NieÊmiertelna sztuka staro ytnego Egiptu El bieta Jezierska ódê Warszawa 2009
Zagadnienie programowe wiedza o sztuce Czas zaj ç jedna jednostka dydaktyczna Skrócony opis lekcji: Lekcja przeznaczona jest dla uczniów gimnazjum. Jej tematyka jest zawarta w I dziale podr cznika Kraina sztuki zatytu owanym Prehistoria i staro ytnoêç. Dzi ki tym zaj ciom uczniowie powinni poznaç: t o religijne, uwarunkowania geograficzne i spo eczne sztuki staro ytnego Egiptu cechy architektury, malarstwa i reliefu, pisma i rzeêby egipskiej przyk ady s ynnych budowli, rzeêb oraz malarstwa w staro ytnym Egipcie. Cele do realizacji: Uczniowie: rozumiejà wp yw religii, podzia ów spo ecznych oraz uwarunkowaƒ geograficzno-historycznych na kszta t sztuki staro ytnego Egiptu umiejscawiajà sztuk staro ytnego Egiptu w prawid owej przestrzeni czasowej i geograficznej opisujà i wyjaêniajà tematyk oraz cechy malarstwa, rzeêby i architektury egipskiej rozpoznajà, wymieniajà i opisujà najs ynniejsze przyk ady architektury grobowej i Êwiàtynnej, rzeêby, malarstwa i reliefu definiujà poj cia kanon, kompozycja, perspektywa, jednoêç architektury i rzeêby oraz pisma i obrazu. Metody i techniki pracy: wyk ad wprowadzenie dyskusja prezentacja wizualna praca indywidualna uczniów praca w grupie prezentacja. Ârodki dydaktyczne: albumy z reprodukcjami lub prezentacja komputerowa podr cznik konspekt wyk adu za. 1 karty pracy za. 2, 3, 4, 5, 6. Proponowany przebieg zaj ç: 1. Nauczyciel podaje temat zaj ç, a nast pnie rozpoczyna lekcj od rozmowy z uczniami na temat po o enia geograficznego Egiptu, uwarunkowaƒ historycznych i spo ecznych sztuki staro ytnego Egiptu, odwo- ujàc si do wiedzy uczniów oraz inspirujàc ich do kreatywnego myêlenia (5 min). 2. Uczniowie wys uchujà wyk adu nauczyciela na temat sztuki staro ytnego Egiptu, ilustrowanego reprodukcjami lub slajdami (10 15 min) za. 5. 3. Nauczyciel dzieli klas na cztery grupy (mo na przygotowaç wczeêniej kartki z numerami od 1 do 4 i zorganizowaç losowanie), a nast pnie rozdaje karty pracy za. 1, 2, 3, 4 i t umaczy zadanie. Uczniowie indywidualnie wype niajà karty pracy w oparciu o podr cznik, nast pnie dobierajà si w grupy wed ug losowanych numerów i przygotowujà ma à prezentacj grupowà s ownà danego zagadnienia ka dy cz onek grupy bierze czynny udzia w przygotowaniu prezentacji i referuje przydzielony fragment zadania (15 min). 4. Uczniowie w grupach opracowujà temat prezentacji za pomocà podr cznika, reprodukcji i kart pracy w zakresie: architektura grobowa staro ytnego Egiptu architektura Êwiàtynna i Êwiecka staro ytnego Egiptu 2
malarstwo i relief staro ytnego Egiptu rzeêba staro ytnego Egiptu 5. Prezentacja s owna grup uczniów w zakresie przydzielonego zagadnienia, ilustrowana materia ami wizualnymi (15 min). 6. Nauczyciel podsumowuje lekcj oceniajàc indywidualne (karty pracy) i grupowe (prezentacja) zaanga owanie uczniów wed ug stworzonych przez siebie kryteriów i narz dzi oceniania. Ocen kart pracy nauczyciel mo e podaç na nast pnych zaj ciach. 7. Uczniowie podczas prezentacji poszczególnych grup powtarzajà i utrwalajà materia z zaj ç. 8. Nauczyciel mo e zadaç prac domowà, korzystajàc z zadaƒ z podr cznika. 3
ZA ÑCZNIK 1 KARTA PRACY ARCHITEKTURA GROBOWA STARO YTNEGO EGIPTU Odpowiedz na pytanie, opisz, wymieƒ: 1. Co zainspirowa o staro ytnych Egipcjan do budowy grobowców? 2. Jak nazywa y si i wyglàda y pierwsze formy grobowców egipskich oraz jakà nosi y nazw? 3. Gdzie znajdujà si najs ynniejsze piramidy egipskie. Podaj ich nazwy. 4. Jak wyglàda proces budowy piramid egipskich technika, materia. 5. Podaj nazwy przynajmniej 3 cz Êci znajdujàcych si we wn trzu piramidy. 6. Jak wyglàda posàg Sfinksa i jakà rol spe nia? 7. Co to jest sarkofag? 8. Co znajduje si w Dolinie Królów? 4
ZA ÑCZNIK 2 KARTA PRACY ARCHITEKTURA ÂWIÑTYNNA I ÂWIECKA STARO YTNEGO EGIPTU Odpowiedz na pytanie, opisz, wymieƒ: 1. Jakie dwa rodzaje Êwiàtyƒ powstawa y w staro ytnym Egipcie? 2. Wymieƒ 4 cz Êci typowej Êwiàtyni egipskiej. 3. Podaj nazw lub miejsce powstania dwóch Êwiàtyƒ egipskich. 4. Jak ozdabiano Êwiàtynie w staro ytnym Egipcie? 5. W jaki sposób pozycja spo eczna cz owieka w Egipcie wp ywa a na jego mo liwoêç uczestniczenia w obrz dach religijnych w Êwiàtyni? 6. Komu poêwi cona jest Êwiàtynia Abu Simbel? 7. Wymieƒ 2 budowle Êwieckie z czasów staro ytnego Egiptu. 8. Na jakie trzy okresy dzielimy sztuk staro ytnego Egiptu? 5
ZA ÑCZNIK 3 KARTA PRACY MALARSTWO I RELIEF STARO YTNEGO EGIPTU Odpowiedz na pytanie, opisz, wymieƒ: 1. Gdzie znajdowa y si zabytki malarstwa i reliefy w staro ytnym Egipcie? 2. Podaj 3 tematy malarstwa i reliefu egipskiego. 3. Jakich barw u ywali staro ytni Egipcjanie? 4. Jak nazywamy pismo egipskie? 5. Na czym polega a jednoêç pisma i obrazu w malarstwie egipskim? 6. Wed ug jakiego kanonu przedstawiano postaç w malarstwie i reliefie egipskim? 7. Wymieƒ 3 perspektywy, których u ywano w malarstwie egipskim. 8. W jakich latach rozwija a si kultura staro ytnego Egiptu? 6
ZA ÑCZNIK 4 KARTA PRACY RZEèBA STARO YTNEGO EGIPTU Odpowiedz na pytanie, opisz, wymieƒ: 1. Jaka by a tematyka rzeêb w staro ytnym Egipcie? 2. Co oznacza okreêlenie monumentalny? 3. Z jakich materia ów i wed ug jakiego kanonu wykonywano rzeêby egipskie? 4. W jakich miejscach umieszczano posàgi egipskie? 5. Na czym polega a jednoêç rzeêby i architektury w sztuce staro ytnego Egiptu? 6. Co to jest technika polichromii i gdzie jà stosowano? 7. Wymieƒ 2 przyk ady tytu ów rzeêb egipskich. 8. Podaj po o enie geograficzne Egiptu cz Êç Êwiata, kontynent. 7
ZA ÑCZNIK 5 KONSPEKT WYK ADU DLA NAUCZYCIELA 11. Czas rozwoju kultury staro ytnego Egiptu. 12. Czynniki wp ywajàce na kultur staro ytnego Egiptu religia, warunki polityczno-spo eczne i po o enie geograficzne. 13. Pragnienie nieêmiertelnoêci Egipcjan jako czynnik determinujàcy form sztuki staro ytnego Egiptu. 14. Cechy, rodzaje i przyk ady architektury grobowej i Êwiàtynnej staro ytnego Egiptu. 15. Tematyka, umiejscowienie, forma, kolorystyka, przestrzeƒ i kanon w malarstwie i reliefie egipskim. 16. JednoÊç pisma i obrazu w malarstwie i reliefie egipskim. 17. Rzeêba egipska tematyka, materia y, kanon, monumentalizm. 18. JednoÊç architektury i rzeêby w staro ytnym Egipcie. 19. Rola znaku w piêmie hieroglificznym Egiptu. 10. Kompozycja oraz perspektywa pasowa, hieratyczna i topograficzna. 11. PonadczasowoÊç sztuki staro ytnego Egiptu. 8