KOMENDA POWIATOWA POLICJI PAŃSTWOWEJ W OLKUSZU (SYGN. 1048) County Command of the State Police in Olkusz 2016.51.1, RG 15.455M United States Holocaust Memorial Museum Archives 100 Raoul Wallenberg Place SW Washington, DC 20024 2126 Tel. (202) 479 9717 e mail: reference@ushmm.org Descriptive Summary Title: Komenda Powiatowa Policji Państwowej w Olkuszu (Sygn. 1048) County Command of the State Police in Olkusz Dates: 1925 1939 Accession Number: 2016.51.1 Record Group Number: RG 15.455 Creator: Komenda Powiatowa Policji w Olkuszu Extent: 1,118 digital images: PDF (577 MB) Repository: United States Holocaust Memorial Museum Archives, 100 Raoul Wallenberg Place SW, Washington, DC 20024 2126 Abstract: Records of the State Police in Olkusz, Poland. Contain information concerning political, social and labor organizations, and Jews in Olkusz. Languages: Polish Access: Collection is open for use, and is available on the museum s internal network as a digital collection. 1
Reproduction and use: Reproduction of more than 100 pages of copies of documents for researchers or other institutions requires a written permission of the General Director of the State Archives of the Republic of Poland. Publication of more than 10 complete documents in an individual work requires the written authorization of the General Director. The Museum may not publish any archival material obtained from the General Director, including specific archives under his control, on the Internet, the World Wide Web, or any other publicly accessible on line network without the written permission of the General Director. Citation of the materials in any publication must refer to the Museum and the Polish State Archives and must include the name of the archival group and catalogue number of the originals. Preferred citation: (Identification of item), (identification of file), Reel number, Komenda Powiatowa Policji Państwowej w Olkuszu (Sygn. 1048), 1925 1939, RG 15.455, United States Holocaust Memorial Museum Archives, Washington, DC. Acquisition information: The United States Holocaust Memorial Museum Archives received the filmed collection via the United States Holocaust Memorial Museum International Archival Programs Division in Jan. 2016. This is a cooperative project based on the agreement between USHMM and Yad Vashem, Israel. Forms part of the Claims Conference International Holocaust Documentation Archive at the United States Holocaust Memorial Museum. This archive consists of documentation whose reproduction and/or acquisition was made possible with funding from the Conference on Jewish Material Claims Against Germany. Existence and location of originals: Archiwum Państwowe w Kielcach ul. Janusza Kusocińskiego 57 Kielce 25 045 Poland Tel. 011 (0048 41) 260 53 11 e mail: kancelaria@kielce.ap.gov.pl Web page: www.kielce.ap.gov.pl Copyright Holder: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych ul. Rakowiecka 20 Warsaw 02 517 Poland Tel. 011 48 (22) 565 46 00 e mail: ndap@archiwa.gov.pl Web page: www.archiwa.gov.pl The additional finding aid for the records of Sygn. 1048 housed at Archiwum Państwowe w Kielcach can be found at: http://baza.archiwa.gov.pl/sezam/sezam.php?l=pl&mode=show&zespoly id=22873 Accruals: Accruals may have been received since this collection was first processed, see archives catalog at collections.ushmm.org for further information. 2
Processing history: Finding aid adapted from the inventory provided by the United States Holocaust Memorial Museum International Archival Programs Division by Aleksandra Borecka, May 2016. Scope and Content of Collection Reports and information from police informers relating to political, social and labor organizations. Includes police statistics, registers of crimes, and orders. System of Arrangement Arranged in six series: 1. Reports of police activities, 1921 1924 2. Reports of social situation, 1925 3. Statistics and interrogation reports, 1920 1929 4. General and situation reports, 1930, 1936 5. The list of criminal offenses, 1922 1927, 1929 1930, 1932 1933, 1935 1939 6. Orders and reports, 1930 to 1939. Indexing Terms Corporate Name: Komenda Powiatowa Policji w Olkuszu. Liga Pomocy Pracującym w Palestynie. Makabi ha tsaʻir (Associa on) Mizrachi. Ogólny Żydowski Związek Robotniczy "Bund" w Polsce. Stowarzyszenie Kupców i Rzemieślników Żydowskich. World Socialist Union of Jewish Workers Po'alei Zion. Genre/Form: Registers. Reports. Statistics. Geographic Name: Olkusz (Poland) Topical Term: Police Poland Olkusz History 20th century. Crime and criminals Poland Olkusz History 20th century. Criminal investigation Poland Olkusz History 20th century Registers. Polish people Legal status, laws, etc. Poland Olkusz 20th century. Jews Legal status, laws, etc. Poland Olkusz History 20th century. 3
Sygn. 4 Sprawozdanie o dochodzeniu w sprawie organizacji wiecu 1926 1926 Sygn. 5 Sprawozdania 1926 1927 k. 1 4 Sprawozdanie informacyjne za styczeń 1926 r. Jest tutaj (k. 3 4) precyzyjna charakterystyka wszystkich organizacji żydowskich działających na terenie tut. komendy, łącznie z ich przywódcami i pełną liczbą członków. Ponadto w charakterystyce pada następujące sformułowanie: Żydzi (...) do Rządu odnoszą się nieprzychylnie, wykorzystując każdą chwilę na tle politycznem do celów spekulacyjnych i paskarskich. k. 7 10 Sprawozdanie zawierające m. in. opis bieżących działań mniejszości żydowskiej. k. 13 16, 20 24, 29 32, 35 39a, 47 48a, 49 51, 53 54a, 56 57 Podobne sprawozdania z kolejnych miesięcy. k. 24 26 Sprawozdanie za I kwartał 1926 r. zawierające m. in. opis niechęci kupców do ówczesnego rządu: Kupcy w stosunku do rządu odnoszą się nieprzychylnie, narzekają na złą gospodarkę rządową, a w szczególności kupcy żydowscy wykorzystują każdą okoliczność polityczną, jak np. zmiana gabinetu, spadek złotego lub inny kryzys polityczny, uprawiają z tego powodu lichwę, wykorzystują konsumentów, co daje powód do rozgoryczenia (...) Kupcy katolicy upadają przeważnie i popadają w niewypłacalność, zmuszeni są do zwijania interesów, a powodem tego jest, że niemożna uzyskać w bankach kredytu, zaś kupców żydowskich wspomagają rozmaite stowarzyszenia żydowskie, kapitaliści żydowscy i żydzi zamieszkujący poza granicami państwa polskiego. [teczka szara, stan akt średni, akta luzem, s. 73, język polski, rękopis i maszynopis] Sygn. 6 Sprawozdania za 1930 r. k. 6 Sprawozdanie sytuacyjne za styczeń 1930 r. opisujące m. in. publiczną aktywność organizacji żydowskich (głównie syjonistów) na terenie Olkusza. k. 10 10a Sprawozdanie za luty wzmiankujące o działaniach żydowskiego stowarzyszania Postęp, Makabi i Mizrahi. Odbył się także odczyt literata z Warszawy Szlamy Sznajdermana pt. Tragedja żydowskiej inteligencji : w sprawie języka żydowskiego, który utrzymuje się jedynie w masach, inteligencja zaś wstydzi się tego języka a nawet tacy pisarze jak Tuwim piszą w polskim języku. k. 17 17a Sprawozdanie za marzec i odczyt M. Handelsmana w Olkuszu. k. 22 Odczyty ortodoksów i zebranie Bundu. k. 27 27a Odczyty syjonistów w Olkuszu. k. 46 46a Sprawozdanie za sierpień 1930 r. m. in. o działalności żydowskich organizacji na terenie Olkusza. k. 48 Spory wokół działalności Bundu i odczyt syjonistów. k. 50a Zebranie Ligi Pomocy Pracującym w Palestynie. k. 55 Zebranie Poalej Syjon Lewicy. k. 60a Spotkanie poświęcone literaturze żydowskiej. k. 62a 63 Propagowanie pacyfizmu wśród Żydów. 5
k. 65a Ostra wymiana zdań wśród Żydów, bójka a nawet wybicie szyb w oknach w trakcie odczytu Samuela Babada z Krakowa. k. 67a Zebranie Poalej Sjon Lewicy. k. 70 Zebranie syjonistów. k. 82 Wieczór recytacyjny Herszla Lewensztajna. [teczka szara, stan akt średni, akta luzem, s. 82, język polski, rękopis i maszynopis] Sygn. 7 Raporty o wystąpieniach bezrobotnych 1932 1937 Sygn. 8 Meldunki sytuacyjne (1936) k. 3 Odczyt lokalnej organizacji syjonistycznej. k. 15 Włamanie rabunkowe do lokalu Gminy Żydowskiej w Olkuszu. k. 16 Zwolnienia z cegielni Zerykiera. k. 20 Dr Birencwajg odmawia podwyżki pracownikom swojej fabryki. k. 24 Doroczne zebranie żydowskiej bezprocentowej kasy Gemilus Chasidim. k. 38 Żydzi ze Stow. Rzemieślników Żydowskich w Olkuszu nawołują, żeby nie głosować na Abram Bluma, który nie jest żydem ani katolikiem i z religią nie ma nic wspólnego. [teczka szara, stan akt średni, akta luzem, s. 44, język polski, rękopis i maszynopis] Sygn. 9 Wykaz popełnionych przestępstw 1922 1927, 1929 1930, 1932 1933, 1935 1939 k. 21a Napad rabunkowy na Szlamę Kurcfelda i in. (podane data i miejsce, skąd pochodziły ofiary). Okradzeni na kwotę 121.100.000 Mkp. Napad na Szaję Macnena i Jana Kruska na kwotę 79.000.000 Mkp. k. 23a Napad na Eljasza Porębę i in. na kwotę 92.000.000 Mkp. Napad na Lejzora Ernera, na kwotę 180.000.000 Mkp (w tym drugim przypadku ujęto sprawców). k. 25a, 27a, 29a, 31a, 37a, 39a, 41a, 42a, 47a, 53a, 61a, 63a, 79a, 91a, Podobne przypadki odnotowania przestępstw, których ofiarami padli miejscowi Żydzi. [teczka szara, stan akt średni, akta luzem, s. 275, język polski, rękopis i maszynopis] Sygn. 10 Rozkazy 1936 1937 Sygn. 11 Raporty i meldunki 1930 1939 6