STUDIA SOCJOLOGICZNO-POLITYCZNE Seria Nowa 2(04)/2015 ISSN 0585-556X STUDIA 2(04)/2015 SOCJOLOGICZNO- -POLITYCZNE PÓ ROCZNIK SERIA NOWA Lech M. Nijakowski Paƒstwo narodowe na krwawym szlaku. W stron socjologii ludobójstw w póênej nowoczesnoêci Karolina Wierczyƒska Wspó czesny wymiar zbrodni ludobójstwa B a ej Pop awski, Tomasz Sawczuk Itsembabwoko oznacza genocyd. SprawiedliwoÊç transformacyjna i pami ç o ludobójstwie w Rwandzie Micha Lubina Igrajàc z ogniem. Antymuzu maƒska mobilizacja spo eczna w Birmie Damian uchowski Zapomniany genocyd. Analiza praktyk ludobójczych Indonezyjczyków wobec mieszkaƒców Papui Zachodniej www.wuw.pl Wydawca Instytut Socjologii Uniwersytet Warszawski Partner wydawniczy Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
STUDIA SOCJOLOGICZNO- -POLITYCZNE SERIA NOWA
RADA REDAKCYJNA Prof. dr hab. Zygmunt Bauman przewodniczàcy Rady (Leeds University) Prof. dr hab. Jerzy J. Wiatr z-ca przewodniczàcego Rady (Wy sza Szko a Prawa i Administracji; prof. em. UW) Prof. dr hab. Andrzej Antoszewski (Uniwersytet Wroc awski) Prof. dr hab. Miros aw Cha ubiƒski (Uniwersytet Zielonogórski) Prof. dr hab. Krzysztof Gorlach (Uniwersytet Jagielloƒski) Prof. UW dr hab. Miros awa Grabowska (Instytut Socjologii UW) Prof. dr hab. Aleksandra Jasiƒska-Kania (prof. em. Instytutu Socjologii UW) Prof. UW dr hab. Wies awa Kozek (Instytut Socjologii UW) Prof. dr hab. Roman Kuêniar (Instytut Stosunków Mi dzynarodowych UW) Prof. dr hab. Grzegorz Lissowski (Instytut Socjologii UW) Prof. UW dr hab. S awomir odziƒski (Instytut Socjologii UW) Prof. dr hab. Witold Morawski (Akademia L. Koêmiƒskiego; prof. em. UW) Prof. dr Adam Przeworski (New York University, USA) Prof. dr hab. Jacek Raciborski (Instytut Socjologii UW) Prof. dr hab. Renata Siemieƒska- ochowska (Instytut Socjologii UW; APS) Prof. dr hab. Krystyna Skar yƒska (Instytut Psychologii PAN) Prof. dr hab. W odzimierz Weso owski (Instytut Filozofii i Socjologii PAN; Collegium Civitas) Prof. dr Ray Taras (Tulaine University, USA) ZESPÓ REDAKCYJNY Prof. dr hab. Jacek Raciborski Redaktor Naczelny Dr Wojciech Rafa owski Sekretarz Redakcji Prof. UW dr hab. Jerzy Bartkowski, dr Maciej Gdula, dr hab. Jacek Haman, prof. UW dr hab. Jaros aw Kilias, dr hab. Lech Nijakowski, dr Przemys aw Sadura, dr Tadeusz Szawiel
STUDIA rok 2015 numer 2(04) SOCJOLOGICZNO- -POLITYCZNE SERIA NOWA Studia nad ludobójstwem Redaktor tomu Lech M. Nijakowski Wydawca Instytut Socjologii Uniwersytet Warszawski Partner wydawniczy Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Recenzenci artykułów opublikowanych w czasopiśmie w latach 2014-2015: Henryk Domański (IFiS PAN), Adam Gendźwiłł (WGiSR UW), Patrycja Grzebyk (ISM UW), Adam Jelonek (IBiDW UJ), Marcin Kula (IH UW), Roman Kuźniar (ISM UW), Grzegorz Lissowski (IS UW), Wiesław Lizak (ISM UW), Adam Przeworski (New York University), Robert Pyka (IS US), Krystyna Skarżyńska (IP PAN), Jerzy Wiatr (EWSPiA) Projekt okładki Wojciech Markiewicz Redaktor prowadzący Dorota Dziedzic Redaktor Bogumiła Walicka Tłumaczenie i opracowanie streszczeń Izabela Ślusarek Łamanie Beata Stelęgowska Copyright by Uniwersytet Warszawski, Instytut Socjologii, Warszawa 2015 Copyright by Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2015 Wersją pierwotną (referencyjną) czasopisma jest wersja papierowa Wydawca Instytut Socjologii UW, ul. Karowa 18, 00-927 Warszawa www.is.uw.edu.pl Partner wydawniczy Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, ul. Nowy Świat 4, 00-497 Warszawa Dział Handlowy Tel. (48) 22 55 31 333 dz.handlowy@uw.edu.pl Księgarnia internetowa www.wuw.pl ISSN 0585-556X Ark. wyd. 10,50, ark. druk. 10,75 Nakład 200 egz. Druk i oprawa: POZKAL
STUDIA SOCJOLOGICZNO-POLITYCZNE. SERIA NOWA NR 2(04)/2015 ISSN 0585-556X SPIS TREŚCI Contents.... 7 ARTYKUŁY Lech M. Nijakowski Wprowadzenie... 9 Lech M. Nijakowski Państwo narodowe na krwawym szlaku. W stronę socjologii ludobójstw w późnej nowoczesności... 11 Karolina Wierczyńska Współczesny wymiar zbrodni ludobójstwa.... 31 Błażej Popławski, Tomasz Sawczuk Itsembabwoko oznacza genocyd. Sprawiedliwość transformacyjna i pamięć o ludobójstwie w Rwandzie... 47 Michał Lubina Igrając z ogniem. Antymuzułmańska mobilizacja społeczna w Birmie 69 Damian Żuchowski Zapomniany genocyd. Analiza praktyk ludobójczych Indonezyjczyków wobec mieszkańców Papui Zachodniej... 87
6 SPIS TREŚCI ESEJ RECENZYJNY Błażej Popławski Pamięciobójstwo w Afryce. Esej recenzyjny na temat książek Caroline Elkins, Rozliczenie z imperium. Przemilczana historia brytyjskich obozów w Kenii, przeł. Klara Kopcińska (Warszawa: Świat Książki Weltbild Polska 2013); David Olusoga, Casper W. Erichsen, Zbrodnia Kajzera, przeł. Piotr Tarczyński (Warszawa: Wielka Litera 2012); Adam Hochschild, Duch króla Leopolda. Opowieść o chciwości, terrorze i bohaterstwie w kolonialnej Afryce, przeł. Piotr Tarczyński (Warszawa: Świat Książki Weltbild Polska 2012)... 109 Z WARSZTATU SOCJOLOGÓW Katarzyna Misiak Referendum jako wyraz nieufności do mechanizmów demokracji przedstawicielskiej. Polska praktyka referendalna w VI kadencji władz samorządowych... 119 RECENZJE Jerzy J. Wiatr Studium o mechanizmie zagłady Żydów europejskich. Recenzja książki Raula Hilberga, Zagłada Żydów europejskich, t. I III, przeł. J. Giebułtowski (Warszawa: Wydawca Piotr Stefaniuk, 2014)... 141 Jerzy J. Wiatr Stan i perspektywy nauki o stosunkach międzynarodowych w Polsce. Recenzja pracy zbiorowej Jacka Czaputowicza, Kamila Ławniczaka i Anny Wojciuk, Nauka o stosunkach międzynarodowych i studia europejskie w Polsce (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, 2015). 156 Iwona Gmaj Edukacja w uścisku biurokracji. Recenzja książki P. Gerber, Understanding Human Rights: Educational Challenges for the Future (Cheltenham: Edward Elgar Publishing Limited, 2013)... 161 Informacje dla Autorów... 168 STUDIA SOCJOLOGICZNO-POLITYCZNE. SERIA NOWA NR 2(04)/2015 ISSN 0585-556X
STUDIA SOCJOLOGICZNO-POLITYCZNE. SERIA NOWA NR 2(04)/2015 ISSN 0585-556X CONTENTS ARTICLES Lech M. Nijakowski Introduction... 9 Lech M. Nijakowski Nation State on the Bloody Trail. Towards Sociology of Genocide in the Late Modernity.... 11 Karolina Wierczyńska Contemporary Dimension of Genocide... 31 Błażej Popławski, Tomasz Sawczuk Itsembabwoko Means Genocide. Transitional Justice and Memory of Genocide in Rwanda.... 47 Michał Lubina Playing with Fire. Anti-Muslim Social Mobilization in Burma.... 69 Damian Żuchowski Forgotten Genocide. Analysis of Genocidal Practices of Indonesians against the Inhabitants of West Papua.... 87 REVIEW ESSAY Błażej Popławski Remembrance-Killing in Africa. Review Essay on the Books by Caroline Elkins, Rozliczenie z imperium. Przemilczana historia brytyjskich obozów w Kenii, przeł. Klara Kopcińska (Warszawa: Świat Książki Weltbild Polska 2013); David Olusoga, Casper W. Erichsen,
8 CONTENTS Zbrodnia Kajzera, przeł. Piotr Tarczyński (Warszawa: Wielka Litera 2012); Adam Hochschild, Duch króla Leopolda. Opowieść o chciwości, terrorze i bohaterstwie w kolonialnej Afryce, przeł. Piotr Tarczyński (Warszawa: Świat Książki Weltbild Polska 2012)... 109 SOCIOLOGICAL PERSPECTIVE Katarzyna Misiak Referendum as an Expression of Distrust of Representative Democracy Mechanisms. Polish Referendum Practice in the Sixth Term of Office of Local Governments... 119 REVIEWS Jerzy J. Wiatr Studies on A Mechanism of Destruction of European Jews. Review of the Book by Raul Hilberg, Zagłada Żydów europejskich, t. I III, przeł. J. Giebułtowski (Warszawa: Wydawca Piotr Stefaniuk, 2014)... 141 Jerzy J. Wiatr The State and Perspectives of Science of International Relations in Poland. Review of the Book by Jacek Czaputowicz, Kamil Ławniczak i Anna Wojciuk, Nauka o stosunkach międzynarodowych i studia europejskie w Polsce (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, 2015)... 156 Iwona Gmaj Education in the Grip of Bureaucracy. Review of the Book by P. Gerber, Understanding Human Rights: Educational Challenges for the Future (Cheltenham: Edward Elgar Publishing Limited, 2013)... 161 For the Authors... 168 STUDIA SOCJOLOGICZNO-POLITYCZNE. SERIA NOWA NR 2(04)/2015 ISSN 0585-556X