Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie Właściwości toksykologiczne wybranych składników kosmetyków Henryk Różański Laboratorium Biologii Przemysłowej i Eksperymentalnej Zakład Towaroznawstwa http://blogcritics.org
Początki kosmetyki Dążenie natury ludzkiej do piękna datuje się od niepamiętnych czasów. Pierwszym zwierciadłem, w którym człowiek ujrzał swe odbicie było lustro wodne. etymologia, gr. cosmeo, cosmetikas zdobić, upiększać http://ritakml.info/2011/01/
Początki kosmetyki Przeglądając się w nim człowiek mógł zauważyć zarówno wady, jak i korzystne cechy swej urody i już wtedy starał się pierwsze ukryć, a drugie uwypuklić. http://www.tripwiremagazine.com
Początki kosmetyki i toksykologii kosmetycznej Kosmetyka rozwinęła się już przed ponad 6000 lat wraz z początkiem kultury ludzkiej. Pierwsze surowce kosmetyczne: maseczki, perfumy, kosmetyka kolorowa, masaże, kąpiele; miód, kozieradka, węglan sodu, kreda, mleko, olejki eteryczne, glinka, ziemia wulkaniczna, marmur, łupki, mika, jaja, henna, indygo. http://barefacedtruth.com Starożytny Egipt 3000-300 r. p.n.e. Kosmetyka staje się przejawem wytwornego stylu życia. Wprowadzenie luster miedzianych http://www.cosmeticsworld.co.cc
Początki kosmetyki i toksykologii kosmetycznej Już w starożytnym Egipcie do kosmetyki zaczęto wprowadzać toksyczne składniki, np. biel ołowianą ([PbCO3]2 Pb(OH)2) pigment rozjaśniający cerę, puder; galenit = galena PbS do zaczerniania brwi, rzęs, powiek; cynober HgS. http://mistralni.co.uk http://www.mineralienwerkstatt.de http://www.johnbetts-fineminerals.com
Początki kosmetyki Ideał: Nefretete żona egipskiego króla Echnatona http://partydrag.com http://madameguillotine.org.uk
Początki kosmetyki Grecy (1500-150 r. p. n.e.) stosowali kosmetykę w celu upodobnienia swojego ciała do klasycznego ideału piękna. Ideał: bogini miłości i piękna Afrodyta.
Początki kosmetyki i toksykologii kosmetycznej Hippocrates (460-370 r. p.n.e.) upiększał twarze maścią sporządzoną z wątroby jaszczurek, oliwy i wina. http://www.fjkluth.com Wprowadzono depilatory i nowe barwniki do skóry oraz włosów, środki pudrujące, matujące, ścierające (peeling). http://www.techsangam.com
Początki kosmetyki i toksykologii kosmetycznej W starożytnej Grecji rozwinięto wiedzę o ziołach kosmetycznych, np. krwawnik, rozmaryn, szałwia. Znaczenie gimnastyki dla urody! http://roadtickle.com Surowce: lanolina, siarczan miedzi, mydło z popiołu bukowego i koziego tłuszczu, czarny węgiel jako tusz, sole kąpielowe perfumowano olejkami, wosk pszczeli pomadka
Rzym: wonne kąpiele, balsamy aromatyczne do ciała, szminka, puder, barwniki do paznokci, maseczki chlebowe, mleko do zmywania skóry. Wprowadzono szminki z pereł i puder z krokodylego gnoju. Ideał kobiety: dojrzała, dobrze zbudowana, z odsłoniętymi ramionami, wydatnymi piersiami, fryzowanymi włosami, najlepiej jasnymi lub złocistą peruką. http://lieuxsacres.canalblog.com
Rozjaśnianie włosów mydłami zasadowymi. Plasterki ozdobne na czoło. Depilatory mechaniczne i chemiczne (siarczek wapnia). Soki roślinne do rozjaśniania cery i włosów, np. z owoców pigwy. http://greekandromanbeaut
Publius Ovidius Naso 43 p.n.e. - 17 lub 18 n.e.: Niewiasta jak kamienica i od tyłu i od frontu, jeżeli jest zniszczona, dopomina się remontu.
Podstawy farmacji, Cold-cream Galena http://topub.unibuc.ro Galen z Pergamonu (129-199 r. n.e.) opracował zasady wyrobu preparatów leczniczych i kosmetycznych (galenowe). Cold-cream krem biały, lekki, odżywczy, chłodzący; olej z oliwek, wosk pszczeli, woda różana.
Rozwój kosmetyki Średniowiecze (500-1500 r. n.e.): Powstał zawód cyrulika (leczenie ran, usuwanie odcisków, wypalanie parchów, obcinanie włosów, golenie, masaże, wyrywanie zębów). Upadek higieny i kosmetyki. Niemyte ciała smarowano pachnidłami, aby przykryć odór.
Rozwój kosmetyki Renesans/Barok: Opracowywano przede wszystkim kosmetyki aromatyczne. Pojawili się liczni sprzedawcy pachnideł. Higiena nadal była na niskim poziomie. Wg Peters B.I. 2002 r.
Rozwój kosmetyki Naturalne włosy (często zawszone) zakrywano perukami. Toksyczne pudry z ołowiem i barem, na mące ryżowej, powodowały liczne wypryski. Zmiany skórne zaklejano jedwabnymi płatkami z jedwabiu. Wg Peters B.I. 2002 r.
Rozwój kosmetyki Ludzie zamożni uważali, że przez pory w skórze woda może wniknąć do wnętrza ustroju i zanieczyścić go. Nieprzyjemny zapach starali się przytłumić perfumami, a zmiany alergiczne i pasożytnicze pudrem i pigmentami. http://www.durantextiles.com
Rozwój kosmetyki Wiek XVIII powrót do naturalności, stroniono od pudru i perfum, natomiast nadal stosowano płatki (muszki, mouches) piękności. W XIX wieku nastąpił powrót do kąpieli. Makijaż był mało rozpowszechniony. Unikano opalania się. Ceniono cerę jasną. Sebastian Kneipp (1821-1897)
Rozwój kosmetyki W okresie międzywojennym XX wieku rozpoczęła się era przemysłu kosmetycznego. Presje reklamy przemysłu piękności wywarły wpływ na ustalanie typu urody. http://clevera.blox.pl http://www.dwudziestolecie.muzhp.pl
Wrażliwość na kosmetyki Tolerancja i reakcja na kosmetyki zależy od: składu jakościowego i ilościowego produktu; rodzaju skóry, rasy; aktualnego stanu fizjologicznego; indywidualnej wrażliwości na poszczególne składniki http://www.lotuskosmetik.ch
Wrażliwość na kosmetyki 1. Reakcje toksyczno-podrażnieniowe ograniczone do miejsca kontaktu z substancją je wywołującą, pojawia się do 24 h od ekspozycji i szybko mija w razie odstawienia składnika. Najczęściej u ludzi z suchą i cienką skórą, dzieci, osób starszych, cierpiących na atopowe zapalenie skóry, stosujących kortykosteroidy. http://www.kosmetyka-naturalna.com/
Wrażliwość na kosmetyki 2. Reakcje alergiczne występują po uprzednim uwrażliwieniu, przy drugim lub trzecim kontakcie a alergenem. Nie ograniczają się do jednego miejsca, uogólniają się, mogą wywołać dychawicę oskrzelową. http://www.kesslermuehle.de
Wrażliwość na kosmetyki Uczulenie na konserwanty, np. parabeny, quaternium, aldehyd glutarowy, alkohol fenyloetylowy, kwas sorbowy, p-chlorom-krezol.
Wrażliwość na kosmetyki Uczulenie na substancje zapachowe: wywołują reakcje fotoalergiczne i alergię kontaktową, np. piżmo syntetyczne w obecności UV wywołuje świąd, czasem pokrzywkę. Berloque-dermatitis - przebarwienia wieloletnie http://derma.freehostia.com http://www.mcgesund.de/ http://www.dermaamin.com
Berloque-dermatitis http://www.globalskinatlas.com
Wrażliwość na kosmetyki Działanie toksyczne wcieranie permanentne, wdychanie aerozolu, pudru kumulacja w skórze, działanie ogólne. ftalany wnika do gonad, tkanki tłuszczowej, mleka, płodu, uszkadza komórki rozrodcze, cytotoksyczny wobec komórek Sertolego, komórek nadnerczy. Powoduje zanik spermatogenezy! Teratogenny, embriotoksyczny!
Wrażliwość na kosmetyki Glikole wszechobecne w kosmetykach, ułatwiają wnikanie do organizmu innych ksenobiotyków. Piżmo syntetyczne działa hepatotoksycznie, kumuluje się w adipocytach. Homosalate, Oktyl Dimethyl PABA zakłócają rozwój, przenikają do mleka, kumulują się, dz. Parahormonalne.
Toksykologia kosmetyczna Kremy, płyny do demakijażu, balsamy, mleczka kosmetyczne http://hungeree.com http://strefakobiety.pl
Mineral oil, Petrolatum, Paraffin Oil, Paraffinum liquidum, Paraffinum solidum Parafina mieszanina węglowodorów nasyconych, otrzymywana z ropy naftowej. Parafina stała Parafina ciekła http://www.diytrade.com
Mineral oil, Petrolatum, Paraffin Oil, Paraffinum liquidum, Paraffinum solidum Parafina nie jest tłuszczem! To mieszanina węglowodorów pozbawiona właściwości odżywczych i pielęgnujących. Tani surowiec, plastyfikator, rozpuszczalnik. Szkodliwy izolator. Film okluzyjny. Brak biozgodności. Zakłóca wymianę gazową i metaboliczną.
Mineral oil, Petrolatum, Paraffin Oil, Paraffinum liquidum, Paraffinum solidum Daje pozorne uczucie natłuszczenia. Komedogenny (zaskórnikotwórczy). Sprzyja bakteriom beztlenowym. Sprzyja powstawaniu zmian ropnych i łojotokowemu zapaleniu skóry Zaburza gospodarkę troficzną skóry. Uniemożliwia absorbowanie cennych składników z kosmetyków. Wyciągi z ziół na parafinie są bezwartościowe, ale tanie. Pogłębia objawy trądziku zaskórnikowego i powstawanie comedones. http://www.documentingreality.com http://dermatology.netfirms.com
Mineral oil, Petrolatum, Paraffin Oil, Paraffinum liquidum, Paraffinum solidum - przyspiesza procesy starzenia - utrudnia wydzielanie łoju - zakłóca wydalanie potu i szkodliwych metabolitów http://www.clevelandclinicmeded.com Nasila objawy Acne Utrudnia regenerowanie skóry http://www.drmhijazy.com Spowalnia ustępowanie atopowego zapalenia skóry
Propylene Glycol - Glikol propylenowy - PG, Xylene Glycol Polyethylene Glycol (PEG) - glikol polietylenowy PEG-20 Gliceryl Laurate, PEG (4-200), Butylene Glycol Rozpuszczalniki innych składników kosmetycznych. Nadaje lepkość kosmetykom. Konserwuje w stężeniu powyżej 15%. Podtrzymujący wilgotność produktów. Tworzą hydrofilowe filmy na skórze. Stabilizują kosmetyki (konsystencja). http://www.mengenchemicals.com
Propylene Glycol - Glikol propylenowy - PG, Xylene Glycol Polyethylene Glycol (PEG) - glikol polietylenowy PEG-20 Gliceryl Laurate, PEG (4-200), Butylene Glycol Degraduje strukturę naskórka i skóry właściwej. Wysusza i nekrotyzuje naskórek. Wywołuje stan zapalny. Wzmaga wchłanianie składników kosmetyków, w tym toksycznych ksenobiotyków (np. parabenów - przez rozluźnianie struktury tkankowej. http://www.michelesbeauty.com Allergic Contact Dermatitis http://dermapproved.com http://dermapproved.com
Propylene Glycol - Glikol propylenowy - PG, Xylene Glycol Polyethylene Glycol (PEG) - glikol polietylenowy PEG-20 Gliceryl Laurate, PEG (4-200), Butylene Glycol Sprzyja zapaleniu mieszków włosowych. Nasila objawy zapalenia łojotokowego zapalenia skóry i gruczołów apokrynowych. Wzmaga objawy atopowego zapalenia skóry i dermatitis, eczema. Nasila trądzik różowaty i pospolity. Usposabia do uszkodzeń słonecznych skóry. Może sprzyjać szerzeniu zakażenia w skórze W razie przedostania się do oczu zapalenie spojówek i powiek http://www.healthhype.com Kosmetyki glikolowe przeciwwskazane są przy zapaleniu mieszków włosowych
Wazelina vaselinum; petrolatum Otrzymywane z ropy naftowej. Podłoże. Efekt okluzyjny. Utrudnia oddychanie skóry. Upośledza swobodne wydzielanie łoju i transpirację. Wprowadzona w 1876 r. przez Kaposiego. Dłużej stosowana powoduje trądzik smarowy. http://www.waxmanufacturer.com
Wazelina vaselinum; petrolatum Nie jest tłuszczem! Nie nawilża! Izoluje skórę. W mieszaninie z barwnikami zatyka pory skóry. Wywołuje metaplazję. http://www.aceshowbiz.com
Wazelina vaselinum; petrolatum Zdaniem prof. H. Mierzeckiego drażni skórę i ją uszkadza (efekt skóry wazelinowej). Nasila trądzik i łojotokowe zapalenie skóry. Sprzyja zapaleniu mieszków włosowych. http://www.skininfection.com http://hardinmd.lib.uiowa.edu
Szampony, maseczki, odżywki i lakiery do włosów http://www.thefinishingbar.com http://blogs.independent.co.uk
Żel nawilżający Maseczka kosmetyczna Maseczkakosmetyczna kosmetyczna Maseczka
Quaternium, poliquaternium Działanie kondycjonujące Konserwujące Antystatyczne Quaternium-15 http://www.royte.com
Quaternium, poliquaternium Wywołują alergiczne kontaktowe zapalenie skóry (allergic contact dermatitis). Objawy: przesuszenie skóry, złuszczanie naskórka, zaczerwienienie, pieczenie lub świąd, pękanie skóry, sączenie, strupki, niewielkie krwawienia z pęknięć skóry, niekiedy pęcherzyki wypełnione płynem (pokrzywka). http://dermnetnz.org/
Imidazolidinyl urea, Diazolidinyl urea, DMDM hydantoin Bromonitropropane diol, Tris (hydroxymethyl) nitromethane Wydzielają rakotwórczy i drażniący formaldehyd. Działają drażniąco na gruczoły ekrynowe i apokrynowe. Zaburzają czynności gruczołów łojowych i hormonalnych (dokrewnych). U dziewcząt i młodych kobiet niektóre metabolity tego związku wywołują nadmierne owłosienie, podobnie jak dwufenylohydantoina. Indukują stany zapalne skóry. Mogą wzbudzać nowotwory skóry i błon śluzowych DMDM hydantoin
Imidazolidinyl urea, Diazolidinyl urea, DMDM hydantoin, Bromonitropropane diol, Tris (hydroxymethyl) nitromethane szampon Konserwanty uwalniające formaldehyd http://hanishbabu.suite101.com
Żele do mycia, mydła w płynie, szampony, płukanki do ust, żele do higieny intymnej http://www.ecouterre.com
Sodium Lauryl Sulfate, Sodium Laureth Sulfate, Ammonium Lauryl Sulfate Sodium Myreth Sulfate, Sodium Lauryl Sulfate = SLS, Sodium Laureth Sulfate = SLE Anionowe związki powierzchniowo czynne. Pianotwórcze. Emulgator. Początkowo używane do mycia samochodów, okrętów, silników, maszyn Obecnie składnik past do zębów, płukanek do jamy ustnej, wszystkich środków oczyszczających skórę. http://www.girlsustainable.com http://newlynatural.com
Sodium Lauryl Sulfate, Sodium Laureth Sulfate, Ammonium Lauryl Sulfate Sodium Myreth Sulfate, Sodium Lauryl Sulfate = SLS, Sodium Laureth Sulfate = SLE Wysuszają skórę. Przenikają przez naskórek. Nasilają atopowe zapalenie skóry i wypryski kontaktowe. Powodują alergiczne zapalenie skóry. Często są zanieczyszczone kancerogennymi substancjami.
Sodium Lauryl Sulfate, Sodium Laureth Sulfate, Ammonium Lauryl Sulfate Sodium Myreth Sulfate, Sodium Lauryl Sulfate = SLS, Sodium Laureth Sulfate = SLE Uszkadzają osłonki włosów. Szkodliwie działają na skórę i błony śluzowe narządów płciowych. Podrażniają gałkę oczną i spojówki. Zakłócają wydzielanie łoju i potu przez degradujący wpływ na strukturę naskórka. Wywołują łupież. Mogą nasilać łuszczycę i trądzik różowaty. http://www.chemicalsafeskincare.co.uk
Parabens: Methyl, Ethyl Propyl i Butyl Parabens - parabeny Estry kwasu parahydroksybenzoesowego. Konserwanty. Łatwo penetrują skórę. Przy permanentnym wcieraniu działają ogólnie. Zaburzają wydzielanie hormonów. Allergic contact dermatitis from parabens
Parabens: Methyl, Ethyl Propyl i Butyl Parabens - parabeny U mężczyzn działają feminizująco. Mogą wzbudzać nowotwory piersi. Łatwo wchłaniają się do krwi i limfy z szyi, piersi, narządów płciowych i klatki piersiowej. Wywołują dermatitis, eczema, pokrzywkę, świąd. Negatywnie wpływają na zarodek i płód. Nie wolno stosować w ciąży i podczas laktacji. http://pevoniaskincareblog.com.ph
Parabens: Methyl, Ethyl Propyl i Butyl Parabens - parabeny http://allaboutskincareblog.blogspot.com/ mashedreport.com
Pudry, szminki, podkłady, cienie http://www.earthbornbeauty.net
Wybrane składniki kosmetyków kolorowych Biel barytowa BaSO4 Litopon ZnS+BaSO4 Żółcień chromowa PbCrO4+PbSO4 Żółcień kadmowa CdCrO4, CdS Brunat miedziowy CuO Czerwień chromowa Pb(OH)2+ CdS Fiolet kobaltowy Co3(AsO4)2, Co3(PO4)2 Chromoksyd Cr2O3 http://www.medindia.net/news
Kosmetyka kolorowa Healthline.com http://services.flikie.com
Składniki komedogenne Substancje pobudzające wydzielanie gruczołu łojowego, zapychające ujścia mieszków włosowych, powodujące zwyrodnienie gruczołów łojowych i powstawanie wągrów zaskórników. http://www.connecttoresearch.org/
Składniki komedogenne Kwas olejowy (oleinowy) oleic acid. Mirystynian izopropylu isopropyl myristate. Izostearynian izopropylu isopropyl isostearate. Skwalen squalen. Mieszaniny minerałów z syntetycznymi estrami kwasów tłuszczowych, z wazeliną, parafiną, glikolami. http://rcgp-innovait.oxfordjournals.org http://www.vet.ohio-state.edu
Dezodoranty, antyperspiranty Hamują wydzielanie i wydalanie potu. Działają antybakteryjnie i fungistatycznie. Niektóre nadają zapach. http://health.kerals.com http://www.good.is/
Dezodoranty, antyperspiranty Chlorowodorotlenek glinu (ACH); do 15% Kompleks ACH+glikol propylenowy; do 25% Chlorowodorotlenki glinowo-cyrkonowe; do 5,4% Fenolosulfonian cynku; do 6% Undecylenian cynku (nie jest uregulowany prawnie) Ałun potasowy (nie jest uregulowany prawnie) Dichlorofen Triclosan długo stosowany działa kancerogennie; wywiera wpływ teratogenny! Fentichlor i zabroniony Bitionol Rycynoleinian cynku http://www.skinsight.com
Dezodoranty, antyperspiranty Podejrzane o kancerogenność, szczególnie w indukowaniu raka piersi z powodu zakłócania funkcji węzłów chłonnych i przepływu limfy oraz przenikaniu składników do tkanki gruczołowej. http://www.ivillage.ca
Filtry szerokozakresowe (przeciwsłoneczne) Pochłaniają promieniowanie słoneczne z zakresu UV-A i UV-B. 1. Benzofenony (Benzophenone) 2. Drometriazole Trisiloxane http://www.ehow.com
Filtry szerokozakresowe (przeciwsłoneczne) http://dermnetnz.org Photoallergic contact dermatitis
Reakcja na krem peelingujący zawierający rtęć Wg I. Rudowskiej, 1982 r.
Dziękuję za uwagę http://genesistoday.files.wordpress.com Dr H. Rozanski; Laboratorium Biologii Przemysłowej i Eksperymentalnej PWSZ w Krośnie