REALIZACJA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA GOSPODARKA ODPADAMI - SORTOWNIA Praktyczne aspekty wdrożenia ustawy otrzymaniu czystości i porządku w gminach DZIAŁDOWO 27-09-2012r. 1
Rewolucyjne zmiany 1 lipca 2011 roku Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw. Ustawa weszła w życie 1 stycznia 2012 roku. 2
Dlaczego potrzebna była a zmiana Ustawy Od 12 grudnia 2010 we wszystkich krajach członkowskich powinna być transponowana Dyrektywa 2008/98/WE w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dotychczas istniejące dyrektywy Jednym z elementów wdrożenia dyrektywy jest dostosowanie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. 3
Dyrektywa ramowa 2008/98 Nowe zadania wynikające z dyrektywy 2008/98 (art. 11) do roku 2015 selektywna zbiórka odpadów: papieru, metalu, plastiku i szkła. do roku 2020 przygotowanie do ponownego wykorzystania i recyklingu materiałów odpadowych, przynajmniej: papier, metal, plastik i szkło z gospodarstw domowych do minimum 50 % wagowo. 4
c.d. do roku 2020 przygotowanie do ponownego wykorzystania, recyklingu i innych sposobów odzyskiwania materiałów, w tym wypełniania wyrobisk, odpadów budowlanych i rozbiórkowych, do minimum 70 % wagowo. Zadania nałożono na gminy ustawą o utrzymaniu czystości i porządku (UCP) 5
Poziomy odzysku i recyklingu projekt (1I) Poziomy recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Papier, metal, tworzywa sztuczne, szkło 10 12 14 16 18 20 30 40 50 Inne niż niebezpieczne odpady budowlane i rozbiórkowe 30 36 38 40 42 45 50 65 70 6
Dyrektywa ramowa 2008/98 Hierarchia postępowania z odpadami (zasada 5 kroków) (art 4): zapobieganie; przygotowywanie do ponownego użycia; (nowe) recykling; inne metody odzysku, np. odzysk energii; (spalanie odpadów komunalnych jest odzyskiem jeśli efektywność energetyczna >0,65); unieszkodliwianie. 7
Dyrektywa 1999/31 składowiskowa Zapewnianie warunków ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania: b) do dnia 16 lipca 2013 r. - do nie więcej niż 50 % wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, c) do dnia 16 lipca 2020 r. - do nie więcej niż 35 % wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r 8
Poziomy redukcji składowania odpadów ulegających biodegradacji - aktualne Redukcja składowania odpadów ulegających biodegradacji Poziomy redukcji składowania odpadów ulegających biodegradacji 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 70 50 50 50 45 40 40 40 35 9
Nadrzędna rola WPGO Dla osiągnięcia celów założonych w polityce ekologicznej państwa i wdrażania hierarchii postępowania z odpadami a także stworzenia zintegrowanej sieci instalacji i gospodarowania odpadami opracowuje się : 1/ Krajowy plan Gospodarki Odpadami 2/ Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami
Podstawowe założenia Ustawy Uszczelnienie systemu gospodarki odpadami Prowadzenie selektywnego zbierania u źródła Zmniejszenie ilości odpadów kierowanych na składowiska Ograniczenie ilości odpadów biodegradowalnych Zwiększenie liczby nowoczesnych instalacji do odzysku Całkowite wyeliminowanie nielegalnych składowisk Zmniejszenie zaśmiecania lasów i terenów rekreacyjnych Prowadzenie właściwego monitorowania postępowania z odpadami przez właścicieli i odbiorców Zmniejszenie dodatkowych zagrożeń dla środowiska wynikających z transportu odpadów z miejsc powstawania do miejsc odzysku - unieszkodliwiania
Nowe obowiązki Gmin Gmin(ustawa o utrzymaniu czystości ci i porządku w gminach) Nowe obowiązki gmin (1) art. 3 2) zapewniają budowę, utrzymanie i eksploatację własnych lub wspólnych z innymi gminami: regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych, 3) obejmują wszystkich właścicieli nieruchomości na terenie gminy systemem gospodarowania odpadami komunalnymi; 4) nadzorują gospodarowanie odpadami komunalnymi, w tym realizację zadań powierzonych podmiotom odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości; 12
c.d 5) ustanawiają selektywne zbieranie odpadów komunalnych obejmujące co najmniej następujące frakcje odpadów: papieru, metalu, tworzywa sztucznego, szkła i opakowań wielomateriałowych oraz odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, w tym odpadów opakowaniowych ulegających biodegradacji; 6) tworzą punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych w sposób zapewniający łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy, w tym wskazują miejsca, w których mogą być prowadzone zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych; 13
c.d. 7) zapewniają osiągnięcie odpowiednich poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania; 8) prowadzą działania informacyjne i edukacyjne w zakresie prawidłowego gospodarowania odpadami komunalnymi, w szczególności w zakresie selektywnego zbierania odpadów komunalnych; 14
Związki Gmin (ustawa o utrzymaniu czystości ci i porządku w gminach) Związki gmin mogą wykonywać wszystkie (lub część) obowiązki gmin, w tym uchwalanie aktów prawa miejscowego (art. 3 ust 2a zm. ucp) 15
Rejony Gospodarki Odpadami Rysunek 11. Regiony gospodarki odpadami w województwie warmińsko-mazurskim
Gospodarka odpadami w Rejonach Zakazuje się zbierania oraz przetwarzania : a/ zmieszanych odpadów komunalnych b/ odpadów zielonych i biodegradowalnych c/ pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania Poza regionem gospodarki odpadami na którym zostały wytworzone art. 9 ust 6 UO Zakazuje się przywozu na obszar regionu gospodarki odpadami odpadów o których mowa w ust 6 wytworzonych poza obszarem tego regionu art..9 ust7 UO
Regionalna instalacja przetwarzania odpadów w komunalnych (ustawa o odpadach) Co to jest zakład regionalny zakład zagospodarowania odpadów o mocy przerobowej dla co najmniej 120 000 mieszkańców, spełnia wymagania BAT spalarnia lub zakład obejmujący: MBA (mechaniczno-biologiczne przetwarzanie zmieszanych odpadów komunalnych + sortownia ) lub instalacja do odpadów zielonych i bioodpadów (np. kompostownia) lub składowisko o 15 letniej pojemności (po procesie mechaniczno-biologicznego przetwarzania oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych). 18
Typy nieruchomości ci na terenie Gminy Zamieszkałe i wytwarzające odpady, Niezamieszkałe a wytwarzające odpady Zamknięte - MON 19
Obowiązki Gmin Obowiązki właścicieli nieruchomości gdzie zamieszkują mieszkańcy w zakresie odbierania odpadów komunalnych przejmuje gmina na mocy ustawy. Rady Gmin mogą podjąć uchwały, gdzie gmina przejmuje obowiązki o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne. 20
Obligatoryjne uchwały gdy gmina przejmuje wszystkie obowiązki : 1.regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie 2.stawki opłat 3.termin, częstotliwość i tryb uiszczania opłaty 4.wzór deklaracji o wysokości opłaty 5.szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług (ilość odpadów, częstotliwość odbioru, sposób świadczenia usług przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych). 21
gdy gmina nie przejmuje wszystkich obowiązk zków Jeśli gmina nie podjęła uchwały o przejęciu obowiązków od właścicieli nieruchomości innych niż zamieszkane przez mieszkańców, to za poziomy odzysku, recyklingu, redukcję biodegradowalnych odpowiada odbierający odpady (firma wywozowa) 22
Przetargi (ustawa o utrzymaniu czystości ci i porządku w gminach) Gmina organizuje przetarg na: na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na odbieranie i zagospodarowanie tych odpadów, jeśli wyznaczono sektory organizuje się przetarg dla każdego z sektorów. 23
Gmina zleca zbieranie odpadów odpady umowa rejestr umowa sprawozdanie odpady sprawozdanie 24
Gmina zleca zbieranie i zagospodarowanie odpadów odpady umowa rejestr umowa sprawozdanie odpady 25
Przetargi (ustawa o utrzymaniu czystości ci i porządku w gminach) szczegółowe wymagania stawiane przedsiębiorcom odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości. Spółki z udziałem gminy mogą odbierać odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, na zlecenie gminy, w przypadku, gdy zostały wybrane w drodze przetargu (upzp przetarg nieograniczony, przetarg ograniczony) 26
Szczegółowe wymagania stawiane przedsiębiorcom odbierającym odpady komunalne od właścicieli w nieruchomości ci projekt rozporządzenia 1) co najmniej 2 pojazdy do odbierania zmieszanych odpadów komunalnych 2) co najmniej 2 pojazdy do odbierania selektywnie zebranych odpadów komunalnych, 3) co najmniej 1 pojazd do zbierania odpadów bez funkcji kompaktującej; 4) trwale i czytelnie oznakowane (nazwa firmy, dane adresowe i numery telefonu) 3) zarejestrowane, dopuszczone do ruchu, aktualne badania techniczne i świadectwa dopuszczenia do ruchu. 27
Szczegółowe wymagania stawiane przedsiębiorcom odbierającym odpady komunalne od właścicieli w nieruchomości ci projekt rozporządzenia Pojazdy- zabezpieczenie przed wydostawaniem się na zewnątrz odpadów, podczas ich magazynowania, przeładunku, a także transportu; Pojazdy -mycie i dezynfekcja- nie rzadziej niż raz na miesiąc, a w okresie letnim nie rzadziej niż raz na 2 tygodnie Pojazdy wyposażone w GPS (dane przechowywane 5 lat) Pojazdy mogą być wyposażone w wagę. Gmina potrzebuje narzędzi do weryfikacji danych otrzymywanych przez firmę wywozową 28
Szczegółowe wymagania stawiane przedsiębiorcom odbierającym odpady komunalne od właścicieli w nieruchomości ci projekt rozporządzenia Baza magazynowo-transportowa- urządzenia do selektywnego gromadzenia odpadów komunalnych przed ich transportem do miejsc przetwarzania. w gminie lub 60 km od granicy gminy ogrodzona utwardzona (zabezpieczone przed emisją zanieczyszczeń do gruntu); zadaszona i utwardzona (magazyny na surowce) z odbiorem ścieków (kanalizacja, szambo) 29
Szczegółowe wymagania stawiane przedsiębiorcom odbierającym odpady komunalne od właścicieli w nieruchomości ci projekt rozporządzenia Cd Baza magazynowo- transportowa a) miejsca przeznaczone do parkowania pojazdów, b) punkt bieżącej konserwacji i napraw pojazdów, c) miejsce do mycia i dezynfekcji pojazdów, d) pomieszczenie socjalne dla pracowników odpowiadające ilości zatrudnionych osób, e) miejsca do magazynowania selektywnie zebranych odpadów z grupy odpadów komunalnych, f) legalizowaną samochodową wagę najazdową w przypadku gdy na terenie bazy następuje magazynowanie odpadów. 30
Deklaracje (ustawa o utrzymaniu czystości ci i porządku w gminach) Deklaracje (wzór uchwała Rady Gminy) Właściciel nieruchomości składa deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w terminie 14 dni od dnia zamieszkania na danej nieruchomości pierwszego mieszkańca lub powstania na danej nieruchomości odpadów komunalnych. Zmiana danych (np. liczba osób zamieszkujących) nowa deklaracja (14 dni) 31
DEKLARACJA - DOKUMENT KTÓRY MOŻE E BYĆ JEDNOCZEŚNIE NIE ZAMÓWIENIEM USŁUG UG Liczba osób przebywająca na terenie nieruchomości Sposób zbierania odpadów Opłata jednostkowa Opłata Wpisać liczbę osób Wybrać rodzaj zbierania odpadów rok 2013 (wg uchwały Rady Gminy z dnia Nr ) Przemnożyć liczbę osób przez opłatę jednostkową 2 osoby Selektywny (makulatura, szkło, tworzywa, metale, zielone) Stawka z uchwały (z VAT) osobę/miesiąc.zł/miesiąc nie dotyczy Zmieszany Stawka z uchwały (z VAT) Usługi dodatkowe : Dostarczenie pojemnika : 120 l..zł /mc Mycie pojemnika 120 l (1 x miesiąc).. zł/mc Odbiór odpadów zielonych 120l (2 x miesiąc )..zł/mc Dostępne są inne usługi dodatkowe Odbiór odpadów wielkogabarytowych. zł/m3 Odbiór odpadów budowlanych.zł/m3-32
Opłaty (ustawa o utrzymaniu czystości ci i porządku w gminach) Wybór Gminy: Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi (mieszkańcy) stanowi iloczyn: 1) liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość, albo 2) ilości zużytej wody z danej nieruchomości, albo 3) powierzchni lokalu mieszkalnego -oraz stawki opłaty (np. liczba mieszkańców x stawka jednostkowa ) Może być także jedna stawka opłaty od gospodarstwa domowego 33
Opłaty (ustawa o utrzymaniu czystości ci i porządku w gminach) Rada gminy, określając stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, bierze pod uwagę: 1) liczbę mieszkańców zamieszkujących daną gminę; 2) ilość wytwarzanych na terenie gminy odpadów komunalnych; 3) koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, 4) wytwarzanie odpadów nieregularnie (np. sezonowo) 34
Opłaty (ustawa o utrzymaniu czystości ci i porządku w gminach) Koszty systemu gospodarowania odpadami komunalnymi: koszty: 1.odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych; 2.tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych; 3.obsługi administracyjnej tego systemu. 35
Opłaty (ustawa o utrzymaniu czystości ci i porządku w gminach) Rada gminy określa niższe stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, jeżeli odpady komunalne są zbierane i odbierane w sposób selektywny 36
Sprawozdania Sprawozdania przedsiębiorców odbierających odpady komunalne co kwartał (30 kwietnia 2012) gminy co roku (31 marca 2013) urzędy Marszałkowskie co roku (15 lipca 2013) Sprawozdanie: w szczególności osiągnięcie poziomów odzysku, recyklingu i ograniczenia składowania odpadów ulegających biodegradacji. 37
Jak to ma chodzić po rewolucji- deklaracje i sprawozdania Kary dla gminy jeśli nie osiągnie wymaganych poziomów odzysku i recyklingu (za każdą tonę brakującą do osiągnięcia wymaganego poziomu)wios może zawiesić karę na maks 5 lat. 38
Kary dla Gmin Za niezorganizowanie przetargu na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości - od 10 000 zł do 50 000 zł; Za nieterminowe przekazanie sprawozdania - 100 zł za każdy dzień opóźnienia; Za nieosiągnięcie poziomów odzysku, recyklingu, przygotowania do ponownego użycia oraz ograniczenia składowania odpadów ulegających biodegradacji (za każdą tonę brakującą do osiągnięcia wymaganego poziomu) 39
Kary dla odbierających odpady Za mieszanie selektywnie zebranych odpadów komunalnych - od 10 000 zł do 50 000 zł; Za nieprzekazywanie zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych, pozostałości z sortowania do RIZOK - od 500 zł do 2 000 zł za pierwszy ujawniony przypadek, za kolejne wykreślenie z rejestru na okres 3 lat; Za odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości bez wymaganego wpisu do rejestru - 5000 zł za pierwszy miesiąc, 10 000 zł za każdy kolejny miesiąc 40
Kary dla odbierających odpady Za przekazanie nierzetelnego sprawozdania - od 500 zł do 5 000 zł; Za nieterminowe przekazanie sprawozdania - 100 zł za każdy dzień opóźnienia. Za nieosiągnięcie poziomów odzysku, recyklingu, przygotowania do ponownego użycia oraz ograniczenia składowania odpadów ulegających biodegradacji ( dot. podmiotów nie działających na podstawie umowy z gminą) - iloczyn stawki opłaty marszałkowskiej za zmieszane odpady komunalne i brakującej masy odpadów komunalnych [Mg]; 41
Kary Na gminę kary nakłada WIOŚ Kary będą zasilały WFOŚ Na podmioty odbierające odpady komunalne- karę nakłada wójt/burmistrz/prezydent w drodze decyzji Kary będą dochodem gminy; 42
Dziękuję za uwagę 43