Warszawa, 24 lutego 1939 r. a Urzędu PoŁ*..*>.. * : /] RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ OPIS PATENTOWY Nr 27794. KI. 86 b, z Gebr. Staubli & Co. (Horgen, Szwajcaria). Maszynka nicielnicowa z łapaczem wątku o napędzie mechanicznym. Zgłoszono 3 czerwca 1936 r. Udzielono 28 grudnia 1938 r. Pierwszeństwo: 4 czerwca 1935 r- (Szwajcaria). Wynalazek niniejszy dotyczy maszyn ki nicielnicowej z łapaczem wątku o na pędzie mechanicznym, który jest wykona ny w ten sposób, że za pomocą niego ma szynka nicielnicowa może być napędzana dowolnie naprzód lub w tył. Na rysunku przedstawiono na fig. 1 i 2 dwa przykłady wykonania przedmiotu wynalazku w przekroju pionowym wzdłuż wału napędowego łapacza wątku, a na fig. 3, 4 i 5 przedstawiono trzeci przykład w widoku z boku, z przodu i z góry. W postaci wykonania według fig. 1 wał / łapacza wątku jest napędzany wa łem krosna (nie przedstawionym na ry sunku) za pomocą łańcucha 2 i koła łań cuchowego 3, osadzonego na wale 1. Koło stożkowe 4, zamocowane na wale mimośrodowym (nie przedstawionym na rysun ku) maszynki nicielnicowej, zazębia się stale ze stożkowym kołem zębatym 5, osa dzonym na stałe na tulei 6, osadzonej ob rotowo na wale /. Na tulei tej osadzone jest luźno koło łańcuchowe 7, które za po mocą łańcucha jest połączone z kołem łańcuchowym 8, zamocowanym na wale 9 łapacza wątku. Wał 9 jest napędzany w sposób ciągły bądź bezpośrednio za pomo cą odpowiedniego silnika, bądź też za po mocą przekładni pasowej albo łańcucho wej, bądź w inny sposób. Czołowe koło zębate 10, zamocowane na wale napędowym 9, zazębia się z czo łowym kołem zębatym 11, osadzonym luź-
no na wale i tak, iż nie może przesuwać się w kierunku osiowym. Koło to oraz ko ło łańcuchowe 7 posiadają na zwróconych do siebie stronach czołowych wieńce zę bate 12 względnie 13. Pomiędzy tymi dwoma wieńcami zębatymi 12, 13 znajdu je się zaklinowana na tulei 6 pochwa sprzęgająca 14, dająca się przesuwać w obu kierunkach i zaopatrzona na każdej stronie czołowej w odpowiedni wieniec zębaty. Do przesuwania jej służy dźwi gnia 15, osadzona przechylnie na czopie 16, umieszczonym w ramie maszynki, i sprzęgnięta za pomocą krążków )7 z ob wodowym rowkiem pochwy sprzęgającej 14. Na jednym z czopów 18, znajdują cych się na dźwigni 15, osadzone są prze gubowo dwa pręty 19, 20, które mają za zadanie oddziaływanie na czop 21, osa dzony w ramie maszynki. W tym celu czop 21 posiada dwa ramiona 22, 23, z których jedno ramię 22 jest przy wy chyleniu w lewo dźwigni 15 pociągane w lewo za pomocą pręta 19 i pierścienia nastawczego 24, osadzonego na pręcie poza ramieniem 22 tak, iż czop 21 zostaje ob rócony w lewo. Pręt 20 przy wychyleniu dźwigni 15 w prawo przechyla ramię 23 w prawo za pomocą pierścienia nastawczego 25, osadzonego na pręcie przed ra mieniem 23, co powoduje częściowe obró cenie czopa 21 w tym samym kierunku, jak zaznaczono wyżej przy pociągnięciu pręta 19. Na czopie 21 umocowana jest dźwignia 26, obejmująca widełkami pochwę sprzę gającą 27, która za pomocą kła 29 jest obracana stale za pomocą tulei 28 umoco wanej na wale 1, przy czym pochwa 27 jest przesuwana względem tulei 28 w kie runku osiowym. Sprężyna śrubowa 30, u- mieszczona pomiędzy tuleją 28 i pochwą 27, utrzymuje zwykle pochwę 27 za pomo cą kła 31 w sprzężeniu ze stożkowym ko łem zębatym 5. W tym przypadku wał maszynki nicielnicowej, zaopatrzony w mimośród i koło stożkowe 4, jest napędza ny wałem krosna tkackiego za pośrednic twem łańcucha 2, koła łańcuchowego 3, wału 1, tulei 28, pochwy 27, stożkowego koła zębatego 5 i stożkowego koła zęba tego 4. Gdy wał maszynki nicielnicowej jest odłączony od wału krosna i napędzany za pomocą wału 9 w jednym lub drugim kie runku, to dźwignia 15 przechyla się zależ nie od pożądanego kierunku obrotu wspo mnianego wału w lewo lub w prawo. W obu przypadkach dźwignia 26 zostaje przechylona w prawo za pomocą pręta 19 i ramienia 22, czy też za pomocą pręta 20 i ramienia 23, a więc pochwa 27 zostaje odciągnięta wbrew działaniu sprężyny 30 od stożkowego koła zębatego 5 tak, iż po łączenie pomiędzy wałem krosna i wałem maszynki nicielnicowej zostaje przerwane. Jednocześnie pochwa 14 zazębia się jed nym ze swych wieńców zębatych z wień cem zębatym 12 czołowego koła zębatego 11 lub też drugim swym wieńcem zębatym z wieńcem zębatym 13 koła łańcuchowego 7. Za pomocą pochwy 14 napędzane są: tuleja 6, osadzona luźno na wale 1, stoż kowe koło zębate 5, umocowane na tej tu lei, stożkowe koło zębate 4 i tym sa mym wał maszynki nicielnicowej. Za leżnie od tego, czy pochwa 14 jest napę dzana kołem łańcuchowym 7, czy też zę batym kołem czołowym 11, wał maszynki nicielnicowej obraca się naprzód lub w tył. Aby wał maszynki nicielnicowej można było sprzęgnąć znowu z wałem krosna, należy uwolnić dźwignię 15. Po uwolnie niu dźwigni zostaje ona wtedy wychylona w tył siłą sprężyny 30 i dosuwa przy tym pochwę 27 do stożkowego koła zębatego 5. Sprzężenie pomiędzy obydwiema częścia mi za pomocą kła 31, podzielonego wzdłuż średnicy, zachodzi dopiero wtedy, gdy o- bydwie połówki kła przyjmą to samo po łożenie wzajemne, w którym nastąpiło 2
rozłączenie. Połączenie wału krosna z wa łem maszynki nicielnicowej zostaje więc dokonane we właściwym czasie. Każda postać wykonania wynalazku posiada tę szczególną zaletę, że koło łań cuchowe 3, napędzane wałem krosna, mo że być umieszczone na jednym lub drugim końcu wału /, gdyż nie stanowi ono części sprzęgającej. W postaci wykonania wynalazku we dług fig. 2 na wale 1, napędzanym wałem krosna za pomocą łańcucha 2 i koła łań cuchowego 3, osadzona jest przesuwnie podwójna pochwa sprzęgająca 35, po dzielona wzdłuż płaszczyzny symetrii i zaopatrzona w zębate koło czołowe 36. Koło to jest zabezpieczone za pomocą znajdującego się na wale 1 klina 37 przed obracaniem się na wale 1, natomiast w kierunku podłużnym może posuwać się w jedną i drugą stronę. Koło to zazębia się z kołem zębatym 38, osadzonym na wale 39, który posiada również stożkowe koło zębate 40, zazębiające się ze stożkowym kołem zębatym 4, umocowanym na wale 41 maszynki nicielnicowej. Podwójna pochwa 35 posiada na każ dej swej stronie czołowej wieniec zębaty, z których jeden 70 znajduje się na wprost wieńca zębatego 71 koła łańcuchowego 72, osadzonego obrotowo na wale 1, a drugi 73 na wprost wieńca zębatego 74 czołowego koła zębatego 75, osadzonego również luźno, lecz nieprzesuwnie w kie runku osiowym na wale 1. Zębate koło czołowe 75 zazębia się z kołem czołowym 76, umocowanym na wale 79 podobnie jak koło łańcuchowe 78, z którym koło łańcu chowe 72 jest połączone łańcuchem. Wał 79 jest napędzany za pomocą umocowa nego na nim zębatego koła czołowego 42 i zazębiającego się z nim zębatego koła 43 silnikiem 44, na którego wale zamocowa ne jest koło zębate 43. Napęd może odby wać się również za pomocą przekładni lub w inny sposób odpowiedni. Do przesuwania pochwy podwójnej 35 służy obejmująca ją widełkami dźwignia 81, która jest osadzona na czopie 82, u- mocowanym w ramie maszynki, i która może być uruchomiana za pomocą uchwy tu 45, a za pomocą dwóch przeciwdziała jących sobie sprężyn śrubowych 46, 47 jest utrzymywana zwykle w położeniu środkowym, przedstawionym na rysunku. Przy takim położeniu dźwigni 81 wał 41 maszynki nicielnicowej jest napędzany wałem korbowym krosna za pomocą łań cucha 2, koła łańcuchowego 3, wału 1, pochwy podwójnej 35, koła czołowego 36, tulei zębatej 38, wału 39 i kół stożkowych 40, 4. Podczas przechylania dźwigni 81 za pomocą uchwytu 45 w jednym lub drugim kierunku, koło czołowe 36, umocowane na pochwie podwójnej 35, na skutek prze sunięcia tej pochwy, zostaje wyprowadzo ne z zasięgu klina 37 wału 1, a zatem połą czenie pomiędzy wałami 1 i 39, a tym sa mym pomiędzy wałem korbowym krosna i wałem 41 maszynki nicielnicowej, zostaje przerwane. Wskutek tego pochwa pod wójna 35 zazębia się teraz z jednym lub drugim wieńcem zębatym 74, 71 kół 75, 72, podczas gdy zębate koło czołowe 36 po zostaje w zazębieniu z tuleją zębatą 38. Wskutek tego silnik 44 jest połączony z wałem maszynki nicielnicowej 41 poprzez koła czołowe 43, 42, wał 79, koła łańcu chowe 78 i 72 albo (zależnie od kierunku obrotu dźwigni 81) koła czołowe 76, 75, wał /, pochwę podwójną 35, koło czołowe 36, tuleję zębatą 38, wał 39 i koła stożko we 40, 4. Zależnie od tego, czy dźwignia 81 została odchylona za pomocą uchwytu 45 w lewo, czy w prawo, wał 41 maszynki nicielnicowej obraca się naprzód lub w tył. Po uwolnieniu uchwytu 45 maszynka nicielnicowa pod działaniem napiętej u- przednio sprężyny 46 albo 47 zostaje po nownie sprzężona z krosnem w położeniu, w którym położenie robocze narządów - 3
maszynki nicielnicowej jest zgodne W cza sie z położeniem narządów krosna. Taka postać wykonania w porównaniu z postacią według fig. 1 posiada zaletę bardziej zwartej budowy, co daje możność umieszczenia dużej liczby kół zębatych w oleju. Również i w tym przypadku koło łańcuchowe 3 może być umocowane na jednym lub drugim końcu wału, jako nie mające współdziałać z żadną inną częścią. Zamiast przekładni łańcuchowej 72, 78 można w obu postaciach wykonania przedmiotu wynalazku zastosować np. drugą przekładnię zębatych kół czołowych z zębatym kołem pośrednim. W postaci wykonania według fig. 3, 4 i 5 wał / jest napędzany wałem krosna, a wał 90 obraca się stale, przy czym wał 90 napędza za pomocą przekładni stożkowej 51 wał 52, który posiada koło łańcuchowe 53, za pomocą którego napędzane jest ko ło łańcuchowe 54 osadzone luźno na osi 55. Z kołem łańcuchowym 54 połączone jest sztywno zębate koło czołowe 56 i ko ło łańcuchowe 57. Na osi 55 umocowana jest dźwignia 93 (fig.4 ), z piasty której wystają dwa ramiona 59, 60 w kierunkach w przybliżeniu przeciwnych. Na ramieniu 59 osadzone jest zębate koło czołowe 61. Ramię 60 jest zaopatrzone w koło łańcu chowe 62, połączone łańcuchem z kołem łańcuchowym 57, oraz w zębate koło czo łowe 63, obracające się wraz z kołem łań cuchowym 62. Zależnie od wychylenia uchwytu 93 w jednym lub drugim kie runku zębate koło czołowe 61 albo zębate koło czołowe 63 zazębia się z zębatym ko łem czołowym 50, osadzonym na wale mimośrodowym 41 maszynki nicielnicowej. Ponieważ koła 61 i 63 obracają się w kie runkach przeciwnych, przeto koło zębate 50, a wraz z nim i wał 41 maszynki ni cielnicowej obracają się w jednym lub drugim kierunku. Na wale 41 umocowane jest zębate koło stożkowe 94, które stale zazębia się z kołem stożkowym 95, połączonym pod czas normalnego napędu krosna z wałem 1 za pomocą nie przedstawionego na ry sunku sprzęgła, wykonanego na wzór sprzęgła, przedstawionego na fig. 1 do sprzęgania podobnych części. Kieł, osa dzony przesuwnie na wale 1 tego sprzę gła, może być wysunięty za pomocą dźwi gni 93 z koła stożkowego 95, przy czym oś 55 tej dźwigni posiada ramię 65 (fig. 3), które podczas wychylania dźwigni 93 w jednym lub drugim kierunku pociąga w dół widełki 66 przyłączone do poziomego ramienia dźwigni kątowej 67, osadzonej na czopie 68, natomiast pionowe ramię rozwidlone tej dźwigni obejmuje sprzęga jącą pochwę przesuwną, osadzoną na wa le 1. Gdy zatem dźwignia 93 zostanie wy chylona ze swego zasadniczego położenia w jednym lub drugim kierunku, to połą czenie wału 41 maszynki nicielnicowej z wałem krosna zostaje przerwane, nato miast zostaje uskutecznione połączenie go ze stale obracającym się wałem 90. Ma szynka nicielnicowa może być więc po odłączeniu od wału krosna obracana za pomocą wału 90 dowolnie naprzód lub w tył. Po uwolnieniu dźwigni 93 zostaje znowu uskutecznione połączenie pomiędzy wałem krosna i wałem maszynki nicielni cowej w podobny sposób, jak w postaci wykonania według fig. 1. Zastrzeżenia patentowe. 1. Maszynka nicielnicowa z łapaczem wątku o napędzie mechanicznym, w któ rej za pomocą narządu nastawczego roz łącza się połączenie pomiędzy wałem ma szynki nicielnicowej i wałem krosna i wał ten może być nastawiany na napęd od dzielny, znamienna tym, że posiada dwa działające ustawicznie w kierunkch wza jemnie przeciwnych narządy napędowe (7, U), (72, 75), (61, 63), które za pomo cą narządu nastawczego (15, 81, 93), roz«4
taczającego przy tym jednocześnie połą czenie napędowe pomiędzy krowiem i maszynką nicielnicową, można sprzęgać z wałem (41) maszynki nicielnicowej do wolnie na pracę w jednym lub drugim kie runku 2, Maszynka nicielnicowa według zastrz. 1, znamienna tym, że posiada dwa sprzęgła dwustronne, dające się włączać dowolnie w połączenie wału (41) maszyn ki nicielnicowej z obracającym się stale wałem (9 względnie 79, względnie 90), oraz dźwignię (15 względnie 81, względ nie 93), przy której normalnym położeniu jeden z wałów krosna jest połączony przy pomocy dalszego narządu sprzęgają cego (31, 35) z wałem (41) maszynki ni cielnicowej, przy czym przez wychylanie tej dźwigni (15 względnie 81 względnie 93) z położenia normalnego w jednym lub drugim kierunku połączenie to zostaje przerwane, a za to włączone zostaje jedno lub drugie ze wzmiankowanych sprzęgieł dwustronnych, 3, Masfzynka nicielnicowa według zastrz. 2, znamienna tym, że na wale (1), napędzanym za pomocą wału krosna, osa dzona jest przesuwnie w jedną i drugą stronę podwójna pochwa sprzęgająca (14 względnie 35) pomiędzy dwoma kołami (7, 11 względnie 72, 75), napędzanymi w przeciwnych kierunkach za pomocą stale obracającego się narządu napędowego, przy czym po wyłączeniu połączenia po między wałem krosna i wałem maszynki nicielnicowej podwójna pochwa sprzęgają ca (14 względnie 35) może być zazębia na na przemian z jednym lub drugim ko łem (7, 11 względnie 72, 75), tak iż wał ma szynki nicielnicowej jest napędzany dru gim narządem napędowym na przemian naprzód lub w tył. 4, Maszynka nicielnicowa według zastrz, 2, znamienna tym, że na wale (9 względnie 19), nie napędzanym za pomo cą wału korbowego krosna, osadzone są kola. {&, 10 względnie 76, 78), które napę dzają : w przeciwnych kierunkach koła (Ht. 7 względnie 75, 72) osadzone luźno na wale, fi/ napędzanym zwykle wałem korbowym krosna, i zaopatrzone w narzą dy sprzęgające (12, 13 względnie 71,74). 5,, Maszynka nicielnicowa według zastrz, 3, znamienna tym, że do uchwytu (15), służącego do przesuwania podwój nej pochwy sprzęgającej (14), przyłączo ne są dwa pręty (19, 20), które zaczepia ją o ramiona (22, 23), umocowane w prze ciwnych kierunkach względem siebie na osi obrotu (21) dźwigni (26), uruchomiają cej pochwę sprzęgającą (27), którą usku tecznia połączenie pomiędzy wałem kor bowym krosna i wałem maszynki nicielni cowej tak, iż podczas wychylania dźwigni (15) i tym samym podwójnej pochwy sprzęgającej (14) w jednym lub drugim kierunku druga pochwa sprzęgająca (27) zostaje wysunięta z położenia połączenia pomiędzy wałem korbowym krosna i wa łem maszynki nicielnicowej, 6, Maszynka nicielnicowa według zastrz. 3, znamienna tym, że podwójna pochwa sprzęgająca (35) posiada zębate koło czołowe (36), które przed obrotem dokoła wału (1), na którym osadzona jest luźno ta pochwa (35), jest zabezpie czone przez połączenie klinowe, przy czym koło (36) jest osadzone przesuwnie wzdłuż tego wału i wskutek tego przy po łączeniu wspomnianej pochwy (35) z jednym lub z drugim kołem sprzęgającym (75 lub 72) zostaje wysunięte poza poło żenie połączenia z wałem (1), natomiast pozostaje w stałym sprzężeniu z wałem (39), napędzającym wał (41) maszynki ni cielnicowej. 7, Maszynka nicielnicowa według zastrz, 2, znamienna tym, że dźwignia (93) jest umocowana na osi (55), przez której obrót uruchomiane jest sprzęgło, włączone pomiędzy wał krosna i wał (41) maszynki nicielnicowej, i która z drugiej 5
strony posiada luźno osadzone na niej i napędzane za pomocą stale działającego narządu napędowego koło łańcuchowe (54), za pomocą którego napędzane są w przeciwnych kierunkach dwa koła zębate (61, 63), połączone z dźwignią (93), przy czym koła te w razie wychylenia dźwigni (93) sprzęgają się z kołem zębatym (50), zamocowanym na wale (41) maszynki ni cielnicowej. Gebr. Staubli & Co. Zastępca: M. Skrzypkowski, rzecznik patentowy
w* ( o y / *6y \ V\r-? * rvj AiAi /^\ \ eff&iiw V$) 95 Sty.J 66 ""ZĘ-W-SÓ 65 «^ft- 95 ~JE ez m