Rozbudowa systemu przesyłowego w ramach jednolitego rynku energii i rozwoju rynku gazu Piotr Bujalski Zastępca Dyrektora Krajowej Dyspozycji Gazu GAZ-SYSTEM S.A. Warszawa, 7 marca 2013
GAZ-SYSTEM S.A. Informacje podstawowe Operator polskiego systemu przesyłowego gazu ziemnego Operator polskiego odcinka systemu gazociągów tranzytowych Jamał - Europa Spółka utworzona w 2004 roku zgodnie z zapisami Dyrektywy 2003/55/EC Spółka Akcyjna kontrolowana w całości przez Skarb Państwa Niezależny, wydzielony własnościowo podmiot oferujący usługi w sposób transparentny i niedyskryminujący Spółka strategiczna dla polskiej gospodarki oraz bezpieczeństwa energetycznego kraju Niemcy Lwówek Włocławek Tietierowka Wysokoje Białoruś Punkt wejścia Operator Przepustowość techniczna mld m 3 /rok Drozdowicze Naftohaz/GAZ SYSTEM S.A. 5,7 Lasów Wysokoje Biełtransgaz /GAZ SYSTEM S.A 5,5 Włocławek GAZ-SYSTEM S.A. 3,1 Lwówek GAZ-SYSTEM S.A. 2,4 Cieszyn Drozdowicze Lasów ONTRAS /GAZ SYSTEM S.A 1,5 Tietierowka Biełtransgaz /GAZ SYSTEM S.A 0,2 Cieszyn NET4GAS/GAZ SYSTEM S.A 0,5 Słowacja Długość sieci przesyłowej 9 853 km Liczba punktów wejścia 61 Liczba punktów wyjścia 967 Liczba stacji gazowych 869 Liczba tłoczni 14
Rynek gazu ziemnego w Polsce Czynniki determinujące rozwój systemu przesyłowego Bezpieczeństwo energetyczne Rozporządzenie SoS Rosnące zapotrzebowanie na gaz w sektorze wytwarzania energii elektrycznej Rozbudowa infrastruktury Zwiększenie krajowej produkcji gazu niekonwencjonalnego Rozbudowa rynku wewnętrznego Integracja rynku UE Korytarz Północ-Południe, BEMIP
ROZWÓJ RYNKU GAZU Projekty dywersyfikacyjne zrealizowane i w trakcie budowy Terminal LNG trwają prace budowlane. Planowane oddanie do użytkowania 2014 r. (możliwości techn. do 5 mld m3 /rok) Połączenia międzysystemowe (zrealizowane) Połączenie PL-CZ (Cieszyn) - Połączenie o przepustowości 0,5 mld m 3 /rok uruchomione zostało we wrześniu 2011. Połączenie PL-DE (Lasów) - Rozbudowa o 0,6 mld m 3 /rok (do 1,5 mld m3/rok) ukończona w styczniu 2012. Ogromne zainteresowanie podmiotów rynkowych - 28 ofert w ramach alokacji przepustowości. Podpisano 27 umów na przesył. Dostęp do zachodnioeuropejskiego rynku gazu. Gazociąg jamalski (Mallnow rewers) W 2011r uruchomiono rewers wirtualny. Trwają działania mające na celu realizację rewersu fizycznego. Możliwości importu gazu do Polski 2011r. 2012r. Punkt wyjścia Hermanowice W 2012 r uruchomiono fizyczny przesył gazu na Ukrainę w ilości do 4 mln m3 /dobę W 2011r. możliwości importu gazu z kierunku innego niż wschodni stanowiły 9%. Obecnie nawet do 43%
ROZWÓJ RYNKU GAZU Potencjalne lokalizacje gazowych jednostek wytwórczych GAZ-SYSTEM S.A. rozpatruje wiele wniosków przyłączeniowych od odbiorców z sektora elektroenergetycznego. Lokalizacje potencjalnych gazowych jednostek wytwórczych często są dublowane i wzajemnie się wykluczają. Zawarte umowy o przyłączenie obiektów elektroenergetycznych (9 umów) będą skutkować wzrostem zapotrzebowania na poziomie ok. 5,7 mld m 3 /rok
ROZWÓJ SYSTEMU PRZESYŁOWEGO Prognoza zapotrzebowania na gaz
Projekty dywersyfikacyjne i połączenia międzysystemowe LNG Północ: Terminal LNG Baltic Pipe (PL-DK) PL-DK Przepustowość terminalu 5,0 mld m3 rocznie (570 000 m3/h) rok 2014 z możliwością rozbudowy do 7,5 mld m3/rok Obsługa tankowców LNG o pojemności od 120 000 do 216 000 m3 LNG (Q-flex) Magazyny Dwa zbiorniki magazynujące LNG o pojemności 160 tys. m3 każdy. Możliwość rozbudowy o trzeci zbiornik magazynujący Przeładunek Stanowisko przeładunku z możliwością rozbudowy Analizowane są możliwości dodania nowych funkcjonalności Przeprowadzone prace geofizyczne, potwierdzające możliwość ułożenia gazociągu wzdłuż analizowanych tras. Trwają prace nad analizą biznesową Przygotowania do dalszej fazy prac przedinwestycyjnych (badania środowiskowe, geotechniczne). Projekt kandydujący o status PCI (Project of Common Interest
Projekty dywersyfikacyjne i połączenia międzysystemowe PL-CZ PL-SK Rozbudowa połączenia Polska Czechy (planowane 2017/2018) ukończono etap analizy biznesowej Polska Region województwa opolskiego, od Kędzierzyna do Hať (Granica CZ/PL) Czechy Region Północnych Moraw: od Libhošť do Hať (granica CZ/PL) Przepustowość do PL: 6,5 mld m 3 /r z możliwością zwiększenia do 10 mld m 3 /r Przepustowość do CZ: 5 mld m 3 /r Budowa połączenia Polska Słowacja (planowane 2018/2019) w trakcie odbioru studium wykonalności Przepustowość do PL: ok. 5,7 mld m 3 /r z możliwością zwiększenia do 9,5 mld mld m 3 /r Przepustowość do SK: 4,7 mld m 3 /r Południe: PL-CZ PL-SKq
Projekty dywersyfikacyjne i połączenia międzysystemowe PL-DE - SGT Mallnow Rozbudowa układu pomiarowego w systemie niemieckiego Operatora - Gascade Transport GmbH aby możliwym było osiągnięcie rewersu fizycznego na poziomie nie mniejszym niż 620 000 m 3 /h. Inwestycja realizowana w ramach Rozporządzenia 994/2010 (SoS) Docelowa ciągła przepustowość ok. 5,5 mld m sześć. Zakończona procedura Badania Rynku Podpisane porozumienie z GASCADE Termin realizacji 2013/2014 Zachód: PL-DE (rewers fizyczny Mallnow) PL-DE (Lasów) PL-DE PL- DE Lasów Rozbudowa połączenia Polska Niemcy w rejonie Lasowa ponad obecną przepustowość wraz ze zwiększeniem możliwości rewersu Bundled product Projekt pilotażowy dot. oferowania przepustowości powiązanej z ONTRAS, czerwiec 2013 Analiza dot. zwiększenie możliwości importowych przedmiot wspólnych studiów z ONTRAS PL- DE Rozbudowa systemu przesyłowego na granicy PL-DE w rejonie Szczecina (Rejon północno-zachodniej Polski) Na chwilę obecną GAZ-SYSTEM analizuje możliwości rozbudowy systemu przesyłowego w rejonie północno-zachodniej Polski
Projekty dywersyfikacyjne i połączenia międzysystemowe PL-LT Budowa połączenia Polska Litwa (2017/2018) Przepustowość do LT: 2,3 mld m 3 /r z możliwością zwiększenia do ok. 4,5 mld m 3 /r Przepustowość do PL: 1 mld m 3 /r Połączenie gazowe PL-LT doskonale spełnia wymagania polityki UE (korytarz priorytetowy BEMIP) i jest najlepszym środkiem do rozwiązania problemów związanych z bezpieczeństwem dostaw gazu oraz izolacją państw bałtyckich od rynku gazu UE. Zapewnia również dostęp do globalnego rynku LNG dla krajów bałtyckich (poprzez Terminal w Świnoujściu). Inwestycja idealnie wpisuje się w politykę SoS w regionie bałtyckim. Połączenie gazowe PL-LT znacząco przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa dostaw, jak również potencjalnie do obniżenia cen hurtowych gazu we wszystkich krajach Bałtyckich. Inwestycja wymaga znacznego dofinansowania ze środków UE. Wschód: PL-LT PL-BY (Tietiero wka) Pl-UA PL-BY Rozbudowa systemu przesyłowego w rejonie Białegostoku polegająca na zwiększeniu przesyłu fizyczny w kierunku BY PL przez punktu wejścia Tieterowka Rozpoczęto prace inżynieryjne - projektowanie.
. Krajowy system przesyłowy Perspektywy rozwoju Korytarza Północ - Południe Korytarz Północ - Południe połączy Terminal LNG w Świnoujściu (oraz ewentualnie Baltic Pipe), przez Polskę, Republikę Czeską, Słowację i Węgry z proponowanym terminalem LNG w Chorwacji. PL- LT analiza rozbudowy Korytarz składa się z wielu dwustronnych międzysystemowych połączeń gazowych oraz krajowych gazociągów, które już istnieją lub są na różnych etapach planowania lub budowy. Wykonane prace: PL- CZ analiza rozbudowy PL- SK analiza rozbudowy Opracowano analizy biznesowe połączeń Polska Czechy, Polska Słowacja; w trakcie jest opracowanie studium wykonalności połączenia Polska Słowacja. Gazociąg Słowacja-Węgry: trwa przetarg na zakup rur i zaworów, docelowa przepustowość 5 mld m3, przewidywany termin oddania 2015 r. Połączenie Węgry- Chorwacja zakończone w 2011r.; przepustowość 6,5 mld m3. Porozumienie o współpracy GAZ-SYSTEM z PLINACRO podpisane 13 września 2012 r. Terminal HR 2016 Porozumienie GAZ-SYSTEM z Plinacro SK-HU 2015 HR- HU zakończony 2011r. 11
Krajowy system przesyłowy Perspektywy rozwoju do 2018 r. Do 2014 r. GAZ-SYSTEM S.A. zakończy budowę ok. 900 km nowych gazociągów. Gazociągi wybudowane do 2014r. umożliwią przesył do ok. 5 mld m 3 /r gazu odbieranego z terminala LNG do północnej i centralnej części Polski. W przyszłości możliwe będzie również przesyłanie gazu ze złóż niekonwencjonalnych w rejonie Pomorza. Wdrożony zostanie rewers fizyczny na Mallnow dla ilości do około 5,5 mld m 3 /r. Inwestycje zakończone w 2011r. Inwestycje w perspektywie 2014r. Inwestycje w perspektywie 2018r. Do roku 2018 GAZ-SYSTEM S.A. planuje budowę ok. 1000 km nowych gazociągów. Gazociągi planowane w 2017/18 r. umożliwią połączenie krajowego systemu przesyłowego z systemami Słowacji i Czech (nowe połączenie) w ramach budowy Korytarza Północ-Południe. W ten sposób nastąpi zwiększenie stopnia integracji i liberalizacji rynku gazu w regionie CEE, w tym w szczególności V4.
ROZWÓJ SYSTEMU PRZESYŁOWEGO Podsumowanie Inwestycje w sieć przesyłową zapewniają możliwość uzyskania konkurencyjnych cen gazu. Wzrost atrakcyjności gazu w energetyce wspomoże realizację celów Polityki klimatycznej. Inwestycje powinny być zakończone ok 2018-2020r. tj. przed końcem terminu kontraktu jamalskiego Planowany rozwój systemu przesyłowego stanowić będzie również możliwość odbioru i przesyłu gazu ze złóż niekonwencjonalnych
Dziękuję za uwagę