ZASIŁEK RODZINNY I. Formy pomocy: 1. zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu: urodzenia dziecka, opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, samotnego wychowywania dziecka, wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, rozpoczęcia roku szkolnego, podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania. 2. świadczenia opiekuńcze: w tym zasiłek pielęgnacyjny, specjalny zasiłek opiekuńczy i świadczenie pielęgnacyjne, zasiłek dla opiekuna 3. jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka. 4. świadczenie rodzicielskie 5. świadczenie wychowawcze 6. świadczenie za życiem II. Podstawa prawna: - Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2016r. poz. 1518 ze zm.) - Kodeks Postępowania Administracyjnego Ustawa z dnia 14 czerwca 1960r. (tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 23) - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2015r w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych oraz wysokości zasiłku dla opiekuna ( Dz. U. z 2015r. poz. 1238) - Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015r. w sprawie postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne ( Dz. U. Z 2015r. Poz. 2284) III. Kogo dotyczy pomoc/osoby uprawnione: Świadczenia rodzinne przysługują: obywatelom polskim, cudzoziemcom: - do których stosuje się przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, - jeżeli wynika to z
wiążących Rzeczpospolitą Polską umów dwustronnych o zabezpieczeniu społecznym, - przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznościami o których mowa w art. 127 lub art. 186 ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013r o cudzoziemcach lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, jeżeli zamieszkują z członkami rodzin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; posiadającym kartę pobytu z adnotacją "dostęp do rynku pracy", z wyłączeniem obywateli państw trzecich którzy uzyskali zezwolenie na pracę na terytorium państwa członkowskiego na okres nieprzekraczający sześciu miesięcy, obywateli państw trzecich przyjętych w celu podjęcia studiów oraz obywateli państw trzecich, którzy mają prawo do wykonywania pracy na podstawie wizy. Świadczenia rodzinne przysługują w/w osobom, jeżeli zamieszkują na terenie RP przez okres zasiłkowy, w którym otrzymują świadczenia rodzinne, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej. Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego zasiłku przysługuje: 1. rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka, 2. opiekunowi faktycznemu dziecka, 3. osobie uczącej się. Zasiłek rodzinny przysługuje do ukończenia przez dziecko: 1) 18 roku życia albo, 2) nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia, albo 3) 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności. Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2015r.wprowadzone zostały następujące zmiany, które weszły w życie z dniem 10.09.2015r: Od 1 listopada 2015 r do 31 października 2016 r wysokość zasiłku rodzinnego wynosiła:
89,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia 118,00 zł na dziecko w wieku pow. 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia 129,00 zł na dziecko w wieku pow. 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia. Od 1 listopada 2016 r do 31 października 2017 r wysokość zasiłku rodzinnego wynosi: 95,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia 124,00 zł na dziecko w wieku pow. 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia 135,00 zł na dziecko w wieku pow. 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia. Od 1 listopada 2017 r wysokość zasiłku rodzinnego wynosi: 100,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia 130,00 zł na dziecko w wieku pow. 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia 140,00 zł na dziecko w wieku pow. 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia. Ilekroć w ustawie o świadczeniach rodzinnych jest mowa o utracie dochodu oznacza to utratę dochodu spowodowaną: - pkt a - uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego, - pkt b - utratą prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych, - pkt c utratą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej; - pkt d - utratą zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej; - pkt f - wyrejestrowaniem pozarolniczej działalności gospodarczej lub zawieszeniem jej wykonywania w rozumieniu art. 14a ust 1d ustawy z dnia 2 lipca 2004r o swobodzie działalności gospodarczej; - pkt h - utratą zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
- pkt i utratą zasądzonych świadczeń alimentacyjnych w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do tych świadczeń lub utratą świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do świadczeń alimentacyjnych; - pkt j utratą świadczenia rodzicielskiego; - pkt k utratą zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników, - pkt l- utratą stypendium doktoranckiego określonego w art 200 ust 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005r - Prawo o szkolnictwie wyższym. Ilekroć w ustawie o świadczeniach rodzinnych jest mowa o uzyskaniu dochodu oznacza to uzyskanie dochodu spowodowane: - pkt a - zakończeniem urlopu wychowawczego, - pkt b - uzyskaniem prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych, - pkt c uzyskaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, - pkt d uzyskaniem zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej; - pkt f rozpoczęciem pozarolniczej działalności gospodarczej lub wznowieniem jej wykonywania po okresie zawieszenia w rozumieniu art. 14a ust 1d ustawy z dnia 2 lipca 2004r o swobodzie działalności gospodarczej; - pkt h - uzyskaniem zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, - pkt i uzyskaniem świadczenia rodzicielskiego; - pkt j uzyskaniem zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników; - pkt k- uzyskaniem stypendium doktoranckiego określonego w art 200 ust 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005r - Prawo o szkolnictwie wyższym.
IV. Kryteria otrzymania pomocy. Podstawowym warunkiem otrzymania pomocy jest kryterium dochodowe. Od 1 listopada 2015 r do 31 października 2017 r dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie może przekraczać kwoty 674,00 zł (art. 5 ust 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003r o świadczeniach rodzinnych) Jeżeli członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym bądź znacznym stopniu niepełnosprawności dochód nie może przekroczyć kwoty 764,00 zł (art. 5 ust 2 w/w ustawy). Od 1 listopada 2017 r wysokość kwoty o której mowa w art. 5 ust 1 wynosi 754,00 zł natomiast wysokość kwoty o której mowa w art. 5 ust 2 wynosi 844,00 zł. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015r. w sprawie postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne do wniosku o zasiłek rodzinny należy dołączyć odpowiednio: 1) zaświadczenie szkoły albo oświadczenie o uczęszczaniu dziecka do szkoły w przypadku gdy dziecko ukończyło 18. rok życia; 2) zaświadczenie szkoły wyższej albo oświadczenie o uczęszczaniu do szkoły wyższej w przypadku osoby uczącej się lub osoby legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli osoba uczy się w szkole wyższej, 3) dokumenty stwierdzające wysokość dochodu rodziny, w tym odpowiednio: a) oświadczenia członków rodziny o dochodach osiągniętych w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, innych niż dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, na zasadach określonych w art. 27, art 30 b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych- wzór oświadczenia określa załącznik nr 4 do rozporządzenia. b) oświadczenia członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne o dochodzie osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy; wzór oświadczenia określa załącznik nr 5 do rozporządzenia, c) zaświadczenie właściwego organu gminy, nakaz płatniczy albo oświadczenie o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażonej w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy; wzór oświadczenia określa załącznik nr 6 do rozporządzenia,
d) umowę dzierżawy w przypadku oddania części lub całości znajdującego się w posiadaniu rodziny gospodarstwa rolnego w dzierżawę, na podstawie umowy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, albo oddania gospodarstwa rolnego w dzierżawę w związku z pobieraniem renty określonej w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej, e) umowę o wniesieniu wkładów gruntowych w przypadku wniesienia gospodarstwa rolnego do użytkowania przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną, f) odpis podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty na rzecz osób w rodzinie lub poza rodziną lub odpis protokołu posiedzenia zawierającego treść ugody sądowej, lub odpis zatwierdzonej przez sąd ugody zawartej przed mediatorem, zobowiązujących do alimentów na rzecz osób w rodzinie lub poza rodziną, g) przekazy lub przelewy pieniężne dokumentujące wysokość zapłaconych alimentów, jeżeli członkowie rodziny są zobowiązani orzeczeniem sądu, ugodą sądową lub ugodą zawartą przed mediatorem do ich płacenia na rzecz osoby spoza rodziny, h) w przypadku gdy osoba uprawniona nie otrzymała alimentów albo otrzymała je w wysokości niższej od ustalonej w orzeczeniu sądu, ugodzie sądowej lub ugodzie zawartej przed mediatorem: zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o całkowitej lub częściowej bezskuteczności egzekucji alimentów, a także o wysokości wyegzekwowanych alimentów, lub informację właściwego sądu lub właściwej instytucji o podjęciu przez osobę uprawnioną czynności związanych z wykonaniem tytułu wykonawczego za granicą albo o niepodjęciu tych czynności, w szczególności w związku z brakiem podstawy prawnej do ich podjęcia lub brakiem możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą, jeżeli dłużnik zamieszkuje za granicą, i) dokument określający datę utraty dochodu oraz wysokość utraconego dochodu, j) dokument określający wysokość dochodu uzyskanego przez członka rodziny oraz liczbę miesięcy, w których dochód był osiągany w przypadku uzyskania dochodu w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, k) dokument określający wysokość dochodu uzyskanego przez członka rodziny z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty w przypadku uzyskania dochodu po roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy; 4) odpis zupełny lub skrócony aktów zgonu rodziców lub odpis podlegającego wykonaniu
orzeczenia sądu zasądzającego alimenty lub odpis protokołu posiedzenia zawierającego treść ugody sądowej, lub odpis zatwierdzonej przez sąd ugody zawartej przed mediatorem zobowiązujących do alimentów; 5) kartę pobytu w przypadku cudzoziemca przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 127 lub art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. poz. 1650, z późn. zm.), lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej; 6) kartę pobytu i decyzję o udzieleniu zezwolenia na pobyt czasowy w przypadku cudzoziemca posiadającego kartę pobytu z adnotacją dostęp do rynku pracy ; 7) odpis prawomocnego orzeczenia sądu orzekającego rozwód lub separację albo odpis zupełny lub skrócony aktu zgonu małżonka lub rodzica dziecka w przypadku osoby samotnie wychowującej dziecko; 8) odpis zupełny aktu urodzenia dziecka w przypadku gdy ojciec jest nieznany; 9) odpis prawomocnego orzeczenia sądu oddalającego powództwo o roszczenia alimentacyjne; 10) odpis prawomocnego orzeczenia sądu zobowiązującego jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka; 11) odpis prawomocnego postanowienia sądu orzekającego przysposobienie lub zaświadczenie sądu rodzinnego lub ośrodka adopcyjnego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie o przysposobienie dziecka; 12) orzeczenie sądu o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka; 13) inne dokumenty, w tym oświadczenia, niezbędne do ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego. W przypadku gdy organ właściwy prowadzący postępowanie w sprawie świadczeń rodzinnych poweźmie wątpliwość w sprawie dotyczącej przyznanego świadczenia rodzinnego co do występujących okoliczności mających wpływ na prawo do tego świadczenia, powiadamia niezwłocznie osobę pobierającą to świadczenie o konieczności złożenia w wyznaczonym terminie, nie dłuższym niż 14 dni licząc od dnia otrzymania wezwania, wyjaśnień w sprawie lub dostarczenia niezbędnych dokumentów.
W przypadku gdy członek rodziny ma zobowiązania alimentacyjne na rzecz osoby spoza rodziny, od dochodu członka rodziny odejmuje się kwotę alimentów zapłaconych na rzecz tej osoby. W przypadku ustalania dochodu z gospodarstwa rolnego dochód rodziny ustala się na podstawie przeciętnej liczby hektarów przeliczeniowych znajdujących się w posiadaniu rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy zgodnie z obwieszczeniem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. W przypadku gdy małżonek osoby otrzymującej świadczenia rodzinne lub ubiegającej się o świadczenia rodzinne zaginął, osoba składająca wniosek o świadczenia rodzinne do wniosku dołącza zaświadczenie właściwej w sprawie jednostki Policji o przyjęciu zgłoszenia zaginięcia małżonka, a w przypadku cudzoziemców właściwej instytucji. Ustalając dochód rodziny, nie uwzględnia się dochodu uzyskiwanego przez zaginionego małżonka, a ustalając dochód w przeliczeniu na osobę w rodzinie, nie uwzględnia się tego małżonka. Organ właściwy oraz marszałek województwa prowadzący postępowanie w sprawie świadczeń rodzinnych są obowiązani do samodzielnego uzyskania lub weryfikacji od organów podatkowych lub ministra właściwego do spraw finansów publicznych, organów emerytalno - rentowych oraz z rejestrów publicznych, w tym z rejestru PESEL, o którym mowa w przepisach o ewidencji ludności, drogą elektroniczną, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw rodziny, lub drogą pisemną, odpowiednio: 1) informacji o dochodzie podlegającym opodatkowaniu podatkiem od osób fizycznych na zasadach określonych w art 27, art 30b, art 30c, art 30e i art 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991r o podatku dochodowym od osób fizycznych, każdego członka rodziny, udzielanych przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego, zawierających dane o wysokości: - dochodu - składek na ubezpieczenie społeczne odliczonych od dochodu - należnego podatku 2) dane osób pobierających, ubiegających się o świadczenia rodzinne oraz członków rodzin takie jak: imię, nazwisko, data urodzenia, pesel, stan cywilny,obywatelstwo 3) informacji o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne, w tym informacji o wysokości składek od poszczególnych płatników i okresach opłacania przez nich tych składek. 4) zaświadczenia lub informacji o zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych
5) informacji o legitymowaniu się odpowiednim orzeczeniem, obejmującej następujące dane: - datę i rodzaj wydanego orzeczenia - wskazania o których mowa w art 6b ust 3 pkt 7 i 8 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych - datę powstania niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności - datę złożenia wniosku o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności - okres, na jaki zostało wydane orzeczenie. Osoba ubiegająca się o przyznanie świadczeń rodzinnych przedkłada zaświadczenie lub oświadczenie potwierdzające następujące okoliczności: uczęszczanie dziecka do szkoły lub szkoły wyższej wysokość dochodu rodziny lub członków rodziny uzyskanego przez rodzinę lub członków rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy wielkość gospodarstwa rolnego nieponoszenie opłaty za pobyt członka rodziny w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie terminie okres, na jaki został udzielony przez pracodawcę urlop wychowawczy, oraz okresy zatrudnienia niekorzystanie z całodobowej opieki nad dzieckiem umieszczonym w specjalnym ośrodku szkolno wychowawczym. Od 1 stycznia 2016r wniosek i załączniki do wniosku mogą być składane drogą elektroniczną wyłącznie za pomocą systemu teleinformatycznego utworzonego przez ministra właściwego do spraw rodziny. Zarówno wniosek jak i załączniki opatruje się podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym epuap. Jeżeli osoba ubiegająca się o świadczenia rodzinne nie może złożyć w formie dokumentu elektronicznego zaświadczenia wymaganego dla potwierdzenia faktów lub stanu prawnego lub innego dokumentu niezbędnego w postępowaniu w sprawie o świadczenia rodzinne, osoba ubiegająca się oświadczenia rodzinne może złożyć elektroniczną kopię takiego dokumentu, po uwierzytelnieniu jej przy użyciu w/w mechanizmów.
Minister właściwy do spraw rodziny jest obowiązany do utworzenia i prowadzenia systemu teleinformatycznego umożliwiającego ubieganie się o świadczenia rodzinne drogą elektroniczną oraz zapewnienia funkcjonowania tego systemu. Identyfikacja użytkowników w systemie teleinformatycznym następuje przy użyciu w/w mechanizmów. Od 1 stycznia 2016 r zmianie uległy warunki ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego złotówka za złotówkę Art. 5 ust 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych - w przypadku gdy dochód rodziny przekracza kwotę kryterium dochodowego o którym mowa w ust 1 lub 2, pomnożoną przez liczbę członków danej rodziny o kwotę nie wyższą niż łączna kwota zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami przysługujących danej rodzinie w okresie zasiłkowym, na który jest ustalane prawo do tych świadczeń, zasiłek rodzinny wraz z dodatkami przysługuje w kwocie ustalonej zgodnie z ust 3a. Zgodnie z art. 5 ust 3a w/w ustawy w przypadku przekroczenia kwoty uprawniającej daną rodzinę do zasiłku rodzinnego, o której mowa w ust 3, zasiłek rodzinny i dodatki do zasiłku rodzinnego przysługują w wysokości różnicy między łączną kwotą zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, o której mowa w ust 3, a kwotą, o którą został przekroczony dochód rodziny. Art. 5 ust 3b w /w ustawy- łączną kwotę zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, o której mowa w ust 3, stanowi suma przysługujących danej rodzinie w danym okresie zasiłkowym: 1) zasiłków rodzinnych podzielonych przez liczbę miesięcy, na które danej rodzinie jest ustalane prawo do tych zasiłków; 2) dodatków do zasiłku rodzinnego o których mowa w art. 10, art. 11a, art. 12a i art. 13, podzielonych przez liczbę miesięcy, na które danej rodzinie jest ustalane prawo do tych dodatków; 3) dodatków do zasiłku rodzinnego o których mowa w art. 9, art. 14 i art. 15, podzielonych przez 12. Art. 5 ust 3 c W przypadku gdy wysokość zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami przysługująca danej rodzinie, ustalona zgodnie z ust 3a, jest niższa niż 20,00 zł świadczenia te nie przysługują. Art. 5 ust 3d w przypadku osoby uczącej się przepisy ust 3 3c stosuje się odpowiednio. Art. 25 ust 1 W przypadku wystąpienia zmian w liczbie członków rodziny, uzyskania dochodu lub innych zmian mających wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych, w tym na wysokość otrzymywanych świadczeń, osoba jest obowiązana do niezwłocznego powiadomienia o tym organu właściwego wypłacającego świadczenia rodzinne.
W przypadku zbiegu uprawnień do następujących świadczeń (art. 27 ust 5): - świadczenia rodzicielskiego lub - świadczenia pielęgnacyjnego lub - specjalnego zasiłku opiekuńczego lub - dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego lub - zasiłku dla opiekuna PRZYSŁUGUJE JEDNO Z TYCH ŚWIADCZEŃ WYBRANE PRZEZ OSOBĘ UPRAWNIONĄ V. Tryb załatwienia sprawy: Załatwienie sprawy powinno nastąpić nie później niż w ciągu 1 miesiąca, a sprawy szczególne skomplikowanej nie później niż w ciągu 2 miesięcy. O każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie organ administracji publicznej zobowiązany jest do powiadomienia strony, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy. Świadczenia rodzinne wypłaca się nie później niż do ostatniego dnia miesiąca, za który przyznane zostało świadczenie rodzinne. W przypadku złożenia wniosku w sprawie ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych po 10 dniu miesiąca, świadczenia rodzinne za dany miesiąc wypłaca się najpóźniej do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono wniosek. Wnioski na nowy okres zasiłkowy 2017/2018 można składać od 1 września 2017r. W przypadku, gdy osoba ubiegająca się o świadczenia rodzinne na nowy okres zasiłkowy złoży wniosek wraz z dokumentami do dnia 30 września, ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz wypłata świadczeń przysługujących za miesiąc listopad następuje do dnia 30 listopada. W przypadku, gdy osoba ubiegająca się o świadczenia rodzinne na nowy okres zasiłkowy złoży wniosek wraz z dokumentami w okresie od dnia 1 października do 30 listopada, ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz wypłata świadczeń przysługujących za miesiąc listopad następuje do dnia 31 grudnia.
VI. Tryb odwoławczy: Od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji. Odwołanie wnosi się w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję.