STACJA CHRZYPSKO WIELKIE 9(33)2013 PERIODYK POŚWIĘCONY KOLEI MUZEUM HISTORII LINII KOLEJOWYCH STACJA CHRZYPSKO WIELKIE" HISTORIA ŁĄCZNICY KOLEJOWEJ NR 821 (2) Zanim fragment linii kolejowej Wrocław Szczecin stał się łącznicą, to wraz z całą linią został raz przekilometrowany. Wzdłuż toru łącznicy widzimy więc w niektórych miejscach duże kilometrowe słupki z pikietażem DRG, a na słupach trakcyjnych stary kilometraż PKP. Przed zmianą kilometrażu na obecny, linia Wrocław Szczecin przechodziła przez stację Rzepin po torze nr 24, biegnąc przy peronie czwartym. Po powstaniu łącznicy, kończyła się ona na obecnym rozjeździe nr 101 w kilometrze 5.319 w okręgu nastawczym Rz2 (obecnie RzB11). Stąd właśnie wzięła się dawna nazwa łącznicy. Obecnie zaś łącznica kończy się na rozjeździe nr 152 w okręgu nastawczym RzB (dawniej Rz4) w kilometrze 6.628 i styka się na nim bezpośrednio z torem łącznicy nr 822 Rzepin RzB Drzeńsko. Jak więc łatwo się domyślić obecna nazwa łącznicy to właśnie Jerzmanice Lubuskie Rzepin RzB. W miejscu obecnego końca łącznicy zaczynał się dawny przebieg linii fragmentu linii kolejowej Wrocław Szczecin, ale o tym choć już pisałem w periodyku, napiszę jeszcze raz jeśli na jaw wyjdą jakieś nowe ciekawe fakty. Sławomir Fedorowicz Stojący po prawej stronie (patrząc w kierunku kilometrowania łącznicy) nieaktualny słupek kilometrowy 218,0 jest niemym świadkiem tego, że gdzieś między Wrocławiem a nim w minionych dawno latach, obecnej linii kolejowej nr 273 dodano około trzech kilometrów szlaku. Jednak do tej pory na razie nie udało się tego ustalić gdzie i dlaczego tak się stało. Wyjaśnienie jest gdzieś w archiwum, tylko w jakim? Fotografował: Sławomir Fedorowicz (2013.04.04) 1
Miejsce po posterunku odgałęźnym Rzepinek Pamiątka po ostatnim kilometrażu linii nr 273 Fotografował: Sławomir Fedorowicz (2013.04.04) WIOSENNE PRACE ROZPOCZĘTE Na torach użytkowanych przez Śródjeziorną Kolej Drezynową rozpoczęły się pierwsze prace gospodarcze po zimie. Najwięcej pracy będzie na przejazdach przez drogi. Na szczęście nie ma ich zbyt wiele. Jeden z przejazdów został już wyczyszczony przez jednego z sierakowskich pasjonatów drezyn kolegę Dominika Krzyżaniaka. Praca jest to niełatwa, ale za to po jej wykonaniu obrzeża kół drezyn przejeżdżają bez zbędnego podskakiwania na piachu. Dziękujemy za włożony trud i zapraszamy na następny przejazd. Sławomir Fedorowicz Przejazd przez leśną drogę między tarczą ostrzegawczą ToA a semaforem wjazdowym A½ do stacji Sieraków Wielkopolski przed i po czyszczeniu. Fotografował: Dominik Krzyżaniak (2013.04.15,17) RAPORT ZE SZLAKU POŻYCZONE GAŚNICE W dniu 18.04.2013 na szlaku Laskowice Pomorskie Warlubie na torze nr 1 nastąpił defekt lokomotywy ET22-680 przy pociągu towarowym nr 451003 relacji Dąbrowa Górnicza Towarowa Gdańsk Port Północny. Tor ten był zamknięty od godziny 05:13 do godziny 06:44. Wynikiem zdarzenia było opóźnienie pociągu TLK nr 65201 Rozewie relacji Wrocław Główny Gdynia Główna w wysokości 14 minut, z którego użyto dwie gaśnice do gaszenia lokomotywy ET22-680. Gaśnice użyto z lokomotywy EP07-1061 i z wagonu WLAB (pierwszego za lokomotywą). Zdefektowany pociąg towarowy zatrzymał się na szlaku, a pociąg pasażerski na pierwszym semaforze blokady liniowej za nim, czyli praktycznie jeden za drugim. Opracował: Sławomir Fedorowicz 2
1 LITR WÓDKI W POCIĄGU Niektóre delegacje to mogą rozbawić! A gdzie kanapki dla podróżnika? 3 Ze zbiorów Sławomira Fedorowicza
ŁĄCZNICA NR 436 STAN PRAC TUŻ PO ZIMIE Zima 2012/2013 wyjątkowo długo trzymała, a kilka ciepłych dni w marcu było tylko pułapką na wszystkich spragnionych wiosny. Tymczasem jednak mimo mrozów na łącznicy kolejowej pod Czerwieńskiem trwały intensywne prace. Na całej długości łącznicy ułożono szyny i obsypano je tłuczniem. Po połączeniu szyn i zamontowaniu wykolejnic na ten nowy tor wjechały kolejowe maszyny budowlane i wózki motorowe (na razie rozjazdy są sterowane ręcznie i zamknięte na zamki). Wśród maszyn była i zapewne palownica do wbijania fundamentów słupów trakcyjnych, która wykonała już swoją pracę. Postawione zostały też słupy trakcyjne i zawieszona została nowiutka, błyszcząca miedzą, sieć trakcyjna. Na razie nie została jednak połączona z siecią nad torami linii 273 i 358. Powstały na razie prowizorycznie dwa przejazdy drogowe, które wymagają jeszcze prac związanych z asfaltowaniem i założeniem rogatek, tudzież sygnalizacji ssp. Ze wszystkich stron, zarówno na łącznicy, jak i na liniach głównych zamontowano już semafory wjazdowe i tarcze ostrzegawcze wraz z okablowaniem, które przyłączono do nastawni Ck w Czerwieńsku. Semafory wymagają jeszcze malowania w biało-czerwone pasy, a potem już tylko zdjęcia tymczasowych krzyży unieważniających i uruchomienia. Przy głównym przejeździe przez drogę wojewódzką DW279, zabudowane zostały kontenery z automatyką sterującą. Powstały w tym miejscu ze względów bezpieczeństwa i dobrego dojazdu. Przy rozjazdach byłyby łatwym łupem dla złodziei. W ten sposób kontenery, nie staną się symbolicznym punktem położenia posterunków ruchu o umownych nazwach Czerwieńsk Południe i Czerwieńsk Wschód i za osie tych posterunków należy uznać początki iglic rozjazdów odgałęziających na liniach 273 i 358. Początki tych rozjazdów znajdują się odpowiednio w km 164.077 dla linii kolejowej Wrocław Szczecin i w km 40.991 dla linii kolejowej Zbąszynek Gubin. Kilometry te ostatecznie nie zgadzają się z pierwszym projektem toru łącznicy, gdyż rozjazdy te musiałyby się wówczas znajdować odpowiednio w km 164.035 i 40.547. Skrócenie łącznicy o ponad 400 m od strony dawnej stacji Pomorsko zostało prawdopodobnie spowodowane zbyt podmokłym terenem, przez który musiałby biec jej tor. Otwarcie łącznicy planowane jest w dniu 9 czerwca tego roku. Podobno pierwszym jadącym po łącznicy w tym dniu pociągiem ma być pociąg TLK 17100 Zielonogórzanin z Warszawy Wschodniej do Zielonej Góry. Ale trudno powiedzieć tak naprawdę, czy wcześniej nie będzie jakiejś fety z tej okazji i pociągu specjalnego! Pożyjemy, zobaczymy i poczekamy sobie na pociąg Sławomir Fedorowicz Fragment służbowego rozkładu jazdy pokazujący prawdopodobnie pierwszy pociąg pasażerski jaki przejedzie w dniu 9 czerwca 2013 roku po nowo wybudowanej łącznicy kolejowej nr 436 Czerwieńsk Południe Czerwieńsk Wschód. 4
Rozjazd w km 40.991 linii kolejowej Zbąszynek Czerwieńsk i widok na jeszcze nieuregulowany w planie i profilu tor łącznicy. Zwraca uwagę tymczasowo podwieszona na słupie nowa sieć trakcyjna. Fotografował: Sławomir Fedorowicz (2013.04.15) Ten sam rozjazd od strony początku łącznicy 5
Semafor wjazdowy do podg Czerwieńsk Wschód od strony podg Czerwieńsk Południe. Nowa sieć trakcyjna na łącznicy. Słupy jeszcze bez wymalowanych lokat. Fotografował: Sławomir Fedorowicz (2013.04.15) MARNOTRAWSTWO W GARBCACH Od dwóch już lat trwają prace modernizacyjne linii kolejowej nr 271 Wrocław Główny Poznań Główny. Wymieniane jest dosłownie wszystko, nawet nowe słupy trakcyjne na nowsze słupy trakcyjne. Budowane są nowe perony. Powstają od nowa układy torowe stacji i sporo innych rzeczy, które nie mają żadnego wpływu na szybki ruch pociągów. Niektóre z nich zostaną pewnie zdewastowane zanim nastąpi ich odbiór techniczny, co w 6
szczególności odnosi się do szklanych wiat na peronach i gablot informacyjnych. Modernizacja przebiega swoim tempem i trudno określić czy jest to tempo szybkie czy wolne, gdyż brakuje tutaj porównania z takimi samymi pracami w innych krajach. Niestety jednak nie wszędzie prace przebiegają zgodnie z harmonogramem, a wręcz noszą one znamiona marnowania publicznych pieniędzy. Oto na przystanku osobowym Garbce możemy zastać nowoczesne perony, którym brak jeszcze opłotowania i oddalone sporo od nich niedokończone przejście podziemne dla pasażerów. Obiekt ten jest w zasadzie gotowy, jednak brakuje jeszcze wylewki betonowej i murów oporowych wschodniej pochylni dla wózków i rowerów. Jak się szybko okazuje, firma Filar która wykonywała tę pracę, odeszła placu budowy, ponieważ główny wykonawcza robót modernizacyjnych w tym rejonie, czyli firma PNI (Przedsiębiorstwo Napraw Infrastruktury), została postawiona w stan upadłości i przestała być wypłacalna. Firma Filar odeszła z placu budowy z powodu braku możliwości dalszego jej finansowania. I tu mała dygresja jakie to podobne jest do podwykonawców na budowie autostrady A2 i jej głównego wykonawcę, czyli firmę DSS (Dolnośląskie Surowce Skalne). Może to już takie polskie piekło nierozliczanie się na czas z faktur wystawionych przez podwykonawców? Nie to boli jednak najbardziej. Najgorszy jest stan budowy pozostawionej samej sobie. Zakładając nawet, że firma, która budowała obiekt zostawiła plac budowy w stanie zadowalającym, to dziś nie można już tego powiedzieć. Na pozostawionej budowie panuje nieopisany bałagan. Wszędzie są porozrzucane materiały żelbetowe, druty, kable itp. Samo przejście podziemne jest zalane warstwą wody, a po ścianach widać, że było jej tam nawet do 1,5 m! Jest to zapewne spowodowane jeszcze niedokończonym odwodnieniem. W wodzie tej leżą sterty śmieci i innych ciał obcych, co powoduje niesamowity gęsty gnilny zapach unoszący się w powietrzu. Osobna sprawa to umiejscowienie samego przejścia. Jest ono na tyle daleko od peronów, że i tak ludzie prędzej czy później idąc na peron w kierunku Rawicza, zniszczą siatkę przed samym peronem i będą chodzić przez tory. Na potęgę skrótu jeszcze nikt nic sensownego nie wymyślił. Dużo by tu jeszcze pisać o zwykłym przejściu podziemnym, ale tak naprawdę żal się robi jak się na to patrzy i na ten cały niedasizm kolejowy w wersji współczesnej. Sławomir Fedorowicz Fotografował: Sławomir Fedorowicz (2013.04.25) Opuszczona budowa w Garbcach 7
KSIĘGA WYPADKÓW Stacja Busko Zdrój 1988.01.04 O godzinie 21.10 podczas przestawiania grupy wagonów z toru nr 15 na tor nr 13, na rozjeździe nr 14 nastąpiło wykolejenie pierwszego ze spychanych wagonów jednym wózkiem. Przyczyną wypadku było niedokładne przestawienie zwrotnicy przez nastawniczego Sławomira G. Stacja Ostrowiec Świętokrzyski 1988.02.19 O godzinie 04.20 w czasie odstawiania grupy wagonów z toru nr 4 na tor nr 6 nastąpiło najechanie pierwszego wagonu ze spychanego składu na poduszkę piaskową kozła oporowego kończącego tor nr 6. W czasie podciągania tego wagonu nastąpiło jego wykolejenie, podczas którego wózek tego wagonu zahaczył o odciąg słupa trakcyjnego, a to spowodowało zerwanie się linki nośnej i zanik napięcia w sieci trakcyjnej. Winnym wypadku uznano ustawiacza Wiesława K., który samowolnie zarządził podciągnięcie składu wagonów, wiedząc, że jeden z nich wjechał na poduszkę piaskową kozła oporowego. Stacja Pionki 1988.03.07 O godzinie 16.00 podczas przestawiania grupy wagonów z toru nr 4 na tor nr 7, na rozjeździe nr 1 nastąpiło wykolejenie pierwszego z tych wagonów pierwszym wózkiem. Przyczyną wypadku było podanie sygnału dla jazdy składu manewrowego przez konduktora hamulcowego Wiesława M. bez otrzymania takiego polecenia z nastawni dysponującej. Stacja Jędrzejów 1988.03.07 O godzinie 21.10 w czasie spychania grupy manewrowej składającej się z sześciu wagonów z toru nr 21 na tor nr 5, na rozjeździe nr 30 nastąpiło wykolejenie drugiego spychanego wagonu dwoma wózkami na prawa stronę w kierunku jazdy. Przyczyną wypadku było przełożenie zwrotnicy rozjazdu nr 30 pod toczącym się taborem przez zwrotniczego Lecha K. Mijanka Brzeźnica Bychawska 1989.05.13 O godzinie 15.43 wykoleił się wagon w przejeżdżającym po torze nr 1 pociągu towarowym nr 12095. Przyczyną wypadku było przekroczenie prędkości z powodu niepoinformowania maszynisty, że w składzie pociągu znajdują się wagony SŻD Stacja Kozłów 1989.05.15 O godzinie 13.34 nastąpiło wykolejenie dziesięciu wagonów w pociągu towarowym nr 2089 z powodu jazdy tego pociągu po uprzednio rozprutej zwrotnicy. Szlak Miączyn Werbkowice 1989.05.16 O godzinie 13.20 nastąpiło wykolejenie dźwigu kolejowego EDK 80 z powodu niezabezpieczenia ramienia tego dźwigu przez obsługę pociągu gospodarczego nr G13. Szlak Zamość Bortatycze Szczebrzeszyn LHS 1989.05.17 O godzinie 16.30 zostały przewrócone i uszkodzone dwa dźwigi układkowe UAK powodu zbyt silnego dojechania pociągu roboczego ROB2 prowadzonego lokomotywą SM 48-065 (MD Zamość Bortatycze) na pociąg roboczy ROB4. Stacja Lublin Tatary 1989.05.17 O godzinie 17.30 została wykolejona jedną osią lokomotywa ET 21-176 prowadząca pociąg towarowy nr 5267 po torze nr 321. Przyczyną wypadku była wichrowatość toru wynosząca 11 promili, a który był podbijany zaledwie trzy dni wcześniej. WSZYSTKIE SZYNY SĄ Opracował: Sławomir Fedorowicz W dniu 21.04 bieżącego roku po raz pierwszy po zimie odbyła się jazda patrolowa drezyny inspekcyjnej DLSP na linii kolejowej nr 368 w celu sprawdzenia, czy nigdzie nie brakuje szyn, tudzież czy nie ma innych przeszkód do jazdy. Pierwszy wyjazd nastąpił na dawnej stacji Ryżyn i bez problemu osiągnięto km 26,4 linii, tj. 100 m za pierwszy wiadukt drogowy od stacji Chrzypsko Wielkie w kierunku przystanku Kikowo. Tamże jest stary wieloletni ubytek w torze, choć nie do niepokonania, ale tu na razie zakończono wyprawę. W tym rejonie trwa wycinka drzew zlecona przez Wójta Gminy Chrzypsko Wielkie rodzinie nieposiadającej opału na zimę w zamian za wycięty opał. Na razie wycięte drzewa nie zostały jeszcze zabrane, a ponieważ leżały bardzo blisko szyn, znacznie utrudniały jazdę po torze. Powrót nastąpił bez zatrzymania drezyny na stacji Chrzypsko Wielkie, na której trzeba jeszcze pozbierać śmieci z paru miesięcy wstecz. Nie wiadomo tylko skąd one się biorą? Drugi wyjazd nastąpił z Ryżyna w kierunku zachodnim do kilometra 41,0 (czyli jeden kilometr za stację Sieraków Wielkopolski). Po obróceniu drezyny na przejeździe nastąpił powrót do Ryżyna. 8 Sławomir Fedorowicz
Fotografowała: Edyta Sawicka (2013.04.21) Ryżyn. Zadowolony maszynista drezyny i jego zmiennik. UTKANE ZE STALI typ mostu: stalowy most kolejowy ilość przęseł: 3 pomost jezdny: jazda dołem przeszkoda: rzeka Skawa konstrukcja przęseł: nitowana rodzaj przęseł: kratownice kratownice: siedmiopolowe prostokątne skośne ilość podpór: 4 materiał podpór: żelbet linia: nr 97 Skawina Żywiec; stacja: Skawce Most kolejowy nad rzeką Skawa na linii kolejowej Skawina Żywiec Fotografował: Sławomir Fedorowicz (2012.10.08) 9
ALBUM WIEŻ CIŚNIEŃ (33) Stacja wodna Trzcińsko Zdrój Fotografował: Sławomir Fedorowicz (2009.06.29) 10
SMUTEK ŻELAZNYCH DRÓG Odcinek Chojno Wielkopolskie Pakosław Fotografował: Sławomir Fedorowicz (2009.04.10) 11
GALERIA ODDZIAŁÓW NIEGOSPODAROWANIA NIERUCHOMOŚCIAMI PKP S.A. Fotografował: Sławomir Fedorowicz (2009.01.24) Linia 140. Przystanek osobowy Rybnik Paruszowiec Periodyk redaguje zespół: Sławomir Fedorowicz, Aldona Modrzewska, Ryszard Stankiewicz, Sylwester Pulik. Artykuły i zdjęcia do publikacji proszę przesyłać na adres e-mail: rower_szynowy@o2.pl lub kustosz@muzeumchrzypsko.pl. Redakcja zastrzega sobie prawo do poprawiania tekstów. Zapraszamy na stronę internetową www.muzeumchrzypsko.pl nr 33 2013.05.01 12