Ewa Strzykowska Dysleksja, dysgrafia, dysortografia ( referat dla rodziców )
Dysleksja rozwojowa specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu występujące u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym. Specyficzne trudności w uczeniu się typu dyslektycznego powstają wskutek zaburzeń funkcji centralnego układu nerwowego i występują przede wszystkim w obszarze procesów poznawczych spostrzegania słuchowego, wzrokowego, motoryki i integracji tych funkcji. Zaburzenia te rzutują na pojawienie się trudności wszędzie tam, gdzie bazą jest umiejętność czytania i pisania. W obrębie zaburzeń typu dyslektycznego wyróŝniamy : - dysleksję - specyficzne trudności w czytaniu przy prawidłowym rozwoju intelektualnym i prawidłowej motywacji. - dysgrafię - obniŝenie poziomu graficznego pisma. - dysortografię obniŝenie zdolności stosowania podczas pisania zasad ortografii i gramatyki. - dyskalkulię zaburzenia zdolności matematycznych. Kryteria, które pozwalają odróŝnić dziecko dyslektyczne od innych źle czytających to : - utrzymywanie się trudności aŝ do okresu dojrzałości, - specyficzne rodzaje błędów w czytaniu i pisaniu, - występowanie zaburzeń typu dyslektycznego w rodzinie, - częste występowanie tych zaburzeń u osób płci męskiej, - brak powaŝnych uszkodzeń mózgu i deficytów narządów zmysłu, - niepowodzenia w nauce czytania przy uŝyciu konwencjonalnych metod, - niepowodzenia, mimo prawidłowej motywacji, - trudności w zapamiętaniu nazw i kolejności miesięcy, dni tygodnia, liter alfabetu, szeregów cyfrowych, - trudności w nauce wierszy na pamięć i tabliczki mnoŝenia, - zapominanie nazw przedmiotów, - zaburzenia czasu i kierunku, - trudności z organizacją i zapamiętaniem materiału ( zaburzenia przestrzeni ). Specyficzne trudności w pisaniu polegają na : - trudnościach w pisaniu ze słuchu, - myleniu liter b-p, d-t, u-n, m-w, o-a, l-ł-t itp. - trudności w pisaniu wyrazów ze zmiękczeniem, dwuznakami, głoskami tracącymi dźwięczność, - zaburzeniach szyku, 2
- nieróŝnicowaniu en-ę, om-ą, - opuszczaniu, przestawianiu liter, opuszczaniu fragmentów wyrazu, - zniekształcaniu graficznej strony pisma, - wolnym tempie pisania. Specyficzne trudności w czytaniu polegają na : - wolnym tempie czytania, - zamianie liter, brzmieniu całych wyrazów, zamianie kolejności liter i wyrazów, - zaburzeniach w intonacji, - trudnościach w zrozumieniu treści, - opuszczaniu fragmentów tekstu, - niechęci do głośnego czytania. Inne trudności, które pozwalają zdiagnozować dziecko dyslektyczne to : - niechęć do rysowania, - trudności w rozplanowaniu rysunku na kartce papieru, - zbyt silny lub słaby nacisk ołówka, - wada wymowy, - błędny kierunek odwzorowywania, - utrudnione czytanie mapy, - niewłaściwa orientacja w stronach świata, - trudności w rozróŝnianiu figur geometrycznych, zakłócenia w rozumieniu pojęć geometrycznych, - zakłócenia orientacji i wyobraźni przestrzennej, - błędne rozumienie instrukcji ćwiczeń fizycznych spowodowane słabą orientacją w schemacie ciała i przestrzeni, - trudności w nauce jazdy na rowerze - problemy z zawiązywaniem sznurowadeł, zapinaniem guzików, wiązaniem kokardek, - trudności z posługiwaniem się noŝyczkami, - niechęć do zabaw klockami, układankami, puzzlami. Dobre rady dla rodziców dzieci dyslektycznych : - nie traktuj dziecka jak chorego, kalekiego, niezdolnego, złego lub leniwego, - nie karz, nie wyśmiewaj w nadziei, Ŝe zmobilizujesz je do pracy, - nie łudź się, Ŝe sam z tego wyrośnie, - nie sądź, Ŝe problemy dotyczą tylko okresu wczesnoszkolnego i skończą się wraz z przejściem do kolejnych klas szkoły, 3
- skonsultuj problemy dziecka ze specjalistą nauczycielem, psychologiem, pedagogiem, logopedą, a w razie potrzeby z lekarzem, - zapewnij dziecku specjalistyczną pomoc, - nie zwalniaj dziecka z systematycznych ćwiczeń i pracy nad sobą, - bądź konsekwentnym, ale cierpliwym i Ŝyczliwym rodzicem. opracowała : Ewa Strzykowska 4
5