Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 1/7 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA Nazwa produktu: Wzór chemiczny: Inne nazwy: Producent: Dystrybutor: Kamfora syntetyczna C10H16O bornan-2-on 2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Substancja stwarzająca zagroŝenie: Nazwa % Nr Nr Symbole Zwroty chemiczna Wag CAS WE ostrzegawcze zagroŝenia (R)* kamfora syntetyczna 100 76-22-2 200-945-0 3. IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Substancja nie została sklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. ZagroŜenie poŝarowe: Substancja stała, palna. Pary i pyły, w określonych warunkach, mogą tworzyć z powietrzem mieszaniny wybuchowe. ZagroŜenie Kamfora syntetyczna działa słabo draŝniąco na skórę, oczy i drogi toksykologiczne: oddechowe. W przypadku spoŝycia zakłóca funkcjonowanie układu ZagroŜenie ekotoksykologiczne: 4. PIERWSZA POMOC pokarmowego. Kamfora syntetyczna działa słabo szkodliwie na organizmy lądowe i wodne. W środowisku opornie ulega biologicznej degradacji. Uwaga: W pierwszej kolejności naleŝy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skaŝonego pyłami i parami kamfory środowiska. Skontaktować się z lekarzem. Następstwa wdychania: 1. UłoŜyć poszkodowaną osobę w pozycji leŝącej. 2. Stosować sztuczne oddychanie lub z przerwami podawać tlen z dodatkiem ditlenku węgla. 3. Podawać środki pobudzające ośrodek oddechowy. Nie podawać preparatów adrenalinowych. 4. Zapewnić pomoc lekarską. Następstwa połknięcia: 1. W razie połknięcia przepłukać usta, podawać 60-120 ml oleju parafinowego i prowokować wymioty. 2. Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leŝenie i ciepło. SkaŜenie oczu: 1. Przemywać skaŝone oczy większą ilością letniej wody przez 15-20 minut, przy wywiniętych powiekach (usunąć przedtem szkła kontaktowe). 2. W przypadku konieczności zapewnić pomoc okulisty. SkaŜenie skóry: 1. Zdjąć skaŝone ubranie. Oczyścić mechanicznie skaŝoną skórę, przemyć duŝą ilością wody, a następnie wodą z łagodnym mydłem. 2. Zasięgnąć porady dermatologa, gdy wystąpi podraŝnienie skóry. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU Szczególne zagroŝenia: Substancja stała, palna. Pary i pyły, w określonych warunkach, mogą tworzyć
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 2/7 Środki gaśnicze: z powietrzem mieszaniny wybuchowe. Pojemniki z kamforą syntetyczną, naraŝone na działanie ognia lub wysokiej temperatury, mogą eksplodować. gaśnice CO2, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC lub BC, gaśnice pianowe, gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka. Zalecenia szczegółowe: Mały poŝar gasić gaśnicą śniegową (CO2) lub proszkową (ABC albo BC), duŝy poŝar gasić pianą lub w ostateczności rozproszonymi prądami wody. Uwaga: Pod Ŝadnym pozorem nie kierować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się kamfory. Powoduje to rozrzucanie palącej się substancji, a tym samym rozprzestrzenianie ognisk poŝaru. Pojemniki naraŝone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, i w miarę moŝliwości usunąć z zagroŝonego obszaru. Sprzęt ochronny straŝaków: Uwaga dodatkowa: Aparaty izolujące drogi oddechowe. W ogniu powstaje ditlenek węgla i para wodna. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Zalecenia ogólne: Środki ochrony osobistej: Zalecenia ogólne: Zabezpieczenie środowiska: Metody utylizacji: W przypadku wydostania się z pojemników większej ilości kamfory do środowiska, skaŝony teren naleŝy wyizolować z otoczenia. W pierwszej kolejności odciąć źródło skaŝenia środowiska. Unikać kontaktu z uwalniającą się kamforą syntetyczną. Stosować ubrania ochronne z tkanin powlekanych, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, ochrony dróg oddechowych przed pyłem. NaleŜy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2). Pyły i pary rozcieńczać rozproszonym strumieniem wody. Substancję stałą zebrać mechanicznie do pojemników z wiekiem. Roztwór kamfory przysypać palnym materiałem chłonnym (trociny, sproszkowany torf), zebrać, skierować do ewentualnego zagospodarowania lub zniszczenia. Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skaŝenia wód powiadomić odpowiednie władze. SkaŜony grunt podlega wymianie. Kontrolowane spalanie zgodnie z wymogami Rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. 7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE Zapobieganie zatruciom: Zapobieganie poŝarom/wybuchom: Magazynowanie: Podczas kontaktów z kamforą syntetyczną nie jeść, nie pić, nie zaŝywać lekarstw, unikać kontaktów z substancją, unikać wdychania pyłów, par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŝ i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu. Nie wykonywać prac z otwartym ogniem, nie palić, chronić opakowania z kamforą przed nagrzaniem, instalować urządzenia wentylacyjne. W oryginalnych, właściwie oznakowanych, szczelnie zamkniętych
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 3/7 Metody postępowania z odpadami: opakowaniach, w magazynie chemicznym, wyposaŝonym w instalację wentylacyjną, w miejscu chłodnym i suchym, na twardym podłoŝu, najlepiej ceramicznym lub na półkach regałów. Opakowania chronić przed nagrzaniem. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spoŝywania posiłków, uŝywania otwartego ognia. Za odpad moŝna uznać kamforę syntetyczną, która w Ŝadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowa kamfora syntetyczna odstawiana jest do miejsca wskazanego przez słuŝbę ochrony środowiska, celem utylizacji. 8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Rozwiązania techniczne: Wentylacja na stanowiskach pracy i w magazynach. Urządzenia elektryczne w wykonaniu przeciwwybuchowym. Osobiste wyposaŝenie ochronne: Drogi oddechowe: Maski ochronne z pochłaniaczami par organicznych oraz filtrami cząsteczkowymi i gazowymi (filtr par organicznych i rozpuszczalników oznaczony kolorem brązowym i literą A, filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2). NaleŜy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów. Ręce: Rękawice ochronne z tkanin powlekanych, odporne na działanie rozpuszczalników organicznych. Oczy: Skóra i ciało: Ogólne środki ochrony: Okulary ochronne w szczelnej obudowie. Ubrania ochronne powlekane, odporne na działanie rozpuszczalników organicznych, węglowodorów aromatycznych. NaleŜy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego ubrań ochronnych. Higiena pracy: Przestrzegać ogólnych zasad higieny. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Po zakończeniu pracy umyć ręce. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Obowiązujące w Polsce najwyŝsze dopuszczalne stęŝenie (mg/m 3 ) w środowisku pracy: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005r. (Dz.U. 212 poz.1769). CAS Składnik NDS (mg/m 3 ) NDSCh (mg/m 3 ) 76-22-2 Kamfora 12 18 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Masa cząsteczkowa czystej kamfory syntetycznej: 152,24 g/mol Postać fizyczna, barwa, zapach: Kamfora jest bicyklicznym ketonem terpenowym o szkielecie węglowym bornanu. W warunkach normalnych bezbarwna, przezroczysta masa lub substancja krystaliczna w postaci płytek, o charakterystycznym, przenikliwym, ostrym zapachu i gorzkim smaku. Kamfora naturalna tworzy dwa enancjomery oraz formę racemiczną. Kamfora syntetyczna, w odróŝnieniu od naturalnej, jest optycznie nieczynna lub prawoskrętna. Kamfora syntetyczna jako produkt techniczny zawiera w swoim składzie domieszkę borneolu oraz terpeny. Sublimuje. Temperatura topnienia: 178-178,5ºC Temperatura wrzenia/1013 mbar: 204ºC Gęstość: 0,992 g/cm³ (25ºC)
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 4/7 Gęstość par względem powietrza: 5,26 Temperatura zapłonu: 66ºC Temperatura samozapalenia: 460ºC Zakres tworzenia z powietrzem mieszanin wybuchowych: 0,6-4,5 % obj. (38-280g /m³) PręŜność par: 0,27 mbar w 20ºC Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Kamfora jest trudno rozpuszczalna w wodzie, dobrze rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych alkoholu, benzenie, eterze, chloroformie, acetonie, kwasie octowym. Kamfora jest lotna z parą wodną. Inne: Kamfora jest głównym składnikiem olejków z drzew kamforowych. Na skalę przemysłową otrzymywana jest na drodze syntezy organicznej drogą izomeryzacji z α-pinenu albo z borneolu drogą odwodornienia. Kamfora naturalna i syntetyczna stosowana jest do wytwarzania celuloidu, prochu bezdymnego, lakierów, a takŝe w lecznictwie. 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Stabilność i reaktywność: Właściwości korozyjne: W warunkach prawidłowego przechowywania kamfora jest substancją chemicznie stabilną. Wchodzi w reakcje z substancjami utleniającymi, takimi jak chlor, stęŝony kwas siarkowy(vi), kwas azotowy(v). Brak 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Drogi naraŝenia: Wdychanie pyłów i par, spoŝycie, kontakt ze skórą, kontakt z oczyma. Informacja ogólna: Kamfora syntetyczna jest substancją draŝniącą. W małych dawkach działa pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy, ośrodek oddechowy i czynność serca (zwłaszcza osłabioną). W duŝych dawkach działa poraŝająco. Znane są przypadki ostrych, cięŝkich, a nawet śmiertelnych zatruć parami nagrzanej kamfory syntetycznej. Działanie miejscowe: Wdychanie pyłów i par: W niskich stęŝeniach pojawia się kaszel, ból głowy, kichanie i umiarkowane skrócenie oddechu, zaburzenia pracy serca. W powaŝniejszych przypadkach po 24 godzinach pojawia się zapalenie oskrzeli i zapalenie płuc. Po bardzo groźnym naraŝeniu skrócenie oddechu i pieniąca się ślina (obrzęk płuc). Gdy pary syntetycznej kamfory zostaną wchłonięte poprzez płuca, wywołują senność, pobudzenie psychiczne, a nawet utratę przytomności. Powikłaniami są powtarzające się drgawki, a takŝe choroby serca i chwiejność ciśnienia krwi. Odnotowano występowanie nerwic sercowo-naczyniowych. Połknięcie: Połknięcie kamfory jest mało prawdopodobne, lecz gdy taki przypadek ma miejsce, następstwem moŝe być utrata przytomności. W wyniku spoŝycia wydzielają się toksyczne gazy i pary. Występują takie same następstwa jak w przypadku zatrucia wskutek wdychania par. Kontakt ze skórą: MoŜe wystąpić podraŝnienie i zaczerwienienie. W groźniejszych przypadkach powstają pęcherze. Kontakt z oczyma: MoŜe wystąpić podraŝnienie i zaczerwienienie, a następnie łzawienie. 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Stopień zagroŝenia wód: duŝy. 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Metody unieszkodliwiania:
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 5/7 Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206) Zawartość opakowania wg: rodzaju 07 05 99 inne nie wymienione odpady Opakowania wg: rodzaju 15 01 02 opakowania z tworzyw sztucznych rodzaju 15 01 04 opakowania z metalu rodzaju 15 01 07 opakowania ze szkła Sposób likwidacji (D10) - termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie. ZuŜyte opakowania dostarczać do uprawnionych do ich przerabiania przedsiębiorstw. Opakowania opróŝnić całkowicie. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE Nr UN: - A. Transport drogowy i kolejowy (ADR /RID) Klasa: - Grupa pakowania: - Kod klasyfikacyjny: - Numer rozpoznawczy zagroŝenia: - Nalepka ostrzegawcza wg (ADR/RID): - B. Transport morski (IMDG) Nr UN: - Klasa: - Grupa pakowania: - EmS numer: - Zanieczyszczenie środowiska morskiego: nie Nalepka ostrzegawcza wg IMDG: - C. Transport lotniczy (IATA-DGR) Nr UN: - Klasa: - Grupa pakowania: - Nalepka ostrzegawcza wg IATA: - 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Substancja nie została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. Na etykietach naleŝy umieścić następujące informacje: S 2 Kartę wykonano zgodnie z: Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania Chronić przed dziećmi. Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11.01.2001r. (Dz.U.11 poz.84; z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) ze zmianą z dnia 14.12.2004r. (Dz.U. 2 z 2005r. poz.2).
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 6/7 Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28.09.2005r w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.201 poz.1674), (29ATP). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679 z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666 z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005r. (Dz.U. 212 poz.1769). Ustawą z dnia 27.04.2001r. o odpadach, (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206). Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. 2001 nr 63 poz. 638). Klasyfikacją towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR). Ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. 2002 nr 199 poz. 1671) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). 16. INNE INFORMACJE Chemiczne określenie produktu: Normy na sprzęt ochronny: PN-EN 141:2002 PN-EN 344:1996 PN-EN 166:2002 (U) PN-EN 374-3:2004 (U) PN-EN 466:1998 Powietrze na stanowiskach pracy PN-EN 1540:2004 PN-EN 689:2002 Kamfora syntetyczna Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania, badanie, znakowanie; Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do uŝytku w pracy. Zmiana A1; Ochrona indywidualna oczu. Wymagania; Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Wyznaczanie odporności na przenikanie chemikaliów; OdzieŜ ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące odzieŝy chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy (typ 3); Powietrze na stanowiskach pracy. Terminologia Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny naraŝenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa. Uwaga: UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyŝszej karcie stanowi opis wymogów bezpieczeństwa uŝytkowania preparatu. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 7/7 do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŝytkownika. Karta charakterystyki nie moŝe być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu. Produkt nie moŝe być uŝywany bez pisemnej zgody w Ŝadnym innym celu aniŝeli podanym w p.1 karty charakterystyki. Karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych. Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C. 80-266 Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: (0-58)305-37- 46, www.ekos.gda.pl e-mail: ekos@ekos.gda.pl na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki nie są gwarancją parametrów technicznych czy przydatności do określonych zastosowań. * * * * *