioteka w Szkole. 2004 nr 2 s.16 17 60. Literatura okresu transformacji wobec uniwersum tradycji / Anna Legeżyńska // Polonistyka. 2007 nr 3 s. 13 19 61. Metody urozmaicania zajęć WOS w gimnazjum gra o Unii Europejskiej / Marcin Dyś // Wiadomości Historyczne. 2007, nr 1 s. 46 47 62. Mieczysław Kuznowicz o patriotyzmie z perspektywy wychowawczej / Janusz Mółka // Ruch Pedagogiczny. 2006 nr 1-2 s. 75 81 63. Moja mała Ojczyzna: scenariusz wieczornicy patriotycznej szkoła podstawowa / Ewa Żukowska // Wychowawca. 2003 nr 7 8 s.27 28 64. Moje, bo polskie / Beata Igielska // Nowa Szkoła. 2002 nr 10 s. 34 37 3
65. Mój dom nasz kraj / Urszula Święty // Wychowanie w przedszkolu. 2006 nr 10 s. 26 28 66. Nauczanie patriotyzmu / Kazimierz Ryczan // Wychowawca. 2003 nr 4 s.8 11 67. Nie chcemy wojny: scenariusz programu muzyczno-poetyckiego / Iwona Gołębiowska, Ewa Kopowska // Wychowawca. 2003 nr 7 8 s. 12 13 68. O narodzie i patriotyzmie, czyli jak pogawędzić na trudne tematy: propozycja metodyczna / Urszula Chowaniec // Język Polski w Liceum. 2001/2002 nr 2 s. 40 49 69. O patriotyzmach i o federalizmie europejskim / Krzysztof Kwaśniewski // Przegląd Zachodni. 2003 nr 1 s. 153 163 70. O patriotyzmie w mediach / Adam Lepa // Wychowawca. 2003 nr 4 s. 12 15 71. Ojczyzna Polska : gdzie jej szukać?: (propozycja metodyczna dla klasy 4) / Elżbieta Kuświk, Elżbieta Maciejewska, Joanna Woszczyk // Język Polski w Szkole IV-VI. 2003/2004 nr 1 s. 59 64 72. Ojczyzna wielkie słowo : scenariusz imprezy poświęconej Małej i Dużej Ojczyźnie / Ewa Zygmunt // Poradnik Bibliotekarza. 2005 nr 10 s.29 31 73. Ojczyzna / Czesław Stanisław Bartnik // Wychowawca. 2006 nr 10 s. 16 17 74. Ojczyzna moja: scenariusz inscenizacji z okazji narodowego Święta Niepodległości / Agnieszka Maj // Nauczanie Początkowe. 2001/2002 nr 1 s. 41 45 75. Ojczyzna to Polska, to rzeka, to las / Renata Wiśniewska // Wychowanie w Przedszkolu. 2005 nr 4 s.29 31 76. Ojczyzną jest język: scenariusz montażu słowno-muzycznego / Maria Wiaderek // Biblioteka w Szkole. 2002 nr 5 s.20 21 77. Ojczyzno ma tyle razy W / Dariusz Bralski // Nowa Szkoła. 2001 nr 8 s. 22-25 78. Pamięci ojców naszych [rocznica Katynia]: montaż słowno-muzyczny / Alicja Maciejewska // Biblioteka w Szkole. 2002 nr 6 s. 26 27 79. Patriotyzm tak, ale / Grzegorz Gołaszewski // Język Polski w Liceum. 2006/2007, nr 3 s. 10 21 80. Patriotyzm czy internacjonalizm? / Leszek Wójcik // Wychowawca. -2000 nr 5 s.34 81. Patriotyzm dzisiaj (cz. I) / Jacek Salij // Wychowawca. 2006 nr 6 s.16 17 82. Patriotyzm dzisiaj (cz. II) / Jacek Salij // Wychowawca. 2006 nr 7 8 s.24 83. Patriotyzm dzisiaj (cz. III) / Jacek Salij // Wychowawca. 2006 nr 9 s. 16 17 84. Patriotyzm w oczach współczesnej młodzieży (analiza ankiety) / Andrzej Masiewicz // Wychowawca. 2005 nr 4 s. 8 9 85. Patriotyzm współczesnego człowieka / Marek Dziewięcki // Wychowawca. 2004 nr 4 s. 23 86. Polski patriotyzm / Józef Pyrek // Wychowawca. 2000 nr 5 s. 26 28 87. Postulowany patriotyzm i historia / Barbara Jakubowska // Wiadomości Historyczne. 2005, nr 6 s. 32 36 88. Prawa ucznia i prawa dziecka w edukacji obywatelskiej / Marianna Jaksim // Wiadomości Historyczne. 2001 nr 2 s. 79 81 4
89. Program ścieżki patriotycznej: propozycja metodyczna dla klasy IV / Ewa Kamińska, Krystyna Kowalska // Język Polski w Szkole IV VI. 2001/2002 nr 4 s. 60 66 90. Proporczyk symbol państwa w każdym polskim domu / Eleonora Parnowska // Życie Szkoły. 2000 nr 7 s. 457 460 91. Refleksje o historii i patriotyzmie : ojczyzna, globalizacja przewartościowanie XXI w./ Hanna Wójcik Łagan // Wiadomości Historyczne. 2006 nr 2 s. 2 9 92. Refleksje o patriotyzmie polskim w przeddzień wstąpienia do Unii Europejskiej / Maria Tomczak // Przegląd Zachodni. 2003 nr 1 s.164 171 93. Scenariusz uroczystości z okazji Święta Niepodległości / Maria Szpunar-Jura // Biblioteka w Szkole. 2001 nr 9 s.29 31 94. Święto Armii Krajowej: scenariusz / Grażyna Pioterek // Biblioteka w Szkole. 2003 nr 5 s. 20 21 95. Testament po Józefie Piłsudskim: propozycja metodyczna dla klasy VI / Izabela Macheta Kornaś // Język Polski w Szkole IV VI. 2004/2005 nr 2 s. 73 78 96. Tradycje opozycji demokratycznej w Małopolsce w Edukacji obywatelskiej / Tomasz Gąsowski // Wychowawca. 2005 nr 4 s. 21 97. Transformacja w kulturze i literaturze polskiej z ptasiej perspektywy / Bogusław Bakuła // Polonistyka. 2007 nr 3 s. 6 12 98. Trudne dojrzewanie do obywatelstwa / Jadwiga Raczkowska // Problemy Opiekuńczo Wychowawcze. 2007 nr 4 s. 23 34 99. W trosce o kulturę narodową / Andrzej Zwoliński // Wychowawca. 2004 nr 4 s.12 14 100. Wiwat król kochany! Wiwat Sejm, wiwat Naród, wiwat wszystkie StanyW: scenariusz uroczystości z okazji rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja / Krystyna Barańska // Poradnik Bibliotekarza. 2000 nr 4 s. 28 31 101. Wokół hymnu narodowego: propozycja lekcji języka polskiego skorelowana z historią, plastyką i muzyką / Marta Choroszczańska // Język Polski w Szkole dla klas IV VI. 2000/2001 nr 2 s. 47 49 102. Wokół narodowej historii i jej mitów: propozycja metodyczna / Henryk Odrozek // Język Polski w Liceum. 2001/2002 nr 2 s. 50 60 103. Wychowanie dla Polski (propozycja metodyczna dla klasy 6) / Halina Czajewska // Język Polski w Szkole IV VI. 2003/2004 nr 2 s. 46 54 104. Wychowanie patriotyczne / Aurelia Wenzel // Nowe w Szkole. 2003 nr 12 s.14 16 105. Wychowanie patriotyczne / Roman Król // Wychowawca. 2004, nr 4 s. 8 11 106. Wychowanie patriotyczne w praktyce / Klemens Stróżyński // Nowa Szkoła. 2006 nr 8 s. 4 5 107. Wychowanie patriotyczne w rodzinie / Marta Czerwonka, Helena Piróg // Wychowawca. 2002 nr 11 s. 20 22 108. Wychowanie patriotyczne w szkole na Czerniakowie / Maria Burdowicz Nowicka // Problemy Opiekuńczo Wychowawcze. 2006 nr 8 s. 56 60 109. Wypracowanie na maturze z wiedzy o społeczeństwie / Barbara Freier-Pniok // Wiadomości Historyczne. 2007 nr 4 s. 5 8 110. Wypracowanie na maturze z wiedzy o społeczeństwie / Barbara Freier Pniok // Wiadomości Historyczne. 2007 nr 4 s. 5 8 111. Zakres i uwarunkowania wiedzy obywatelskiej polskich nastolatków / Anna Wiłkomirska // Kwartalnik Pedagogiczny. 2002 nr 1 s.49 69 5
6 112. Żołnierz, poeta, czasu kurzw: montaż poetycko-muzyczny o życiu i twórczości Krzysztofa Kamila Baczyńskiego / Teresa Tomczak, Marianna Kular // Biblioteka w Szkole. 2001 nr 1 s.11 12 PRZYDATNE STRONY WWW http://scholaris.pl/portal?secid=171f01sq7n0fg3qp568h3v4f&refid=8q88t81186e8oh833vq3s4m4 http://www.ceo.org.pl/_files_/baza_materialow/1_2/sciezka_sp4_elk.pdf http://www.ceo.org.pl/portal/bazadoc?docid=41876 http://www.profesor.pl/mat/pd2/pd2_h_grabowska_030728.pdf http://www.srodki-dydaktyczne.men.gov.pl/www/standard-frame.php?subject=66 http://www.srodki-dydaktyczne.men.gov.pl/www/standard-frame.php?subject=66