ODPUSTY W KOŚCIELE Co to jest Odpust? Odpust jest to darowanie przez Boga kary doczesnej za grzechy ju odpuszczone. Ka dy grzech pociąga za sobą karę. W sakramencie Pokuty Bóg odpuszcza nam winę, pozostaje jednak kara za skutki wywołane naszymi grzechami. Darowaniem takiej kary nazywamy Odpustem. Odpusty mogą być zupełne - zyskujemy wtedy darowanie całej kary, albo cząstkowe - darowana nam jest czę ć kary. żdyby człowiek zmarł po uzyskaniu odpustu zupełnego pójdzie prosto do Nieba, gdyby zmarł po uzyskaniu odpustu cząstkowego pozostanie w czy ćcu krócej. Kary za grzech Aby zrozumieć tę naukę i praktykę Ko cioła, trzeba zobaczyć, e grzech ma podwójny skutek. żrzech cię ki pozbawia nas komunii z Bogiem, a przez to zamyka nam dostęp do ycia wiecznego, którego pozbawienie nazywa się "karą wieczną" za grzech. Ka dy grzech, nawet powszedni, powoduje ponadto nieuporządkowane przywiązanie do stworzeń, które wymaga oczyszczenia, albo na ziemi, albo po mierci, w stanie nazywanym czy ćcem. Takie oczyszczenie uwalnia od tego, co nazywamy "karą doczesną" za grzech. Obydwie kary nie mogą być traktowane jako rodzaj zemsty, którą Bóg stosuje od zewnątrz, poniewa wypływają one jakby z samej natury grzechu. Nawrócenie, które pochodzi z arliwej miło ci, mo e doprowadzić do całkowitego oczyszczenia grzesznika, tak e nie pozostaje ju adna kara do odpokutowania (KKK 1472) Przebaczenie grzechu i przywrócenie komunii z Bogiem pociągają za sobą odpuszczenie wiecznej kary za grzech. Pozostają jednak kary doczesne. Chrze cijanin powinien starać się, znosząc cierpliwie cierpienia i ró nego rodzaju próby, a w końcu godząc się spokojnie na mierć, przyjmować jako łaskę doczesne kary za grzech. Powinien starać się przez dzieła miłosierdzia i miło ci, a tak e przez modlitwę i ró ne praktyki pokutne uwolnić się całkowicie od "starego człowieka" i "przyoblec człowieka nowego"(kkk 1473) W komunii więtych Chrze cijanin, który stara się oczy cić z grzechu i u więcić się z pomocą łaski Bo ej, nie jest pozostawiony sam sobie. " ycie poszczególnych dzieci Bo ych łączy się przedziwną więzią w Chrystusie i przez Chrystusa z yciem wszystkich innych braci chrze cijan w nadprzyrodzonej jedno ci Mistycznego Ciała Chrystusa jakby w jednej mistycznej osobie".(kkk 1474) W komunii więtych "między wiernymi, czy to uczestnikami niebieskiej ojczyzny, czy to pokutującymi w czy ćcu za swoje winy, czy to pielgrzymującymi jeszcze na ziemi, istnieje więc trwały węzeł miło ci i bogata wymiana wszelkich dóbr". W tej przedziwnej wymianie więto ć jednego przynosi korzy ć innym o wiele bardziej ni grzech jednego mo e szkodzić innym. I tak odwołanie się do komunii więtych pozwala skruszonemu grzesznikowi wcze niej i skuteczniej oczy cić się od kar za grzech.(kkk 1475) Duchowe dobra płynące z komunii więtych nazywamy tak e skarbcem Ko cioła. "Nie jest on zbiorem dóbr, gromadzonych przez wieki na kształt materialnych bogactw, lecz nieskończoną i niewyczerpaną warto cią, jaką mają u Boga zado ćuczynienia i zasługi Chrystusa Pana, ofiarowane po to, by cała ludzko ć została uwolniona od grzechu i doszła do łączno ci z Ojcem. Stanowi go sam Chrystus Odkupiciel, w którym są i działają zado ćuczynienia i zasługi płynące z Jego odkupienia".(kkk 1476) "Poza tym do tego skarbca nale y równie rzeczywi cie niewyczerpana, niewymierna i zawsze aktualna warto ć, jaką mają przed Bogiem modlitwy i dobre uczynki Naj więtszej Maryi Panny i wszystkich więtych, którzy idąc ladami Chrystusa, dzięki jego łasce, 1
u więcili samych siebie i wypełnili posłanie otrzymane od Ojca. W ten sposób, pracując nad własnym zbawieniem, przyczynili się równie do zbawienia swoich braci w jedno ci Mistycznego Ciała".(KKK 1477) Odpusty otrzymywane od Boga za po rednictwem Ko cioła Darowanie kary otrzymuje się za po rednictwem Ko cioła, który mocą udzielonej mu przez Chrystusa władzy związywania i rozwiązywania działa na rzecz chrze cijanina i otwiera mu skarbiec zasług Chrystusa i więtych, by otrzymać od Ojca miłosierdzia darowanie kar doczesnych, jakie nale ą się za grzechy. W ten sposób Ko ciół chce nie tylko przyj ć z pomocą chrze cijaninowi, lecz tak e pobudzić go do czynów pobo no ci, pokuty i miło ci.(kkk 1478) Poniewa wierni zmarli, poddani oczyszczeniu, tak e są członkami tej samej komunii więtych, mo emy pomóc im, między innymi, uzyskując za nich odpusty, by zostali uwolnieni od kar doczesnych, na które zasłu yli swoimi grzechami.(kkk 1479) Pięć warunków zyskania odpustu zupełnego Odpust zupełny mo e zyskać osoba ochrzczona, będąca w jedno ci z Ko ciołem spełniając pięć warunków podanych przez Ko ciół. eby zyskać odpust zupełny muszą być spełnione wszystkie pięć warunków. Kolejno ć spełnienia tych warunków nie jest wa na. Najwa niejsze jest by przez cały ten czas, (dzień) być w stanie łaski u więcającej. 1. Stan łaski u więcającej - spowied w. sakramentalnaś jedna spowied wystarczy dla uzyskania kilku czy nawet kilkunastu odpustów, warunkiem jest by zawsze, za ka dym razem być w stanie łaski u więcającej. 2. Wolno ć od przywiązania do jakiegokolwiek grzechu nawet powszedniego. Chodzi tutaj o samo przywiązanie, o radykalne zerwanie z jakąkolwiek sposobno cią, o której wiemy, e mo e prowadzić nas do grzechu, nawet lekkiegoś odrzucenie przywiązania do naszych słabo ci, złych skłonno ci, nałogów itp. W tym dniu powinni my prosić Pana Boga eby dał nam siłę aby mogli my przezwycię yć wszystkie te nasze słabo ci, które mogą nas zniewalać. 3. Komunia w. warunkiem jest przystąpienie tego dnia do Komunii w. 4. Dzieło odpustowe, czyn odpustowy. 5. Modlitwa w intencjach Ojca w. jest to modlitwa, która wspiera intencje Ojca w., które nosi w swoim sercuś wystarczy tutaj odmówić modlitwę Ojcze nasz i Zdrowa Mario lub jakąkolwiek inną modlitwę w tych intencjach. Odpust mo emy ofiarować za siebie lub za dowolną osobę zmarłą, lub te wielu zmarłych, dusze w czy ćcu cierpiące, nale y tutaj dokonać wyboru. Nie mo na ofiarować odpustu za drugiego człowieka. Nie mo na jednocze nie ofiarować odpustu zupełnego za siebie i za zmarłych. Odpust zupełny mogę zyskać tylko raz w ciągu dnia. Odpustów cząstkowych mogę zyskać wiele w ciągu dnia. Aby nie zmarnować szansy zyskania wielu odpustów w ciągu jednego dnia przez brak wła ciwej intencji, dobrze jest taka intencję wzbudzić w sobie na początku dnia np. słowamiś "Panie Bo e mój pragnę dzisiaj zyskać wszystkie odpusty jakich dostąpić mogę i ofiaruję je "( nale y tutaj dokonać wyboru) lubś "Panie Bo e mój pragnę przez to dzieło odpustowe... zyskać odpust zupełny i ofiaruję go..." Odpust zupełny mo emy zyskiwać codziennie Ko ciół podaje nam pięć dzieł odpustowych, które umo liwiają nam zyskanie odpustu zupełnego ka dego dniaś - czytanie i rozwa anie przynajmniej przez pół godziny dowolnego fragmentu pisma w. - odmówienie jednej czę ci Ró ańca w., wspólnie z kim w dowolnym miejscu. Je eli 2
odmawiam tę modlitwę ró ańcową sam to dla zyskania odpustu zupełnego muszę go odmówić przed Naj więtszym Sakramentem tzn. w ko ciele, kaplicy gdzie znajduje się tabernakulum z Naj więtszym Sakramentem. - odmówienie koronki do Miłosierdzia Bo ego przed Naj więtszym Sakramentem. Warunkiem tutaj jest tak jak przy modlitwie ró ańcowej odmawianej samemu, obecno ć Naj więtszego Sakramentu w tabernakulum w ko ciele lub kaplicy. Naj więtszy Sakrament nie musi być wystawiony, wystarczy sama obecno ć w tabernakulum. - adoracja Naj więtszego Sakramentu przynajmniej przez pół godziny w ko ciele lub kaplicy. - odprawienie Drogi Krzy owej w ko ciele, kaplicy lub na kalwarii, tak e przy stacjach drogi krzy owej erygowanej, po więconej. Dla zyskania odpustu mo na tutaj samemu przej ć przez wszystkie stacje. Dla osoby chorej przykutej do łó ka dziełem odpustowym mo e być tutaj rozwa anie przynajmniej przez pół godziny Męki Pańskiej. ODPUST ZUPEŁNY Dzieła obdarzone odpustem zupełnym 1. Adoracja Naj więtszego sakramentu trwająca przynajmniej pół godziny 2. Pobo ne przyjęcie choćby tylko przez radio Błogosławieństwa Papieskiego udzielanego Miastu i wiatu. 3. nawiedzenie cmentarza w dniach od 1 do 8 listopada połączone z modlitwą za zmarłych choćby tylko w my li za zmarłych (odpust ten mo e być ofiarowany tylko za dusze w czy ćcu cierpiące)ś w pozostałe dni roku odpust cząstkowy. 4. Pobo ny udział w obrzędzie liturgicznym w Wielki Piątek i ucałowanie krzy a. 5. Udział w ćwiczeniach duchowych trwających przynajmniej przez trzy dni. 6. Publiczne odmówienie Aktu Wynagrodzenia w uroczysto ć Naj więtszego Serca Jezusowego. 7. Publiczne odmówienie Aktu po więcenia rodzaju ludzkiego Chrystusowi Królowi w uroczysto ć Chrystusa Króla. 8. W uroczysto ć w. Apostołów Piotra i Pawła, ka dy kto pobo nie u ywa przedmiotu religijnego (krzy a, ró ańca, szkaplerzna, medalika) po więconego przez Papie a lub Biskupa i w tym dniu odmówi Wyznanie Wiary. 9. Wysłuchanie w czasie misji kilku kazań i udział w uroczystym ich zakończeniu. 10. Przystąpienie po raz pierwszy do Komunii w. lub udział w takiej pobo nej ceremonii. 11. Odprawienie pierwszej Mszy w. lub pobo ne uczestnictwo w niej. 12. Odmówienie ró ańca w ko ciele, w rodzinie, we wspólnocie zakonnej (nale y odmówić przynajmniej jedną czę ć, jednak e pięć dziesiątek w sposób ciągły, z modlitwą ustną nale y połączyć pobo ne rozwa anie tajemnic, w publicznym odmawianiu tajemnice winne być zapowiadane zgodnie z zatwierdzoną miejscową praktyką, w odmawianiu prywatnym wystarczy, e wierny łączy z modlitwą ustną rozwa anie tajemnic). 13. Odnowienie przez kapłana w 25-, 50-, 60-lecie więceń kapłańskich postanowienia wiernego wypełniania obowiązków swojego powołania, uczestniczenie w Mszy w. jubileuszowej. 14. Czytanie i rozwa anie Pisma w. z szacunkiem nale nym słowu Bo emu, przynajmniej przez pół godziny. 15. Nawiedzenie ko cioła, w którym trwa Synod diecezjalny i odmówienie tam "Ojcze nasz" i "Wierzę w Boga". 16. Odmówienie w sposób uroczysty hymnu "Przed tak wielkim Sakramentem" w Wielki Czwartek. 17. Odmówienie w sposób uroczysty hymnu "Przed tak wielkim Sakramentem" w uroczysto ć Bo ego Ciała. 18. Publiczne odmówienie hymnuś "Ciebie Bo e wielbimy" w ostatnim dniu roku. 3
19. Publiczne odmówienie hymnu "Przybąd Duchu Stworzycielu" w Nowy Rok i w Zesłanie Ducha więtego. 20. Pobo ne odprawienie Drogi Krzy owej (przed stacjami prawnie irygowanymi, połączone z rozwa aniem Męki i mierci Chrystusa i przechodzeniem od stacji do stacjiś w publicznym odprawianiu wystarczy przechodzenie prowadzącego). 21. Pobo ne nawiedzenie ko cioła w więto tytułu i dnia 2 sierpnia (odpust Porcjunkuli) i odmówienie "Ojcze nasz" i "Wierzę w Boga". 22. Pobo ne nawiedzenie ko cioła lub ołtarza w dniu jego konsekracji i odmówienie "Ojcze Nasz" i "Wierzę w Boga". 23. Pobo ne nawiedzenie ko cioła w Dniu Zadusznym i odmówienie "Ojcze nasz" i "Wierzę w Boga" (odpust ten mo e być ofiarowany tylko za dusze w czy ćcu cierpiące). 24. Pobo ne nawiedzenie ko cioła lub kaplicy zakonnej w więta Zało yciela i odmówienie "Ojcze nasz" i "Wierzę w Boga". 25. Udział w czynno ci więtej, której przewodniczy wizytator w czasie odbywania wizytacji pasterskiej. 26. Odnowienie przyrzeczeń chrztu w. w czasie nabo eństwa Wigilii Paschalnej lub w rocznicę swego chrztu. 27. Pobo ne nawiedzenie jednej z czterech patriarchalnych bazylik rzymskich i odmówienie tam "Ojcze nasz" i "Wierzę w Boga" wś więto tytułu, jakiekolwiek więto nakazane, raz w roku w innym dniu wybranym przez wiernego. 28. Udział w więtych czynno ciach sprawowanych w ko ciołach stacyjnych w Rzymie w okre lonych dniach roku zaznaczonych w Mszale Rzymskim. 29. Odmówienie modlitwyś "Oto ja, o dobry i najsłodszy Jezu" po komunii w. Przed obrazem Jezusa Chrystusa w ka dy piątek Wielkiego Postu i w Wielki Piątekś w pozostałe dni roku odpust cząstkowy. 30. Posługiwanie się przedmiotami pobo no ci (krucyfiksem, krzy em, szkaplerzem, medalikiem), je eli są pobłogosławione przez Papie a, ewentualnie przez biskupa, je li w uroczysto ć więtych Apostołów Piotra i Pawła, odmówimy wyznanie wiary (jakąkolwiek formułę)ś natomiast posługując się tymi przedmiotami pobłogosławionymi przez kapłana lub diakona odpust cząstkowy. 31. W momencie mierci,o ile nie ma kapłana, który udzieliłby sakramentów i błogosławieństwa papieskiego, mo na odmówić jakąkolwiek modlitwę, o ile wierny miał za ycia zwyczaj odmawiania jakichkolwiek modlitw (w tym wypadku wymieniony warunek zastępuje trzy zwyczajne warunki uzyskania odpustu zupełnego), dla uzyskania tego odpustu chwalebną rzeczą jest posługiwać się krucyfiksem lub krzy em. Ponadto dla Polski zostały zatwierdzone tak e dwa dodatkowe odpusty zupełneś 32. Udział w nabo eństwie żorzkich alów jeden raz w Wielkim Po cie w jakimkolwiek ko ciele na terenie Polski. 33. Nawiedzenie dowolnej bazyliki mniejszej w następujące dniś - w uroczysto ć więtych Apostołów Piotra i Pawła (29 czerwca) - w więto tytułu - w dniu 2 sierpnia (odpust "Porcjunkuli") - jeden raz w ciągu roku w dniu okre lonym według uznania Dekret o związaniu odpustów z Koronką do Miłosierdzia Bo ego 12 stycznia 2002 Penitencjaria Apostolska na mocy uprawnień specjalnie udzielonych jej przez Papie a chętnie przyjmuje przedstawioną pro bę i postanawia, co następujeś Odpustu zupełnego pod zwykłymi warunkami (mianowicie sakramentalna spowied, Komunia eucharystyczna i modlitwa w intencjach Ojca więtego) udziela się w granicach 4
Polski wiernemu, który z duszą całkowicie wolną od przywiązania do jakiegokolwiek grzechu pobo nie odmówi Koronkę do Miłosierdzia Bo ego w ko ciele lub kaplicy wobec Naj więtszego Sakramentu źucharystii, publicznie wystawionego lub te przechowywanego w tabernakulum. Je eli za ci wierni z powodu choroby (lub innej słusznej racji) nie będą mogli wyj ć z domu, ale odmówią Koronkę do Miłosierdzia Bo ego z ufno cią i z pragnieniem miłosierdzia dla siebie oraz gotowo cią okazania go innym, to pod zwykłymi warunkami równie zyskują odpust zupełny, z zachowaniem przepisów co do mających przeszkodę, zawartych w normach 24 i 25 Wykazu odpustów. (.Enchiridii Indulgentiarum.). W innych za okoliczno ciach odpust będzie cząstkowy. Niniejsze zezwolenie zachowa wieczystą wa no ć, bez względu na jakiekolwiek przeciwne zarządzenia. + Alojzy de Magostris Arcybiskup tyt. Novenris Pro-Penitencjarz Większy ODPUSTY CZĄSTKOWE Są trzy ogólne warunki uzyskania odpustu cząstkowegoś 1. Wierny dostępuje odpustu cząstkowego, je li w czasie spełniania swoich obowiązków i w trudach ycia wznosi my li do Boga z pokorą i ufno cią, dodając w my li jaki akt strzelisty, np. "Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami" 2. Je li wierny powodowany motywem wiary przyjdzie z pomocą potrzebującym współbraciom, pomagając im osobi cie lub dzieląc się z nimi swoimi dobrami, uzyskuje odpust cząstkowy. 3. żdy wierny w intencji umartwiania się, odmówi sobie czego godziwego, a przyjemnego dla siebie, uzyskuje odpust cząstkowy. Warunek ten ma zachęcić wiernych do praktykowania dobrowolnych umartwień. Odpust cząstkowy jest związany z odmówieniem wielu znanych modlitw i mo na go uzyskać wielokrotnie w ciągu dniaś 1. Odmówienie modlitwyś czynno ci nasze... (Mszał RzymskiŚ kolekta z czwartku po Popielcu). 2. Odmówienie aktów cnót teologicznych i alu za grzechy. 3. Odmówienie hymnuś Uwielbiam Cię nabo nie (Adoro Te, devote). 4. Odmówienie przed zebraniami modlitwy: Stajemy wobec Ciebie, Panie. 5. Odmówienie modlitwyś Do Ciebie, więty Józefie. 6. Odmówienie modlitwyś Dzięki Ci składamy, Wszechmogący Bo e, za wszystkie dobrodziejstwa Twoje. Który yjesz i królujesz na wieki wieków. Amen. 7. Odmówienie modlitwyś Aniele Bo y, stró u mój. 8. Odmówienie modlitwyś Anioł Pański, w okresie wielkanocnym Królowo nieba. 9. Odmówienie hymnu Duszo Chrystusowa, u więć mnie. 10. Nawiedzenie cmentarza starochrze cijańskiego, czyli katakumb. 11. Odmówienie Składu Apostolskiego (pacierzowe wyznanie wiary) lub Symbolu Nicejsko Konstantynopolitańskiego (Credo - wyznanie wiary). 12. Akt komunii duchowej, wzbudzony przy pomocy jakiejkolwiek pobo nej formuły. 13. Odmówienie Jutrzni lub Nieszporów ałobnych. 14. Udział w nauczaniu lub uczenie się samemu nauki chrze cijańskiej. 15. Odmówienie Psalmu 130Ś Z głęboko ci wołam do Ciebie. 16. Odmówienie modlitwyś Panie, Bo e wszechmogący... (Liturgia żodzinś poniedziałek, II tydzień, Jutrznia). 5
17. Odmówienie modlitwyś Wysłuchaj nas, Panie więty, Ojcze wszechmogący, wieczny Panie, i racz zesłać z nieba więtego Anioła Swego, aby strzegł, osłaniał, nawiedzał i bronił wszystkich mieszkańców tego domu. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen. 18. Odmówienie litaniiś do Naj więtszego Imienia Jezus, do Naj więtszego Serca Pana Jezusa, do Najdro szej Krwi Chrystusa Pana, Loretańska do Naj więtszej Maryi Panny, do więtego Józefa, do Wszystkich więtych. 19. Odmówienie kantyku: Magnifikat. 20. Odmówienie modlitwyś Maryjo, Matko łaski, Matko miłosierdzia. Broń nas od wroga i przyjmij w godzinę mierci. 21. Odmówienie modlitwyś Pomnij, o Naj więtsza Panno Maryjo (modlitwa w. Bernarda). 22. Odmówienie Psalmu 51Ś Zmiłuj się nade mną, Bo e, w swojej łaskawo ci. 23. Uczestnictwo w publicznie odprawianej nowennie przed Bo ym Narodzeniem, Zesłaniem Ducha więtego i Niepokalanym Poczęciem. 24. Odmówienie Małych oficjówś o Męce Pańskiej, o Naj więtszym Sercu pana Jezusa, o Matce Bo ej, o Niepokalanym Poczęciu, o w. Józefie. 25. Odmówienie zatwierdzonej przez władzę ko cielną modlitwy o powołania kapłańskie i zakonne. 26. Odprawienie modlitwy my lnej (rozmy lania). 27. Odmówienie modlitwy za Papie aś Wezwanieś módlmy się za Papie a naszego...odpowied ś Niech go Pan strze e, zachowa przy yciu, darzy szczę ciem na ziemi, i broni przed nieprzyjaciółmi. 28. Odmówienie modlitwyś O więta uczto. 29. Słuchanie przepowiadanego Słowa Bo ego (kazania). 30. OdmówienieŚ Modlitwy o jedno ć Ko cioła. 31. Uczestnictwo w miesięcznym dniu skupienia. 32. Odmówienie modlitwy: Wieczny odpoczynek. 33. Odmówienie modlitwyś Racz, Panie nagrodzić yciem wiecznym wszystkich, którzy nam dobrze czynią dla imienia Twego. 34. OdmówienieŚ Witaj Królowo, Matko Miłosierdzia. 35. OdmówienieŚ więta Maryjo, przybąd z pomocą biednym. 36. Odmówienie modlitwyś więci Apostołowie Piotrze i Pawle. 37. Pobo ne prze egnanie się i wypowiedzenie słówś W Imię Ojca i Syna i Ducha więtego. Amen. 38. Odmówienie modlitwyś Pod Twoją obronę uciekamy się, więta Bo a Rodzicielko. 39. Odmówienie modlitwyś Przyjd Duchu więty, napełnij serca wiernych Twoich i ogień miło ci w nich zapal. 40. Odmówienie modlitwyś Nawied ten dom (Liturgia żodzinś Kompleta po Nieszporach uroczysto ci. 6