,,Moda przemija, styl pozostaje scenariusz projektu gimnazjalnego (Piosenka Rudy Guess,,I m feeling like Mr. Lucky Today ) Witamy wszystkich bardzo serdecznie na podsumowaniu naszego projektu gimnazjalnego pt.,,moda przemija, styl pozostaje czyli o tym jak zmieniała się moda na przestrzeni XX wieku. Historia mody jest jak historia świata ciągle zatacza koło i czerpie inspiracje z wcześniejszych wydarzeń. Często zastanawiamy się co jest modne teraz, ale czy warto wracać do przeszłości? Wbrew pozorom dużo zawdzięczamy tamtemu stuleciu, często rzeczy modne kilkadziesiąt lat temu wracają do nas tylko w zmienionej formie. Przed nami podróż w czasie do minionego stulecia. W centrum naszego zainteresowania znajdzie się moda, ale nie zapomnimy też o całym politycznym i gospodarczym tle tego okresu. Zatem wspomnieniami powrócimy do dawnych lat. Piosenka -,,Lata dwudzieste, lata trzydzieste..." Ludmiła Warzecha Rewolucje w świecie mody zazwyczaj nie wybuchają bez przyczyny. Tak też było w latach 20. XX wieku. Okres ten był bardzo charakterystyczny i wpływ na modę miały wtedy głównie dwa czynniki. Pierwszym z nich był entuzjazm związany z zakończeniem I Wojny Światowej, drugim zaś pojawienie się silnego ruchu emancypacyjnego kobiet. Zarówno moda damska, jak i męska przeszły wtedy wielką metamorfozę. Nastąpiło wyzwolenie się z ubrań krępujących ruchy i niewygodnych. Królowały fasony w kształcie litery H, czyli proste sukienki z nisko osadzonym stanem. O podkreśleniu talii można było zapomnieć. Modne były krótkie fryzury, często chowane pod ciasno przylegającym kapeluszem, który zasłaniał większość czoła. Makijaż był mocny prym wiodła ciemna szminka i zaakcentowane oczy z kreską na powiece, która sprawiała, że twarz wydawała się smutna. Na wieczorne wyjścia kobiety wybierały długie suknie lub sukienki z frędzlami (tzw. flappery), szale z piór, korale, buty na niezbyt wysokim obcasie. Znakiem rozpoznawczym tej epoki były również oryginalne nakrycia głowy: małe kapelusze, opaski, fascynatory oraz obowiązkowo cygaretka w ręce. Na parkietach królował charlston Piosenka: 1920 - charleston dance Tanecznym krokiem przechodzimy do lat 30. W roku 1929 świat ogarnął Wielki Kryzys gospodarczy i wydawało się, iż najrozsądniejszym wyborem kobiet żyjących w latach 30 ubiegłego wieku, byłaby rezygnacja z podążania za modą, na rzecz kupowania tanich i praktycznych ubrań. Nic bardziej mylnego, chociaż kryzys ten w znaczący sposób odcisnął piętno na modzie damskiej trzeciej dekady XX wieku, to nie zahamował jej rozwoju. Trendy odzieżowe zmieniały się nadal, we właściwym dla siebie tempie. Nie mały wpływ na modę lat 30 wywarł również rozwój kinematografii. Kobiety fascynowały się szykownymi kreacjami, jakie na ekranach prezentowały ówczesne gwiazdy kina. Kryzys nie zatrzymał zatem zainteresowania kobiet pięknymi strojami. Z resztą słynna 1
aktorka filmowa której szczyt popularności przypadł na lata 30 i 40 ubiegłego wieku Marlena Dietrich przyznała, że: Moda jest najskuteczniejszą bronią przemysłu tekstylnego przeciw ciągle rosnącej trwałości materiału. Przekonajmy się zatem, jakie zmiany w modzie kobiecej zaszły w latach 30 XX wieku. Kobiety chętnie nosiły dopasowane bluzki z kołnierzykami i spódnice, lekko rozszerzane na dole. Panie pracujące preferowały osadzone na biodrach spódnice z dopasowanymi żakietami, które posiadały wydłużone klapy dodatkowo podkreślające talię. Na co dzień królowała wygoda i dzianina, wieczorem zaś prym wiodła prawdziwa elegancja i szyk. Panie z chęcią zakładały bolerka i toczki, zdobione koronkami, piórami i perłami. Ważnymi dodatkami były buty na wysokim obcasie, długie rękawiczki, charakterystyczne kapelusze, apaszki i szale. Stawiano też na odważniejsze kolory niż dotychczas. Modne stały się również inspiracje ludowe - za sprawą kryzysu zaczęto propagować wyroby lokalne, w tym tekstylia. Wylansowane zostały również spodnie oraz pelerynki. Piosenka - Glenn Miller - In The Mood [HQ] W latach 30 Coco Chanel powołała dożycia tzw. małą czarną. Od tej pory sukienka ta co rok, co sezon odradza się w nowej formie. Jest niezastąpiona. Żywotność czyni ją niezbędnym elementem garderoby każdej kobiety. (Piosenka Glenn Miller Over the rainbow) Jak można się domyślać, początek czwartej dekady XX wieku nie był sprzyjający dla rozwoju trendów w kobiecej modzie. Trwająca wówczas II wojna światowa, przyniosła ze sobą nieustającą walkę o przetrwanie i zachowanie życia, dlatego też dobór strojów stał się dla ówczesnych pań, sprawą zupełnie nieistotną. W trakcie trwania wojny, kobiety zakładały na siebie praktyczne ubrania, które akurat miały pod ręką. Dlatego też dopiero po zakończeniu działań wojennych w roku 1945, gdy życie zaczęło powoli wracać do normy, panie na nowo zainteresowały się doborem wysmakowanych strojów. Jakie zatem trendy w modzie kobiecej, przyniosły ze sobą lata 40 ubiegłego wieku? Stroje lat 40 były skrojone tak, by podkreślać kobiecą talię. Ubrania były zatem obowiązkowo dopasowane w pasie. Lata 40 spopularyzowały trend na posiadanie talii osy, którą panie podkreślały wszelkimi sposobami, między innymi poprzez przewiązywanie talii paskiem. W tamtym okresie długość kobiecych spódnic i sukienek nadal pozostawała skromna. Dzienne stroje sięgały do połowy kobiecej łydki, natomiast wieczorami panie przywdziewały długie suknie z odsłoniętymi plecami i ramionami. Bardzo modne w latach 40 były zarówno zwiewne, rozkloszowane sukienki, jak i takie, które dopasowywały się do kobiecych kształtów. Lata 40 przyniosły również ze sobą trend, dotyczący noszenia prostych bluzek z kołnierzykami, w połączeniu z dopasowanymi w talii marynarkami, do których zakładało się również kapelusze i buty na słupku. Piosenka Jan Kiepura,,Brunetki, Blondynki 2
W latach 50 każda kobieta chciała wyglądać jak gwiazda filmowa, a do tego miała być zawsze elegancka i wręcz wyrafinowana. Ciągle modne były ołówkowe spódnice, jednak z czasem zaczęto zmieniać je na rozkloszowane z podwyższona talią (jak u Marylin Monroe). Ponadto typowym ubraniem były kardigany lub krótkie marynarki zapinane na duże guziki, z ciekawymi kołnierzami lub koszule zawiązywane w talii. W tych latach wyłonił się pin-up style. Lata 50. to przede wszystkim czas kwiatowych wzorów, sztywnych halek, ale także groszków, kraty i pepitki. Z dodatków modne były kapelusze, długie rękawiczki, buty na obcasie oraz perły i klipsy. Kontynuacja mody na fale i wytworne koki w stylu gwiazd, sprawiła, że kobiety w latach 50 zaczęły dręczyć włosy wałkami, lokówkami i farbami. Kosmetycznym hitem stał się lakier do włosów. Lata 50-te to czasy tępienia "bikiniarzy", czyli mężczyzn ubranych zgodnie z moda amerykańską (buty na grubej podeszwie, szerokie krawaty, kraciaste marynarki, charakterystyczne fryzury a'la Elvis Presley). Ktoś tak ubrany od razu uważany był za wroga władzy ludowej. Dziewczyny tylko po kryjomu mogły nosić szerokie rock&rollowe spódnice na halkach i czarne, obcisłe bluzki z łódkowym dekoltem. Obowiązywały trendy ze wschodu, a wyrazem prawdziwego zaangażowania w budowę socjalizmu była zielona koszula i czerwony krawat - strój ówczesnej organizacji młodzieży komunistycznej. Modne ubranie było burżuazyjną przesadą. (Piosenka Paul Anka,,Diana ) (Piosenka Los Lobos,,La Bamba ) Moda Któż za nią nadąży? Pojawia się nagle. Trwa krótko i znika zanim na stałe zagości w naszych szafach. Jest tym czym dla pięknej kobiety lustro. Widzimy w niej nasze pragnienia, marzenia, ale również obraz otaczającego nas świata. Co nas czeka tym razem? Szalone lata 60! A lata były takie, że do dzisiaj nie wiadomo czy bardziej było śmiesznie czy strasznie. Po październikowej odwilży w 1956 roku, zachłyśnięto się wizją obiecanej wolności czemu dano głośno wyraz. Witajcie w czasach, w których mężczyźni chcieli wyglądać jak mężczyźni a kobiety jak kobiety, które chcą się tym mężczyznom podobać. Moda lat 60 przyniosła raczej skromne i proste kroje sukienek, żakietów, czy płaszczy w modnych pastelach. Bardzo trendy stało się również połączenie bieli i czerni oraz granat, czerwień, zieleń i szarość. Dodatkowo modne były paski, kropki oraz wzory geometryczne. Sukienki i spódnice były krojone głównie na kształt litery A, a pod koniec lat 60 do łask weszły szerokie spodnie. Kobiety nosiły również mini. W latach 60 odchodzono od wysokich obcasów i szpilek. Modne były niskie obcasy lub 3
całkiem płaskie buty. Panie mogły za to przebierać w przeróżnych dodatkach, jak strusie pióra, cekiny, głębokie kapelusze, a także długie migoczące kolczyki oraz różne wzory i kolory pończoch. Makijaż w latach 60 zwracał uwagę na oczy. Miały być duże, podkreślone kredką i mascarą, a nawet sztucznymi rzęsami, dzięki którym oczy wydawały się większe. Usta były podkreślone bardzo delikatnie. Najmodniejszymi uczesaniami w latach 60 były krótkie fryzury na chłopczycę, często z dłuższą grzywką zaczesaną na bok. Elegantki wybierały wysokie koki. Układanie włosów zaczynały od tapirowania, aby fryzura miała odpowiednią objętość. W modzie ciągle były opaski. Na parkietach rządził twist. (Piosenka - Let's Twist Again - Chubby Checker) (Piosenka Abba,,Dancing queen ) Zapraszamy teraz na wycieczkę w lata 70. Tak jest. To lata, które wniosły niespokojnego ducha w muzykę, kulturę i sztukę. Niektórzy w trakcie tej podróży przypomną sobie własną młodość. Jedni z sentymentem, inni się trochę zdenerwują, aż w końcu będą i tacy dla których będzie to całkiem interesujące. Lata 70 były okresem wielkich przemian obyczajowych: pełnego rozkwitu kontrkultury hipisowskiej, wzmagania się ruchu wyzwolenia kobiet i protestów przeciwko wojnie w Wietnamie; a także czasem szczytu popularności Gorączki sobotniej nocy, Aniołków Charliego i przebojów szwedzkiego zespołu Abba. Wszystkie te zjawiska wywarły niebagatelny wpływ na damską modę, która od tego momentu zaczęła jak nigdy dotąd czerpać inspiracje z różnych aspektów życia codziennego. Początkowo, moda lat 70 stanowiła kontynuację trendów hipisowskich, które pojawiły się już pod koniec poprzedniej dekady. W tym czasie bardzo modne były zatem kolorowe koszulki, wielobarwne sukienki w długości maxi, ażurowe kamizelki, a przede wszystkim dżinsowe dzwony, które zdobiono motywami kwiatowymi, frędzlami, etnicznymi ornamentami i haftami.. Charakterystyczne dla tej dekady były także puchate kamizelki wykonane z furta, noszone długim włosiem na wierzch. Co więcej, hipiski przepadały za biżuterią inspirowaną modą etniczną, dlatego nosiły na sobie ozdoby z drewna i metalu, korale, paciorki oraz rzemyki. Taki wizerunek uzupełniły precyzyjnym makijażem wzorowanym na make-upie Diany Ross z mocno podkreślonymi oczami i jasnymi ustami. Lata 70 były także czasem narodzin stylu disco, czyli mody podkradzionej wprost z dyskotekowego parkietu Gorączki sobotniej nocy. Nastał wówczas boom na kontrastowe połączenia kolorów, buty na wysokich koturnach oraz poliester. W tym czasie modne były także cekiny, brokat, połyskliwe kostiumy, kombinezony, białe golfy oraz koszule z wydłużonymi kołnierzami. Za sprawą serialu Aniołki Charliego i popularności Abby, panie zaczęły się także zachwycać fryzurami, w postaci długich włosów i wywiniętych na boki loków. Obok wymienionych wyżej modowych tendencji, pod koniec lat 70 zaczął się również kształtować nowy styl odzieżowy, który wzbudził wówczas niemałe kontrowersje. 4
Brudne i wytarte dżinsy, poszarpane koszulki oraz skórzane kurtki charakteryzujące punkowe stylizacje stanowiły zapowiedź zmian, które miały dokonać się w kolejnej dekadzie. (Ottawan,,Hands up ) Jedni nazywają ten okres katastrofą mody. Inni zachwycają się ferią barw i zupełnie nowym podejściem do budowania ludzkiej sylwetki. Lata 80 z pewnością zaznaczyły się w modzie wyrazistym śladem. Ponadto w Polsce był to czas burzliwych przemian. Zapoczątkowany stanem wojennym, kolejkami w pustych sklepach, naznaczony buntem Jarocina i uładzony korowodem opolskich festiwali zakończony wreszcie przełomem roku 89. Czasy to ciekawe i warte wspomnień. Zapraszamy na wyprawę w lata 80. (Piosenka - Modern Talking -,,Cheri, cheri Lady ) Patrząc na zdjęcia z tamtych lat, pierwsze co sobie pewnie pomyślicie to,,ale kicz!". To prawda, można tej modzie wiele zarzucić, jednak musicie przyznać, że była kolorowa jak żadna inna, szalenie charakterystyczna i ostra w odbiorze. Moda lat 80. formowała sylwetkę w kształt odwróconego trójkąta - wszystkie marynarki i koszule miały wszyte poduszki w ramionach, talia miała być wąska i podkreślona, a proporcje równoważono obcisłymi spódnicami. Młode dziewczyny nosiły się trochę inaczej - uwielbiały kolorowe leginsy, szerokie swetry i tuniki lub body, całość uzupełniały kolorową, plastikową biżuterią i ocieplaczami. Sportowe stroje sprawiały wrażenie, jakby ich właścicielki dopiero co wróciły z najpopularniejszych zajęć lat 80-tych - aerobiku. Rozpoczyna się era jeansowego total looku, z kataną jako must-have i koniecznie w marmurkowym odcieniu! Oprócz tego królują: welur, lycra, kresz i koronki. Kolory są wyraziste i mocne, najlepiej neonowe. Do głosu dochodzą także wzorzyste, jedwabne koszule, których prekursorem zostaje Gianni Versace. Jak spodnie to marchewy albo spadochrony, do tego jeszcze puchowe kamizelki i styl na policjantów z Miami Vice - pastelowe garnitury, kolorowe T-shirty i mokasyny. Dziś właściwie nie docenia się tego okresu w modzie i uważa za zbyt mało kobiecy i taki,,plebejsko-dyskotekowy", ale spójrzmy prawdzie w oczy - kiedyś wszyscy tak wyglądali. Nie wierzycie? Zajrzyjcie do rodzinnych albumów ze starymi zdjęciami rodziców ;) Pierwsza zasada makijażu tej dekady? Rzucać się w oczy! Trwała na głowie, wyraziste oczy i ciemne usta - tak wyglądały wtedy dziewczyny. Chociaż nie tylko - kto kojarzy muzykę rockową tamtych czasów na pewno wie, jak wyglądały wtedy znane zespoły ;) Podkreślenie osobowości należało także do zadań fryzury - mocno natapirowane włosy, cieniowane na całej długości, wysoki kucyki oraz te na bok, krótkie i zadziorne cięcia oraz 5
styl,,na chłopaka" - najlepiej w wersji na jasny blond. Wszystko to uzupełnione o nieodzowne dodatki - bandany, wielkie gumki do włosów i plastikową biżuterię. Najlepiej w szalonych kolorach i dużych ilościach.wśród Panów najpopularniejsza jest fryzura na,,czeskiego piłkarza" - czyli,,krótko z przodu, długo z tyłu i wąsy na przedzie". (Piosenka Sabrina,,Boys ) Pozostajemy w rytmach disco. Przed nami bowiem lata 90! (Piosenka Kaoma,,Lambada ) Jest to ostatnia dekada, którą poddamy tego rodzaju analizie. Lata 90, w naszym kraju wiązały się z zakończeniem PRL-u i z nadejściem ery kapitalizmu, który otworzył drzwi na wszystko to, co do tej pory dostępne było tylko na Zachodzie. Z dzisiejszej perspektywy modę lat 90 określa się jako zwariowaną i nieco kiczowatą. W latach 90 szczególnie w Polsce, która dotąd była szara i zamknięta na nowości ulice wypełniły się przechodniami, ubranymi w niemalże wszystkie kolory tęczy. W ten sposób Polacy próbowali udźwignąć zmiany i nauczyć się korzystać z mnogości oferowanych w sklepach towarów. Początki dekady zdominowane były trendami, zaczerpniętymi jeszcze z lat 80. Wczesne lata 90 lansowały zatem dżinsowe koszule, szorty i katanki, obcisłe spodnie, kowbojki, kolorowe rajstopy i legginsy, bandamki, skórzane kurtki, a także tkaniny w neonowych kolorach. W drugiej połowie dekady, do łask powróciły natomiast długie, hippisowskie spódnice oraz sukienki w kwiatki. Panie z chęcią zakładały także obcisłe golfy, ogrodniczki, jak również buty na wysokich koturnach. Z kolei u schyłku lat 90, zaczęły one nosić dzwony, spódniczki mini i tank topy, wybierając odzież w kolorach pastelowych. Lata 90 zrezygnowały z ostrych makijaży i spopularyzowały naturalny wizerunek kobiet. Make up w latach 90, wykonywano za pomocą kosmetyków o ciepłych barwach, takich jak: beże i brązy. Makijaż miał wówczas na celu podkreślać naturalną urodę pań i odpowiednio modelować ich twarz. Uczesania kobiet w latach 90 były przeważnie stonowane. Panie nosiły proste, gładkie i wycieniowane fryzury. Niemniej, niektóre przedstawicielki płci pięknej w ostatniej dekadzie XX wieku stawiały na krótkie cięcia z charakterystycznym wycieniowaniem. W takich fryzurach, włosy były krótko ścięte z tyłu i po bokach. Dłuższe włosy zostawiano natomiast na czubku głowy i na jej przodzie. (Mr President Coco jambo) Jak widać, każdy okres w historii mody charakteryzował się czymś innym. Czasem warto było coś podkreślić, a czasem ukryć. Wszystko zależało od sposobu myślenia ludzi ubiegłego wieku, który zmieniał się tak szybko, jak otaczający ich świat. Dzięki temu, że istnieje sporo dokumentacji stylizacji, które kiedyś robiły furorę, do dziś możemy wybierać to, co najlepsze z każdej epoki. 6
Pamiętajmy, że jakość życia nie polega na zbieraniu rzeczy i kompulsywnym kupowaniu. Polega na rozsądnej selekcji, dowartościowaniu tego, co mamy, krytycznym spojrzeniu na siebie. W ten sposób dochodzi się do stylu. Swojego stylu. (Piosenka Geri Halliwel,,It s raining man ) (Wszyscy wychodzą, prezentują się i kłaniają) 7