Nowa ustawa o finansach publicznych wprowadza obowiązek planowania wieloletniego oraz zadaniowego dla jednostek podsektora rządowego i ubezpieczeń społecznych. Nowa ustawa o finansach publicznych wprowadza obowiązek planowania wieloletniego oraz zadaniowego dla jednostek podsektora rządowego i ubezpieczeń społecznych. Obok rocznego budżetu i planu finansowego jednostki sporządzanego w układzie tradycyjnym będą sporządzane w układzie zadaniowym następujące dokumenty planistyczne: 1. Wieloletni Plan Finansowy Państwa (WPFP). 2. Zestawienie zadań i celów priorytetowych na dany rok budżetowy. 3. Skonsolidowany plan wydatków (SPW). 4. Programy wieloletnie w ujęciu zadaniowym. 5. Plany finansowe państwowych jednostek budżetowych w ujęciu zadaniowym. 6. Zadaniowe plany finansowe agencji wykonawczych, instytucji gospodarki budżetowej, dysponentów państwowych funduszy celowych oraz państwowych osób prawnych, o których mowa w art. 9 pkt 14 ustawy o finansach publicznych (np. ZUS). Dokumentem nadrzędnym w tym systemie jest Wieloletni Plan Finansowy Państwa (art. 103 - art.108 ustawy o finansach publicznych) który ma być planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów budżetu państwa sporządzanym na cztery lata budżetowe. Rada Ministrów uchwala WPFP i ogłasza go w Monitorze Polskim" oraz w BIP. WPFP jest dokumentem w całości zadaniowym - sporządzanym nie w układzie tradycyjnej klasyfikacji budżetowej (część - dział - rozdział), ale w układzie obejmującym funkcje państwa wraz z celami i miernikami stopnia wykonania danej funkcji. 1 / 6
Punktem wyjścia do sporządzenia WPFP są cele strategiczne Państwa, a w szczególności: 1. cele średniookresowej strategii rozwoju kraju, o której mowa w ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju; 2. kierunki polityki społeczno-gospodarczej Rady Ministrów. W WPFP cele i kierunki polityki społeczno-gospodarczej będą ulegały konkretyzacji na poziomie funkcji poprzez zdefiniowanie celów cząstkowych, mierników ich realizacji oraz określenia planowanych wydatków budżetu państwa. WPFP będzie między innymi obejmował prognozę wydatków budżetu państwa zawierającą szczegółowe prognozy: 1. wydatków stałych związanych z utrzymaniem i funkcjonowaniem organów władzy publicznej i wykonywaniem zadań administracji rządowej; 2. wydatków na sfinansowanie zobowiązań wynikających z przyjętych programów wieloletnich; 3. wydatków budżetu państwa, w tym na realizację działań rozwojowych kraju: - według priorytetów i głównych kierunków interwencji wskazanych w średniookresowej strategii rozwoju kraju, w tym odnoszących się do zagadnień przestrzennych i regionalnych objętych kontraktami wojewódzkimi, - z uwzględnieniem podziału na źródła finansowania, - na każdy rok realizacji średniookresowej strategii rozwoju kraju; Dokument ten będzie sporządzany przez Ministra Finansów przy udziale dysponentów głównych. 2 / 6
Należy przyjąć, że przy pracach nad jego opracowaniem dysponenci trzeciego stopnia (poszczególne jednostki budżetowe) udziału raczej brać nie będą. Jednak poszczególni ministrowie, w terminie do 15 kwietnia, będą przedkładać ministrowi finansów informacje o realizacji WPFP, w tym o stopniu realizacji celów. To oznacza z kolei obowiązek prowadzenia ewidencji na poziomie wszystkich dysponentów III stopnia. WPFP wprowadza część - dział - rozdział - obok zadaniowego, dodatkowo podział na wydatki stałe (na utrzymanie i funkcjonowanie jednostki) oraz wydatki rozwojowe. W przypadku tych ostatnich przewiduje się dodatkowo podział na priorytety i kierunki interwencji. Niestety, układ ten obecnie nie jest taki sam, jak układ zadaniowy. W poniższej tabeli zaprezentowano układy klasyfikacyjne, jakie państwowa jednostka budżetowa będzie musiała stosować przy ewidencji wydatków. Lp. Klasyfikacja Przykładowe sprawozdania 1 3 / 6
Tradycyjna: część - dział - rozdział - paragraf Rb-28, roczne sprawozdanie z wykonania budżetu 2 Wydatków strukturalnych: obszary tematyczny - tematy priorytetowe Rb-WS 3 Zadaniowa: funkcja - zadanie - podzadanie - działanie Sprawozdania kwartalne z realizacji budżetu zadaniowego, roczne sprawozdanie w wykonania budżetu 4 Dla WPFP: wydatków stałych oraz wydatków rozwojowych; wydatki rozwojowe - priorytety i kierunki inte Roczne sprawozdanie z wykonania WPFP 4 / 6
W celu zmniejszenia pracochłonności prowadzenia ewidencji w dwóch nowych układach (zadaniowym i dla potrzeb WPFP) wskazane jest, aby Ministerstwo Finansów znacznie przebudowało obecny układ zadań i podzadań w taki sposób, aby jednoznacznie wpisywał się w klasyfikację wydatków przewidzianą dla WPFP. W WPFP będą definiowane cele, mierniki i wydatki na najwyższym szczeblu klasyfikacji zadaniowej. Konkretyzacja zadań i podzadań, które należy osiągnąć, aby zrealizować cele na poziomie funkcji zdefiniowane w WPFP będzie następowała w Skonsolidowanym Planie Wydatków oraz zestawieniu zadań i celów priorytetowych na dany rok budżetowy. Te dokumenty będą prezentowane w uzasadnieniu do ustawy budżetowej. WPFP będzie zatem podstawą do sporządzenia budżetu państwa w układzie tradycyjnym i w układzie zadaniowym. WPFP nie będzie przy tym jedynie niewiążącą deklaracją co do wydatków na cztery lata, ale poprzez dwa mechanizmy ma istotnie wpływać na przyszłe limity wydatków dla poszczególnych dysponentów. Pierwszy mechanizm dotyczy kwoty globalnych wydatków. Zgodnie z art. 105 ustawy o finansach publicznych w projekcie ustawy budżetowej na dany rok budżetowy, przedstawianym przez Radę Ministrów Sejmowi, poziom deficytu nie może być większy niż poziom deficytu ustalony na ten rok budżetowy w WPFP. Jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach możliwe jest uwzględnienie wyższego poziomu deficytu. W tym przypadku Rada Ministrów jest obowiązana przedstawić Sejmowi szczegółowe wyjaśnienie. Drugi mechanizm dotyczy możliwości zaciągania dla wybranych wydatków zobowiązań wieloletnich do wysokości ujętych w WPFP. Zgodnie z art. 160 ustawy o finansach publicznych Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, określić wytyczne dotyczące warunków zaciągania zobowiązań w ramach wydatków planowanych w WPFP. 5 / 6
Pierwszy WPFP ma być uchwalony do 31 lipca 2010 r. i obejmować lata 2010-2013. Podstawa prawna: - Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 157 poz. 1240). - Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz.U. nr 157 poz. 1241). 6 / 6