Procedury procesu karnego doradcy podatkowego dla sądu dyscyplinarnego Rozprawa główna opracowane przez: 1) dra Mariusza Cieślę: e-mail: mariusz@fiskal.pl 2) Dariusza Bam e-mail: d_bam@poczta.onet.pl wrzesień 2010 r./wrzesień 2014 r.
Cel procedury Pomoc dla sędziów dyscyplinarnych w prowadzeniu rozprawy. Procedura ma ułatwić i usystematyzować pracę sędziów poprzez ukazanie krok po kroku przebiegu rozprawy. Osoby standardowo występujące na rozprawie: przewodniczący I II Obwiniony/a Obrońca Protokolant Świadkowie Publiczność Wszystkie przywołane artykuły dotyczą ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 4 sierpnia 1997 r. Nr 89, poz. 555 z późn. zm.) i są napisane kursywą z podkreśleniem, za wyjątkiem art. 115 11 i art. 233 1, które pochodzą z Kodeksu karnego (Dz. U. z 6 czerwca 1997 r. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.) Kursywą bez podkreślenia napisano zachowania osób uczestniczących w rozprawie oraz komentarze do podejmowanych czynności.
Podmiot Protokolant Protokolant Protokolant Kwestie wygłaszane przez uczestników rozprawy Rozprawa przeciwko doradcy podatkowemu Panu. Zapraszam wszystkich na salę rozpraw Rozprawę poprowadzą: - doradca podatkowy Pan - przewodniczący/a składu orzekającego - doradca podatkowy Pan - członek składu orzekającego - doradca podatkowy Pan - członek składu orzekającego Informuje się wszystkich uczestników postępowania, iż jest ono prowadzone wg procedury opisanej w Kodeksie postępowania karnego, zaś członkowie składu orzekającego oraz Dyscyplinarny objęci są immunitetem funkcjonariusza publicznego Otwieram rozprawę przed Sądem Dyscyplinarnym Oddział Zamiejscowy w... Krajowej Izby Doradców Podatkowych Będzie rozpoznana sprawa doradcy podatkowego Pana Stawili się: - obwiniony doradca podatkowy Pan/i.. (wraz z obrońcą Panem ) - Dyscyplinarny/Zastępca a Dyscyplinarnego Pan. - Świadek Pan. Proszę świadków o opuszczenie sali. Proszę aby obwiniony wstał. Proszę podać Sądowi dowód tożsamości. Podstawa prawna/komentarz Art. 381 Rozprawę główną rozpoczyna wywołanie sprawy. Następnie przewodniczący sprawdza, czy wszyscy wezwani stawili się oraz czy nie ma przeszkód do rozpoznania sprawy. wywołuje nazwiska osób wezwanych na rozprawę. Wezwani odpowiadają po wywołaniu nazwiska i imienia: jestem! Po sprawdzeniu obecności sędzia przewodniczący zwraca się do świadków. Art. 384 1 Po sprawdzeniu obecności przewodniczący zarządza opuszczenie sali rozpraw przez świadków. Biegli pozostają na sali, jeżeli przewodniczący nie zarządzi inaczej. Obwiniony powinien wstać. Pytania sędziego przewodniczącego mają na celu
Obwiniony Proszę podać: - imię i nazwisko, - nr wpisu, - formę i miejsce wykonywania zawodu - gdzie Pan mieszka, - czy był Pan karany Dziękuję proszę usiąść Nazywam się. Otwieram przewód sądowy, udzielam głosu Panu owi Dyscyplinarnemu/Zastępcy a Dyscyplinarnego zidentyfikowanie obwinionego. Można uprościć sprawę prosząc o podanie dokumentu tożsamości i pytając tylko o: - nr wpisu - miejsce pracy lub wykonywania zawodu ( w tym wypadku nie trzeba zadawać pytań z gwiazdką). Art. 385 1 Przewód sądowy rozpoczyna się od odczytania przez oskarżyciela aktu oskarżenia. 2 Za zgodą obecnych stron, a w przypadku szczególnie obszernego uzasadnienia aktu oskarżenia bez ich zgody, można poprzestać na przedstawieniu podstaw oskarżenia. dyscyplinarny Wysoki Sądzie. Dziękuję Panu owi Dyscyplinarnemu. Proszę, aby obwiniony wstał. Czy obwiniony zrozumiał treść aktu obwinienia oraz treść zarzutu? dyscyplinarny odczytuje akt obwinienia. Po zakończeniu mowy siada. Art. 385 3 Jeżeli wniesiono odpowiedź na akt oskarżenia, przewodniczący informuje o jej treści. Art. 386 1 Po odczytaniu aktu oskarżenia przewodniczący poucza oskarżonego o prawie składania wyjaśnień, odmowy wyjaśnień lub odpowiedzi na pytania, po czym pyta go, czy przyznaje się do zarzucanego mu czynu oraz czy chce złożyć wyjaśnienia i jakie. Obwiniony Tak, Wysoki Sądzie, zrozumiałem. Gdyby obwiniony nie zrozumiał treści aktu obwinienia, wtedy zwraca się do a z wnioskiem o wyjaśnienie Pouczam obwinionego o możliwości składania wyjaśnień, prawie odmowy składania wyjaśnień, a także o możliwości odmowy odpowiedzi na pytania zadawane przez skład
Obwiniony sędziowski lub rzecznika. Czy obwiniony przyznaje się do winy? Nie, Wysoki Sądzie, nie przyznaję się. Tak, przyznaję się i proszę o... Czy obwiniony będzie składał wyjaśnienia? W przypadku przyznania się do winy obwiniony może wnioskować o dobrowolne poddanie się karze. Wymiar kary sam sobie wyznacza. Sąd może przychylić się do prośby obwinionego lub wskazać zmianę jaką chciałby do wniosku wnieść celem jego uwzględnienia, np. podwyższenie kary. Art. 387 1 Do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania wszystkich oskarżonych na rozprawie głównej oskarżony, któremu zarzucono występek, może złożyć wniosek o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie mu określonej kary lub środka karnego bez przeprowadzania postępowania dowodowego; jeżeli oskarżony nie ma obrońcy z wyboru, sąd może, na jego wniosek wyznaczyć mu obrońcę z urzędu 2 Sąd może uwzględnić wniosek oskarżonego o wydanie wyroku skazującego, gdy okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości i cele postępowania zostaną osiągnięte mimo nieprzeprowadzenia rozprawy w całości; uwzględnienie takiego wniosku jest możliwe jedynie wówczas, gdy nie sprzeciwiają się temu prokurator, a także pokrzywdzony należycie powiadomiony o terminie rozprawy oraz pouczony o możliwości zgłoszenia przez oskarżonego tego wniosku. 3 Sąd może uzależnić uwzględnienie wniosku
Obwiniony dyscyplinarny Obrońca Tak, Wysoki Sądzie. Chciałbym wyjaśnić, że... Sąd nie ma więcej pytań Oddaję głos rzecznikowi Proszę aby obwiniony wyjaśnił Sądowi dlaczego... Wysoki Sądzie! Proszę o uchylenie tego pytania. oskarżonego od dokonania w nim wskazanej przez siebie zmiany. Przepis art. 341 3 stosuje się odpowiednio. 4 Przychylając się do wniosku sąd może uznać za ujawnione dowody wymienione w akcie oskarżenia lub dokumenty przedłożone przez stronę. 5 Jeżeli wniosek złożono przed rozpoczęciem rozprawy, sąd rozpoznaje go na rozprawie. W trakcie wyjaśnień obwinionego wszyscy sędziowie mogą zadawać pytania. musi pilnować, aby wyjaśnienia obwinionego były na temat i dotyczyły ściśle rozpatrywanej sprawy. Po zakończeniu wyjaśnień daje możliwość pytania obwinionego przez rzecznika dyscyplinarnego Zadaje pytania obwinionemu. W przypadku zadania pytania niestosownego, sugerującego odpowiedź lub wykraczającego poza zakres rozpatrywanej sprawy obrońca ma prawo żądać uchylenia takiego pytania. Obrońca musi uzasadnić swój wniosek o uchylenie pytania, np. tym, że sugeruje odpowiedź. Art. 370 4 uchyla pytania, o których mowa w art. 171 6, lub gdy z innych powodów uznaje je za niestosowne. Art. 171 ( ) 4 Nie wolno zadawać pytań sugerujących osobie przesłuchiwanej treść odpowiedzi (...)
dyscyplinarny Obrońca Protokolant Świadek Świadek Czy są jeszcze jakieś pytania do Obwinionego ze strony Pana a Dyscyplinarnego, czy Obrońcy. Jeśli nie ma, to dziękuję. Obwiniony może usiąść. Nie, Wysoki Sądzie, dziękuję nie mam więcej pytań. Czy obrona chciałaby zadać jakieś pytania obwinionemu? Tak, Wysoki Sądzie. Nie, Wysoki Sądzie. Pouczam, że przysługuje Obwinionemu prawo do zadawania pytań świadkom i składania wyjaśnień co do każdego dowodu. Na salę poprosimy świadka Pana... Świadek Pan proszony na salę rozpraw. Proszę podać Sądowi dowód tożsamości. Proszę podać imię i nazwisko Nazywam się. Proszę podać wiek i wykonywany zawód Mam lat. Z zawodu jestem... Czy świadek jest osobą bliską lub spokrewnioną dla obwinionego? 6 Organ przesłuchujący uchyla pytania określonej w 4, jak również pytania nieistotne. Obrońca zwraca się z pytaniami do obwinionego. Art. 386 2 Po przesłuchaniu obwinionego przewodniczący poucza go o prawie zadawania pytań osobom przesłuchiwanym oraz składania wyjaśnień co do każdego dowodu. zwraca się do protokolanta z prośbą o wezwanie świadka Świadek staje naprzeciw składu sędziowskiego. Procedura przesłuchania świadka powtarza się tyle razy ilu jest świadków. Za każdym razem musi zostać umożliwiona swobodna wypowiedź świadka o sprawie oraz kolejność zadających pytania przez: rzecznika, obrońcę, obwinionego, sędziów. Art. 115 11 Kodeksu karnego Osobą najbliższą jest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu.
Świadek * *Świadek * Świadek Nie, nie jestem. *Tak, jestem... *Pouczam świadka, iż zgodnie z art. 182 1 świadek ma prawo odmówić zeznań jako osoba bliska z obwinionym. Czy odmawia Pan zeznań w tej sprawie? *Tak, odmawiam zeznawania w tej sprawie. *W związku z odmową zeznań świadek jest wolny. Czy świadek był karany za składanie fałszywych zeznań? Nie, nie byłem. Tak byłem. Jeżeli świadek jest spokrewniony z obwinionym ma prawo do odmowy składania zeznań zgodnie z art. 182 1 kpk - należy go o tym pouczyć. Art. 182 1 Osoba najbliższa dla oskarżonego może odmówić zeznań. 2 Prawo domowy zeznań trwa mimo ustania małżeństwa lub przysposobienia. 3 Prawo odmowy zeznań przysługuje także świadkowi, który w innej toczącej się sprawie jest oskarżony o współudział w przestępstwie objętym postępowaniem W przypadku, gdy świadek nie jest spokrewniony z obwinionym/ą lub chce zeznawać mimo pokrewieństwa, sędzia zadaje pytanie o karalność za składanie fałszywych zeznań. Jeśli świadek był karany za składanie fałszywych zeznań nie składa przyrzeczenia. dyscyplinarny Obrońca Proponuję odstąpić od odebrania przyrzeczenia, czy strony zgadzają się na to? Tak, zgadzam się. Nie, nie zgadzam się. Tak, zgadzam się. Nie nie zgadzam się. może zaproponować odstąpienie od składania przyrzeczenia przez świadka. Jeżeli strony wyrażą na to zgodę to świadek nie składa przyrzeczenia. Jeżeli strony nie wyrażą zgody lub nie zaproponuje odstąpienie od przyrzeczenia świadek składa je powtarzając jego formułę za sędzią.
Proszę wszystkich o powstanie. Proszę świadka o powtarzanie za mną roty przyrzeczenia: Świadomy znaczenia moich słów i odpowiedzialności przed prawem przyrzekam uroczyście, że będę mówił szczerą prawdę niczego nie ukrywając z tego, co jest mi wiadome. Wszyscy wstają, w tym także skład sędziowski i wszyscy obecni na sali. Art. 188 1 Świadek składa przyrzeczenie powtarzając za sędzią słowa: Świadomy znaczenia moich słów i odpowiedzialności przed prawem przyrzekam uroczyście, że będę mówił szczerą prawdę niczego nie ukrywając z tego, co jest mi wiadome. 2 W czasie składania przyrzeczenia wszyscy, nie wyłączając sędziów, stoją. 3 Osoby nieme i głuche składają przyrzeczenie przez podpisanie tekstu przyrzeczenia. 4 Świadkowi, który w danej sprawie składał już przyrzeczenie, sąd przypomina je przy przesłuchaniu, chyba że uzna za potrzebne ponowne odebranie przyrzeczenia. Art. 189 Nie odbiera się przyrzeczenia: 1) od osób, które nie ukończyły 17 lat, 2) gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że świadek z powodu zaburzeń psychicznych nie zdaje sobie należycie sprawy ze znaczenia przyrzeczenia, 3) gdy świadek jest osobą podejrzaną o popełnienie przestępstwa będącego przedmiotem postępowania lub pozostającego w ścisłym związku z czynem stanowiącym przedmiot postępowania albo gdy za to przestępstwo został skazany, 4) gdy świadek był prawomocnie skazany za fałszywe zeznanie lub oskarżenie. Art. 187 1 Przyrzeczenie od
Pouczam świadka o obowiązku mówienia prawdy. Za składanie fałszywych zeznań grozi odpowiedzialność karna do 3 lat pozbawienia wolności. Zrozumiał Pan? świadka może odebrać tylko sąd lub sędzia wyznaczony 2 Świadek składa przyrzeczenie przed rozpoczęciem zeznań 3 Można odstąpić od odebrania przyrzeczenia od świadka, jeżeli obecne strony nie sprzeciwiają się temu. Art. 233 1.Kodeksu karnego Kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Obwiniony Tak Co świadkowi jest wiadome w sprawie? Świadek. Swobodna wypowiedź świadka Czy Pan rzecznik chciałby zadać jakieś pytania świadkowi? dyscyplinarny Tak, Wysoki Sądzie. zadaje pytania świadkowi Świadek... Świadek odpowiada na pytania rzecznika. Nie mam więcej pytań dyscyplinarny Oddaję głos obronie. Obrońca/Obwini ony... Obrońca/Obwiniony zadaje pytania świadkowi Świadek... Świadek odpowiada na pytania obrońcy/obwinionego Czy są jeszcze pytania do Świadka? Jeśli nie ma, to Świadek jest wolny. Obrońca/Obwini Nie mam więcej pytań ony Czy strony wnoszą o uzupełnienie postępowania dowodowego? Po przesłuchaniu wszystkich świadków pyta o dodatkowe dowody. Nie, Wysoki Sądzie
dyscyplinarny Obrońca dyscyplinarny Obrońca Obwiniony Nie, Wysoki Sądzie Jeżeli nie ma innych wniosków, zamykam przewód sądowy. Udzielam głosu Panu owi Dyscyplinarnemu Wysoki Sądzie Wnioskuję o... Dziękuję. Bardzo proszę o zabranie głosu przez Obrońcę. Wysoki Sądzie Wnioskuję o... Dziękuję. O co obwiniony prosi Sąd? Wysoki Sądzie proszę o... Proszę usiąść. Wyrok zostanie ogłoszony po naradzie. Proszę wszystkich o opuszczenie sali rozpraw. Art. 405 Po przeprowadzeniu dowodów dopuszczonych w sprawie, przewodniczący zapytuje strony, czy wnoszą o uzupełnienie postępowania dowodowego i w razie odpowiedzi przeczącej - zamyka przewód sądowy. Art. 406 Po zamknięciu przewodu sądowego przewodniczący udziela głosu stronom, ich przedstawicielom oraz w miarę potrzeby przedstawicielowi społecznemu, który przemawia przed obrońcą i oskarżonym. Głos zabierają w następującej kolejności: oskarżyciel publiczny, oskarżyciel posiłkowy, oskarżyciel prywatny, powód cywilny, podmiot o którym mowa w art. 416, obrońca oskarżonego i oskarżony. Przedstawiciele procesowi stron zabierają głos przed stronami. Następuje przerwa na naradę. Na naradzie sędziowie uzgadniają wyrok. Art. 110 Narada i głosowanie nad wyrokiem odbywają się osobno co do winy i kwalifikacji prawnej czynu, co do kary, co do środków karnych oraz co do pozostałych kwestii. Skład sędziowski wydaje wyrok w drodze głosowania. Ustala się oddzielnie następujące elementy
wyroku: - winę obwinionego (obwiniony może być uznany za winnego stawianych mu zarzutów lub zostać uniewinniony) - tzw. kwalifikację prawną czynu (tzn. ustala się, czy obwiniony popełnił czyn, który opisany jest w artykule prawa, na który powołał się rzecznik w akcie obwinienia, czy też lepiej opisuje ten czyn inny artykuł) - karę (jeśli sąd uzna, że obwiniony/a jest winny/a zarzucanego mu czynu, że czyn popełniony przez obwinionego nie jest groźny, może zrezygnować z wymierzania kary umarzając postępowanie sądowe). Jeśli między członkami składu sędziowskiego pojawi się istotna różnica zdań, to wówczas propozycję najmniej korzystną dla obwinionego przyłącza się do jej najbliższej. Art. 111 1 Orzeczenia zapadają większością głosów. 2 Jeżeli zdania tak się podzielą, że żadne z nich nie uzyska większości, zdanie najmniej korzystne dla oskarżonego przyłącza się do zadania najbardziej doń zbliżonego, aż do uzyskania większości. Jaki wybór ma skład sędziowski wydając wyrok? 1. Uniewinnienie obwinionego - jeżeli skład sędziowski dojdzie do wniosku, że obwiniony/a nie popełnił/a zarzucanego mu czynu 2. Umorzenie postępowania sądowego - jeżeli skład sędziowski dojdzie do wniosku, że obwiniony/a jest winny/a, ponieważ popełnił zarzucany mu czyn, ale nie jest to czyn
Protokolant Proszę wszystkich na salę. Sąd ogłosi orzeczenie. Orzeczenie w imieniu KIDP. Sąd Dyscyplinarny po rozpoznaniu sprawy doradcy podatkowego Pana. uznaje go za: *- winnego zarzucanego mu czynu i wymierza mu karę. poważny. Umorzenie powoduje, że obwiniony nie ponosi żadnej kary. 3. Warunkowe umorzenie postępowania sądowego - sąd wyznacza obwinionemu pewne warunki, które muszą zostać spełnione, aby mógł on uniknąć kary. Sąd ustala czas, w jakim obwiniony musi spełnić wymienione warunki. Wynosi on od jednego roku do dwóch lat. Jeśli w tym czasie obwiniony popełni czyn podlegający karze, sprawa zostaje wznowiona i obwiniony nie może uniknąć kary. Warunkowe umorzenie stosuje się wobec osób, które nie były karane przez sąd i mają pozytywną opinię w miejscu pracy i zamieszkania. 4. Uznanie obwinionego za winnego zarzucanych mu czynów i ukaranie go - jeżeli skład sędziowski dojdzie do wniosku, że obwiniony popełnił zarzucany mu czyn, a nie uzna za stosowne umorzyć lub warunkowo umorzyć postępowania sądowego. Orzeczenie podpisują wszyscy członkowie składu orzekającego. Art. 113 Orzeczenie podpisują wszyscy członkowie składu orzekającego, nie wyłączając przegłosowanego, chyba że orzeczenie zamieszczono w protokole. Wszyscy za wyjątkiem sędziów wstają. przewodniczący odczytuje wyrok, a następnie wygłasza krótkie uzasadnienie. Art. 418 1 Po podpisaniu wyroku przewodniczący ogłasza go publicznie; w czasie
*- niewinnego zarzucanego czynu i umarza postępowanie Proszę usiąść. Wymierzając karę dyscyplinarną w postaci... To wszystko w tej sprawie. Zamykam rozprawę. Dziękuję Państwu. ogłaszania wyroku wszyscy obecni, z wyjątkiem sądu, stoją. 2 Zgłoszenie zdania odrębnego podaje się do wiadomości, a jeżeli członek składu orzekającego, który zgłosił zdanie odrębne, wyraził na to zgodę, także jego nazwisko 3 Po ogłoszeniu przewodniczący lub jeden z członków składu orzekającego podaje ustnie najważniejsze powody wyroku. Wygłasza krótkie ustne uzasadnienie wyroku