FINETROL ROTACYJNY ZAWÓR STERUJĄCY

FINETROL ROTACYJNY ZAWÓR STERUJĄCY Instrukcja instalacji, konserwacji oraz eksploatacji 5 FT 70 pl Wydanie 12/04

2 Spis treści 1 INFORMACJA OGÓLNA... 3 1.1 Zakres podręcznika... 3 1.2 Budowa zaworu... 3 1.3 Oznakowanie zaworu... 3 1.4 Wymagania techniczne... 4 1.5 Aprobaty dla zaworu... 4 1.6 Oznakowanie CE... 4 1.7 Recykling i likwidacja... 4 1.8 Środki ostrożności... 5 2 TRANSPORT, ODBIÓR ORAZ SKŁADOWANIE 5 3 INSTALACJA I PRZEKAZANIE DO EKSPLOATACJI... 5 3.1 Informacja ogólna... 5 3.2 Instalowanie w rurociągu... 5 3.3 Urządzenie uruchamiające... 6 3.4 Przekazanie do eksploatacji... 6 4 OBSŁUGA TECHNICZNA... 7 4.1 Informacja ogólna... 7 4.2 Naprawa zaciętego lub zakleszczonego zaworu... 7 4.3 Zmienianie uszczelnienia... 7 4.4 Odłączanie urządzenia uruchamiającego. 8 4.5 Usuwanie zaworu z rurociągu... 8 4.6 Zmienianie gniazda... 8 4.7 Rozbieranie zaworu... 9 4.8 Czyszczenie i kontrola usuniętych części. 9 4.9 Montaż... 9 4.10 Zawór niskoprzepływowy... 10 5 BADANIE ZAWORU... 11 6 INSTALOWANIE I ODŁĄCZANIE URZĄDZENIA URUCHAMIAJĄCEGO... 12 6.1 Informacja ogólna... 12 6.2 Instalowanie urządzeń uruchamiających Quadra-Powr... 12 6.3 Instalowanie urządzeń uruchamiających serii B1C... 13 6.4 Instalowanie urządzeń uruchamiających serii B1J... 14 6.5 Odłączanie urządzeń uruchamiających serii B... 14 6.6 Instalowanie urządzeń uruchamiających EC i EJ... 14 6.7 Odłączanie urządzeń uruchamiających EC i EJ... 16 6.8 Zawory niskiego Cv... 16 6.9 Instalowanie urządzeń uruchamiających innych marek... 16 7 WADLIWE DZIAŁANIE... 17 8 NARZĘDZIA... 17 9 ZAMAWIANIE CZĘŚCI ZAMIENNYCH... 17 10 WIDOK ZESPOŁU ROZEBRANEGO I LISTA CZĘŚCI... 18 11 WYMIARY... 19 11.1 Urządzenie uruchamiające Quadra-Powr 19 11.2 Urządzenie uruchamiające B1C/B1J... 20 11.3 Urządzenie uruchamiające EC... 21 11.4 Urządzenie uruchamiające EJ... 22 12 KOD TYPU... 23 NAJPIERW PRZECZYTAJ PONIŻSZE INSTRUKCJE! Instrukcje te dostarczają informacji na temat bezpiecznej obsługi i eksploatacji zespołu cylindra. Jeśli potrzebna jest dodatkowa pomoc, doradzamy skontaktowanie się z producentem lub jego przedstawicielem. Adresy i numery telefonów wydrukowane są z tyłu podręcznika ZACHOWAJ TĄ INSTRUKCJĘ! Instrukcja może podlegać zmianom bez powiadomienia. Wszystkie znaki towarowe stanowią własność ich poszczególnych posiadaczy.

3 1 INFORMACJA OGÓLNA 1.1 Zakres podręcznika Podręcznik ten dostarcza istotnych informacji dla użytkowników rotacyjnych zaworów sterujących Finetrol. Jeśli potrzebne są dalsze informacje na temat urządzeń uruchamiających i innych akcesoriów, polecamy poszczególne podręczniki na temat ich instalacji, obsługi i konserwacji. UWAGA: Wybór i użycie zaworu dla danego zastosowania wymaga dokładnego rozważenia wielu różnych aspektów. Z uwagi na istotę produktu, podręcznik ten nie może odnieść się do wszystkich poszczególnych sytuacji, które mogą wystąpić, gdy zawór jest użytkowany. Jeśli nie jesteś pewien jaki zawór użyć lub czy jest on odpowiedni dla zamierzonego zastosowania, zalecamy kontakt z firmą Metso Automation w celu uzyskania większej liczby informacji. 1.2 Budowa zaworu Rotacyjny zawór sterujący Finetrol posiada kołnierz (ANSI 600, PN 40) lub segment łącznika (ANSI 600). Korpus zaworu jest jednoelementowy. Gniazdo czopu przymocowane jest do otworu przelotowego za pomocą łącznika z płaskim gwintem, który ma pewien luz; używa się go też do regulacji gniazda. Zawór jest szczelny w obydwóch kierunkach przepływu. Szczelność uzyskiwana jest dzięki ciśnieniu powierzchniowemu między czopem i gniazdem; ciśnienie powstaje, gdy offsetowy czop obraca się względem gniazda. Zawór jest osadzony w metalu. Rozerwaniu trzonu zaworu zapobiega się dzięki progowi obrobionemu na trzonie i opierającemu się o pokrywę. Zawór jest przeznaczony do zastosowań kontrolnych/ sterujących wymagających wysokiej precyzji. 1.3 Oznakowanie zaworu Zawór posiada tabliczkę identyfikacyjną. Numer produkcji właściwy dla każdego zaworu został odciśnięty na boku wypłaszczenia urządzenia uruchamiającego. Tabliczka identyfikacyjna jest zwykle umieszczona w obszarze sferycznym (średnica zewnętrzna) kołnierza rury po stronie trzonu, przeciwlegle do gniazda. Jeśli stosowana jest mała tabliczka identyfikacyjna, przy zaworze małego rozmiaru, tabliczka ta jest instalowana na szyjce korpusu zaworu. Oznaczenia tabliczki identyfikacyjnej: 1. Materiał korpusu 2. Materiał trzonu 3. Materiał czopu 4. Materiał gniazda 5. Maksymalne i minimalne temperatury robocze 6. Maksymalna różnica ciśnień/temperatur odcięcia 7. Klasa ciśnieniowa 8. Przeznaczenie typu 9. Nr listy części fabrycznych zaworu 10. Model 11. Maksymalny Cv dla zaworu sterującego Rys. 2 (1) (2) (5) (7) (8) ATTENTION : READ INSTRUCTIONS BEFORE INSTALLATION OR SERVICING. CONTACT METSO AUTOMATION FOR COPY. BODY SHAFT T max MAX. OPER. ps RATING TYPE at TRIM SEAT T min No. (3) (4) (6) (9) (10) Tabliczka identyfikacyjna MOD MADE BY METSO AUTOMATION xxxx tabliczka identyfikacyjna przy małych rozmiarach zaworu tabliczka identyfikacyjna Rys. 1 Zespół Finetrol

4 1.4 Wymagania techniczne Długość od czoła do czoła: ANSI/ISA S75.04 ANSI/ISA S75.03, IEC/DIN 534-3-2 lub DIN 3202-F1/ISO 5752 seria podstawowa 1 Klasa korpusu: z kołnierzem zgodnie z ANSI 600, PN 40 bez kołnierza zgodnie z ANSI 600, PN 100 Max różnica ciśnień: według ANSI/DIN klasa korpusu/kołnierza lub 50 bar, niższy z nich Zakres temperatur: grafitowe (smarowany/oliwiony PTFE - policzterofluoroetylen) uszczelnienie zalecane jest dla temperatur przekraczających 250 C korpus WCC -29 do +425 C korpus CF8M -80 do +425 C korpus 1.0619-29 do +425 C korpus 1.4408-80 do +425 C Kierunek przepływu: wskazany przez strzałkę FTO = przepływ do otwarcia. Przepływ przez pierścień gniazda i za czop. Standardowy kierunek przepływu FTC = przepływ do zamknięcia. Przepływ przez czop i przez pierścień gniazda. Zalecany dla użytkowania erozyjnego lub przy odparowywaniu rzutowym. Szczelność: ANSI Klasa IV (osadzone w metalu) Media: Ograniczenia określone właściwościami materiałowymi Wymiary: patrz tabele na stronach 19-22 1.5 Aprobaty dla zaworu Projekt zaworu oparty jest na wymaganiach ustanowionych przez TÜV i ANSI oraz spełnia on kryteria aprobaty ustalone przez te instytuty. Właściwości bezpieczeństwa przeciwpożarowego są określone zgodnie z API 607 oraz BS 6775. Wydano patent na budowę zaworu. 1.6 Oznakowanie CE Zawór spełnia wymagania Dyrektywy Europejskiej 97/ 23/EC odnoszącej się do sprzętu ciśnieniowego, oraz został oznakowany zgodnie z tą Dyrektywą. 1.7 Recykling i likwidacja Większość części zaworu można poddać recyklingowi, po poddaniu sortowaniu według materiału. Większość części posiada oznakowanie materiałowe. Wraz z zaworem dostarczana jest lista materiałowa. Dodatkowo, u producenta dostępne są oddzielne instrukcje odnośnie recyklingu i likwidacji. Za opłatą możliwe jest również zwrócenie zaworu do producenta w celu recyklingu i likwidacji. Ciśnienie Pressure [bar] 120 100 80 60 40 20 0 Rys. 3 Rys. 4 Ciśnienie [bar] Pressure (bar) Rys. 5 Ciśnienie Pressure (bar) [bar] Ciśnienie [bar] Pressure [bar] 100 80 60 40 20 120 100 80 60 40 20 0 0 0 120 100 80 60 40 20 0 0 100 Rozmiary 1"-6" jedynie ASME 150 ASME 600 ASME 300 200 300 Temperatura Temperature [[ C] C] 400 Maksymalny dopuszczalny spadek ciśnienia, A 216 Gr. WCC Rozmiary 1"-6" jedynie 100 200 300 Temperatura Temperature [ C] [ C] ASME 300 ASME 150 ASME 600 400 500 Maksymalny dopuszczalny spadek ciśnienia, A 351 Gr. CF8M PN100 PN40 PN25 0 100 200 300 400 Temperatura Temperature ([ C] C) Maksymalny dopuszczalny spadek ciśnienia, W. No. 1.0619 PN40 PN25 500 Rozmiary 025, 040, 050 jedynie dla typu z segmentem (łącznika) PN100 (DN25... DN50) Rozmiary 025, 040, 050 jedynie dla typu z segmentem (łącznika) 0 100 200 300 400 Temperatura Temperature ([ C] C) Rys. 6 Maksymalny dopuszczalny spadek ciśnienia, W. No. 1.4408

1.8 Środki ostrożności 2 TRANSPORT, ODBIÓR ORAZ SKŁADOWANIE Nie przekraczać limitów osiągów zaworu! Sprawdź zawór i urządzenia towarzyszące szukając Przekroczenie ograniczeń zaznaczonych na zaworze wszelkich uszkodzeń jakie mogły powstać w trakcie może spowodować uszkodzenie i doprowadzić do transportu. Starannie przechowuj zawór przed instalacją, niekontrolowanego wyzwolenia ciśnienia. Może to najlepiej w pomieszczeniu, w suchym miejscu. Nie spowodować szkody lub uszkodzenia ciała. zabieraj zaworu na miejsce przeznaczenia i nie usuwaj zabezpieczeń przelotowego otworu przepływowego zanim zawór nie jest zainstalowany. Zawór dostarczany jest w pozycji otwartej, za wyjątkiem zespołów zaworu, w których sprężyna urządzenia uruchamiającego zamyka zawór. Nie rozbierać zaworu lub usuwać go z rurociągu, podczas gdy zawór jest pod ciśnieniem! Rozbieranie lub usuwanie zaworu pod ciśnieniem wywoła niekontrolowane wyzwolenie ciśnienia. Zawsze należy odizolować odpowiednią część rurociągu, zwolnić ciśnienie z zaworu i usunąć medium przed rozebraniem zaworu. Zwróć uwagę jakie medium wchodzi w grę. Zabezpiecz siebie i środowisko przed ewentualnymi szkodliwymi lub trującymi substancjami. Upewnij się, że medium nie dotrze do rurociągu w trakcie konserwacji zaworu. Zaniedbanie tego może spowodować szkody lub uszkodzenia ciała. Ostrożnie na ruch tnący czopu Trzymaj i ręce i inne części ciała, narzędzia i inne przedmioty poza otworem przelotowym z otwartym przepływem. Nie pozostawiaj obcych przedmiotów wewnątrz rurociągu. Gdy zawór jest uruchomiony, czop działa jak urządzenie tnące. Pozycja czopu może się też zmieniać gdy zawór jest poruszany. Zamknij i odłącz rurociąg dostarczający ciśnienie urządzeniu uruchamiającemu, by dokonać konserwacji zaworu. Zaniedbanie tego może spowodować szkody lub uszkodzenia ciała. 3 INSTALACJA I PRZEKAZANIE DO EKSPLOATACJI 3.1 Informacja ogólna Usuń zabezpieczenia otworu przelotowego otworu przepływowego i upewnij się, że zawór nie jest uszkodzony i jest czysty wewnątrz. Podczas przenoszenia zaworu lub jego zespołu weź pod uwagę jego wagę! źle dobrze 5 Chroń się przed hałasem! Zawór w rurociągu może wytwarzać hałas. Poziom hałasu zależy od zastosowania. Można go zmierzyć lub wyliczyć stosując oprogramowanie Metso Automation Nelprof. Należy przestrzegać stosownych przepisów odnośnie środowiska pracy lub emisji hałasu. Ostrożnie z bardzo zimnym lub gorącym zaworem! Pod użytkowania korpus zaworu może być bardzo zimny lub bardzo gorący. Zabezpiecz się przed uszkodzeniem ciała przez niską lub wysoką temperaturę. Podczas przenoszenia zaworu lub jego zespołu weź pod uwagę jego wagę! Nigdy nie podnoś zaworu lub jego zespołu urządzeniem uruchamiającym, nastawnikiem, przełącznikiem granicznym lub ich instalacją rurową. Umieść liny podnoszące bezpiecznie wokół korpusu zaworu (patrz Rys. 7). Szkody lub uszkodzenie ciała mogą być spowodowane przez spadające części UWAGA: Rurociągu wyposażonego w zawór Finetrol nie wolno czyścić skrobakiem do czyszczenia rur! Powoduje to uszkodzenie zaworu i skrobaka. Rys. 7 Podnoszenie zaworu 3.2 Instalowanie w rurociągu Starannie przepłukaj lub przedmuchaj rurociąg przed zainstalowaniem zaworu. Obce cząstki, takie jak piasek lub kawałki elektrody spawalniczej, uszkodzą powierzchnię uszczelnienia czopu oraz gniazda. Kierunek przepływu i pozycja zamocowania na nakładają żadnych ograniczeń na działanie zaworu. Powinno się, jednakże, unikać takiego instalowania zaworu, że trzon skierowany jest w dół, ponieważ zanieczyszczenia przemieszczające się rurociągiem mogą wtedy wejść w przestrzeń między trzonem i korpusem i uszkodzić uszczelnienie. Wybierz uszczelki kołnierza stosownie do warunków pracy. Nie próbuj eliminować braku współosiowości rurociągu za pomocą śrubowania kołnierza. Naprężenie spowodowane w zaworze przez drgania rurociągu można zmniejszyć odpowiednio podpierając rurociąg. Redukcja drgań pomaga też zapewnić właściwe funkcjonowanie nastawnika. Model bez kołnierza (DN 25-DN 50, 01"-02") może być instalowany między następującymi kołnierzami rurowymi: DIN/ISO PN 100, PN 64, PN 40, PN 25, PN 16, PN 10 ANSI 600, ANSI 300, ANSI 150

6 Typ kołnierza dla modelu z kołnierzem podany jest na tabliczce identyfikacyjnej. Obsługa techniczna jest ułatwiona, jeśli zawór nie wymaga podparcia. Jeśli to konieczne, można podeprzeć zawór poprzez korpus, stosując zwykłe uchwyty rurowe i podpory. Nie należy mocować podpór do śrubowania kołnierza lub urządzenia uruchamiającego (patrz Rys. 8). granica izolacji Rys. 11 Izolacja zaworów kriogenicznych z rozszerzoną osłoną 3.3 Urządzenie uruchamiające Rys. 8 Podpieranie zaworu 3.2.1 Izolacja zaworu Jeśli to konieczne, zawór można zaizolować. Izolacja nie może sięgać powyżej górnego poziomu korpusu zaworu (patrz Rys Fig. 9, 10, 11). granica izolacji Rys. 9 Rys. 10 granica izolacji Izolacja zaworów wysokotemperaturowych Izolacja zaworów niskotemperaturowych bez rozszerzania się osłony UWAGA: Gdy instalujesz urządzenie uruchamiające, upewnij się, że połączenie zawór urządzenie uruchamiające funkcjonuje prawidłowo. Szczegółowe informacje na temat instalowania urządzenia uruchamiającego znajdują się w Sekcji 6 lub w oddzielnej instrukcji dla urządzenia uruchamiającego. Pozycja czopu oznaczona jest w następujący sposób: poprzez oznaczenie na nastawniku oraz przez nacięcie na końcu trzonu zaworu i oznakowania na boku trzonu. Są one współosiowe z czopem. Jeśli istnieje wątpliwość co do oznaczenia na nastawniku, sprawdź pozycję czopu, sprawdzając nacięcie na końcu trzonu zaworu i oznakowania na boku trzonu. Jeśli to możliwe, zainstaluj zawór tak, że urządzenie uruchamiające może zostać odłączone bez konieczności usuwania zaworu z instalacji rurowej. Urządzenie uruchamiające nie może dotykać rurociągu, ponieważ drgania rurociągu mogą uszkodzić je lub zakłócać jego pracę. W pewnych przypadkach, na przykład gdy urządzenie uruchamiające jest wyjątkowo duże lub gdy występuje dużo drgań instalacji, konieczne może być podparcie urządzenia uruchamiającego. Po więcej instrukcji zwróć się do Metso Automation. 3.4 Przekazanie do eksploatacji Upewnij się, że żaden brud ani przedmioty obce nie pozostały wewnątrz zaworu lub rurociągu. Staranie przepłukaj rurociąg. W trakcie przepłukiwania zawór ma być w pozycji całkowitego otwarcia. Sprawdź wszystkie połączenia, instalacje rurowe i kable. Upewnij się, że urządzenie uruchamiające, nastawnik i przełączniki graniczne są odpowiednio nastawione. By wyregulować urządzenia, zajrzyj do ich instrukcji instalacji, działania i obsługi technicznej.

7 4 OBSŁUGA TECHNICZNA zanim rozpoczniesz pracę, przestrzegaj środków ostrożności wymienionych w Sekcji 1.8! W trakcie przenoszenia zaworu lub zespołu zaworu pamiętaj o jego wadze! 4.1 Informacja ogólna Rotacyjny zawór sterujący firmy Metso Automation nie wymaga żadnej regularnej konserwacji. Jednakże, należy regularnie sprawdzać uszczelnienie, które wpływa na szczelność. Jeśli z jakichś powodów zawór wymaga konserwacji, kilka prostych środków serwisowych zwykle wystarcza. Ta sekcja nakreśla działania serwisowe, które może wykonać użytkownik. Liczby w nawiasach odnoszą się do listy części i widoku zespołu rozebranego zaworu w Sekcji 10, chyba, że określono inaczej Usuń pierścienie uszczelniające (69) wokół trzonu, używając spiczastego narzędzia lub narzędzia do odłączania. Nie uszkodź powierzchni trzonu oraz wgłębienia walcowego pierścienia uszczelniającego. Umieść nowe pierścienie uszczelniające (69) nad trzonem. Nie uszkodź warg uszczelniających V- pierścieni we wypustach trzonu. Użyj biernego członu dławika (9) jako narzędzia do wepchania pierścieni uszczelniających na miejsce w środku. Zainstaluj bierny człon dławika (9). Dokręć nakrętki (18) najpierw ręcznie, potem 1,5 do 2 obrotów narzędziem. Uszczelnienia można zniszczyć dokręcając je zbyt mocno. Załóż z powrotem klamrę (29), nasmaruj śruby (30) i dokręć je. Patrz Tabela 1. Ponownie zainstaluj urządzenie uruchamiające. Tabela 1 Momenty obrotowe śrub (dla śrub smarowanych) Śruba M6 M8 UNC 5/16 M10 UNC 3/8 M12 UNC 1/2 M16 UNC 5/8 Moment obrotowy Nm 8 18 35 65/90* 155/210* UWAGA: Jeśli wysyłasz zawór do producenta do naprawy, nie rozbieraj go. Wyczyść zawór starannie, także wewnątrz. Dla bezpieczeństwa, poinformuj producenta o typie zastosowanego w zaworze medium. 29 UWAGA: Zawsze używaj oryginalnych części zamiennych, by mieć pewność, że zawór funkcjonuje zgodnie z przeznaczeniem. 18 14 9 69 4.2 Naprawa zaciętego lub zakleszczonego zaworu Zacięcie może wystąpić z powodu nagromadzonego medium przepływającego między czopem i gniazdami lub w przestrzeniach łożyska. Czop i gniazda można czyścić bez usuwania zaworu z rurociągu poprzez przekręcenie czopu do pozycji częściowo otwartej i przepłukanie rurociągu. Jeśli to nie pomoże, postępuj zgodnie z poniższą instrukcją. 4.3 Zmienianie uszczelnienia Nie rozbieraj zaworu ani nie suwaj go z rurociągu, gdy zawór jest pod ciśnieniem! Uszczelnienia (69) można wymienić bez usuwania zaworu z rurociągu. Uszczelnienia muszą być zmieniane, jeśli wystąpi przeciek nawet po tym jak dokręcone zostały nakrętki członu biernego dławika. Pierścienie uszczelniające o przekroju V należy dokręcać ostrożnie. Nadmierna siła zniszczy uszczelnienia. Postępuj jak niżej: Odłącz urządzenie uruchamiające, patrz Sekcja 4.4. Uważaj, by nie uderzyć końca trzonu. Odkręć śruby (30) i rozłącz klamrę (29). Odkręć nakrętki (18) i unieś człon bierny dławika (9) z trzonu. Kołków gwintowanych (14) nie trzeba odłączać. Rys. 12 Rys. 13 Uszczelnienie PTFE V-pierścienia 29 18 14 Uszczelnienie dociskane sprężyną, zaaprobowane przez TA-Luft 9 69

8 Rys. 14 29 18 14 Podwójne uszczelnienie dociskane sprężyną, wyciek opcjonalny 4.4 Odłączanie urządzenia uruchamiającego W trakcie przenoszenia zaworu lub zespołu zaworu pamiętaj o jego wadze! UWAGA: Przed rozebraniem dokładnie sprawdź pozycję zaworu względem urządzenia uruchamiającego i nastawnika/ przełącznika granicznego tak, aby upewnić się, że zespół można będzie właściwie zmontować ponownie. Generalnie najwygodniej jest odłączyć urządzenie uruchamiające i jego urządzenia pomocnicze zanim zawór zostanie usunięty z rurociągu. Jeśli zespół zaworu jest mały lub dostęp jest trudny, praktyczniejsze może być usunięcie całego zespołu w tym samym czasie. Patrz Sekcja 6, tam znajdziesz szczegóły odłączania urządzeń uruchamiających. 4.5 Usuwanie zaworu z rurociągu Nie rozbieraj zaworu ani nie usuwaj go z rurociągu, gdy zawór jest pod ciśnieniem! Po tym jak odłączyłeś urządzenie uruchamiające, jak opisano powyżej, odkręć śruby kołnierza rurowego. Jeśli to konieczne, podeprzyj zawór zapobiegając jego opadaniu, na przykład stosując liny podnoszące. Przekręć zawór tak, by medium nie pozostało w środku. 4.6 Zmienianie gniazda Gniazdo można wymienić bez rozbierania zaworu. Urządzenie uruchamiające typu sprężyna-dozamknięcia nie musi być odłączane w celu wymiany gniazda. Urządzenia uruchamiające obustronnego działania (np. B1C) oraz typu sprężyna-do-otwarcia powinny być odłączane. 4.6.1 Z zainstalowanym urządzeniem uruchamiającym Uważaj na ruch tnący czopu! 9 69 Usuń zawór z rurociągu jak opisano wyżej. Zanim zaczniesz rozbierać zawór, najpierw ustaw zawór do pozycji zupełnie zamkniętej. Jeśli instalowane urządzenie uruchamiające jest typu sprężynado-otwarcia, ustaw zawór do pozycji zupełnie zamkniętej, stosując ciśnienie powietrza określone w Tabelach 3, 4 oraz 6. Usuń występy blokujące wkładki (2) oraz odkręć wkładkę stosując specjalne narzędzie, patrz widok zespołu rozebranego i lista części w Sekcji 10. Specjalne narzędzie dostępne jest u producenta zaworu. Usuń uszczelkę tylną (63) i wykręć gniazdo (7) z korpusu zaworu. Wymień wkładkę (2), gniazdo (7) oraz uszczelkę tylną (63) na nowe części. Nasmaruj gwint gniazda (7) substancją Molykote D 321R lub podobną. Wkręć ręcznie gniazdo na miejsce i wyśrodkuj czop (3) w pozycji zamkniętej względem gniazda. Zainstaluj uszczelkę tylną (63) we wkładce (2). Nakręć wkładkę (2) na gwint gniazda (7). Dokręć wkładkę specjalnym kluczem. Momenty obrotowe podane są w Tabeli 2. Ustaw zawór do pozycji najpierw zupełnie otwartej i poluzuj wkręt ograniczający dla pozycji zamkniętej, patrz Rys. 16 dla urządzeń uruchamiających QP, Rys. 18 dla serii B oraz Rys. 20 dla urządzeń uruchamiających serii E. Teraz ustaw zawór do pozycji zupełnie zamkniętej, stosując ciśnienie powietrza określone w Tabelach 3, 4 oraz 6. Wkręć wkręt ograniczający aż do lekkiego kontaktu z tłokiem wewnątrz urządzenia uruchamiającego i zablokuj wkręt nakrętką ustalającą. Trzymaj palce z dala od otworu przepływowego! Zablokuj wkładkę uderzając ją przebijakiem tak, by zrobić występy nad dwoma z czterech dostępnych karbów na korpusie. 4.6.2 Z odłączonym urządzeniem uruchamiającym Usuń zawór z rurociągu, a urządzenie uruchamiające z zaworu, jak opisano wyżej. Zanim zaczniesz rozbierać zawór ustaw go w pozycji zupełnie zamkniętej z pomocą odpowiedniej dźwigni ręcznej, stosując wartość momentu obrotowego określoną w Tabeli 8. Usuń występy blokujące wkładki (2) oraz odkręć wkładkę stosując specjalne narzędzie, patrz widok zespołu rozebranego i lista części w Sekcji 10. Specjalne narzędzie dostępne jest u producenta zaworu. Usuń uszczelkę tylną (63) i wykręć gniazdo (7) z korpusu zaworu. Wymień wkładkę (2), gniazdo (7) oraz uszczelkę tylną (63) na nowe części. Wyśrodkuj czop (3) w pozycji zamkniętej względem przelotowego otworu przepływowego, obracając trzon (5) z pomocą ręcznej dźwigni. Nasmaruj gwint gniazda substancją Molykote D 321R lub podobną. Wkręć gniazdo (7) ręcznie na miejsce i wyśrodkuj czop w pozycji zamkniętej

9 względem gniazda, obracając trzon z pomocą dźwigni ręcznej, stosując moment obrotowy określony w Tabeli 8. Zainstaluj tylną uszczelkę (63) we wkładce. Nakręć wkładkę (2) na gwint gniazda (7). Ustal gniazdo (7) na miejscu z pomocą czopu (3) obracając trzon dźwignią ręczną stosując moment obrotowy określony w Tabeli 8. Jednocześnie dokręć wkładkę (2) kluczem maszynowym stosując moment obrotowy określony w Tabeli 2. Zablokuj wkładkę uderzając ją przebijakiem tak, by zrobić występy nad dwoma z czterech dostępnych karbów na korpusie. Zainstaluj urządzenie uruchamiające i wyreguluj wartości graniczne (patrz Sekcja 6). 4.7 Rozbieranie zaworu Usuń zawór z rurociągu i rozbierz zespół (69) jak wyżej opisano (patrz Sekcja 4.3). Usuń występy blokujące wkładki (2) i odkręć wkładkę specjalnym narzędziem, patrz widok zespołu rozebranego i lista części w Sekcji 10. Specjalne narzędzie jest dostępne u producenta zaworu. Usuń uszczelkę tylną (63) i wykręć gniazdo (7) z korpusu zaworu. Zluzuj nakrętki (17) osłony. Wyjmij osłonę i usuń spod niej uszczelkę osłony (66). Wyciągnij trzon (5) z korpusu (1). Jeśli trzon siedzi zbyt ciasno, by wyciągnąć go rękami, postępuj jak opisano: przekręć nakrętki (18) o około 2 cm na gwintowanych kołkach (14) pozostawiając je na miejscu. Nałóż człon bierny dławika (9) na trzon tak, by oparł się o nakrętki. Wyciągnij trzon trzymając go odpowiednim kluczem w rowku pod zębami trzonu i obracając człon bierny dławika wyżej za pomocą nakrętek. Użyj odpowiedniej tulei miedzy kluczem i dławikiem. Usuń czop (3) z korpusu przez otwór przepływowy. Odłącz górne łożysko (15) z korpusu stukając w nie przez kanał trzonu, stosując odpowiedni pręt. Nie używaj trzonu! Nakręć śrubę na gwintowany otwór na dnie dolnego łożyska by usunąć łożysko (16). Gwinty otworu dolnego łożyska: DN 25, 40: M8 DN 50: M10 DN 80, 100, 150: M12 DN 200, 250: 5/8 UNC 4.8 Czyszczenie i kontrola usuniętych części Zalecamy, by części z miękkiego materiału wymieniać przy każdym rozbieraniu zaworu do serwisowania. Wyczyść inne wyjmowane części. Jeśli używasz detergentu, dokładnie opłucz części po myciu. Ostrożnie obchodź się z detergentami i postępuj zgodnie z instrukcją ich stosowania. Sprawdzaj i wymieniaj zużyte części. Wkładka (2) musi być zmieniana wraz z wymianą gniazda (7). 4.9 Montaż Nasmaruj gwinty gniazda substancją Molykote 321R lub podobną. Wkręć gniazdo luźno do końca gwintu korpusu. Umieść zawór tak, by kołnierz oparł się o miękką podstawę, a gwintowany przelotowy otwór przepływowy skierowany był w dół. Wciśnij dolne łożysko (16) na miejsce, stosując jako pomoc trzon. Unikaj nadmiernej siły. Zawory wyprodukowane przed 01-01-1995: Wsuń górne łożysko (15) na trzon. Zawory wyprodukowane po 01-01-1995 (znak "A" na płytce identyfikacyjnej w polu MOD): Wsuń górne łożysko (15) przez przelotowy otwór przepływowy we wgłębieniu walcowym korpusu. Umieść czop (3) w korpusie na gnieździe, w pozycji zamkniętej. Upewnij się, że czop jest w prawidłowej pozycji: wielowypust musi być zwrócony do dolnego łożyska (rozmiar DN 25 oraz 50 ma wielowypust zwrócony zarówno w stronę dolnego jaki górnego z łożysk) oraz pozycja konturu czopu względem korpusu musi być taka jak pokazano na widoku zespołu rozebranego. Wsuń trzon przez czop. Jeden ząb został usunięty z trzonu, więc jest tylko jeden sposób zamontowania trzonu w czopie. Trzymaj czop w miejscu dociskając go do gniazda; gniazdo nie powinno być wkręcone zbyt głęboko. Nie wciskaj na siłę trzonu przez czop. Po zmontowaniu zaworu, zobaczysz pozycję czopu na oznaczeniu na końcu trzonu lub oznaczeniach na boku trzonu. Wsuń łożyska oporowe (70) na trzon. Umieść nową uszczelkę osłony (66) w osłonie (8) i zamontuj osłonę. Zamocuj nasmarowane sześciokątne nakrętki (17) na kołkach gwintowanych (13) i dokręcaj je na zmianę. Patrz Tabela 1. Wciśnij zestaw uszczelnień V-pierścienia (69) na trzon i do wgłębienia uszczelnienia. Uważaj, by nie zniszczyć V-pierścieni w wielowypuście trzonu. Zastosuj człon bierny dławika (9) do popychania uszczelnień w dół. Zainstaluj człon bierny dławika (9). Dokręć ręką sześciokątne nakrętki (18) na gwintowanych kołkach (14). Zainstaluj wspornik (29), nasmaruj śruby (30) i dokręć je. Patrz Tabela 1. Przekręć zawór tak, by oparł się na drugim kołnierzu (gwintowany przelotowy otwór przepływowy skierowany w górę). Wyśrodkuj czop (3) w stosunku do gniazda (7) obracając trzon dźwignią ręczną. Dokręć ręką gniazdo (7) do czopu. Zainstaluj uszczelkę tylną (63) we wkładce (2). Nakręć wkładkę (2) na gwint gniazda (7). Z pomocą czopu (3) trzymaj gniazdo (7) na miejscu, obracając trzon dźwignią ręczną, stosując moment obrotowy określony w Tabeli 8. Jednocześnie dokręć wkładkę (2) kluczem maszynowym, stosując moment obrotowy określony w Tabeli 2. Zablokuj wkładkę uderzając ją przebijakiem tak, by zrobić występy nad dwoma z czterech dostępnych karbów na korpusie. Dokręć nakrętki dławika (18) o 1,5 do 2 obrotów stosując klucz maszynowy. Zbyt mocne dokręcanie zniszczy uszczelnienia.

10 Tabela 2 Momenty obrotowe wkładki, grafitowa uszczelka tylna Moment obrotowy DN Nm 25 30 40 70 50 120 80 330 100 500 150 900 200 2400 250 3200 4.10 Zawór niskoprzepływowy 4.10.1 Różnice konstrukcyjne Dostępna jest wersja do sterowania niskoprzepływowego. Zawór różni się od reszty linii Finetrol, jak następuje: Czop został zastąpiony kulą, a gniazdo elementem składającym się z gniazda, tulejki i grafitowych uszczelek. Mimośrodowość konstrukcji została poprawiona z pomocą projektu gniazda. Szczelność opiera się na wstępnym sprężaniu grafitowych uszczelek, pobudzonym przez ciśnienie medium. Zawór jest szczelny dwukierunkowo, ale zalecana pozycja montażu to przepływ do zamknięcia (FTC). Zwykła wersja może być przerobiona na niskoprzepływową stosując części o numerach (3), (7), (35) i (64). UWAGA: Nie obracać czopu w korpusie zaworu! Może to spowodować uszkodzenie gniazda. 4.10.2 Wymienianie gniazda Usuń zawór z rurociągu i odłącz urządzenie uruchamiające jak opisano w Sekcjach 4.4 i 4.5. Wkręć kulę (3) do pozycji gdzie nie porusza się podczas pracy, np. 90 stopni zgodnie z ruchem wskazówek zegara od pozycji zamkniętej. Usuń występy blokujące wkładki (2) i odkręć wkładkę stosując narzędzie ustalające gniazda. Przytrzymaj gniazdo kluczem do wkrętów sześciokątnych (11 mm) i odkręć tulejkę (35) kluczem maszynowym (17 mm). Wypchnij gniazdo z tulejki (35). Usuń grafitowe uszczelki (64). Nie uszkodź powierzchni uszczelnienia. Wkręć kulę do takiej pozycji, gdzie nie-łamana strona kuli wskazuje gwintowany otwór przepływowy. Zamocuj grafitowe uszczelki (64) na gnieździe (7). Wepchnij zespół uszczelnienia do tulejki (35). Zaznacz kierunek przesunięcia (niewspółosiowości) np. końcówką markera przy sześciokątnej krawędzi gniazda. Zwróć uwagę na przesunięcie miedzy kulą i linią środkową przelotowego otworu przepływu z Rys. 15. Nasmaruj gwint gniazda Molykote 321R lub podobną substancją. Wkręć tulejkę (35) z gniazdem i uszczelkami w korpus. Gdy gniazdo dotnie powierzchni kuli, przekręć tulejkę z powrotem tak, by mimośrodowe gniazdo można było wkręcić w prawidłową pozycję. Kontroluj pozycję patrząc na znak wcześniej wykonany. Trzymaj gniazdo kluczem do wkrętów sześciokątnych i dokręć tulejkę kluczem maszynowym. Poruszaj kluczem sześciokątnym ostrożnie w przód i w tył, by znaleźć pozycję gdzie gniazdo jest najluźniejsze. Gdy znajdziesz taką pozycję zatrzymaj w niej gniazdo i dokręć tulejkę aż gwint jest na równym poziomie z gwintem korpusu. Przekręć trzon, by upewnić się, że kula i gniazdo są prawidłowo osiowo. Ruch powinien być płynny. Załóż tylną uszczelkę (63) we wkładkę (2). Nakręć wkładkę (2) na gwint tulejki (35). Dokręć wkładkę narzędziem ustalającym gniazda. Momenty obrotowe podane są w Tabeli 2. Zablokuj wkładkę uderzając ją przebijakiem tak, by zrobić występy nad dwoma (z czterech dostępnych) karbów na korpusie. 4.10.3 Rozbieranie zaworu Usuń zawór z rurociągu i usuń urządzenie uruchamiające jak opisano w Sekcjach 4.4 i 4.5. Wkręć kulę (3) do pozycji gdzie nie porusza się podczas pracy, np. 90 stopni zgodnie z ruchem wskazówek zegara od pozycji zamkniętej. Usuń występy blokujące wkładki (2) i odkręć wkładkę narzędziem ustalającym gniazda. Przytrzymaj gniazdo kluczem do wkrętów sześciokątnych (11 mm) i odkręć tulejkę (35) kluczem maszynowym (17 mm). Wypchnij gniazdo z tulejki (35). Usuń grafitowe uszczelki (64). Nie uszkodź powierzchni uszczelnienia. Poluzuj nakrętki (17) obudowy. Wyciągnij obudowę i usuń uszczelkę obudowy (66) spod obudowy. Wyciągnij trzon (5) z korpusu (1). Jeśli trzon siedzi zbyt ciasno, by wyciągnąć go rękami, postępuj jak opisano: przekręć nakrętki (18) o około 2 cm na gwintowanych kołkach (14) pozostawiając je na miejscu. Nałóż człon bierny dławika (9) na trzon tak, by oparł się o nakrętki. Wyciągnij trzon trzymając go odpowiednim kluczem w rowku pod zębami trzonu i obracając człon bierny dławika wyżej za pomocą nakrętek. Użyj odpowiedniej tulei miedzy kluczem i dławikiem. Usuń kulę (3) z korpusu przez otwór przepływowy. Odłącz górne łożysko (15) z korpusu stukając w nie przez kanał trzonu, stosując odpowiedni pręt. Nie używaj trzonu! Nakręć śrubę na gwintowany otwór na dnie dolnego łożyska, by usunąć łożysko (16). Gwinty otworu dolnego łożyska: DN 25: M8 4.10.4 Montaż Umieść zawór tak, że kołnierz opera się na miękkiej podstawie, a gwintowany przelotowy otwór skierowany jest w dół. Wepchnij dolne łożysko (16) na miejsce, pomagając sobie trzonem. Unikaj nadmiernej siły. Wsuń górne łożysko (15) przez przepływowy otwór przelotowy do kanału trzonu. Umieść zawór tak, że płytka montażowa urządzenia uruchamiającego skierowana jest do góry. Trzymaj palcami górne łożysko (15) w miejscu przez gwinto

11 gniazdo Seat (7) CL Stem trzon(5) CL 5 64 3 7 35 63 2 przesunięcie offset Rys. 15 Zawór niskoprzepływowy wany otwór przepływowy. Popchnij kulę (3) przez drugi przelotowy otwór przepływowy na łożysku dolnym (16). Zwróć uwagę na wielkość frezowanych powierzchni kuli; większa powinna być na górze. Wsuń trzon przez kulę. Jeden ząb został usunięty z trzonu, więc jest tylko jeden sposób zamontowania trzonu w kuli. Nie wciskaj na siłę trzonu przez kulę. Po zmontowaniu zaworu, zobaczysz pozycję czopu na oznaczeniu na końcu trzonu lub oznaczeń na boku trzonu. Wsuń łożyska oporowe (70) na trzon. Umieść nową uszczelkę osłony (66) w osłonie (8) i zamontuj osłonę. Zamocuj nasmarowane sześciokątne nakrętki (17) na kołkach gwintowanych (13) i dokręć je na zmianę. Patrz Tabela 1. Wkręć kulę do takiej pozycji gdzie nie-łamana strona kuli wskazuje gwintowany otwór przepływowy. Zamocuj grafitowe uszczelki (64) na gnieździe (7). Wepchnij zespół uszczelnienia do tulejki (35). Zaznacz kierunek przesunięcia (niewspółosiowości) np. końcówką markera przy sześciokątnej krawędzi gniazda. Zwróć uwagę na przesunięcie miedzy kulą i linią środkową przelotowego otworu przepływu z Rys. 15. Nasmaruj gwint gniazda Molykote 321R lub podobną substancją. Wkręć tulejkę (35) z gniazdem i uszczelkami w korpus. Gdy gniazdo dotnie powierzchni kuli, przekręć tulejkę z powrotem tak, by mimośrodowe gniazdo można było wkręcić w prawidłową pozycję. Kontroluj pozycję patrząc na znak wcześniej wykonany. Trzymaj gniazdo kluczem do wkrętów sześciokątnych i dokręć tulejkę kluczem maszynowym. Poruszaj kluczem sześciokątnym ostrożnie w przód i w tył, by znaleźć pozycję gdzie gniazdo jest najluźniejsze. Gdy znajdziesz taką pozycję zatrzymaj w niej gniazdo i dokręć tulejkę aż gwint jest na równym poziomie z gwintem korpusu. Przekręć trzon, by upewnić się, że kula i gniazdo są prawidłowo osiowo. Ruch powinien być płynny. Załóż tylną uszczelkę (63) we wkładce (2). Nakręć wkładkę (2) na gwint tulejki (35). Dokręć wkładkę narzędziem ustalającym gniazda. Momenty obrotowe podane są w Tabeli 2. Zablokuj wkładkę uderzając ją przebijakiem tak, by zrobić występy nad dwoma (z czterech dostępnych) karbów na korpusie. Wciśnij zestaw uszczelnień V-pierścienia (69) na trzon i do wgłębienia uszczelnienia. Uważaj, by nie zniszczyć V-pierścieni w wielowypuście trzonu. Zastosuj człon bierny dławika (9) do popychania uszczelnień w dół. Zainstaluj człon bierny dławika (9). Dokręć ręką sześciokątne nakrętki (18) na gwintowanych kołkach (14). Zainstaluj klamrę (29), nasmaruj śruby (30) i dokręć je. Patrz Tabela 1. Dokręć nakrętki dławika (18) kluczem o 1.5 do 2 obrotów. Zbyt mocne dokręcenie uszczelnień zniszczy je. 5 BADANIE ZAWORU Badanie ciśnieniowe powinno być przeprowadzone stosując sprzęt zgodny z prawidłową klasą ciśnieniową! Zalecamy by korpus zaworu był badany ciśnieniowo po zamontowaniu zaworu. Badanie ciśnieniowe powinno być przeprowadzane zgodnie ze stosowną normą, stosując ciśnienie znamionowe wymagane przez klasę ciśnieniową lub otwór kołnierza zaworu. Zawór musi być podczas badania w pozycji otwartej. Jako medium używa się wody. Jeśli chcesz zbadać także szczelność elementu pokrywy, skontaktuj się z producentem.

12 6 INSTALOWANIE I ODŁĄCZANIE URZĄDZENIA URUCHAMIAJĄCEGO 6.1 Informacja ogólna Różne urządzenia uruchamiające firmy Metso Automation mogą być montowane, stosując odpowiednie klamry i połączenia. Zaworem można sterować, na przykład, poprzez urządzenia uruchamiające Quadra-Powr, B1 lub serii E. 6.2 Instalowanie urządzeń uruchamiających Quadra-Powr 6.2.1 Informacja ogólna Uważaj na ruch tnący czopu! UWAGA: Zawsze po zainstalowaniu urządzenia uruchamiającego wyreguluj nastawnik! Urządzenie uruchamiające Quadra-Powr można używać do działań sprężyna-do-zamknięcia lub sprężyna-do-otwarcia, w zależności od jego miejsca instalacji. Rys. 16 pokazuje miejsca instalacji dla obydwóch opcji. Rys. 16 Instalacja urządzenia uruchamiającego Quadra-Powr i regulacja ograniczeń otwarcia i zamknięcia 6.2.2 Sprężyna do zamknięcia Zawór za urządzeniem uruchamiającym pokrywa OTWARTY ograniczenie ZAMKNIĘTY ograniczenie korpus zależności od pozycji montażu) do otworu przepływu. Nasmaruj śruby montażowe urządzenia uruchamiającego i dokręć je. Dokręć śruby na boku urządzenia uruchamiającego, następnie pozostałe. Patrz Tabela 1. Wyreguluj ograniczenia otwarcia i zamknięcia zaworu za pomocą śrub na boku urządzenia uruchamiającego. Pamiętaj, by dokręcić nakrętki blokujące. Patrz Rys. 16. Trzymaj palce z dala od kanału przepływu! Wyreguluj ograniczenie zamknięcia urządzenia uruchamiającego do punktu kontaktu, stosując ciśnienie podane w Tabeli 3 (nie dotyczy zaworów o niskim Cv). Wybierz ciśnienie zgodnie kierunkiem przepływu i trybem działania urządzenia uruchamiającego. Ciśnienie zwolni otwarcie w urządzeniach uruchamiających typu sprężyna-dozamknięcia. SPRĘŻYNA-DO- ZAMKNIĘCIA ZAMKNIĘTY ograniczenie OTWARTY ograniczenie SPRĘŻYNA-DO- OTWARCIA Uważaj na siły sprężyny gdy stosowane jest sprężone powietrze do prowadzenia urządzenia uruchamiającego do właściwej pozycji instalacji! Urządzenie uruchamiające musi być bez ciśnienia i podłączenie doprowadzające powietrze otwarte. Przekręć czop do pozycji zamkniętej. Linia na końcu trzonu pokazuje pozycję. Wyczyść kanał trzonu i nasmaruj go. Delikatnie wepchnij urządzenie uruchamiające na trzon zaworu. Upewnij się, że pozycja instalacji jest właściwa. Unikaj nadmiernej siły, może to zniszczyć czop i gniazdo. Podłącz ciśnienie do urządzenia uruchamiającego. Powoli zwiększaj ciśnienie, aż urządzenie uruchamiające będzie prostopadle lub równolegle (w 6.2.3 Sprężyna do otwarcia Uważaj na siły sprężyny gdy stosowane jest sprężone powietrze do prowadzenia urządzenia uruchamiającego do właściwej pozycji instalacji! Wyczyść kanał trzonu i nasmaruj go. Podłącz ciśnienie do urządzenia uruchamiającego. Ustaw urządzenie uruchamiające, aż osiągnie pozycję zamkniętą. Przekręć czop do pozycji zamkniętej. Linia na końcu trzonu pokazuje pozycję. Delikatnie wepchnij urządzenie uruchamiające na trzon zaworu. Upewnij się, że pozycja instalacji jest właściwa. Unikaj nadmiernej siły, może to zniszczyć czop i gniazdo. Powoli zwiększaj ciśnienie, aż urządzenie uruchamiające będzie prostopadle lub równolegle (w zależności od pozycji montażu) do otworu przepływu. Nasmaruj śruby montażowe urządzenia uruchamiającego i dokręć je. Dokręć śruby na boku urządzenia uruchamiającego, następnie pozostałe. Patrz Tabela 1. Wyreguluj ograniczenia otwarcia i zamknięcia zaworu za pomocą śrub na boku urządzenia uruchamiającego. Pamiętaj, by dokręcić nakrętki blokujące. Patrz Rys. 16. Trzymaj palce z dala od kanału przepływu! Wyreguluj ograniczenie zamknięcia urządzenia uruchamiającego do punktu kontaktu, stosując ciśnienie podane w Tabeli 3 (nie dotyczy zaworów o niskim Cv). Wybierz ciśnienie zgodnie kierunkiem przepływu i trybem działania urządzenia uruchamiającego. Ciśnienie zwolni otwarcie w urządzeniach uruchamiających typu sprężyna-do-zamknięcia. UWAGA: Jeśli dostarczane ciśnienie jest wyższe niż wartości podane w Tabeli 3, trzon zaworu wyposażonego w urządzenie uruchamiające sprężyna-do-otwarcia może zostać zniszczony, gdy zawór jest zamknięty.

Tabela 3 Rozmiar zaworu Ciśnienia do regulacji ograniczenia zamknięcia, urządzenia uruchamiające Quadra-Powr Urządzenie uruchamiające Sprężyna UWAGA: Tabela ta nie dotyczy zaworów o niskim Cv Dostarczane ciśnienie [bar] DN25 QP 1 C 0.8 3.4 2 B 0.8 2.3 2 C 1.3 3.2 DN40 1 C 0.7 3.4 2 B 0.7 2.3 2 C 1.2 3.2 DN50 2 B 0.5 2.6 2 C 1.0 3.5 2 D 1.4 4.0 3 B 0.8 2.3 3 C 1.3 3.1 3 D 1.7 3.9 DN80 3 C 1.0 3.5 3 D 1.4 4.2 4 B 0.8 2.2 4 C 1.3 3.1 4 D 1.9 3.7 DN100 4 C 0.8 3.5 4 D 1.3 4.2 5 B 0.7 2.3 5 C 1.2 3.1 5 D 1.8 3.8 DN150 5 B 0.6 2.4 5 C 1.1 3.2 5 D 1.7 3.9 Sprężyna-dozamknięcia Sprężyna-dootwarcia 6.3 Instalowanie urządzeń uruchamiających serii B1C 13 Wsuń urządzenie uruchamiające ostrożnie na trzon. Unikaj nadmiernej siły, gdyż może to uszkodzić czop i gniazda. Zalecamy montowanie urządzenia uruchamiającego tak, że cylinder jest skierowany w górę. Pozycjonuj urządzenie uruchamiające równolegle lub pionowo do linii rury, jak jest to akurat możliwe. Nasmaruj śruby montażowe urządzenia uruchamiającego i następnie dokręć wszystkie śruby. Wyreguluj pozycje otwarte i zamknięte czopu z pomocą wkrętów ograniczających urządzenia uruchamiającego umieszczonych na obydwóch końcach, Rys. 18. Dokładną pozycję otwartą można zobaczyć w kanale przepływowym korpusu. Sprawdź, że żółta strzałka na urządzeniu uruchamiającym wskazuje pozycję otwarcia przepływu czopu. Trzymaj palce z dala od kanału przepływu! wkręt ograniczający dla pozycji ZAMKNIĘTEJ wkręt ograniczający dla pozycji OTWARTEJ OSTROŻNIE: Uwaga na ruch tnący czopu! Obróć zawór do pozycji zamkniętej i przekręć tłok urządzenia uruchamiającego do pozycji najbardziej zewnętrznej. Wyczyść kanał trzonu. trzon klamra z czołem montażowym ISO 5211 Rys. 18 Regulowanie pozycji otwartej i zamkniętej Wyreguluj ograniczenie zamknięcia urządzenia uruchamiającego do punktu kontaktu, używając ciśnienie podane w Tabeli 4 (nie dotyczy zaworów o niskim Cv). Sprawdź szczelność wkrętu ograniczającego. Gwint należy uszczelnić stosując odpowiednią nie twardniejącą masę uszczelniającą, np. Loctite 225. Sprawdź, że urządzenie uruchamiające pracuje prawidłowo. Przesuń tłok urządzenia uruchamiającego do obydwu końców cylindra i sprawdź ułożenie czopu oraz jego ruch względem urządzenia uruchamiającego (zamknięte: zgodnie z ruchem wskazówek zegara; otwarte: przeciwnie do ruchu wskazówek). Zawór powinien być zamknięty, gdy tłok jest w najbardziej zewnętrznej pozycji. Jeśli to konieczne, zmień pozycję pokrywy ze wskazówką urządzenia uruchamiającego by prawidłowo wskazywała pozycję zaworu otwartą/ zamkniętą. Rys. 17 Klamra zabudowana na zaworze. Umieść łącznik na trzonie, gdzie dotyczy. Zwróć uwagę na prawidłową pozycję. Linia na końcu trzonu wskazuje kierunek kanału przepływu. Nasmaruj trzon i kanał trzonu. Zamocuj klamrę luźno do zaworu.

14 Tabela 4 Rozmiar zaworu Dostarczane ciśnienia do regulacji ograniczenia zamknięcia, urządzenia uruchamiające B1C i B1J Urządzenie uruchamiające DN25 B1C 6 0.8 DN40 6 0.9 DN50 6 1.6 9 0. 8 DN80 9 1.6 11 0.9 DN100 11 2.2 13 1.0 DN150 13 1.3 17 0.7 DN200 17 1.3 20 1.1 DN250 20 1.3 25 0.7 DN25 B1J 8 1.2 DN40 8 1.1 DN50 8 1.0 DN80 10 0.9 12 1.2 DN100 12 0.8 16 1.1 DN150 16 1.0 20 1.2 DN200 20 1.0 DN250 25 1.1 Dostarczane ciśnienie [bar] 6.4.1 Typ B1J Zainstaluj urządzenie uruchamiające tak, że tłok jest w najbardziej zewnętrznej pozycji. Cylinder nie może być pod ciśnieniem i podłączenie powietrza musi być otwarte. Zawór musi być w pozycji zamkniętej. 6.4.2 Typ B1JA Zainstaluj urządzenie uruchamiające tak, że tłok jest w pozycji na końcu cylindra po stronie obudowy. Cylinder nie może być pod ciśnieniem i podłączenie powietrza musi być otwarte. Zawór musi być w pozycji otwartej. Reszta procedury instalacyjnej jest taka sama jak w Sekcji 6.3. 6.5 Odłączanie urządzeń uruchamiających serii B Odłącz urządzenie uruchamiające od źródła zasilania; odłącz rurę dostarczającą powietrze i kable sygnału sterującego lub rury od ich łączników. Odkręć śruby klamry. Odłącz urządzenie uruchamiające używając odpowiedniego wyciągacza, patrz Rys. 19. Narzędzie można zamówić u producenta. DN25 B1JA 8 2.7 DN40 8 2.8 DN50 8 2.9 DN80 10 2.9 12 2.8 DN100 12 3.1 DN150 16 2.9 20 2.7 DN200 20 2.8 DN250 25 2.7 Uwaga: Tabela ta nie dotyczy zaworów niskiego Cv 6.4 Instalowanie urządzeń uruchamiających serii B1J Urządzenia uruchamiające z powrotem sprężyny stosowane są w zastosowaniach, gdzie potrzebny jest ruch otwarcia lub zamknięcia zaworu w przypadku, gdy przerwana zostanie dostawa powietrza. Typ B1J stosowany jest działania sprężyna-do-zamknięcia; sprężyna pcha tłok w kierunku końca cylindra, do najbardziej zewnętrznej pozycji. Kolejno, typ B1JA stosowany jest do działania sprężyna-do-otwarcia; sprężyna pcha tłok w kierunku obudowy. Urządzenia uruchamiające z powrotem sprężyny są instalowane w sposób podobny jak urządzenia uruchamiające serii B1C, biorąc pod uwagę co następuje. Rys. 19 Odłączanie urządzenia uruchamiającego serii B Usuń klamrę i łącznik, jeśli jakieś są. 6.6 Instalowanie urządzeń uruchamiających EC i EJ OSTROŻNIE: Uważaj na ruch segmentu! Urządzenie uruchamiające jest przymocowane do zaworu poprzez standardowy interfejs montażowy ISO 5211. Urządzenie uruchamiające jest przystosowane do wału rozrządczego z oddzielną tuleją. Tuleja (II + II) to typ dwuelementowy stożkowy, jest mocno dokręcona śrubą napinającą (I) wokół wału rozrządczego. Zamontuj tuleję i śrubę napinającą od strony interfejsu montażowego urządzenia uruchamiającego, zgodnie z Rys. 21. Załóż sworznie cylindra (III) w szczeliny tulejki, muszą być skierowane do odpowiednich szczelin w urządzeniu uruchamiającym podczas zaciskania. Przed zainstalowaniem tulejki i śruby napinającej, usuń zanieczyszczenia takie jak stary materiał zabezpieczenia z gwintu śruby napinającej, oraz nałóż Loctite 243 lub podobne zabezpieczenie ostrożnie na gwint, jak pokazano na

15 śruba regulacji dla pozycji zamkniętej ciśnienie otwierające Rys. 20 Połączenie urządzenia uruchamiającego Rys. 21. Wkręć śrubę napinającą od wewnątrz wału urządzenia uruchamiającego, używając odpowiedniego klucza sześciokątnego, Rys. 23. Przed zainstalowaniem, należy sprawdzić prawidłowość pozycji rowka zaworu. Tulejka ma cztery rowki, dwa z nich przeznaczone do zaworów z wpustem DIN i dwa dla wałów rozrządczych z wpustem ANSI. Rowek DIN umieszczony jest w środku pół-tulejki, a rowek ANSI jest umieszczony w szczelinie między połówkami tulejki. Rys. 22 pokazuje pozycje rowka, gdy urządzenie uruchamiające jest w pozycji zamkniętej. Pozycje otwarte lub zamknięte urządzenia uruchamiającego można zidentyfikować, albo używając sprężonego powietrza, patrz Rys. 20, lub przez sprawdzenie pozycji wskazówki na końcu wału napędzającego. Urządzenie uruchamiające jest zamknięte, jeśli wskazówka na płytce sprzęgającej jest poprzecznie do kierunku głównego wału urządzenia uruchamiającego. Loctite 243 lub podobne Rys. 21 rowki ANSI na szczelinie tulejki URZĄDZENIE URUCHAMIAJĄCE W POZYCJI ZAMKNIĘTEJ Rys. 22 II III Instalacja tulejki stożkowej ciśnienie zamykające Pozycje rowków na urządzeniu uruchamiającym I śruba regulacji dla pozycji otwartej wpust rowki DIN w środku tulejki Zamontuj urządzenie uruchamiające albo bezpośrednio na zaworze, lub przyłącz je do klamry zaworu czterema śrubami. Śruba napinająca tulejki powinna być poluzowana przed zamontowaniem, by łatwo wpasować wał w urządzenie uruchamiające. Budowa urządzenia uruchamiającego pozwala na ruch osiowy wału napędzającego. Sprawdź, zanim śruba zostanie zaciśnięta, że wał napędzający jest w pozycji górnej swojego ruchu osiowego, która jest jego normalną pozycją (pozycja montażowa pokazana jest na Rys. 23). Sprawdzenie jest ważne, ponieważ wał urządzenia uruchamiającego lekko pada w dół, gdy śruba jest dociągana. Ruch osiowy wału napędzającego można skontrolować i zmierzyć przed przyłączeniem zaworu. Wał napędzający urządzenia uruchamiającego jest w pozycji górnej, gdy górna powierzchnia odpowiada Tabeli 5, patrz też Rys. 23. Rys. 23 Dociąganie tulejki stożkowej Wał napędzający znajdzie automatycznie prawidłową pozycję, gdy śruba napinająca jest dociągnięta, jeśli stosuje się narzędzie instalacyjne, patrz Rys. 23. Narzędzie instalacyjne przyłączane jest zamiast płytki sprzęgającej, stosując śruby M4 z wałem napędzającym w pozycji górnej (zanim zainstalowany zostanie zawór). Dociągnij śruby w taki sposób, że narzędzie zatrzymuje się na górnej powierzchni obudowy. Zainstaluj urządzenie uruchamiające na zaworze i przyłącz śruby mocujące jak zwykle. Na koniec, dociągnij śrubę napinającą według Tabeli 5. Wymagany moment obrotowy jest też zaznaczony na tabliczce obok wału napędzającego na obudowie urządzenia uruchamiającego. Narzędzie instalacyjne jest usuwane, a płytka sprzęgająca jest ponownie przyłączana. Zawór może źle działać, jeśli dociągnięcie połączenia wykonane było niepoprawnie. Tabela 5 Czoła montażowe, śruby napinające i prześwity wału rozrządczego Rozmiar Czoło montażowe Gwint Wpust Nm ~X pozycja górna (mm) ~X pozycja dolna (mm) EC/EJ05 F05 M12 6 25 4,0 1 EC/EJ07 F07 M16 8 50 1,5-2 EC/EJ10 F10 M20 10 100 2,5-2 EC/EJ12 F12 M24 14 200 3,5-2 EC/EJ14 F14 M36 19 700 4,5-2 X

16 Na koniec, ekstremalne pozycje zaworu są regulowane wkrętami ograniczającymi na końcach urządzenia uruchamiającego. Lokalizacja śrub do regulacji pozycji zamkniętej i otwartej zaworu jest zaznaczona literami na końcach obudowy urządzenia uruchamiającego, patrz Rys. 20. Wyreguluj ograniczenie zamknięcia urządzenia uruchamiającego do punktu kontaktu, stosując dostarczane ciśnienie podane w Tabeli 6 (nie dotyczy zaworów o niskim Cv). Tabela 6 Ciśnienia dla regulacji ograniczenia zamknięcia, urządzenia uruchamiające EC i EJ Rozmiar zaworu Uwaga: Ta tabela nie dotyczy zaworów o niskim Cv 6.7 Odłączanie urządzeń uruchamiających EC i EJ Urządzenie uruchamiające jest odłączane w taki sam sposób jak przyłączane, ale w odwrotnej kolejności. Urządzenie uruchamiające musi być zawsze pozbawione ciśnienia, a rura dostarczająca powietrze usunięta przed odłączaniem urządzenia uruchamiającego. Urządzenie uruchamiające DN25 EC 5 2.9 7 1. 2 DN40 5 3.3 7 1. 3 DN50 7 2.3 10 0.9 DN80 10 2.0 12 0.8 DN100 12 2.1 14 0.8 DN150 14 1.0 DN25 EJ 5 0.4 7 1. 2 DN40 5 0.2 7 1. 1 DN50 7 0.7 10 1.3 DN80 10 0.8 12 1.4 DN100 12 0.8 14 1.4 DN150 14 1.3 DN25 EJA 5 4.1 7 3. 1 DN40 5 4.2 7 3. 2 DN50 7 3.7 10 3.0 DN80 10 3.5 12 3.0 DN100 12 3.6 14 2.8 DN150 14 2.9 Dostarczane powietrze [bar] Najpierw odłącz nastawnik, lub inne akcesoria, od urządzenia uruchamiającego, oraz odłącz płytkę sprzęgającą od wału napędzającego. Następnie, poluzowywana jest tulejka przez obracanie śruby napinającej odwrotnie do ruchu wskazówek. Śruba napinająca działa też jak wyciągacz. Odłącz urządzenie uruchamiające od zaworu, po tym jak usunięte zostały śruby mocujące urządzenie uruchamiające do zaworu. Skontroluj odpowiednie pozycje między urządzeniem uruchamiającym i zaworem, a także między wpustem i rowkiem przed usunięciem. Przyłączanie urządzenia uruchamiającego z powrotem jest wtedy łatwiejsze. Rys. 24 Odłączanie urządzenia uruchamiającego przez poluzowanie śruby napinającej 6.8 Zawory niskiego Cv Wyreguluj ograniczenia otwarcia i zamknięcia jedynie z pomocą wkrętów ograniczających urządzenia uruchamiającego. Patrz Tabela 7 katów martwych. Tabele 3, 4 i 6 nie mają zastosowania tutaj. Tabela 7 Martwy kąt (w stopniach) Typ zaworu Martwy kąt F_01 _ +H1 9.9 F_01 _ +H2 9.9 F_01 _ +H3 8.8 6.9 Instalowanie urządzeń uruchamiających innych marek UWAGA: Metso Automation nie bierze żadnej odpowiedzialności za kompatybilność urządzeń uruchamiających nie instalowanych przez Metso Automation. Inne urządzenia uruchamiające można instalować jedynie, jeśli mają podłączenie ISO 5211. Jeśli urządzenie uruchamiające ma przełącznik momentu obrotowego, jak urządzenia uruchamiające Auma, zamykające momenty obrotowe muszą spełniać wartości podane w Tabeli 8. Jeśli moment obrotowy nie mieści się w zakresie regulacji, trzeba użyć przełącznika mechanicznego lub indukcyjnego. Tabela 8 Zamykające momenty obrotowe DN Moment obrotowy, Nm 25 15 40 17 50 29 80 62 100 155 150 188 200 372 250 250 Uwaga: Tabela ta nie dotyczy zaworów niskiego Cv.