W sobotę 5 czerwca 1943 roku Gestapo zadało Polsce Podziemnej jeden z najboleśniejszych ciosów. Tego dnia w kościele św. Aleksandra na placu Trzech

Podobne dokumenty
1 marca Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Ponieważ żyli prawem wilka, historia o nich głucho milczy Zbigniew Herbert

Maciej Aleksy Dawidowski Alek spędził dzieciostwo w Żychlinie k/kutna.

Punkt 12 W tym domu mieszkał i został aresztowany hm. Jan Bytnar ps. Rudy bohater Szarych Szeregów uwolniony z rąk Gestapo 26.III 1943 r.

Instytut Pamięci Narodowej - Kraków

Pamięć.pl - portal edukacyjny IPN

Gdyńskie ślady zamachu na kata Warszawy

Głównym zadaniem AK była walka z okupantem o odzyskanie niepodległości; w tym celu żołnierze podziemnej organizacji prowadzili liczne akcje zbrojne i

Podczas uroczystości przypomniano, że Legionowo było jedynym miastem w województwie mazowieckim, w którym wybuchło Powstanie Warszawskie.

Okres PRL Polska Rzeczpospolita Ludowa

UCHWAŁA NR XLIII/531/2017 RADY MIEJSKIEJ KALISZA z dnia 28 września 2017 r.

Gen. August Emil Fieldorf Nil

ZWIĄZEK HARCERSTWA POLSKIEGO. Od wybuchu II wojny światowej do 1989 roku

od 2011 roku, dzień 1 marca został ustanowiony świętem państwowym, poświęconym żołnierzom zbrojnego podziemia antykomunistycznego.

Żołnierze Wyklęci Źródło: Wygenerowano: Piątek, 8 stycznia 2016, 02:46

Ewidencja dóbr kultury nie wpisanych do rejestru zabytków

2. Realizacja tematu lekcji: - rozdanie tekstów źródłowych, - czytanie tekstu i odpowiedzi na pytania do tekstu pod kierunkiem nauczyciela.

Szkolny Konkurs Wiedzy o Armii Krajowej

Pamięć.pl - portal edukacyjny IPN

Cześć ich pamięci! Rocznica spalenia więźniów Radogoszcza i zakończenia okupacji niemieckiej w Łodzi

Ostatecznie 3 lutego 2011 roku Sejm uchwalił ustawę o ustanowieniu dnia 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

Instytut Pamięci Narodowej - Poznań

Do podanego pseudonimu podaj pełne imię i nazwisko żołnierza niepodległościowego podziemia.

Znaczek Batalionów Chłopskich [ze zbiorów MHPRL w Warszawie] Oddział BCh w okolicach Opatowa, 1942 r. [ze zbiorów Mauzoleum w Michniowie]

Skwer przed kinem Muranów - startujemy

POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE

Grupa Reagowania Operacyjno-Manewrowego (GROM)

ppłk Łukasz Ciepliński ( ). Data jego śmierci uznana została z datę obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

BIOGRAFIA. Irena Sendlerowa, właściwie Irena Stanisława Sendler,

Źródło:

HARMONOGRAM PRZEDSIĘWZIĘĆ PATRIOTYCZNYCH W MAŁOPOLSCE W 2015 ROKU

Projekt Edukacyjny Gimnazjum Specjalne w Warlubiu. Kto ty jesteś Polak mały

GRUPA A. a) odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. do wybuchu powstania warszawskiego.

HISTORIA ARMII KRAJOWEJ

HISTORIA POWSTANIA JEDNOSTKI

Uroczystości odbędą się w Zamościu w dniach listopada 2013 r.

HISTORIA MOJEJ MAŁEJ OJCZYZNY WSPOMNIENIA O ŻOŁNIERZACH SZP-ZWZ-AK INSPEKTORATU ZAMOŚĆ ORAZ ICH POWOJENNE LOSY

KOMENDANT NACZELNIK MARSZAŁEK

Niezwyciężeni

Pamięć.pl - portal edukacyjny IPN

Konkurs wiedzy historycznej Polskie Państwo Podziemne Imię i nazwisko... Klasa... Szkoła... Liczba punktów...

Wszyscy uczestniczący w uroczystości byli świadkami nadania Policyjnej Odznaki Ponurego zasłużonym policjantom.

Niezwyciężeni

Związku Walki Zbrojnej od XI.1939 do VI.1940 r. gen. broni Kazimierz Sosnkowski "Godziemba" (zmarł na emigracji 1969 r.).

SZKOŁA PODSTAWOWA nr 2 im. Partyzantów Ziemi Włoszczowskiej we Włoszczowie. DZIEŃ PATRONA SZKOŁY Włoszczowa 18 stycznia 2008r.

Aleksander Kamiński KAMIENIE NA SZANIEC

HISTORIA I TRADYCJE. Zgodnie z Decyzją Nr 154/MON Ministra Obrony Narodowejz dnia 19 listopada 2018 r. Pułk przejął:

HARMONOGRAM PRZEDSIĘWZIĘĆ PATRIOTYCZNYCH W MAŁOPOLSCE W 2016 ROKU

Niezwyciężeni

Ich brawurowe akcje zbrojne odbijały się echem w całej Europie. Historia Kedywu

Ogłoszenie wyników Otwartego Konkursu Ofert z dnia r. Obronność państwa i działalność Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej

Łódź Muzeum Tradycji Niepodległościowych Oddział Radogoszcz

PRZEKSZTAŁCENIE ZWIĄZKU WALKI ZBROJNEJ W ARMIĘ KRAJOWĄ

BIULETYN INFORMACYJNY NR 274/2016. Najważniejsze zdarzenia z minionej doby. ZESTAWIENIE DANYCH STATYSTYCZNYCH za okres: r.

Od początku okupacji przygotowywano się do wybuchu powstania Zdawano sobie sprawę z planów Stalina dotyczących Polski 27 października 1943 r. gen.

Upamiętnienie Armii Krajowej i jej żołnierzy

UCHWAŁA NR XXI/261/2016 RADY MIEJSKIEJ KALISZA z dnia 31 marca 2016 r.

musimy zatem wiedzieć policzyć dokładnie zawołać po imieniu opatrzyć na drogę Zbigniew Herbert

Tytuł Aleksander Kamiński- Kamienie na szaniec

Sztandar znajduje się na stałe w jednostce wojskowej a w czasie walki w rejonie działań bojowych jednostki. Powinien być przechowywany w miejscu

Fot 1. Por. Józef Dambek Fot 2. Por. Augustyn Wesphal Fot 3. Plut. pchor. Rudolf Bigus

Opracowanie, które trafia w ręce Czytelników, to efekt wspólnej pracy kilku autorów, na co dzień funkcjonariuszy Straży Granicznej.

Komenda Główna Straży Granicznej

ZADANIA DO SPRAWDZIANU

Jan Tarnawa-Malczewski ( ) (p. str. 124b oraz 125b Albumu)

GENERAŁ WŁADYSŁAW EUGENIUSZ SIKORSKI

Pacyfikacja KWK Wujek

HARMONOGRAM obchodów świąt państwowych i lokalnych w 2013 roku

Wykaz pomników, rzeźb i innych miejsc pamięci narodowej na terenie Dzielnicy Praga Północ m. st. Warszawy

Miejsca walk powstańczych tablicami pamięci znaczone

Warszawa Muzeum Więzienia Pawiak

HARMONOGRAM obchodów świąt państwowych i lokalnych w 2014 roku

Warmińsko-Mazurski Oddział Straży Granicznej

ROTMISTRZ PILECKI Pokolenie dziadków Witolda Pileckiego, za uczestnictwo w Powstaniu Styczniowym, zostało pozbawione majątków ziemskich i zmuszone do

Kaliskie więzienie. Jan Jopek Uczeń Gimnazjum KSO Edukator

HARCERSTWO W DZIEJACH POLSKI

2014 rok Rok Pamięci Narodowej

i redagowały oraz prowadziły kolportaż konspiracyjnej gazety Polska Żyje. Także tam, od 14 września, znajdował się ukryty magazyn broni.

Morski Oddział Straży Granicznej

Światełko dla Armii Krajowej

Martyrologia Wsi Polskich

Drużyna Gryfa z Zespołu Szkół nr 4 im. Armii Krajowej w Szczecinie w Pomorskiej Lidze Historycznej.

Kisielice żyją policyjnym pościgiem za przestępcami

KOMENDA STOŁECZNA POLICJI HOŁD DLA WARSZAWSKICH POWSTAŃCÓW. Strona znajduje się w archiwum.

ZADANIA. 1. Przyjrzyj się mapie i odpowiedz na pytania. 1. Nadaj mapie tytuł. Polska pod okupacją radziecką i niemiecką.

Prezentacja poświęcona Powstańcowi Warszawskiemu panu Szczepanowi Madejowi, ostatniemu kierowcy wozu pancernego Kubuś, zasłużonemu mieszkańcowi

Nadwiślański Oddział Straży Granicznej

Komenda Główna Straży Granicznej

BIULETYN INFORMACYJNY NR 60/2016. Najważniejsze zdarzenia z minionej doby. ZESTAWIENIE DANYCH STATYSTYCZNYCH za okres: r.

ANKIETA BADAWCZA. 5. Fundatorem obiektu było Społeczeństwo Ziemi Olkuskiej.

Polskie Państwo podziemne Przygotowała: Katarzyna Kossakowska Klasa III A

Patroni naszych ulic

Instytut Pamięci Narodowej - Wrocław

Antykomunistyczny ruch oporu na terenie Powiatu Dąbrowskiego

Renowacja mogił powstańczych

HARMONOGRAM obchodów świąt państwowych i lokalnych w 2017roku

BASTION - WIELKIE ĆWICZENIA SŁUŻB W WARSZAWIE - SYMULACJA ATAKU TERRORYSTYCZNEGO

HISTORIA ARMII KRAJOWEJ

CENTRUM SZKOLENIA POLICJI

Morski Oddział Straży Granicznej

POLICJA.PL ŚLUBOWANIA NOWYCH POLICJANTÓW. Strona znajduje się w archiwum.

Transkrypt:

W sobotę 5 czerwca 1943 roku Gestapo zadało Polsce Podziemnej jeden z najboleśniejszych ciosów. Tego dnia w kościele św. Aleksandra na placu Trzech Krzyży podczas ślubu Teofili Suchankówny i porucznika Mieczysława Uniejewskiego ps. Matros Niemcy aresztowali ponad pięćdziesięciu żołnierzy oddziału Kosa 30 grupy specjalnej zajmującej się likwidacją hitlerowskich dygnitarzy, szmalcowników i kolaborantów. W ciągu jednego popołudnia Kedyw stracił swoje zbrojne ramię oddział doświadczonych, otrzaskanych w boju konspiratorów prowadzący bieżącą walkę z okupantem. Te lukę należało natychmiast wypełnić. Wybór Kedywu padł na jedną z kompanii Oddziału Szturmowego Jerzy dowodzoną przez Jerzego Zborowskiego ps. Jeremi. Oddzielono ich od macierzystej jednostki, zakazano wszelkich kontaktów z dawnymi kolegami i przekazano w ręce cichociemnego Adama Borysa ps. Pług. Ten przez całe lato szkolił przyszłych zamachowców. Grupa otrzymała kryptonim AGAT od anty-gestapo. Większość członków grupy miała doświadczenie w sabotażu. Szkolenie miało na celu przekształcenie ich w wykonawców wyroków śmierci.

W sierpniu 1943 roku Kierownictwo Walki Podziemnej nakazało AGATowi likwidację Franza Bürkla funkcjonariusza SIPO (Policji Bezpieczeństwa będącej połączeniem Gestapo i policji kryminalnej) pełniącego funkcję zastępcy komendanta więzienia na Pawiaku. Sadysta z Pawiaka Według relacji więźniów Pawiaka Franz Bürkl był jednym z najbardziej bestialskich oprawców. Niejednokrotnie strzelał do więźniów dla samej przyjemności, innych wieszał własnoręcznie. Miał wilczura, którego wykorzystywał do szczucia i zadawania poważnych ran więźniom. Zboczeniec, morfinista szwendał się po więzieniu zawsze zamroczony. On pierwszy na Pawiaku zaczął mordować więźniów.

Warszawa, ulica Litewska, 7 września 1943 roku, godzina 10:00 Mężczyzna w mundurze SIPO o ostrych rysach twarzy przekroczył Marszałkowską i wszedł w ulicę Litewską. Obok niego szła kobieta z wózkiem. Zajęty rozmową z towarzyszką nie zwrócił żadnej uwagi na kilku młodych ludzi, którzy obserwowali każdy jego ruch. Jeden z nich przebiegł Marszałkowską w ślad za Niemcem. Drugi czekał już u wylotu ulicy Litewskiej. Niemiec przeszedł tuż obok niego. Obydwaj wyciągnęli broń. Pierwszy strzelił Niemcowi w plecy ten idący za nim. Jego towarzysz poprawił dwoma strzałami. Niemiec upadł. Idąca obok niego kobieta z wózkiem stała jak sparaliżowana. Zamachowcy nie zwracając na nią żadnej uwagi podbiegli do swojej ofiary. Jeden zabrał jego teczkę, a drugi zaczął grzebać w kieszeniach munduru. Po chwili wyciągnął z nich zakrwawione papiery. Niemiec jeszcze drgał, z ust wypływała mu krew. Ten, który wystrzelił pierwszy ponownie wyjął Visa i dobił go strzałem w głowę. Razem ze strzałami na ulicy rozległy się krzyki przerażonych przechodniów. Jadący Marszałkowską tramwaj zatrzymał się i z pierwszego wagonu Nür für Deutsche zaczęli wyskakiwać niemieccy żołnierze. Na ulicy rozpętało się piekło.

Więzienie na Pawiaku, to największe więzienie w Generalnym Gubernatorstwie

. Gdy o 9:48, towarzyszący zamachowcom Żar, wskazał wychodzącego z kamienicy przy Polnej 22 Oberscharführera, Zborowski dosłownie oniemiał. To nie był człowiek, którego zamierzano zlikwidować! Zastanawiacie się jak to w ogóle możliwe? Piotr Stachiewicz tak tłumaczył to w swojej książce: Na skutek jakieś pomyłki trudnej dziś do ustalenia przy wielokrotnym przekazywaniu Bürkla raz przez wywiad oddziałowi, później w ramach oddziału przez poszczególnych obserwatorów nawzajem sobie, w ostatnim stadium obserwacji obserwowano innego Niemca. Błąd jest o tyle zrozumiały, że w kamienicy przy Polnej 22 mieszkało kilku esesmanów pracujących jako strażnicy na Pawiaku. Na szczęście dzięki temu, że Ustaborowicz był na miejscu, uniknięto kompromitującej pomyłki. Jeremi po chwilowym wahaniu zdecydował, że zaufa byłemu więźniowi Pawiaka. W końcu kto jak nie on miał wiedzieć, jak wygląda Bürkl? Ustaborowicz wywiązał się z zadania i w mgnieniu oka zlokalizowano prawdziwego Bürkla. Los sprzyjał zamachowcom: poza omyłkowo śledzonym funkcjonariuszem budynek opuścił także zbrodniarz, na którego wydano wyrok śmierci. Teraz wszystko potoczyło się błyskawicznie. Wraz z Bronisławem Pietraszewiczem Lotem szybkim krokiem podeszli do Bürkla od tyłu i jednocześnie otworzyli do niego ogień. Esesman padł martwy na ziemię. Wszystko szło zgodnie z planem.

Wylot ulicy Litewskiej od strony Marszałkowskiej. Niedługo po zamachu na Bürkla Niemcy zagrodzili ulicę szlabanem.

PIERWSZA KREW. Poz.6. Żar Wywiadowca. Bogusław Ustaborowicz. Ur. 1 stycznia 1922 r. w Żychlinie. 133 Mazowiecka Drużyna Harcerzy Żychlin. Podporucznik do zadań specjalnych Kedywu. Więzień Pawiaka. Członek Batalionu Parasol. Komendant Główny ZHP na terenie Niemiec. -Virtuti Militari 1944 r. - Krzyż Armii Krajowej. Cała akcja trwała 90 sekund. Oprócz Bürkla zginęło jeszcze siedmiu Niemców. Chrzest bojowy nowego oddziału likwidacyjnego wypadł bardzo pomyślnie. AGAT wkrótce bardzo się rozrósł. Tuż przed Powstaniem PEGAZ rozrósł się do rozmiarów batalionu i otrzymał nazwę Parasol.

Fotografia z Powstania Warszawskiego. W środku stoi łączniczka Maria Stypułkowska-Chojecka "Kama".

Bogusław Ustaborowicz ps. "Żar Ur. 1 stycznia 1922 r. w Żychlinie. 133 Mazowiecka Drużyna Harcerzy Żychlin. Podporucznik do zadań specjalnych Kedywu. Oddział dywersji bojowej Komendy Głównej AK - "Agat". Członek Batalionu Parasol.

JW AGAT przejęła i kultywuje dziedzictwo tradycji Oddziału Dywersji Bojowej Agat (1943-1944). JEDNOSTKA WOJSKOWA AGAT im. gen. dyw. Stefana Roweckiego,,GROTA Gliwice