NASZE SPRAWY Na walnym zebraniu sprawozdawczym w dniu 9 kwietnia br. podsumowaliśmy kolejny rok (2010) naszej działalności. W dyskusji, podsumowaniu i we wniosku Komisji Rewizyjnej o udzielenie absolutorium za rok działalności zarządu, zebrani poprzez udzielenie absolutorium docenili dobrą pracę i skuteczną działalność Stowarzyszenia. Uznaliśmy, że nasze stowarzyszenie może odnotować na swoim koncie liczne osiągnięcia i to widoczne gołym okiem; organizujemy wycieczki, zjazdy i nieprzerwanie wydajemy kwartalnik (w roku sprawozdawczym wydaliśmy jubileuszowy 50. numer). Cóż więcej potrzeba, rzeczywiście same sukcesy. Niestety, wszystko to realizujemy z coraz większym trudem, z coraz mniejszą garstką ludzi pracujących na rzecz Stowarzyszenia. Problem ten nie dotyczy tylko naszej organizacji, ale wszystkich organizacji kresowych i kombatanckich (wiadomo wiek). Jednak w naszym stowarzyszeniu (szczególnie w roku 2010) odnotowaliśmy bardzo znaczące zmniejszenie się liczby naszych członków. Na przestrzeni ostatniego roku ubyło nam ponad 100 członków płacących składki i wnoszących opłaty z tytułu prenumeraty. Ktoś może powie, że takiej ilości nie potwierdza rubryka Naszych Spraw nekrologi. Niestety, jest to też kolejny problem, umiera członek naszej organizacji, a rzadkością jest przysłanie przez rodzinę, choćby krótkiej informacji o tym. Myślę, że szerzej na te tematy porozmawiamy na naszym Zjeździe, który zbliża się szybkimi krokami. Do numeru dołączamy szczegółowy program Zjazdu. Najwięcej problemów jako organizatorzy mieliśmy z wyborem miejsca, które będziemy zwiedzać. Po wielu dyskusjach wybrane zostało nowoczesne Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie. *** Z datą 10 luty 2011 r., kapituła medalu Dziedzictwo Kresów Wschodnich odznaczyła następujące osoby: Ks. Kardynał Henryk Gulbinowicz. Urodzony w majątku rodzinnym Szukiszki na Wileńszczyźnie. Utworzył Komitet Pomocy Po- KRESOWE STANICE 171
lakom na Wschodzie. Bibliografia jego dorobku naukowego obejmuje ponad 300 publikacji, z czego znaczna część jest związana z historią Kresów Wschodnich. Autor i inicjator akcji remontu kościoła w Powiewórce, gdzie został ochrzczony późniejszy Marszałek Polski Józef Piłsudski. Za swoją długoletnią działalność dla Kresów został przez Dolnoślązaków nazwany Kresowym Kardynałem. Tadeusz Wabiszczewicz. Urodzony w Osowie na Polesiu. Inicjator budowy od podstaw kościoła w Osowie, oraz Domu Miłosierdzia Hospicjum w Łabiszynie koło Pińska. Niestrudzony działacz i Prezes Wrocławskiego Towarzystwa Miłośników Wołynia i Polesia. Grażyna Elżbieta Orłowska-Sondej. Jest najbardziej zaangażowaną dziennikarką Dolnośląskiej Telewizji w działalności na rzecz Kresów Wschodnich. Jej praca to widoczne efekty odrestaurowania ponad 20 cmentarzy. Realizując ponad 400 reportaży o Kresach, stała się posiadaczką ogromnego archiwum tego rejonu. Helena Romana Dolińska. Wnuczka osadnika wojskowego z osady wojskowej Podleszczówka Wielka pow. Podhajce woj. Tarnopolskie. Wiceprezes Wojewódzkiego Związku Sybiraków w Opolu. Z jej inicjatywy powstało wiele znaków pamięci, jak: Symboliczna Mogiła w wydzielonej kwaterze na cmentarzu, tablica epitafijna w Katedrze Opolskiej i urny z ziemią pochodzącą ze wszystkich cmentarzy polskich żołnierzy z okresu II wojny światowej. Henryka Dobosz. Córka osadnika wojskowego z osady Wola Piłsudskiego na Wołyniu. Aktywny członek Związku Sybiraków, jest sekretarzem Wojewódzkiego Oddziału Związku Sybiraków. Uczestniczka pielgrzymki do Rzymu 17 listopada 1991 na kanonizację o. Rafała Kalinowskiego patrona Sybiraków. Halina Maria Dedejczyk-Macielińska. Urodzona w Berezie Kartuskiej na Polesiu. Nieprzerwanie od ponad 20 lat jest członkiem Zarządu Oddziału Wojewódzkiego Towarzystwa Miłośników Wołynia i Polesia. Na bieżąco aktywnie współpracuje z organizacjami polskimi na Polesiu. Jej największym sukcesem, jest dostarczenie regionalnych strojów ludowych, dla zespołu Karolinka z Brześcia. Antoni Lenkiewicz. Historyk, prawnik, działacz opozycji antykomunistycznej. Redaktor Naczelny Wrocławskiej Gazety Polskiej. Jest autorem wielu biograficznych książek o wielkich Polakach. Stały 172 KRESOWE STANICE
wieloletni współpracownik kwartalnika KRESOWE STANICE. Jego kalendarium polskich zmagań z Rosją Sowiecką w latach 1939-1989 nieprzerwanie publikujemy na naszych łamach. *** Wpłaty na działalność Stowarzyszenia w okresie od 1 lutego do 30 kwietnia 2011 r.: Napierała Teresa 24 zł Górczak-Mechlińska Maria24 zł Spicewicz Barbara 24 zł Szymański Leon 50 zł Wierzbicki Romuald 124 zł Szklarski Wacław 24 zł Walkowiak Janina 24 zł Wasiewicz Stefania 24 zł Szydło Stanisław 110 zł Jancz Janina 24 zł Bartoszek Elwira 24 zł Łapińska Helena 24 zł Łapiński Tadeusz 24 zł Krzysztofiak Roman 10 zł Dobosz Henryka 44 zł Pawlak Krystyna 20 zł Niedzielska Leokadia 28 zł Herman Mirosława 24 zł Daniszewska Zofia 24 zł Adamus Zbigniew 116 zł Mączko Izabella 24 zł Szymański Kazimierz 24 zł Pawłowska Zofia 40 zł Dolińska Romana 28 zł Babuśka Adam 44 zł Jankowski Tadeusz 24 zł Włodarski Józef 24 zł Kocur Irena 24 zł Kaczanowska Irena 64 zł Abramajtys Zofia 14 zł Kołudzki Stobbe Romuald 100 zł Kerr Roman 300 zł Kozaczuk Leokadia 24 zł Zielonka Kazimiera 24 zł Szewczyk Maria 24 zł Polkowski Tadeusz 24 zł Łysy Łucja 74 zł Maziarz Maria 74 zł Pawłowska-Fiutak Maria 24 zł Wołocznik Zbigniew 24 zł Dobek Mieczysław 24 zł Bonikowska Zofia 24 zł Hensolt Irena 30 zł Żarczyński Romuald 74 zł Bykowska Filomena 24 zł Misztak Mirosław 124 zł Harasimowicz Konrad 24 zł Studziński Edward 24 zł Kilian Stanisława 100 zł Ciszewska Elżbieta 24 zł Ursyn Niemcewicz Witold 24 zł Golema Józef 24 zł Panocka Anna 74 zł Obożyńska Irena 24 zł Drozdowicz Maria 100 zł Dudek Czesław 30 zł Figlarz Jerzy 30 zł Kownacki Krzysztof 30 zł Krauze Aleksander 30 zł Wójcik Mieczysław 30 zł Szabunio Anna 56 zł Dudek Władysław 54 zł Klęk Stanisław 40 zł Aksamit Władysław 196 zł KRESOWE STANICE 173
Dębska Bronisława 24 zł Klub Brydżowy 150 zł Maguza Zygmunt 24 zł Baluch Jerzy 24 zł Macieliński Bohdan 140 zł Solecki Lech 475 zł Rosińska Zofia 24 zł Wójcik Mieczysław 24 zł Kostro Wanda 24 zł Rudziński Jan 130 zł Brzozowski Andrzej 70 zł Towarzystwo Polsko Kanadyjskie Adam Świerczewski 20 CAD Towarzystwo Polskich Weteranów Jan Kazimierz Kucy 20 CAD Federacja Polek Ogniwo nr 3 Edmomton Teresa Ignasiak 20 CAD Stowarzyszenie Polskich Kombatantów A6 Kira Płachcińska 20 CAD Szwender Władysław 20 CAD Gawlak Józef 20 CAD Różnicki Stanisław 20 CAD Mazurek Stanisława 20 CAD Pirogowicz Irena 20 CAD Klajn Helena 20 CAD Szabunio Anna 20 CAD Muszyńska Janina 20 CAD Bardzo serdecznie dziękujemy wszystkim ofiarodawcom, za tak liczne i wysokie wpłaty ponadobowiązkowe, które pozwolą nam w dużym stopniu zrekompensować wzrost opłaty za czynsz lokalu Stowarzyszenia. *** Zapraszamy na otwarte zebrania zarządu Stowarzyszenia, oto najbliższe terminy: 30 maja, 27 czerwca, 25 lipca, w każdy ostatni poniedziałek miesiąca o godzinie 16.00 w lokalu Stowarzyszenia przy ul. Poznańskiej 13 m 7. Pełnimy też stałe dyżury: sekretariat i redakcja w każdy czwartek od godziny 15.00 do 17.00 *** Errata do numeru 1(52): strona 5, 2 wiersz od góry jest 2010, powinno być 2011, strona 174, 13 wiersz od góry jest Podorki, powinno być Podorka 174 KRESOWE STANICE
Z żałobnej karty Śp. Witold (Victor) Szabunio Sybirak, Członek SPK Koło nr 6 Edmonton syn osadnika wojskowego Antoniego i Olgi Urodził się na ziemi Nowogródzkiej w Niechniewiczach z osady wojskowej Murowanka 14 marca 1923 r. Zmarł 30 grudnia 2010 roku w Lacome, Alberta Kanada Cześć Jego Pamięci! Śp. Sylwester Kłusek Urodzony 2 października 1922 roku na osadzie wojskowej Bajonówka pow. Równe woj. Wołyńskie. Syn osadnika wojskowego Franciszka Kłuska. Zmarł 23 lutego 2011 roku Cześć Jego Pamięci! Śp. Henryk Komański Urodzony 2 września 1924 roku na osadzie Maczkowce pow. Łuck woj. Wołyńskie Syn osadnika wojskowego Zmarł 8 kwietnia 2011 roku Cześć Jego Pamięci! KRESOWE STANICE 175
Śp. Mgr. inż Jan Grodzicki Sybirak, Prezes Związku Sybiraków oddział w Krakowie, syn osadnika wojskowego, urodzony w 1926 r. na osadzie wojskowej Kosy Dwór pow. Nowogródek Zmarł 18 marca 2011 w Krakowie Cześć Jego pamięci! Śp. Antoni Połojko Sybirak, aktywny członek Związku Sybiraków w oddziale w Gdańsku urodzony 9 czerwca 1927 roku w Juszkiewiczach pow. Baranowicze woj. Nowogrodzkie Zmarł po krótkiej, lecz ciężkiej chorobie 3 lutego 2011 r. w Gdyni Cześć Jego pamięci!. Śp. Antoni Tomczyk W imieniu Ogniska Rodzin Osadników Kresowych oraz własnym wyrazy głębokiego współczucia Rodzinie zmarłego płk. Antoniego Tomczyka oraz organizacji Stowarzyszenia Rodzin Osadników Wojskowych i Cywilnych Kresów Wschodnich z powodu odejścia na wieczną wartę zasłużonego prezesa, wielkiego działacza. Cześć Jego Pamięci! Z wyrazami współczucia Ryszard Grzybowski 176 KRESOWE STANICE
Śp. Antoni Tomczyk Córce, Synowi i Całej Rodzinie Pana Pułkownika Antoniego Tomczyka, który odszedł od nas do domu Pana składamy głębokie wyrazy współczucia i najszczersze kondolencje. Postać Pana Pułkownika na zawsze pozostanie w naszej pamięci, a jego myśli zawarte na kartach książek żyć będą dalej... Koło Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej w Starych Babicach z Prezesem Marcinem Ładą Śp. Antoni Tomczyk Kondolencje i wyrazy bólu z powodu odejścia na wieczny spoczynek prezesa i redaktora śp. płk. Antoniego Tomczyka Cześć Jego pamięci! Roman Józef Rymar, Toronto, On, Canada. Rodzinom zmarłych składamy kondolencje KRESOWE STANICE 177
Wspomnienie o śp. Sylwestrze Kłusku Śp. Sylwester Kłusek zmarł w wieku 89 lat. Urodzony na Wołyniu, harcerz, uczeń gimnazjum w Równem. Losy wojny rzuciły Go wraz z ojcem i młodszym bratem w okolice Tarnowa (matka wraz z trójką rodzeństwa została wywieziona na Sybir). Bóg, Honor, Ojczyzna to dewiza życiowa śp. Sylwestra. W wieku 19 lat wstąpił w szeregi Armii Krajowej. Brał udział w walkach, m.in. w Akcji Burza (Oddział Kraków, Obwód Dębica). Wielokrotnie odznaczony za męstwo, najbardziej cenił sobie Krzyż Armii Krajowej. Był mianowany porucznikiem. Sylwester Kłusek i Zofia Daniszewska Po wojnie osiedlił się w okolicach Słupska, pracował w Stoczni Rzecznej w Ustce, założył rodzinę, troskliwy Ojciec czworga dzieci. Wraz z rodziną przeniósł się do Wrocławia i tu pracował do czasu przejścia na emeryturę. 178 KRESOWE STANICE
Wierny Bogu wypełniał zawsze Jego przykazania, służył Kościołowi także w sensie wykonywania koniecznych prac, napraw czy remontów, prawy, uczynny, życzliwy wszystkim ludziom. Niech Bóg w swej dobroci przychyli Mu nieba. (-) Siostra Zofia Daniszewska Z głębokim żalem i smutkiem zawiadamiamy, że w dniu 18 kwietnia 2011 r. zmarł w Krakowie mgr inż. JAN GRODZICKI. W czasie okupacji sowieckiej i niemieckiej żołnierz Armii Krajowej. Walczył na Ziemi Nowogródzkiej i Wileńskiej. Uczestnik operacji Ostra Brama w ramach planu Burza. Podstępnie aresztowany przez organa NKWD i w latach 1944-1956 więzień sowieckich łagrów i kopalni Norylska. Po powrocie do Polski dostaje się na studia absolwent Wydziału Geologiczno-Poszukiwawczego Akademii Górniczo- Hutniczej w Krakowie. Później wieloletni pracownik i dyrektor Przedsiębiorstwa Geoprojekt w Krakowie. Członek Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa, Stowarzyszenia Łagierników, Żołnierzy AK, Związku Kombatantów RP i byłych Więźniów Politycznych, Związku Sybiraków. Za pracę zawodową i społeczną został odznaczony wieloma odznaczeniami państwowymi m.in. Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Armii Krajowej. Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem Zesłańca Sybiru, Złotym i Srebrnym Krzyżem zasługi oraz licznymi odznaczeniami Kombatanckimi, resortowymi oraz ziemi krakowskiej. Przez trzy kadencje pełnił funkcje Prezesa Krakowskiego Oddziału Związku Sybiraków i był zawsze do dyspozycji potrzebującym Sybirakom, serdecznie oddany sprawom Kombatanckim. Godnie nie szczędząc sił reprezentował nas i nasze sprawy zarówno na arenie ogólnopolskiej, jak i w Krakowskim środowi- KRESOWE STANICE 179
sku Kombatanckim. Członek założyciel Stowarzyszenia Budowy Pomnika płk. R. Kuklińskiego w Krakowie. Odszedł od nas Szlachetny Człowiek serdeczny Przyjaciel i Kolega. Będzie go nam Sybirakom bardzo brakowało i na zawsze pozostanie w naszej pamięci. Pogrzeb odbył się w dniu 26.04.2011, urna z prochami mgr. inż. Jana Grodzickiego została złożona w grobie rodzinnym na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. (-) Kazimierz Szymański 180 KRESOWE STANICE