RADAR POLITYCZNY Partie polityczne i ich sympatycy na Facebook u Marzec 2016 Raport 3/2016
Spis treści Wprowadzenie...4 Podsumowanie wyników...5 Liczba postów opublikowanych przez partie polityczne...6 Społeczny odbiór treści politycznych...7 Udostępnienia postów partii politycznych...8 Komentarze pod postami partii politycznych...10 Analiza polubień użytkowników Facebooka...12 Kukiz 15...13 Nowoczesna...14 PiS...15 PO...16 PSL...17 Analiza przepływów...18 Top 6 najbardziej lubianych postów...21 Top 6 najczęściej udostępnianych postów...22 Top 6 najpopularniejszych komentarzy...23 O projekcie...24 Autorzy raportu...26 Strona 2 / 26
Strona 3 / 26
Wprowadzenie Partie polityczne i ich sympatycy jest raportem cyklicznym przygotowanym przez zespół badawczy pod kierunkiem dr Pawła Matuszewskiego i dr Katarzyny Grzybowskiej-Waleckiej we współpracy z BrandON Media Sp. z o.o. Raport obejmuje publicznie dostępne dane pobrane automatycznie z fanpage y ośmiu ogólnopolskich komitetów wyborczych, które uczestniczyły w wyborach parlamentarnych w 2015 r. oraz ich liderów. Wśród nich znalazło się Prawo i Sprawiedliwość z Beatą Szydło, Platforma Obywatelska (brak fanpage a lidera), Nowoczesna z Ryszardem Petru, Kukiz 15 z Pawłem Kukizem, Polskie Stronnictwo Ludowe (brak fanpage a lidera), Partia Korwin z Januszem Korwin-Mikke, SLD wraz z Włodzimierzem Czarzastym oraz Partii Razem (brak fanpage a lidera). Szczegółowe analizy obejmują jednak tylko ugrupowania, które znajdują się w Sejmie. W opracowaniu zostały przedstawione najważniejsze trendy z marca 2016 roku. Zaprezentowane dane przedstawiają między innymi liczbę publikowanych postów oraz zakres, w jaki są one lubiane, udostępniane i komentowane. Zespół Radaru Politycznego Sugerowany format cytowania raportu: Matuszewski, P., Grzybowska-Walecka, K., Stryjek, A., Partie polityczne i ich sympatycy na Facebooku, Raport Radaru Politycznego nr 3/2016, /raporty/3_2016.pdf Strona 4 / 26
Podsumowanie wyników Niezmiennie od kilku miesięcy najbardziej aktywnymi ugrupowaniami były partia KORWiN i Kukiz 15, publikując na swoich fanpage ach po ponad 200 postów (KORWiN prawie 300). Wyniki pozostałych obserwowanych partii są znacznie niższe i wahają się od 34 do 70 postów. Ponownie bezkonkurencyjna w liczbie zdobywanych polubień przypadających na jeden post była Nowoczesna zaś PiS uplasował się na drugim miejscu (bez zmian). W marcu wszystkie ugrupowania w parlamencie zanotowały spadki lajków (od 30% do 14% w stosunku do lutego). Z partii pozostających poza Sejmem najlepiej wypadła Razem, której posty były lubiane prawie dwa razy częściej niż posty partii KORWiN i 15 razy częściej niż SLD. W przypadku udostępnień postów wyniki są bardzo podobne do polubień. Wszystkie ugrupowania, których posłowie zasiadają w parlamencie zanotowały spadki. Natomiast wzrost udostępnień był wyraźny w Partii Razem, której publikowane treści pod względem liczby udostępnień ustępowały tylko Nowoczesnej. Wiąże się to w znacznej mierze z głośnym medialnie protestem partii pod kancelarią premiera, podczas którego działacze partyjni wyświetlili za pomocą rzutnika wyrok Trybunału Konstytucyjnego na ścianie budynku. W marcu posty na fanpage ach Nowoczesnej generowały największą liczbę komentarzy. Zajmujący drugie miejsce fanpage PiS wywoływał pod swoimi treściami prawie dwa razy mniej dyskusji. W porównaniu do poprzedniego miesiąca Nowoczesna i PO zanotowała wyraźne spadki. Natomiast wyraźnie częściej były komentowane posty Razem. W przypadku pozostałych ugrupowań zmiany były raczej niewielkie. Analiza przepływów polubień poszczególnych użytkowników wskazuje na pogłębiający się podział na dwie społeczności: 1) liczniejszą, użytkowników związanych z PiS, Kukiz 15 i partią KORWiN oraz 2) mniej liczną, tworzoną przez sympatyków Nowoczesnej, PO i Razem. W porównaniu do poprzednich miesięcy przenikają się one w coraz mniejszym stopniu. Strona 5 / 26
Liczba postów opublikowanych przez partie polityczne W marcu najbardziej aktywne były strony związane z partią KORWiN, na których opublikowano łącznie 295 postów. Była to zdecydowanie najbardziej aktywna spośród obserwowanych grup fanpage y. Na drugim miejscu uplasowały się fanpage e ruchu Kukiz 15 (223 posty), a na trzecim, ze znacznie mniejszą liczbą postów, partia Prawo i Sprawiedliwość (70 postów). Nowoczesna i Sojusz Lewicy Demokratycznej opublikowały tyle samo postów (po 56). O jeden post mniej opublikowała partia Razem. Najmniej postów znalazło się na fanpage ach Platformy Obywatelskiej (41) oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego (34). Wykres 1. Liczba postów opublikowana przez monitorowane partie Strona 6 / 26
Społeczny odbiór treści politycznych Najwięcej polubień przypadających na jeden post miały treści publikowane na fanpage ach Nowoczesnej (mediana polubień 3284,5). Trzy razy mniej lajków uzyskały posty partii Prawo i Sprawiedliwość (mediana polubień 1061). Trzecie w kolejności były nowe ugrupowania na polskiej scenie politycznej: Partia Razem (mediana polubień 993) oraz Kukiz 15 (mediana polubień 809). Piąte miejsce zajęła główna partia opozycyjna - Platforma Obywatelska (mediana polubień 732). Na kolejnych miejscach znalazły się profile KORWiN (mediana polubień 510), Sojuszu Lewicy Demokratycznej (mediana polubień 64) oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego (mediana polubień 44). Wykres 2. Mediana polubień postów partii politycznych W porównaniu do poprzedniego miesiąca mediana polubień publikowanych postów znacząco spadła na prawie wszystkich fanpage ach ugrupowań zasiadających w Sejmie. Wyjątkiem był PSL. Nieco wzrosła natomiast mediana polubień postów partii lewicowych: SLD i Razem. Strona 7 / 26
Tabela 1. Dynamika polubień pod postami Ugrupowanie XI 2015 XII 2015 I 2016 II 2016 III 2016 KORWiN Kukiz 15 Nowoczesna PiS PO PSL Razem SLD Zjednoczona Lewica 1668 1493 3811 1316 954 28 973-839 978 10981 2088 1425 23 934 95 834 1240 4669 2393 1006 33 888 75 649 989 4653 1395 849 31,5 890,5 54,5 510,00 809,00 3264,50 1061,00 732,00 44,00 993,00 64,00 232 374 217,5 - Zmiana w stosunku do poprzedniego miesiąca -21% -18% -30% -24% -14% 40% 12% 17% Udostępnienia postów partii politycznych Podobnie jak w poprzedniej kategorii Nowoczesna zajmuje pierwsze miejsce pod względem liczby udostępnień przypadających na jeden post (mediana 233,5). Jednakże różnica między medianami udostępnień postów nie była aż tak wyraźna jak różnica między medianami polubień. Na drugim miejscu uplasowała się Partia Razem (mediana udostępnień 193), a na trzecim ruch Kukiz 15 (mediana udostępnień 166). Medianę poniżej 100 udostępnień osiągnęły Platforma Obywatelska (mediana udostępnień 95), Prawo i Sprawiedliwość (mediana udostępnień 79,5), KORWiN (mediana udostępnień 39), Polskie Stronnictwo Ludowe (mediana udostępnień 24,5) oraz, z najniższym wynikiem, Sojusz Lewicy Demokratycznej (mediana udostępnień 12). Strona 8 / 26
Wykres 3. Mediana udostępnień postów partii politycznych W marcu największe wzrosty liczby udostępnień postów odnotowały partie lewicowe: SLD i Razem. Największe spadki dotknęły Nowoczesną i PO. Dość wyraźnie w porównaniu do lutego traciło też PiS. Kukiz 15 oraz PSL pozostają na dość stabilnym poziomie (biorąc pod uwagę wartości bezwzględne w przypadku PSL). Pozostający poza parlamentem KORWiN odnotował kolejny z rzędu spadek mediany udostępnień. Strona 9 / 26
Tabela 2. Dynamika udostępnień postów Ugrupowanie XI 2015 XII 2015 I 2016 II 2016 III 2016 KORWiN Kukiz 15 Nowoczesna PiS PO PSL Razem SLD Zjednoczona Lewica 187 142 273 116 101,5 9 140 80 121 1467,5 205 366,5 10 162,5 18 100 174 444,5 228,5 209 12 164 11 54 174 606 98,5 209 10,5 123 7,5 39 166 233,5 79,5 95 24,5 193 12 3 20,5 9 - Zmiana w stosunku do poprzedniego miesiąca -28% -5% -61% -19% -55% 133% 57% 60% Komentarze pod postami partii politycznych Skuteczna komunikacja polityczna to dwustronna komunikacja. W marcu najczęściej komentowane były posty Nowoczesnej i Ryszarda Petru (mediana komentarzy 247,5). Na drugim miejscu była partia rządząca (mediana komentarzy 126,5). Trzecie miejsce zajęło ugrupowanie Kukiz 15 (mediana komentarzy 62). Tuż poza podium uklasyfikowała się Partia Razem (mediana komentarzy 57). Mediany poniżej wartości 50 osiągnęły Platforma Obywatelska (mediana komentarzy 41), KORWiN (mediana komentarzy 38). Średnio najrzadziej komentowane były posty Polskiego Stronnictwa Ludowego (mediana komentarzy 6) oraz Sojuszu Lewicy Demokratycznej (mediana komentarzy 6). Strona 10 / 26
Wykres 4. Mediana komentarzy pod postami partii politycznych Największy wzrost liczby komentarzy można zaobserwować na fanpage ach Partii Razem. Wyraźne spadki zanotowały z kolei Nowoczesna i Platforma Obywatelska. W przypadku pozostałych ugrupowań nie odnotowano wyraźniejszych zmian. Strona 11 / 26
Tabela 3. Dynamika komentarzy pod postami Ugrupowanie XI 2015 XII 2015 I 2016 II 2016 III 2016 KORWiN Kukiz 15 Nowoczesna PiS PO PSL Razem SLD Zjednoczona Lewica 88 134 141,5 100 65 1,5 31-53 76 34,5 152 112 2 34 10 49 83 385 226 81 1 30 7 37 58 375 117 78 3 33,5 6 38 62 247,5 126,5 41 6 57 6 24 30 1 - Zmiana w stosunku do poprzedniego miesiąca 3% 7% -34% 8% -47% 100% 70% 0% Analiza polubień użytkowników Facebooka Nowe technologie pozwalają nie tylko na obserwowanie, ile razy dany post był polubiony, skomentowany, czy udostępniony. Jesteśmy zdania, że analiza powinna obejmować również zachowania użytkowników na różnych fanpage ach o tematyce politycznej. W naszym raporcie zwracamy uwagę na to, czyje treści lubią poszczególni użytkownicy Facebooka. Historia ich polubień obejmuje okres 30 dni do daty polubienia posta na analizowanym fanpage u. Na przykład: jeśli ktoś polubił post Nowoczesnej, to badamy, czy w przeciągu ostatnich 30 dni polubił też posty zamieszczane na fanpage ach innych ugrupowań politycznych. Strona 12 / 26
Kukiz 15 Prawie połowa, bo aż 41, 6% polubień na fanpage ach Kukiz 15 stanowiły kliknięcia,,lubię to od sympatyków partii KORWiN. Na drugim miejscu były polubienia od osób, którym podobały się także posty Prawa i Sprawiedliwości (8,5%). Reszta przepływów lajków była poniżej 1% - w przypadku Nowoczesnej 0,7% polubień, Razem 0,4%, Platformy Obywatelskiej 0,3% a Sojuszu Lewicy Demokratycznej 0,1%. Wykres 5. Źródła polubień na profilu Kukiz 15 Strona 13 / 26
Nowoczesna Największa liczba polubień dla Nowoczesnej pochodziła od osób sympatyzujących z Platformą Obywatelską (17,2%). Mniejsza, ale zauważalna liczba lajków pochodziła od sympatyków partii Razem (4,9%). Wśród sympatyków Nowoczesnej znajduje się też mały, ale wyraźny odsetek osób wchodzących w pozytywne interakcje na fanpage ach ugrupowań antysystemowych, takich jak KORWiN (2,2%) oraz Kukiz 15 (2,1%). Przepływy polubień w tych przypadkach były częstsze niż w przypadku SLD (1,2%) i PSL (0,3). Wykres 6. Źródła polubień na profilu Nowoczesnej Strona 14 / 26
PiS Wśród zwolenników Prawa i Sprawiedliwości 19,9% lajków pochodziło od osób sympatyzujących z ugrupowaniem Kukiz 15. Widoczny był również wysoki odsetek sympatyków KORWiN (11,3%). Przepływ polubień z Platformy Obywatelskiej stanowił 1,3% lajków na fanpage ach PiS. W pozostałych przypadkach odsetek polubień nie przekroczył wartości 0,6%. Wykres 7. Źródła polubień na profilu PiS Strona 15 / 26
PO Posty Platformy Obywatelskiej najczęściej lubiły osoby sympatyzujące z partią Nowoczesna (53,1%, podczas gdy tylko 17% na FP Nowoczesnej pochodziło od sympatyków PO). Osoby lubiące posty pozostałych ugrupowań stosunkowo rzadko lajkowały treści byłej partii rządzącej: Razem 4,4%, Kukiz 15 2,4%, Sojusz Lewicy Demokratycznej 2,2% oraz KORWiN 1,9%. Polubienia zwolenników reszty ugrupowań politycznych nie przekroczyły 1%. Wykres 8. Źródła polubień na profilu PO Strona 16 / 26
PSL Największa liczba polubień postów Polskiego Stronnictwa Ludowego pochodziła od sympatyków ugrupowań opozycyjnych. Na pierwszym miejscu były to polubienia od osób lajkujących posty na fanpage ach Nowoczesnej (16,8%), a na drugim Platformy Obywatelskiej (10,7%). Dość wyraźny udział na FP PSL mieli także sympatycy Partii Razem (4,1% polubień), Sojuszu Lewicy Demokratycznej (3,1%), KORWiN (3%). Warto jednak zwrócić uwagę, że w przypadku PSL obliczenia obejmują bardzo małą (relatywnie) liczbę polubień (zaledwie 1694, podczas gdy np. Kukiz 15 pozyskał ich 334 236). Wykres 9. Przepływy polubień na profilu PSL Strona 17 / 26
Analiza przepływów W oparciu o zbierane przez Radar Polityczny dane sprawdziliśmy także przepływy polubień między poszczególnymi grupami fanpage y na Facebooku. Poniżej przedstawiamy podsumowanie zaobserwowanych zachowań sympatyków poszczególnych ugrupowań, które po październikowych wyborach znalazły się w Parlamencie RP. Kukiz 15: Sieć najsilniejszych powiązań ruchu Kukiz 15 nie zmieniła się w istotnym stopniu od listopada. Podobnie jak w poprzednich miesiącach sympatycy ruchu wchodzą najczęściej w interakcje na fanpage ach partii KORWiN i PiS. W marcu relacje z fanpage ami KORWiN były niekorzystne dla Kukiz 15 (stosunek przepływu polubień: 139 tys. vs 159 tys.). Jednocześnie jednak treści zamieszczane na fanpage ach Kukiz 15 częściej przyciągały polubienia od sympatyków PiS niż fanpage e PiS od sympatyków Kukiz 15 (28 tys. vs 21 tys.). Po raz pierwszy od listopada relacje z Nowoczesną objęły mniej niż 5 tys. polubień i nie zostały uwzględnione w analizie. Nowoczesna: W marcu zaobserwowano jedynie dwie relacje z fanpage ami Nowoczesnej, które przekroczyły przyjęte kryterium 5 tys. polubień: z PO i z partią Razem. Więcej polubień zostało zostawionych na fanpage u Nowoczesnej ze strony sympatyków PO niż odwrotnie (30 tys. vs 20 tys.). W przypadku Razem relacja była jednak dla Nowoczesnej niekorzystna (8,5 tys. vs 10 tys.). Miał w tym częściowy udział głośny i pomysłowy protest partii Razem przed KPRM w sprawie opublikowania wyroku Trybunału Konstytucyjnego (działacze partii wyświetlili wyrok za pomocą rzutnika na ścianie budynku kancelarii premiera). PiS: Niezmienni od listopada użytkownicy lubiący posty na fanpage ach PiS najczęściej lajkowali także treści zamieszczane na fanpage ach partii KORWiN i Kukiz 15. W kolejnym miesiącu w obu przypadkach relacje te były niekorzystne dla PiS. Ok. 28 tys. polubień na fanpage ach Kukiz 15 pochodziło od osób lajkujących też posty PiS, podczas gdy 21 tys. polubień na fanpage ach PiS pochodziło od osób lajkujących posty Kukiz 15. Na fanpage ach partii KORWiN pojawiło się 27 tys. polubień od sympatyków PiS, zaś na fanpage ach PiS 17 tys. polubień od sympatyków KORWiN. Warto też zwrócić uwagę na malejący stopniowo wolumen polubień. Jest to częściowo spowodowane nieco mniejszą aktywnością internautów, ale także słabnącymi powiązaniami między tymi ugrupowaniami. W stosunku do lutego nieco mniejszy odsetek sympatyków KORWiN i Kukiz 15 lubił treści zamieszczane przez PiS. To już trzeci miesiąc, w którym obserwujemy powyższe prawidłowości. Strona 18 / 26
PO: Sympatycy Platformy Obywatelskiej wchodzą najczęściej w pozytywne interakcje z treściami publikowanymi przez Nowoczesną. W marcu była to relacja niekorzystna dla byłej partii rządzącej (20 tys. vs 30 tys. polubień). Jest to także kolejny miesiąc, w którym osoby lubiące treści PO nie lajkują w dostrzegalny sposób postów żadnych innych obserwowanych ugrupowań poza PO (tzn. przepływy nie przekraczają 5 tys. polubień). PSL: Przepływy nie były analizowane ponieważ w analizowanym okresie żadna z relacji nie osiągnęła poziomu 5000 polubień. Strona 19 / 26
Wykres 10. Analiza przepływów polubień * Na wykresie pokazano tylko przepływy powyżej 5000 polubień Strona 20 / 26
Top 6 najbardziej lubianych postów Strona 21 / 26
Top 6 najczęściej udostępnianych postów Strona 22 / 26
Top 6 najpopularniejszych komentarzy Strona 23 / 26
O projekcie Współpraca między BrandON Media a Zakładem Socjologii Polityki w Instytucie Politologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie rozpoczęła się w kwietniu 2015 r. BrandON Media jako firma specjalizująca się w monitorowaniu mediów elektronicznych dostarcza niezbędnych rozwiązań technologicznych umożliwiających pobieranie danych i ich opracowanie. Zapewnia również wsparcie w zakresie ich analizy i interpretacji. Zakład Socjologii Polityki dokonuje analizy danych i ich interpretacji. Paweł Matuszewski doktor socjologii (Collegium Civitas w Warszawie), statystyk, analityk danych i trener. Od 2011 r. adiunkt w Instytucie Politologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie a od 2014 r. kierownik Zakładu Socjologii Polityki w tymże instytucie. Specjalizuje się w socjologii polityki i metodologii badań społecznych. Brał udział w kilkudziesięciu projektach badawczych o charakterze naukowym i komercyjnym, m.in. dla firm doradczych, instytucji badawczych, instytucji naukowych, przedsiębiorstw, związków zawodowych i partii politycznych. Członek kolegium redakcyjnego czasopisma Politologia, EnergetykaSpołeczeństwo-Polityka oraz Uniwersyteckiego Czasopisma Socjologicznego. Sekretarz Zarządu Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. Katarzyna Grzybowska-Walecka - politolog, doktor nauk społecznych i politycznych (Europejski Instytut Uniwersytecki we Florencji). Studiowała w Warszawie, Florencji i Oxfordzie. Stypendystka Chevening Scholarship w St Antony s College Uniwersytetu w Oxfordzie. Pracowała dla Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku oraz dla Parlamentu Europejskiego w Brukseli. Od 2012 r. adiunkt w Instytucie Politologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Współpracuje z organizacjami pozarządowymi oraz międzynarodowymi w zakresie kampanii politycznych i wyborczych. Brała udział w projektach dotyczących demokratyzacji, promocji demokracji i współpracy partii politycznych. Była członkiem polskiego zespołu w międzynarodowych projektach nawigatorów wyborczych przed wyborami do Parlamentu Europejskiego: EUprofiler i euandi. Zastępca redaktora naczelnego czasopisma Politologia. Brandon Media - jest firmą skoncentrowaną na dostarczaniu usług monitorowania mediów elektronicznych (w tym społecznościowych), rozwiązań do eksploracji danych i analiz dla średnich i dużych firm. Ich usługi opierają się o autorską platformę oprogramowania do zbierania i analizy danych społecznościowych. Tworzą szeroki wachlarz produktów do zastosowań ogólnych, jak również szereg bardzo konkretnych np. dla klientów z branży motoryzacyjnej. BrandON Media Strona 24 / 26
pracuje nad swoimi Rozwiązaniami Monitorowania Mediów od 2010 roku, kiedy to założony został pierwszy oddział firmy w Gdańsku. Od 2012 roku Brandon Media jest również obecna na rynku niemieckim z siedzibą we Frankfurcie nad Menem. Strona 25 / 26
Autorzy raportu Paweł Matuszewski Kontakt: p.matuszewski@radar-polityczny.pl Katarzyna Grzybowska-Walecka Kontakt: k.grzybowska-walecka@radar-polityczny.pl Aleksandra Stryjek Monitoring i przygotowanie danych, wsparcie techniczne: BrandON Media Kontakt: info@radar-polityczny.pl Strona 26 / 26