WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE zestawienie bibliograficzne w wyborze na podstawie zbiorów PBW Filia w Kościerzynie Kto ty jesteś? Polak mały, któż z nas nie zna tych słów, które począwszy od przedszkola słyszą i uczą się już małe dzieci. Początkowo są to słowa wyuczone na pamięć, jeszcze bez poczucia tożsamości narodowej. Młodzież szkolna, aby mogła poczuć się POLAKIEM wymaga więcej wysiłku ze strony rodziców, nauczycieli i środowiska zarówno lokalnego, jak i władz. Możliwości szkoły w tym względzie wydają się ogromne. Kształcenie patriotyczne i obywatelskie może bowiem odbywać się na wielu przedmiotach nauczania ( język polski, historia), może też stanowić jeden z elementów wychowania ( godziny wychowawcze). Różne też może przybierać formy : inscenizacje i imprezy szkolne, lekcje, wycieczki i inne. Przygotowane zestawienie bibliograficzne ma stanowić pomoc nauczycielom w realizacji ścieżki edukacyjnej wychowanie patriotyczne i obronne. Przygotowane zostało zgodnie z obowiązującą normą PN-82/N- 01152.01: Opis bibliograficzny. Książki oraz PN-97/N-01152-2 : Opis bibliograficzny. Wydawnictwa ciągłe. Zastosowano pierwszy stopień szczegółowości opisu bibliograficznego. Zestawienie podzielone jest na działy, a te z kolei na dwie części : wydawnictwa zwarte i wydawnictwa ciągłe. W ich obrębie publikacje uszeregowano alfabetycznie. TRADYCJA NAUCZANIA WYCHOWANIA OBYWATELSKIEGO, NARODOWEGO I PATRIOTYCZNEGO Książki BARTNICKA, Kalina Wychowanie patriotyczne w szkołach Komisji Edukacji Narodowej / Kalina Bartnicka. Warszawa : Państwowy Zakład Wydawnictw Szkolnych, 1973. 295 s. BOGUSZ, Jan Kształtowanie postaw patriotyczno obronnych młodzieży / Jan Bogusz, Zdzisław Kosyrz. Warszawa : Wiedza Powszechna, 1979. 258 s. ERAZMUS, Edward Propedeutyka nauki o społeczeństwie : zarys metodyki / Edward Erasmus. Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1977. 238 s. INIEWSKI, Ferdynand Ogólne prawidłowości wychowania patriotycznego uczniów w szkole / Ferdynand Iniewski. Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1985. 176 s. ISBN 83-02-02791-X
2 JUNDZIŁŁ, Irena O wychowaniu patriotycznym w klasach V-VIII / Irena Jundziłł. Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1970. 247 s. JUNDZIŁŁ, Irena O wychowaniu patriotycznym dzieci : klasy I-IV / Irena Jundziłł. Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1969. 200 s. KOSYRZ, Zdzisław Kultura polityczna młodzieży / Zdzisław Kosyrz. Warszawa : Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1987. 188 s. ISBN 83-203-2663-X KOTŁOWSKI, Karol Rzecz o wychowaniu patriotycznym / Karol Kotłowski. Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, 1976. 188 s. LIETZ, Bożenna Kształtowanie postaw patriotyczno społecznych w pracy szkoły / Bożenna Lietz Gdańsk : Centrum Doskonalenia Nauczycieli, 1989. 129 s. MALINOWSKI, Ludwik Barwy patriotyzmu / Ludwik Malinowski. Warszawa : Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1987. 294 s. ISBN 83-202-0539-1 SAWICKA, Antonina Z problematyki wychowania patriotycznego w przedszkolu / Antonina Sawicka. Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1980. 243 s. ISBN 83-02-00224-0 WESOŁOWSKA, Eugenia Anna Wychowanie dla pokoju w pracy szkoły / Eugenia Anna Wesołowska. Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1983. 248 s. WESOŁOWSKA, Eugenia Anna Wychowanie patriotyczne w szkole / Eugenia Anna Wesołowska. - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1988. 188 s. ISBN 83-02-03870-9 Artykuły z czasopism REFLEKSJE o historii i patriotyzmie : ojczyzna, globalizacja przewartościowania XXI w. / Hanna Wójcik Łagan // Wiadomości Historyczne. 2006, nr 2, s. 50 57
3 WYCHOWANIE obywatelskie w XII Okręgu Związku Strzeleckiego w Belgii i Francji (1927-1940) / Aldona Zakrzewska // Kwartalnik Pedagogiczny. - 2004, nr 4, s. 177-195 OPRACOWANIA OGÓLNE Książki DENEK, Kazimierz O nowy kształt edukacji / Kazimierz Denek. Toruń : Wydawnictwo Edukacyjne AKAPIT, 1998. 259 s. ISBN 83-905248-3-X Edukacja polityczna w nowej Europie : praca zbior. / pod red. Czesława Mojsiewicza ; Inst. Nauk. Polit. i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. A. Mickiewicza. Toruń ; Poznań : Wydawnictwo Adam Marszałek, 1992. 76 s. ISBN 83-85263-59-4 Ministerstwo Edukacji Narodowej o reformie programowej : II etap edukacyjny kształcenie blokowe / [zeszyt oprac. zespół Wojciech Książek et. al.]. Warszawa : MEN. Biuro Administracyjno Gospodarcze, 1999. 80 s. ISBN 83-88035-08-8 Ministerstwo Edukacji Narodowej o reformie programowej : III etap edukacyjny gimnazjum (klasy I-III) / [zeszyt oprac. zespół Wojciech Książek et. al.]. - Warszawa : MEN. Biuro Administracyjno Gospodarcze, 1999. 96 s. ISBN 83-88035-09-6 Artykuły z czasopism ABY serce mieć w sam raz o uczeniu miłości do Polski / oprac. Jolanta Gajęcka // Wychowawca. 2000, nr 6, s. 22 23 AKTYWNY patriotyzm / Tadeusz Wójcik // Wychowawca. 2003, nr 4, s. 16 17 BEZ wielkich słów i patosu / Anna Gaj // Wychowawca. 2003, nr 4, s. 20 CZY jesteśmy patriotami? ( na podstawie badań wśród uczniów szkół podstawowych) / Janina Mazur // Wychowawca. 2005, nr 4, s. 5 7 CZY ojczyzna jest wartością dla młodzieży szkolnej i studenckiej i nauczycieli? / Kazimierz Denek // Wychowanie Na Co Dzień. 1999, nr 12, s. 3 7
4 DEMOKRATYCZNY dyrektor w obywatelskiej szkole / Mirosław Sielatycki // Dyrektor Szkoły. 2005, nr 3, s. 42 45 DOBRA szkoła samorządności / Maja Buczkowska - Gola // Edukacja i Dialog. - 2005, nr 6, s. 49-52 EDUKACJA regionalna, a edukacja narodowa i europejska / Anna Asyngier - Kozieł // Język Polski w Szkole IV-VI. 2004 / 2005, nr 4, s. 7-20 JAK kochać ojczyznę? / Marek Drzewiecki // Wychowawca. 2002, nr 11, s. 14 [16] JAKI powinien być dobry obywatel? Koncepcje obywatelskie polskich nastolatków w perspektywie porównawczej / Anna Zielińska // Kwartalnik Pedagogiczny. 2004, nr 4, s. 119 141 KTO ty jesteś? / Jolanta Makowska // Problemy Opiekuńczo - Wychowawcze. - 2005, nr 1, s. 34-37 KU czci dawnych bohaterów / Rafał Ryszka // Wychowawca. 2003, nr 4, s. 18 19 KULTYWOWANIE obyczajowości religijnej i tradycji narodowych / Teresa Drewka // Wychowawca. 2006, nr 1, s. 16 17 LITERATURA w edukacji patriotycznej / Iwona Morawska // Edukacja i Dialog. 2002, nr 9, s. 58 65 MYŚLI o patriotyzmie / Roman E. Rogowski // Wychowawca. 2000, nr 6, s. 26 28 NASZ współczesny dziewiętnastowieczny patriotyzm / Wiesław Ratajczak // Polonistyka. 2003, nr 1, s. 12 15 NAUCZANIE patriotyzmu / Kazimierz Rycan // Wychowawca. 2003, nr 4, s. 8 11 NAUCZYCIEL nie musi być sam / Wanda Kozielewska // Dyrektor Szkoły. - 2004, nr 10, s. 30-33 NOWA formuła wychowania patriotycznego / Maria Filipowicz // Wszystko dla Szkoły. - 2003, nr 10, s. 12-13 O PATRIOTYCZNYM wychowaniu naszych dzieci : Kto ty jesteś? Polak mały / Wiesława Hoffman // Dyrektor Szkoły. 2004, nr 1, s. 52 53 O PATRIOTYZMIE w mediach / Adam Lepa // Wychowawca. 2003, nr 4, s. 12-15 O UMIŁOWANIU Ojczyzny / Piotr Mazur // Wychowawca. 2006, nr 11, s. 7 PATRIOTYZM skrzydła i korzenie / Anna Majewska // Edukacja i Dialog. 2003, nr 5, s. 46 49
5 PATRIOTYZM dzisiaj ( cz. 2) / Jacek Salij // Wychowawca. 2006, nr 7-8, s. 24 PATRIOTYZM oswojony / Irena Iwanicka // Nowa Szkoła. 1999, nr 2, s. 21 22 PATRIOTYZM w oczach współczesnej młodzieży / Andrzej Masiewicz // Wychowawca. 2005, nr 4, s. 8 9 PLANY, plany / nasłuchiwała Irena Dzierzgowska // Dyrektor Szkoły. 2006, nr 7, s. 36 37 POCHWAŁA edukacji obywatelskiej / Tomasz Tokarz // Edukacja i Dialog. 2003, nr 8, s. 36 39 POLSKI patriotyzm / Józef Pyrek // Wychowawca. 2000, nr 5, s. 26 28 PRAWA ucznia i prawa dziecka w edukacji obywatelskiej / Marianna Jaksim // Wiadomości Historyczne. 2001, nr 2, s. 79 81 RÓŻNE oblicza patriotyzmu / Stanisław Tubek // Edukacja i Dialog. 2002, nr 2, s. 55 60 ŚWIĘTOWAĆ, czyli czcić / Piotr Lech // Dyrektor Szkoły. - 2005, nr 10, s. 10-11 TRADYCJE kulturowe / Małgorzata Naumowicz // Wychowanie w Przedszkolu. 2005, nr 10, s. 594 599 W GLEBIE przeszłości zakiełkują ziarna / Iwona Sułkowska // Dyrektor Szkoły. - 2004, nr 7-8, s. 33 W TROSCE o kulturę narodową / Andrzej Zwoliński // Wychowawca. - 2004, nr 4, s. 12-14 WSPÓŁCZESNA odmiana patriotyzmu / Jacek Chmielewski // Edukacja i Dialog. 2006, nr 4, s. 6 9 WYCHOWANIE do odpowiedzialności społecznej / Jacek Chmielewski // Edukacja i Dialog. 2006, nr 7, s. 14 15 WYCHOWANIE patriotyczne / Roman Król // Wychowawca. - 2004, nr 4, s. 8-11 WYCHOWANIE patriotyczne w praktyce / Klemens Stróżyński // Nowa Szkoła. 2006, nr 8, s. 4 5 WYCHOWANIE patriotyczne w rodzinie / Marta Czerwonak, Helena Piróg // Wychowawca. - 2002, nr 11, s. 20 22 WZORZEC patriotyzmu potrzebny od zaraz / Ferdynand Froissart // Wychowawca. 2006, nr 1, s.17 ŻYĆ w konkretnej społeczności / Jacek Chmielewski // Edukacja i Dialog. - 2005, nr 2, s. 2-5
6 SCENARIUSZE LEKCJI, PLANY PRACY Artykuły z czasopism EDUKACJA patriotyczna kanwą terapii pedagogicznej na przykładzie Święta Odzyskania Niepodległości / Jadwiga Jastrząb, Angelika Cedro, Małgorzata Zalewska // Wychowanie Na Co Dzień. - 2005, nr 9. Wkładka Metodyczna, s. I III GOŚĆ w dom Bóg w dom / Maria Sroczyńska Łojek, Izabella Grzegorzewska // Aura. 2001, nr 2. Dodatek Ekologiczny dla Szkół nr 77, s. 3 JAK treści ścieżek edukacyjnych realizuję na lekcjach języka polskiego w klasach IV V / Teresa Duczak // Język Polski w Szkole klasy IV VI. 2000 / 2001, nr 4, s. 25 45 KIM ma być dziś Polak Mały? : (o edukacji patriotycznej na lekcjach polskiego) / Witold Bobiński // Język Polski w Szkole dla klas IV VIII. 1996 / 1997, nr 1, s. 36 46 KTO ty jesteś? / Beata Szurowska // Wychowanie w Przedszkolu. 2005, nr 9, s. 535 537 Las Kabacki - połączyć piękne z pożytecznym / Elżbieta Pietrzak // Aura. 2004, nr 12. - Dodatek Ekologiczny Dla Szkół nr 123, s. 5 7 ODDAĆ prawdę i nie nudzić. Karykatura polityczna w edukacji obywatelskiej / Stanisław Kilian // Społeczeństwo Otwarte. 1997, nr 7 -, s. 40 42 OJCZYZNA - Polska... Gdzie jej szukać? (propozycja metodyczna dla klasy IV) / Elżbieta Kuświk, Elżbieta Maciejewska, Joanna Woszczyk // Język Polski w Szkole IV - VI. -2003 / 2004, nr 1, s. 59-64 OJCZYZNA - wielkie słowo : scenariusz imprezy poświęconej małej i Dużej Ojczyźnie / Ewa Zygmunt ; współpraca Monika Gajecka, Mariusz Wojciechowski // Poradnik Bibliotekarza. - 2005, nr 10, s. 29-31 OJCZYZNA to Polska, to rzeka, to las... / Renata Wiśniewska // Wychowanie w Przedszkolu. - 2005, nr 4, s. 221-223 PAŃSTWO polskie : scenariusz zajęć zintegrowanych dla klasy III / Marzena Kotecka // Wszystko dla Szkoły. - 2003, nr 6, s. 12 PROPOZYCJA metodyczna cyklu lekcji wychowawczych ( III klasa gimnazjum) : kształtowanie postawy patriotycznej / Agnieszka Kaczmarek // Wychowawca. 2003, nr 4, s. 22 23
7 SCENARIUSZ lekcji wychowawczej dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych lub gimnazjalnych : Być Polakiem- być sobą / Iwona Warzecha // Wychowawca. - 2005, nr 4, s. 28-29 SCENARIUSZ lekcji wychowawczej w III klasie gimnazjum. Temat : Cnota patriotyzmu / Piotr Gostkiewicz // Wychowawca. - 2004, nr 11, s. 23 SPACERKIEM po mojej miejscowości : propozycja zajęć integrujących różne dziedziny wiedzy / Elżbieta Brzezińska // Biblioteka w Szkole. 2001, nr 4, s. 12 13 WYCHOWANIE dla Polski ( propozycja metodyczna dla klasy VI) / Halina Czajewska // Język Polski w Szkole IV - VI. 2003 / 2004, nr 2, s. 46-54 ZASTOSOWANIE Programu Kreator w edukacji obywatelskiej ( scenariusz zajęć) / Danuta Konieczka Śliwińska // Edukacja Medialna. 2000, nr 2, s. 44 47 PROPOZYCJE REPERTUAROWE NA UROCZYSTOŚCI SZKOLNE Książki Bicie serca : wiersze okolicznościowe dla klas 4-8 / wyb. Józef Marek Śnieciński. - Wyd.4 zm. Warszawa : Wydawnictwo Akademickie Żak, 1998. - 193 s. - ISBN 83-86770-83-X GAŁCZYŃSKA, Elżbieta Na szkolnej scenie / Elżbieta Gałczyńska, Elżbieta Szczepańska, Urszula Wójcik. - Płock : Wydawnictwo Korepetytor, 1997. - 232 s. - ISBN 83-86356-21-9 Kolorowe słowa : wiersze okolicznościowe dla klas 1-3 / wyb. Józef Marek Śnieciński. Warszawa : Wydawnictwo Akademickie Żak, 1998. - 123 s. - ISBN 83-86770-79-1 KURNICKA, Anna Kredą pisane : scenariusze przedstawień szkolnych : inscenizacje teatralne i poetyckie / Anna Kurnicka. - Kraków : Oficyna Wydawnicza Impuls, 1999. - 174 [2] s. - ISBN 83-86994-63-0 MACHURA, Wiesława Bez kapelusza : propozycje imprez dla teatrzyku szkolnego / Wiesława Machura. - Kielce : Wydawnictwo Nauczycielskie ZNP, 1995. - ISBN 83-85230-59-9 Marsz, marsz Polonia : pieśni, z którymi szliśmy do niepodległości / wyb. i oprac. Wacław Panek. Warszawa : Nasza Księgarnia, 1988. 80 s. ISBN 83-10-09376-4
8 O mój rozmarynie : śpiewnik 1914-1939 / wyb. i oprac. Marek Sart ; il. Szymon Kobyliński. Warszawa : Wydawnictwo Muzyczne, 1988. 151 s. ISBN 83-00-02468-9 PANEK, Wacław Hymny polskie / Wacław Panek. Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1997. 91 s. ISBN 83-02-06521-8 Piosenka dla Polski / wybór Krzysztof Heering ; nuty Maciej Marynowski. Warszawa : Wydawnictwa Centralnego Ośrodka Metodyki Upowszechniania Kultury, 1984. 76 s. ISBN 83-7010-006-6 PROSNAK, Jan Siedem wieków pieśni polskiej : śpiewnik dla młodzieży z komentarzem historycznym / Jan Prosnak. Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1979. 230 s. ISBN 83-02-00180-5 Scenariusze imprez szkolnych : praca zbiorowa / pod red. Barbary Bleja - Sosny. Toruń : BEA - BLEJA. - 75 s. - ISBN 83-87303-07-0 Scenariusze na cały rok...( szkolne uroczystości imprezy widowiska) / pod red. Elżbiety Doroszkiewicz, Krystyny Staszewskiej. Cz.2 Kielce : Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, 1995. - 141 s. - ISBN 83-85230-60-2 SZEWERA, Tadeusz Niech wiatr ją poniesie : antologia pieśni z lat 1939-1945 / Tadeusz Szewera. Wyd. 2 posz. Łódź : Wydawnictwo Łódzkie, 1975. 848 s. ŚNIECIŃSKI, Józef Marek Malowane wierszem scenariusze imprez okolicznościowych dla klas 1-3 / Józef Marek Śnieciński.- Warszawa : Wydawnictwo Żak, 1997. - 89 s. - ISBN 83-86770-61-9 ŚNIECIŃSKI, Józef Marek Moja rodzina szkoła ojczyzna / Józef Marek Śnieciński. - Warszawa : Wydawnictwo Akademickie Żak, 1998. - 125 s. - ISBN 83-86770-66-X ŚNIECIŃSKI, Józef Marek Słowa jak kwiaty / Józef Marek Śnieciński. Warszawa : Wydawnictwo Żak, 1995. - 134 s. - ISBN 83-86770-07-2 Tam na błoniu błyszczy kwiecie : śpiewnik historyczny. Kraków : Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1984. 162 s. ISBN 83-224-2298-9 Uroczystości pełne radości ( dla klas 1-3) / wybr. i oprac. Ryszard Przymus; il. Marek Zadworny. Warszawa : Wydawnictwo Juka, 1994. - 158, [ 2] s. - ISBN 83-86083-15-8
9 Uroczystości szkolne (apele, konkursy, pantomima, teatr) w szkole podstawowej I VI : praca zbiorowa / pod red. Barbary Bleja - Sosny. - Toruń : BEA - BLEJA. - 143 s. - ISBN 83-87303-80-1 WAWRZYKOWSKA-WIERCIOCHOWA, Dioniza Mazurek Dąbrowskiego : dzieje polskiego hymnu narodowego / Dioniza Wawrzykowska- Wierciochowa. Warszawa : Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1974. 562 s. Wybór wierszy związanych ze światem i środowiskiem dziecka / il. Zuzanna Czuban. - Wrocław : Wydawnictwo Siedmioróg, 1998. - 144 s. - ISBN 83-71672-413-1 Artykuły z czasopism ABY Polska była Polską : scenariusz słowno - muzyczny w rocznicę odzyskania niepodległości / Beata Kubiec, Monika Olejarska // Wszystko dla Szkoły. - 2002, nr 10, s. 17-19 APEL z okazji Święta Niepodległości szkolna nuda czy intelektualne przeżycie? ( scenariusz) / Mirosława Domżalska // Wiadomości Historyczne. - 2002, nr 2, s. 118 121 DOBRO Ojczyzny : scenariusz z okazji Dnia Niepodległości / Anna Pasiowiec // Wychowawca. - 2005, nr 11, s. 20-21 DROGA do wolności ( scenariusz widowiska ) / Bożena Stróżyńska, Klemens Stróżyński // Nowa Szkoła. 2006, nr 8, s. 6-13 FENIKS : montaż słowno- muzyczny z okazji rocznicy Niepodległości // Biblioteka w Szkole. - 1992, nr 7 / 8, s. 16-18 INSCENIZACJA szkolna z okazji święta Konstytucji 3 Maja / Jarosław Durka // Wiadomości Historyczne. 2006, nr 1, s. 37 43 11 LISTOPADA : scenariusz uroczystości szkolnej / Anna Maj // Wychowawca. 2006, nr 11, s. 28 JESZCZE Polska / Danuta Grajewska // Biblioteka w Szkole. 1997, nr 6, s. 16 18 LEKCJA historii : scenariusz przedstawienia z okazji 3 Maja / Agnieszka Radkowska // Biblioteka w Szkole. - 2004, nr 2, s. 16-17 NA rocznicę Konstytucji 3 Maja / Anna Godlewska // Edukacja i Dialog. 2006, nr 4, s. 17 20 NASZ dom, nasz kraj : (scenariusz widowiska niepodległościowego) / Grażyna Michalik // Wychowawca. - 2002, nr 11, s. 24 25
10 OJCZYZNA moja (scenariusz inscenizacji z okazji Narodowego Święta Niepodległości) / Agnieszka Maj // Nauczanie Początkowe. - 2001 / 2002, nr 1, s. 41-45 PIEŚŃ spełnionych nadziei / Edward Wojtuściszyn // Biblioteka w Szkole. 1997, nr 6, s. 15 16 POWSTANIE Wielkopolskie 1918 1919 propozycja apelu / Agnieszka Kaczmarek // Wszystko dla Szkoły. 2002, nr 10, s. 24 25 PÓKI my żyjemy ( apel np. z okazji Dnia Niepodległości 11 listopada) / Agnieszka Olczak // Wychowawca. 2006, nr 7-8, s. 26 28 PYTASZ się, synu, gdzie jest i jaka? : program poetycki z okazji Święta Niepodległości // Krystyna Barańska // Poradnik Bibliotekarza. - 1999, nr 10, s. 30-32 SCENARIUSZ uroczystości z okazji rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja Witaj Maj, Trzeci Maj / Alicja Lamek, Małgorzata Ignaczak, Gabriela Grzesik // Wychowawca. - 2004, nr 4, s. 28-29 SCENARIUSZ z okazji Święta Odzyskania Niepodległości / Grażyna Sobieraj // Biblioteka w Szkole. - 1995, nr 9, s. 6-7 ŚWIĘTO Odzyskania Niepodległości / Wiesław Buśko, Elwira Maciejko, Grażyna Nowakowska // Biblioteka w Szkole. - 1996, nr 9, s. 12-15 W HOŁDZIE Legionom Dąbrowskiego [ ] : Montaż literacko muzyczny dla uczniów klas VII VIII / Poradnik Bibliotekarza. 1996, nr 12, s. 33 35 WIWAT król kochany! Wiwat Sejm, wiwat Naród, wiwat wszystkie Stany : scenariusz uroczystości z okazji rocznicy uchwalenia konstytucji 3 Maja / Krystyna Barańska // Poradnik Bibliotekarza. 2000, nr 4, s. 28 31 WOLNA i niezależna : scenariusz uroczystości z okazji odzyskania przez Polskę niepodległości / Bożena Szurlej - Duda, Bożena Wiśniewska // Wychowawca. - 2004, nr 11, s. 24-26 Zestawienie opracowały Katarzyna Krefta - nauczyciel bibliotekarz Sylwia Kalinowska - nauczyciel bibliotekarz Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Gdańsku Filia w Kościerzynie