I VI 2007 Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu Biuletyn PAEK www.paek.pwsz.edu.pl Zapraszamy współpracy! do W tym miejscu apelujemy o nadsył anie materiałów do Biuletynu: sprawozdań ze s p o t k a ń naukowych i realizowanych projektów, recenzji, artykuł ów polemicznych itp. W bieżącym roku mija kadencja obecnego Zarządu PAEK. Wybory zgodnie z uchwałą podjętą na walnym zebraniu odbędą się drogą korespondencyjną. Zachę camy do aktywnego udziału w wyborach na nową kadencję w latach 2007-2010. Od Redakcji Biuletyn PAEK jest oficjalnym organem Polskiej Asocjacji Ekologii Krajobrazu. Ukazuje się dwa razy w roku: w marcu i październiku. Adres Redakcji: Agata Cieszewska, Zakład Studiów Krajobrazowych, Katedra Architektury Krajobrazu SGGW, ul. Nowoursynowska 159, 02-789 Warszawa, tel. (22) 5932211, 0-505 634 692, fax (22) 8431367, e-mail: agata_cieszewska@sggw.pl. Termin nadsyłania materiałów upływa 31 stycznia i 30 września. Materiałów nie zamówionych redakcja nie zwraca, przedruk dozwolony z podaniem źródła. Członkiem PAEK można zostać po wypełnieniu deklaracji członkowskiej oraz opłaceniu wpisowego (6,- PLN) i składki rocznej (w 2005 roku 20,- PLN). Jednocześnie informujemy, że uczestnicząc w PAEK można zostać członkiem IALE (International Asociation for Landscape Ecology) po opłaceniu składki rocznej, która obecnie wynosi równowartość 20 dolarów amerykańskich (dla studentów zniżka do dolarów amerykańskich). Wpłaty prosimy dokonywać również na konto PAEK. W tym numerze: Jubileusz 2 Konkurs PAEK 2-4 Wybory PAEK 5 Zaproszenia na konferencje 2007 Zaproszenia na konferencje 2008 5-6 6-7 Szanowni czytelnicy! Bieżący biuletyn zawiera wyjątkowo liczne zaproszenia na konferencje, sympozja i seminaria, które odbędą się zarówno w bieżącym roku jak i nadchodzącym 2008. Intensywność spotkań wymaga przygotowania konferencji z odpowiednio dłuższym wyprzedzeniem. Proponowana tematyka obejmuje szeroki wachlarz tematyczny od funkcjonowania krajobrazu przez kształtowanie krajobrazów poprzemysłowych. Proponowane są także publikacje w anglojęzyczne w tym w nowym czasopiś mie o zasię gu międzynarodowym Landscape systems: investigation and design. Rozpoczyna się kolejna już IX edycja konkursu PAEK na najlepszą pracę magisterską, a Państwa serdecznie zapraszamy do udziału i terminowego przysyłania wyróżniających się prac z zakresu ekologii krajobrazu. Ponadto publikujemy streszczenia dwóch nagrodzonych prac w ubiegłorocznym konkursie. Agata Cieszewska
Biuletyn PAEK Jubileusz Początek roku zbiegł się z rocznicą 70-tych urodzin oraz 45. leciem pracy naukowej profesora Andrzeja Richlinga. Uroczysta sesja dedykowana Profesorowi odbędzie się wprawdzie 15 czerwca w Sali Senatu Uniwersytetu Warszawskiego w Pałacu Kazimierzowskim, jednak w dniu urodzin Profesora reprezentanci PAEK licznie zgromadzili się w Warszawie (fot.1.). Konkurs PAEK na najlepszą pracę magisterską z zakresu ekologii krajobrazu Zapraszamy do udziału w kolejnej, IX edycji konkursu PAEK autorów prac dotyczących struktury, funkcji i zmian krajobrazu oraz zastosowania badań krajobrazowych w praktyce. Na konkurs zgłaszane mogą być prace ukończone i obronione na polskich uczelniach w latach 2004 i 2005. Winny być one zgłaszane przez Dziekanów i Dyrektorów Instytutów do Sekretariatu Polskiej Asocjacji Ekologii Krajobrazu na adres: dr Andrzej Macias Wydział Nauk Geograficznych i Fot.1. Spotkanie z reprezentacją PAEK. Założyciel Polskiej Asocjacji Ekologii Krajobrazu odebrał podziękowania za wkład w rozwój naukowy dziedziny ekologii krajobrazu, a także otrzymał stosowny tort (fot.1., 2.). Geologicznych Uniwersytetu im. A. Mickiewicza ul. Dzięgielowa 27, 61-680 Poznań. Termin zgłoszeń upływa z końcem roku W zgłoszeniu powinien być podany tytuł pracy, data egzaminu dyplomowego i krótka informacja o autorze i opiekunie pracy. Do zgłoszenia należy załączyć jeden egzemplarz pracy (do zwrotu po zakończeniu postępowania oceniającego). Prace będą oceniane przez dwóch recenzentów wskazanych przez Zarząd Asocjacji. O kolejności zadecyduje Zarząd na podstawie list rankingowych Fot.2.Ekologiczno-krajobrazowy tort przyjechał aż z Kielc. przygotowanych przez recenzentów. Str. 2
2007. Laureaci konkursu otrzymają nagrody pieniężne oraz stosowne dyplomy. Gorąco zachęcam do udziału w konkursie. Za ZARZĄD Polskiej Asocjacji Ekologii Krajobrazu Prof. dr hab. Andrzej Richling Nagrody przyznane w VIII edycji konkursu PAEK na najlepszą pracę magisterską z zakresu ekologii krajobrazu wręczono na posiedzeniu Zarządu w Warszawie 29 listopada 2006 roku. Podobnie jak w ubiegłych latach Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska wsparła PAEK w sfinansowaniu nagród pieniężnych dla nagrodzonych. Poniżej przedstawiono dwie z pośród nagrodzonych prac. Pierwsza nagroda: mgr Jan Niedźwiedzki Temat: Mozaikowość krajobrazu wysokogórskiego na wybranych przykładach w Tatrach. Praca magisterska wykonana pod kierunkiem dr. Wojciecha Lewandowskiego w Instytucie Geografii Fizycznej, Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych W pracy opisano podstawowe przyczyny mozaikowej struktury krajobrazu wysokogórskiego Tatr. Szczegółowo przeanalizowano cztery poligony badawcze, znajdujące się na trzech obszarach: w Kotle Goryczkowym Świńskim, na północnowschodnim stoku Skrajnej Turni oraz w Dolinie za Mnichem. Obliczono dla nich wskaźniki stopnia mozaikowości krajobrazu, opierające się na analizie katen geoekologicznych oraz przekrojów poprzecznych stoku. Drugim tematem, który poruszono w pracy, jest problematyka zastosowania metody kateny geoekologicznej w krajobrazie wysokogórskim. Na podstawie stworzonych do badań mozaikowości krajobrazu katen, starano się wnioskować o pewnych typowych układach jednostek przestrzennych na linii przekroju stoku. Powyższe badania przeprowadzono na trzech stopniach szczegółowości, w celu prześledzenia zmienności uzyskanych wyników w zależności od skali. Trzecia nagroda mgr Wojciech Mania Temat: Trasa poznańskiego szybkiego tramwaju jako czynnik kształtujący krajobraz miejski Praca magisterska wykonana pod kierunkiem prof. dr. hab. Leona Kozackiego przy Zakładzie Kształtowania Środowiska Przyrodniczego i Fotointerpretacji, Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza Prezentowana praca dotyczył a funkcjonowania trasy Poznańskiego Szybkiego Tramwaju (PST) - pojmowanej jako stały obiekt w przestrzeni geograficznej) w krajobrazie miejskim. Podstawowym Str. 3
narzędziem badawczym, które umożliwiło gromadzenie i analizę danych przestrzennych był GIS. Ze względu na wielką dynamikę geosystemów miejskich, jako podstawowe źródło danych wykorzystano pionowe zdjęcia lotnicze w skali ~1:2000 z roku 2002. Zgromadzone dane pozwoliły na utworzenie systemu informacji przestrzennej trasy PST, na który złożył się szereg warstw tematycznych: fotomapa, numeryczny model terenu, spadki i ekspozycja stoków, zabudowa, tereny zielone, infrastruktura techniczna, procesy stokowe, wybrane zachowania człowieka w krajobrazie i inne. Głównym celem budowy trasy Poznańskiego Szybkiego Tramwaju było zapewnienie wydajnego środka transportu publicznego, łączącego północną część Poznania ze śródmieściem. Ze względu na specyficzne położenie trasa PST pełni rolę korytarza ekologicznego łączącego Piątkowo (strefa podmiejska, obszar zasilania ekosystemu) ze śródmieściem. Ponadto istnieje połączenie między trasą PST, a zachodnim klinem zieleni. Nachylenie i ekspozycja skarp sprzyja powstawaniu rzadkich siedlisk roślinnych, szczególnie o charakterze kserotermicznym. Omawiany obiekt jest także środowiskiem życia zwierząt. Zaobserwowano na tym terenie między innymi jaszczurki zwinki (Lacerta agilis), pustułki (Falco tinunculues), lisy (Vulpes vulpes) i inne. Omawiana trasa tramwajowa jest rozpatrywana jako element infrastruktury przestrzennej miasta, jednak należy dążyć do traktowania jej także jako części systemu przyrodniczego miasta. Analizując wpływ trasy PST na przestrzeń urbanistyczną wyznaczono strefy ograniczonych możliwości kształtowania krajobrazu. Są one skutkiem przeprowadzenia trasy przez obszary wcześniej zagospodarowane (drogi, osiedla), ale także przez zmiany w samym projekcie i technologii, jakie następowały w czasie trwającej 17 lat budowy. Strefa bezpośrednio otaczająca trasę PST stanowi obszar lokalizacji nowych form zagospodarowania terenu (np. parkingi, garaże) i inwestycji (np. wielkoobszarowe centra handlowe). Postępowanie tego procesu jest głównym zagrożeniem dla jakości krajobrazu omawianego obszaru. Należy tu zwrócić uwagę na postępujące procesy perforacji, rozdrobnienia i kurczenia, które dotyczą całego geokompleksu, a w szczególności terenów biologicznie czynnych. Wspomniane zjawiska stanowią przesłankę do stworzenia kompleksowego planu zagospodarowania sąsiedztwa trasy PST, którego celem byłoby zapobieżenie dalszej degradacji przestrzeni na tym obszarze, kształtowanie ładu przestrzennego, a także podtrzymanie funkcji ekologicznej. Fot.1. Na posiedzeniu zarządu w dniu 29 listopada 2006 roku po środku laureat trzeciej nagrody W. Mania Str. 4
Wybory w PAEK Konferencje, seminaria, sesje Zgodnie z uchwałą podjętą na walnym zebraniu PAEK w roku 2006, wybory na nową kadencję zarządu PAEK 2007-2010 zostaną przeprowadzone korespondencyjnie. Wybory do zarządu PAEK mają charakter anonimowy. W celu dokonania wyboru zarządu należy wypełnić kartę do głosowania. Przedstawione kandydatury obejmują dotychczasowych członków Zarządu PAEK, którzy wyrazili zgodę na kandydowanie oraz osoby zgłoszone do Komisji Wyborczej przez członków PAEK do końca lutego b.r. Następnie, po dokonaniu wyboru, kartę wyborczą należy wysłać do Komisji Wyborczej na adres: dr hab. Mariusz Kistowski prof. UG Uniwersytet Gdański, Instytut Geografii, ul. Dmowskiego 16A, 80-264 GDAŃSK lub przekazać M.Kistowskiemu w zamkniętej, czystej kopercie najpóźniej w trakcie konferencji PAEK w Warszawie w dniach 15 16 czerwca 2007 roku. Wyniki wyborów zostaną przedstawione na konferencji Klasyfikacja krajobrazu teoria i praktyka, która odbędzie się w Warszawie w dniach 15-17 czerwca 2007 Zarząd PAEK IALE 2007 World Congress IALE Temat: 25 years Landscape Ecology: Scientific Principles in Parctice Termin: 08-15 lipca 2007 Miejsce: Wageningen, Holandia Rejestracja: do 01 lipca 2007 Termin zgłoszeń prezentacji minął 01. 06.2006 Informacje bieżące http://www.iale2007.com Regionalna konferencja naukowa z udziałem gości zagranicznych Temat: Klasyfikacja krajobrazu teoria i praktyka Termin: 15 17 czerwca 2007 Miejsce: Warszawa i okolice Organizatorzy: Zakład Geoekologii Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, PAEK W programie konferencji znalazło się ponad 50 wystąpień. Pierwszy dzień obrad (15.06.2007) obejmuje sesję plenarną oraz uroczystą sesja dedykowana Profesorowi Andrzejowi Richlingowi w związku z 45-leciem pracy naukowej i 70 rocznicą urodzin. Drugi dzień konferencji (16.06.2007) obejmuje dwie sesje referatowe. Przewidziana jest również sesja posterowa. Str. 5
15 czerwca 2007 r. oddanie pełnego tekstu referatu lub opisu posteru Komitet organizacyjny: dr Sylwia Kulczyk, mgr Jerzy Lechnio, Ewa Malinowska dr Iwona Szumacher e-mail: landscape.wgsr@uw.edu.pl Ogólnopolska konferencja naukowa Temat: Ekologia krajobrazu perespektywy badawcze i utylitarne Termin: 11 14 września 2007 Miejsce: Bukowina Tatrzańska Organizatorzy: Zakład Geografii Fizycznej - Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, PAEK Pierwszy dzień obrad (11.09.2007) obejmuje sesje referatowe i uroczystą kolację. W drugim dniu planowana jest wycieczka w Tatry słowackie wraz z wieczorem piosenki górskiej. W dniu trzecim i czwartym prezentowane będą kolejne referaty zakończone końcową dyskusją. 15 maja 2007 nadesłanie zgłoszeń 31 maja 2007 wniesienie opłaty konferencyjnej 31 maja 2007 nadesłanie streszczeń 15 lipca 2007 II komunikat 30 września przekazanie pełnego tekstu wystąpienia do druku dr Jarosław Balon e-mail: j.balon@geo.uj.edu.pl dr Międzynarodowa konferencja naukowa Temat: Metody badań nad krajobrazem Termin: 03 05 marca 2008 Miejsce: Krynica (Karpaty) Organizatorzy: Komisja krajobrazu kulturowego PTG, PAEK, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Cel: konfrontacja szkół badania krajobrazu, porównanie stosowanych metod, wymiana doświadczeń oraz poszukiwanie dróg porozumienia pomiędzy różnymi orientacjami metodologicznymi Podstawę dyskusji będą stanowiły zamówione referaty prezentujące wybrane szkoły badawcze, a także inne wystąpienia dotyczące rozwiązań stosowanych w różnych ośrodkach naukowych. 30 września 2007 nadesłanie zgłoszeń 15 października 2007 II komunikat 30 listopada 2007 wniesienie opłaty konferencyjnej 05 marca 2008 przekazanie pełnego tekstu wystąpienia do druku dr Urszula Myga-Piątek e-mail: ump@us.edu.pl Dr Ewa Malinowska e-mail: emal@uw.edu.pl Str. 6
Konferencja naukowa Temat: Struktura i funkcjonowanie systemów krajobrazowych metaanalizy modele teorie Termin: 18 22 czerwca 2008 Miejsce: Janów Lubelski Organizatorzy: Zakład Ekologii Krajobrazu i Ochrony Przyrody Akademii Rolniczej w Lublinie, PAEK, Polska Akademia Nauk Oddział w Lublinie Wiodące tematy: - Meta-analizy krajobrazowe (zestawianie wyników różnych badań podstawowych w celu odnajdywania interdyscyplinarnych zależności, interakcji i ogólnych praw); - Modelowanie struktury i funkcjonowania różnych klas i rodzajów krajobrazów, w warunkach zróżnicowanych form i intensywności użytkowania terenu; - Formułowanie i weryfikowanie teorii ekologiczno krajobrazowych Publikacja: w języku angielskim w nowym czasopiśmie naukowym o zasięgu międzynarodowym, pt.: Landscape systems: investigation and design w języku polskim w kolejnym tomie Problemów Ekologii Krajobrazu. 30 stycznia 2008 nadesłanie zgłoszeń dr hab.tadeusz J. Chmielwski prof. AR e-mail: tadeusz.chmielewski@ar.lublin.pl Konferencja naukowa Temat: Problemy środowiska przyrodniczego miast i terenów poprzemysłowych Termin: 18 20 września 2008 Miejsce: okolice Poznania Organizatorzy: Instytutu Geografii Fizycznej i Kształtowania Środowiska Przyrodniczego PAEK, Konferencja poświęcona 40-leciu pracy naukowej prof. dr hab. Leona Kozackiego Problematyka: - planowanie miast, - rewitalizacja miast, - problemy terenów przemysłowych i poprzemysłowych w miastach, - rekultywacja terenów poprzemysłowych, - zagospodarowanie terenów poprzemysłowych. dr Andrzej Macias e-mail:macias@amu.edu.pl Prosimy o wpłacanie składek na numer konta Bank PKO BP 29 1020 4027 0000 1502 00 34 2170 z dopiskiem Sekretariat Polskiej Asocjacji Ekologii Krajobrazu www.paek. pwsz.edu.pl Str. 7