Biodegradowalne środki smarne Środki smarne dla przemysłu

Biodegradowalne środki smarne Środki smarne dla przemysłu

LUBRICANTS. TECHNOLOGY. PEOPLE. Największy na świecie, niezależny producent środków smarnych Pełna oferta środków smarnych dla przemysłu oraz motoryzacji Lider w dziedzinie dostarczania środków smarnych na tzw. pierwsze zalanie, w niemieckich fabrykach pojazdów Fabryki w Mannheim oraz Kiel 2

Liczby i fakty FABRYKI: MANNHEIM ORAZ KIEL HOLDING: FUCHS PETROLUB SE SIEDZIBA: MANNHEIM PRAWDZIWY SPECJALISTA W DZIEDZINIE ŚRODKÓW SMARNYCH: 100% SKONCENTROWANIA NA ŚRODKACH SMARNYCH BOGATY ASORTYMENT PRODUKTÓW: Ponad 2000 środków smarnych oraz 6000 produktów FIRMA CERTYFIKOWANA ZGODNIE Z: DIN EN ISO 9001:2008, ISO/TS 16949:2009, DIN EN ISO 14001:2004 BS OHSAS 18001:2007, KTA 1401 W przeciągu ostatnich 80 lat cała nasza aktywność była skoncentrowana na rozwoju środków smarnych. Tego typu idea oznacza, że dokonujemy nieustannego postępu, zarówno geograficznego, technicznego, jak i związanego z ilością zastosowań naszych produktów. Dziś firma FUCHS oferuje środki smarne do praktycznie wszystkich zastosowań na całym świecie. Nasze produkty są tak wartościowe dzięki temu, że rozwijamy środki smarne w oparciu o konkretne zastosowanie, współpracując z klientem. Razem znajdujemy najlepsze rozwiązania. Takie postępowanie jest unikalne jeżeli chodzi o stopień współpracy. Nazywamy to partnerstwem w celu rozwoju. Cecha ta oparta jest na jednym kluczowym aspekcie: jako prawdziwy specjalista od środków smarnych z siedzibą w Mannheim (Niemcy), jesteśmy największym niezależnym specjalistą od środków smarnych i właśnie ta niezależność to cecha odróżniająca nas od konkurencji. Jesteśmy otwarci na nowe metody i wizjonerskie podejście jest to dla nas warunek innowacyjności. A innowacyjność to znak rozpoznawczy firmy FUCHS. 3

ŚWIAT BIODEGRADOWALNYCH ŚRODKÓW SMARNYCH Pojazdy transportowe, budowlane, komunalne Praktycznie wszystkie pojazdy działające na zewnątrz, w taki czy inny sposób, związane są z przewożeniem pewnych substancji. Są to paliwa, oleje silnikowe, przekładniowe, hydrauliczne, płyny do układów chłodniczych itp. W przypadku ich wycieku, skutki dla środowiska czy ludzi nie są bez znaczenia. Tego niebezpieczeństwa można uniknąć poprzez używanie specjalnych olejów hydraulicznych, takich jak PLANTOHYD oraz PLANTOSYN, dla sektora transportowego. Zastosowanie: kombajny, maszyny budowlane, ciężarówki oraz pojazdy komunalne, urządzenia do czyszczenia rowów. Rolnictwo oraz leśnictwo Lasy, pola oraz tereny górskie są bardzo wrażliwymi ekosystemami, których współczesne wykorzystywanie musi być opłacalne. Oleje do łańcuchów pilarek zwane są olejami traconymi ponieważ nawet ich najnowsze odmiany, podczas użytkowania pilarek, dostają się do środowiska i pozostają w nim. Firma FUCHS skupia się na zrównoważonym rozwoju oraz ekonomicznej wydajności produktów. Dlatego wprowadziła na rynek PLANTOTAC 68 szybko biodegradowalny olej do łańcuchów pilarek. Produkt ten ma oznakowanie ekologiczne EU Ecolabel, które jest oficjalnym europejskim wyróżnieniem, przyznawanym wyrobom o ograniczonym wpływie na środowisko. Zastosowanie: leśnictwo, obszary podlegające procesowi zarządzania krajobrazem, rolnictwo, pilarki, ogrodnictwo. Marynistyka Woda jest najważniejszym źródłem odżywiania i często pochodzi z wód gruntowych lub rzek. Jest głównie zanieczyszczana przez statki, np. poprzez smary stosowane w układach napędowych śrub, oleje do łańcuchów czy lin. Produkty oferowane przez firmę FUCHS, takie jak PLANTOSYN, PLANTO- GEAR oraz PLANTOGEL, pozwalają na uniknięcie zanieczyszczeń tego typu. Wszystkie produkty PLANTO, które zostały wyróżnione odznaką EU Ecolabel, mogą być stosowane na terenie USA zgodnie z tzw. Vessel General Permit, czyli ogólnym zezwoleniem dotyczącym środków eksploatacyjnych do okrętów, dobranych pod kątem ochrony wody przed skażeniem. Zastosowanie: rybactwo, żegluga, łodzie żaglowe oraz motorowe, platformy wiertnicze, suche doki. 4

Przemysł energetyczny Odnawialne źródła energii, takie jak siła wiatru czy biodegradowalne środki smarne mają jedną wspólną cechę: pozwalają chronić środowisko i zasoby naturalne. Produkty FUCHS PLANTO spełniają w elektrowniach wiatrowych najwyższe wymagania. Produkty firmy FUCHS ECO HYD S PLUS i GERMASTER ECO 320 powstały specjalnie na potrzeby elektrowni wiatrowych i posiadają zezwolenia czołowych producentów przekładni zębatych. Zastosowanie: elektrownie wiatrowe. Tereny górskie Głównym aspektem komercyjnego zastosowania biodegradowalnych środków smarnych w terenach górskich jest utrzymanie w czystości środowiska naturalnego. Zastosowanie: środki utrzymania tras zjazdowych, wyciągi, skutery śnieżne, armatki śnieżne. Fuchs oferuje specjalistyczną ofertę produktów PLANTO, które spełniają wymagania odnośnie ochrony środowiska. W skład tej oferty wchodzą: PLANTOSYN, PLANTOLUBE POLAR, które jednocześnie zapewniają najlepsze możliwe smarowanie urządzeń pracujących w terenach górskich. Zastosowanie: maszyny do przygotowywania stoków narciarskich, wyciągi narciarskie, skutery śnieżne, armatki śnieżne. Gospodarka wodna Zastosowanie środków smarnych i smarów wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z bezpośrednim kontaktem z wodą, stawia szczególnie wysokie wymagania pod kątem zabezpieczenia i ochrony środowiska. Przygotowania wody pitnej w oczyszczalniach ścieków lub w napędzie śluz, wymaga zastosowania odpowiedniego smaru do przekładni, pomp czy piast. Oprócz spełnienia wysokich wymagań i odporności na działanie wody niezbędny jest szybki rozkład biologiczny produktu. FUCHS oferuje np.: biodegradowalne smary PLANTOGEL ECO 2 N i PLANTOGEL ECO 2 S, które posiadają znak EEL. Zastosowanie: oczyszczalnie ścieków, uzdatnianie wody, obiekty portowe, śluzy. 5

6 Spis treści

Wprowadzenie ekologicznych środków smarnych przez firmę FUCHS 8 9 PLANTO prawdziwe biogenne środki smarne 10 11 Europejskie oznaczenie EU Ecolabel (EEL) 12 13 Wymagania dla szybko biodegradowalnych środków smarnych 14 15 Szybko biodegradowalne oleje hydrauliczne 16 17 Biodegradowalne oleje hydrauliczne Test Hees 18 19 Biodegradowalne oleje hydrauliczne Test Dry-TOST 20 21 Biodegradowalne oleje hydrauliczne elastomery i uszczelnienia 22 23 Szybko biodegradowalne oleje przekładniowe 24 27 Szybko biodegradowalne środki smarne przeznaczone dla marynistyki 28 29 Szybko biodegradowalne środki smarne dla przemysłu motoryzacyjnego 30 31 Smary biodegradowalne 32 33 Przegląd produktów PLANTO 34 38 Pozostałe produkty PLANTO 39 Notatki 40 Lista doboru / przejścia układów hydraulicznych na produkt biodegradowalny 41 42 7

WPROWADZENIE EKOLOGICZNYCH ŚRODKÓW SMARNYCH PRZEZ FIRMĘ FUCHS Sen o przyjaznych dla środowiska naturalnego środkach smarny stał się faktem. Firma FUCHS, jako pierwsza, w latach 70. wprowadziła na rynek środki smarne ulegające szybkiemu rozkładowi biologicznemu. Od tamtego czasu firma FUCHS wiele zainwestowała w badania i rozwój tego typu środków. Wynikiem tej pracy jest unikalna na skalę światową wiedza i bezcenne doświadczenie. Pewne jest to, że sam produkt nie jest wystarczający. Użytkownik musi mieć również kompetentne wsparcie przy wyborze odpowiedniego produktu, podczas przejścia na produkt biodegradowalny. Ta wiedza jest po naszej stronie. 1975 PLANTO TWIN biodegradowalne oleje silnikowe do silników dwusuwowych zaburtowych 1985 PLANTOTAC biodegradowalne oleje do pił łańcuchowych na bazie oleju roślinnego PLANTOHYD N biodegradowalne oleje hydrauliczne na bazie oleju roślinnego 1987 PLANTO olej szalunkowy na bazie oleju roślinnego 1989 Ekologiczny znak Błękitny Anioł dla produktu PLANTOTAC N 1990 PLANTOCUT & PLANTOFORM oleje o niskiej emisji mgły olejowej do obróbki skrawaniem i hartowania PLANTOGEL N smary oparte na olejach roślinnych 1991 Ekologiczny znak Błękitny Anioł dla oleju szalunkowego PLANTO 1993 PLANTOMOT Pierwszy na świecie biodegradowalny olej silnikowy 8

2008 1994 PLANTOGEL S smar na bazie oleju syntetycznego 1996 Ekologiczny znak Błękitny Anioł dla oleju hydraulicznego PLANTOHYD 2000 PLANTOHYD S NWG olej hydrauliczny na bazie oleju syntetycznego o bardzo niskiej szkodliwości dla wody pitnej 2003 GEARMASTER ECO biodegradowalny, wysokojakościowy olej przekładniowy na bazie syntetycznych estrów stosowany w elektrowniach wiatrowych PLANTO Enviro biodegradowalny olej hydrauliczny, olej do silników dwusuwowych i olej do motorowych pił łańcuchowych. Posiadają oznaczenie EU Ecolabel (EEL 205/36-/EG) PLANTOGEAR S biodegradowalny olej przekładniowy 2014 2013 EU Ecolabel dla produktu PLANTOGEL ECO 2 S i PLANTO TAC 68 EU Ecolabel dla produktu PLANTOGEAR S i PLANTOSYN HVI 9

10 PLANTO PRAWDZIWE BIOGENNE ŚRODKI SMARNE

PERFEKCYJNE POŁĄCZENIE NATURY I WYSOKIEJ JAKOŚCI Nowe produkty z serii PLANTO są biogennym środkami smarnymi. W przeszłości dopuszczalne było wytwarzanie biodegradowalnych środków smarnych na bazie oleju wydobywanego z ziemi. Biogenne środki smarne zawierają wysoki udział surowców ze źródeł odnawialnych. Tym samym podlegają one dalszemu rozwojowi, jako środki smarne typu bio, w przypadku których, oprócz wpływu na środowisko naturalne, ważne jest również pochodzenie surowców. Zawartość węgla w surowcach ze źródeł odnawialnych ma wpływ na oznaczenie produktów hydraulicznych znakiem EU Ecolabel np.: powyżej 50%, powyżej 70% w przypadku oleju do motorowych pił łańcuchowych, powyżej 50% w przypadku olejów do silników dwusuwowych i przekładniowych oraz powyżej 45% dla smarów. Nasze biodegradowalne środki smarne PLANTO wytwarzane są na bazie syntetycznych estrów i olejów roślinnych. Oznacza to, że olej roślinny jest stabilizowany poprzez chemiczną modyfikację tak, że gotowy produkt spełnia te wymagania, a nawet je przewyższa. 11

EUROPEJSKIE OZNACZENIE EU ECOLABEL (EEL) Globalny cel OCHRONA ŚRODOWISKA Zrównoważony rozwój stał się w ostatnich latach bardzo modnym i popularnym trendem. Niemniej jednak, świadomość wyczerpania surowców naturalnych stwarza możliwość stosowania tego typu środków smarnych. Oleje roślinne oferują połączenie przyjazności dla środowiska naturalnego i zrównoważonego rozwoju. Znaczenie ochrony środowiska jest coraz istotniejsze w świadomości użytkowników, dlatego coraz więcej osób pragnie brać w niej czynny udział poprzez stosowanie produktów ekologicznych. Na przykład produkty wytwarzane na bazie olejów pochodzących ze źródeł odnawialnych roślinnych tzw. produkty biogeniczne wytwarzają CO2 neutralne i stanowią niskie obciążenie dla środowiska naturalnego w porównaniu do produktów na bazie oleju mineralnego. 12

Cel stosowania EU Ecolabel (EEL) EU Ecolabel zgodnie z 2011/381/EU powstało aby osiągnąć takie cele, jak: Zdefiniowanie parametrów technicznych oraz standardu ekologiczności dla środków smarnych typu bio Zmniejszenie zanieczyszczenia wody i gleby Redukcję CO 2 Stokrotka pozwala w bardzo łatwy sposób rozpoznać wysoką jakość produktów biodegradowalnych wytwarzanych przez firmę FUCHS Znaczenie EU Ecolabel (EEL) Istotą oznaczenia Ecolabel jest podkreślenie, że produkt, w porównaniu ze standardowym, ma mniejszy wpływ na środowisko, a tym samym przyczynia się do jego ochrony oraz do zrównoważonego rozwoju. EEL jest oficjalnym oznaczeniem Komisji Europejskiej. Stokrotka jest prostym i skutecznym sposobem poinformowania klientów o dobrej jakości produktu oraz jego przyjazności dla środowiska. Wszystkie produkty oznaczone Stokrotką zostały przebadane zgodnie z restrykcyjnymi wymaganiami dotyczącymi ekologii oraz funkcji. Produkty odznaczone EEL są mniejszym obciążeniem dla powietrza, wody, gleby oraz ludzkiego zdrowia niż powszechnie dostępne, standardowe środki smarne oparte na olejach mineralnych. Co więcej, stosowanie produktów z EEL może być bardziej opłacalne niż używanie standardowych rozwiązań, a powstałe dzięki temu oszczędności stanowią ich kolejny atut. Oznaczenie Ecolabel odnosi się do następujących grup produktów: Olejów hydraulicznych EU Ecolabel wymagania dla środków smarnych, zgodnie z 2011/381/EU Biodegradowalność (zgodnie z OECD 301 > 60%) Skażenie wody (OECD 201, 202 oraz 203) Brak związków halogenowych Brak związków metaloorganicznych Brak szkodliwości dla środowiska czy ludzkiego zdrowia Produkt ma skład umożliwiający nie stosowanie zwrotów R na opakowaniu Wymagania szybkiej biodegradowalności olejów hydraulicznych zgodnie z DIN ISO 15380 Parametry techniczne olejów przekładniowych zgodnie z DIN 51517 Parametry techniczne odnośnie olejów do pilarek zgodne z wymaganiami testu KWF Smarów Olejów do pilarek Olejów do form i podobnych Olejów do silników dwusuwowych Olejów przekładniowych stosowanych zarówno w przemyśle, jak i marynistyce 13

WYMAGANIA DLA SZYBKO BIODEGRADOWALNYCH ŚRODKÓW SMARNYCH Co oznacza pojęcie biodegradowalne? Nie istnieje jedna definicja pojęcia biodegradowalne. Proces biologicznego rozkładu przebiega w różnych etapach. W pierwszym etapie rozkład jest częściowy, co oznacza, że pewna część substancji może być wciąż szkodliwa dla środowiska. Środek smarny może być nazwany w pełni biodegradowalnym jedynie w przypadku, gdy w całości ulegnie rozkładowi na H 2 O, CO 2 oraz biomasę. Test OECD 301, w przeciwieństwie do CEC L- 33- A- 93, bada całkowitą biodegradowalność środka smarnego. Przy obecnie stosowanych, biodegradowalnych środkach smarnych, test CEC L- 33- A- 93 nie jest aktualnie użyteczny. Mimo, że utworzony w 1993 roku test CEC L- 33-A- 93 został uaktualniony w 2012 roku jako CEC- L- 103- A- 12, to obecnie test OECD 301 jest uznawany za najbardziej stosowny jeżeli chodzi o sprawdzenie biodegradowalności substancji. Biodegradowalny środek smarny Metoda badania OECD 301 (A, B, C, D, E, F) CEC L-33-A-93 Częściowy rozkład środka smarnego: część produktu nadal może być szkodliwa Pełny rozkład środka smarnego na: H 2 O, CO 2, biomasę, brak szkodliwości Wszystkie produkty PLANTO firmy FUCHS spełniają kryteria biodegradowalności, zgodnie z OECD 301. Sześć metod zgodnych z OECD 301 Instrukcja dotycząca OECD 301 jest podzielona na sześć różnych metod badawczych: A, B, C, D, E oraz F. Płyn jest określony jako biodegradowalny, gdy rozpuszczony węgiel organiczny (DOC) jest zredukowany o co najmniej 70% we wszystkich sześciu metodach badawczych w ciągu 28 dni lub teoretyczne zapotrzebowanie na tlen (ThOD) oraz teoretyczna ilość wytworzonego dwutlenku węgla (ThCO 2 ) wynosi co najmniej 60%. Te wymagania, dotyczące podatności na biodegradację środków smarnych, stosuje się także do oznakowania ekologicznego UE Ecolabel. Metody badań B, C i F są stosowane do nierozpuszczalnych w wodzie produktów, takich jak oleje i smary, a zatem są kluczowe dla firmy FUCHS. Produkty rozpuszczalne w wodzie, takie jak olej hydrauliczny RENOLIN PG 46, są testowane zgodnie z OECD 301 C. Metoda badania Procedura Kryterium testu 301 B Wydzielanie się CO 2 301 C Badanie MITI 301 F Respirometria manometryczna Odmierzona objętość odpowiedniego medium zawierającego ściśle określoną wielkość badanej substancji, jako jedynej będącej źródłem węgla organicznego, jest poddana strumieniowi powietrza niezawierającego CO 2, z określoną prędkością, w warunkach ciemności lub rozproszonego światła. Wydzielone CO 2 jest wyłapane przez wodorotlenek sodu, a jego zawartość jest określana metodą miareczkowania. Badaną substancję, w postaci mieszaniny lub zawiesiny, zaszczepia się specjalnym rodzajem mikroorganizmów, a następnie przetrzymuje w ciemnym, odizolowanym respirometrze w temperaturze 25 C (+/- 1 C). Wydzielony dwutlenek węgla jest pochłaniany przez wapno sodowane. Zmierzona objętość zaszczepionej pożywki, która zawiera znane stężenie substancji badanej będącej jedynym źródłem węgla organicznego, jest mieszana w zamkniętej kolbie i obserwowana w stałej temperaturze przez 28 dni. Ilość dwutlenku węgla wydzieloną z badanej substancji podaje się jako procent ThCO 2. Stopień biodegradacji może być także obliczony przez określenie DOC na początku i na końcu badania. Pobór tlenu z testowanej substancji jest mierzony automatycznie w ciągu 28 dni. Biodegradację podaje się jako procent tlenu pobranego w stosunku do ThOD (Theorepcal Oxygen Demand Teoretyczne Zapotrzebowanie na Tlen). Zużycie tlenu jest określane albo poprzez pomiar ilości tlenu wymaganego do podtrzymania stałej ilości gazu w kolbie respirometru, albo poprzez zmianę objętości lub ciśnienia w urządzeniu. 14

Skażenie wody przez środki smarne Środek smarny musi spełnić wymagania EEL odnośnie głównych składników lub też odnośnie każdego składnika, który jest w ilości masowej większej niż 0,1 procenta. Skażenie wody nie musi być określone jeżeli olej bazowy produktu lub dodatki są już zdefiniowane na liście substancji smarnych, które mają wymiary nie mogące penetrować membran biologicznych (masa molekularna > 800 g/mol, średnica molekuły > 1,5 mm), kiedy masa molekularna frakcji polimeru jest poniżej 1,000 g/mol oraz wynosi mniej niż 1% lub gdy rozpuszczalność w wodzie jest mała (< 10 μg/l). OECD 201EN ISO 8692 (algi) OECD 203 EN ISO 7346-1 (ryby) OECD 202 EN ISO 6341 (dafnie) OECD definiuje także trzy różne metody badania wpływu środka smarnego na skażenie wody: OECD 201, 202 oraz 203. Stężenie, które wpływa na skażenie wody względem alg (OECD 201), dafni (OECD 202) oraz ryb (OECD 203) musi wynosić przynajmniej 100 mg/l dla olejów hydraulicznych oraz przekładniowych. Dla wszystkich innych środków smarnych stężenie niebezpieczne wynosi co najmniej 1000 mg/l, zgodnie z EEL. Wartość EC50 musi być sprawdzona po 72 godzinach dla alg oraz po 48 godzinach dla dafni, wartość LC50 musi być sprawdzona po 96 godzinach dla ryb. Idealne rozwiązanie Produkty PLANTO od firmy FUCHS 15

SZYBKO BIODEGRADOWALNE OLEJE HYDRAULICZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA PRZYJAZNE ŚRODOWISKU ROZWIĄZANIA W UKŁADACH HYDRAULICZNYCH POJAZDÓW Płyny hydrauliczne stanowią około 13-14% całkowitego zużycia środków smarnych w Niemczech. Stanowią zatem znaczną część rynku. Około 80-85% olejów hydraulicznych jest na bazie mineralnej. Oleje ognioodporne stanowią około 7% rynku, udział olejów szybko biodegradowalnych to około 5%. Przyjazne środowisku, szybko biodegradowalne oleje hydrauliczne zostały stworzone głównie z myślą o zgodności ze środowiskiem naturalnym. Ogólnie rzecz biorąc, nie zawierają one metali ciężkich, toksycznych dodatków i są używane zarówno w pojazdach, jak i maszynach stacjonarnych. Oleje tego typu stanowią rosnący udział w rynku oraz wypierają konwencjonalne mineralne oleje hydrauliczne z wielu obszarów, w szczególności z zastosowania w pojazdach z układami hydraulicznymi. 16

Minimalne wymagania techniczne dotyczące szybko biodegradowalnych olejów hydraulicznych są zawarte w normie DIN ISO 15380. Szybko biodegradowalne oleje hydrauliczne zgodne z normą DIN ISO 15380 są podzielone na następujące grupy: HETG: Triglycerydy (oleje roślinne) rzadko stosowane Oleje są przypisane do grupy na podstawie głównego składnika. DIN ISO 15380 zawiera wymagania odnośnie zgodności ze środowiskiem naturalnym, jak również parametrów technicznych. Wszystkie produkty PLANTO oferowane przez firmę FUCHS spełniają lub przewyższają wymagania normy DIN ISO 15380. HEES: Syntetyczne estry największa i najbardziej znana grupa (nienasycone, częściowo nasycone oraz nasycone) HEPG: Polyalkylene glycols używane jedynie w niewielkich ilościach HEPR: Glikole Polialkilenowe używane jedynie w niewielkich ilościach Porównanie parametrów technicznych olejów hydraulicznych Oznaczenie/ Standardowo podawane parametry MO olej mineralny Polialfaolefiny nasycone HEES Estry częsciowo nasycone HEPG Glikole Polialkilenowe HETG Triglycerydy Produkt (przykład) RENOLIN B 15 VG 46 RENOLIN UNISYN OL 46 PLANTOSYN 46 HVI PLANTOHYD 46 S RENOLIN PG 46 PLANTOHYD 40 N Gęstość w 15 C [kg/m³] 875 843 905 921 1029 922 Wskaźnik lepkości 105 146 150 186 203 211 Lepkość kinematyczna 10 C [mm²/s] 0 C [mm²/s] 40 C [mm²/s] 100 C [mm²/s] 1.591 593 46 6,9 875 403 46 7,9 814 440 46 8,2 670 336 49 9,6 866 282 46 9,7 918 430 44 9,6 Temp. zapłonu [ C] 210 260 280 304 240 306 Temp. płynięcia [ C] 24 < 60 36 42 48 36 Rozpuszczalność w wodzie Nie Nie Nie Nie Tak Nie Biodegradowalność wymagana przez DIN ISO 15380 [%] Biodegradowalność produktów firmy FUCHS zgodnie OECD 301 B/ C [%] > 60 > 60 > 60 > 60 > 60 ok. 0-15 ok. 30 92* 74* 72,8* ok. 80 *Sprawozdanie z testu dostępne na życzenie 17

BIODEGRADOWALNE OLEJE HYDRAULICZNE TEST HEES HEES produkty na bazie estrów, biodegradowalne ciecze wysokociśnieniowe Pośród biodegradowalnych cieczy wysokociśnieniowych główną grupę stanowią ciecze na bazie oleju estrowego, których ilość w produkcie wynosi od 80 do 90%. Olej estrowy powstaje poprzez syntezę alkoholu z kwasem tłuszczowym. Powstałe w ten sposób produkty finalne nazywamy syntetycznymi olejami estrowymi. Jeżeli łańcuch kwasów jest naturalnie oryginalny, możemy mówić, że produkt wytworzony jest na bazie olejów pochodzących ze źródeł odnawialnych. Wszystkie dostępne na rynku oleje estrowe podlegają hydrolizie w przypadku kontaktu z wodą, w obecności tlenu i wysokiej temperatury. Dlatego też, nie należy dopuścić do wniknięcia wody do układu. Hydroliza może być przyczyną wzrostu liczby kwasowej w molekułach olejowych. Zalety stosowania syntetycznych estrów Biodegradowalność / minimalna toksyczność Redukcja CO 2 Niskie zużycie paliwa / podwyższona wydajność Długa żywotność środka smarnego Znakomite właściwości smarne Niski współczynnik tarcia Wysoka wydajność pracy Dobra odporność na utlenianie i starzenie Częściowo znakomite własności niskotemperaturowe Dobre parametry lepkościowo-temperaturowe (VI 120-180) Wysoka rozpuszczalność Mieszalność z wieloma cieczami bazowymi, jak np.: olej mineralny, HEPR, HEPG. 18

Ciecze wysokociśnieniowe na bazie nienasyconych, częściowo nasyconych i nasyconych syntetycznych estrów. Wytworzenie estrów polega na reakcji organicznych kwasów z wielowartościowym alkoholem, w wyniku czego wydziela się woda. Dzięki kombinacji wielu gatunków organicznych kwasów i alkoholi możemy otrzymać wiele gatunków estrów do wytworzenia środków smarnych. Smary i oleje wytwarzane są dzięki estryfikacji z alkoholi i kwasów tłuszczowych. Kwasy tłuszczowe składają się z grup karboksylowych i różnych długości łańcuchów węglowodorowych. Łańcuchy kwasów tłuszczowych mogą być całkowicie nasycone (bardzo wysoka stabilność), częściowo nasycone (dobra stabilność), jak również nienasycone. O nasyconych kwasach tłuszczowych mówimy wówczas, kiedy nie występuje podwójne wiązanie w łańcuchu węglowodorowym. Jeżeli mamy do czynienia z wieloma podwójnymi wiązaniami w łańcuchu węglowodorowym kwasów tłuszczowych, mówimy wówczas o częściowo nasyconych, względnie nienasyconych kwasach tłuszczowych. Ilość podwójnych wiązań w łańcuchu węglowodorowym kwasów tłuszczowych mówi o właściwościach estrów. Podwójne wiązania są bardzo reaktywne i są niszczone przez tlen, co prowadzi do starzenia się oleju. Oleje estrowe typu HEES wysoko nasycone to stabilne termicznie syntetyczne ciecze przewyższające właściwościami oleje mineralne. Są stabilne termicznie i odporne na utlenianie. Oleje estrowe typu HEES mogą być również częściowo nasycone. Te oleje, przy odpowiednim sposobie pielęgnacji, mogą być również stabilne jak oleje mineralne. Jeżeli olej estrowy typu HEES posiada tylko podwójne wiązania to należy oznaczyć go jako nienasycony. Aby sprawdzić odporność oleju hydraulicznego na starzenie firma FUCHS przeprowadza test Dry-TOST wg normy DIN ISO 4263-1 (patrz następny rozdział). Nienasycony olej estrowy poddany jest sprawdzeniu odporności na starzenie przy użyciu testu Baadera. W teście Dry-TOST oleje estrowe nienasycone wykazują nieznaczną żywotność. Wymagane właściwości oleju estrowego możemy otrzymać przez odpowiedni wybór surowców. A L // O - OH + R - CH = CH - C \ OH Częściowo nasycone liniowe kwasy tłuszczowe Olej PLANTOSYN Grupy HVI firmy FUCHS spełnia, a nawet przewyższa, minimalne wymagania dla olejów hydraulicznych HEES wg Din ISO 15380 i klasy HVLP wg DIN 51 524-3. K O H O L // O - OH + R - CH 2 - CH 2 - C \ OH // O - OH + R - CH 2 - CH - CH 2 - C I \ CH OH 2 I CH 3 Nasycone liniowe kwasy tłuszczowe Nasycone, rozgałęzione kwasy tłuszczowe Wszystkie ciecze wysokociśnieniowe PLANTO firmy FUCHS są wytworzone na bazie syntetycznych estrów (nasyconych lub częściowo nasyconych). 19

BIODEGRADOWALNE OLEJE HYDRAULICZNE TEST DRY TOST Stabilność oksydacyjna produktów PLANTO Test Dry-TOST (DIN EN ISO 4263-1) Test Dry-TOST jest prowadzony od wielu lat w celu określenia stabilności oksydacyjnej olejów hydraulicznych. Test Dry-TOST jest przeprowadzany w zmodyfikowanej wersji, bez wody. Do pojemnika wlewa się 360 ml badanego produktu. Do wlanej cieczy wprowadza się katalizator w postaci stali lub miedzi. Cały test przeprowadza się w ciemności w temperaturze 95 C. Do badanej cieczy, co 1 h dodaje się 3 l tlenu. Długość trwania testu wynosi 1 000 h. W regularnych odstępach czasu pobiera się próbki produktu i dokonuje się zbadania liczby zobojętnienia względnie zmian lepkości kinematycznej. Starzenie środka smarnego wyraźnie wzrasta wraz ze wzrostem liczby zobojętnienia. Maksymalny dopuszczalny wzrost wynosi 2 mg KOH na 1 000 h. Kolejnym kryterium testowym jest zmiana lekkości kinematycznej środka smarnego w temperaturze 40 C. Maksymalna dopuszczalna zmiana wynosi ±20%. W przypadku testu Dry-TOST firma FUCHS dokonuje zarówno określenia liczby zobojętnienia, jak i wyznaczenia zmian lepkości środka smarnego w celu określenia stopnia jego starzenia. Na następnych diagramach został zaprezentowany test Dry-TOST dla produktu na bazie estrów nasyconych (VG 46) oraz dla oleju hydraulicznego PLANTOSYN 46 HVI wytworzonego również na bazie nasyconych estrów. Jako kryterium testu przyjęto zmianę liczby zobojętnienia i zmianę lepkości kinematycznej w temperaturze 40 C. W teście dla produktu (VG 46) na bazie nienasyconych estrów wzrosła liczba zobojętnienia już po ok. 200 h. Produkt PLANTOSYN 46 HVI na bazie nasyconych estrów zanotował wzrost liczby zobojętnienia dopiero po 3 000 h. Wartość graniczna zmian lepkości kinematycznej znacznie wzrosła dopiero od 3 500 h. Na tej podstawie możemy jednoznacznie stwierdzić, że produkt na bazie nasyconych estrów posiada wyraźnie wyższe parametry procesu starzenia w porównaniu do nienasyconych estrów. 20

PLANTOSYN 46 HVI w teście Dry-TOST, DIN EN ISO 4363-1 Porównanie procesu starzenia się oleju dla produktu na bazie nienasyconych estrów i PLANTOSYN 46 HVI na bazie nasyconych estrów poprzez analizę zmiany wartości liczby zobojętnienia. 8 7 PLANTOSYN 46 HVI VG 46 nienasyconych estrów Liczba zobojętnienia [mg KOH / g] 6 5 4 3 2 1 Wartość graniczna wg DIN ISO 15380* 0 0 200 400 600 800 1.000 Czas trwania testu [h] *DIN ISO 15380: Wymagania dotyczące olejów biodegradowalnych Porównanie procesu starzenia się oleju dla produktu na bazie nienasyconych estrów i PLANTOSYN 46 HVI na bazie nasyconych estrów poprzez analizę zmiany lepkości kinematycznej w temperaturze 40 C. Lepkość kinematyczna 40 C [mm 2 / s] 100 80 60 40 20 Wartość graniczna PLANTOSYN 46 HVI VG 46 nienasyconych estrów 0 0 200 400 600 800 1.000 Czas trwania testu [h] 21

BIODEGRADOWALNE OLEJE HYDRAULICZNE ELASTOMERY I USZCZELNIENIA Każde pracujące uszczelnienie w układzie hydraulicznym, względnie zastosowany elastomer, zależy całkowicie lub częściowo od rodzaju użytego medium. Dlatego też nieuniknione jest zmienne działanie pomiędzy materiałem uszczelnienia oraz rodzajem cieczy hydraulicznej. Wpływ fizyczny Rodzaj cieczy hydraulicznej może być przyczyną zmian w tworzywie uszczelnienia. Uszczelnienie może puchnąć lub kurczyć się. Zmiana objętości może być przyczyną zmian mechanicznych, takich jak: twardość, elastyczność, ciągliwość i odkształcalność. Oleje hydrauliczne powinny zmienić wartość objętości uszczelnień w niewielkim stopniu (niewielki obrzęk). Wpływ chemiczny Temperatura, tlen, woda, dodatki, względnie produkty procesu starzenia oleju hydraulicznego mogą posiadać negatywny wpływ na stan uszczelnienia. Oleje hydrauliczne nie powinny zbytnio utwardzać elastomerów i pozostawić ich elastyczność. Wpływ mechaniczny Wielkość ciśnienia, względnie ciśnienie pulsujące przenoszone przez medium może być przyczyną uszkodzenia mechanicznego, poprzez zużycie cierne powierzchni ślizgowych. Wartość wytrzymałości uszczelnienia może zmieniać się w niewielkim stopniu w celu utrzymania długiego, bezawaryjnego okresu eksploatacji maszyny. 22

Producenci środków smarnych przeprowadzają badania wpływu cieczy wysokociśnieniowych na materiał uszczelnień na podstawie normy DIN 51 524, 53 538 i 53 505. Normy te zawierają graniczne parametry zmian objętości dla uszczelnień, względnie zmiany twardości tych uszczelnień. Podstawowe analizy i porównania rodzajów materiałów zostają zbadane przy użyciu płynów referencyjnych. Poprzez fizyczny i chemiczny wpływ możemy określić mechaniczne zużycie uszczelnienia. Spuchnięcie uszczelnienia prowadzi do zmiękczenia materiału, wzrostu tarcia, a to do wzrostu sił tarcia, co ma przełożenie na zużycie uszczelnienia. Stwardnienie uszczelnienia może być przyczyną wycieków. Ciecze hydrauliczne powinny być neutralne wobec uszczelnień i elastomerów. Pozwoli to ochronić uszczelnienie przed jego wytarciem, wpływem gorąca, zminimalizowaniem tarcia i będzie zapobiegać tworzeniu się złogów na uszczelnieniach. Biodegradowalne ciecze hydrauliczne na bazie olejów roślinnych, estrów i poliglikoli są długookresowo badane wg normy DIN 15 380 w celu uzyskania maksymalnie dużej ilości informacji nt. tych produktów. Zachowanie się biodegradowalnych cieczy hydraulicznych w stosunku do standardowych uszczelnień referencyjnych (SRE) po 1 000 h w przypadku różnych temperatur testowania (80 względnie 100 C) odbywa się w połączeniu z CETOP R 81 H, ISO/DIN 6072. Do testu przeznacza się różnego rodzaju materiały stosowane przy produkcji uszczelnień: HNBR, FPM, NBR-1 i jakość AU. Wartość graniczna dla zmiany twardości i zmiany objętości są poszerzone o wartości odporności na rozciąganie i pękanie. Spadek ciągłości i pękanie podczas testów z biodegradowalnymi cieczami hydraulicznymi obejmuje dopuszczalnie do max 30% (DINJ ISO 15380, VDMA 24568). Uszczelniania zgodne z cieczami hydraulicznymi NBR HNBR AU FPM (FKM) EPDM pozbawiony oleju mineralnego Zakres temperatury pracy elastomeru w C (działanie długoterminowe) 30 ( 40) / +100 20 ( 30) / +140 30 / +80 (+100) 20 / +200** 50 / +150** HL / HLP / HLPD oleje mineralne + + + + HETG + + + + HEES +* +* +* + HEPG +* + - + + *w przypadku dynamicznych zastosowań należy uszczelnienie przetestować w zastosowaniu **max. temperatura powietrza 23

SZYBKO BIODEGRADOWALNE OLEJE PRZEKŁADNIOWE ELEKTROWNIE WIATROWE WYMAGAJĄ NAJWYŻSZEJ NIEZAWODNOŚCI I MUSZĄ BYĆ PRZYJAZNE DLA ŚRODOWISKA NATURALNEGO Mimo że oleje przekładniowe na bazie mineralnej ciągle dominują, to jednak silnie zmieniający się rynek techniki napędowej powoduje coraz większy udział syntetycznych olejów przekładniowych. Rosnące wymagania klientów i wytwórców przekładni wobec olejów przekładniowych wymuszają zalewanie przekładni olejami syntetycznymi. Obszar elektrowni wiatrowych stawia szczególnie wysokie wymagania wobec olejów przekładniowych. Dzięki temu coraz częściej stosowane są oleje przekładniowe syntetyczne. 24

Syntetyczne oleje przekładniowe przenoszą najwyższe obciążenia i mają liczne zalety w porównaniu do olejów mineralnych: dwu- lub trzykrotnie wyższa żywotność niskie koszty serwisu znakomite właściwości ochronne przed zużyciem ciernym kół zębatych i łożysk tocznych podwyższona temperatura zastosowania (szerszy obszar zastosowania) niewielkie koszty utylizacji lepsza wydajność. Grupa syntetycznych olejów przekładniowych została podzielona na oleje na bazie: PAO, glikoli polialkilenowych i syntetycznych estrów. PLANTOGEAR Grupy S z firmy FUCHS jest wytworzony na bazie nasyconych estrów. PLANTOGEAR Grupy S gwarantuje niski współczynnik tarcia, dobre przenoszenie obciążeń oraz wysoki naturalny współczynnik lepkości. Ze względu na polarną strukturę olejów estrowych cechują się one wysoką zdolnością mycia i wypłukiwania oraz znakomitą charakterystyką termiczną. Produkty PLANTOGERA Grupy S mogą również być stosowane jako środki myjące do przekładni w celu wymycia złogów i szlamów. Oleje PLANTOGEAR Grupy S przewyższają minimalne wymagania dot. olejów smarnych CLP-E wg Din 51 517-3 w połączeniu z DIN 51 502, ISO 6743-6 oraz ISO 12 925-1: CKC, CKD, CKE. Firma FUCHS posiada specjalną ofertę dla elektrowni wiatrowych. Jest to produkt pod nazwą GEARMASTER ECO 320, który posiada dopuszczenie czołowych producentów przekładni. PLANTOGERA Grupy S i GEARMASTER ECO 320 z firmy FUCHS są produktami biodegradowalnymi wg OECD 301. PLANTOGEAR Grupy S posiada oznaczenie EU Ecolabel. Porównanie właściwości fizycznych olejów przekładniowych Oznaczenie/typowe parametry MO olej mineralny PAO olej na bazie polialfaolefin POE olej estrowy PAG olej polialkylenoglikol Produkty (przykłady) RENOLIN CLP 220 RENOLIN UNISYN CLP 220 PLANTOGEAR 220 S RENOLIN PG 220 Gęstość w temp. 15 C [kg/m³] 896 854 938 1.075 Wskaźnik lepkości 97 155 152 218 Lepkość kinematyczna 10 C [mm²/s] 0 C [mm²/s] 20 C [mm²/s] 40 C [mm²/s] 60 C [mm²/s] 100 C [mm²/s] 21.140 5.010 853 221 79,3 18,9 6.300 2.700 656 220 93,1 26,7 6.666 2.773 663 220 92,4 26,2 6.800 1.571 527 220 108,0 36,8 Temperatura zapłonu [ C] 260 260 280 240 Temperatura płynięcia [ C] 24 42 30 33 Rozpuszczalność w wodzie Nie Nie Nie Tak Biologiczny rozkład wg firmy FUCHS wg OECD 301B/C [%] ok. 0 10 ok. 15 90* 81,3* *Orzeczenie laboratoryjne do wglądu 25

SZYBKO BIODEGRADOWALNE OLEJE PRZEKŁADNIOWE Test na zacieranie pod obciążeniem, FZG A/8,3/90 (DIN ISO 14635-1) Na powstawanie uszkodzeń kół zębatych ma wpływ środek smarny. W celu sprawdzenia odporności przekładni zębatych na zacieranie, przy pracy pod obciążeniem, firma FUCHS stosowała przez wiele lat test na stanowisku typu FZG, A/8,3/90 (geometria uzębienia kół przekładni A, prędkość obwodowa 8,3 m/s, temperatura początkowa oleju 90 C).Norma ISO 14635-1 dotyczy powyższego testu na stanowisku typu FZG, tak aby określić możliwości oleju pod kątem ochrony przed zacieraniem, pracujących pod obciążeniem, przekładni zębatych. Zdolność oleju do ochrony przed zacieraniem przy przekładniach pracujących pod obciążeniem jest rozumiana jako zdolność przeniesienia największego obciążenia, przy określonych warunkach, bez występowania zacierania. Maksymalne obciążenie, na jakie pozwala dany olej jest wyrażone w stopniach obciążenia. Jest to osiągnięte, gdy całkowite uszkodzenie przekładni jest większe niż 20 mm. W celu przeprowadzenia badania, testowana przekładnia jest umieszczana w oleju i pracuje w nim na zasadzie zanurzeniowej. Prędkość pozostaje stała podczas trwania całego badania. Czas trwania odpowiada 21700 obrotom silnika stanowiska pomiarowego. Obciążenie przyłożone do testowanej pary jest zwiększane stopniowo. Badanie rozpoczyna się przy 5 stopniu. Temperatura oleju musi wynosić 90 C ± 3 C. Gdy czas badania upłynie, przekładnie są demontowane ze stanowiska oraz sprawdzane pod kątem specyficznych uszkodzeń. Jeżeli całkowite uszkodzenie przekładni przekracza 20 mm, test jest skończony. Jeżeli brak jest śladów zarysowań na przekładni to badanie jest kontynuowane przy wyższym stopniu obciążenia. Ten proces powtarza się do momentu pojawienia się zarysowania > 20 mm lub gdy zostanie osiągnięty 12. stopień obciążenia. Zarówno podczas prób laboratoryjnych, jak i w praktycznych zastosowaniach, widać, że oleje przekładniowe na bazie syntetycznej, mogą obniżać temperaturę w misce olejowej o więcej niż 10 C. Począwszy od 8. stopnia obciążenia, naciskach Hertza 1233 N/mm² oraz temperaturze 26

w misce olejowej wynoszącej 90 C, stopnie obciążenia były zwiększane aż do 14., przy naciskach Hertza 2138 N/mm². W tych warunkach, przy badaniu wykorzystującym olej przekładniowy, na bazie mineralnej, RENOLIN CLP 220, temperatura w misce olejowej wynosiła 178 C. Dla porównania, podczas użycia oleju przekładniowego, PLANTOGEAR 220 S, który jest oparty na estrach syntetycznych, uzyskano zmniejszenie temperatury w misce olejowej o 13 C do 165 C w takich samych warunkach. Średnio, podczas całego badania, temperatura w misce olejowej przy zastosowaniu oleju przekładniowego PLANTOGEAR 220 S była 8% niższa niż przy zastosowaniu oleju przekładniowego RENOLIN CLP 220. PLANTOGEAR S oraz GEARMASTER ECO 320 będące w ofercie firmy FUCHS spełniają minimalne wymagania normy DIN 51517-3, która określa stopień obciążenia na przynajmniej 12. PLANTOGEAR 220 S podczas badania odporności na zatarcie przy pracy pod obciążeniem przekładni, test FZG A/8,3/90, zgodnie z DIN ISO 14635-1 Porównanie temperatury oleju w misce olejowej przy zastosowaniu PLANTOGEAR 220S opartym na estrach syntetycznych oraz oleju na bazie mineralnej, RENOLIN CLP 220 podczas różnych stopni obciążenia. 190 RENOLIN CLP 220 PLANTOGEAR 220 S Końcowa temperatura w misce olejowej 170 150 130 110 151 C 135 C 90 8 9 10 11 12 13 14 Stopnie obciążenia [SKS] 27

SZYBKO BIODEGRADOWALNE ŚRODKI SMARNE PRZEZNACZONE DLA MARYNISTYKI AGENCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WYMAGA ŚRODKÓW SMARNYCH KOMPATYBILNYCH ZE ŚRODOWISKIEM NATURALNYM DLA WSZYSTKICH OKRĘTÓW W marcu 2013 roku Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska ogłosiła Vessel General Permit (VGP) czyli ogólne zezwolenie dotyczące środków eksploatacyjnych do okrętów pod kątem ochrony wody przed skażeniem. Uzyskało ono moc prawną w grudniu tego samego roku. Ten nowy akt prawny określa, że wszystkie okręty muszą korzystać z kompatybilnych ze środowiskiem środków smarnych w miejscach, w których środek smarny ma kontakt z wodą, chyba, że jest to technicznie niemożliwe. To prawo jest stosowane do wszystkich jednostek pływających dłuższych niż 79 stóp, które działają na obszarze wód Stanów Zjednoczonych, do 3 mil od brzegu oraz na terenie jezior. Tzw. EAL (Environmentally Acceptable Lubricants), czyli środki smarne akceptowalne pod kątem zgodności ze środowiskiem naturalnym, muszą być biodegradowalne, mogą cechować się jedynie minimalną toksycznością oraz nie mogą być bioakumulowalne. 28

Biodegradowalność oznacza 90% masy składników środka smarnego (>0,1%) musi być w 60% biodegradowalne w ciągu 28 dni (zgodnie z OECD 301 B). Do 5% składników środka smarnego nie musi być biodegradowalne, jeżeli nie są one bioakumulowalne. Pozostałe składniki (>0,1%) powinny mieć tzw. inherentną biodegradowalność na poziomie >20% oraz <60% (zgodnie z OECD 301 B). Minimalna toksyczność oznacza FUCHS PLANTO zgodne z odznaczeniem EU Ecolabel (a także z wymaganiami VGP) Dzięki współpracy z LUKOIL Marine, FUCHS EUROPE SCHMIERSTOFFE GMBH oferuje szybko biodegradowalny olej hydrauliczny i przekładniowy na bazie nasyconych estrów syntetycznych, który może być stosowany w obszarze marynistyki. Produkty zapewniają najwyższą jakość oraz spełniają techniczne oraz ekologiczne wymagania VGP. Biodegradowalny PLANTOSYN HVI oraz PLANTOGEAR S pochodzące od FUCHS zostały wyróżnione odznaką EU Ecolabel i dlatego mogą być wykorzystane w każdym zastosowaniu, w obszarze marynistyki, zgodnie z VGP. Substancja spełnia wymagania OECD 201, 202 oraz 203. Całkowita formuła produktu lub pojedyncze składniki mogą być przebadane. Niebioakumulowalne oznacza Składniki, które nie są biodegradowalne muszą być określone zgodnie ze sprecyzowanymi normami (przez OECD 107 oraz 117). Wszystkie produkty wyróżnione odznaką Blue Angel, EU Ecolabel, Nordic Swan lub te, które spełniają szwedzkie normy SS 155434 oraz 155470, a także wytyczne OSPAR mogą być oznaczone zdaniem Environmentally Acceptable Lubricants (środki smarne akceptowalne pod kątem kompatybilności ze środowiskiem naturalnym), a co za tym idzie, mogą być używane zgodnie z VGP. Technicznie niemożliwe oznacza Brak EAL lub specyfikacji producenta dla danego wyposażenia. Wyposażenie, które jest dostarczane, jest już nasmarowane (np. stalowe liny) oraz nie ma alternatywnego produktu z EAL. Produkty spełniające specyfikacje producenta nie są dostępne w porcie docelowym okrętu. Zmiana oraz utylizacja EAL może być przeprowadzona jedynie podczas pobytu okrętu w suchym doku. 29

SZYBKO BIODEGRADOWLANE ŚRODKI SMARNE DLA PRZEMYSŁU MOTORYZACYJNEGO OLEJE SILNIKOWE ORAZ INNE OLEJE DO KAŻDEGO ZASTOSOWANIA Wszystkie typy pojazdów, które jeżdżą po drogach zawierają środki smarne, które mogą przedostać się do kanalizacji lub środowiska naturalnego. Może to być na polu podczas żniw, w lesie podczas transportu drewna lub w górach podczas przygotowywania stoków narciarskich. Oleje silnikowe mogą dostać się do środowiska naturalnego na skutek wycieku lub podczas napełniania. Dzięki PLANTOMOT oraz PLANTO HYTRAC PLUS, firma FUCHS oferuje wysoką jakość, szybką biodegradację środka smarnego oraz zapewnia doskonałe wartości użytkowe. 30

Równolegle z szybko biodegradowalnymi olejami hydraulicznymi oraz przekładniowymi, firma FUCHS oferuje szybko biodegradowalny olej silnikowy oraz olej typu UTTO. Bardzo wysokiej jakości olej silnikowy PLANTOMOT SAE 5W- 40 jest oparty na technologii estrów syntetycznych. Produkt może być stosowany do silników Diesla, z i bez turbodoładowania, w samochodach osobowych, autobusach, samochodach ciężarowych, minibusach oraz silnikach przemysłowych. PLANTOMOT SAE 5W- 40 jest szybko biodegradowalny (>60%) zgodnie z OECD 301 B oraz zapewnia doskonałe osiągi silnika. Jest również energooszczędny. Co więcej, PLANTOMOT SAE 5W- 40 jest kompatybilny z paliwami wytwarzanymi na tzw. bio bazie, takiej jak olej roślinny czy RME. Dodatkowe korzyści stosowania PLANTOMOT SAE 5W- 40 to doskonały rozruch silnika przy bardzo niskich temperaturach otoczenia, szybsze smarowanie silnika oraz dobre docieranie do wszystkich części silnika co w rezultacie zmniejsza jego zużycie. Ponadto, olej silnikowy PLANTOMOT SAE 5W- 40 zmniejsza zużycie oleju oraz dzięki swojej dużej odporności na utlenianie pozwala na wydłużenie okresów pomiędzy wymianami oleju. Znaczne zdolności czyszczące PLANTOMOT SAE 5W- 40 skutkują doskonałą czystością silnika. Dodatkowo firma FUCHS oferuje olej typu UTTO PLANTO HYTRAC PLUS do zastosowania w przekładniach ciągników rolniczych / układach hydraulicznych zarówno z jak i bez systemu tzw. mokrych hamulców. PLANTO HYTRAC PLUS jest przyjazną środowisku naturalnemu alternatywą dla standardowych olejów przekładniowo- hydraulicznych na bazie mineralnej. Jest oparty o bazę z oleju roślinnego i dlatego ulega szybkiej biodegradacji (OECD 301 B > 60%). W przypadku wycieków lub rozlania pozostaje w dużym stopniu w górnych warstwach gruntu i ulega tam biodegradacji. PLANTO HYTRAC PLUS jest mieszalny i kompatybilny ze standardowymi olejami hydraulicznymi i przekładniowymi wyprodukowanymi w tej samej technologii lub o takiej samej specyfikacji. Olej oferuje dobrą płynność w niskich temperaturach i zapewnia szybkie docieranie do wszystkich smarowanych części. Ponadto wykazuje doskonałą odporność na ścinanie oraz stabilność termiczną, jak również pozwala na wydłużone okresy pomiędzy przeglądami oraz redukuje osady. 31

SMARY BIODEGRADOWALNE W PRZYPADKU KONTAKTU Z WODĄ WYMAGANA JEST 100% ZGODNOŚĆ ZE ŚRODOWISKIEM NATURALNYM Biodegradowalne, przyjazne dla środowiska naturalnego smary na bazie oleju rzepakowego lub syntetycznych estrów, posiadają zastosowanie we wszystkich punktach tarcia, gdzie posiadają zastosowanie konwencjonalne smary, lecz nieposiadające dopuszczenia do kontaktu z ciekami rzecznymi, wodami gruntowymi, wodą pitną czy glebą. Smary biodegradowalne mogą być zastosowane w oczyszczalniach ścieków, rolnictwie i leśnictwie, jak również w elektrowniach wodnych. 32

BIODEGRADOWALNE ŚRODKI SMARNE SMARY Proste smary na bazie oleju rzepakowego mogą być zastąpione smarami na bazie syntetycznych estrów w przypadku, gdy wymagana jest odporność na UV i utlenianie. Smary biodegradowalne w każdym przypadku powinny być odporne na działanie wody, gwarantować ochronę przed korozją, minimalizować tarcie i gwarantować wystraczającą ochronę przed utlenianiem oraz łatwo się tłoczyć w układach centralnego smarowania. W przypadku wolno obrotowych, wysoko obciążonych, różnego rodzaju łożysk tocznych i ślizgowych, smary ulegające szybkiemu rozkładowi biologicznemu posiadają w składzie czarne dodatki smarne i odpowiednią cichobieżność. Klasa konsystencji NLGI 2 smarów ulegających szybkiemu rozkładowi biologicznemu przeznaczona jest do różnego rodzaju łożysk tocznych i ślizgowych, natomiast płynne smary biodegradowalne tylko od niskich do średnio obciążonych przekładni. Biologiczny rozkład jest wyznaczany przez test OECD 301 B. Smar uchodzi za biodegradowalny wówczas, gdy w tym teście ulegnie rozkładowi w 50%. W celu ograniczenia dotychczasowych różnorodnych nazw smarów ulegających szybkiemu rozkładowi biologicznemu, zdefiniowano biodegradowalność smarów wg standardów europejskich. Dlatego dokonano zestawienia minimalnych wymagań wydajności dla smarów ulegających szybkiemu rozkładowi biologicznemu: zawartość komponentów naturalnych musi wynosić min. 25% wg ASTM D-6866 biodegradowalność musi wg OECD 301B wynosić min. 50% smar nie może posiadać oznaczenia jako szkodliwy dla środowiska naturalnego. Smary PLANTOGEL firmy FUCHS spełniają te wymagania i ze względu na ich biodegradowalność mogą być zastosowane w tych obszarach. 33

PRZEGLĄD PRODUKTÓW PLANTO Oznaczenie Opis Gęstość w temp. 15 C [g/ml] Temperatura zapłonu [ C] Lepkość kinematyczna w temp 40 C [mm²/s] Lepkość kinematyczna w temp 100 C [mm²/s] Oddziaływanie lepkości Wskaźnik korozyjne na miedź w temp. 100 ºC Temperatura płynięcia [ C] Podstawowe obszary zastosowań Przyjazne dla środowiska naturalnego oleje przemysłowe i hydrauliczne 922 274 31 7,4 213 39 Uniwersalne zastosowanie w układach hydraulicznych. PLANTOHYD 32 N Olej hydrauliczny na bazie oleju PLANTOHYD 40 N* roślinnego z dodatkami podwyższającymi odporność na starzenie i utlenianie. Biodegradowalność: >60% (OECD 301), wysoka ochrona przed zużyciem ciernym (FZG 12). Przewyższa minimalne wymagania normy DIN 51 524-3 HVLP. Wyjątek DIN 51 587 Test TOST. Mieszalność z powszechnie stosowanymi olejami hydraulicznymi na bazie oleju mineralnego jest dopuszczalna. 32 N: HVLP 32, HETG 32, 46 N: HVLP 46, HETG 46 oznaczenie wg DIN ISO 15 380: HETG. 922 306 44 9,6 211 36 PLANTOHYD 15 S* Oleje na bazie syntetycznych PLANTOHYD 22 S* PLANTOHYD 32 S* PLANTOHYD 46 S* estrów z dodatkiem podwyższającym odporność na starzenie. Biodegradowalność >60% (OECD 301). Wysoka ochrona przed zużyciem ciernym (FZG 12) przewyższa minimalne wymagania wg DIN ISO 15 380 HEES. Mieszalny 924 921 921 240 246 304 22 32 49 5,4 7,1 9,6 191 188 186 36 51 42 PLANTOHYD 68 S* i zgodny z powszechnie stosowanymi olejami hydraulicznymi na bazie olejów mineralnych. 32 S: HVLP 32, HEES 32, 46 S: HVLP 46, HEES 46, 68 S: HVLP 68, HEES 68 wg DIN ISO 15 380 HEES*. PLANTOHYD 15 S, 22 S i 46 S posiadają znak Błękitny Anioł. 927 280 69 12,2 177 48 Możliwość zastosowania od -27 C do +70 C (temperatura zbiornika). Należy przestrzegać wytycznych wg DIN 15 380 podczas przejścia na olej biodegradowalny. 927 225 15 4 161 51 Zastosowanie: wszędzie tam, gdzie oleje smarowe i hydrauliczne posiadają uniwersalne zastosowanie, a przede wszystkim tam, gdzie wymagana jest ochrona środowiska. Temperatura zbiornika od -30 C do +90 C. Należy przestrzegać przejścia wg DIN ISO 15 380! PLANTOHYD 22 S NWG* PLANTOHYD 46 S NWG* PLANTOLUBE POLAR 15 S PLANTOLUBE POLAR 22 S Sprawność jak PLANTOHYD S. Przebadano pod kątem nie stwarza zagrożenia dla wód wg aktualnego VwVwS. Oleje PLANTOLUBE POLAR S są przyjazne dla środowiska naturalnego i są biodegradowalne. Ekstremalnie niska temperatura płynięcia. Dzięki wysokiemu VI mogą być stosowane w szerokim zakresie pracy. Oleje POLAR S posiadają znakomitą ochronę przed korozją i ochronę przed zużyciem ciernym oraz charakteryzują się dużą odpornością na starzenie. Przewyższają wymagania wg DIN 51 5242. Wyjątek Test-TOST. Mieszalność i zgodność z olejami mineralnymi. POLAR 15 S: HVLP 15, HEES 15, POLAR 22 S: HVLP 22, HEES 22 oznaczenie wg DIN ISO 15 380. 905 195 23 5,5 191 36 Polecany wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z poruszającymi się lub stacjonarnymi 920 290 47 9,6 192 39 urządzeniami, w których wymagany jest olej hydrauliczny nie stwarza zagrożenia dla wód, a dawne oznaczenie WGK 0 jest niewystarczające. 899 156 15 4,1 199 < 48 Przekładnie, łożyska, siłowniki pracujące w ekstremalnie niskich temperaturach 908 166 22 5,7 200 < 51 (np. obszary polarne). Układy hydrauliczne pracujące w podobnym zakresie temperatur jak oleje grupy POLAR S. Należy przestrzegać przejścia wg DIN ISO 15 380! 34

Oznaczenie Opis Gęstość w temp. 15 C [g/ml] Temperatura zapłonu [ C] Lepkość kinematyczna w temp 40 C [mm²/s] Lepkość kinematyczna w temp 100 C [mm²/s] Oddziaływanie lepkości Wskaźnik korozyjne na miedź w temp. 100 ºC Temperatura płynięcia [ C] Podstawowe obszary zastosowań Przyjazne dla środowiska naturalnego oleje przemysłowe i hydrauliczne 915 220 32 6,2 148 46 Uniwersalne zastosowanie we wszystkich stacjonarnych PLANTOSYN 32 HVI Przyjazny dla środowiska naturalnego PLANTOSYN 46 HVI olej hydrauliczny i obiegowy na bazie syntetycznych estrów. Biodegra- 905 280 46 8,2 150 36 PLANTOSYN 68 HVI dowalność wg OECD 301 B >60%; wysoka ochrona przed zużyciem ciernym, dobra zgodność z uszczelnieniami i metalami kolorowymi. Znakomita stabilność przed utlenianiem. Spełnia minimalne wymagania dla olejów hydraulicznych HEES wg DIN ISO 15 380 i HVLP wg DIN 51 524-3 Produkt oznaczony znakiem EU Ecolabel. 916 280 68 10,6 143 27 i mobilnych urządzeniach hydraulicznych, gdzie wymagany jest olej biodegradowalny HEES wg DIN ISO 15 380 (np. w rolnictwie i leśnictwie). Zastosowanie wszędzie tam, gdzie zalecane są oleje syntetyczne, nienasycone oleje estrowe. Możliwe wydłużenie interwałów pomiędzy wymianami. Zakres temperatury pracy: od -30 C do +100 C. Należy przestrzegać przejścia wg DIN ISO 15 380 Dopuszczenia: MANNESMANN, REXROTH i SUNDSTRAND. PLANTOSYN 3268 Przyjazny dla środowiska naturalnego, charakteryzujący się stabilnością wysokotemperaturową, HVI - o szerokim spektrum zastosowania, jako olej hydrauliczny na bazie w pełni nasyconego, estrowego oleju syntetycznego (HEES). Przewyższa wymagania DIN ISO 15 380, ulega szybkiemu rozkładowi biologicznemu wg OECD 301 B: >60%. Oznaczony wg UE Ecolabel. 912 230 45,7 8,2 155 FUCHS zalecenia: BOSCH REXROTH Ag, CAT BF-1, KRAMER ALLRAD, PALFINGER, SAUER DANFOS, TIMBERJACK, VALMET / KAMATSU FOREST, PONSSE. Dopuszczenia: FENDT, O&K BAUMASCHINEN PLANTOSYN 3268 ECO* PLANTOLUBE CGLP 68 S PLANTOLUBE CGLP 220 S Olej hydrauliczny na bazie syntetycznych estrów (HEES), przyjazny dla środowiska naturalnego, uniwersalny o wysokim HVI o szerokim spektrum zastosowania. Szybki rozkład biologiczny wg OECD 301 B >60%. Olej do łóż na bazie syntetycznego oleju estrowego charakteryzujący się dobrą biodegradowalnością, zapobiega efektowi Stick-Slip. Wybitne zdolności przenoszenia obciążeń i ochrona przed zużyciem ciernym. 921 304 48,8 9,6 186 42 Dopuszczenie: FENDT KDM. Oleje do łóż, oleje maszynowe 928 304 69 12 177 48 PLANTOLUBE CGLP 68/220 S są produktami zgodnymi w zastosowaniu z produktami obróbczymi typu PLANTOCOOL 950 280 220 27 162 48 i PLANTOCUT. Synetyczne oleje spężarkowe / obiegowe PLANTOLUBE SC 46 S Syntetyczny biodegradowalny olej sprężarkowy, wysoka odporność na starzenie, dobra zdolność separacji powietrza, niewielkie straty odparowania. 904 240 46 8 148-45 Sprężarki śrubowe pracujące na bazie nasyconych estrów. *Oznaczone produkty wg UE oznaczone są Ecolabel. 35