KARTA CHARAKTERYSTYKI SEKCJA 1: Identyfikacja substancji/mieszaniny i identyfikacja przedsiębiorstwa 1.1. Identyfikator produktu Nazwa handlowa lub oznaczenie mieszaniny Numer rejestracji BIOTENE TOOTHPASTE Synonimy BIOTENE GEL TOOTHPASTE * MFC: LACLEDE 30401172L * BIOTENE PBF TOOTHPASTE * MFC: LACLEDE 30402652L * BIOTENE REGULAR TOOTHPASTE (EU) * MFC 02599 * PROJECT BIONIC * SODIUM MONOFLUOROPHOSPHATE, okreżlony produkt Data wydania Numer wersji 02 Data rewizji 07listopad2014 07listopad2014 1.2. Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania odradzane Zidentyfikowane Oral Care zastosowania Zastosowania odradzane 1.3. Dane dotyczące dostawcy karty charakterystyki 1.4. Numer telefonu alarmowego SEKCJA 2: Identyfikacja zagrożeń 2.1. Klasyfikacja substancji lub mieszaniny Nie zaleca się żadnych innych zastosowań. GlaxoSmithKline UK 980 Great West Road Brentford, Middlesex TW8 9GS UK UK Informacje ogólne (normalnych godzinach pracy): +442080475000 Adres email: msds@gsk.com witryna internetowa: www.gsk.com TRANSPORT EMERGENCIES:: UK Incountry toll call: +(48)223988029 International toll call: +1 703 527 3887 Dostępne 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, połączenie wielojęzyczne Klasyfikacja zgodnie z Dyrektywą 67/548/EEC lub 1999/45/EC, z późniejszymi zmianami Nie jest wymagane produkt podlega regulacji jako produkt leczniczy, kosmetyczny lub urządzenie medyczne. Klasyfikacja zgodnie z Rozporządzeniem (WE) Nr 1272/2008, z późniejszymi zmianami. Nie jest wymagane produkt podlega regulacji jako produkt leczniczy, kosmetyczny lub urządzenie medyczne. 2.2. Elementy oznakowania Etykieta zgodna z rozporządzeniem (WE) nr 1272/2008 z poprawkami Nie jest wymagane produkt podlega regulacji jako produkt leczniczy, kosmetyczny lub urządzenie medyczne. 2.3. Inne zagrożenia Nie ustalono. SEKCJA 3: Skład/informacja o składnikach 3.2. Mieszaniny Ogólne informacje Nazwa chemiczna % Nr CAS/nr EC Nr rejestracyjny REACH Numer indeksowy Uwagi GLICEROL 20 < 30 56815 2002895 132453 Wersja nr: 02 Data rewizji: 07listopad2014 Data wydania: 07listopad2014 1 / 9
Nazwa chemiczna % Nr CAS/nr EC Nr rejestracyjny REACH Numer indeksowy Uwagi Krzemionka, AMORPHOUS HYDRATED 3 < 5 10279579 2315454 Dwutlenek krzemu 1 < 3 7631869 2315454 ZEODENT 113 1 < 3 112926008 2315454 DISODIUM FLUOROPHOSPHATE 0,76 10163152 # 2334330 Xn;R22 Acute Tox. 4;H302 DEXTRANASE 0 0,1 Niewyznaczony 2328039 MUTANASE 0 0,1 LACTOFERRIN <0,04 LACTOPEROXIDASE <0,04 9003990 2326686 GLUCOSE OXIDASE <0,02 LYSOZYME <0,02 Inne składniki poniżej poziomu wymagającego podania składu. 60 < 70 132453 Wersja nr: 02 Data rewizji: 07listopad2014 Data wydania: 07listopad2014 2 / 9
Lista skrótów i symboli, które mogą zostać użyte powyżej Rozporz¹dzenie Nr 1272/2008. Dyrektywa i niebezpiecznych substancjach: dyrektywa 67/548/EWG. M: współczynnik M vpvb: bardzo trwa³a i bardzo biokumulatywna substancja. PBT: trwa³a, bioakumulatywna i toksyczna substancja. #: Substancji przyznano wspólnotowy(e) limit(y) narażenia w miejscu pracy. Komentarze o składzie Pełny tekst wszystkich zwrotów R oraz H podano w punkcie 16. SEKCJA 4: Środki pierwszej pomocy Ogólne informacje W razie wypadku lub złego samopoczucia zasięgnąć natychmiast porady lekarza (w miarę możliwości pokazać etykietę). Staż wstępny i okresowa kontrola stanu zdrowia nie jest zwykle wskazywana. Ostateczna ocena potrzeby kontroli stanu zdrowia powinna być wyznaczona przez lokalną ocenę ryzyka. 4.1 Opis środków pierwszej pomocy Droga oddechowa W normalnych warunkach użytkowania zgodnego z przeznaczeniem substancja ta nie powinna stanowić zagrożenia dla układu oddechowego. Kontakt ze skórą Kontakt z oczami Spożycie 4.2. Najważniejsze ostre i opóźnione objawy oraz skutki narażenia 4.3. Wskazania dotyczące wszelkiej natychmiastowej pomocy lekarskiej i szczególnego postępowania z poszkodowanym SEKCJA 5: Postępowanie w przypadku pożaru Ogólne zagrożenia pożarowe 5.1. Środki gaśnicze Odpowiednie środki gaśnicze Niewłaściwe środki gaśnicze 5.2. Szczególne zagrożenia związane z substancją lub mieszaniną Natychmiast spłukiwać dużą ilością wody przez co najmniej 15 minut, po zdjęciu zanieczyszczonej odzieży i butów. W przypadku powstania lub utrzymywania się podrażnienia, należy skontaktowac się z lekarzem. Natychmiast płukać dużą ilością wody przynajmniej przez 15 minut. W przypadku powstania lub utrzymywania się podrażnienia, należy skontaktowac się z lekarzem. Wypłukać usta. NIE wywoływać wymiotów. W przypadku złego samopoczucia skontaktować się z OŚRODKIEM ZATRUĆ lub z lekarzem. Bezpośredni kontakt z oczami może spowodować ich podrażnienie. Traktować zgodnie z przyjętymi lokalnie protokołami. Po dodatkowe wytyczne, patrz bieżące informacje lub lokalne centrum informacyjne o zatruciach. Ten produkt jest nie łatwopalny. Piana odporna na alkohol. Mgła wodna. Proszki gaśnicze. Dwutlenek węgla (CO2). Żadnych znanych. Wskutek pożaru mogą wydzielać się gazy stanowiące zagrożenie dla zdrowia. 5.3 Informacje dla straży pożarnej Specjalny sprzęt ochronny W razie pożaru stosować urządzenia oddechowe z własnym obiegiem powietrza i odzież ochronną dla strażaków pokrywającą całe ciało. Dla personelu udzielającego pomocy Specjalne metody Usunąć pojemniki z terenu pożaru, jeżeli możliwe to jest bez ryzyka. Stosować normalne procedury gaszenia pożaru i rozważyć zagrożenie ze strony innych substancji. SEKCJA 6: Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska 6.1. Indywidualne środki ostrożności, wyposażenie ochronne i procedury w sytuacjach awaryjnych Dla osób nienależących do Zbędny personel nie powinien mieć dostępu. Nie dopuścić do zbliżania się ludzi do personelu udzielającego wycieku/rozsypania od strony nawietrznej. Przechowywać z daleka od niskich obszarów. Nie wolno pomocy dotykać uszkodzonych pojemników ani rozlanej substancji bez założenia właściwego ubrania ochronnego. W sprawie indywidualnych środków ochrony patrz pkt 8. Dla osób udzielających pomocy 6.2. Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska Zbędny personel nie powinien mieć dostępu. Stosować ochrony osobiste zalecane w dziale 8 karty bezpieczeństwa produktu (SDS). Unikać odprowadzania do kanalizacji, gruntu lub cieków wodnych. 132453 Wersja nr: 02 Data rewizji: 07listopad2014 Data wydania: 07listopad2014 3 / 9
6.3. Metody i materiały zapobiegające rozprzestrzenianiu się skażenia i służące do usuwania skażenia 6.4. Odniesienia do innych sekcji Duże rozlania, wycieki lub rozsypania: Zatrzymać wypływ materiału, jeżeli można to zrobić bez ryzyka. Zebrać wyciek. Zapobiegać przedostaniu się do wody, kanałów, piwnic i zamkniętych pomieszczeń. Po zebraniu substancji spłukać teren wodą. Małe rozlania, wycieki lub rozsypania: Zebrać razem z materiałem wchłaniającym (np. szmaty, runo owcze). Dokładnie wyczyścić powierzchnię dla usunięcia pozostałości zanieczyszczenia. Nie zwracaj nigdy zebranych wycieków do ponownego użycia w oryginalnych opakowaniach. Usuwanie odpadów patrz pkt 13. W sprawie indywidualnych środków ochrony patrz pkt 8. Usuwanie odpadów patrz pkt 13. SEKCJA 7: Postępowanie z substancjami i mieszaninami oraz ich magazynowanie 7.1. Środki ostrożności dotyczące bezpiecznego postępowania 7.2. Warunki bezpiecznego magazynowania, łącznie z informacjami dotyczącymi wszelkich wzajemnych niezgodności 7.3. Szczególne zastosowanie(a) końcowe Unikać długotrwałego narażenia. Przestrzegać podstawowych zasad BHP. Przechowywać w oryginalnym i szczelnie zamkniętym pojemniku. Przechowywać z dala od niekompatybilnych materiałów (patrz: Dział 10 niniejszej karty bezpieczeństwa produktu (MSDS). Oral Care SEKCJA 8: Kontrola narażenia/środki kontroli indywidualnej 8.1. Parametry dotyczące kontroli Dopuszczalne normy narażenia zawodowego GSK Nie jest ustalony Polska. NDS. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w zakresie Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Intensywności w Środowisku Pracy. Składniki Typ Wartość Forma Dwutlenek krzemu (CAS 7631869) GLICEROL (CAS 56815) ZEODENT 113 (CAS 112926008) TWA 2 mg/m3 Pył wdychany. 10 mg/m3 Pył całkowity. TWA 10 mg/m3 Aerozol TWA 2 mg/m3 Pył wdychany. 10 mg/m3 Pył całkowity. UE. Wskazane wartości progów narażenia w dyrektywach 91/322/EWG, 2000/39/WE, 2006/15/WE, 2009/161/UE Składniki Typ Wartość SODIUM MONOFLUOROPHOSPHA TE (CAS 10163152) Dopuszczalne wartości biologiczne Zalecane procedury monitorowania Poziom niepowodujący zmian (DNEL) Przewidywane stężenia niepowodujące zmian w środowisku (PNEC) TWA 2,5 mg/m3 Nie podano biologicznych granic ekspozycji dla składnika/składników. Stosować standardowe procedury monitoringu. 8.2. Kontrola narażenia Stosowne techniczne środki kontroli Nie jest wymagana specjalna wentylacja. Wystarczająca jest ogólna wentylacja. Indywidualne środki ochrony, takie jak indywidualny sprzęt ochronny Ogólne informacje Nie jest normalnie potrzebne. Środki ochrony osobistej powinny być dobrane zgodnie z odpowiednimi przepisami o ich homologacji i przy współpracy z ich dostawcą. Stosować się do wszystkich przepisów lokalnych, jeśli sprzęt ochrony osobistej jest używany na stanowisku pracy. Ochronę oczu lub twarzy Nie jest normalnie potrzebne. Jeżeli może dojść do kontaktu, to zaleca się zakładanie okularów ochronnych z bocznymi osłonami. (np. EN 166) 132453 Wersja nr: 02 Data rewizji: 07listopad2014 Data wydania: 07listopad2014 4 / 9
Ochronę skóry Ochronę rąk Nie jest normalnie potrzebne. Inne Nie jest normalnie potrzebne. Ochronę dróg oddechowych Zagrożenia termiczne Środki higieny Kontrola narażenia środowiska Hazard guidance and control recommendations W warunkach normalnych nie jest wymagany osobisty sprzęt do oddychania. SEKCJA 9: Właściwości fizyczne i chemiczne Należy zawsze przestrzegać prawidłowej higieny osobistej, typu mycie po kontakcie z materiałem i przed jedzeniem, piciem i/lub paleniem. Regularnie należy prać ubranie robocze i myć sprzęt ochronny, aby usunąć z nich zanieczyszczenia. W celu porady dotyczącej odpowiednich metod monitorowania uzyskać wytyczne od wykwalifikowanego specjalisty ds. ekologii, zdrowia i bezpieczeństwa. Kierownik ds. środowiska musi być informowany w wszystkich poważnych uwolnieniach. 9.1. Informacje na temat podstawowych właściwości fizycznych i chemicznych Wygląd Stan skupienia Forma Kolor Zapach Próg zapachu ph Temperatura topnienia/krzepnięcia: Początkowa temperatura wrzenia i zakres temperatur wrzenia Temperatura zapłonu Szybkość parowania Palność (ciała stałego, gazu) Płyn. Pasta. Górna/dolna granica palności lub górna/dolna granica wybuchowości Dolna granica palności (%) Górna granica palności (%) Prężność par Gęstość par Gęstość względna Rozpuszczalność Rozpuszczalność (woda) Rozpuszczalność (w innych rozpuszczalnikach) Współczynnik podziału: noktanol/woda Temperatura samozapłonu Temperatura rozkładu Lepkość Właściwości wybuchowe Właściwości utleniające 9.2. Inne informacje Procent lotności VOC (lotny składnik organiczny) (wagowo %) 39,6 % oszacowany SEKCJA 10. Stabilność i reaktywność 22,24 % Szwajcaria oszacowany 10.1. Reaktywność Produkt jest trwały i niereaktywny w normalnych warunkach stosowania, przechowywania i transportu. 10.2. Stabilność chemiczna Substancja jest stabilna w normalnych warunkach. 132453 Wersja nr: 02 Data rewizji: 07listopad2014 Data wydania: 07listopad2014 5 / 9
10.3 Możliwość występowania niebezpiecznych reakcji 10.4. Warunki, których należy unikać Nie są znane niebezpieczne reakcje w warunkach normalnego stosowania. Kontakt z materiałami niezgodnymi. 10.5. Materiały niezgodne Silne środki utleniające. 10.6. Niebezpieczne produkty rozkładu SEKCJA 11: Informacje toksykologiczne Ogólne informacje Żadnych znanych. Drażniące i/lub toksyczne opary i gazy mogą być uwolnione podczas rozkładu produktów. Narażenie zawodowe substancją lub mieszanką może powodować poważne skutki. Informacje dotyczące prawdopodobnych dróg narażenia Droga oddechowa W normalnych warunkach użytkowania zgodnego z przeznaczeniem substancja ta nie powinna stanowić zagrożenia dla układu oddechowego. Objawy Kontakt ze skórą Kontakt z oczami Spożycie 11.1. Informacje dotyczące skutków toksykologicznych Bezpośredni kontakt z oczami może spowodować ich podrażnienie. Bezpośredni kontakt z oczami może spowodować ich podrażnienie. Toksyczność ostra Składniki GLICEROL (CAS 56815) Ostre Połknięcie LD50 Gatunki Wyniki próby Szczur > 2000 mg/kg * Oceny produktu mogą opierać się na nie pokazanych dodatkowych danych o składniku (składnikach). Działanie żrące/drażniące na skórę Poważne uszkodzenie oczu/działanie drażniące na oczy Działanie uczulające na drogi oddechowe Działanie uczulające na skórę Działanie mutagenne na komórki rozrodcze Rakotwórczość Bezpośredni kontakt z oczami może spowodować ich podrażnienie. Monografie IARC (Międzynarodowej Agencji Badania nad Rakiem). Ogólna ocena rakotwórczości Dwutlenek krzemu (CAS 7631869) Krzemionka, AMORPHOUS HYDRATED (CAS 10279579) ZEODENT 113 (CAS 112926008) Działanie szkodliwe na rozrodczość Działanie toksyczne na narządy docelowe narażenie jednorazowe Działanie toksyczne na narządy docelowe narażenie powtarzane Zagrożenie spowodowane aspiracją Informacje dotyczące mieszanin a informacje dotyczące substancji Inne informacje Brak danych wskazujących, czy produkt lub jego składniki w stężeniu ponad 0,1% są mutagenne lub genotoksyczne. 3 Nie podlega klasyfikacji jako czynnik rakotwórczy dla ludzi. 3 Nie podlega klasyfikacji jako czynnik rakotwórczy dla ludzi. 3 Nie podlega klasyfikacji jako czynnik rakotwórczy dla ludzi. Nie spodziewa się, aby niniejszy produkt powodował skutki szkodliwe dla rozrodczości i rozwoju. Żadnych znanych. Żadnych znanych. Brak dostępnych informacji. Żadnych znanych. 132453 Wersja nr: 02 Data rewizji: 07listopad2014 Data wydania: 07listopad2014 6 / 9
Sekcja 12: Informacje ekologiczne 12.1. Toksyczność Niniejszy produkt nie jest klasyfikowany jako niebezpieczny dla środowiska. Jednakże, nie wyklucza to możliwości, że duże lub częste uwolnienia mogą mieć szkodliwy skutek dla środowiska. Składniki Dwutlenek krzemu (CAS 7631869) Wodny Ostre Algi Microtox Ryby Skorupiaki EC50 NOEC (Nie zaobserwowane stężenie skutkujące) EC50 EC50 EC50 Gatunki Glonów (Selenastrum capricornutum) Glonów (Selenastrum capricornutum) Microtox Wyniki próby 440 mg/l, 72 godziny 60 mg/l, 72 godziny 8700 mg/l, 15 minuty Common carp (Juvenile Cyprinus carpio) > 10000 mg/l, 72 godziny Zebra fish (Adult Brachydanio rerio) Pchła wodna (Daphnia magna) * Oceny produktu mogą opierać się na nie pokazanych dodatkowych danych o składniku (składnikach). 12.2. Trwałość i zdolność do rozkładu 12.3. Zdolność do bioakumulacji Brak danych o rozkładalności preparatu. Współczynnik podziału noktanol/woda (log Kow) GLICEROL 1,76 Współczynnik biokoncentracji (BCF) 12.4. Mobilność w glebie Mobilność ogólna 12.5. Wyniki oceny właściwości PBT i vpvb 12.6. Inne szkodliwe skutki działania SEKCJA 13: Postępowanie z odpadami 13.1. Metody unieszkodliwiania odpadów Odpad resztkowy Zanieczyszczone opakowanie 5000 mg/l, 96 godziny Test statyczny > 10000 mg/l, 24 godziny Test statyczny Usunąć zgodnie z przepisami lokalnymi. Puste pojemniki lub wykładziny pojemników mogą zawierać niewielki ilości pozostałości produktu. Niniejszy materiał i pojemniki po nim muszą być utylizowane w bezpieczny sposób (Patrz: Instrukcje utylizacji). Opróżnione opakowania powinny być przekazane na zatwierdzone składowisko odpadów do recyklingu lub usunięcia. Ponieważ opróżnione pojemniki mogą zawierać pozostałości produktu, należy stosować się do ostrzeżeń podanych na etykiecie nawet po opróżnieniu pojemnika. Kod odpadu wg klasyfikacji UE Kod Odpadu powinien zostać określony w uzgodnieniu pomiędzy użytkownikiem, producentem i lokalnymi zakładami przetwórstwa odpadów. Metody utylizacji/informacje Zebrać do odzysku albo składować w zaplombowanych pojemnikach na autoryzowanym składowisku. Zawartość/pojemnik usuwać zgodnie z przepisami lokalnymi/regionalnymi/państwowymi/międzynarodowymi. Szczególne środki ostrożności Utylizować zgodnie z obowiązującymi przepisami. SEKCJA 14: Informacje dotyczące transportu ADR RID ADN IATA 132453 Wersja nr: 02 Data rewizji: 07listopad2014 Data wydania: 07listopad2014 7 / 9
IMDG 14.7. Transport in bulk according to Annex II of MARPOL73/78 and the IBC Code MARPOL Annex II applies to liquids used in a ship's operation that pose a threat to the marine environment. These materials may not be transported in bulk. SEKCJA 15: Informacje dotyczące przepisów prawnych 15.1. Przepisy prawne dotyczące bezpieczeństwa, zdrowia i ochrony środowiska specyficzne dla substancji i mieszaniny Regulacje UE Rozporządzenie (WE) nr 1005/2009 o substancja zubożających warstwę ozonowa, Załącznik I Rozporządzenie (WE) nr 1005/2009 o substancja zubożających warstwę ozonowa, Załącznik II Rozporządzenie (WE) nr 850/2004 o trwałych organicznych substancjach zanieczyszczających środowisko, Załącznik I ze zmianami Rozporządzenie (WE) nr 689/2008 o eksporcie i imporcie niebezpiecznych substancji chemicznych, Załącznik I, część 1 ze zmianami Rozporządzenie (WE) nr 689/2008 o eksporcie i imporcie niebezpiecznych substancji chemicznych, Załącznik I, część 2 ze zmianami Rozporządzenie (WE) nr 689/2008 o eksporcie i imporcie niebezpiecznych substancji chemicznych, Załącznik I, część 3 ze zmianami Rozporządzenie (WE) nr 689/2008 o eksporcie i imporcie niebezpiecznych substancji chemicznych, Załącznik V ze zmianami Rozporządzenie (WE) nr 166/2006 Załącznik II Rejestr uwolnień i przekazów substancji zanieczyszczających środowisko Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006, artykuł REACH 59(10) Spis kandydacki na bieżąco publikowany przez ECHA Zezwolenia Rozporządzenie (WE) Nr 1907/2006 REACH, Załącznik XIV: Wykaz substancji podlegających procedurze zezwoleń, z późniejszymi zmianami. Ograniczenia dotyczące zastosowania Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Załącznik REACH XVII Substancje podlegające ograniczeniom sprzedaży i stosowania ze zmianami Rozporządzenie 2004/37/WE: o ochronie pracowników przed zagrożeniami odnoszącymi się do substancji rakotwórczych i mutagennych w miejscu pracy Rozporządzenie 92/85/EWD: o bezpieczeństwie i zdrowiu pracowników w ciąży oraz pracowników, którzy po niedawnym porodzie lub karmiących piersią Inne regulacje UE Rozporządzenie 96/82/WE (Seveso II) o kontroli poważnych zagrożeń wypadkiem z udziałem substancji niebezpiecznych Dyrektywa 98/24/WE w sprawie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników przed ryzykiem związanym ze środkami chemicznymi w miejscu pracy Dyrektywa 94/33/WE w sprawie ochrony pracy osób młodych Inne przepisy Regulacje krajowe 15.2. Ocena bezpieczeństwa chemicznego Produkt jest sklasyfikowany i oznakowany zgodnie dyrektywami UE lub odpowiednimi przepisami krajowymi. Ta Karta Informacyjna Bezpieczeństwa Materiałowego jest zgodna z Regulacją (EC) Nr 1907/2006. Przestrzegać państwowych przepisów dotyczących pracy ze czynnikami chemicznymi. Nie dokonano oceny bezpieczeństwa chemicznego. 132453 Wersja nr: 02 Data rewizji: 07listopad2014 Data wydania: 07listopad2014 8 / 9
SEKCJA 16: Inne informacje Wykaz skrótów Odniesienia Informacje o metodzie oceny prowadzącej do klasyfikacji mieszaniny Pełny tekst jakiegokolwiek zwrotów lub zwrotórr i zwrotówh zgodnie z sekcjami 2 do 15 Informacje o rewizji Informacje o szkoleniu Zastrzeżenie Wyznaczenie zagrożenia GSK Klasyfikacja zagrożeń dla zdrowia i środowiska wywodzi się z kombinacji metod obliczeniowych oraz danych badawczych, jeśli dostępne. R22 Działa szkodliwie po połknięciu. H302 Działa szkodliwie po połknięciu. Identyfikacja produktu producenta: stany fizyczne Skład / Informacje o składnikach: Unieważnienia ujawnień Przestrzegać instrukcji szkoleniowych podczas posługiwania się niniejszym materiałem. Informacje i zalecenia w tej karcie charakterystyki są, wedle naszej najlepszej wiedzy, dokładne w dniu wydania. Treść nie ma być uważana za jakąkolwiek gwarancję, wyraźnie lub w sposób domniemany. Jest obowiązkiem użytkownika określenie możliwości stosowania tej informacji oraz odpowiedniości materiału lub produktu do konkretnego celu. 132453 Wersja nr: 02 Data rewizji: 07listopad2014 Data wydania: 07listopad2014 9 / 9