II FSK 1928/11 - Wyrok NSA

1 z 5 2013-07-08 14:47 II FSK 1928/11 - Wyrok NSA Data orzeczenia 2013-06-11 orzeczenie prawomocne Data wpływu 2011-07-25 Sąd Sędziowie Symbol z opisem Hasła tematyczne Naczelny Sąd Administracyjny Andrzej Jagiełło Bogdan Lubiński /przewodniczący/ Sławomir Presnarowicz /sprawozdawca/ 6115 Podatki od nieruchomości Podatek od nieruchomości Sygn. powiązane I SA/Rz 147/11 - Postanowienie WSA w Rzeszowie z 2011-04-27 Skarżony organ Treść wyniku Samorządowe Kolegium Odwoławcze Oddalono skargę kasacyjną Powołane przepisy Dz.U. 2012 nr 0 poz 270 art.183 par. 1, art. 174, art. 183 par. 1, art. 184 Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity. Dz.U. 1991 nr 9 poz 31 art. 2 ust. 1pkt 2, art 4 ust. 1 pkt 2 Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Dz.U. 1989 nr 30 poz 163 art. 21, art. 22 ust. 1, Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne. Dz.U. 1997 nr 137 poz 926 art. 222, art. 240 par.1 Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa. SENTENCJA Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Bogdan Lubiński, Sędzia NSA Sławomir Presnarowicz (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Andrzej Jagiełło, Protokolant Justyna Nawrocka, po rozpoznaniu w dniu 11 czerwca 2013 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej H. R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 12 maja 2011 r. sygn. akt I SA/Rz 147/11 w sprawie ze skarg H. R. na decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w R. z dnia 20 grudnia 2010 r. nr [...], [...] w przedmiocie łącznego zobowiązania pieniężnego za 2008 i 2009 r. oddala skargę kasacyjną. UZASADNIENIE Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z dnia 12 maja 2011 r., sygn. akt I SA/Rz 147/11, oddalił skargę H. R., dalej również jako: "skarżąca" na decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w R., z dnia 20 grudnia 2010 r. o numerach A., B. w przedmiocie łącznego zobowiązania pieniężnego za 2008 r. oraz 2009 r. Podstawą prawną powyższego orzeczenia Sądu I instancji był art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm. ), określanej dalej p.p.s.a. Z ustaleń stanu faktycznego podanego w zaskarżonym wyżej przywołanym wyroku wynika, że decyzjami z dnia 20 grudnia 2010 r. nr A. i B. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w R., dalej jako: "SKO", po rozpoznaniu odwołań H. R. od decyzji Prezydenta Miasta R. z dnia 3 sierpnia 2009 r. NR 1. i NR 2. w przedmiocie ustalenia skarżącej wysokości łącznego zobowiązania pieniężnego za 2008 r. oraz za 2009 r. na kwotę odpowiednio 1469 zł i 2518 zł - utrzymało w mocy zaskarżone decyzje. Organy ustaliły, iż w dniu 29 kwietnia 2009 r. skarżąca działając przez pełnomocnika złożyła informacje o posiadanych przez nią nieruchomościach i obiektach budowlanych za okres od 31 maja 2008 r., w której do opodatkowania zadeklarowała: budynek o powierzchni użytkowej 469,90 m2 oraz grunt rolny zabudowany o powierzchni 0,3908 ha. Wynikające z tej informacji dane dotyczące przedmiotu opodatkowania znalazły potwierdzenie w ewidencji gruntów. Z wypisu z rejestru gruntów wynika bowiem, iż skarżąca jest właścicielem działki o nr ewidencyjnym [...] położonej w R. sklasyfikowanej jako "grunty rolne zabudowane", na której posadowiony jest budynek oznaczony jako "inny niemieszkalny". Organ I instancji opierając się na powyższych danych, które nie uległy zmianie w 2009 r. ustalił na ich podstawie wysokość obciążającego skarżącą łącznego

2 z 5 2013-07-08 14:47 zobowiązania pieniężnego za lata 2008 i 2009. Dla ustalenia wysokości zobowiązania w podatku od nieruchomości przyjęto stawkę właściwą dla pozostałych budynków i ich części w tym również zajęte na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego. Natomiast SKO dodatkowo zauważyło także, iż wyeliminowanie budynku byłego kurnika z podstawy opodatkowania, mogłoby mieć miejsce jedynie w razie uznania, iż obiekt ten utracił elementy konstrukcyjne pozwalające na zaliczenie go do przedmiotów opodatkowania zgodnie z art. 1a ust 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. nr 121, poz. 844 ze zm.), dalej jako "u.p.o.l.". W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, dalej powoływanego jako: "WSA", na powyższe decyzje skarżąca zarzuciła wydanie ich z naruszeniem przepisów prawa materialnego, ale przede wszystkim z naruszeniem zasad postępowania. Podniosła, iż wydanie decyzji w stosunku do niej wymagało uprzedniego prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy jej poprzednika prawnego, w stosunku do którego kwestia opodatkowania zniszczonego budynku pozostałego po byłym kurniku nie została jeszcze prawomocnie rozstrzygnięta. Skarżąca wyjaśniła, iż kwestia opodatkowania jej poprzednika prawnego była przedmiotem rozpoznania tego samego organu, który zlecił organowi I instancji uzupełnienie postępowania dowodowego poprzez wyjaśnienie od kiedy powstał obowiązek podatkowy, co umożliwiło temu podatnikowi weryfikację zgłoszeń podatkowych za lata 2004-2008. W stosunku do skarżącej jednak w analogicznym stanie faktycznym zapadło inne rozstrzygnięcie, a tym samym skarżąca została pozbawiona prawa do weryfikacji złożonych uprzednio zgłoszeń podatkowych. W takim postępowaniu organu odwoławczego skarżąca upatruje naruszenie zasady równości wobec prawa oraz zasady prowadzenia postępowania podatkowego w sposób pogłębiający zaufanie do organów państwa. W odpowiedziach na skargi SKO wniosło o ich oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko. WSA w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku oddalającego skargę, między innymi podnosił, że zgodnie z art. 2 ust.1 u.p.o.l., opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają następujące nieruchomości lub obiekty budowlane: grunty, budynki lub ich części, budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Jak wynika z informacji z dnia 28.04.2009 r. o nieruchomościach i obiektach budowlanych (złożonej przez pełnomocnika skarżącej) skarżąca zadeklarowała do opodatkowania budynek o powierzchni użytkowej 469,90 m2 oraz grunt rolny zabudowany o pow. 0,3908 ha. Także z wypisu z rejestru gruntów i budynków znajdującego się w aktach wynika, że skarżąca jest właścicielką nieruchomości gruntowej zabudowanej nr ew. [...], oznaczonej symbolem B-Ps III o powierzchni 0,3908 ha, na której posadowiony jest budynek oznaczony jako inny niemieszkalny. Zgodnie art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. nr 240, poz. 2027, ze zm.; dalej jako: "p.g.k."), podstawę wymiaru podatków stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków. WSA dalej podkreślał, że dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków są wiążące dla organu podatkowego. Zatem w ocenie WSA organy podatkowe prawidłowo postąpiły dokonując w niniejszej sprawie wymiaru podatku od nieruchomości zarówno od gruntu, jak i budynku. Ustawodawca nie przewidział na gruncie przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, jakiegokolwiek ograniczenia obowiązku podatkowego z powodu podnoszonej przez skarżącą okoliczności, tj. bardzo złego stanu technicznego budynku kwalifikującego się do rozbiórki. W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku skarżąca, reprezentowana przez adwokata, zarzuciła naruszenie prawa materialnego, przez jego błędną wykładnie i niewłaściwe zastosowanie, mianowicie przepisów art. 2 ust. 1, art. 4 ust. 1 pkt 2 u.p.o.l. w zw. z art. 3 ust. 1, 2 i 2a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623, ze zm.) i ograniczenie przez to zakresu kontroli działalności SKO w zakresie oceny przedmiotu opodatkowania oraz przepisu art. 222 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), zwanej dalej: "o.p.",

3 z 5 2013-07-08 14:47 przez zaakceptowanie gołosłownych ustaleń i twierdzeń, że "pozostałość" po byłym kurniku była "budynkiem" w rozumieniu przepisów prawa. Kwestionowano, że postępowanie dowodowe przeprowadzone zostało w sposób prawidłowy, oraz że organ podatkowy nie miał możliwości weryfikacji dla celów podatkowych zapisu danych z ewidencji gruntów, a strona nie została pozbawiona prawa do obrony i nie wystąpiło nierówne potraktowanie stron - co miało bezpośredni i istotny wpływ na treść wyroku. Ponadto podnoszono, że nie została ustalona powierzchnia użytkowa tego budynku (art. 4 ust. 1 u.p.o.l.), nie zostały przeprowadzone jego oględziny i nie powołano biegłego z zakresu budownictwa dla weryfikacji odmiennych twierdzeń stron oraz mimo tego, że strona została odmiennie potraktowana - na jej niekorzyść - od jej poprzednika prawnego, ojca M. C., w stosunku do którego SKO uchyliło decyzje wymiarowe i miał on następnie możliwości dokonania korekty informacji podatkowej. Podkreślano, że organ podatkowy przesłuchał w charakterze świadka jego ówczesnego pełnomocnika i złożył on wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego - dla wykazania, że "budynek" winien być wyłączony z opodatkowania. Wskazując na powyższe wnoszono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy WSA do ponownego rozpoznania oraz o dopuszczenie dowodu z dokumentu, tj. kserokopii uwierzytelnionej pisma Prezydenta m. R. z dnia 16 mają 2011, sygn.[...]. W uzasadnieniu skargi kasacyjnej zostały uszczegółowione powyższe zarzuty. Strona przeciwna nie skorzystała z prawa wniesienia odpowiedzi na skargę kasacyjną. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje. Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw, dlatego podlega oddaleniu. Stosownie do treści przepisu art. 183 1 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej i z urzędu bierze pod uwagę jedynie nieważność postępowania. W niniejszej sprawie nie stwierdza się, aby zaistniały przesłanki dające podstawę do unieważnienia zaskarżonego wyroku. Oznacza to związanie sądu odwoławczego zarzutami i wnioskami skargi kasacyjnej, które mogą dotyczyć wyłącznie ocenianego wyroku. Przed wszystkim należy zwrócić uwagę na wady konstrukcyjne wniesionej skargi kasacyjnej. Zgodnie z art. 174 p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: (1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; (2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Związanie Naczelnego Sądu Administracyjnego podstawami skargi kasacyjnej, wymaga prawidłowego ich określenia w samej skardze. Oznacza to konieczność powołania konkretnych przepisów prawa, którym uchybił WSA, uzasadnienia zarzutu ich naruszenia, a w razie zgłoszenia zarzutu naruszenia prawa procesowego, wykazania dodatkowo, że to uchybienie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. W odniesieniu do prawa materialnego należy wykazać, na czym polegała dokonana przez WSA błędna wykładnia lub niewłaściwe zastosowanie oraz jaka powinna być wykładnia prawidłowa lub, jakie powinno być właściwe zastosowanie przepisu prawa materialnego. Podobnie przy naruszeniu prawa procesowego należy wskazać przepisy tego prawa naruszone przez sąd, na czym polegało uchybienie tym przepisom i dlaczego uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. W skardze kasacyjnej jej autor formułuje jedyny zarzut naruszenia prawa materialnego, który w istocie zmierza do zakwestionowania przyjętych w sprawie ustaleń faktycznych. Badanie zasadności tej podstawy kasacyjnej naruszenia prawa materialnego można jedynie przeprowadzić na podstawie niekwestionowanego stanu faktycznego, przyjętego za podstawę rozstrzygnięcia. Z uwagi na powyższe, zarzut ten jest

4 z 5 2013-07-08 14:47 nieskuteczny. Biorąc jednak pod uwagę treść uchwały pełnego składu NSA z 26 października 2009 r., (I OPS 10/09, ONSAiWSA 2010, nr 1, poz. 1), zgodnie z którą przytoczenie podstaw kasacyjnych, rozumiane jako wskazanie przepisów, które zdaniem wnoszącego skargę kasacyjną zostały naruszone przez WSA, nakłada na Naczelny Sąd Administracyjny, stosownie do art. 174 pkt 1 i 2 oraz art. 183 1 p.p.s.a., obowiązek odniesienia się do wszystkich zarzutów przytoczonych w podstawach kasacyjnych, Naczelny Sąd Administracyjny w składzie rozpoznającym sprawę niniejszą odniesie się do tak wadliwie postawionego zarzutu. W rozpatrywanej sprawie Naczelny Sąd Administracyjny za nie zasadny uznaje wywiedziony przez skarżącego na podstawie art. 174 pkt 1 p.p.s.a., zarzut naruszenia przez WSA unormowań prawa materialnego, tj. przepisów art. 2 ust. 1, art. 4 ust. 1 pkt 2 u.p.o.l. w zw. z art. 3 ust. 1, 2 i 2a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623, ze zm.), polegający na błędnej wykładni tych przepisów i niewłaściwym ich zastosowaniu. Z informacji z dnia 28.04.2009 r. o nieruchomościach i obiektach budowlanych (złożonej przez pełnomocnika skarżącej) wynika jednoznacznie, że skarżąca zadeklarowała do opodatkowania budynek o powierzchni użytkowej 469,90 m2 oraz grunt rolny zabudowany o pow. 0,3908 ha. Także z wypisu z rejestru gruntów i budynków znajdującego się w aktach należy wnosić, że skarżąca jest właścicielką nieruchomości gruntowej zabudowanej nr ew. [...], oznaczonej symbolem B-Ps III o powierzchni 0,3908 ha, na której posadowiony jest budynek oznaczony, jako inny niemieszkalny. Naczelny Sąd Administracyjny przypomina o utrwalonych w orzecznictwie sądów administracyjnych poglądach w przedmiocie znaczenia ewidencji gruntów i budynków w sprawach wymiaru podatku od nieruchomości. W tym znaczeniu unormowania art. 2 ust. 1 pkt 2 i art. 4 ust. 1 pkt 2 u.p.o.l. w zw. z art. 3 ust. 1, 2 i 2a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane w zw. z przepisem art. 21 p.g.k. nie pozostawiają wątpliwości, iż przy dokonywaniu wymiaru podatku od nieruchomości, dla organów podatkowych wiążące są dane wynikające z wyżej opisywanej ewidencji. W wyroku z dnia 11 lipca 2012 r. (sygn. II FSK 2632/10, opublikowane w: http://www.orzeczenia.nsa.gov.pl/) Naczelny Sąd Administracyjny podkreślał, że organy podatkowe ustalając wysokość zobowiązań w podatku od nieruchomości nie są uprawnione do przyjęcia innej podstawy wymiaru podatku, niż dane wskazane w ewidencji. Przy wymiarze podatku od nieruchomości dla organów podatkowych wiążące są więc dane znajdujące się ewidencji gruntów i budynków, a organy podatkowe nie mogą dokonywać samodzielnych ustaleń w tej mierze. Od tej reguły nie zostały przewidziane żadne wyjątki, a zatem organy ustalające wysokość zobowiązań podatkowych nie są uprawnione do przyjęcia innej podstawy wymiaru podatku niż dane zawarte w ewidencji gruntów (por. też np. wyroki NSA: z 5 listopada 2009 r., II FSK 836/08, z dnia 15 kwietnia 2008 r., II FSK 372/07, publ. w: Lex nr 490966; z dnia 12 marca 2009 r., II FSK 49/08, z dnia 2 kwietnia 2009 r., II FSK 1949/07, opublikowane w: http://www.orzeczenia.nsa.gov.pl/). Również w jednym z ostatnich orzeczeń odnoszących się do omawianej problematyki, NSA w wyroku z dnia 20 czerwca 2012 r., podkreślał, że ewidencja gruntów i budynków, o której mowa w art. 21 ust. 1 p.g.k., nie może stanowić przedmiotu merytorycznej oceny sądów administracyjnych w sprawie podatkowej, w której do sądu pierwszej instancji nie zostały, bo nie mogły zostać zaskarżone, odrębne od podatkowych akty lub czynności z zakresu prowadzenia wymienionej ewidencji (wyrok NSA, sygn. akt II FSK 2511/10; opublikowany w: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/). Na istotę i znaczenie unormowań art. 21 ust. 1 p.g.k. dla wymiaru podatku od nieruchomości przy opodatkowaniu budynków wskazywał także Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów z dnia 27 lutego 2012 r., wyjaśniając, że "przepisem znajdującym się poza regulacją ustawy podatkowej, a mającym istotne znaczenie dla wymiaru podatku od nieruchomości jest ponadto art. 21 p.g.k. Zgodnie z tym przepisem, podstawę planowania gospodarczego, planowania przestrzennego, wymiaru podatków i świadczeń, oznaczenia nieruchomości w księgach wieczystych,

5 z 5 2013-07-08 14:47 statystyki publicznej i gospodarki nieruchomościami stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków. W związku z tym opodatkowanie budynku lub jego części stawką podatku przewidzianą dla budynków mieszkalnych jest możliwe, jeżeli w ewidencji gruntów i budynków budynek określony został jako mieszkalny". (zob. uchwała składu 7 sędziów z dnia 27 lutego 2012 r., sygn. akt II FPS 4/11; opublikowana w: http://www.orzeczenia.nsa.gov.pl/). Naczelny Sąd Administracyjny zauważa również, że na podstawie art. 22 ust. 1 p.g.k., ewidencję gruntów i budynków prowadzą starostowie. Jeżeli zatem w postępowaniu administracyjnym przed właściwym starostą skarżąca przeprowadzi skuteczny przeciwdowód przeciwko treści dokumentu urzędowego jakim jest ewidencja budynków, wówczas pojawi się możliwość zmiany w postaci wyłączenia z opodatkowania spornego budynku (byłego kurnika). Dopiero w przypadku zmiany ewidencji gruntów i budynków, skarżącym będzie przysługiwało prawo złożenia wniosku o wznowienie postępowania podatkowego zakończonego ostateczną decyzją, w oparciu o przesłankę lub przesłanki, zawarte w art. 240 1 o.p. oraz żądanie ewentualnej zmiany skarżonej decyzji. Do czasu zmiany ewidencji gruntów i budynków wiążą, w tym przedmiocie wszystkie organy i sądy obowiązujące w niej zapisy. Dlatego też, w żadnym razie nie można także stwierdzić, że WSA naruszyło przepis art. 222 o.p., przez zaakceptowanie gołosłownych ustaleń i twierdzeń, że "pozostałość" po byłym kurniku była "budynkiem" w rozumieniu przepisów prawa. Z tych powodów, na podstawie art. 184 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny postanowił o oddaleniu skargi kasacyjnej.