SZKOLNA LISTA TEMATÓW NA WEWNĘTRZNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO 2013/2014 ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Rola karykatury w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Rozważ problem na wybranych tekstach kultury. 2. Motyw labiryntu w literaturze i filmie. Omów na wybranych 3. Malarstwo marynistyczne a poetyckie obrazy morza. Porównaj wybrane teksty Kultury. 4. Portret Sarmaty w literaturze i malarstwie. Porównaj ujęcie i wymowę, odwołując się do wybranych dzieł. 5. Różne sposoby przedstawiania matki cierpiącej w literaturze i sztuce. Omów na wybranych 6. Dzieło malarskie jako inspiracja dla twórczości literackiej. Omów, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 7. Kara jako konsekwencja zbrodni. Omów zagadnienie, zwracając uwagę na sposób jego ujęcia w wybranych utworach literackich i w filmie. 8. Motyw śmierci w literaturze i we współczesnej fotografii artystycznej. Porównaj wybrane teksty kultury pod względem artystycznych środków wyrazu. 9. Impresjonistyczne pejzaże w malarstwie, muzyce i poezji młodopolskiej. Porównaj wybrane teksty kultury. 10. Ideał piękna w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Rozważ problem, odwołując się do wybranych epok. 11. Różne ujęcia ludowych obyczajów i obrzędów w polskiej literaturze i innych dziedzinach sztuki. Odwołaj się do wybranych przykładów. 12. Obrazy powstania listopadowego w literaturze i innych tekstach kultury. Omów na wybranych 13. System totalitarny w literaturze i filmie. Porównaj wykorzystane środki wyrazu. 14. Holocaust w literaturze i filmie. Omów na wybranych 1
15. Mitotwórcza rola literatury i filmu. Przedstaw na wybranych 16.,,Nie zabijaj zaprezentuj sposób funkcjonowania biblijnego nakazu etycznego w literaturze i sztuce współczesnej. 17. Kreacja postaci wampira w literaturze i filmie. Omów na wybranych 18. Kicz a arcydzieło. Czy kultura współczesna jest terenem ekspansji kiczu? Rozważ problem, odwołując się do literatury i wybranej dziedziny sztuki współczesnej. 19. Wiersze o obrazach. Poetyckie spojrzenie na arcydzieła malarstwa. Omów zagadnienie na wybranych 20. Dramat Szekspirowski w adaptacjach filmowych. Porównaj wybrane teksty z filmami. 21. Rozważ rolę inspiracji mitologicznych we współczesnej literaturze i innych dziedzinach sztuki. 22. Pejzaż (sentymentalny, romantyczny, młodopolski) w literaturze i sztukach plastycznych. Porównaj oba sposoby tworzenia obrazu natury, odwołując się do wybranych przykładów. 23. Omów rolę toposu raju w literaturze i malarstwie. 24. Różnorodne ujęcia motywu Madonny w literaturze i malarstwie wybranych epok kulturowych. 25. Funkcja ujęcia toposu Nike w poezji oraz malarstwie wybranych epok kulturowych. 26. Symboliczny obraz świata w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych 27. Motyw walki narodowowyzwoleńczej w literaturze i malarstwie wybranych epok kulturowych. Przedstaw na wybranych 28. Postawa piłatyzmu. Przedstaw na podstawie wybranych tekstów kultury. 29. Różne ujęcia motywu tańca w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych 30. Motywy katastroficzne- omów temat, analizując wybrane dzieła literackie, malarskie i filmowe. 31. Topos Ikara w poezji i malarstwie. Omów na wybranych 32. Motyw piekła i mąk piekielnych w literaturze i malarstwie różnych epok. Omów funkcję tego toposu. 33. Obraz diabła w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych przykładów. 34. Motyw anioła w literaturze, malarstwie i filmie. Omów na wybranych 2
35.Literackie i filmowe wizje średniowiecza. Omów, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 36. Motyw arkadii w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów funkcję tego toposu. 37. Miłość w epoce romantyzmu. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 38. Motyw śmierci w literaturze i filmie. Omów na wybranych 39. Między bytem a niebytem. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 40. Fascynacje kulturą Wschodu w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów problem na wybranych 41. Romantyczna miłość w literaturze i filmie. Omów na wybranych 42. Rodzina i jej społeczne funkcje. Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych przykładów literackich i filmowych. 43. Cierpienie źródłem przemiany wewnętrznej. Omów na wybranych przykładach literackich i filmowych. 44. Ideał urody kobiecej w literaturze i filmie. Omów na wybranych 45. Dzieło literackie i jego adaptacja filmowa. Omów na wybranych 46. Filmy A. Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów na wybranych 47. Problem narkomanii w literaturze i filmie. Omów na wybranych 48. Motyw podróży w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów funkcję tego toposu, odwołując się do wybranych przykładów. 49. Jan Paweł II i Jego wpływ na losy Polski i Polaków. Omów na wybranych przykładach literackich i filmowych. 50. Cena sztuki. Omów problem, opierając się na przykładach z literatury i innych dziedzin sztuki. 51. Ujęcie motywu matki i dziecka w literaturze i fotografii. Omów na wybranych 52.,, Kochać, pragnąć i żałować. Twoje rozważania o obrazach pożegnań i rozstań na podstawie wybranych utworów literackich i filmów. 53. Chrześcijańska koncepcja cierpienia Boga w różnych dziedzinach sztuki. Przedstaw na wybranych 54. Porównaj różne ujęcia motywu lekarza na podstawie wybranych utworów literackich i filmów. 55. Alternatywna wizja świata w literaturze i w innych dziedzinach sztuki. Przedstaw temat, odwołując się do wybranego materiału kulturowego. 3
56. Współcześni ludzie renesansu w polskiej kulturze. Przedstaw na podstawie wybranego materiału. 57. Porównaj różne wyobrażenia Boga w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych 58. Różne wizje przyszłości. Omów na podstawie wybranych tekstów kultury. 59. Obraz PRL w wybranych dziełach literackich i filmowych. Omów temat na wybranych 60. Rycerz średniowieczny a samuraj. Porównaj kreacje bohaterów w literaturze, filmie lub malarstwie. 61. Impresjonistyczne i postimpresjonistyczne pejzaże w malarstwie i poezji młodopolskiej. Porównaj teksty kultury. 62. Tatry malarzy i Tatry poetów. Dokonaj analizy porównawczej na wybranych przykładach epoki modernizmu. 63. Świat mutantów w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przedstaw na wybranych 64. Sceny batalistyczne w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw temat, dokonując analizy wybranych przykładów. 65. Ubiór jako sposób na wyrażanie siebie. Omów rolę mody i stroju, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 66. Wpływ używek na człowieka. Przedstaw problem, odnosząc się do wybranych tekstów kultury. 67. Wiara czyni cuda. Przedstaw różnorodne rozumienie powyższego pojęcia na podstawie wybranej literatury oraz filmu. 68. Postać świętego Franciszka w literaturze, filmie i malarstwie. Omów na podstawie wybranych przykładów. 69. Dwudziestowieczne kierunki awangardowe ( surrealizm, ekspresjonizm, kubizm ) i ich wpływ na sztukę. Omów na wybranych przykładach z literatury i innych dziedzin sztuki. 70. Motyw femme fatale i don Juana w sztuce. Omów funkcjonowanie obu motywów w wybranych dziełach literackich, filmowych i malarskich. 71. Filozoficzne spojrzenie na rzeczywistość w polskiej poezji śpiewanej. Omów na wybranych 72. Muzyka hip-hopu i jej wpływ na postawy współczesnej młodzieży. Omów problem na podstawie wybranych tekstów piosenek zespołów hip- hopowych. 73. Wizerunek harcerza dawniej i dziś. Przedstaw temat na podstawie literatury i filmu. 4
74.,, Drogi świętości są wielorakie i dostosowane do każdego powołania. Odwołując się do wybranych przykładów z literatury oraz innych dziedzin sztuki, przedstaw różne wizje powołania do świętości. 75. Góry w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przedstaw funkcjonowanie motywu w wybranych tekstach kultury. LITERATURA 1. Ballada romantyczna jako źródło inspiracji dla poetów polskich XX wieku. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów. 2. Sposób kreowania obrazu ojca w literaturze. Rozważ problem, odwołując się do wybranych utworów. 3. Etos rycerski w literaturze. Przedstaw różne ujęcia, odwołując się do wybranych tekstów literackich. 4. Narracja dziennikarska i pamiętnikarska jako wyraz subiektywnego widzenia świata. Omów zagadnienia, odwołując się do literatury wybranych epok. 5. Różne sposoby kreowania wizerunku władców w literaturze polskiej i obcej. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych tekstów. 6. Różne ujęcia motywu teatru w literaturze wybranych epok kulturowych. Porównaj je, odwołując się do tekstów literackich. 7. Polskie mity narodowe i polemika z nimi. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów literackich różnych epok. 8. Prześledź funkcjonowanie motywów,, non omnis moriar i,, exegi monumentum w utworach literackich wybranych epok kulturowych. 9. Świat jako labirynt omów problemy egzystencjalne współczesnych bohaterów literackich. 10. Motyw snu w literaturze i jego funkcje w utworze. Omów problem, odwołując się do wybranych tekstów. 11. Przedstaw różnorodny sens cierpienia w życiu człowieka na podstawie znanych Ci utworów literackich. 12. Magowie, wiedźmy, czarownice...odnosząc się do wybranych przykładów literackich, udowodnij, że ludzie władający magią inspirowali twórców. 5
13. Samotność człowieka w otaczającym go świecie. Omów temat w oparciu o wybrane przez siebie utwory literackie. 14. Przedstaw sposób funkcjonowania ironii w literaturze. 15. Omów wykorzystanie motywu faustowskiego w wybranych utworach. 16. Omów sposób funkcjonowania i znaczenie świata fantastycznego na przykładzie wybranych utworów literackich. 17. Antyczna a Szekspirowska koncepcja losów ludzkich. Dokonaj porównania na podstawie wybranych utworów literackich. 18. Literackie modele życia rodzinnego aprobowane i negatywne. Scharakteryzuj je i ustosunkuj się do wybranych przykładów. 19. Tworzenie bywa formą autoterapii dla artysty. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 20. Odwołując się do wybranych przykładów, zaprezentuj funkcjonowanie w literaturze archetypów biblijnych,,niegodziwców 21. Topos pielgrzyma w literaturze. Omów funkcjonowanie tego motywu w literaturze różnych epok. 22. Różnorodne ujęcia motywu nostalgii w literaturze. Omów problem na wybranych 23. Pary bohaterów literackich. Omów sposób ich przedstawienia, odwołując się do wybranych utworów literackich. 24. Satyra, parodia, groteska jako metody demaskowania rzeczywistości. Rozważ temat na wybranych 25. Metafizyczny charakter motywu,,wędrówki w literaturze. Omów na wybranych 26. W kręgu tradycji romantycznej kontynuatorzy i szydercy. Rozważ na wybranych 27. Omów funkcjonowanie motywu Prometeusza w literaturze, odwołując się do dzieł wybranych epok kulturowych. 28. Różne sposoby funkcjonowania motywu domu w literaturze. Omów problem na wybranych 29. Odwołując się do wybranych przykładów literackich, udowodnij, na czym polega dialog twórczości literackiej Jana Kochanowskiego z filozofią antyku. 30. Odwołując się do twórczości wybranych poetów romantycznych, omów różnorodne koncepcje historiozofii romantycznej. 31. Miecz, honor i magia fascynacja kulturą średniowiecza we współczesnej literaturze fantastycznej. Omów na podstawie wybranych przykładów. 6
32. Rodzina i jej wpływ na kształtowanie się wizji świata, zachowania i poglądy dzieci. Rozważ na podstawie wybranych utworów literackich. 33. Życie na wsi na przestrzeni wieków. Prześledź motyw, odwołując się do wybranych tekstów literackich. 34. Literatura faktu. Omów to zjawisko kulturowe XX wieku na wybranych 35. Obecność filozofii danych epok w literaturze. Rozważ problem na wybranych 36. Biografia jako klucz do odczytania twórczości. Rozważ problem na podstawie wybranych utworów literackich. 37. Artysta jako bohater literacki. Omów problem na wybranych przykładach literackich. 38. Samotność człowieka we wszechświecie. Przedstaw zagadnienie na podstawie twórczości Stanisława Lema. 39. Literatura inspiracją dla literatury. Przedstaw problem w oparciu o wybrane przykłady. 40. Obraz Litwy i jego realizacja w utworach pisarzy polskich XIX i XX wieku. Omów na wybranych 41. Udowodnij paraboliczność powieści XX wieku, odnosząc się do wybranych przykładów literackich. 42. Funkcje motywów religijnych we współczesnej poezji polskiej. Omów problem, odwołując się do wybranych tekstów. 43. Koncepcja poety w literaturze. Omów na wybranych 44. Konflikt pokoleń mit czy rzeczywistość? Rozważ problem, odwołując się do wybranych lektur, własnych doświadczeń i przemyśleń. 45. Prawo do szczęścia a poczucie obowiązku. Rozważ problem, opierając się na wybranych przykładach literackich. 46. Postacie kobiece w mitologii i Biblii. Omów ich rolę i sposoby portretowania. 47. Postacie idealistów i marzycieli w literaturze XIX i XX wieku. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów. 48. Motto, tytuł, ostatnia scena jako klucz do interpretacji dzieła. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów literackich. 49. Bunt jako wyraz niezgody na rzeczywistość. Odwołując się do wybranych dzieł literackich, zaprezentuj bohaterów, którzy uznali bunt za konieczność. 50. Heros jako typ bohatera literackiego. Przedstaw na wybranych 51. Bohater romantyczny i jego późniejsze wcielenia literackie. Omów na wybranych 52.,, Polaków portret własny. Omów zagadnienie, odwołując się do literatury oświecenia i romantyzmu. 7
53. Kreacja bohatera w powieściach fantasy. Omów jego rolę i sposoby portretowania. 54. Dramat skazanych i ocalonych w literaturze. Omów na wybranych 55. Alkohol, narkotyki i przemoc jako zagrożenia współczesnego świata. Omów różne ujęcia problemu na podstawie wybranych przykładów literackich. 56. Przedstaw literacki obraz pokolenia Kolumbów, odwołując się do wybranych tekstów literackich. 57. Motyw dobra i zła we współczesnej rosyjskiej literaturze fantastycznej. Omów na wybranych 58. Agnieszka Osiecka poetka i autorka tekstów piosenek. Omów problematykę i funkcję środków poetyckich, odwołując się do wybranych utworów. 59. Problem alter ego w poezji Rafała Wojaczka. Przedstaw temat, odwołując się do wybranego materiału literackiego. 60. Omów wizję podróży w kosmos na podstawie wybranych utworów Stanisława Lema. 61. Różne wizje przyszłości. Omów na podstawie wybranego materiału literackiego. 62. Motyw podróżnika, tułacza w literaturze fantastycznej. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych przykładów. 63. Motyw przyjaźni w literaturze. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych przykładów z literatury polskiej i obcej. 64. Motyw wizji, snu i proroctw w literaturze. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych przykładów. 65. Walka dobra ze złem w literaturze fantasy. Przedstaw problem na podstawie twórczości wybranego autora. 66. Różne ujęcia religii w literaturze fantastyczno- naukowej. Przedstaw na wybranych 67. Współczesny problem młodzieży anoreksja i bulimia. Omów temat na podstawie wybranych dzieł literackich. 68. Świat wartości wg P. Coelho. Omów na podstawie wybranych powieści. 69. Funkcjonowanie motywu dziecka na podstawie wybranych przykładów z literatury. 70. Różne obrazy przyrody w literaturze. Przedstaw sposoby ich kreowania i funkcje w wybranych utworach. 71. Sztuka dla sztuki? Przedstaw różnorodne poglądy na temat funkcji dzieł sztuki XIX i XX wieku, sięgając po przykłady literackie oraz programy artystyczne. 72. Wizja świata w twórczości Jennifer Roberson. Omów problem na podstawie wybranych utworów literackich. 73. Mroczna strona ludzkiej natury. Przedstaw złożoność psychiki bohaterów. 74. Problem emancypacji kobiet. Omów temat na wybranych przykładach literackich. 8
75. Obraz miłości w utworach S. Meyer. Przedstaw funkcjonowanie motywu na podstawie wybranych utworów autorki. 76.,, Opowieści z Narnii jako dzieło uniwersalne. Omów ponadczasową problematykę dzieła C.S. Lewisa. 77. Antyutopijna wizja przyszłości w literaturze. Przedstaw na wybranych 78. Problemy współczesnej młodzieży. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów końca XX i początku XXI wieku. 79. Rola poety w twórczości wybranych przedstawicieli pokolenia bitników. 80. Motyw bohatera ratującego świat. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do twórczości T. Pratchetta. 81. Różne ujęcia motywu śmierci w wybranych utworach T. Pratchetta. 82. Miłość- przekleństwo czy błogosławieństwo? Przedstaw, do jakich refleksji na ten temat skłania Cię lektura wybranych utworów. JĘZYK 1. Gwara żywa czy martwa? Rozważ problem, odwołując się gwary swojego regionu. 2. W świecie reklam. Na wybranych przykładach omów specyfikę środków wyrazu reklamy. 3. Funkcjonowanie biblijnych i mitologicznych frazeologizmów we współczesnej polszczyźnie. 4. Omów funkcję języka mówionego w literaturze XX wieku. 5. Język polskiej piosenki młodzieżowej. Przedstaw różne formy ekspresji i ich rolę. 6. Omów wpływ języków obcych na polszczyznę na przestrzeni wieków. 7. Anglicyzmy we współczesnej polszczyźnie. Omów i oceń zjawisko, odwołując się do wybranych przykładów. 8. Język w służbie ideologii. Zilustruj na wybranych 9. Życie wyrazów. Omów zmiany znaczeń wybranych wyrazów na przestrzeni dziejów języka. 10. Językowy savoir vivre. Rozważ zjawisko w odniesieniu do różnych sytuacji komunikacyjnych. 9
11. Omów wpływ cenzury na język literacki wybranych epok. 12. Reklamy radiowe. Przedstaw różne środki wyrazu charakterystyczne dla tego typu wypowiedzi. 13. Językowe środki kształtowania wypowiedzi w literaturze Młodej Polski. Omów je, sięgając do wybranych utworów. 14. Przysłowia mądrością narodu. Omów ich funkcje językowe, odwołując się do przysłów ludowych. 15. Funkcje stylizacji archaicznej w utworach literackich. Odwołując się do zebranego materiału rzeczowego, zbadaj to zjawisko językowe (teksty literackie oraz inne teksty kultury) 16. Stylizacje językowe w dziełach literackich. Omów ich rodzaje, cechy i funkcje w wybranych utworach. 17. Funkcje komizmu językowego w wybranych bajkach dawnych i współczesnych. Omów na konkretnych 18. Język i styl wyznań miłosnych. Rozważ temat na przykładach tekstów epistolarnych wybranych epok. 19. Stylizacja środowiskowa w literaturze, jej odmiany i funkcje. Omów na wybranych 20. Intertekstualność reklam. Zanalizuj zabiegi językowe i omów ich funkcję. 21. Nowomowa jako zjawisko językowe we współczesnej polityce. Zanalizuj i oceń to zjawisko, odwołując się do zebranego materiału rzeczowego. 22. Perswazyjna funkcja języka. Rozwiń zagadnienie na podstawie wybranych tekstów literackich oraz publicystycznych. 23. Nazwy miejscowe mojego regionu źródłem wiedzy o historii i kulturze duchowej Polaków. Omów temat, odwołując się do zebranego materiału rzeczowego. 24. Graffiti walka na słowa. Omów zjawisko, odwołując się do zebranego materiału rzeczowego. 25. Odwołując się do zebranego materiału rzeczowego, zbadaj sztukę pisania listów dawniej oraz język e-mailów i SMS. 26. Dokonując analizy języka piosenek wybranych zespołów muzycznych lat( ), wyjaśnij zasady doboru środków stylistycznych. 27. Rola frazeologizmów w poezji. Odwołaj się do wybranych przykładów. 28. Odwołując się do twórczości wybranego współczesnego publicysty, scharakteryzuj język wybranego gatunku publicystycznego 29. Rozważ problem mody na neologizmy słowotwórcze, odwołując się do języka prasy, mediów, polityki, sfery gospodarczo-ekonomicznej i potocznej polszczyzny. 10
30. Mowy słynnych mówców a przemówienia współczesnych polityków. Porównaj pod względem językowym wybrane teksty. 31. Eksperymenty językowe w poezji XX wieku. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 32. Retoryka na usługach propagandy. Zanalizuj wybrane przemówienia, zwracając uwagę na wykorzystanie tradycyjnych zabiegów retorycznych. 33. Idiolekt pisarza. Scharakteryzuj specyfikę stylu wybranego pisarza. 34. Przedstaw mechanizmy powstawania błędów językowych na podstawie analizy przykładów zaczerpniętych z radia, telewizji i prasy. 35. Postacie metafizyczne w mangowej poezji i sztuce Wschodu. Zaprezentuj na wybranych 36. Współczesna gwara uczniowska a norma językowa. Przedstaw zagadnienie w oparciu o zebrany i zanalizowany materiał. 11