SYSTEM WSPÓŁZAWODNICTWA DZIECI I MŁODZIEŻY W POLSCE PIŁKA NOŻNA WYDZIAŁ SZKOLENIA POLSKIEGO ZWIĄZKU PIŁKI NOŻNEJ KOMISJA MŁODZIEŻOWA Warszawa 2010
WIEK 7-12 LAT Jednym z podstawowych elementów procesu szkolenia sportowego dzieci i młodzieży jest współzawodnictwo. Gra jest najważniejszym sprawdzianem efektywności nauczania i doskonalenia gry w piłkę nożną. Aby sprawdzian ten pozwolił na dokonanie trafnej i rzetelnej oceny także w odniesieniu do perspektyw rozwoju sportowego młodych piłkarzy - organizacja gry powinna byd dostosowana do wieku uczestników. Wiek dwiczących determinuje rozmiary boiska, liczbę zawodników, wielkośd i ciężar piłki, czas oraz przepisy gry. Umiejętne dopasowanie zasad współzawodnictwa do wieku dwiczących pozwala na stosowanie takiej organizacji gry, która rozwija talent sportowy piłkarzy, zgodnie z logiką wieloletniego systemu szkolenia sportowego. Projektując proces współzawodnictwa sportowego dzieci i młodzieży należy wziąd pod uwagę dwa podstawowe zadania jakie przed nim stoją: 1. Wychowanie przez futbol, wychowanie przez sport zadanie społeczne. 2. Przygotowywanie przyszłego mistrza zadanie sportowe. Podstawowym warunkiem realizacji przedstawionych celów jest stworzenie warunków do współzawodnictwa dla jak największej rzeszy młodych ludzi, a jednocześnie stworzenie drogi rozwoju dla najbardziej utalentowanych. Program szkoleniowy powinien byd tak ułożony przez trenerów, by jak największa liczba dzieci grała, a jak najmniejsza spędzała czas
na ławce. Rywalizujące zespoły powinny posiadad zbliżony poziom sportowy, tak by dziecko mogło doświadczad zarówno sukcesów jak i porażek. Tworząc ścieżkę edukacyjną dla najzdolniejszej młodzieży należy umiejętnie organizowad oraz monitorowad proces współzawodnictwa, tak by nie zostały zachwiane proporcje pomiędzy grą a treningiem. Odpowiednia ilośd gier w roku pozwoli na efektywne sterowanie rozwojem młodych talentów. Propozycja polskiego systemu rozgrywek w piłce nożnej dzieci i młodzieży podyktowana jest współczesną wizją futbolu, w której większośd drużyn opiera swoją grę na czwórce obrooców [grających w linii] plus jeden bądź dwóch pomocników grających centralnie przed nimi. Ustawienie pozostałych zawodników jest różne, co uzależnione jest m.in. od decyzji szkoleniowca. Trenerzy muszą wyposażyd piłkarzy w umiejętności zespołowego działania. Pierwszą małą grą, zgodnie z zasadą stopniowania trudności, w której zawierają się wszystkie zasadnicze aspekty piłki nożnej, jest gra 4 x 4. Młody piłkarz ma do czynienia już nie z samą piłką czy współpartnerem, ale także z przeciwnikiem i określoną przestrzenią. Organizacja gier 4 x 4 umożliwia aktywnośd każdemu grającemu dziecku. Dla dzieci w wieku do 9 lat [U-9] postulowaną forma współzawodnictwa w piłce nożnej jest gra 4x4 Grą pośrednią między małymi grami a grą właściwą jest gra 7 x 7. Jej celem jest zapewnienie młodym piłkarzom wystarczająco długiej gry z prostymi zadaniami taktycznymi, z możliwością zmian pozycji, z akcentem na zachowania kreatywne i - co bardzo ważne - bez wyciągania nadmiernych konsekwencji za popełniane błędy [dominacja atmosfery aprobaty, zabawy, przyjemności z gry]. Dla dzieci w wieku do 11 lat [U-11] lat
podstawową formą współzawodnictwa w piłce nożnej powinna byd gra 6 x 6 [plus bramkarze] Trudniejsze zadania stawiamy zawodnikom 11-letnim [U-12]. Obowiązuje już tutaj gra 11 11, ale na pomniejszonym polu gry [od 16-tki do 16-tki]. Celem tej formy współzawodnictwa jest nauczanie i wstępne doskonalenie wybranych [prostych] działao taktycznych każdego zawodnika, poszczególnych formacji oraz całego zespołu. Akcentujemy wybór działao grupowych i zespołowych, ale jednocześnie chwalimy za decyzje indywidualne [gra 1 x 1 ]. Zachęcamy do wymienności pozycji podczas gry. Łączymy realizację zadao technicznych z działaniami taktyki indywidualnej. Wymagamy na boisku dobrej komunikacji i aktywności. W grach nie ma presji wyniku. W wieku 11 lat [U-12] współzawodnictwo w piłce nożnej powinno odbywad się w ustawieniu 11 x 11, ale na zmniejszonym polu gry Gra 11x11 na pełnowymiarowym boisku zwiększa wymagania w zakresie zdolności kondycyjnych, a większa przestrzeo gry i dłuższy jej czas doskonalą różnorakie działania techniczno-taktyczne. Gra 11x11 weryfikuje działania indywidualne, grupowe i zespołowe. Zawodnicy uczą się podstawowych systemów gry, zadao dla zespołu, formacji oraz zachowao na poszczególnych pozycjach w ataku i obronie. Podejmowane jest ryzyko w grze, ale jednocześnie zawodnik uczy się odpowiedzialności za swe działania. Gra 11x 11 pozwala ustawiad zawodników na różnych pozycjach, co powinno sprzyjad w wyszkoleniu piłkarza uniwersalnego. Począwszy od 12 roku życia [U-13] młodzież powinna rywalizowad w ustawieniu 11 x 11,
na całym polu gry UWAGA! Nauczając gry w piłkę nożną poprzez współzawodnictwo w formie małych gier [włącznie do gry 6x6 plus bramkarze] możemy obecnie korzystad z bazy szkoleniowej, jaką dysponują gminy, osiedla i szkoły w ramach programu Moje boisko - Orlik 2012. To właśnie (miedzy innymi) na tych boiskach z powodzeniem można realizowad cele szkoleniowe na poziomie piłki nożnej dziecięcej i młodzieżowej. Odpowiednio zagospodarowane Orliki wzbogacają infrastrukturę sportową, spełniając jednocześnie rolę tradycyjnych podwórek, które byd może wyłonią utalentowanych adeptów piłki nożnej. SZCZEGÓŁY METODYCZNO-ORGANIZACYJNE Poniżej, w formie tabelarycznej, przedstawiono najważniejsze informacje nt. projektowanego systemu współzawodnictwa. Zaproponowane rozwiązania powinny byd wprowadzone w formie Uchwały Zarządu PZPN obligatoryjnie, do wykonania, we wszystkich związkach regionalnych. KATEGORIA WIEKOWA: U9 POZIOM EDUKACYJNY: SZKOŁA PODSTAWOWA - KLASA I II FUNKCJA GRY WYNIK NIE JEST NAJWAŻNIEJSZY WALCZ I DRYBLUJ POZIOM ROZGRYWEK: Mini turnieje, Grupa miejska lub gminna PEŁNOWYMIAROWE BOISKO PIŁKARSKIE ORLIK
PRZEPISY: CZAS GRY: 3X10 ILOŚD ZAWODNIKÓW 4x4 PIŁKA NR 3 BOISKO 24-30x18-20m. BRAMKI 2/1m lub bramka z chorągiewek UWAGI ORGANIZACYJNE: Każdy zespół podzielony jest na 3 grupy, które grają jednocześnie na 3 boiskach. Mecz składa się z 3 części, w których kolejne grupy grają pomiędzy sobą. Każda grupa posiada 2 rezerwowych. Nie notuje się koocowego wyniku rywalizacji pomiędzy zespołami. Akcentuje się zabawę i chęd rywalizacji z innymi. KATEGORIA WIEKOWA: U11 POZIOM EDUKACYJNY: SZKOŁA PODSTAWOWA: KLASA III i IV FUNKCJA GRY Bądź najlepszy na boisku wykonując swoje zadania Koncentracja na technice gry POZIOM ROZGRYWEK: LIGA REGIONALNA PEŁNOWYMIAROWE BOISKO PIŁKARSKIE ORLIK
PRZEPISY: CZAS GRY: 2X20 ILOŚD ZAWODNIKÓW 6 + 1 PIŁKA NR 4 BOISKO 54-60X38-40m lub Orlik (54x38m) BRAMKI 5/2m. UWAGI ORGANIZACYJNE: Każdy zespół podzielony jest na 2 grupy, które grają jednocześnie na 2 boiskach. Mecz składa się z 2 części, w których grupy rywalizują z inną grupą. Każda grupa posiada 3 rezerwowych. Nie notuje się koocowego wyniku rywalizacji pomiędzy zespołami. Akcentuje się zabawę i chęd rywalizacji z innymi. KATEGORIA WIEKOWA: U12 POZIOM EDUKACYJNY: SZKOŁA PODSTAWOWA: KLASA V FUNKCJA GRY Bądź najlepszy na boisku wykonując swoje zadania Koncentracja na technice gry POZIOM ROZGRYWEK: LIGA REGIONALNA PEŁNOWYMIAROWE BOISKO PIŁKARSKIE
PRZEPISY: CZAS GRY: 2X25 ILOŚD ZAWODNIKÓW 10 + 1 PIŁKA NR 4 BOISKO 73X68m. BRAMKI 5/2m. UWAGI ORGANIZACYJNE: Zespół składa się z 11 zawodników plus 7 rezerwowych. Obowiązuje hokejowy system zmian, a każdy zawodnik powinien zagrad zarówno w pierwszej jak i drugiej połowie. Obowiązują przepisy gry. KATEGORIA WIEKOWA: U13 POZIOM EDUKACYJNY: SZKOŁA PODSTAWOWA: KLASA VI FUNKCJA GRY Bądź najlepszy na boisku wykonując swoje zadania Koncentracja na technice gry POZIOM ROZGRYWEK: LIGA REGIONALNA PEŁNOWYMIAROWE BOISKO PIŁKARSKIE
PRZEPISY: CZAS GRY: 2X30 ILOŚD ZAWODNIKÓW 10 + 1 PIŁKA NR 4 BOISKO 105X68m. BRAMKI 7,32/2,44m UWAGI ORGANIZACYJNE: Zespół składa się z 11 zawodników plus 7 rezerwowych Obowiązuje hokejowy system zmian. Obowiązują przepisy gry. WIEK 13-15/16 LAT W wieku 13-15/16 lat mamy dobrze zorganizowany proces współzawodnictwa i szkolenia. Rozgrywki ligowe organizowane w ZPN są uzupełniane dla najbardziej uzdolnionych współzawodnictwem reprezentacji wojewódzkich oraz meczami juniorskich Reprezentacji Polski U-15 i U-16. Tradycyjne rozgrywki o puchary Kuchara, Michałowicza i Deyny [a wcześniej Jezierskiego i Górskiego] powinny zdaniem Wydziału Szkolenia PZPN pozostad w kalendarzu sportowym młodych piłkarzy. Nowym elementem jest natomiast postulat a w zasadzie wymóg obligatoryjnych [opinia Wydziału Szkolenia PZPN] wprowadzenie dzienniczka reprezentanta. Dzienniczkami takim powinni legitymowad się wszyscy reprezentanci Polski oraz kadr wojewódzkich. Wzór takiego dzienniczka jest opracowany przez Komisję Młodzieżową Wydziału Szkolenia PZPN.
WIEK 16-18/19 LAT Współzawodnictwo w wieku juniora starszego powinno ulec w Polsce modyfikacji. Zgłaszamy trzy rozwiązania do wprowadzenia od sezonu 2011/2012. 1. Przy współpracy i za aprobatą SA Ekstraklasa należy powoład, w opinii Wydziału Szkolenia PZPN, Centralną Ligę Juniorów Starszych [CLJS]. Ligę te tworzyłyby zespoły grające, w danym sezonie rozgrywkowym, w Ekstraklasie. Zasady organizacyjne analogiczne jak w rozgrywkach Młodej Ekstraklasy [ME]. Limity wieku: CLJS wiek 16-18/19 lat; ME wiek : do 21 lat. 2. Zreformowad rozgrywki Wojewódzkich Lig Juniorów Starszych. Wprowadzid dwa etapy rywalizacji. Etap pierwszy, rozgrywany jesienią, to rywalizacja w poszczególnych województwach w celu wyłonienia czterech najlepszych drużyn. Etap drugi to powołanie Makroregionalnych Lig Juniorów Starszych [skład lig makroregionalnych można ustalad na bieżąco], które wiosną grałyby o tytuł Mistrza Makroregionu. 3. Turniej finałowy Mistrzostw Polski Juniora Starszego [formuła do uzgodnienia] to rywalizacja czterech mistrzów poszczególnych makroregionów oraz najlepszych [dwóch albo czterech] drużyn z rozgrywek Centralnej Ligi Juniorów Starszych. Wszystkie te propozycje mają spełnid podstawowe zadanie zawodnik w wieku juniora starszego powinien w meczach napotykad na trudnego, zmuszającego do wysiłku i pełnej koncentracji, przeciwnika. Bez wymagających meczów nie będzie w tym wieku postępu sportowego. Oczywistym jest że jednostki najbardziej uzdolnione powinny grad albo w zespołach Młodej Ekstraklasy [U-21] albo w innych drużynach seniorów. Ale nie wszyscy mogą spełnid ten postulat [ograniczenia edukacyjne i rodzinne]. Stąd powyższa propozycja. Wydział Szkolenia PZPN
# Liczba gier obejmuje wszystkie mecze rozegrane w roku (reprezentacyjne, ligowe, kontrolne, turnieje) WIEK POZIOM EDUKACYJ- NY NAZWA ILOŚĆ ZAWOD- NIKÓW BOISKO PIŁKA BRAMKI CZAS GRY LICZBA GIER # REPREZENTACJE U9 SP2 F1 4 24-30 / 18-20m. nr 3 2/1 m. 3x10' 40 gier - U11 SP4 E1 1+6 54-60X38-40m Orlik (54x38m) nr 4 5/.2 m. 2x25' 40 gier - U12 SP5 D2 1+10 73x68 nr 4 5/2 m. 2x25 40 gier - U13 SP6 D1 1+10 Pełnowymiarowe nr 4 Standardowa 2x30' 40 gier ZPN U14 GM1 C2 1+10 Pełnowymiarowe U15 GM2 C1 1+10 Pełnowymiarowe U16 GM3 B2 1+10 Pełnowymiarowe nr 5 (290g.) nr 5 (350g.) nr 5 (450g.) Standardowa 2x30' 50 gier ZPN Standardowa 2x35' 50 gier ZPN/PZPN Standardowa 2x35' 50 gier ZPN/PZPN U17 LO1 B1 1+10 Pełnowymiarowe nr 5 Standardowa 2x40' 60 gier PZPN U18 LO2 A2 1+10 Pełnowymiarowe nr 5 Standardowa 2x40' 60 gier PZPN U19 LO3 A1 1+10 Pełnowymiarowe nr 5 Standardowa 2x45' 60 gier PZPN 19-23 lata Szkoły policealne lub studia wyższe Młodzieżowiec 1+10 Pełnowymiarowe nr 5 Standardowa 2x45' 60 gier PZPN