Karta charakterystyki zgodna z wymogami przepisów Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia3 lipca 2002r w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. nr 140, poz. 1171 ze zmianami w Dz.U. nr 2/2005 poz. 8) 1. IDENTYFIKACJA PREPARATU IDENTYFIKACJA PRODUCENTA i IMPORTERA Nazwa handlowa Kod produktu Zastosowanie/opis Producent Tel. alarmowy producenta Importer Tel. alarmowy importera A9584C Środek ochrony roślin - insektycyd Syngenta Crop Protection AG Postfach CH-4002 Bazylea, Szwajcaria. +41 61 323 11 11 +41 61 323 12 12 +44 1 484 538 444 Syngenta Crop Protection Sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; 01-797 Warszawa (0-22) 326 06 01 (0-22) 326 06 99 (0-22) 3260 777, 3416 777 Telefon i fax w razie nagłych wypadków Data sporządzenia wersji polskiej 13. 04. 2006r. Data aktualizacji 21. 01. 2006r. Zakłady Chemiczne Oświęcim S.A., Oddział Ratownictwa Chemicznego ul. Chemików 1, 32-600 Oświęcim (0-33) 847 2929 2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Substancje aktywne preparatu: Tiametoksam; 3-((2-chloro-5-tiazolilo)metylo)tetrahydro-5-metylo-N-nitro-4H-1,3,5-oksadiazyno-4-imina Zawartość: 25% Składniki niebezpieczne zawarte w produkcie: Tiametoksam; 3-((2-chloro-5-tiazolilo)metylo)tetrahydro-5-metylo-N-nitro-4H-1,3,5-oksadiazyno-4-imina KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 1 z 9
2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Zawartość: Nr CAS: Nr WE: Nr indeksowy: Klasyfikacja: Zwroty R: 25% 153719-23-4 - - Xn - Substancja szkodliwa R22 Działa szkodliwie po połknięciu N Substancja niebezpieczna dla środowiska R50/53 - Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym 3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ Klasyfikacja produktu zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 02 września 2003r w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U. nr 171, poz. 1666 ze zmianami w Dz. U. Nr 243, poz. 2440) Produkt zaklasyfikowano metodą obliczeniową z uwzględnieniem wyników badań toksykologicznych i ekotoksykologicznych mieszaniny oraz jej właściwości fizykochemicznych, jako preparat niebezpieczny: N - Preparat niebezpieczny dla środowiska z przypisanym określeniem rodzaju zagrożenia: R50/53 - Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym Inne zagrożenia: Pył produktu może tworzyć z powietrzem łatwopalne mieszaniny Opakowania jednostkowe nie wymagają oznakowania ostrzegawczego - patrz pkt 15. 4. PIERWSZA POMOC Uwagi ogólne W przypadku konsultacji z ośrodkiem ostrych zatruć lub instytucją wskazaną pod numerem alarmowym oraz po wezwaniu lekarza należy przekazać informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki lub na etykiecie instrukcji środka Wdychanie Wyprowadzić/wynieść poszkodowanego na świeże powietrze. W przypadku zatrzymania lub nieregularnego oddechu zastosować sztuczne oddychanie. Zapewnić poszkodowanemu warunki do odpoczynku. Chronić przed organizm przed wychłodzeniem. Natychmiast wezwać lekarza lub skontaktować się z ośrodkiem ostrych zatruć Zanieczyszczenie skóry Zdjąć jak najszybciej skażoną odzież. Natychmiast umyć zanieczyszczone części ciała dużą ilością wody. W przypadku utrzymywania się objawów podrażnienia zwrócić się o pomoc lekarską Zanieczyszczoną odzież wyprać przed ponownym użyciem Zanieczyszczenie oczu Przemywać oczy, przytrzymując odchylone powieki, przez kilkanaście minut (co najmniej 15) czystą bieżącą wodą. Wyjąć szkła kontaktowe KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 2 z 9
4. PIERWSZA POMOC Natychmiast wezwać lekarza Połknięcie Natychmiast wezwać lekarza. Pokazać lekarzowi pojemnik lub etykietę instrukcję Nie powodować wymiotów Informacje dla lekarza Odtrutka specyficzna nie jest znana. Stosować leczenie objawowe 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU Zalecane środki gaśnicze: Niewielki pożar gasić rozpyloną wodą, dwutlenkiem węgla, proszkiem gaśniczym, pianą gaśniczą odporną na działanie alkoholi Duży pożar gasić rozpyloną wodą lub pianą gaśniczą odporną na działanie alkoholi Nieodpowiednie środki gaśnicze: Zwarte strumienie wody podawane pod ciśnieniem Szczególne zagrożenie ze strony produktów spalania i wydzielających się gazów: Produkt zawiera zapalne substancje organiczne. Podczas pożaru może wydzielać się gęsty czarny dym zawierający niebezpieczne produkty spalania Narażenie na produkty spalania może stwarzać zagrożenie dla zdrowia Specjalne wyposażenie ochronne strażaków: Nosić aparaty oddechowe z niezależnym źródłem powietrza i kombinezony ochronne Informacje dodatkowe: Zagrożone pojemniki chłodzić rozpyloną wodą. Izolować rejon objęty pożarem. Ewakuować osoby postronne. Ograniczyć przy pomocy obwałowania z ziemi możliwość rozprzestrzeniania się zużytych środków gaśniczych i wody 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Indywidualne środki ostrożności: Podczas likwidacji skutków uwolnienia nosić środki ochrony osobistej (patrz pkt 7 i 8) Nie powodować pylenia uwolnionego produktu Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska: Nie spłukiwać do wód powierzchniowych i kanalizacji. W przypadku skażenia rzek lub jezior powiadomić odpowiednie służby ratownicze Metody oczyszczania/usuwania: Uwolniony produkt zebrać mechanicznie, nie powodując pylenia, do szczelnie zamykanego i oznakowanego pojemnika na odpady Nie wzniecać obłoków pyłu poprzez zmiatanie lub użycie sprężonego powietrza Zanieczyszczone powierzchnie dokładnie wyczyścić Usuwać zgodnie z zaleceniami przedstawionymi w punkcie 13. KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 3 z 9
7. POSTĘPOWANIE Z PREPARATEM I JEGO MAGAZYNOWANIE Postępowanie z preparatem Przestrzegać zasad i przepisów BHP dotyczących pracy z chemikaliami Pył produktu może tworzyć z powietrzem łatwopalne mieszaniny, które w obecności źródeł zapłonu mogą wybuchać. Źródłami zapłonu mogą być: otwarty ogień, rozżarzone powierzchnie, iskrzenie mechaniczne lub wyładowania elektrostatyczne. Stosować urządzenia i sprzęt elektryczny w wykonaniu przeciwwybuchowym Zagrożenie pożarowe i wybuchowe wzrasta, gdy produkt zawiera śladowe ilości łatwopalnych rozpuszczalników organicznych lub gdy jest stosowany w obecności takich rozpuszczalników Unikać kontaktu z oczami i skórą Podczas stosowania nie jeść, nie pić i nie palić tytoniu Środki ochrony osobistej patrz pkt 8 Magazynowanie Przechowywać produkt w szczelnie zamkniętych, oryginalnych pojemnikach Przechowywać w suchym i chłodnym oraz odpowiednio wentylowanym miejscu Nie przechowywać razem z żywnością, paszą i napojami Chronić przed dziećmi Inne informacje: Produkt zachowuje chemiczną i fizyczną stabilność przez co najmniej 2 lata, jeżeli jest przechowywany w nieotwieranych pojemnikach handlowych i w temperaturze pokojowej 8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Dodatkowe zalecenia w zakresie środków inżynieryjnych: Zapewnić odpowiednią wentylację W warunkach, gdy narażenia nie da się wyeliminować najskuteczniejszymi środkami są hermetyzacja i/lub odgrodzenie Dobór odpowiednich środków inżynieryjnych wynika z potencjalnego zagrożenia W warunkach uwalniania się mgieł lub par stosować miejscową wentylację wywiewną i kontrolę narażenia Utrzymywać wartości stężeń składników produktu w środowisku pracy poniżej zalecanych wartości dopuszczalnych. Parametry kontroli narażenia: Rozporządzenie MPiPS z dnia 18 grudnia 2002r w sprawie dopuszczalnych stężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. z 2002r Nr 217, poz. 1833 ze zmianami w Dz.U. z 2005r nr 212 poz. 1769): Dopuszczalne wartości stężeń składników preparatu w środowisku pracy: nie określono Zgodnie z zaleceniami producenta stężenie składników w środowisku pracy nie powinno przekraczać następujących wartości tiametoksam: 3 mg/m 3 (8 godz.; TWA) Trzymać z dala od żywności, napojów i pasz. Odzież zanieczyszczoną produktem natychmiast zdjąć Unikać kontaktu z oczami i skórą W trakcie stosowania nie jeść, nie pić i nie palić tytoniu KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 4 z 9
8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Przestrzegać zaleceń zawartych w treści etykiety instrukcji Codziennie zmieniać odzież roboczą Ochrona dróg oddechowych: W normalnych warunkach ochrona dróg oddechowych nie jest wymagana W warunkach, gdy inżynieryjno-techniczne środki ochrony nie działają skutecznie nosić maski filtrujące z odpowiednimi pochłaniaczami Ochrona skóry : Przeciwchemiczne rękawice nie są wymagane. Dobrać odpowiednie rękawice ochronne stosownie do fizycznych warunków pracy Ochrona oczu: Nie jest wymagana W warunkach możliwego narażenia nosić odpowiednie okulary ochronne lub ochronę twarzy Ochrona ciała: Nie jest wymagana przeciwchemiczna odzież ochronna. Dobrać odpowiednią roboczą odzież ochronną stosownie do fizycznych warunków pracy UWAGA: Środki inżynieryjno-techniczne mają pierwszeństwo przed środkami ochrony osobistej Wymagania zasadnicze dla środków ochrony indywidualnej określa Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej Dz.U. Nr 259 poz. 2173) Pracodawca jest zobowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe oraz zapewnić odpowiednie ich pranie, konserwację, naprawę i odkażanie. Zalecane badania wstępne i okresowe pracowników narażonych na czynniki chemiczne są określone w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30.05.1996 roku w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. nr 69/1996, poz. 332, wraz z późniejszymi zmianami) 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Postać Ciało stałe - granulki Barwa Beżowa do brązowej Zapach Stęchlizny Wartość ph 7-11 (1 % w/obj.) Właściwości palne Nie jest wysoce łatwopalny Klasa wybuchowości pyłów Tworzy z powietrzem łatwopalne mieszaniny Minimalna energia zapłonu < 1 J Właściwości utleniające Nie wykazuje Właściwości wybuchowe Nie wykazuje Gęstość nasypowa 0,42 0,52 g/cm 3 Rozpuszczalność Miesza się z wodą Nie rozpuszczalny w innych rozpuszczalnikach KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 5 z 9
9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Napięcie powierzchniowe 46,0 47,6 mn/m (1,0 g/l; w 20 C) 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Niebezpieczne produkty rozkładu termicznego: Podczas spalania i mogą wydzielać się toksyczne i drażniące dymy i pary Niebezpieczne reakcje: Nie są znane Niebezpieczne reakcje polimeryzacji nie zachodzą Produkt jest stabilny w zalecanych warunkach stosowania i magazynowania 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Toksyczność ostra drogą pokarmową LD 50 : Toksyczność ostra przez drogi oddechowe LC 50 : Ostra toksyczność dermalna LD 50 : Ostre działanie drażniące na skórę: Ostre działanie drażniące na oczy: Działanie uczulające > 5000 mg/kg (szczury) > 5,290 mg/m 3 (szczury; 4 godz.) > 5000 mg/kg (szczury) Nie działa drażniąco (króliki) Nier działa drażniąco (króliki) Nie powoduje uczulenia w kontakcie ze skórą (świnki morskie) Toksyczność w warunkach narażenia długotrwałego Zaobserwowano guzy wątroby u myszy, co nie ma odzwierciedlenia w stosunku do ludzi W badaniach na zwierzętach nie wykazano działania mutagennego i szkodliwego działania na rozrodczość oraz działania neurotoksycznego W przypadku narażenia na tiametoksam nie są spodziewane szkodliwe skutki zdrowotne, gdy stężenie substancji w środowisku pracy nie przekracza zalecanych wartości i substancja jest stosowana zgodnie z zaleceniami producenta 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Trwałość i podatność na biodegradację KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 6 z 9
12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Bioakumulacja : Tiametoksam wykazuje niski potencjał bioakumulacji Stabilność w wodzie : Tiametoksam nie jest trwały w wodzie Stabilność w glebie : Tiametoksam nie jest trwały w glebie Mobilność : Tiametoksam wykazuje średnią mobilność w glebie Toksyczność dla środowiska wodnego Toksyczność ostra dla ryb LC 50 : > 100 mg/l (Oncorhynchus mykiss); 96 godz. Toksyczność dla EC 50 : > 100 mg/l (Dafnia magna); 48 godz. bezkręgowców wodnych Toksyczność dla owadów wodnych EC 50 : 56 µg/l (Cloeon sp); 48 godz. (na podstawie danych dotyczacych składnika aktywnego) Toksyczność dla glonów E R C 50 : > 100 mg/l (Selenastrum capricornutum, glony zielone); 72 h 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI - Nie wprowadzać do kanalizacji. Nie dopuszczać do zanieczyszczania wód powierzchniowych (stawów, cieków wodnych, rowów melioracyjnych). - Przestrzegać przepisów ustawy z dnia 27 maja 2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. nr 63, poz. 638 z późniejszymi zmianami) Klasyfikacja odpadów zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. nr. 112, poz. 1206): 02 01 08 Odpady agrochemikaliów zawierające substancje niebezpieczne, w tym środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności (bardzo toksyczne i toksyczne) Uwagi dotyczące usuwania odpadów produktu: Nie zanieczyszczać odpadami produktu lub zużytymi pojemnikami stawów, kanałów, rowów i innych wód powierzchniowych Nie usuwać odpadów do ścieków Jeżeli jest możliwe odpady poddać procesom recyklingu. Jeżeli nie usunąć lub spalić w odpowiednich instalacjach Uwagi dotyczące usuwania pojemników: Pojemniki mogą zawierać pozostałości produktu należy je trzykrotnie wypłukać Puste pojemniki skierować do recyklingu lub usunąć Opróżnione pojemniki nie nadają się do powtórnego wykorzystania KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 7 z 9
14. INFORMACJE O TRANSPORCIE Transport drogowy i kolejowy ADR/RID zgodnie z Umową Europejską dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957 r. (Dz. U. nr 194/2002, poz. 1629) wraz z kolejnymi zmianami załączników A i B publikowanymi w formie Oświadczeń Rządowych w Dzienniku Ustaw RP oraz Ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym materiałów niebezpiecznych (Dz.U. nr 199/2002, poz. 1671 z późniejszymi zmianami): Nie klasyfikowany Transport wodny IMDG/GGVSea: Nie klasyfikowany Transport lotniczy ICAO-TI i IATA-DGR: Nie klasyfikowany 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH USTAWA z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych. (Dz. U. nr 11 poz. 84 z późniejszymi zmianami) Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002r w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. nr 140, poz. 1171 ze zmianami w Dz.U. nr 2/2005 poz. 8) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (DZ. U. nr 201 poz. 1674 ) Klasyfikacja preparatu zgodna z przepisami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 02 września 2003r w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U. Nr 171, poz. 1666 ze zmianami w Dz. U. Nr 243, poz. 2440) Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30.05.1996 roku w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 69/1996, poz. 332, wraz z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej Dz.U. Nr 259 poz. 2173) Klasyfikacja odpadów zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. Nr. 112, poz. 1206) Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy I Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002r w sprawie dopuszczalnych stężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 217/2002r, poz. 1833 ze zmianami w Dz.U. z 2005r nr 212 poz. 1769) Oznakowanie opakowań jednostkowych zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003r w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 173, poz. 1679 ze zmianami w Dz.U. / 2004r nr 260, poz. 2595) Symbole i napisy ostrzegawcze: niebezpieczny dla środowiska KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 8 z 9
15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Zwroty R: Zwroty S: Napisy dodatkowe R50/53 - Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym S2 - Chronić przed dziećmi S13 - Nie przechowywać razem z żywnością, napojami i paszami dla zwierząt S20/21 - Nie jeść i nie pić oraz nie palić tytoniu podczas stosowania produktu S35 - Usuwać produkt i jego opakowanie w sposób bezpieczny S57 - Używać odpowiednich pojemników zapobiegających skażeniu środowiska Przestrzegaj etykiety-instrukcji stosowania środka ochrony roślin w celu ograniczenia ryzyka dla zdrowia i środowiska 16. INNE INFORMACJE Treść zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia (zwroty R) dotyczących składników produktu: R22 Działa szkodliwie po połknięciu R50/53 - Działa bardzo na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym Powyższe informacje są opracowane w oparciu o bieżący stan wiedzy i dotyczą produktu w postaci w jakiej jest stosowany. Dane dotyczące tego produktu przedstawiono w celu uwzględnienia wymogów bezpieczeństwa, a nie zagwarantowania jego szczególnych właściwości. W przypadku, gdy warunki stosowania produktu nie znajdują się pod kontrolą producenta, odpowiedzialność za bezpieczne stosowanie produktu ponosi na użytkownik Karta charakterystyki opracowana została na podstawie karty MSDS (wersja z dnia 21.01.2006r dostarczonej przez producenta, informacji z baz danych ChemIDplus oraz obowiązujących w Polsce przepisów dotyczących substancji i preparatów chemicznych przez firmę Eko-Futura Sp. z o.o. KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 9 z 9