Gryfów Slaski 2011
Jerzy Drużycki
BIBLIOTEKA PUBLICZNA MIASTA I GMINY GRYFÓW SLASKI EKSLIBRISY BŁOGOSŁAWIONEGO JANA PAWŁA II 28 pazdziernika 23 listopada 2011 roku
Wystawa pod nazwą Ekslibrisy błogosławionego Jana Pawła II z kolekcji Józefa Tadeusza Czosnyki z Wojcieszowa jest piątą ekspozycją ekslibrisów w Gryfowie Śląskim. Wybór ekslibrisów i opracowanie katalogu: Józef Tadeusz Czosnyka Kurator wystawy: Marzena Wojciechowska Organizacja ekspozycji i wydawca katalogu: Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Gryfów Śląski ul. Kolejowa 44, 59-620 Gryfów Śląski Nakład katalogu: 100 egzemplarzy Skład komputerowy: Paweł Rubaj Druk: Studio M, Łukasz Mazur, ul. Kwiatowa 5, Gryfów Śląski Na okładce reprodukcja ekslibrisu wykonanego przez Jerzego Drużyckiego z Wrocławia. Na stronie tytułowej reprodukcja ekslibrisu wykonanego przez Krzysztofa Kmiecia z Krakowa.
Krótki zarys historii ekslibrisów bł. Jana Pawła II Historia powstawania znaków książkowych dla Ojca Świętego Jana Pawła II wiąże się ściśle z datą 16 października 1978 roku, datą wyboru Polaka Karola Wojtyły na następcę świętego Piotra Apostoła. Jedyny znak książkowy metropolity krakowskiego arcybiskupa Karola Wojtyły o treści EX LIBRIS K.W. to drzeworyt wykonany przez Tyrsusa Wenhrynowicza z Krakowa, jednego z najwybitniejszych polskich drzeworytników drugiej połowy XX wieku. To bardzo prosty znak, z ryciną, w której artysta umieścił postać Chrystusa Frasobliwego rzeźby nieznanego nam artysty ludowego, jakie bardzo często spotkać można w rodzinnych stronach Ojca Świętego. Za pierwszy ekslibris wykonany dla papieża Polaka uznaje się linoryt lubelskiego grafika Jana Różańskiego, zaprojektowany i wykonany tuż po wyborze kardynała Karola Wojtyły na papieża. Autorami kolejnych ekslibrisów są graficy: Jerzy Drużycki z Wrocławia, Czesław Kelma z Poznania, Wanda Tomaszewska z Torunia i Zbigniew Strzałkowski z Lublina. W następnych latach pontyfikatu Jana Pawła II powstawały nowe, artystyczne, piękne ekslibrisy, którymi polscy i zagraniczni twórcy dokumentowali najważniejsze wydarzenia tego pontyfikatu: pielgrzymki papieża do Polski i innych krajów świata, uroczystości beatyfikacyjne i kanonizacji, szczególnie polskich patronów m.in. królowej Jadwigi, księżnej Kingi, siostry Faustyny, Jana z Dukli, Maksymiliana Marii Kolbego oraz kolejne rocznice urodzin Karola Wojtyły i pontyfikatu. Pierwszy konkurs graficzny na ekslibris o motywach papieskich zorganizowano w 1981 roku we Wrocławiu, a kolejny w 1991 roku w Radomiu. Następne zorganizowano na Litwie: w 1993 roku w Wilnie i w 1999 roku w Šiauliai. Na organizowane w Polsce z okazji kolejnych pielgrzymek papieża do Ojczyzny wystawy ekslibrisów papieskich wpłynęło wiele prac grafików polskich i zagranicznych m.in. z Argentyny, Belgii, Czech, Francji, Hiszpanii, Jugosławii, Kazachstanu, Litwy, Łotwy, Rosji, Rumunii, Słowenii, Ukrainy, Węgier i Włoch. Wśród twórców tych znaków są wyznawcy wszystkich wielkich religii: islamu, judaizmu, prawosławia, wyznań protestanckich i co oczywiste wyznawcy kościoła rzymsko-katolickiego. - 5 -
Dotychczas zgromadziłem około 950 ekslibrisów wykonanych dla papieża lub o motywach papieskich. Z tego zbioru przygotowałem 55 wystaw, z których bardzo wysoko cenię sobie te w Zamościu w 1991/1992 roku, w Łowiczu i Bielsku-Białej w 1993 roku, w Wadowicach i Krakowie w 1998 roku, Tarnowie i Węgrowie w 2000 roku, Żabnie i Rzymie w 2001 roku, w Starym Sączu i Kętrzynie w 2003 roku, w Opolu i Tarnobrzegu w 2004 roku, w Legnicy oraz w Łęgu Tarnowskim mojej wsi rodzinnej w 2006 roku, a także w Lwówku Śląskim w 2011 roku. Rzymska wystawa czynna była od 22 października 2001 roku do 7 lutego 2002 roku w sali Ośrodka Dokumentacji Pontyfikatu Jana Pawła II. Miała ona dla mnie najważniejsze znaczenie, bowiem podczas jej trwania ukazała się moja książka EKSLIBRISY JANA PAWŁA II, której wydawcą był wspomniany wyżej Ośrodek. Miałem zaszczyt wręczyć tą publikację osobiście Ojcu Świętemu podczas audiencji w Watykanie we wtorek 23 października 2001 roku. Obecna wystawa w Gryfowie Śląskim to 56 ekspozycja ekslibrisów papieskich z mojej kolekcji. Prezentuję na niej wybór 135 znaków książkowych, a także kilka pamiątek z moich udziałów w audiencjach w Watykanie. Za urządzenie tej ekspozycji pragnę bardzo serdecznie podziękować Pani dyrektor Marzenie Wojciechowskiej oraz całemu zespołowi pracowników Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Gryfów Śląski. Wystawa ta zorganizowana została w 33 rocznicę wyboru Karola Wojtyły na papieża oraz z okazji święta patronalnego błogosławionego Jana Pawła II, które przypada właśnie w dniu 16 października. Józef Tadeusz Czosnyka z Wojcieszowa - 6 -
Tadeusz Andrusiewicz Czesław Kelma - 7 -
Rajmund Aszkowski Roman Mucha - 8 -
Ryszard Bandosz Jerzy Jankowski - 9 -
Magdalena Olga Konieczna Andrzej Buchaniec - 10 -
Krzysztof Kmieć Józef Wanag - 11 -
Ryszard Koper Juliusz Szczęsny-Batura - 12 -
Marian Majkut Henryk Grajek - 13 -
Czesław Kazimierz Woś Henryk Józef Wojtas - 14 -
Jan Dubaj - 15 -
Jerzy Jakubów - 16 -
Kazimierz Zbigniew Łoński - 17 -
Jerzy Napieracz - 18 -
Zbigniew Osenkowski - 19 -
Tadeusz Ramik - 20 -
AUTORZY EKSLIBRISÓW 1. Tadeusz Andrusiewicz x/ /1930-2010/ Jelenia Góra - 3 poz. 2. Rajmund Aszkowski Zielona Góra 3 poz. 3. Ryszard Bandosz Warszawa 6 poz. 4. Juliusz Szczęsny-Batura Augustów 3 poz. 5. Leszek Bondarowicz Starachowice 2 poz. 6. Teresa Bryning-Kalinowska Katowice 3 poz. 7. Andrzej Buchaniec Kraków 1 poz. 8. Andrzej Bogusław Cedzyński Łódź 1 poz. 9. Ireneusz Chmurzyński Warszawa 4 poz. 10. Jerzy Drużycki x/ Wrocław 4 poz. 11. Jan Dubaj Kielce 9 poz. 12. Alfred Gauda x/ /1940-2005/ Lublin 1 poz. 13. Antoni Gołębniak x/ /1917-1988/ Poznań 1 poz. 14. Henryk Grajek x/ /1934-2003/ Boguszów-Gorce 2 poz. 15. Jerzy Jakubów Kowary 9 poz. 16. Jerzy Jankowski Łowce, pow. Jarosław 2 poz. 17. Zbigniew Jóźwik Lublin 1 poz. 18. Czesław Kelma x/ /1912-1980/ Poznań 1 poz. 19. Marian Klincewicz Wrocław 1 poz. 20. Jan Ryszard Kłossowicz x/ Wrocław 1 poz. 21. Krzysztof Kmieć x/ /1950-2011/ Kraków 6 poz. 22. Małgorzata Olga Konieczna Bolesławiec 3 poz. 23. Ryszard Koper Wrocław 1 poz. 24. Grażyna Kulikowska-Antczak Kalisz 1 poz. 25. Janusz Lipiński Jelenia Góra 3 poz. 26. Kaziemirz Zbigniew Łoński x/ /1940-2011/ Zamość 9 poz. 27. Marian Majkut Oświęcim 3 poz. 28. Roman Mucha Tomaszów Lubelski 1 poz. 29. Jerzy Napieracz Tarnów 9 poz. 30. Kazimierz Nekanda-Trepka x/ Biała Podlaska 1 poz. 31. Zbigniew Osenkowski Sanok 9 poz 32. Stanisław Para x/ /1934-2011/ Zielona Góra 3 poz. - 21 -
33. Tadeusz Ramik Gdańsk 4 poz. 34. Jan Różański Lublin 1 poz. 35. Renata Rychlicka Świdnica Śląska 4 poz. 36. Helena Sawicka Ostrów Wielkopolski 3 poz. 37. Kazimierz Sołtysek Zabrze 2 poz. 38. Jakub Stańda Wrocław 3 poz. 39. Tadeusz Szumarski Białystok 1 poz. 40. Józef Wanag x/ Katowice 1 poz. 41. Tyrsus Wenhrynowicz x/ /1924-2002/ Kraków 3 poz. 42. Henryk Józef Wojtas Szubin 1 poz. 43. Czesław Kazimierz Woś Ostrów Wielkopolski 5 poz. Uwaga: Znak x/ oznacza, że autor nie żyje, zaś cyfra po miejscowości oznacza ilość prac danego autora prezentowanego na wystawie. Wystawy z kolekcji Józefa Tadeusza Czosnyki prezentowane w Gryfowie Slaskim 1. MOTYWY SIENKIEWICZOWSKIE W EKSLIBRISIE 17 maja 3 lipca 1996 roku w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury. 2. MOTYWY TEATRALNE W EKSLIBRISIE 4 sierpnia 30 września 1996 roku w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury 3. MOTYWY WYSPIAŃSKIEGO W EKSLIBIRISIE 28 listopada 31 grudnia 2007 roku w Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy 4. MOTYWY DON KICHOTE'A W EKSLIBRISIE 22 maja 10 czerwca 2009 roku w sali Ratusza Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy 5. EKSLIBRISY BŁOGOSŁAWIONEGO JANA PAWŁA II 28 października 23 listopada 2011 roku w Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy - 22 -
Renata Rychlicka - 23 -
Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Gryfów Śląski ul. Kolejowa 44, 59-620 Gryfów Śląski, tel. 75 78-13-387 e-mail: biblioteka.gryfow@gmail.com www.biblioteka.gryfow.info