Nr 7 (117) rok XVI listopad 2009 r. www.dzielnica5.krakow.pl e-mail: dzielnica5@um.krakow.pl ISSN 1234-9739 Krowodrza pamięta Słaba pamięć jest dowodem jeszcze słabszej woli Władysław Grzeszczyk Za nami smutne obchody okrągłych rocznic. 1 i 17 września. Ta pierwsza od lat wplata się w rozpoczynające rok szkolny akademie, tą drugą pięknie uczcili: Dyrekcja, nauczyciele i uczniowie Szkoły Podstawowej nr 34, sadząc dąb symbol pamięci. Na Krowodrzy obchodzimy również, nie mniej tragiczną, październikową rocznicę. Chodzi mianowicie o pierwszą w Krakowie egzekucję wykonaną podczas okupacji hitlerowskiej w 1943 r. Upamiętnia ją odnowiony właśnie obelisk. Przed nami Dzień Wszystkich Świętych, który łączy nas we wspomnieniach i refleksji. Pamięć o najbliższych, ale też o ofiarach wojny i totalitarnych reżimów, jest dzisiaj naszym moralnym obowiązkiem. O różnych aspektach narodowej pamięci czytaj na str. 6-7. W numerze: Fundacja Aktywnej Rehabilitacji str. 5 Nowy ogródek jordanowski przy Młynówce str. 6-7 Rozmowa z Janem Rybarskim, dyrygentem Chóru Mariańskiego str. 8-9 Wybierz najlepszego dzielnicowego! str. 10 Konkurs fotograficzny str. 11 Rada Dzielnicy V Krowodrza 1 Felieton Piotra Klimowicza str. 12
Z prac Rady i Zarządu XXXIX sesja Rady Dzielnicy V Krowodrza, która odbyła się 22 września 2009 r., była obfita w uchwały, wnioski i opinie. W związku z Zarządzeniem Prezydenta Miasta Krakowa z 8 września 2009 r. ograniczającym środki na zadania priorytetowe Dzielnicy w roku 2010 z kwoty 637 000 zł na kwotę 446 000 zł, zrezygnowała z następujących zadań: 1. Gimnazjum nr 17 remont - 10 000, 2. Szkoła Podstawowa nr 34 remont - 10 000, 3. Gimnazjum nr 16 remont - 8 000, 4. Przedszkole nr 13 remont - 7 000, 5. Zakup nagród na konkursy sportowe dla gimnazjów - 6 000, 6. Organizacja konkursów sportowych dla gimnazjów 3 000, 7. Konkurs literacki dla seniorów Krowoderskie opowieści - 2 000, 8. Bieg rodzinny w ramach Pikniku krowoderskiego - 1 000, 9. Muzeum Historyczne, projekt przewodnika po Krowodrzy - 4 000, 10. Muzeum Historyczne, wykonanie tablic historycznych na terenie Krowodrzy - 2 500, 11. III Konkurs Prac Historycznych - 1 000, 12. IV Gra Miejska Rok 1918 na drogowskazie dla szkół podstawowych i gimnazjów - 1 000, 13. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Świetliki - 3 000. Zmieniono wysokość środków finansowych w następujących zadaniach: 1. Pomoc społeczna dla mieszkańców Dzielnicy V Krowodrza 31 000, 2. Badania profilaktyczne i szczepienia ochronne dla mieszkańców Dzielnicy V Krowodrza 38 000, 3. Doposażenie ogródków jordanowskich 16 000, 4. Komunikacja z mieszkańcami 44 600, 5. Remonty chodników wg wskazań Dzielnicy V Krowodrza - 100 000, 6. Obchody 100-lecia Dzielnicy V Krowodrza 31 400, 7. ZSOI nr 1, realizacja projektu edukacyjnego związanego z historią Krowodrzy, programem opieki nad pomnikami i tablicami pamiątkowymi, aktywizacja młodzieży 3 000, 8. Policja 6 500, 9. Straż Miejska 7 500, 10. Rezerwa 12 500. Pozostałe zadania wymienione w uchwale Rady Dzielnicy V Krowodrza nie uległy zmianie. Zawnioskowano o: - przesunięcie środków w planie finansowym Rady Dzielnicy V Krowodrza z 4300 - kwota 3000 zł na 4210 oraz z 4300 - kwota 1500 zł na 4750 - przesunięcie (wyprostowanie) odcinka drogi KDD7 w kierunku północnym na obszar terenu oznaczonego symbolem MU1, z równoczesnym przesunięciem granicy południowej obszaru MN3 w kierunku południowym o 20 metrów (w załączeniu szkic). W uzasadnieniu czytamy: Proponowany projekt jest krzywdzący dla właścicieli działki uniemożliwiający jakiekolwiek jej wykorzystanie. Uchwalono projekt planu wydatków rzeczowo - finansowych na rok 2010 wg załącznika nr 1 do niniejszej uchwały: Rada dzielnicy V Krowodrza w danych do projektu planu finansowego w 2010 r. wyda 35 000 zł. W związku z zarządzeniem prezydenta miasta Krakowa z 8 września 2009 r. ograniczającym środki na zadania powierzone w roku 2010 z kwoty 127 500 zł na kwotę 90 000 zł rezygnuje z następujących zadań: - dofinansowanie imprez kulturalno - edukacyjnych dla osób niepełnosprawnych (realizator Krowoderska Biblioteka Publiczna w Krakowie) kwota: 1 500 zł; - kontynuacja dofinansowania działalności świetlicy terapeutycznej dla dzieci niepełnosprawnych prowadzonej przez Fundację Hipoterapia Na Rzecz Rehabilitacji Dzieci Niepełnosprawnych z ul. Cichy Kącik 14 w Krakowie (dwa dni w tygodniu po 3 godziny) - realizator: Wydział Świadczeń Socjalnych UMK poprzez Fundację Hipoterapia kwota: 33 000 zł; - organizacja III integracyjnej olimpiady sportowej (paraolimpiady) w Zespole Szkół Ogólnokształcących Integracyjnych nr 1 realizator ZEO Zachód kwota: 3000 zł; Pozostałe zadania wymienione w uchwale Rady Dzielnicy V Krowodrza nie ulegają zmianie. Pozytywnie zaopiniowano: - ponowne zawarcie umowy najmu pomieszczenia tymczasowego położonego przy ul. Oboźnej 12/2 w Krakowie z p. Andrzejem Wieczorkiem na następny okres, - wniosek UMK Wydziału Kształtowania Środowiska o uznanie za pomnik przyrody drzew: topoli czarnej znajdującej się na działce w obr. 12 Krowodrza na terenie parku Jordana oraz jesionu wyniosłego rosnącego na działce w obr. 45 Krowodrza na terenie parku przy ul. Prądnickiej, - wniosek o ustanowienie prawa trwałego zarządu dla ZIKiT na czas nieoznaczony działki położonej w obr. 46 Krowodrza, będącej własnością Gminy Miejskiej Kraków z przeznaczeniem na włączenie w obręb parku Młynówka Królewska. 2
Negatywnie zaopiniowano: - projekt przebudowy ulicy Piastowskiej - Reymonta w Krakowie. zawnioskowała o umieszczenie w projekcie następujących poprawek: 1. Przywrócić wjazd i wyjazd z ul. Goetla na ul. Reymonta, 2. Wprowadzić pas włączający przy nawrotce naprzeciw wejścia głównego na stadionie Wisły. 3. Wprowadzić łagodniejszą wersję włączenia ścieżki rowerowej w ul. Czystą, 4. Przenieść most na Rudawie w kierunku zachodnim (przy wlocie kanału deszczowego do Rudawy) i wybudować pełnowymiarowy most w miejsce przeniesionego, 5. Przesunąć skrzyżowanie ścieżki rowerowej z ul. Piastowskiej w kierunku Rudawy na przedłużeniu korony wałów. 6. Zaprojektować kontynuację ścieżek rowerowych na ul. Armii Krajowej i ul. Piastowskiej w stronę ul. Podchorążych. - projekt rozbudowy ul. Nawojki w Krakowie. wnioskuje o umieszczenie w projekcie następujących poprawek: 1. Wprowadzić dojazd do budynku nr 6 przy ul. Nawojki wprowadzając IV ramię skrzyżowania z ul. Budryka w postaci ślepego sięgacza zapewniającego dojazd do planowanego parkingu na działkach nr 377/4, 377/1, 378/1, 377/3 wzdłuż południowego ogrodzenia VII LO. 2. Wprowadzić ekran akustyczny wzdłuż VII LO osłaniający boisko, szkołę i parking. 3. Przesunąć przejście dla pieszych przy murze ZSOI w kierunku zachodnim (na wylocie chodnika biegnącego wzdłuż ogrodzenia szkoły od placu zabaw w parku Wincentego a Paulo). 4. Ścieżki rowerowe projektować z czerwonego asfaltu. 5. Skoordynować projekty ul. Reymonta i Nawojki w zakresie skrzyżowania ul. Miechowską. - projekt rozbudowy ul. Mydlnickiej na odcinku od ul. Piastowskiej do przedłużenia ul. Przybyszewskiego w Krakowie. zawnioskowała wnioskuje o: 1. Zaprojektowanie progów zwalniających i innych przeszkód inżynieryjnych, które ograniczą prędkość pojazdów do 30 km/h. 2. Zaprojektowanie ukośnych miejsc parkingowych Ustalono następującą kolejność zadań remontowych chodników na rok 2010: 1. ul. Racławicka od ul. Mazowieckiej do ul. Litewskiej strona parzysta, 2. al. Słowackiego od Radia Kraków do ul. Grottgera 3, 3. ul. Czarnowiejska od al. Mickiewicza do przystanku MPK i od granicy wyremontowanego chodnika do ul. Konarskiego, 4. ul. Chopina od parku Krakowskiego do ul. Konarskiego numery nieparzyste, 5. ul. Friedleina strona nieparzysta - kontynuacja, 6. ul. Kazimierza Wielkiego od ul. Kujawskiej do ul. Urzędniczej, 7. ul. Skarbińskiego 10, 24 przy VII LO, 8. ul. Zakątek 1 i 3, 9. ul. Lea 75, 10. ul. Biernackiego remont chodników, 11. ul. Chocimska 20 - do al. Kijowskiej, 12. podwórko ul. Grottgera 3 przełożenie trylinki, 13. podwórko ul. Królewska nr 70, 72 przełożenie trylinki, 14. ul. Wrocławska od ul. Prądnickiej do ul. Friedleina (wzdłuż Szpitala Wojskowego), 15. ul. Kazimierza Wielkiego od ul. Przeskok do stacji Orlen strona nieparzysta od al. Kijowskiej do nr 104 i od ul. Galla do nr 112 strona parzysta. Rada Dzielnicy zawnioskowała, aby materiałem użytym do remontów chodników na terenie Dzielnicy V Krowodrza była kostka brukowa bez fazowania. Ustalono kolejność zadań powierzonych na rok 2010 pn.: Budowa i przebudowa ulic gminnych wraz z oświetleniem : 1. Projekt zatok parkingowych na ul. Szymanowskiego, 2. Projekt pochylni i schodów na ul. Kadeckiej, 3. Projekt zatok parkingowych na ul. Mazowieckiej, z uwzględnieniem zatoki parkingowej przy ul. Racławickiej obok sklepu Jubilat, 4. Projekt zatok parkingowych na ul. Sienkiewicza, 5. Projekt zatok parkingowych na ul. Wójtowskiej, 6. Projekt ul. Spokojnej, 7. Projekt ul. Śląskiej, 8. Projekt pochylni i schodów ul. Chocimska 35, 9. Projekt ul. Za Targiem kontynuacja. Przyznane środki na zadanie powierzone z dziedziny Lokalne wydarzenia kulturalne w roku 2010 w kwocie 16 700 zł przeznaczono w całości na imprezę pod nazwą Piknik Krowoderski. Realizatorem zadania będzie MDK Dom Harcerza ul. Reymonta 18. Zmieniono wysokość środków finansowych w zadaniach: - dofinansowanie patroli (wg wskazań dzielnicy) dla Straży Miejskiej z kwoty 8 000 zł na kwotę 5 500 zł, - dofinansowanie patroli (wg wskazań dzielnicy) dla Policji z kwoty 7 500 zł na kwotę 4 200 zł. Utworzono również nowe zadanie pn. Zakup materiałów promocyjnych Bezpieczny Kraków dla Policji, kwota 1 000 zł. Natomiast, zadanie pn. Organizacja spotkania z seniorami nt. bezpieczeństwa - realizator zadania MDK Dom Harcerza, kwota 500 zł, pozostaje bez zmian. Oprac. Piotr Klimowicz przewodniczący Rady i Zarządu Dzielnicy V Krowodrza 3
Sesja naukowa w UMK Polskie Państwo Podziemne w 70. rocznicę powstania 5 października br. w sali obrad Rady Miasta Krakowa odbyła się sesja popularnonaukowa poświęcona powstaniu Polskiego Państwa Podziemnego. W sesji uczestniczyli uczniowie klas licealnych. Komitet honorowy stworzyli: prof. dr hab. Piotr Franaszek UJ, prof. dr hab. Tomasz Gąsowski UJ, Wojciech Hausner radny Miasta Krakowa, Izabella Lankosz IV LO w Krakowie. Patronat honorowy przyjęła Małgorzata Radwan-Ballada, przewodnicząca RMK. Tematy niektórych referatów: Od Rządu Narodowego do społeczeństwa obywatelskiego. Idea Państwa Podziemnego w polskiej tradycji niepodległościowej, Leopold Okulicki i August Emil Fieldorf bohaterowie Polski Walczącej, Podziemne harcerstwo 1939-45 kontynuacja II Rzeczypospolitej i myśli o II Rzeczypospolitej, Od Goralenvolku do >>Ognia<<. Społeczeństwo Podhala i miejscowe struktury Polskiego Państwa Podziemnego wobec okupacji niemieckiej. 4 Agata Tatara radna Miasta Krakowa, organizatorka sesji Stanisław Stachura nie żyje Odszedł najstarszy hokeista Cracovii 4 października br. w Szpitalu im. Żeromskiego, w wieku 92 lat zmarł po dwutygodniowej chorobie najstarszy hokeista Cracovii, od 1927 roku Mieszkaniec Krowodrzy Stanisław Stachura. Niedawno przeprowadzony z Nim w ramach cyklu Ocalić od zapomnienia wywiad poszerzył wiadomości młodzieży z XXXI LO z zakresu historii naszej dzielnicy, warunków życia w czasie okupacji 1939-45 i kolejnych latach, aż do czasów obecnych, jak również dziejów krakowskiego hokeja. Zarówno młodzież przeprowadzająca wywiad, jak i wielu mieszkańców naszej dzielnicy nie kryło podziwu dla niezwykłej żywotności sędziwego hokeisty, stąd wiele osób zaskoczonych zostało Jego Ogłoszenie UMK Urząd Miasta Krakowa zaprasza osoby, które do 31 sierpnia 2009 r. utraciły tytuł prawny do lokalu wskutek upływu 3-letniego wypowiedzenia umowy najmu do złożenia oferty w ramach Programu Pomocy Lokatorom. Termin złożenia ofert upływa we wtorek, 10 listopada br. Szczegółowe informacje można uzyskać na stronie www.bip.krakow. pl lub pod nr tel. 012 616 82 24 (w godzinach pracy UMK) oraz w Wydziale Mieszkalnictwa UMK, ul. Wielopole 17a (parter lub pokój nr 111, I piętro). nagłą śmiercią. W uznaniu zasług - przy okazji otwarcia nowej siedziby klubowej Cracovii w parku im. dra Henryka Jordana 13 czerwca br. - odznaczony został krzyżem Cracovia Restituta. W czasie tej uroczystości wyraził nadzieję, że być może jeszcze doczeka chwili pojednania kibiców Wisły i Cracovii. Szkoda, że nadzieja ta nie została spełniona. Edward Tarczałowicz członek Zarządu Rady Dzielnicy V Krowodrza Polscy Olimpijczycy patronują szkole Od 15 października br. Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 51 przy al. Kijowskiej 8 ma nowego patrona. Teraz placówka nosi imię Polskich Olimpijczyków. Fotoreportaż z uroczystości nadania imienia szkole znajdziecie Państwo w następnym, grudniowym numerze Wiadomości Lokalnych. JM
Fundacja Aktywnej Rehabilitacji czeka na Ciebie! Z pewnością nie wszystkim wiadomo, że na terenie Krakowa, a ściślej w Nowej Hucie, mieści się Regionalny Ośrodek Fundacji Aktywnej Rehabilitacji, służący radą i pomocą osobom z urazowym uszkodzeniem rdzenia kręgowego. Uszkodzenia tego typu są najczęściej skutkiem wypadków komunikacyjnych, skoków do wody i innych tragicznych zdarzeń, a w przeważającej mierze dotykają osób młodych, rozpoczynających swoje dorosłe życie. Pełne marzeń, planów na przyszłość, zdrowia i energii, zderzają się z nową, rzeczywistością, z którą nie potrafią się pogodzić. Najbardziej przeraża je perspektywa dalszego życia na stałe związanego z wózkiem inwalidzkim. Pierwsze reakcje powypadkowe młodych ludzi to szok i niedowierzanie, a typowe są żal i pretensje do otoczenia za tragedię, która ich dotknęła. Następnie, rozpoczynają się gorączkowe próby dążenia do wyzdrowienia lub zmniejszenia niepełnosprawności. Ludzie - nie mogąc pogodzić się z zaistniałą sytuacją - starają się na różne sposoby przekupić los i powrócić do dawnej sprawności, co z reguły skazane jest na niepowodzenie. I tu zaczyna się tragedia. Brak wymarzonego postępu doprowadza do załamania się i depresji. Wzmaga się poczucie beznadziei, oraz lęku przed światem i życiem. Niepełnosprawny wycofuje się, zamyka w sobie, izoluje od świata zewnętrznego. Zaczyna się wegetacja, z nasileniem uczucia braku jakichkolwiek perspektyw zobojętnienia i depresji. Nieznaczny procent poszkodowanych akceptuje swoją niepełnosprawność i stara się przystosować do diametralnie zmienionych warunków życia, samodzielnie zaczynając szukać powolnej adaptacji. Zdecydowana większość przerażonych beznadziejną egzystencją niepełnosprawnych potrzebuje profesjonalnej pomocy i tu z pomocą przychodzi im Fundacja Aktywnej Rehabilitacji. Podstawowym celem Fundacji jest aktywizacja społeczna i zawodowa osób poruszających się na wózkach inwalidzkich oraz umożliwienie im powrotu do normalnego, partnerskiego życia w społeczeństwie. Fundacja prowadzi punkty informacyjne, kursy prawa jazdy, kursy komputerowe, lokalne grupy treningowe i obozy aktywnej rehabilitacji, na których przygotowuje - zarówno dzieci jak dorosłych - do samodzielnego, aktywnego życia. Organizuje również imprezy o charakterze ogólnopolskim, szkolenia dla rodziców i opiekunów osób niepełnosprawnych, a także dla personelu instytucji i placówek mających styczność z osobami niepełnosprawnymi. Działalność Fundacji w znacznej mierze opiera się na realizacji szerokiego programu, właśnie przez osoby niepełnosprawne, co ułatwia kontakt z wymagającymi fachowej pomocy. Instruktorzy pracujący w Fundacji to osoby na wózkach inwalidzkich, posiadające ogromny zasób wiedzy i doświadczeń w likwidacji wszelkich barier i problemów, z którymi spotykają się osoby niepełnosprawne. Są to osoby mające za sobą trudną drogę adaptacji, dzięki czemu wiedzą one najlepiej jak skutecznie walczyć o swoje miejsce w społeczeństwie, jak pokonywać słabości i opory, a wreszcie jak odzyskać radość i satysfakcję w życiu. Entuzjazm, otwartość i doświadczenie to cechy, dzięki którym potrafią zmienić nastawienie do życia nawet najbardziej zalęknionych i zrezygnowanych. Ich pracy i zaangażowaniu zawdzięczać należy, że wielu niepełnosprawnych, zamiast zamknięcia w sobie, apatii i pogłębiania bezradności, znajduje nową drogę życia i zaczyna żyć zgodnie ze swoimi zainteresowaniami. Ludzie ci uczą się i pracują, uprawiają wiele dyscyplin sportowych, słowem realizują swoje pasje i cele życiowe. Są przykładem jak ważne jest przerwanie spirali poczucia bezradności i rezygnacji. Fundacja ma na celu przekonanie osób niepełnosprawnych o drzemiących w nich niewykorzystanych możliwościach, konieczności włączenia się w normalne, aktywne życie w miarę indywidualnych potrzeb i zainteresowań. Każdy zainteresowany udziałem w zajęciach realizowanych przez FAR może wybrać najbardziej go interesujące i przydatne. Szczegółowe informacje dotyczące działalności FAR są zamieszczane na stronie internetowej Fundacji www. far.org.pl. Można je również uzyskać w biurze Regionalnym FAR na os. Dywizjonu 303 bl. 66 p.25, 32 (XXX LO obok bloku 9, 10, 11) e-mail:małopolskie@far.org.pl, tel. (012) 356 57 91 w godz.: 10.00 13.00 (wtorek) i 13.30 18.30 (czwartek). Edward Tarczałowicz 5
Tam na nieludzkiej ziemi, zabito wiarę, nadzieję, miłość. Jednym strzałem w tył głowy Dąb pamięci Szkoła Podstawowa nr 34 im. Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku w Krakowie przy ul. Urzędniczej 65 wzięła udział w ogólnopolskiej akcji sadzenia dębów w rocznicę 70-lecia Zbrodni Katyńskiej w ramach programu Katyń... ocalić od zapomnienia. Celem akcji jest uczczenie pamięci 21 473 ofiar pomordowanych przez NKWD w Katyniu, Charkowie i innych miejscach byłego Związku Radzieckiego. Każdy dąb upamiętnia jedną z ofiar z listy katyńskiej. Honorowy patronat nad akcją objął prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. 17 września br. w naszej szkole, w rocznicę napaści sowieckiej na Polskę w 1939 r., odbył się uroczysty apel związany z wydarzeniami sprzed 70 laty. Po apelu dyrektor Małgorzata Oniszko, przedstawiciele grona pedagogicznego i uczniów posadzili przed szkołą dąb upamiętniający śmierć generała brygady Stanisława Krawczy- ka, zamordowanego w Charkowie w 1940 r. To symboliczne drzewo przypominać będzie młodym Polakom, uczniom naszej szkoły o przynależności do Narodu i Państwa Tekst i fot.: Anna Banasik, SP nr 34 Dyrektor szkoły Małgorzata Oniszko i młodzież podczas sadzenia dębu Plac nowy-zabawowy Urządzenie Pluto skutecznie odstrasza czworonogi 6 i będzie znakiem buntu przeciw wszelkim przejawom totalitaryzmu. W 2008 roku Komisja Infrastruktury Komunalnej i Budownictwa Rady Dzielnicy V Krowodrza zarekomendowała sfinansowanie wykonania projektu, a następnie realizację przebudowy ogródka jordanowskiego przy ul. Grottgera. Istniejący dotychczas plac zabaw był już w bardzo poważnym stopniu zdewastowany i zagrażał bezpieczeństwu licznie bawiących się tam dzieci. Zlokalizowane po drugiej stronie ulicy przedszkole samorządowe dodatkowo dopingowało do szybkich działań. We wrześniu br. został zakończony proces przebudowy placu. Zamontowano nowoczesne, kolorowe i bezpieczne urządzenia zabawowe: zamek, huśtawki, piaskownicę. Wybrukowano alejkę główną, ustawiono zadaszone miejsce do siedzenia ze stołem a całość terenu została ogrodzona stalowym,
66. rocznica hitlerowskiej zbrodni na Krowodrzy Wtedy czuli się mocni Sytuacja na froncie wschodnim w 1943 roku, spowodowała bardziej represyjną politykę Rzeszy niemieckiej w krajach okupowanych. W Krakowie, 28 lipca 1943 r. Niemcy dokonali pacyfikacji Woli Justowskiej. W październiku, generalny gubernator Hans Frank zarządził, by wykonywano karę śmierci na wszystkich osobach, które przeszkadzały w niemieckim dziele odbudowy. 20 października 1943 r. w Krakowie miała miejsce pierwsza publiczna egzekucja, zarządzona na mocy tego dekretu. W październiku i listopadzie tegoż roku odbyło się ich w naszym mieście jeszcze pięć, zabito 82 osoby. By wzmóc psychologiczny efekt usankcjonowanych mordów, hitlerowskie władze rozwieszały na ulicach Krakowa plakaty informujące kto został skazany na rozstrzelanie i kiedy odbędzie się egzekucja. Najgorsze były lata 1942-43. Nasilał się terror, odbywały się egzekucje wspomina Zbigniew Szpil, mieszkaniec Krowodrzy. Jedna z nich miała miejsce przy ulicy Mazowieckiej 20. Rozstrzelano wtedy 20 więźniów przywiezionych z Montelupich. Nie był to odwet za śmierć Niemca, czy zamach, bo i tak się zdarzało. Zresztą, poza spektakularnymi zamachami na Franka czy Hoppego, zdarzało się, że hitlerowcy ginęli podczas wewnętrznych porachunków, np. z policjantami ukraińskimi. Była to więc demonstracja siły, element zastraszenia ze strony okupanta. Jeszcze wtedy czuli się mocni, a niespełna rok później uciekali z Krakowa w popłochu. Trzeba też wspomnieć, że lata 1942-43 były szczególnie tragiczne dla krakowskiego podziemia kontynuuje autor książki Dobra pamięć. Mnożyły się wpadki i aresztowania, prawdopodobnie Niemcy mieli dobre wtyczki we wszystkich środowiskach: tak AK, jak i PPR. Nieistniejąca dziś rzeka Młynówka Królewska oddzielała jakby dwa światy: starą Krowodrzę zamieszkaną przez Polaków i dziel- ocynkowanym parkanem. Dwa wejścia na teren placyku zostały wyposażone w nowoczesne urządzenia zabezpieczające przed wejściem psów: są to blaszane kraty o wdzięcznej nazwie Pluto przypominające kratki do wycierania butów. Psie łapy wpadają do ich otworów skutecznie odstraszając ciekawskie czworonogi. Odnowiony placyk cieszy się bardzo dużym powodzeniem wśród maluchów, a chyba także przypadł do gustu ich rodzicom, dla których zainstalowano wygodne ławeczki. Można to było zaobserwować w ostatnie ciepłe dni tej jesieni, kiedy to placyk przeżywał istne oblężenie. Piotr Klimowicz przewodniczący Rady i Zarządu Dzielnicy V Krowodrza Obelisk przy Młynówce doczekał się renowacji. Fot. Piotr Klimowicz nicę niemiecką. Pamiętam, że mieliśmy takie ulubione miejsce przy Młynówce, gdzie spotykałem się z kolegami. Jednak, po tej egzekucji nikt już nie chciał tu przychodzić Odnowiony obelisk upamiętniający pierwszą na Krowodrzy publiczną egzekucję znajduje się przy Młynówce Królewskiej. W 66. rocznicę hitlerowskiej zbrodni złożono pod nim wiązanki kwiatów i zapalono znicze. Janusz Mika Nowy plac zabaw cieszy dzieci i ich rodziców 7
Jan Rybarski, ur. 7 czerwca 1941 r. w Czernichowie, w Beskidzie Żywieckim. Dyrygent, organista, wykładowca. Wielokrotnie uhonorowany i odznaczony, m.in.: Nagrodą Wojewody Krakowskiego, Srebrnym Medalem Kraków 2000, Brązowym Medalem Cracoviae Merenti, najwyższymi odznaczeniami papieskimi; Krzyżem Pro Ecclesia et Pontifice (z chórem) oraz Orderem św. Grzegorza Wielkiego. Z Chórem Mariańskim uczestniczył w ponad 1000 koncertach i festiwalach zdobywając najwyższe laury. Brał udział w konkursach m.in. w Pradze, Ihlawie. Koszycach, Gorizzi, Loretto, Mohylewie, Katowicach, Krakowie, Międzyzdrojach, Legnicy, Strumieniu, Warszawie. Wraz z chórem nagrywał muzykę organową do sztuk teatralnych, audycji telewizyjnych, nagrał kilkanaście płyt z muzyką polską. Dorastałem razem z Krowodrzą Rozmowa z Janem Rybarskim - dyrygentem Chóru Mariańskiego i organistą w kościele XX Misjonarzy p.w. NMP z Lourdes, obchodzącym jubileusz 50-lecia pracy zawodowej - Spędził Pan całe dorosłe życie, pracując w jednej parafii. Jak postrzega Pan ten fakt z perspektywy minionych 50 lat? - Kiedy rozpocząłem tu pracę 1 października 1959 r., ten kościół od razu mi się spodobał, był bardzo kolorowy. Wierni, ich modlitwy, zwłaszcza odmawiany różaniec w październiku, to początki mojej pracy. Wówczas kościół otaczał ogród, a ulica Lea była bardzo cicha, samochody jeździły tu z rzadka. Krowodrza i parafia p.w. NMP z Lourdes towarzyszyły całemu mojemu życiu. Tu ukończyłem studia, uzyskałem stopień dr sztuki,ożeniłem się i dochowałem córki i syna, a z czasem trójki wnucząt. Wtopiłem się w pejzaż tej dzielnicy ciągle rozbudowywanej w różne strony, dorastałem wraz z nią przez 50 lat. - Uważa Pan, że Krowodrza ma w sobie coś szczególnego? - To dla mnie, najpiękniejsza i stosunkowo młoda dzielnica Krakowa. Klarowna krajobrazowo, estetyczna, czysta, o ciekawej zabudowie, rozkładzie ulic, wygodnym dojazdem do centrum. Dobrze tu się mieszka i bardzo mnie to cieszy. Blisko są piękne Błonia, park Jordana, park Krakowski, park św. Wincentego a Paulo, dużo zieleni, na horyzoncie kopce - filary narodu: Kościuszki i Piłsudskiego. A dzielnica jest w ciągłej rozbudowie. - Pierwsze 30 lat Pana pracy przypadły na okres komuny. Jak ówczesne władze patrzyły na osobę organisty, człowieka związanego z kościołem? - Miałem to szczęście, że przychodząc tutaj, zetknąłem się od razu z ks. proboszczem Albinem Małysiakiem, wielką postacią, człowiekiem wielkiego ducha, patriotą. Wywarł On na mnie, i na innych, olbrzymi wpływ. Udzieliło mi się umiłowanie Boga i Ojczyzny. Pamiętam lata 60. i pierwsze problemy, list biskupów polskich skierowany do biskupów niemieckich, studenckie protesty. Rozpoczynała się budowa bloków studenckich przy ul. Bydgoskiej, a później przy ul. Piastowskiej itd. W parafii kwitło wspaniałe Duszpasterstwo Akademickie. Uczestnicząc stale w różnych uroczystościach religijnych, patriotycznych, jako organista i dyrygent chóru, trudno było pozostać z boku toczącego się życia politycznego w Krakowie i w Polsce. Zostałem - mimo woli - wciągnięty w politykę. Doświadczenia zdobyte w kontaktach z tajną milicją i z wymiarem sprawiedliwości były bardzo pouczającą lekcją, za którą jestem losowi wdzięczny. - Występował Pan przeciwko systemowi? - W jakimś sensie tak - udział w licznych spotkaniach podczas Dni Kultury Chrześcijańskiej z aktorami, poetami, wykonywanie z chórem różnych pieśni do tekstów poetów polskich to często było satyrą na otaczającą rzeczywistość i odpowiedzią na problemy polskie. Był też drobny incydent ze służbami tajnymi, doświadczenia z przesłuchań były dobrą lekcją charakteru. W 1969 r. zaproponowano mi współpracę z SB. Ponieważ odmówiłem, tłumacząc się, że po takim kroku pozostałoby mi tylko samobójstwo, dali mi spokój. Otrzymałem wtedy wyrok, który był przestrogą na dalsze lata. Nieraz słyszę, jak ktoś mówi: Były takie czasy, trzeba było się podporządkować. Nie! Zawsze należy się jasno opowiedzieć, po której stoi się stronie, mieć zasady. Jestem dumny z siebie. - Przez pół wieku obserwuje Pan wiernych z wysokości chóru kościelnego. Jak zmienili się po upadku poprzedniego ustroju, nie żyjąc w reżimie, za to mając więcej pokus i możliwości? - W tzw. poprzednim okresie ludzie 8
często chodzili do kościoła demonstracyjnie, chcąc zamanifestować przywiązanie do jedynej wtedy instytucji niekomunistycznej. Kościół był naprawdę fundamentem i ostoją narodu polskiego, zresztą tak było zawsze, czego nie są świadomi. Widzę to, zwiedzając świat i obserwując ogromną pracę polskich kapłanów i sióstr, niosących ludziom polskość na całym świecie - pomoc duchową, ale też materialną. A przecież ci księża, to cząstki kościoła. Dzisiejszy świat niosący sporo różnych ciekawych propozycji, atrakcji, ukazuje też nędzę moralną, duchową. Wiara, rodzina - to dzisiaj fundament przetrwania, rozumiemy to wszyscy. A kościół przetrwa, bo któż jest w stanie pokonać wiarę w Chrystusa, który powiedział:,,bramy piekielne go nie przemogą. Silni zostaną, a inni, po okresie błądzenia, powrócą na łono kościoła. - Pracuje Pan wśród księży, choć jest osobą świecką. Czy ma Pan do wypełnienia jakąś misję? - Jestem dumny, że na co dzień pracuję z księżmi. Są to ludzie mądrzy, bardziej uduchowieni, wertujący tysiące stron książek, mający zapewne różne przemyślenia. Trochę tym wszystkim przesiąkam i staję się lepszy. Uczę się od nich wiary, mądrości, roztropności, polskości. Jeżdżąc po świecie z chórem, mam okazję przenieść to, co nauczyłem się od moich księży i dzielę się wiedzą i refleksjami. Służymy Krakowowi, kościołowi krakowskiemu, społeczeństwu miasta Krakowa i Krowodrzy dzielnicy, w której śpiewamy w kościele XX Misjonarzy pw. NMP z Lourdes. Odwiedzając Polonię na całym świecie, promujemy polską kulturę muzykę kompozytorów polskich i krakowskich: Juliusza Łuciuka, Wojciecha Kilara, Józefa Świdra, Mikołaja Góreckiego i wielu innych. Polską literaturę: Jana Kochanowskiego, Adama Mickiewi- cza, Juliusza Słowackiego, Cypriana Kamila Norwida. Na wschodzie czy na zachodzie, zazdroszczą Polakom wyższej duchowości, która uwydatnia się tradycjami, patriotyzmem, religijnością. Chór Mariański śpiewał m.in.: w USA - na paradzie Pułaskiego w Nowym Jorku, w katedrze św. Partyka i w konsulacie polskim, na beatyfikacji Marty Wieckiej we Lwowie, w Zagrzebiu, Budapeszcie na uroczystościach narodowych Węgier, na grobach polskich żołnierzy w Loretto, na Monte Cassino, w Katyniu, nekropoliach na Rossie, na cmentarzu Łyczakowskim i Orląt. Śpiewał na Kahlenbergu w rocznicę 100-lecia pobytu księży Zmartwychwstańców, w Wiedniu, Oslo, Danii, Norwegii, Paryżu, Pradze, Rzymie, w konsulacie w Brukseli. Śpiewaliśmy zawsze z polską flagą i zawsze na pytanie: Skąd jesteście? odpowiadamy: Z Krakowa. Należałoby jeszcze dodać: Z dzielnicy Krowodrza. - Posiada Pan życiowe credo? - Moim celem i inspiracją jest to, żebyśmy my, Polacy byli postrzegani poza granicami kraju jako ludzie kulturalni, sympatyczni, uśmiechnięci, solidni, prezentujący wysokie morale, a w naszym przypadku wysoki poziom artystyczny. I żebyśmy zaczęli się wreszcie cieszyć życiem. Jak mówił włóczęga nowojorski, pytany, czemu się śmieje: - Bo żyję, słońce świeci, dasz mi typa i wszystko jest ok.. O to staram się dbać. A moje credo brzmi: Starać się być uczciwym, służyć Bogu, kościołowi, Polsce - słowem, pieśnią. I cały czas się uczyć. Rozmawiał: Janusz Mika Redakcja Wiadomości Lokalnych składa Panu Janowi Rybarskiemu serdeczne gratulacje z okazji 50-lecia pracy zawodowej i życzy dalszych osiągnięć artystycznych z Chórem Mariańskim, rozsławiającym Polskę i Kraków na całym świecie. Ekologia przyszłości w Iskierce W tym roku Niepubliczne Przedszkole Iskierka przystąpiło do programu ekologicznego Święto drzewa organizowanego przez Klub Gaja. Program ten obejmuje różnorodne działania ekologiczne, m.in. sadzenie drzewek w ogrodzie przedszkolnym lub szkółce leśnej. Jednym z podstawowych działań jest akcja Zbieraj makulaturę. Uzyskane pieniądze będą przeznaczone na ratowanie koni. Zwierzęta te trafiają do stowarzyszeń i fundacji zajmujących się hipoterapią i pomocą niepełnosprawnym. W ramach programu przedszkolakom zostanie przybliżony temat ekologii, ochrony klimatu, środowiska i poszanowania przyrody. Dzieci będą uczestniczyć w zabawach z cyklu Przyjaciel drzew. Spotkają się z ciekawymi ludźmi (leśnikiem, ekologiem, przyrodnikiem), złożą uroczyste ślubowanie, w którym zobowiążą się do przestrzegania zasad ochrony środowiska. Będą brać udział w różnych konkursach: plastycznych, recytatorskich i fotograficznym pt. Las w obiektywie. Mamy nadzieję, że dzięki tym zajęciom wyrośnie młode pokolenie przyrodników. Renata Czekaj Monika Pawlikowska-Lizoń nauczycielki Niepublicznego Przedszkola Iskierka 9
Komunikat Policji Wybierz najlepszego dzielnicowego 2009 Komisariat Policji IV w Krakowie informuje, że został ogłoszony Plebiscyt na Dzielnicowego Roku 2009, głosy można oddawać do dnia 15 listopada br. w biurze Rady Dzielnicy V Krowodrza ul. Kazimierza Wielkiego 112/2. Poniżej przedstawiamy wszystkich dzielnicowych wraz z ich rewirami. Oto oni: mł. asp. Roman Tarnówka ulice: Składowa 1-27 i 2-20, Friedleina, Odrowąża, Emilii Plater, Zbożowa, Prądnicka 5-13 i 8-22, Kamienna 2-12, Łokietka 1-27, Wrocławska 1-7, Oboźna 27, Augustynka Wichury tel. 61 51 237, pokój 5; asp. szt. Jarosław Derdaś ulice: Wrocławska 6-28, Prądnicka 2-6, Kamienna bez numeru, Śląska, Lubelska, Słomnicka, Świętokrzyska, Cieszyńska, Gzymsików, Wójtowska 3-11, Sienkiewicza bez numeru, Berenta, Mazowiecka 1-41 i 2-16, Fort Kleparz, pętla MPK Kleparz, al. Słowackiego 24-66, al. Grottgera 1-3 tel. 61 51 232, p. 10; sierż. Grzegorz Sudoł ulice: Wrocławska 11-91 i 30-68, Łokietka 2-36, Oboźna 13-19 i 2-12, Wójtowska bez numeru, Litewska 9-49 i 34-66, Kmieca 19 i 18-26, Mazowiecka 103-131, Racławicka 39-47 i 40-60, al. Kijowska 48-66, Dworzec PKP Kraków-Łobzów, Wrocławska Schronisko Turystyczne Express tel. 61 51 026, p. 9; mł. asp. Grzegorz Martyna ulice: Rzeczna, Kmieca 3-5, Racławicka 29- -31 i 30-32, Mazowiecka 41-55 i 24- -112, Litewska 20-30, Wójtowska 4, Sienkiewicza 30-34, al. Grottgera bez numeru, park Młynówka Królewska 61 51 207, p.10; sierż. Nikodem Stasiak ulice: Zbrojów, Kujawska, Biernackiego, Wyspiańskiego, Sienkiewicza 17- -27 i 18-26, Kościelna, Łobzowska 67, Kazimierza Wielkiego 1-59, Ra- cławicka 1-21, pl. Axentowicza, al. Grottgera 2-34, al. Słowackiego 22 tel. 61 51 207, p. 10; mł. asp. Bogdan Wrona ulice: Józefitów 1-11 i 2-12, Kazimierza Wielkiego 2-86, Królewska 1-55, Nowowiejska 1-9 i 2-12, Urzędnicza 49-63 i 52-64, Pomorska, Sienkiewicza 1-15 i 2-14, Łobzowska 46-52, Lenartowicza 17-23 i 16-20, al. Słowackiego 2-20, pl. Inwalidów 6-8, pl. Axentowicza 4-6 tel. 61 51 026, p. 9; mł. asp. Michał Misztal ulice: Czyżewskiego (bez 1), Wojskowa, Siemieńskiego, Zakątek, Przeskok, Podchorążych 1 (WKS Wawel), Głowackiego 11, Wrocławska 78-82, Bytomska, Racławicka 2-28, Kazimierza Wielkiego 61-117, 108-144 oraz boczna, Galla 1-11 i 2-12, Kadecka, Królewska 57-69, al. Grottgera 66, park Młynówka Królewska, al. Kijowska 31-61 i 30-34 tel. 61 51 026, p. 9; Punkt przedszkolny w Domu Harcerza sierż. Mateusz Kotlarz ulice: Józefitów 14-18 i 15-21, Królewska 2-86, Lea 5-53, Szymanowskiego, Karłowicza, Symfoniczna, Nowowiejska 13-37 i 20-32, Konarskiego 39-47 i 38-54, Urzędnicza 33-47 i 34-40, Chocimska od 31 do końca i od 38 do końca, al. Kijowska 14-16, al. Mickiewicza bez numeru, park Krakowski, pl. Inwalidów 3-5 tel. 61 51 232, p. 8; mł. asp. Marcin Filipek ulice: Lea 4-36A, Czarnowiejska 39-103, Chopina, Urzędnicza 3-29 i 2-32, Czapińskiego, Konarskiego 3-37 i 2-34, Chocimska 1-29 i 2-32, Za Targiem, plac targowy przy ul. Lea, Spokojna, Ogrodniczek, al. Kijowska 2-12 tel. 61 51 207, p. 10. Dodajmy, że siedziba Komisariatu IV mieści się przy ul. Radzikowskiego 29. Kierownikiem rewiru jest asp. szt. Tadeusz Lechwar tel. 61 51 237. Piotr Matuszkiewicz Dyrekcja Młodzieżowego Domu Kultury Dom Harcerza w Krakowie, ul. Reymonta 18 informuje, że od 1 września br. został uruchomiony przy naszej placówce Punkt Przedszkolny. Zajęcia odbywają się 5 dni w tygodniu - od poniedziałku do piątku, od 6.30 do 16.30 (zabezpieczamy 3 posiłki: śniadanie, obiad, podwieczorek). Program zajęć ma na celu wszechstronny i harmonijny rozwój dzieci w dwóch grupach wiekowych 4 i 5 lat. W ramach zajęć punktu przedszkolnego, którego zajęcia oparte są na podstawie programowej MEN proponujemy ponadto: zajęcia plastyczne, język angielski, zajęcia umuzykalniające z elementami rytmiki, zajęcia wspomagające rozwój osobowy i społeczny, zajęcia ruchowe z elementami tańca towarzyskiego. Oferta programowa obejmuje również: wyjścia do teatru, lekcje muzealne i wycieczki dydaktyczne, udział w zabawach okolicznościowych takich jak: Mikołajki, zabawa karnawałowa, Dzień Dziecka. Posiadamy duży, bezpieczny ogród w sąsiedztwie parku Jordana. Obecnie dysponujemy 25 wolnymi miejscami. Alicja Szydło dyrektor MDK Dom Harcerza 10
Konkurs fotograficzny Komisja Kultury, Promocji i Aktywizacji Młodzieży i Ochrony Zabytków Rady Dzielnicy V Krowodrza przypomina o III Konkursie Fotograficznym pn. Obrazki z życia Krowodrzy. Zasady konkursu: prace należy składać do 30 listopada 2009 r. w siedzibie Rady Dzielnicy V Krowodrza, w konkursie mogą brać udział wszyscy mieszkańcy dzielnicy, bez ograniczeń wiekowych, format składanych zdjęć - 20 x 30 cm, fotografie mogą być wykonane dowolną techniką, jeden uczestnik konkursu może złożyć maksymalnie 3 fotografie, każda z fotografii musi być opisana: imieniem i nazwiskiem, tematem fotografii, adresem oraz dodatkowymi danymi technicznymi, jak typ aparatu, parametry ekspozycji, film, obiektyw. Poniżej publikujemy kartę zgłoszenia do konkursu. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi do 5 grudnia 2009 r. Rozdanie nagród odbędzie się na grudniowej sesji Rady Dzielnicy V Krowodrza. Zachęcamy do wzięcia licznego udziału w konkursie. Czekają atrakcyjne nagrody! Danuta Turczyn przewodnicząca Komisji Kultury, Promocji i Aktywizacji Młodzieży i Ochrony Zabytków KARTA UCZESTNICTWA W OTWARTYM KONKURSIE FOTOGRAFICZNYM 11
PIOTR KLIMOWICZ PRZEWODNICZĄCY RADY I ZARZĄDU DZIELNICY V KROWODRZA Pamiętajcie o ogrodach... Gdy w 1933 roku hen za miastem, za Błoniami wytyczono pierwsze w Polsce ogródki działkowe nikt pewnie nie przypuszczał, że w XXI wieku o ten teren będą się toczyć tak gorące spory. Po przedstawieniu przez miejskie biuro planowania projektu planu miejscowego zagospodarowania przestrzennego Dolina Rudawy-Małe Błonia powstały dwa przeciwne obozy: zwolenników zachowania rodzinnych ogródków działkowych w obecnym kształcie oraz tych, którzy uważają, że należy w miejsce ogródków utworzyć miejski park. Właściwie oba obozy chcą dobrze bo ten teren powinien być - jako kanał nawietrzania miasta niezabudowany i zielony. Ta zielona przystań jest dla ich właścicieli nieraz dorobkiem całego życia. Hołubione przez dziesiątki lat i całe pokolenia działkowców ogródki są oazą różnorodności biologicznej dorównującej pod względem wielości gatunków - często unikalnych - roślin krakowskiemu Ogrodowi Botanicznemu. Działkowcy wraz z ich rodzinami tworzą rzeszę kilku tysięcy osób, które spędzają na tym obszarze każdą wolną chwilę. Stronnicy parku miejskiego podnoszą zarzut, braku dostępności dla wszystkich 12 krakowian - są ogrodzone i zamykane na klucz. Wytykają również częstokroć mało estetyczne domki-budki, które czasem swoim wyglądem przypominają meksykańskie slumsy z blachy falistej i eternitu. Także bardzo wysokie żywopłoty dzielą przestrzeń skrywając dzieła sztuki ogrodniczej przed wzrokiem wszystkich z wyjątkiem samych działkowców. Park Miejski - dlaczego nie?! Może należałoby pomyśleć o udostępnieniu głównych alejek w określonych godzinach dla spacerowiczów? Może też dobrze byłoby opracować (w wyniku konkursu architektonicznego) kilkadziesiąt projektów domków działkowych, które harmonijnie wpisywałyby się w krajobraz ogrodów? Może w końcu należałoby ustalić ograniczenie wysokości żywopłotów i parkanów? Trzeba - z drugiej strony - zaznaczyć, że na terenie opracowywanego planu jest też bardzo dużo Koordynacja redakcyjna: Janusz Mika Adres redakcji: ul. Kazimierza Wielkiego 112/2 30-074 Kraków tel. 012 636 95 95 Druk: Drukarnia Leyko ul. Romanowicza 11 30-702 Kraków tel. 012 656 44 87 obszarów gminnych, niezajętych przez ogrody działkowe. Bardzo łatwo je rozpoznać: brud, smród i ubóstwo zarośnięte chaszczami tak gęsto i bezładnie, że nie da się tam w ogóle wejść; sterty śmieci, starych sprzętów AGD i gruzu. Również teren przeznaczony dla Capelli Cracoviensis w wyniku czego zlikwidowano legendarny przed wielu laty Bar pod kasztanem przedstawia obraz nędzy i rozpaczy. Stanowi to wyjątkowo silny kontrast dla zadbanych ogródków działkowych. Aby te kontrasty zlikwidować i całe Małe Błonia były piękne, trzeba wykonać projekt parku miejskiego obejmującego cały ten obszar - razem z zaadaptowanymi do dodatkowych funkcji ogródkami działkowymi. Projekt ten w pierwszej kolejności powinien porządkować zaniedbane tereny gminne i dopóki to nie nastąpi, dopóty nie wolno zabierać się za piękne, rodzinne ogrody działkowe!