II FSK 952/11 Warszawa, 18 stycznia 2013 WYROK



Podobne dokumenty
I FSK 1366/12 - Wyrok NSA

I FSK 577/11 Warszawa, 20 stycznia 2012 WYROK

II FSK 2310/12 - Wyrok NSA

II FSK 2501/12 - Wyrok NSA

Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 1 / 5

II FSK 2637/12 Wyrok NSA

Tezy. Stan faktyczny sprawy przedstawia się następująco.

II FSK 1636/11 - Wyrok NSA

Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 1 / 6

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Korzeniowski (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Zbigniew Myszka

II FSK 1082/13 Wyrok NSA

II FSK 1977/12 - Wyrok NSA

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSK 392/10. Dnia 25 lutego 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :

I SA/Bk 468/11 Białystok, 19 stycznia 2012 WYROK

II FSK 1786/14 - Wyrok NSA

II FSK 2933/12 - Wyrok NSA

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

I FSK 1252/13 - Wyrok NSA

II FSK 2179/12 - Wyrok NSA

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CZ 121/12. Dnia 6 grudnia 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie:

I SA/Gd 204/11 Gdańsk, 14 września 2011 WYROK

II FSK 1177/11 Warszawa, 29 stycznia 2013 WYROK

Wyrok z dnia 10 grudnia 1996 r. III RN 48/96

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CSK 118/11. Dnia 8 lutego 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

Wyrok z dnia 2 kwietnia 2003 r. III RN 50/02

II FSK 3249/13 - Wyrok NSA Data

POSTANOWIENIE. SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote

POSTANOWIENIE. SSN Halina Kiryło (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Andrzej Wróbel

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 29/14. Dnia 8 maja 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

II FSK 2661/12 - Wyrok NSA

II GSK 1438/11 - Postanowienie NSA z

Wyrok z dnia 2 kwietnia 2009 r. III UK 86/08

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSA Barbara Trębska

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSN Maria Szulc

II FSK 719/13 Wyrok NSA

II FSK 1411/11 - Wyrok NSA

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 7 maja 2002 r. III RN 62/01

I FSK 115/07 - Wyrok NSA Data orzeczenia orzeczenie prawomocne. Data wpływu Sąd

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

II FSK 955/14 Wyrok NSA

II FSK 3026/12 Wyrok NSA

II FSK 2220/11 - Wyrok NSA

I FSK 1414/12 - Wyrok NSA

II FSK 1904/11 - Wyrok NSA

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok NSA z dnia r. sygn. akt II FSK 3113/12

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca) SSN Jolanta Strusińska-Żukowska

Wyrok z dnia 25 lutego 1998 r. III RN 131/97

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

I FSK 162/12 - Wyrok NSA

Data orzeczenia orzeczenie prawomocne Data wpływu Naczelny Sąd Administracyjny Bogusław Dauter Sędziowie

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski SSN Andrzej Wróbel (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II PZ 13/09. Dnia 10 listopada 2009 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

I FSK 1306/14 - Wyrok NSA Data

I FSK 1133/13 - Postanowienie NSA

POSTANOWIENIE. w sprawie upadłości Justyny K. prowadzącej działalność gospodarczą

II FSK 2524/12 Wyrok NSA

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Bogumiła Ustjanicz SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca) Protokolant Katarzyna Bartczak

I FSK 1731/11 Warszawa, 5 kwietnia 2012 WYROK

POSTANOWIENIE. SSN Anna Owczarek (przewodniczący) SSN Katarzyna Tyczka-Rote SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)

II FSK 1027/11 - Wyrok NSA

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Tadeusz Żyznowski (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz SSN Bronisław Czech (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Iwona Koper (sprawozdawca) SSA Władysław Pawlak

OD. tfs NJEy~' WOMOC WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący) SSN Iwona Koper SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

SENTENCJA. Sygnatura II FSK 1550/14 Data Sąd Naczelny Sąd Administracyjny * * *

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk. Protokolant Izabela Czapowska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CZ 81/09. Dnia 17 grudnia 2009 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz

Postanowienie z dnia 13 stycznia 2010 r. II PZ 27/09

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSK 599/14. Dnia 19 czerwca 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

Stronami sporu dotyczącego momentu rozpoznawania przychodu z tytułu odszkodowań były: spółka leasingowa i organy podatkowe.

Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 1 / 5

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSA Marek Procek (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda

II FSK 458/13 Wyrok NSA

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III PZ 9/11. Dnia 18 października 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt

I SA/Gd 667/12 Gdańsk, 1 sierpnia 2012 WYROK

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Józef Frąckowiak (sprawozdawca) SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian

Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 1 / 1

II FSK 477/11 - Wyrok NSA

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

TEZY. 1. Wykonanie robót budowlanych polegających na instalacji stacji bazowej telefonii komórkowej wymaga wydania decyzji o pozwoleniu na budowę.

POSTANOWIENIE. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Iwona Koper SSN Karol Weitz (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Marian Kocon SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 1 / 6

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca)

Transkrypt:

II FSK 952/11 Warszawa, 18 stycznia 2013 WYROK Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Stefan Babiarz, Sędzia NSA Bogdan Lubiński, Sędzia NSA Stanisław Bogucki (sprawozdawca), Protokolant Piotr Stępień, po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2013 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 4 listopada 2010 r. sygn. akt I SA/Gd 727/10 w sprawie ze skargi K. Z. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w G. z dnia 25 maja 2010 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania egzekucyjnego 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gdańsku, 2) zasądza od K. Z. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w G. kwotę 280 (słownie: dwieście osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego. UZASADNIENIE 1. Wyrokiem z dnia 4 listopada 2010 r., I SA/Gd 727/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku - po rozpoznaniu sprawy ze skargi K. Z. (dalej: Skarżący) na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w G. (dalej: Dyrektor IS) z dnia 25 maja 2010 r., nr [...], w przedmiocie odmowy umorzenia postępowania egzekucyjnego (1) uchylił zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w W. z dnia 18 marca 2009 r., nr [...]; (2) określił, że zaskarżone postanowienie nie może być wykonane; (3) zasądził od Dyrektora IS na rzecz Skarżącego kwotę 100 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. Jako podstawę prawną powołano art. 145 1 pkt 1 lit. a/, art. 152 oraz art. 200 w związku z art. 209 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.; w skrócie: p.p.s.a.). Wyrok jest dostępny na stronie internetowej http://orzeczenia.nsa.gov.pl/. 2. Przebieg postępowania przed organami podatkowymi (przedstawiony przez WSA w Gdańsku): 2.1. Przedstawiając w uzasadnieniu wyroku przebieg postępowania WSA w Gdańsku podał, że Naczelnik US w W., jako organ egzekucyjny, będący jednocześnie wierzycielem - prowadził postępowanie egzekucyjne do majątku zobowiązanego Skarżącego - na podstawie tytułu wykonawczego nr [...] z dnia 9 grudnia 2008 r., obejmującego zaległość podatkową z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za 2006 r., wystawionego na podstawie deklaracji. Wszczęcie egzekucji administracyjnej na podstawie opisywanego tytułu wykonawczego nastąpiło w dniu 23 grudnia 2008 r., tj. w dniu doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności (bankowi) zawiadomienia o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego. Odpis wskazanego tytułu wykonawczego doręczony został zobowiązanemu w dniu 2 stycznia 2009 r. 2.2. W trakcie postępowania egzekucyjnego zobowiązany pismem z dnia 21 stycznia 2010 r. wystąpił z wnioskiem o (1) przyjęcie korekty zeznania PIT-36 za 2006 r., (2) stwierdzenie

nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych za rok 2006 w kwocie 222.087 zł oraz (3) umorzenie postępowania egzekucyjnego w zakresie PIT-36 za 2006 r. Jako uzasadnienie dokonywania korekty deklaracji zobowiązany wskazał, że w pierwotnym zeznaniu w przychodach z innych źródeł błędnie podał przychód z tytułu utraty prawa do ulgi podatkowej z tytułu budowy lokali pod wynajem, z której korzystał w latach 2000-2005, a po przeanalizowaniu interpretacji oraz dokumentacji inwestycji stwierdził, że ww. przychód nie stanowi przychodu z innych źródeł wykazanych w deklaracji i nie powinien być opodatkowany. 2.3. Postanowieniem z dnia 18 marca 2010 r. organ egzekucyjny odmówił umorzenia opisanego postępowania egzekucyjnego, prowadzonego w oparciu o ww. tytuł wykonawczy, podnosząc że wbrew twierdzeniom zobowiązanego zobowiązanie wynikające z pierwotnej wersji złożonego przez niego zeznania PIT-36 za 2006 r. jest na dzień wydania postanowienia zobowiązaniem należnym. 2.4. Na ww. postanowienie organu egzekucyjnego zobowiązany Skarżący wniósł zażalenie z żądaniem uchylenia tego postanowienia w związku z wygaśnięciem obowiązku podatkowego, wobec złożenia korekty. 2.5. Dyrektor IS, działając na podstawie: art. 138 1 pkt 1 w związku z art. 127 2 i art. 144 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, ze zm., dalej: k.p.a.) oraz art. 59 5 w związku z art. 59 1 w trybie art. 17 1 i art. 18 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.; dalej: u.p.e.a.), utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie. Uzasadniając swoje stanowisko Dyrektor IS podniósł, że sam fakt złożenia przez zobowiązanego wniosku o przyjęcie korekty zeznania PIT-36 za 2006 r. nie stanowi nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych za rok objęty zeznaniem i nie stanowi przesłanki umorzenia postępowania egzekucyjnego. Dopiero wydanie przez organ decyzji "ewentualnie pozytywnej" dla podatnika decyzji, może wywołać skutki w zakresie postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie ww. tytułu wykonawczego. 3. Stanowiska stron w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Gdańsku (Sądem pierwszej instancji): 3.1. Na powyższą decyzję Skarżący wniósł skargę do WSA w Gdańsku, w której stwierdził, że jego zdaniem postępowanie organów narusza interes prawny, poprzez błędne ustalenie istnienie zaległości podatkowej, narusza art. 59 u.p.e.a. oraz art. 86 1 i 2 oraz art. 21 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.; dalej w skrócie: o.p.). Powołując powyższe zarzuty, wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości. 3.2. Odpowiadając na skargę, Dyrektor IS wniósł o jej oddalenie. W uzasadnieniu podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie. 4. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku (Sądu pierwszej instancji): Zdaniem WSA w Gdańsku spór między stronami, przy niespornym stanie faktycznym, dotyczy tego, czy w sprawie istniały podstawy do umorzenia postępowania egzekucyjnego, jak chce tego Skarżący. Dyrektor IS utrzymując w mocy postanowienie Naczelnika US przyjął, że złożenie przez Skarżącego ww. korekty deklaracji nie oznacza, że zobowiązanie wynikające z pierwotnej deklaracji nie jest wymagalne i że powstała przesłanka do umorzenia postępowania egzekucyjnego z art. 59 1 pkt 2 u.p.e.a. Według Sądu pierwszej instancji stanowisko Dyrektora IS jest nieprawidłowe.

Uzasadniając swoje stanowisko, WSA w Gdańsku odwołał się do regulacji zawartych w Ordynacji podatkowej, dotyczących skutków złożenia deklaracji podatkowej (art. 21 2 i 3 ). W ocenie tego Sądu w pełni uzasadniony jest zatem wniosek, że dopóki deklaracja, w tym także deklaracja korygująca, nie zostanie zastąpiona decyzją organu podatkowego, dopóty to ona wskazuje na wysokość zobowiązania podatkowego. W konsekwencji należy przyjąć, że wynikający z korekty deklaracji podatek jest podatkiem należnym chyba, że właściwy organ podatkowy wyda decyzję, w której określi inną wysokość podatku. Dopóki organ tego nie uczyni, dopóty nie może przyjąć innego zobowiązania podatkowego, niż wynikające ze złożonej przez podatnika korekty deklaracji. Powyższe uwagi WSA w Gdańsku odniósł także do postępowań wywołanych wnioskiem podatnika o stwierdzenie nadpłaty podatku w rozumieniu art. 72 1 pkt 1 o.p. Jeżeli organ podatkowy kwestionuje wysokość zobowiązania podatkowego wynikającego ze skorygowanej deklaracji, to w pierwszej kolejności obowiązany jest określić w decyzji prawidłową wysokość tego zobowiązania. Dopiero to pozwoli rozstrzygnąć kwestię istnienia bądź nieistnienia nadpłaty. W konsekwencji WSA w Gdańsku wyraził pogląd, że dokonanie korekty deklaracji PIT-36 za 2006 r. wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty w podatku dochodowym za 2006 r. przez Skarżącego stanowi przyczynę, która eliminuje z obrotu prawnego deklarację, z której wynikała dochodzona na drodze egzekucji należność - tym samym postępowanie egzekucyjne wszczęte w oparciu o ten konkretny tytuł wykonawczy nie mogło być dalej prowadzone i powinno podlegać umorzeniu, gdyż zaistniała jedna z przyczyn obligatoryjnego umorzenia postępowania egzekucyjnego z art. 59 1 u.p.e.a. Zdaniem WSA w Gdańsku sytuacja jaka zaistniała w sprawie wyczerpuje przesłanki z art. 59 1 pkt 2 u.p.e.a., bowiem "wynikający z pierwotnej deklaracji obowiązek przestał istnieć, a wobec tego zachodzi konieczność wydania postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego w oparciu o art. 59 1 pkt 2 u.p.e.a.". W zaleceniach dla organu WSA w Gdańsku wskazał, że organ przy ponownym rozpatrzeniu sprawy winien wziąć pod uwagę oprócz przedstawionej przez Sąd wyżej oceny także i "okoliczność, iż w dacie wydania postanowienia przez organ egzekucyjny - Naczelnika Urzędu Skarbowego, nie istniał obowiązek stanowiący podstawę do prowadzenia postępowania egzekucyjnego, a zatem były podstawy do umorzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 59 1 pkt 2 u.p.e.a.". 5. Stanowiska stron w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym: 5.1. Wnosząc od ww. wyroku WSA w Gdańsku skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego Dyrektor IS (reprezentowany przez pełnomocnika radcę prawnego) zaskarżył ten wyrok w całości, żądając uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania WSA w Gdańsku oraz zasądzenia kosztów postępowania kasacyjnego. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono: (I) naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy (art. 174 pkt 2p.p.s.a.), tj. (1) art. 145 1 pkt 1 lit c/ p.p.s.a, w związku z art. 133 p.p.s.a., art. 3 1 i 2 pkt 3) p.p.s.a., albowiem WSA w Gdańsku rozstrzygając kwestię prawidłowości dokonanego rozstrzygnięcia Skarżącego błędnie (z pominięciem okoliczności wynikających z akt sprawy) dokonał oceny stanu faktycznego sprawy, w tym błędnie ocenił działania organów podatkowych i wadliwie uznał, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy dawał podstawy do umorzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 59 1 pkt 2 u.p.e.a; (2) art. 141 4 p.p.s.a. w związku z art. 153 p.p.s.a., poprzez zawarcie w uzasadnieniu wyroku błędnej oceny prawnej i związanie nią organu i wskazanie w konsekwencji nieprawidłowych zaleceń dla organu przy ponownym rozpoznawaniu zażalenia; (3) art. 151 p.p.s.a., poprzez jego niezastosowanie podczas gdy zachodziły przesłanki do oddalenia skargi; (II) naruszenie prawa materialnego (art. 174 pkt 1 p.p.s.a.), tj. poprzez błędną wykładnię art. 59 1 pkt 2 u.p.e.a., polegającą na przyjęciu, że przesłanka umorzenia postępowania egzekucyjnego wskazana w ww. przepisie obejmuje także złożenie korekty deklaracji ( tu: PIT-36 za 2006 r.). Tym samym brak było podstaw do uchylenia orzeczenia Skarżącego na podstawie art. 145 1 pkt 1 lit. a/ p.p.s.a.

5.2. W odpowiedzi na skargę kasacyjną Skarżący wniósł o oddalenie tejże skargi oraz o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego. 6. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: 6.1. Skarga kasacyjna Dyrektora IS zasługuje na uwzględnienie, ponieważ ma usprawiedliwione podstawy (art. 185 1 p.p.s.a.). W rozpoznawanej sprawie zasadniczy spór oscyluje wokół kwestii istnienia podstaw prawnych z art. 59 1 pkt 2 u.p.e.a. do umorzenia postępowania egzekucyjnego. Wbrew stanowisku Dyrektora IS, WSA w Gdańsku uznał bowiem, że nieprawidłowe jest stanowisko, jakoby złożenie przez Skarżącego w trakcie postępowania egzekucyjnego korekty deklaracji, stanowiącej podstawę wystawienia tytułu wykonawczego, nie oznacza, że zobowiązane wynikające z deklaracji PIT-36 nie jest wymagalne i że powstała przesłanka do umorzenia postępowania egzekucyjnego przewidziana w art. 59 1 pkt 2 u.p.e.a. Rozstrzygnięcie sprawy w konkretnej sprawie zależne jest zatem wyłącznie od oceny, czy prawidłowy jest pogląd WSA w Gdańsku, co do zastosowania art. 59 1 pkt 2 u.p.e.a. w niespornym stanie faktycznym sprawy. Wydaje się, że w tej sytuacji zbędna była multiplikacja zarzutów dotyczących przepisów procedury sądowej, których zastosowanie (bądź niezastosowanie) przez WSA w Gdańsku było konsekwencją przyjęcia wspomnianego wyżej poglądu prawnego. 6.2. Przepis art. 59 1 u.p.e.a. ma charakter mieszany. Jest przepisem procesowym, ponieważ określa sposób zakończenia postępowania. W przypadku umorzenia postępowania z przyczyn określonych w pkt 2 powoduje skutki o charakterze materialno prawnym, tj. stwierdzenie nieistnienia obowiązków. Naruszenie tego przepisu jedynie w ostatnio wymienionym aspekcie pozwoliło Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu na rozpatrzenia zarzutu kasacyjnego naruszenia art. 59 1 pkt 2 u.p.e.a. Naczelny Sąd Administracyjny wyraża pogląd, że WSA w Gdańsku dokonał w zaskarżonym wyroku błędnej wykładni przepisu art. 59 1 pkt 2 u.e.p.a. Powołany przepis art. 59 1 u.p.e.a. nakazuje organowi egzekucyjnemu umorzenie postępowania m.in. w sytuacji, gdy obowiązek "nie istniał". WSA w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku (s. 7-8) stwierdził, że "(...) błędnie uznał Dyrektor IS, że należność, której wysokość nie jest taka jak w pierwotnej deklaracji PIT-36 (wobec złożenia korekty deklaracji stanowiącej podstawę wystawienia tytułu wykonawczego), może być przedmiotem postępowania egzekucyjnego. Przyjąć bowiem należy, że wynikający z pierwotnej deklaracji obowiązek przestał istnieć, a wobec tego zachodzi konieczność wydania postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego w oparciu o art. 59 1 pkt 2 u.p.e.a.". Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, zwrot "nie istniał", zawarty w przepisie art. 59 1 pkt 2 u.p.e.a., odnosi się do czasu przeszłego, sprzed wszczęcia egzekucji (tak zob. np. wyrok NSA z dnia 15 września 2010 r., II FSK 701/09, publik. http://orzeczenia.nsa.gov.pl/). Obowiązek przestaje "istnieć" gdy został umorzony lub wygasł z innego powodu (np. zapłaty, przedawnienia i inne). Nie jest to sytuacja, która miała miejsce w rozpoznawanej sprawie. Brak bowiem przesłanek do przyjęcia, że egzekucja nie była niedopuszczalna. Pojęcie "obowiązek", o którym mowa w art. 59 1 pkt 2 u.p.e.a., należy odnosić do tego obowiązku, który legł u podstaw wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Ten obowiązek w rozpoznawanej sprawie na mocy prawa przekształcił się w zobowiązanie podatkowe, o czym stanowi art. 21 1 pkt 1 w związku z 2 o.p. Natomiast WSA w Gdańsku podstawę obowiązku upatruje w deklaracji. Korekta tej deklaracji nie miała wpływu na jego powstanie ani na jej byt. Korekta deklaracji nie powoduje, że egzekwowany obowiązek "nie istniał" w rozumieniu art. 59 1 pkt 2 u.p.e.a. W myśl art. 21 2 o.p. jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób określony w 1 pkt 1 (tak jak ma to miejsce w przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych),

podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty, z zastrzeżeniem 3. Natomiast zgodnie z art. 21 5 o.p., jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego, o którym mowa w 1 pkt 2, ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym. Wykładnia systemowa wewnętrzna art. 21 o.p. prowadzi więc do konkluzji, że złożenie deklaracji przez podatnika służy realizacji nałożonego przez ustawodawcę obowiązku samoobliczenia podatku (ewentualnie także zeznania podatkowego, w przypadku o którym mowa w art. 21 5 o.p.), a nie kreowaniu zobowiązania podatkowego, którego powstanie może nastąpić jedynie w sposób przewidziany w 1 ww. przepisu o.p. W odróżnieniu od stosunków zobowiązaniowych w prawie cywilnym, źródłem powstania stosunki zobowiązaniowego w prawie podatkowym będzie zawsze ustawa, a nie ustawa oraz wola zawiązania tego stosunku i ukształtowania jego treści przez podmioty w nim występujące (por. R. Mastalski [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, R. Mastalski, J. Zubrzycki, Ordynacja podatkowa, Komentarz, Wrocław 2008, s. 190 i n.), np. w drodze złożenia deklaracji podatkowej o takiej a nie innej treści i jej późniejszą korektę. Moment powstania tego zobowiązania wyznacza art. 21 1 o.p., który został błędnie odczytany przez Sąd pierwszej instancji w kontekście wykładni systemowej zewnętrznej art. 59 1 pkt 2 u.p.e.a. Na stronie 5 uzasadnienia zaskarżonego wyroku WSA w Gdańsku przyznaje, że korekta deklaracji wpływa na "wysokość zobowiązania podatkowego". Nie można zatem przechodząc na grunt ww. przepisu u.p.e.a. stwierdzić, że modyfikacja przez podatnika w drodze korekty deklaracji podatkowej wysokości zobowiązania podatkowego, wskazanej w tejże korekcie, skutkuje nieistnieniem obowiązku podatkowego (co jest przesłanką umorzenia na mocy art. 59 1 pkt 2 u.p.e.a.). Reasumując dotychczasowe rozważania, należy wyrazić pogląd, który WSA w Gdańsku uwzględni ponownie rozpoznając sprawę, że w świetle art. 59 1 pkt 2 u.p.e.a. skorygowanie przez podatnika deklaracji podatkowej, w oparciu o którą wystawiono tytuł wykonawczy inicjujący egzekucję administracyjną, nie stanowi przesłanki do umorzenia postępowania egzekucyjnego. Obowiązek podatkowy istniał bowiem w momencie wszczęcia postępowania egzekucyjnego, a korekta deklaracji podatkowej nie zmienia okoliczności jego "istnienia", lecz może jedynie przesądzić o wysokości zobowiązania podatkowego. W przypadku niezakwestionowania takiej korekty, do której podatnik jest uprawniony na podstawie art. 81 1 i 2 o.p., przez organ podatkowy w trybie art. 21 3 o.p., organ egzekucyjny może uwzględniając prawidłową (skorygowaną) wysokość zobowiązania podatkowego umorzyć postępowania egzekucyjne z tego powodu, że zobowiązane w takiej a nie innej wysokości wygasło w myśl art. 59 1 pkt 2 u.p.e.a. Podatnikowi względem kwoty poddanej egzekucji administracyjnej w oparciu o tytuł wykonawczy, bazujący na pierwotnej deklaracji podatkowej lub wcześniejszej korekcie deklaracji podatkowej, przysługiwać będą wówczas uprawnienia wynikające z instytucji nadpłaty. Należy przy tym uwzględnić pogląd, że w pojęciu "nienależnie zapłaconego podatku", o którym mowa w art. 72 1 pkt 1 o.p., zawiera się sytuacja zapłacenia podatku w drodze egzekucji podatkowej, czyli w sposób przymusowy, a nie tylko dobrowolny. W przypadku pojęcia "zapłacić" w ww. przepisie, należy je rozumieć jako zapłatę dobrowolną oraz zapłatę przymusową w drodze egzekucji podatkowej, czyli tak samo jak w przypadku wykładni art. 59 1 pkt 1 o.p., bowiem zgodnie z zakazem wykładni homonimicznej nie można tym samym pojęciom prawnym nadawać różnego znaczenia, o ile różnica taka nie wynika bezpośrednio z samego prawa (por. wyrok NSA z dnia 6 października 2010 r., II FSK 84/10, publik.: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/). 6.4. W efekcie zaprezentowanego poglądu odnośnie do braku podstaw do zastosowania podstawy umorzeniowej z art. 59 1 pkt 2 u.p.e.a., należy stwierdzić, że w uzasadnieniu zaskarżonego błędnie przyjęto, iż zeznanie podatkowe, które jest podstawą prowadzonego postępowania egzekucyjnego jest skorygowane, a więc utraciło byt prawny (por. pogląd WSA w Gdańsku na s. 7 uzasadnienia zaskarżonego wyroku). Do czasu, gdy postępowanie

podatkowe w przedmiocie określenia zobowiązanemu zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za rok 2006 pozostaje w toku, organ egzekucyjny zobligowany jest do prowadzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie tytułu wykonawczego, wystawionego w oparciu o złożoną przez podatnika deklarację podatkową, która nie została zakwestionowana przez organ podatkowy. Konsekwencją błędnej oceny prawnej (art. 153 p.p.s.a) są także błędne wskazania WSA w Gdańsku dla organu przy ponownym rozpoznawaniu sprawy, co stanowi o naruszeniu art. 141 4 p.p.s.a. 6.7. Mając na uwadze podniesione wyżej okoliczności, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji, uwzględniając skargę kasacyjną Dyrektora IS na podstawie art. 185 1 p.p.s.a. O kosztach postępowania kasacyjnego postanowiono na podstawie art. 203 pkt 2 p.p.s.a. w związku z art. 205 2 i 3 oraz art. 209 p.p.s.a. Ponownie rozpoznając sprawę, WSA w Gdańsku uwzględni powyższą wykładnię art. 59 1 pkt 2 u.p.e.a. w związku z art. 21 1, 2 i 3 o.p.