POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Maria Szulc (sprawozdawca) SSA Andrzej Niedużak

Podobne dokumenty
POSTANOWIENIE. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CZP 12/13

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Prezes SN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk SSN Maria Szulc (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska

POSTANOWIENIE. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Barbara Myszka (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski SSN Maria Szulc (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Marian Kocon SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSK 207/12. Dnia 20 grudnia 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 116/12. Dnia 14 listopada 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk SSN Karol Weitz (sprawozdawca)

ZAGADNIENIE PRAWNE UZASADNIENIE

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 377/13. Dnia 4 kwietnia 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący) SSN Wojciech Katner SSA Elżbieta Fijałkowska (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 348/14. Dnia 9 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Roman Trzaskowski UZASADNIENIE

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CSK 21/14. Dnia 20 listopada 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CZP 55/11. Dnia 20 października 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Maria Szulc (przewodniczący) SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca) SSN Władysław Pawlak

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 10/16. Dnia 20 kwietnia 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska SSN Marta Romańska (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE Dnia 8 sierpnia 2012 r.

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CZP 121/08. Dnia 5 grudnia 2008 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Anna Owczarek (sprawozdawca) SSN Maria Szulc

POSTANOWIENIE. SSN Anna Owczarek (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CSK 204/13. Dnia 15 stycznia 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. o wykreślenie dożywotniej służebności osobistej z działu III, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz

POSTANOWIENIE. SSN Barbara Myszka (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Antoni Górski (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski SSA Jacek Grela (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Iwona Koper SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący) SSN Iwona Koper SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

Uchwała z dnia 4 sierpnia 2006 r., III CZP 51/06

UCHWAŁA. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Jan Górowski SSN Marian Kocon (sprawozdawca) Protokolant Katarzyna Bartczak

UCHWAŁA. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Anna Owczarek SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska

POSTANOWIENIE. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Wojciech Katner

Sygn. akt III CZP 135/06 Dnia 19 stycznia 2007 r. POSTANOWIENIE

POSTANOWIENIE. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca)

UCHWAŁA. SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSN Barbara Myszka. Protokolant Bożena Kowalska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CZP 10/13. Dnia 18 kwietnia 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

UCHWAŁA. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk SSN Maria Szulc (sprawozdawca) Protokolant Katarzyna Bartczak

Uchwała z dnia 7 lipca 2010 r., III CZP 45/10

POSTANOWIENIE. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Maria Szulc

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CSK 32/11. Dnia 21 września 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)

UCHWAŁA. Prezes SN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk SSN Maria Szulc (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 56/16. Dnia 29 września 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Bogumiła Ustjanicz (przewodniczący) SSN Marian Kocon SSN Iwona Koper (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz

POSTANOWIENIE. SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący) SSN Agnieszka Piotrowska SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 84/13. Dnia 4 grudnia 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz. Protokolant Anna Matura

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CSK 21/15. Dnia 23 października 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 416/16. Dnia 5 kwietnia 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSK 654/13. Dnia 25 czerwca 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Barbara Myszka (sprawozdawca) SSN Anna Owczarek. Protokolant Bożena Kowalska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CSK 223/14. Dnia 22 stycznia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 84/11. Dnia 28 października 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Maria Szulc

POSTANOWIENIE. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący) SSN Marta Romańska SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote. Protokolant Katarzyna Bartczak

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej. skargi kasacyjnej wnioskodawcy od postanowienia Sądu Okręgowego

POSTANOWIENIE. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. w sprawie z wniosku Skarbu Państwa Agencji Nieruchomości. przy uczestnictwie M.Ł., H.S., Gminy S. i Starosty Powiatu Ś.

POSTANOWIENIE. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Jan Górowski SSN Dariusz Zawistowski

POSTANOWIENIE. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz

UCHWAŁA. składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego

POSTANOWIENIE. SSN Jan Górowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Krzysztof Pietrzykowski SSN Katarzyna Tyczka-Rote

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący) SSN Iwona Koper SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Iwona Koper (sprawozdawca) del. SSA Michał Kłos

POSTANOWIENIE. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca) odmawia podjęcia uchwały.

Postanowienie z dnia 4 września 2009 r., I CZ 83/09

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Józef Frąckowiak (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski. Protokolant Ewa Krentzel

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CSK 433/12. Dnia 6 września 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący) SSN Władysław Pawlak (sprawozdawca) SSN Marta Romańska

POSTANOWIENIE. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSA Agnieszka Piotrowska

Uchwała z dnia 20 maja 2011 r., III CZP 24/11

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Jan Górowski (sprawozdawca) SSN Paweł Grzegorczyk

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz SSN Jan Górowski (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący) SSN Józef Frąckowiak SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Wojciech Katner. odmawia podjęcia uchwały.

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski

POSTANOWIENIE. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca) SSN Zbigniew Kwaśniewski

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 241/10. Dnia 14 stycznia 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 503/12. Dnia 18 kwietnia 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Katarzyna Tyczka-Rote SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSK 491/14. Dnia 21 maja 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Wojciech Katner (sprawozdawca) SSN Anna Kozłowska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UCHWAŁA. Protokolant Bożena Kowalska

POSTANOWIENIE. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Iwona Koper (sprawozdawca) SSN Karol Weitz. Protokolant Bożena Kowalska

Transkrypt:

Sygn. akt III CZP 44/12 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 8 sierpnia 2012 r. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Maria Szulc (sprawozdawca) SSA Andrzej Niedużak w sprawie z wniosku G. S. o wpis w księdze wieczystej [ ] prawa własności, na posiedzeniu jawnym w Izbie Cywilnej w dniu 8 sierpnia 2012 r., na skutek zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 18 kwietnia 2012 r., Czy w sprawie o wpis własności w której zbywca nieruchomości zmarł przed złożeniem wniosku do Sądu, Sąd stosownie do treści przepisu art. 626 1 2 k.p.c. może uznać za uczestników postępowania jego następców prawnych mimo, że nie są oni jeszcze wpisani w księdze wieczystej, a w sytuacji braku dowodów wskazujących na krąg spadkobierców winien uprzednio podjąć czynności określone w treści przepisu art. 510 2 k.p.c., czy też może dokonać wpisu nowego właściciela a zawiadomienie o wpisie przeznaczone dla nieznanych obecnie Sądowi spadkobierców osoby wpisanej na podstawie art. 626 12 2 i 3 złożyć do akt ze skutkiem doręczenia? odmawia podjęcia uchwały. Uzasadnienie

2 Postanowieniem z dnia 18 kwietnia 2012 r. Sąd Okręgowy przedstawił Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości a mianowicie, czy w sprawie o wpis własności, w której zbywca nieruchomości zmarł przed złożeniem wniosku do sądu, sąd stosownie do treści art. 626 1 2 k.p.c. może uznać za uczestników postępowania jego następców prawnych mimo, że nie są oni jeszcze wpisani w księdze wieczystej, a w sytuacji braku dowodów wskazujących na krąg spadkobierców winien uprzednio podjąć czynności określone w treści przepisu art. 510 2 k.p.c., czy też może dokonać wpisu nowego właściciela, a zawiadomienie o wpisie przeznaczone dla nieznanych obecnie sądowi spadkobierców osoby wpisanej, na podstawie art. 626 12 2 i 3 k.p.c. złożyć do akt ze skutkiem doręczenia. Zagadnienie prawne wyłoniło się podczas rozpoznania zażalenia wnioskodawczyni na postanowienie Sądu Rejonowego, który na podstawie art. 199 1 pkt 3 k.p.c. odrzucił wniosek o wpis w księdze wieczystej prawa własności lokalu mieszkalnego wskazując, że zbywczyni - uczestniczka postępowania zmarła w dniu 26 marca 2011 r., a zatem nie miała zdolności sądowej w dacie złożenia wniosku o wpis tj. 16 maja 2011 r. Sąd drugiej instancji powziął wątpliwość dotyczącą ustalenia kręgu uczestników wieczystoksięgowego (art. 626 1 2 k.p.c.) oraz trybu postępowania w razie stwierdzenia, że w postępowaniu wieczystoksięgowym nie bierze udziału osoba, która z mocy odpowiednich przepisów powinna być jego uczestnikiem. W ocenie Sądu Okręgowego wątpliwość dotyczy osób, których prawo ma być dotknięte wpisem, bowiem w świetle dotychczasowego orzecznictwa Sądu Najwyższego nie jest jasne, czy osoby których prawa zostały wykreślone lub obciążone to wyłącznie osoby już wpisane w księdze wieczystej, czy także ich następcy prawni. Ponadto problematyczne jest, czy z uwagi na specyfikę postępowania wieczystoksięgowego w ogóle jest dopuszczalne jego zakończenie orzeczeniem o odrzuceniu wniosku, jeżeli niewątpliwe z niego wynika, że nastąpiła zmiana stanu prawnego nieruchomości. Sąd ten wskazał na dwa możliwe stanowiska. Pierwsze, które wydaje się pozostawać w granicach dopuszczalnej wykładni art. 626 1 2 k.p.c. prowadzi, z uwagi na charakter postępowania, ograniczoną kognicję sądu i dążenie do uproszczenia postępowania o wpis do

3 przyjęcia, że uprawnienie do występowania w postępowaniu wieczystoksięgowym wyznaczone jest aktualną treścią księgi wieczystej, a zatem następca prawny osoby wpisanej, dopóki nie ujawniłby swego prawa nie mógłby brać udziału w postępowaniu, zaś sąd wieczystoksięgowy byłby zwolniony z obowiązku badania następstwa prawnego. Drugie, również oparte o treść art. 626 1 2 k.p.c., pozwala na uznanie, że uczestnikiem postępowania powinna być osoba, której w danym momencie przysługuje prawo wpisane w księdze wieczystej bez względu na to, czy fakt ten został ujawniony w księdze wieczystej. W takim wypadku spadkobierca osoby wpisanej do księgi byłby uczestnikiem postępowania o wpis prawa innej osoby i sąd wieczystoksięgowy byłby zobowiązany do badania następstwa prawnego i stanu prawnego nieruchomości w zakresie wyznaczonym przez art. 626 2 k.p.c. w zw. z art. 31 ust. 1 u.k.w.h. Stwierdził również, że za taką interpretacją może przemawiać treść art. 626 12 2 k.p.c. nakazująca stosowanie 1 przewidującego obowiązek informowania sądu o zmianie adresu odpowiednio do spadkobierców lub innych następców prawnych osoby, na rzecz której jest wpisane prawo w księdze wieczystej, aczkolwiek możliwe jest także przyjęcie, że przepis ten odnosi się wyłącznie do szczególnej sytuacji uregulowanej w paragrafie trzecim. Sąd drugiej instancji wskazał, że przyjęcie, iż uczestnikiem postępowania może być tylko osoba wpisana do księgi wieczystej powoduje konieczność rozważenia odrzucenia wniosku, które to orzeczenie z uwagi na funkcję ksiąg wieczystych (ujawnianie aktualnego stanu prawnego nieruchomości) oraz wynikający z art. 13 2 k.p.c. nakaz jedynie odpowiedniego stosowania przepisów o procesie, należałoby uznać za nieprawidłowe. Zaaprobowanie drugiego stanowiska prowadzi natomiast do konieczności stosowania art. 510 2 k.p.c. w tych wypadkach, w których następstwa prawnego nie da się ustalić na podstawie dołączonych do wniosku dokumentów. Powstaje wówczas problem rodzaju czynności, które powinien podjąć sąd, ponieważ odpowiednie stosowanie przepisów o procesie nie pozwala na zawieszenie postępowania. W ocenie Sądu drugiej instancji należy rozważyć zastosowanie art. 626 12 2 i 3 k.p.c., a zatem dokonanie wpisu zgodnie z wnioskiem i pozostawienie zawiadomienia o wpisie ze skutkiem doręczenia. Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

4 Sąd Najwyższy, przystępując do rozpoznania przedstawionego zagadnienia prawnego, w pierwszej kolejności zobowiązany jest zbadać, czy zostały spełnione formalnoprawne wymogi do przedstawienia zagadnienia prawnego, a w konsekwencji, czy zaistniały przesłanki do podjęcia uchwały. Ustawodawca, przyznając sądowi drugiej instancji uprawnienie do przedstawienia Sądowi Najwyższemu zagadnienia prawnego na podstawie art. 390 1 k.p.c., uzależnił skuteczność skorzystania z niego od wystąpienia w sprawie poważnych wątpliwości prawnych oraz niezbędności oczekiwanej odpowiedzi do rozstrzygnięcia sprawy. Przymiotnik kwalifikujący poważne oznacza, że istnieją zasadnicze trudności w ich wyjaśnieniu przy wykorzystaniu podstawowych metod wykładni a nadto, że w przypadku powstania wątpliwości zwykłych sąd odwoławczy obowiązany jest rozwiązać je we własnym zakresie (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2007 r., III CZP 100/06, niepubl., z dnia 14 października 2010 r., III CZP 66/10, niepubl., z dnia 20 października 2010 r., III CZP 68/10, niepubl. I postanowienia w nim powołane, z dnia 26 października 2011 r., III CZP 59/11, niepubl.). Przedstawione zagadnienie prawne nie odpowiada przytoczonym wymaganiom przede wszystkim dlatego, że nie spełnia wymagania wystąpienia w sprawie poważnych wątpliwości prawnych. Wątpliwości Sądu drugiej instancji dotyczące kręgu uczestników postępowania o wpis do księgi wieczystej ograniczone są do sytuacji, w której osobą ujawnioną w księdze wieczystej w dziale II jest zbywca nieruchomości, który zmarł przed złożeniem wniosku o wpis prawa przez nabywcę nieruchomości. Przepis art. 626 1 2 k.p.c. stanowi, że uczestnikami postępowania wieczystoksięgowego jest wnioskodawca oraz te osoby, których prawa zostały wykreślone lub obciążone, bądź na rzecz których wpis ma nastąpić. Tylko w stosunku do tych osób sąd ma zatem obowiązek zawiadomienia o dokonanym wpisie (art. 626 10 1 k.p.c.). Natomiast osoba, na rzecz której wpisane jest prawo lub roszczenie w księdze wieczystej oraz jej pełnomocnik lub przedstawiciel są zobligowani do niezwłocznego zawiadomienia sądu wieczystoksięgowego o każdej zmianie adresu względnie wskazania adresu dla doręczeń (art. 626 10 1 k.p.c.). Obowiązek ten ciąży również na spadkobiercach lub

5 innych następcach prawnych osoby, na rzecz której jest wpisane prawo w księdze wieczystej z mocy odpowiednio stosowanego art. 626 12 2 k.p.c. Na gruncie tego stanu normatywnego Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 16 czerwca 2004 r., I CZ 48/04 (publ. OSNC 2005, nr 6, poz. 108) wyraził pogląd, że art. 626 1 2 k.p.c., jako przepis szczególny w stosunku do art. 510 k.p.c., reguluje krąg uczestników postępowania wieczystoksięgowego. W konsekwencji uczestnikami tego postępowania mogą być wyłącznie osoby w nim wymienione. W wielu kolejnych orzeczeniach pogląd ten został podzielony (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 2004 r., III CZ 46/04, z dnia 20 stycznia 2011 r., I CSK 185/10, z dnia 12 lutego 2009, III CZ 5/09, z dnia 18 lutego 2009 r., I CZ 1/09, z dnia 18 lutego 2009 r., I CZ 2/09, z dnia 11 marca 2005 r. II CZ 14/05, z dnia 9 stycznia 2008 r., II CZ 102/07, z dnia 16 maja 2008 r., III CSK 382/07, z dnia 21 sierpnia 2008 r., IV CZ 66/08, niepubl.). Również w przytoczonej przez Sąd Okręgowy uchwale Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2011 r., III CZP 45/ 10 wyrażono jednoznaczny pogląd, że następca prawny osoby, na rzecz której wpisane jest prawo w księdze wieczystej, nie należy do kręgu uczestników postępowania wieczystoksięgowego w sprawie o wpis obciążenia tego prawa także wtedy, gdy jego następstwo wynika z dokumentów złożonych w aktach księgi wieczystej i został dokonany wpis ostrzeżenia o niezgodności stanu ujawnionego z rzeczywistym stanem prawnym. Na temat kręgu uczestników postępowania wieczystoksięgowego w kontekście art. 626 1 2 k.p.c. wypowiedział się także Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 26 czerwca 2007 r., DK 29/05 (OTK - A 2007/6/54), który uznał, że analizowany przepis jest zgodny z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Z powyższego wynika, że po pierwsze uczestnikami postępowania wieczystoksięgowego jest wyłącznie wnioskodawca, osoba na rzecz której wpis ma nastąpić oraz osoby, których prawa mają być obciążone lub wykreślone. Wniosek o wykreślenie określonego prawa może dotyczyć tylko prawa ujawnionego w księdze wieczystej. Przez osoby, których prawa mają być wykreślone, a zatem są uczestnikami postępowania, należy rozumieć osoby, które są uwidocznione w księdze wieczystej jako podmioty, którym prawo w niej wpisane służy. Dla oceny kręgu uczestników postępowania wieczystoksięgowego istotna jest wobec tego treść księgi wieczystej, wniosku o wpis i dołączonych do niego dokumentów.

6 Niezależnie zatem od tego, czy osoba, na rzecz której jest ujawnione prawo w księdze wieczystej zmarła przed, czy po wniesieniu wniosku, krąg uczestników tego postępowania wyznacza treść księgi wieczystej, a nie możliwość wykazania następstwa prawnego w toku postępowania wieczystoksięgowego. W konsekwencji, jeżeli spadkobiercy osoby, której prawo zostało wykreślone, nie ujawnili swojego prawa w księdze wieczystej, sąd wieczystoksięgowy realizując obowiązek powiadomienia o dokonanym wpisie uczestników postępowania (art. 626 10 1 k.p.c.), powiadomi jedynie wnioskodawcę i osobę, na rzecz której dokonano wpisu. Nie ma także podstaw do pozostawiania dla takich spadkobierców zawiadomienia ze skutkiem doręczenia, skoro nie stają się uczestnikami postępowania. Osoba ujawniona w dziale II księgi wieczystej (zbywca), która z mocy art. 626 1 2 k.p.c. powinna być uczestnikiem postępowania, a nie posiada zdolności sądowej w chwili wszczęcia postępowania wieczystoksięgowego wskutek złożenia przez nabywcę wniosku o wpis prawa, nie może stać się uczestnikiem tego postępowania. Nie oznacza to jednak możliwości zastosowania art. 199 1 pkt 3 k.p.c. odpowiednio poprzez art. 13 2 k.p.c. W przeciwieństwie bowiem do postępowania procesowego, które nie może toczyć się bez udziału dwóch przeciwstawnych stron procesu, postępowanie nieprocesowe może toczyć się także z udziałem tylko jednego uczestnika - w tym wypadku wnioskodawcy będącego jednocześnie osobą, na rzecz której ma być prawo wpisane. Stanowisko takie nie prowadzi do naruszenia praw następców prawnych osoby, której prawo jest ujawnione w księdze wieczystej. Zasadniczą funkcją ksiąg wieczystych jest ujawnianie aktualnego stanu prawnego nieruchomości. Postępowanie to, zatem nie służy dochodzeniu praw, a ich ujawnianiu i ewidencjonowaniu. Wyłączenie z grona uczestników postępowania wieczystoksięgowego następców prawnych, którzy nie ujawnili swych praw w księdze wieczystej, nie prowadzi do zamknięcia drogi sądowej dochodzenia praw w innym postępowaniu, w którym kognicja sądu nie doznaje ograniczeń. Zważywszy na powyższe orzeczono jak w sentencji.