BAKUP KOMISJA SZKOENIA Wydziału Sędziowskiego PZPS eremoniał zawodów piłki siatkowej od sezonu 2013/14 Opracowanie: Konsultacja: Aktualizacja: Ryszard Dietrich, Jarosław Makowski, Michał Zub ezary Matusiak, Piotr Dudek, Andrzej emek Piotr Dudek, Wojciech Maroszek, Marcin Weiner
Agenda Obowiązki: przed spotkaniem w czasie spotkania po spotkaniu strona 2
>60 minut Opis zynności sędziów Zespoły Wejście na obiekt Sędziowie mają obowiązek przybycie na obiekt co najmniej jedną godzinę przed rozpoczęciem zawodów (zalecany strój wizytowy) Po przywitaniu, udają się na salę (najlepiej w obecności przedstawiciela gospodarza) celem sprawdzenia przygotowania obiektu do rozegrania zawodów W razie zastrzeżeń, odnośnie wyposażenia hali, zgłaszają je gospodarzowi strona 3
60 minut Strefa zawodów strona 4
60 minut Pole gry strona 5
60 minut sprawdzany sprzęt techniczny siatka do gry (zgodna z przepisami) siatka zapasowa zabezpieczenie słupków antenki zapasowe antenki stoisko sędziego sygnalizatory chorągiewki dla sędziów liniowych tabliczki do zmian zawodników (z nr 1 20) miara do mierzenia wysokości siatki elektroniczna tablica wyników ręczna tablica wyników termometr manometr pompka piłki do gry i rozgrzewki, zgodnie z Komunikatem Organizacyjnym PZPS stanowisko dla 5ciu piłek meczowych pole rozgrzewki pole kar + 2 krzesła (dla każdego zespołu) stolik dla sekretarza sygnalizator / dzwonek na stoliku sekretarza krzesła dla trenera i asystenta trenera ławki dla zawodników (dla 8 osób) bądź 8 krzeseł 2 kosze na gumowych kółkach oświetlenie hali parkiet do gry (rodzaj wykładziny, kolory pola gry i linii) wolna strefa wokół boiska 6 mopów do wycierania podłogi (1m szerokie) 8 małych chłonnych ściereczek (40x40 cm lub 40x80 cm) strona 6
> 45 minut Opis zynności sędziów Zespoły Weryfikacja składów Weryfikacji i dopuszczenia zespołów do gry dokonuje Sędzia Główny. Jeżeli go nie ma w obsadzie to SI Sędzia główny (SI) powinien zadbać aby do tego czasu przedstawiciele zespołów dostarczyli składy zespołów Weryfikując sprawdza wymagane dla danych rozgrywek dokumenty Datuje i podpisuje listy ze składem meczowym Przekazuje sekretarzowi celem wpisania do protokołu strona 7
Wymagane dokumenty ROZGRYWKI IGOWE I ORAZ II IGI Formularz F02 (imienny wykaz zawodników) potwierdzony przez WZPS oraz PZPS icencja zawodnicza lub ertyfikat PZPS (zawodnicy SMS grają na podstawie ertyfikatu SMS) nie obowiązuje w przypadku zespołów z województw dolnośląskiego i śląskiego, które przedstawiają wyłącznie formularz F02 drukowany z systemu (nie jest na nim wymagana pieczątka i podpis Klubu, WZPS i PZPS; na wydruku jest formuła "Dokument nie wymaga pieczątki i podpisu ) Potwierdzenie ważności licencji (pieczątka na bieżący sezon) Ważne indywidualne badania lekarskie poświadczone przez lekarza uprawnionego do orzecznictwa sportowego, ważne maksymalnie 6 miesięcy WAŻNOŚĆ BADAŃ EKARSKIH Badania lekarskie ważne są 6 miesięcy chyba, że lekarz określi krótszy okres ważności. Okres ważności liczony jest od dnia wydania orzeczenia (np. orzeczenie wydane 1 lutego są ważne do dnia 31 lipca) strona 8
Wymagane dokumenty c.d. ROZGRYWKI MŁODZIEŻOWE Formularz F02 (imienny wykaz zawodników) potwierdzony przez WZPS icencja zawodnicza lub ertyfikat PZPS nie dotyczy zespołów z województw dolnośląskiego i śląskiego, które przedstawiają jedynie formularz F02 wydrukowany z systemu Potwierdzenie ważności licencji (pieczątka na bieżący sezon) Ważne indywidualne badania lekarskie poświadczone przez lekarza uprawnionego do orzecznictwa sportowego, ważne maksymalnie 6 miesięcy Dokument tożsamości stwierdzający datę urodzenia oraz ze zdjęciem DODATKOWE OBOWIĄZKI SĘDZIEGO PODZAS ROZGRYWEK MŁODZIEŻOWYH SĘDZIA GŁÓWNY TURNIEJU ZOBOWIĄZANY JEST DO WYPEŁNIENIA DRUKÓW RAPORTOWYH ZGODNIE Z WYTYZNYMI MINISTERSTAWA SPORTU ORAZ PRZESŁANIA IH NIEZWŁOZNIE PO TURNIEJU DO BIURA PZPS (poczta, mail, fax). strona 9
Wymagane dokumenty c.d. PUHAR POSKI Formularz F02 (imienny wykaz zawodników) potwierdzony przez WZPS (w przypadku klubów wojewódzkich) oraz PZPS (w przypadku klubów szczebla centralnego). W przypadku klubów P oraz O ista uprawnień. icencja zawodnicza lub ertyfikat PZPS nie dotyczy zespołów z województw dolnośląskiego i śląskiego, które przedstawiają jedynie formularz F02 wydrukowany z systemu Ważne indywidualne badania lekarskie poświadczone przez lekarza uprawnionego do orzecznictwa sportowego, ważne maksymalnie 6 miesięcy strona 10
> 30 minut Opis zynności sędziów Zespoły Wejście na salę Sędziowie mają obowiązek stawić się na boisku najpóźniej 30 minut przed rozpoczęciem spotkania Rozgrzewka bez piłek Sędziowie muszą tak skoordynować wzajemne obowiązki aby zawsze co najmniej jeden z nich miał kontrolę nad rozgrzewającymi się zawodnikami Sędzia I powinien sprawdzić przed rozpoczęciem rozgrzewki, czy opieka medyczna jest na sali (lekarz ma obowiązek przebywać na sali 30 minut przed zawodami oraz 15 minut po zawodach) strona 11
> 17 minut Opis zynności sędziów Zespoły Na sali Nadzorują rozgrzewkę (w sposób ciągły co najmniej jeden z nich musi mieć w danym momencie kontrolę nad rozgrzewką) Sędziowie nie prowadzą rozgrzewki zespołów Rozgrzewka z piłkami strona 12
17 minut mierzenie siatki Sędzia I daje sygnał gwizdkiem przed pomiarem siatki. Po sygnale należy nakazać zespołom opuszczenie pola ataku (do czasu sygnału na rozgrzewkę na siatce) i założenie strojów meczowych. Zawodnicy zmieniają koszulki poza polem gry. Sędzia II w asyście Sędziego I sprawdza wysokość (dokonując pierwszego pomiaru na środku boiska) i naciągnięcie siatki oraz umieszczenie antenek i taśm bocznych. Pomiaru siatki dokonuje się po stronie zespołu A. 1 2 Stolik Sekretarza strona 13
17 minut Mierzenie siatki strona 14
16 minut losowanie Po sprawdzeniu siatki sędziowie podchodzą w pobliże stolika sekretarza zawodów Sędzia I gwiżdżąc i podnosząc monetę do góry zaprasza kapitanów do losowania strona 15
16 minut losowanie, c.d. Kapitanowie obu drużyn podchodzą do komisji sędziowskiej w pobliże stolika sekretarza. Kapitanowie muszą być w strojach meczowych. Sędzia I dokonuje losowania w obecności kapitanów, Sędziego II oraz sędziów liniowych. Podrzucona moneta powinna upaść na parkiet. 1 2 Stolik Sekretarza strona 16
16 minut losowanie strona 17
Podpisanie protokołu Po losowaniu sędziowie ustawiają się obok stolika sekretarza Kapitanowie i trenerzy podpisują protokół (zaleca się, by podczas podpisywania protokołu przez kapitanów i trenerów sekretarz wstał) 1 2 Stolik Sekretarza strona 18
15 minut oficjalna rozgrzewka na siatce Sędzia I po losowaniu oraz po podpisaniu protokołu zawodów przez kapitanów obu zespołów, gwiżdże i daje sygnał na rozpoczęcie oficjalnej rozgrzewki na siatce Jeżeli w wyniku losowania konieczna jest zmiana stron boiska to należy natychmiast zarządzić jej wykonanie (gwizdek i sygnalizacja nr 3 ), a następnie po podpisaniu protokołu zawodów przez kapitanów obu zespołów dać sygnał na oficjalną rozgrzewkę na siatce strona 19
Poinformowanie sekretarza o wyniku losowania Po losowaniu Sędzia I informuje sekretarza o wyniku losowania strona 20
Po podpisaniu protokołu przez trenerów Opis zynności sędziów Zespoły Kartki z ustawieniem początkowym Sędzia II zbiera kartki z ustawieniem od trenerów Sędzia II sprawdza, czy kartki są wypełnione prawidłowo i czytelnie: zy dotyczy seta który ma być rozgrywany zy wpisana jest nazwa zespołu zy jest podpis pierwszego trenera zy wpisane numery nie powtarzają się Jeżeli wymagane są 2 lub więcej kartek, czy na wszystkich egzemplarzach danego zespołu są te same zapisy. Oryginał dla sekretarza, kopia dla Komisarza lub Sędziego Głównego Rozgrzewka na siatce Obaj trenerzy dostarczają Sędziemu II lub sekretarzowi kartki z ustawieniem początkowym pierwszego seta strona 21
< 15 minut Opis zynności sędziów Zespoły Kontrola wyposażenia i instruktaż Sprawdzają piłki, tabliczki z numerami i niezbędne wyposażenie (protokół, sygnalizację dźwiękową, ubiory, itp.) Udzielają niezbędnych instrukcji sekretarzowi, liniowym, podawaczom i wycierającym podłogę Sędzia I podczas instruktażu dla sędziów liniowych stoi przed stolikiem sekretarza zawodów przodem do siatki mając przed sobą sędziów liniowych Rozgrzewka na siatce Sprawdzają finalnie, czy nie nastąpiły uchybienia w zakresie wyposażenia dodatkowego strona 22
12 minut Opis zynności sędziów Zespoły Kartki z ustawieniem początkowym Jeżeli kartki z ustawieniem początkowym pierwszego seta zostaną przekazane przez trenerów bezpośrednio sekretarzowi, zobowiązany jest on obligatoryjnie poinformować o tym fakcie Sędziego II Sekretarz dokonuje wpisu do protokołu zgodnie z ustawieniem podanym na kartkach. Po zakończeniu wpisu do protokołu zasłania zapis i odwraca kartki, lub przekazuje je SII Rozgrzewka na siatce Obaj trenerzy dostarczają Sędziemu II lub sekretarzowi kartki z ustawieniem początkowym pierwszego seta strona 23
7 minut Sędzia I informuje trenerów, że do końca rozgrzewki pozostały 2 minuty 1 2 Stolik Sekretarza strona 24
6 minut Sędziowie S I i S II przywołują wycierających z mopami w okolice stolika sekretarza Wycierający zajmują miejsce przy stoliku sekretarza oczekując na zakończenie rozgrzewki 1 2 Wycierający zajmują miejsce przy stoliku sekretarza oczekując na zakończenie rozgrzewki Stolik Sekretarza strona 25
5 minut zakończenie rozgrzewki Sędzia I daje znak gwizdkiem na zakończenie rozgrzewki. Zawodnicy wracają do swoich ławek. 1 2 Stolik Sekretarza strona 26
5 minut zakończenie rozgrzewki, c.d. Wycierający zaraz po gwizdku Sędziego I wchodzą na boisko Obaj sędziowie proszą Komisarza i Sędziego Głównego jeżeli są obecni o zgodę na rozpoczęcie spotkania. 1 2 Stolik Sekretarza strona 27
4 minuty zapowiedź spotkania Sędziowie i zawodnicy ustawiają się wzdłuż linii bocznej Sędzia I daje znak gwizdkiem do wejścia na boisko. ibero zajmuje miejsce za kapitanem Sędzia I po stronie zespołu A Sędziowie i zespoły wychodzą na środek boiska i ustawiają się po obu stronach siatki prostopadle do niej (zespoły od linii ataku), twarzą do głównej trybuny (w meczach transmitowanych przez telewizję do kamery głównej usytuowanej po stronie stolika sekretarza) 1 2 Stolik Sekretarza strona 28
4 minuty zapowiedź spotkania, c.d. Spiker zapowiada spotkanie oraz przedstawia zespoły i kapitanów Sędzia I daje znak gwizdkiem na powitanie zespołów przy siatce 1 2 Stolik Sekretarza strona 29
4 minuty zapowiedź spotkania, c.d. Sędziowie podchodzą do stanowiska Sędziego I Zespoły witają się przy siatce i wracają do swoich ławek, a sędziowie podchodzą do stolika sekretarza 1 2 Stolik Sekretarza strona 30
4 minuty zapowiedź spotkania, c.d. Pierwsza szóstka oraz ibero muszą siedzieć na ławce zespołu Zawodnicy rezerwowi muszą przejść do swojego pola rozgrzewki albo stanąć z boku ławki 1 2 Stolik Sekretarza strona 31
2:30 minuty prezentacja sędziów, c.d. Obaj sędziowie wraz z liniowymi wchodzą na środek boiska w pobliżu siatki (ustawiają się twarzą do sekretarza) Spiker prezentuje sędziów, po czym udają się oni na swoje stanowiska Sędziowie liniowi biorą chorągiewki 1 2 Stolik Sekretarza strona 32
2:30 minuty prezentacja pierwszych szóstek, zawodników libero i trenerów Spiker prezentuje zawodników (wybiegają kolejno) i trenerów (prezentacja rozpoczyna się od zespołu gości) 1 2 Stolik Sekretarza strona 33
Po prezentacji S II przekazuje dwie piłki meczowe do podających 2 i 4, a trzecia pozostaje na stanowisku dla piłek S II sprawdza ustawienie zawodników na boisku S II upewnia się czy sekretarz jest gotowy S II podaje piłkę zawodnikowi, który będzie zagrywał pierwszy strona 34
0:00 początek spotkania S II podnosząc ręce do góry, daje znak S I, że zespoły są gotowe do rozpoczęcia spotkania strona 35
0:00 początek spotkania Jeżeli na boisku nie ma kapitana zespołu, SI wskazuje ręką grającego kapitana a ten potwierdza przyjęcie funkcji przez podniesienie ręki SI zezwala na wykonanie zagrywki strona 36
Agenda Obowiązki: przed spotkaniem w czasie spotkania po spotkaniu strona 37
W czasie spotkania Przerwy na odpoczynek i przerwy techniczne Zawodnicy grający muszą zejść z boiska w wolną strefę, w pobliże swoich ławek dla zawodników rezerwowych. Zawodnicy rezerwowi mogą rozgrzewać się bez piłek w wolnej strefie za boiskiem 1 2 Stolik Sekretarza strona 38
W czasie spotkania Koniec seta/spotkania strona 39
W czasie spotkania Koniec seta (przerwa 3 minuty) Sześciu zawodników ustawia się na linii końcowej Na znak Sędziego I (gwizdek i sygnał) zespoły zmieniają strony boiska poza słupkiem udają się bezpośrednio do swoich ławek 1 2 Stolik Sekretarza strona 40
W czasie spotkania Koniec seta (przerwa 3 minuty) c.d. SII zbiera kartki z ustawieniem począwszy od zespołu wygranego i przekazuje sekretarzowi oraz Delegatowi Technicznemu (Komisarzowi) lub Sędziemu Głównemu SII sprawdza czy tabliczki do zmian są na swoim miejscu prawidłowo ułożone 1 2 Stolik Sekretarza strona 41
W czasie spotkania Koniec seta (przerwa 3 minuty) c.d. Sekretarz odmierza czas po każdym secie i po upływie 2,5 minuty informuje o tym fakcie Sędziego II 0:30 SII gwiżdże i zawodnicy wchodzą na boisko Sędzia II sprawdza ustawienie 1 2 Stolik Sekretarza strona 42
W czasie spotkania Po zakończeniu seta 4. Sześciu zawodników ustawia się na linii końcowej Na znak Sędziego I zespoły kierują się bezpośrednio do swoich ławek 1 2 Stolik Sekretarza strona 43
W czasie spotkania Przed 5. setem SII dopilnowuje aby jedna z piłek meczowych znalazła się na stojaku do piłek Sędziowie (SI i SII) i kapitanowie udają się w pobliże stolika celem losowania 1 2 Stolik Sekretarza strona 44
W czasie spotkania Przed 5. setem c.d. SII zbiera kartki z ustawieniem począwszy od zespołu wygranego i przekazuje sekretarzowi i komisarzowi SII sprawdza czy tabliczki do zmian są na swoim miejscu prawidłowo ułożone 0:30 SII gwiżdże i zawodnicy wchodzą na boisko Sędzia II sprawdza ustawienie, po czym podaje piłkę zagrywającemu 1 2 Stolik Sekretarza strona 45
Agenda Obowiązki: przed spotkaniem w czasie spotkania po spotkaniu strona 46
Po spotkaniu Zakończenie Sześciu zawodników ustawia się na linii końcowej, a Sędziowie stają na linii bocznej, w pobliżu stanowiska Sędziego I Na sygnał Sędziego I zespoły dziękują sobie przy siatce (kapitanowie także sędziom) 1 2 Stolik Sekretarza strona 47
Po spotkaniu Zakończenie Zawodnicy opuszczają boisko i kierują się do swoich ławek Sekretarz wpisuje wynik, zwycięzcę i podpisuje protokół Sędziowie podchodzą do stolika, aby zakończyć czynności administracyjne Kapitanowie podpisują protokół 1 2 Stolik Sekretarza strona 48
Po spotkaniu Po meczu Sekretarz wypełnia protokół do końca, a następnie pod kierownictwem S I dokonuje niezbędnych adnotacji w rubryce Uwagi (przypomnienie: w Uwagach odnotowujemy, którzy ibero wzięli udział w grze, jeżeli zespół zgłosił dwóch ibero, oraz przypadki, gdy zespół zgłosił jednego ibero i nie brał on udziału w grze) Sędziowie liniowi podpisują protokół Sędzia II sprawdza i podpisuje protokół Sędzia I sprawdza protokół, a następnie go podpisuje Sędzia Główny dokonuje sprawdzenia protokołu, wystawia oceny Oceniani sędziowie S I i S II podpisują arkusz kwalifikacyjny Sędzia Główny omawia mecz strona 49