Szanse i wyzwania nowych regulacji w Polsce i Unii Europejskiej dotyczących płatności bezgotówkowych dr Jan Byrski Adwokat, Partner III Międzynarodowy Kongres Płatności Bezgotówkowych Warszawa, dnia 18-19 marca 2015 roku
Agenda Przegląd nowych regulacji dotyczących płatności bezgotówkowych: Nowelizacja ustawy o usługach płatniczych z dnia 28 listopada 2014 r. IFReg PAD PSD2 Dalsza regulacja rynku płatności bezgotówkowych szansa na jego rozwój czy zagrożenie?
Nowelizacja ustawy o usługach płatniczych z 28 listopada 2014 r.
Uzasadnienie nowelizacji u.u.p. z 28 listopada 2014 r. Decyzja KE z 26 lutego 2014 r. w sprawie stawek opłaty interchange dla transakcji transgranicznych w systemie Visa wejście w życie 1 stycznia 2015 r. Treść zobowiązań zatwierdzonych decyzją KE - obowiązek obniżenia stawek opłaty interchange dla transakcji transgranicznych w EOG do poziomu odpowiednio 0,3% dla transgranicznych transakcji kredytowych oraz 0,2% dla transgranicznych transakcji debetowych. Wątpliwości i kontrowersje związane z decyzją KE: zmniejszenie konkurencyjności polskich agentów rozliczeniowych zaburzenie konkurencji pomiędzy Visa i MasterCard utrata przychodów Skarbu Państwa
Zakres nowelizacji u.u.p. z 28 listopada 2014 r. (1) Nowe definicje Karta debetowa/ karta kredytowa/ opłata akceptanta/ opłata systemowa Nowa stawka opłaty interchange obniżenie obowiązującej stawki opłaty interchange (0,5 % wartości jednostkowej krajowej transakcji płatniczej) do poziomu 0,2% dla transakcji kartą debetową oraz 0,3% dla transakcji kartą kredytową lub inną kartą płatniczą inna karta płatnicza, czyli jaka? maksymalna stawka opłaty interchange a: 1) transakcje card present oraz 2) card not present oraz 3) transakcje innymi instrumentami płatniczymi podobnymi do karty płatniczej Nowe obowiązki informacyjne Obowiązki informacyjne agenta rozliczeniowego przed zawarciem umowy ramowej i w trakcie jej obowiązywania Sposób realizacji obowiązków informacyjnych
Zakres nowelizacji u.u.p. z 28 listopada 2014 r. (2) Wejście w życie i okres przejściowy Wejście w życie 29 styczeń 2015 r. 3-miesięczny okres przejściowy na dostosowanie przez dostawców usług płatniczych umów zawartych przed dniem 29 stycznia 2015 r. Okres przejściowy nie dotyczy organizacji kartowych
Relacja pomiędzy regulacją krajową w zakresie opłaty interchange a projektem regulacji unijnej (IFReg)
Przedmiot i zakres zastosowania IFReg Zakres podmiotowo-przedmiotowy i terytorialny Rozporządzenia (art. 1 ust. 1) jednolite wymogi technologiczne i handlowe dotyczące transakcji płatniczych realizowanych: krajowych oraz transgranicznych w ramach UE realizowanych w oparciu o kartę w przypadku, gdy zarówno dostawca usług płatniczych płatnika, jak i dostawca usług płatniczych odbiorcy są zlokalizowani na terytorium UE. Karty konsumenckie i biznesowe które z nich będą objęte maksymalną stawką opłaty interchange po wejściu w życie IFReg?
Maksymalne wysokości dotyczące opłat interchange Uregulowanie maksymalnej opłaty interchange w zależności od tego czy transakcja płatnicza (krajowa lub transgraniczna) realizowana jest w oparciu o: kartę debetową lub kartą uniwersalną to 0,2% wartości transakcji realizowanej w oparciu o kartę debetową (art. 3 ust. 1 w zw. z art. 16 Rozporządzenia) kartę kredytową to 0,3% wartości transakcji realizowanej w oparciu o kartę kredytową (art. 4 zd. pierwsze Rozporządzenia) Krajowa opcja wysokości opłaty interchange: dla transakcji krajowych kartą debetową (art. 3 ust. 2 oraz ust. 3) niższa wysokość niż 0,2% wartości transakcji 0,05 Euro albo w odpowiedniej walucie krajowej rewizja co a 5 lat lub połączenie wartości stałej z procentową, ale max. 0,2% wartości transakcji średnia ważona 0,2% lub mniejsza średnia ważona dla transakcji krajowych kartą kredytową (art. 4 zd. drugie) niższa wysokość
IFReg egzekwowanie i wejście w życie Adresaci obowiązku stosowania maksymalnej stawki opłaty interchange Mechanizmy mające na celu egzekwowanie obowiązku stosowania maksymalnej stawki opłaty interchange m.in.: zakaz obchodzenie maksymalnych wysokości opłaty interchange (art. 5) obowiązek wprowadzenia przez państwa członkowskie niezbędnych instrumentów mających na celu zapewnienie stosowania przepisów rozporządzenia system monitorowania oraz sankcji (art. 13 ust. 6 i art. 14) Wejście w życie IFReg 20 dni po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE Obowiązywanie maksymalnych stawek opłaty interchange po upływie okresu przejściowego
Rozporządzenie w sprawie opłat interchange a przepisy ustawy o usługach płatniczych Rozporządzenie będzie bezpośrednio stosowane w Polsce (art. 288 TFUE oraz 18 ust. 2 IFReg) Rozporządzenie ma zasięg ogólny. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich. Rozporządzenie będzie miało pierwszeństwo nad polskimi ustawami, w przypadku ewentualnej kolizji (art. 93 ust. 3 Konstytucji RP) Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami. Wątpliwości: Jakie przepisy u.u.p. powinny zostać uchylone/ zmienione po wejściu w życie Rozporządzenia?
Dyrektywa w sprawie porównywalności opłat związanych z rachunkami płatniczymi, przenoszenia rachunku płatniczego oraz dostępu do podstawowego rachunku płatniczego PAD
Dyrektywa PAD nowa regulacja na rynku usług płatniczych Zakres Dyrektywy PAD (art. 1 ust. 1): Niniejsza dyrektywa ustanawia zasady dotyczące przejrzystości i porównywalności opłat pobieranych od konsumentów w odniesieniu do ich rachunków płatniczych prowadzonych na terytorium Unii, zasady dotyczące przenoszenia rachunków płatniczych ( ) Celem Dyrektywy jest zapewnienie wszystkim konsumentom dostępu do podstawowego rachunku, realizującego funkcje płatnicze (zapobieganie tzw. wykluczeniu finansowemu)
Dyrektywa PAD wątpliwości implementacyjne Adresaci nowych obowiązków wynikających z Dyrektywy PAD. Różny zakres obowiązków dostawców usług płatniczych (banki/ skoki/ KIP) oraz instytucji kredytowych opcja narodowa Cechy rachunku podstawowego karta płatnicza? Prawo do przeniesienia rachunku czy zamknięcie rachunku? Stworzenie porównywarki internetowej akredytowany (niezależny) podmiot
Dyrektywa w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego - PSD2
Najistotniejsze zmiany jakie przewiduje dyrektywa PSD2 Rozszerzenie zakresu dyrektywy również na transakcje płatnicze, w przypadku których środki są przekazywane do państw trzecich, w przypadku gdy tylko jeden z dostawców usług płatniczych znajduje się na terenie UE (tzw. transakcje cząstkowe ). Objęcie zakresem stosowania dyrektywy nowych dostawców usług, zapewniających dostęp do rachunków płatniczych (w szczególności podmiotów świadczących usługi inicjowania płatności w oparciu o bankowość elektroniczną - TPP). Uproszczenie oraz większa harmonizacja wymogów ochronnych, którym podlegają instytucje płatnicze. Wzmocnienie uprawnień konsumentów.
Dziękuję za uwagę dr Jan Byrski Adwokat, Partner jan.byrski@traple.pl Kraków ul. Królowej Jadwigi 170 30-212 Kraków tel.: (+48) 12 426 05 30 Warszawa ul. Twarda 2/4 00-105 Warszawa tel.: (+48) 22 850 10 10 www.traple.pl Rzeczpospolita 2014 Lider w dziedzinie Prawo własności intelektualnej, wicelider w dziedzinie TMT Chambers Europe 2014 Band 1 in TMT practice, Band 2 in Intellectual Property practice