STOP BIEDZIE DZIECI! Strategia SLD walki z ubóstwem wśród dzieci Warszawa, 1 czerwca 2013 r.
Kryzys najbardziej dotknął biednych. W 2012 roku dochody na osobę wyniosły 1270 zł i były niższe o 0,2% niż w 2011 roku. Był to drugi rok z rzędu spadku dochodów gospodarstw domowych. Obniżyły się między innymi dochody 20% najbiedniejszych Polaków i Polek. Stopa ubóstwa skrajnego utrzymała się na poziomie 6,7%, czyli ponad 2,5 mln ludzi.
Polska wydaje najmniej środków ze wszystkich krajów UE na politykę rodzinną zaledwie 0,8% PKB, przy średniej unijnej 2,3%. Rząd wspiera rodziny jedynie deklaracjami. Najmniej wydajemy też na walkę z wykluczeniem społecznym 0,2%, przy średniej unijnej 1,0%. W pomocy ubogim Polska jest wyspą biedy.
Ubóstwo w Polsce ma twarz dziecka. Skrajne ubóstwo w największym stopniu dotyczy rodzin z czwórką i większą liczbą dzieci na utrzymaniu 26,6% z nich w 2012 r. żyło poniżej minimum egzystencji. Wśród rodzin z trójką dzieci 9,7%. Z dwójką dzieci 4,0%, z jednym 2,5%. Wśród pojedynczych rodziców z dziećmi na utrzymaniu 8,7%.
W Polsce prawie 1,3 mln dzieci nie ma dostępu do podstawowych dóbr, niezbędnych do prawidłowego rozwoju! Słabsze wyniki w nauce, gorsza sytuacja zdrowotna i większe prawdopodobieństwo bezrobocia i uzależnienia od pomocy społecznej w przyszłości to cena, jaką płacą dzieci za złą politykę dorosłych.
Główną przyczyną ubóstwa dzieci w Polsce jest wysoka stopa bezrobocia i brak stabilnej, dobrze płatnej pracy dla obydwojga rodziców. Dlatego proponujemy pakiet rozwiązań mających na celu stworzenie nowych miejsc pracy, stabilizację zatrudnienie i zwiększenie płac.
Wychodzimy z założenia, że świadczenia społeczne powinny być nakierowane na dzieci. Dziecko jest pełnoprawnym obywatelem, który powinien mieć zapewnione godne warunki życia. Proponujemy pakiet rozwiązań, których bezpośrednimi adresatami są dzieci.
Sytuacja biednych osób nie poprawi się, póki radykalnie nie zwiększą się wydatki na świadczenia rodzinne. Trudno o całościowy system walki z ubóstwem, gdy brakuje na niego środków. Dlatego SLD postuluje zwiększenie wydatków na politykę rodzinną, w tym walkę z ubóstwem dzieci o co najmniej 3 mld zł rocznie.
Potrzeba zmian w polityce podatkowej, dzięki której budżet państwa zyska dodatkowe środki na walkę z ubóstwem dzieci. SLD chce przywrócenia trzeciej stawki podatku PIT wysokości 40%. Chcemy, wzorem innych krajów UE, wprowadzenia podatku od spekulacji finansowych.
Chcemy zbudować system przeciwdziałający biedzie i wykluczeniu społecznemu, a nie tylko reagującego na skutki. Nie wystarczy więc jedynie system ulg, czy dopłat do kredytów, który nie obejmuje większości gospodarstw domowych.
SLD chce ograniczenia umów śmieciowych. Wiele świadczeń społecznych nie obejmuje osób, które nie posiadają etatu. Brak stabilnej pracy i płacy jest szczególnie dotkliwy w rodzinach wielodzietnych. Stabilna praca obydwojga rodziców to podstawa bezpieczeństwa socjalnego i główny instrument ochrony przed ubóstwem dzieci.
Podstawą walki z ubóstwem powinno być tworzenie dobrze płatnych miejsc pracy. Postulujemy znaczny wzrost wydatków na politykę rynku pracy oraz uwolnienie środków z Funduszu Pracy.
Widzimy również, że w ostatnim czasie narasta w Polsce zjawisko biednych pracujących. Dlatego chcemy płacy minimalnej na poziomie 50% średniego wynagrodzenia i rewaloryzację od trzech lat zamrożonych płac w budżetówce.
Podstawą walki z ubóstwem dzieci powinny być wysokie zasiłki rodzicielskie. Utrzymanie dzieci jest kosztowne, więc państwo powinno wspomagać rodziców finansowo. Proponujemy systematycznie podwyższać kryteria dochodowe uprawniające do otrzymania zasiłków rodzinnych jak i same zasiłki.
Problemem wielu polskich rodzin są niedobory mieszkaniowe i wysokie opłaty za utrzymanie mieszkań. Dlatego proponujemy wdrożenie ogólnopolskiego programu rozbudowy taniego mieszkalnictwa komunalnego. Rząd powinien też opracować przepisy w większym stopniu chroniące lokatorów niż obecnie.
Chcemy darmowych przedszkoli dla każdego dziecka od 2 roku życia. Każde dziecko, niezależnie od zasobności portfela rodziców, powinno mieć zapewnione miejsce w przedszkolu. Proponujemy objęcie wychowania przedszkolnego subwencją oświatową. Gminy powinny dostawać z budżetu państwa pieniądze na edukację przedszkolną każdego dziecka.
Postulujemy zniesienie opłat za komunikację publiczną dla dzieci do lat 16. Chcemy też wprowadzenia darmowych przejazdów dla dzieci do przedszkoli i szkół.
Samorządy zamykają stołówki szkolne i wynajmują firmy cateringowe, oferujące drogie dania o niskiej jakości. Postulujemy przywrócenie stołówek we wszystkich szkołach i zapewnienie każdemu uczniowi zdrowego pożywienia. Uczniowie powinni dostawać owoce na przerwach.
Następstwem dyskryminacji i niedostatecznego korzystania z opieki medycznej biednych dzieci jest gorszy stan ich zdrowia. Dlatego proponujemy przywrócenie szkolnych pielęgniarek i regularnych badań medycznych dzieci we wszystkich szkołach.
Postulujemy podwyższenie wyceny świadczeń medycznych dotyczących dzieci. Dzieci wymagają zatrudnienia większej ilości personelu. Większe są wydatki na żywienie dzieci, droższa jest diagnostyka, a dodatkowy koszt stanowi pobyt na oddziałach rodziców. Dzieci najmłodsze potrzebują też innej aparatury niż starsze.
Żadne dziecko nie powinno czuć się dyskryminowane w szkole. Uważamy, że powinien być wprowadzony monitoring wszystkich placówek edukacyjnych, mający na celu eliminację segregacji w szkołach. Szkoły powinny zapewniać wszystkie uczniom tę samą ofertę programową. Nie powinno być dodatkowych zajęć, dostępnych dla dzieci z bogatszych rodzin za opłatą.
W Polsce bardzo wielu ludzi nie stać na szkolną wyprawkę dla dziecka. Podręczniki są drogie. Dlatego proponujemy zapewnienie dzieciom dostępu do darmowych e-podręczników.
Postulujemy stworzenie ogólnopolskiego funduszu wakacyjnego, z którego każdy rodzic mógłby uzyskać dla dziecka finansowanie kolonii lub zimowiska. Każde dziecko powinno mieć przynajmniej raz w roku zapewniony co najmniej tygodniowy wyjazd wakacyjny.
Tak realizowana Strategia pozwoli na likwidację ubóstwa wśród dzieci w Polsce do 2020 roku.
Dziękujemy za uwagę!